21.9.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 346/1

21.9.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 346/2

—

gezien artikel 165 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU),

—

gezien de Universele Verklaring van de rechten van de mens, met name artikel 26,

—

gezien het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, met name artikel 14,

—

gezien de gezamenlijke verklaring van Sorbonne over de harmonisatie van de architectuur van het Europese hogeronderwijsstelsel, ondertekend door de vier bevoegde ministers namens Frankrijk, Duitsland, Italië en het Verenigd Koninkrijk op 25 mei 1998 in Parijs (Sorbonne-verklaring) (1),

—

gezien de gezamenlijke verklaring die op 19 juni 1999 in Bologna werd ondertekend door de ministers van Onderwijs van 29 Europese landen (Bologna-verklaring) (2),

—

gezien het communiqué dat op 28 en 29 april 2009 in Leuven en Louvain-la-Neuve werd uitgegeven door de conferentie van Europese ministers met bevoegdheid voor hoger onderwijs (3),

—

gezien de verklaring van Boedapest en Wenen van 12 maart 2010, aangenomen door de ministers van Onderwijs van 47 landen, waarmee de Europese hogeronderwijsruimte (EHOR) officieel van start ging (4),

—

gezien het communiqué dat op 26 en 27 april 2012 in Boekarest werd uitgegeven door de conferentie van Europese ministers en het derde Bologna-beleidsforum (5),

—

gezien de mobiliteitsstrategie 2020 voor de Europese hogeronderwijsruimte (EHOR) die op 26 en 27 april 2012 door de conferentie van ministers inzake EHOR werd aangenomen in Boekarest (6),

—

gezien Richtlijn 2013/55/EU van het Europees Parlement en de Raad van 20 november 2013 tot wijziging van Richtlijn 2005/36/EG betreffende de erkenning van beroepskwalificaties en Verordening (EU) nr. 1024/2012 betreffende de administratieve samenwerking via het Informatiesysteem interne markt („de IMI-verordening”) (7),

—

gezien de aanbeveling van het Europees Parlement en de Raad van 28 september 2005 tot vergemakkelijking van de afgifte van eenvormige visa voor een verblijf van korte duur aan onderzoekers die onderdaan zijn van een derde land en die zich met het oog op wetenschappelijk onderzoek verplaatsen in de Gemeenschap (8),

—

gezien de aanbeveling van het Europees Parlement en de Raad van 15 februari 2006 over verdere Europese samenwerking op het gebied van de kwaliteitsborging in het hoger onderwijs (9),

—

gezien de aanbeveling van het Europees Parlement en de Raad van 23 april 2008 tot vaststelling van een Europees kwalificatiekader voor een leven lang leren (10),

—

gezien de conclusies van de Raad van 12 mei 2009 betreffende een strategisch kader voor Europese samenwerking op het gebied van onderwijs en opleiding („ET 2020”) (11),

—

gezien de conclusies van de Raad en de vertegenwoordigers van de regeringen van de lidstaten op 26 november 2009, in het kader van de Raad bijeen, over het ontwikkelen van de rol van onderwijs in een ten volle functionerende kennisdriehoek (12),

—

gezien de conclusies van de Raad van 11 mei 2010 over de internationalisering van het hoger onderwijs (13),

—

gezien de aanbeveling van de Raad van 28 juni 2011 inzake beleid ter bestrijding van voortijdig schoolverlaten (14),

—

gezien de aanbeveling van de Raad van 28 juni 2011 getiteld „Jeugd in beweging — de leermobiliteit van jongeren bevorderen” (15),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 10 mei 2006 getiteld „Invulling van de moderniseringsagenda voor de universiteiten: onderwijs, onderzoek en innovatie” (COM(2006)0208),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 3 maart 2010 getiteld „Europa 2020 — Een strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei” (COM(2010)2020),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 26 augustus 2010 over een digitale agenda voor Europa (COM(2010)0245),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 20 september 2011 getiteld „Ondersteuning van groei en werkgelegenheid — een agenda voor de modernisering van de Europese hogeronderwijssystemen” (COM(2011)0567),

—

gezien het rapport „Higher Education in Europe 2009: Developments in the Bologna Process” (Eurydice, Europese Commissie, 2009) (16),

—

gezien het rapport „Focus on Higher Education in Europe 2010: The Impact of the Bologna Process” (Eurydice, Europese Commissie, 2010) (17),

—

gezien het rapport „The European Higher Education Area in 2012: Bologna Process Implementation Report” (Eurydice, Europese Commissie, 2012) (18),

—

gezien de onder docenten gehouden Eurobarometer-enquête uit 2007 over de hervorming van het hoger onderwijs (19),

