Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Afet Yönetiminde Kamu Politikası Süreci: Türkiye Örneği

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 1, 62 - 82, 10.07.2025

Bulut Doğan

https://doi.org/10.54969/abuijss.1725858

Öz

Bu makalede Türkiye’nin afet yönetim politikaları kamu politikası süreç modeli çerçevesinden analiz edilmektedir. Gündem belirleme, politika oluşturma, meşrulaştırma/kanunlaştırma, uygulama ve değerlendirme aşamaları Sabatier ile Mazmanian ve Sabatier tarafından geliştirilen model üzerinden değerlendirilmiştir. 1999 Marmara ve 2023 Kahramanmaraş depremleri gibi kırılma noktaları üzerinden Türkiye’nin afet yönetimindeki yasal ve kurumsal dönüşümler ele alınmaktadır. Makale, belge analizine dayalı nitel ve betimleyici bir yaklaşımla; kurumlar arası koordinasyon, halk katılımı, mali kaynaklar ve bilimsel altyapının entegrasyonu gibi uygulama zorluklarını irdelemekte ve bunlara yönelik politika önerileri sunmaktadır. Bu sayede Türkiye’nin afet yönetim modelinin değerlendirilmesi ve kamu politikası literatürüne katkı sunulması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

kamu politikası süreç analizi afet yönetimi türkiye

Kaynakça

  • AAYTS. (2025). Açıklamalı afet yönetimi terimleri sözlüğü. T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. https://www.afad.gov.tr/Dokuman/TR/101-20.14112716301-sozluk.pdf
  • AFAD KAVKAS. (2023). Kentsel arama kurtarma akreditasyon kılavuzu (Ek-2). T.C. İçişleri Bakanlığı, Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü. https://www.siviltoplum.gov.tr/kurumlar/siviltoplum.gov.tr/IcSite/karaman/Afad-Akreditasyon/EK_2-_-Kentsel-Arama-Kurtarma-Akreditasyon-Kilavuzu-60-Sayfa.pdf
  • AFAD. (2023). AFAD Stratejik Planı 2024–2028. T.C. İçişleri Bakanlığı, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/e_Kutuphane/Planlar/2024_2028-AFAD-Stratejik-Plani.pdf AFAD. (2025). Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. https://www.afad.gov.tr/TR/Index.aspx
  • Ali, H. M., Ranse, J., Roiko, A., & Desha, C. (2024). Developing a healthcare transformational leadership competency framework for disaster resilience and risk management. International Journal of Disaster Risk Reduction. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2212420924006605
  • Aydıner, T., & Özgür, H. (2014). Yönetisim ve doğal afetler: Türkiye’de doğal afet yönetisimi ne kadar ve hangi biçimde mümkün? In 12. Kamu Yönetimi Forumu (KAYFOR).
  • https://www.academia.edu/download/55406345/Aydiner__Ozgur_2014_KAYFOR12_ADU_Yonetisim_ve_Dogal_Afetler.Turkiyede_Dogal_Afet_Yonetisimi_Ne_Kadar…_Mumkun.pdf
  • Balamir, M. (2001). Recent changes in Turkish disasters policy: A strategical reorientation? In P. R. Kleindorfer & M. R. Sertel (Eds.), Mitigation and financing of seismic risks (pp. 207–234). Kluwer Academic Publishers.
  • Balamir, M. (2007). Afet politikası, risk ve planlama. In TMMOB Afet Sempozyumu Bildiriler Kitabı (pp. 1–12). Ankara.
  • Beck, U. (1992). Risk society: Towards a new modernity (M. Ritter, Trans.). Sage Publications.
  • Çorbacıoğlu, S., & Çelik, S. (2015). Sosyal ağbağ analizi bağlamında afet müdahale sistemleri ve resmi örgütlenme politikalarının analizi: 2006 kuş gribi ve 2011 Van depremi müdahale operasyonları. In KAYFOR12 Bildiriler Kitabı (pp. 1–15). Aydın.
  • DASK. (2015). Zorunlu deprem sigortası istatistikleri. Doğal Afet Sigortaları Kurumu. http://www.dask.gov.tr/zorunlu-deprem-sigortasi-istatistikler-3.html
  • DASK. (2025). Yürürlükteki poliçeler. Doğal Afet Sigortaları Kurumu. https://dask.gov.tr/tr/yururlukteki-policeler Doğan, B. (2015). Türkiye’de afet yönetim politikalarının analizi: Paydaşlar, etkinlik ve sorunlar [Bildiri]. Kamu Politikaları Çalıştayı.