—

gezien de onder studenten gehouden Eurobarometer-enquête uit 2009 over de hervorming van het hoger onderwijs (20),

—

gezien de Eurostat-publicatie van 16 april 2009 getiteld „The Bologna Process in Higher Education in Europe — Key indicators on the social dimension and mobility” (21),

—

gezien het eindverslag van de op 8 en 9 september 2011 in Jerevan (Armenië) gehouden internationale conferentie over de financiering van het hoger onderwijs (22),

—

gezien zijn resolutie van 23 september 2008 over het Bologna-proces en studentenmobiliteit (23),

—

gezien zijn resolutie van 20 mei 2010 over de dialoog tussen universiteiten en bedrijfsleven: een nieuw partnerschap voor de modernisering van de Europese universiteiten (24),

—

gezien zijn resolutie van 13 maart 2012 over de bijdrage van de Europese instellingen aan de versteviging en de uitbouw van het Bologna-proces (25),

—

gezien het nieuwe Europees Fonds voor strategische investeringen (EFSI) (26),

—

gezien artikel 52 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie cultuur en onderwijs (A8-0121/2015),

A.

overwegende dat het belang van het Bologna-proces in de huidige economische situatie moet schuilen in het nastreven van de doelstellingen om het hoogst mogelijke kennis- en innovatieniveau voor burgers te bereiken via ruime toegang tot onderwijs en de permanente vernieuwing daarvan, en overwegende dat dit weerspiegeld moet worden in de herziening van de Europa 2020-strategie en in de uitvoering van het investeringsplan van Juncker voor Europa;

B.

overwegende dat bijna een op de drie werkgevers in de EU problemen ondervindt bij de aanwerving van gekwalificeerd personeel; overwegende dat vanuit het oogpunt van de toenemende discrepantie tussen vaardigheden in de EU (de kloof tussen de arbeidsvaardigheden van een persoon en de eisen van de arbeidsmarkt) de Bologna-hervormingen niet veel succes hebben opgeleverd; overwegende dat de discrepantie tussen gevraagde en aangeboden vaardigheden een belangrijke uitdaging is voor Europa, met gevolgen voor alle terreinen van de samenleving, van de productiviteit en effectiviteit van bedrijven tot het welzijn van jongeren nu en in de toekomst;

C.

overwegende dat het probleem van de jeugdwerkloosheid niet veel kleiner is geworden sinds het begin van de crisis in 2008; overwegende dat aan het eind van 2014 ongeveer 5 miljoen jongeren onder de 25 werkloos waren in de EU;

D.

overwegende dat, zoals een filosoof ooit zei „universiteiten zich moeten onderscheiden door hun zoektocht naar waarheid en schoonheid”, naast hun taak om nieuwe vakmensen, wetenschappers, ingenieurs, leraren, dokters, politici en burgers op te leiden;

E.

overwegende dat universiteiten moeten worden beschouwd als de belangrijkste spelers in het Bologna-proces, terwijl een ondersteunende rol op het vlak van coördinatie, regelgeving en personele en financiële middelen is weggelegd voor regionale en nationale instellingen;

F.

overwegende dat er in het kader van dit intergouvernementele initiatief, uitgevoerd in samenwerking met academici, inspanningen zijn gedaan om een gemeenschappelijk Europees antwoord te bieden op ernstige problemen in veel landen, maar dat deze ontoereikend waren;

G.

overwegende dat het werkelijke doel van het Bologna-proces is om mobiliteit en internationalisering te bevorderen, alsmede om de compatibiliteit en de vergelijkbaarheid van de normen en de kwaliteit van verschillende hogeronderwijsstelsels te waarborgen, waarbij tegelijkertijd de autonomie van universiteiten geëerbiedigd wordt en zodoende wordt bijgedragen aan de totstandbrenging van een authentiek democratische Europese ruimte waarin burgers gelijke mogelijkheden worden geboden;

H.

overwegende dat er een beoordeling moet worden uitgevoerd van de vooruitgang die de afgelopen vijftien jaar is geboekt, waarbij rekening wordt gehouden met zowel het succesverhaal van intraregionale samenwerking, als met de aanhoudende problemen en de onevenredige mate van verwezenlijking van de gestelde doelen;

I.

overwegende dat het Bologna-proces in de meeste landen weliswaar een drijvende kracht is geweest achter onderwijshervormingen, maar dat het in een aantal andere landen kan worden ervaren als een bureaucratische last vanwege slechte communicatie en het feit dat de werkelijke visie erachter niet begrepen is;

J.

overwegende dat de pan-Europese aard van het Bologna-proces op waarde moet worden geschat, evenals de betrokkenheid van alle deelnemende partijen, waaronder studenten, docenten, onderzoekers en niet-onderwijzend personeel;

K.

overwegende dat voortdurende en meer financiële steun voor onderwijs, opleiding, inclusief beroepsopleiding, kennis en onderzoek cruciaal is, vooral in deze periode van economische crisis;

L.

overwegende dat in deze aan verandering onderhevige context de politieke toewijding van de Europese instellingen, de nationale regeringen en alle belanghebbenden, die ten grondslag ligt aan het Bologna-proces, en hun betrokkenheid bij de verwezenlijking van het proces moet worden bekrachtigd;

1.

merkt op dat onderwijs en onderzoek tot de belangrijkste pijlers van onze samenleving behoren als het gaat om de ontwikkeling van vaardigheden, groei en nieuwe banen; onderstreept dat een grotere investering in onderwijs cruciaal is om armoede, sociale ongelijkheid en werkloosheid, vooral jeugdwerkloosheid, doeltreffend aan te pakken en sociale inclusie te bevorderen;

2.

stelt vast dat het Bologna-proces ertoe kan bijdragen de discrepantie tussen gevraagde en aangeboden vaardigheden in de EU op te heffen als studenten in staat worden gesteld de competenties te verwerven en te ontwikkelen die op de arbeidsmarkt gevraagd worden, en dat hierdoor het belangrijke doel kan worden gehaald om de inzetbaarheid van afgestudeerden te vergroten;

3.

is zich bewust van de belangrijke rol die het Bologna-proces speelt bij de totstandbrenging van een op kennis gebaseerd Europa; benadrukt dat de verspreiding van kennis, onderwijs en onderzoek een wezenlijk onderdeel vormt van de Europa 2020-strategie en bijdraagt aan de bevordering van het Europees burgerschap; wijst echter ook op de behoefte aan overleg binnen het hoger onderwijs (docenten, studenten en niet-onderwijzend personeel) om de weerstand tegen hervormingen in het kader van het Bologna-proces te kunnen begrijpen, alsmede de noodzaak om openbaar onderwijs te garanderen dat gratis en toegankelijk is voor iedereen en tegemoetkomt aan de behoeften in de samenleving;

4.

constateert dat de Bologna-hervormingen hebben geresulteerd in de verwezenlijking van een Europese hogeronderwijsruimte (EHOR), en de afgelopen vijftien jaar de weg vrijgemaakt hebben voor successen door hogeronderwijsstructuren vergelijkbaarder te maken, de mobiliteit te vergroten, kwaliteitsborgingssystemen aan te bieden, diploma's te erkennen en de kwaliteit van de onderwijssystemen en de aantrekkelijkheid van het hoger onderwijs in Europa te verbeteren;

5.

stelt vast dat er in het kader van het Bologna-proces nog veel werk verzet moet worden voor de aanpassing van de onderwijssystemen aan de behoeften op de arbeidsmarkt, bij de verbetering van de algehele inzetbaarheid en het concurrentievermogen en bij de aantrekkelijkheid van het hoger onderwijs in Europa; merkt op dat de Europese instellingen voor hoger onderwijs snel moeten kunnen inspelen op de economische, culturele, wetenschappelijke en technologische veranderingen in onze moderne samenleving zodat ze hun potentieel om groei, inzetbaarheid voor werk en sociale cohesie te stimuleren, volledig kunnen benutten;

6.

wijst op de doelstellingen voor de komende jaren en de nationale prioriteiten voor maatregelen die uiterlijk in 2015 moeten worden genomen, zoals uiteengezet door de ministersconferentie inzake EHOR die in 2012 in Boekarest werd gehouden, en in haar aanbevelingen voor de EHOR-mobiliteitsstrategie tot 2020, waarin wordt gepleit voor de oprichting van nieuwe waarnemingsposten, nieuwe benaderingen ten aanzien van de diverse Europese universitaire gemeenschappen en nieuwe systemen om de leden van die universitaire gemeenschappen te betrekken bij het hervormingsproces voor dit plan;

7.

verzoekt de EHOR-landen om gemeenschappelijk overeengekomen hervormingen door te voeren om haast te maken met de verwezenlijking van de doelen van het Bologna-proces, en de geloofwaardigheid van de EHOR te vergroten; juicht steun toe aan de landen die moeilijkheden ondervinden bij de uitvoering van deze hervormingen; is in dit bestek voorstander van het opzetten van brede partnerschappen tussen landen, regio's en belanghebbenden;

8.

verzoekt de lidstaten de beoordeling van hogeronderwijsinstellingen verder te verbeteren en bij te werken volgens de normen die eerder gesteld zijn door onderwijssystemen op internationaal niveau, waarbij excellentie wordt beloond met het oog op de bevordering van kennis, onderzoek en wetenschap;