  • Doğan, B. (2016). Afet riski nedeniyle kentsel dönüşüm: İzmir örneği [Yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi]. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Downs, A. (1972). Up and down with ecology: The issue-attention cycle. The Public Interest, 28, 38–50.
  • Dye, T. R. (2007). Understanding public policy (12th ed.). Prentice Hall.
  • Eseler, B., & Gençkaya, F. Ö. (2023). Kentsel dönüşüm kararlarına vatandaş katılımı: “Fikirtepe kentsel dönüşüm projesi”. Artvin Çoruh Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 291–308 https://doi.org/10.22466/acusbd.1313997
  • Genç, F. N. (2007). Doğal afet riskleri ve Türkiye’de kentleşme. In TMMOB Afet Sempozyumu Bildiriler Kitabı (pp. 1–12). Ankara. https://www.ayk.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/GENÇ-Fatma-Neval-DOĞAL-AFET-RİSKLERİ-VE-TÜRKİYE’DE-KENTLEŞME.pdf
  • Genç, F. N. (2021). Afet yönetimi. Nobel.
  • Genç, F. N. (2023). Şubat Kahramanmaraş depremleri ve Türkiye’de afet yönetim sistemi. TESAM Strateji, 6, 65–84. https://tesam.org.tr/wp-content/uploads/2023/03/Fatma-Neval-Genc.pdf
  • GONAF. (2011). A deep geophysical observatory at the North Anatolian fault: A borehole–based seismometer network at the Eastern Sea of Marmara. T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.
  • Gürsoy Haksevenler, B. H., Şenik, B., Şengül, Z., & Akpınar, A. (2025). Assessing disaster vulnerability and proposing an adaptive disaster risk reduction framework: The case of Istanbul. Natural Hazards, 115(3), 1327–1353. https://doi.org/10.1007/s11069-025-07308-x
  • Güven, A., & Kızılkaya, S. B. (2023). Afetlerde yerel yönetimlerin etkinliği üzerine bir değerlendirme. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1(2), 135–156. https://dergipark.org.tr/en/pub/toguhfd/issue/80506/1330407
  • Güzey, Ö. (2012). Türkiye’de kentsel dönüşüm uygulamaları: Neo-liberal kent politikaları, yeni kentsel aktörler ve gecekondu alanları. İdealkent, 2(5), 106–134. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/460809
  • HFA. (2005). Hyogo Çerçeve Eylem Planı (Hyogo Framework for Action). Birleşmiş Milletler Uluslararası Strateji Ofisi.
  • IFRC. (2025). What is a disaster. Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Dernekleri Federasyonu. https://www.ifrc.org/our-work/disasters-climate-and-crises/what-disaster
  • ILO & IOM. (2025, March 27). Türkiye’nin depremden etkilenen bölgelerinde işgücü piyasasının toparlanmasını güçlendirecek temel bulgular açıklandı. Uluslararası Çalışma Örgütü & Uluslararası Göç Örgütü. https://turkiye.iom.int/tr/news/ilo-ve-iom-turkiyenin-depremden-etkilenen-bolgelerinde-isgucu-piyasasinin-toparlanmasini-guclendirecek-temel-bulgulari-acikladi
  • Kaptı, A. (2013). Kamu politikası sürecinde klasik yaklaşım modeli. In A. Kaptı (Ed.), Kamu politikası süreci: Teorik perspektifler, modeller ve analiz yöntemleri (2nd ed., pp. 19–45). Seçkin Yayıncılık.
  • Karaman, Z. T. (2018). Afetlerde erken uyarı ve toplumsal farkındalık yaratmada etkili kamu politikaları. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 493–517.
  • KENTGES. (2010). Bütünleşik Kentsel Gelişme Stratejisi ve Eylem Planı 2010–2023. T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. https://webdosya.csb.gov.tr/db/kentges/editordosya/kentges_tr.pdf
  • Mazmanian, D. A., & Sabatier, P. A. (1989). Implementation and public policy. University Press of America.
  • Mert, E., & Doğan, B. (2024). Afet yönetimi bağlamında Sayıştay’ın Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nı denetimi. Publicus, (2), 174–225.