9.

benadrukt dat de verscheidenheid van het onderwijs, waaronder de verscheidenheid van talen, moet worden behouden; dringt er bij de lidstaten op aan meer studiebeurzen beschikbaar te stellen en erop toe te zien dat de beurzen gemakkelijk toegankelijk zijn;

10.

wijst erop dat de inspanningen moeten worden opgevoerd om de EHOR te ontwikkelen en verder te gaan met de vooruitgang die is geboekt bij het verwezenlijken van de doelstellingen daarvan, in samenwerking met de Europese onderwijs- en opleidingsruimte, de Europese ruimte voor levenslang leren en de Europese onderzoeksruimte;

11.

verzoekt alle belanghebbenden die betrokken zijn bij de tenuitvoerlegging van het Bologna-proces de kwaliteitsborging te verbeteren om een Europese hogeronderwijsruimte tot stand te brengen waarvan de aantrekkelijkheid wordt verbeterd als referentie voor wereldwijde academische excellentie;

12.

verzoekt de lidstaten, de EHOR-landen en de EU als geheel om het algemene begrip van en de steun voor het Bologna-proces aan te wakkeren, waaronder lokale maatregelen voor meer doeltreffende en dynamische betrokkenheid bij het halen van de doelstellingen;

13.

wijst erop dat voor de Commissie als lid van het Bologna-proces een belangrijke rol is weggelegd bij het ontwikkelen van de EHOR, en ziet graag dat zij zich nog meer inzet om het proces nieuw leven in te blazen en de inspanningen op te voeren om de gestelde doelen te halen;

14.

wijst erop dat de kwaliteit van onderwijs en onderzoek in de tertiaire sector moet worden opgenomen in de gestelde doelen; is van mening dat een van de indicatoren van de verwezenlijking van deze doelen de inzetbaarheid van afgestudeerden moet zijn, wat ook een van de doelstellingen van de Europa 2020-strategie is;

15.

pleit voor een dialoog tussen regeringen, hogeronderwijsinstellingen en onderzoeksinstituten om de beschikbare fondsen gericht, optimaal en efficiënt in te zetten en op zoek te gaan naar nieuwe en verschillende financieringsmodellen als aanvulling op overheidsfinanciering; benadrukt tevens het belang van Horizon 2020 als drijvende kracht achter onderzoeksprojecten waarin Europese hogeronderwijsinstellingen samenwerken, en vindt het zorgwekkend dat er herhaalde pogingen zijn ondernomen om de financiering hiervoor te beperken terwijl andere onderdelen van de begroting buiten schot blijven;

16.

roept de regeringen op de overheidsfinanciering voor onderwijs efficiënter te besteden en de belangrijkste doelstelling van de EU na te leven om uiterlijk in 2020 3 % van het bbp van de Unie te investeren in onderzoek en ontwikkeling; benadrukt dat ambitieuze financiering van onderwijs en onderzoek nodig is, aangezien dit het instrument bij uitstek is om iedereen toegang te garanderen tot kwalitatief hoogwaardig onderwijs en om de strijd aan te binden met de economische crisis en werkloosheid;

17.

wijst op de mogelijke financieringsmogelijkheden voor het hoger onderwijs, beroepsonderwijs en -opleiding, die moeten worden verstrekt vanuit het EFSI; toont zich zeer verontrust over de geplande verlaging van de financiering voor Horizon 2020 op het vlak van onderzoek en onderwijs, ten gunste van het EFSI;

18.

waarschuwt ervoor dat eventuele bezuinigingen op Horizon 2020 zonder twijfel gevolgen hebben voor de volledige tenuitvoerlegging van het Bologna-proces, en dringt er dan ook bij de Commissie op aan elk voorstel van dien aard in te trekken;

19.

moedigt zowel top-down- als bottom-upbenaderingen aan, waarbij de hele academische wereld en de sociale partners worden betrokken, en pleit voor de politieke inzet en samenwerking van de ministers voor EHOR bij het uitwerken van een gemeenschappelijke strategie voor de verwezenlijking van de Bologna-hervormingen;

20.

pleit voor de verdere ontwikkeling van studieprogramma's met duidelijk geformuleerde doelstellingen, waarin kennis en een combinatie van vaardigheden wordt aangeboden, zowel algemeen als beroepsmatig, die niet alleen nodig zijn om afgestudeerden voor te bereiden op de vereisten van de arbeidsmarkt en capaciteit op te bouwen voor levenslang leren, maar ook en voornamelijk om burgers te laten integreren; staat achter de volledige tenuitvoerlegging van het Europees kader voor de certificering van beroepskwalificaties;

21.

benadrukt de rol van natuurwetenschappen, technologie, techniek en wiskunde (de zogenaamde STEM-disciplines) en het belang ervan voor de maatschappij, de economie en de inzetbaarheid van afgestudeerden;

22.

pleit voor de correcte tenuitvoerlegging van het Europees systeem voor het verzamelen en overdragen van studiepunten (ECTS) en het diplomasupplement in de EHOR, als essentiële hulpmiddelen die gekoppeld zijn aan de werklast van de studenten en studieresultaten, om de mobiliteit te vergemakkelijken en studenten te helpen hun academische en extracurriculaire prestaties op één plek onder te brengen;

23.

benadrukt dat de wederzijdse erkenning en compatibiliteit van academische diploma's moet worden gegarandeerd om het systeem van kwaliteitsborging op Europees niveau en in alle landen die zich aangesloten hebben bij de EHOR te versterken, in overeenstemming met de herziene versie van de Europese normen en richtsnoeren voor kwaliteitsborging in de Europese hogeronderwijsruimte; verzoekt alle EHOR-landen en hun kwaliteitsborgingsinstanties zich aan te sluiten bij de Europese netwerken voor kwaliteitsborging (ENQA en EQAR);

24.

spoort de partners van het Bologna-proces en vooral de Commissie aan om de discrepantie tussen aangeboden en gevraagde vaardigheden en competenties regelmatig te meten op het moment dat afgestudeerden de arbeidsmarkt betreden;

25.

benadrukt het belang van het doel van de Europa 2020-strategie op grond waarvan 40 % van de mensen tussen de 30 en 34 jaar hoger onderwijs moeten hebben afgerond en de juiste vaardigheden en competenties hebben verworven om zinvol werk te vinden;

26.

benadrukt de waarde van kwalificatiekaders om de transparantie te verbeteren, en verzoekt de landen die deel uitmaken van het Bologna-proces om hun nationale kwalificatiekaders af te stemmen op die van de EHOR en Europese kwalificatiekaders;

27.

benadrukt dat de nationale kwalificatiekaders in veel lidstaten nog moeten worden aangepast aan het Europese kwalificatiekader en aan de Europese normen en richtsnoeren voor kwaliteitsborging; constateert dat veel nationale kwalificatiekaders nog steeds niet zijn ingeschreven in het Europees kwaliteitsborgingsregister voor het hoger onderwijs (EQAR);

28.

merkt op dat de mobiliteit van studenten, docenten, onderzoekers en niet-onderwijzend personeel een van de belangrijkste prioriteiten van het Bologna-proces vormt; verzoekt de lidstaten de mogelijkheden voor en de kwaliteit van de mobiliteit te verbeteren, en benadrukt dat er meer aandacht moet worden besteed aan de tenuitvoerlegging van de mobiliteitsstrategie 2020 en dat de kwantitatieve doelstelling van 20 % voor studentenmobiliteit uiterlijk in 2020 moet zijn gehaald; benadrukt in dit verband de cruciale rol van het Erasmus+-programma en van Horizon 2020, en het belang van de soepele en efficiënte tenuitvoerlegging en bevordering ervan; benadrukt dat studiebeurzen voor Erasmus+ moeten worden vrijgesteld van belastingen en sociale heffingen;

29.

pleit voor de geleidelijke opname van studentenmobiliteit in de officiële universitaire curricula;

30.

benadrukt dat er voldoende studenten en docenten betrokken moeten zijn bij de onderdelen kunst en muziek in de mobiliteitsprogramma's van de EU;

31.

verzoekt de Commissie en de lidstaten Europese en internationale regelingen voor partnerschap en mobiliteit op te nemen bij de criteria voor het rangschikken van universiteiten en instellingen voor vervolgonderwijs;

32.

wijst op de belangrijke rol van hogeronderwijsinstellingen bij het bevorderen van mobiliteit en het opleveren van afgestudeerden en onderzoekers met de kennis en de vaardigheden waarmee ze met succes kunnen worden ingezet in de mondiale economie;

33.

verzoekt de lidstaten, de EU en de EHOR om de mobiliteit te versterken door het leren van talen te stimuleren, administratieve obstakels uit de weg te ruimen, een passende regeling voor financiële steun te bieden en de overdraagbaarheid van toelagen, beurzen en studiepunten te garanderen; stelt vast dat mobiliteit nog altijd minder toegankelijk is voor studenten uit minder welvarende milieus;

34.

benadrukt, met betrekking tot zowel het ontwerp als de uitvoering van programma's, de verschuiving van het onderwijsparadigma naar een meer studentgeoriënteerde benadering waartoe ook de persoonlijke ontwikkeling van studenten behoort; onderstreept hoe belangrijk de deelname van studenten aan het bestuur van het hoger onderwijs is;