  • Mevzuat Bilgi Sistemi. (n.d.). Resmî mevzuat veri tabanı. https://www.mevzuat.gov.tr
  • Sabatier, P. A. (1999). Theories of the policy process. Westview Press.
  • Seçkiner Bingöl, E., Ünsal, Ö., & Aksak, P. (2025). Stakeholder participation in disaster risk management: The case of Provincial Disaster Risk Reduction Plan (IRAP) of Istanbul. International Journal of Disaster Risk Reduction, 125, Article 105570. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2025.105570
  • SFDR. (2015). Sendai Afet Risk Azaltımı Çerçevesi Raporu 2015–2030. Birleşmiş Milletler.
  • Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2023). 2023 Kahramanmaraş ve Hatay depremleri raporu. T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2023/03/2023-Kahramanmaras-ve-Hatay-Depremleri-Raporu.pdf
  • T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (n.d.). Ulusal kalkınma planları. https://www.sbb.gov.tr
  • TAMP. (2013). Türkiye Afet Müdahale Planı. T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. https://www.afad.gov.tr/UserFiles/File/PLANLAR/Afet_Mud_Pl_ResmiG%2020122013.pdf
  • TARAP. (2022). Türkiye Afet Risk Azaltma Planı 2022–2030. T.C. İçişleri Bakanlığı, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.
  • TASİP. (2025). Türkiye Afetlere İlişkin Strateji ve İyileştirme Planı (TASİP). T.C. İçişleri Bakanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.
  • TMMOB. (2023). TMMOB deprem raporu: 18 Ağustos 2023 revize (Bölüm 1). https://www.tmmob.org.tr/sites/default/files/tmmob_deprem_raporu_18agustos_revize-part-1_compressed.pdf
  • Tümer, Ö. (2024). Doğal afetlerde afet yönetimi ve risk azaltmada yerel yönetimlerin rolü. Fiscaoeconomia, 8(1), 25–40. https://dergipark.org.tr/en/pub/fsecon/issue/87279/1491393
  • UDSEP-2023. (2012). Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı (2012–2023). T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. http://www.deprem.gov.tr/sarbis/doc/belgeler/udsep2012-2023.pdf
  • Usta, G., Torpuş, K., & Bekircan, E. (2025). Evaluation of volunteer motivations: Kahramanmaraş centered earthquakes. Afet ve Risk Dergisi, 8(1), 403–415. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3851839
  • Weimer, D. L., & Vining, A. R. (2005). Policy analysis: Concepts and practice (4th ed.). Pearson Prentice Hall.
  • Yavuz, Ö., & Yavaş, H. (2015). Türk afet yönetiminde merkezileşme sorunu ve yerelleşme çabaları. In Yerelleşme/Merkezileşme Tartışmaları 9. Kamu Yönetimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı (pp. 1–15). https://www.researchgate.net/publication/282848904_Turk_Afet_Yonetiminde_Merkezilesme_Sorunu_ve_Yerellesme_Cabalari
  • Yıldız, M. (2024). Kamu politikası analizi: Kamusal sorunların teşhisi ve çözümü. Gazi Kitabevi.
Toplam 47 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Kamu Yönetimi
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Bulut Doğan 0000-0002-1533-1641

Yayımlanma Tarihi 10 Temmuz 2025
Gönderilme Tarihi 24 Haziran 2025
Kabul Tarihi 8 Temmuz 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 6 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Doğan, B. (2025). Afet Yönetiminde Kamu Politikası Süreci: Türkiye Örneği. Antalya Bilim Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1), 62-82. https://doi.org/10.54969/abuijss.1725858
 Kapak Resmi İndir

Aday makaleler akademik intihal engelleme programından (Örneğin:Turnitin, Ithenticate, intihal.net vb.) alınmış orijinallik raporu ile birlikte gönderilmelidir. Bu oran %20'ye kadar kabul edilmektedir. %20 nin üzerinde benzerlik oranı olan çalışmalar ön kontrol aşamasında iade edilecektir.