35.

onderstreept dat studieprogramma's gericht moeten zijn op de langetermijnbehoeften op de markt; benadrukt tevens dat inzetbaarheid inhoudt dat studenten een breed scala aan verschillende competenties moeten beheersen waarmee ze worden klaargestoomd voor de arbeidsmarkt en een goede basis leggen voor levenslang leren; is in dit verband voorstander van een actieve dialoog en nationale en grensoverschrijdende samenwerking bij programma's en stages tussen de universitaire gemeenschap en het bedrijfsleven, waardoor de economische crisis mede kan worden bestreden, economische groei kan worden gestimuleerd, en een bijdrage kan worden geleverd aan de kennismaatschappij om mogelijkheden te bieden in bredere sociale zin; spoort instellingen voor hoger onderwijs aan zich open te stellen voor transdisciplinaire studies, de oprichting van universitaire onderzoeksinstituten en samenwerking met verscheidene partners;

36.

benadrukt dat er een keur aan mogelijkheden moet worden geboden voor levenslang leren en voor aanvullende vormen van leren zoals niet-formeel en informeel onderwijs;

37.

verlangt meer inspanningen om de koppeling tussen hoger onderwijs en onderzoek te verbeteren, onder andere door de bevordering van op onderzoek gebaseerd onderwijs, en merkt het programma Horizon 2020 aan als een essentieel financieringsmechanisme om onderzoek een impuls te geven; pleit voor een betere onderlinge afstemming van maatregelen die het Bologna-proces ondersteunen, zoals de programma's Horizon 2020 en Erasmus+;

38.

pleit voor flexibelere leerpaden, waaronder gezamenlijke masteropleidingen en interdisciplinaire studies, waarmee innovatie, creativiteit, beroepsonderwijs en -opleiding, duaal onderwijs en ondernemerschap in het hoger onderwijs wordt ondersteund, en wenst dat het potentieel van nieuwe technologieën, digitalisering en ICT wordt onderzocht als verrijking van het lesmateriaal en om een breed scala aan vaardigheden en nieuwe modellen voor zelfstudie, doceren en beoordeling verder te ontwikkelen;

39.

verzoekt instellingen voor hoger onderwijs, overheidsinstanties, sociale partners en ondernemingen om de dialoog te blijven aangaan en daarmee de inzetbaarheid voor werk te vergemakkelijken en te verbeteren; benadrukt in dit verband dat de discussie moet worden toegespitst op het onbenutte potentieel van het hoger onderwijs om groei en werkgelegenheid te stimuleren; verzoekt de EHOR-landen en instellingen voor hoger onderwijs nauwer samen te werken om kwalitatief hoogwaardige stages en leerlingplaatsen te garanderen en de mobiliteit in deze context te vergroten; benadrukt dat belanghebbenden beter moeten samenwerken om het niveau van kwalificaties op te krikken en te zorgen voor een nieuwe lichting geschoolde arbeidskrachten, en om de verstrekking, de toegankelijkheid en de kwaliteit van begeleiding op het vlak van carrières en werk te verbeteren; vindt bovendien dat stages binnen studieprogramma's en leren op de werkplek verder moeten worden gestimuleerd;

40.

benadrukt dat erkende vluchtelingen toegang moet worden verschaft tot alle instellingen in de EHOR zodat ze via onderwijs op eigen benen kunnen staan; benadrukt verder dat de regels voor verblijfsvergunningen voor afgestudeerden die op zoek zijn naar een beroepsmatige activiteit waarvoor zij zijn opgeleid, verder moeten worden versoepeld; benadrukt dat de inspanningen voor wederzijdse erkenning van erkende vluchtelingen moeten worden opgevoerd, vooral wat betreft de mobiliteit van dergelijke studenten;

41.

benadrukt dat de lidstaten en alle instellingen voor hoger onderwijs die zich hebben aangesloten bij de EHOR verantwoordelijk zijn voor het aanbieden van kwalitatief hoogwaardig onderwijs dat maatschappelijke en economische uitdagingen het hoofd kan bieden, en onderstreept dat deze partijen nauw moeten samenwerken om de doelstellingen van het Bologna-proces te halen;

42.

stelt vast dat slechts enkele lidstaten een uitvoerige strategie hebben opgesteld om studenten met een minder gunstige sociaal-economische achtergrond toe te laten tot het hoger onderwijs en zo het probleem van de zogenaamde sociale filter aan te pakken;

43.

pleit voor meer betrokkenheid van middelbareschoolleerkrachten bij het Bologna-proces door de kwaliteit van de lerarenopleidingen en beroepsmobiliteit te stimuleren om zo tegemoet te komen aan de nieuwe onderwijs- en opleidingsbehoeften van de kennismaatschappij en bij te dragen aan betere studieprestaties;

44.

benadrukt de rol van het onderwijs en de kwaliteit en missie van het onderwijs bij de vorming van toekomstige generaties en de bijdrage aan meer sociale en economische samenhang en aan het scheppen van banen, meer concurrentievermogen en groeipotentieel; pleit in dit verband voor een grotere erkenning van het leraarsvak;

45.

pleit voor economische en sociale inspanningen om de sociale inclusie te verbeteren door iedereen eerlijke en open toegang tot kwalitatief hoogwaardig onderwijs te bieden, door de erkenning van academische en beroepskwalificaties, studieperioden in het buitenland, eerdere studies, programma's waarin „zachte vaardigheden” worden geleerd en niet-formeel en informeel leren te vergemakkelijken, en door een gemêleerde studentenpopulatie relevant onderwijs te bieden via levenslang leren;

46.

benadrukt de sociale dimensie van het Bologna-proces; pleit voor gerichte maatregelen om de deelname van ondervertegenwoordigde en achtergestelde groepen aan te wakkeren, onder andere via internationale mobiliteitsprogramma's;

47.

benadrukt dat onderwijsmobiliteit belangrijk is bij interculturele studies, en dat in het kader van het Bologna-proces actieve maatregelen moeten worden genomen om de interculturele kennis en het interculturele respect van studenten te bevorderen;

48.

pleit voor inspanningen om de strategie voor de externe dimensie van de EHOR verder uit te bouwen, door middel van samenwerking met andere regio's in de wereld, om het concurrentievermogen en de aantrekkelijkheid van de EHOR in een mondiale omgeving te vergroten, de informatieverstrekking over EHOR te verbeteren, de op partnerschap gebaseerde samenwerking te versterken, een intensievere beleidsdialoog te voeren en verder te gaan met de erkenning van kwalificaties;

49.

benadrukt dat er meer gegevens moeten worden verzameld door EHOR-landen om de uitdagingen van het Bologna-proces beter te kunnen bepalen en aan te pakken;

50.

benadrukt het belang van de volgende ministersconferentie inzake EHOR, die in mei 2015 zal worden gehouden in Jerevan, en wel om een objectieve en kritische evaluatie uit te voeren van de vorderingen en de tegenvallende resultaten bij het behalen van de prioriteiten voor 2012-2015, teneinde de EHOR met de volledige steun van de Unie een impuls te geven en verder te consolideren;

51.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie en de regeringen en parlementen van de lidstaten.

21.9.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 346/10

—

gezien artikel 167 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

—

gezien het Verdrag betreffende de bescherming en de bevordering van de diversiteit van cultuuruitingen van de Organisatie van de Verenigde Naties voor onderwijs, wetenschap en cultuur (Unesco) van 20 oktober 2005,

—

gezien Richtlijn 2010/13/EU van het Europees Parlement en de Raad van 10 maart 2010 betreffende de coördinatie van bepaalde wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen in de lidstaten inzake het aanbieden van audiovisuele mediadiensten (richtlijn audiovisuele mediadiensten) (1),

—

gezien Richtlijn 2001/29/EG van het Europees Parlement en de Raad van 22 mei 2001 betreffende de harmonisatie van bepaalde aspecten van het auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschappij (2),

—

gezien Verordening (EU) nr. 1295/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2013 tot vaststelling van het programma Creatief Europa (2014 — 2020) en tot intrekking van de Besluiten nr. 1718/2006/EG, nr. 1855/2006/EG en nr. 1041/2009/EG (3),

—

gezien de conclusies van de Raad van 25 november 2014 over het Europese audiovisuele beleid in het digitale tijdperk (4),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 3 maart 2010 getiteld „Europa 2020: Een strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei” (COM(2010)2020),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 26 augustus 2010 getiteld „Een digitale agenda voor Europa” (COM(2010)0245),

—

gezien het „Eerste verslag van de Commissie van 4 mei 2012 over de toepassing van Richtlijn 2010/13/EU, „de richtlijn audiovisuele mediadiensten”, Audiovisuele mediadiensten en onlinetoestellen in het verleden en in de toekomst” (COM(2012)0203),

—

gezien het eerste verslag van de Commissie van 24 september 2012 over de toepassing van de artikelen 13, 16 en 17 van Richtlijn 2010/13/EU in de periode 2009-2010 — Bevordering van Europese producties bij televisiediensten en audiovisuele mediadiensten op aanvraag in de EU (COM(2012)0522),

—

gezien het derde verslag van de Commissie van 7 december 2012 over de uitdagingen voor het Europese filmerfgoed van het analoge en het digitale tijdperk (SWD(2012)0431) over de uitvoering van Aanbeveling 2005/865/EG van het Europees Parlement en de Raad van 16 november 2005 inzake cinematografisch erfgoed en het concurrentievermogen van verwante industriële activiteiten,

—

gezien de mededeling van de Commissie van 18 december 2012 over inhoud in de interne digitale markt (COM(2012)0789),

—

gezien het Groenboek van de Commissie van 24 april 2013 getiteld „Voorbereiding op een volledig geconvergeerde audiovisuele wereld: groei, creatie en waarden” (COM(2013)0231),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 15 november 2013 over overheidssteun voor films en andere audiovisuele werken (5),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 15 mei 2014 getiteld „De Europese film in het digitale tijdperk — Een brug slaan tussen culturele diversiteit en concurrentievermogen” (COM(2014)0272),

—

gezien het advies van het Comité van de Regio's van 4 december 2014 over „De Europese film in het digitale tijdperk”,

—

gezien zijn resolutie van 16 november 2011 over de Europese film in het digitale tijdperk (6),

—

gezien zijn resolutie van 11 september 2012 over de onlineverspreiding van audiovisuele werken in de Europese Unie (7),

—

gezien zijn resolutie van 22 mei 2013 over de toepassing van de richtlijn audiovisuele mediadiensten (8),

—

gezien zijn resolutie van 12 maart 2014 over de voorbereiding op een volledig geconvergeerde audiovisuele wereld (9),

—

gezien artikel 52 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie cultuur en onderwijs (A8-0123/2015),

A.

overwegende dat films zowel economische als culturele goederen zijn die een grote bijdrage leveren aan de Europese economie in termen van groei en werkgelegenheid, en tegelijkertijd de identiteitsvorming in Europa bevorderen door de diversiteit van taal en cultuur te weerspiegelen, de Europese cultuurvormen over de grenzen heen te promoten en culturele uitwisseling en wederzijds begrip tussen burgers te faciliteren;

B.

overwegende dat het potentieel van de culturele en de creatieve sector in Europa, en met name van de Europese filmindustrie, nog beter moet worden benut bij het bevorderen van de Europese culturele diversiteit en het Europese culturele erfgoed alsmede bij het creëren van duurzame groei en banen, hetgeen weer ten goede kan komen aan andere economische sectoren en voor Europa aldus een concurrentievoordeel oplevert ten opzichte van de rest van de wereld;

C.

overwegende dat de Europese filmindustrie weliswaar een van de grootste producenten ter wereld is, met 1 500 nieuwe films in 2014, maar een zeer heterogene structuur kent, zowel wat de financiering als wat het soort producties betreft;

D.

overwegende dat Europese films opvallen door hun kwaliteit, originaliteit en diversiteit, maar te kampen hebben met beperkte reclame en distributie in de Unie, en dat dit te zien is aan de relatief geringe toeschouwersaantallen, terwijl zij wel moeten optornen tegen intense internationale concurrentie en problemen ondervinden bij de distributie in en buiten Europa;

E.

overwegende dat circulatie van Europese, niet-binnenlandse films in de lidstaten gering is, ondanks het grote aantal films dat ieder jaar wordt geproduceerd, terwijl niet-Europese producties een wijde distributie binnen de Unie kennen;

F.

overwegende dat de diversiteit van de Europese films, die de rijkdom en de kracht van de culturele en taaldiversiteit in Europa weerspiegelt, ook betekent dat de Europese filmmarkt van nature gecompartimenteerd is;

G.

overwegende dat het promoten van de productie van kwaliteitsfilms vooral van belang is voor kleine lidstaten met talen die slechts door een gering aantal personen worden gesproken;

H.

overwegende dat het subprogramma MEDIA van het programma Creatief Europa (hierna. MEDIA) nieuwe geldbronnen biedt alsmede kansen voor de distributie en circulatie van Europese, niet-binnenlandse films en voor het vergroten van de toeschouwersaantallen en het verbeteren van de mediageletterdheid;

I.

overwegende dat het opbouwen van vertrouwen in het internet en het verbeteren van de toegang tot legale audiovisuele inhoud een van de kerndoelstellingen van de digitale interne markt zou moeten zijn, en daarmee zou bijdragen tot investeringen in de Europese film;

J.

overwegende dat het vertonen van films in de bioscoop als eerste screening nog steeds een groot percentage van de inkomsten uit films vertegenwoordigt en daarom van essentieel belang is voor de financiering van de productie en distributie van Europese films, en bovendien een aanzienlijke impact heeft op het succes van films wanneer zij later via andere kanalen worden uitgebracht;

K.

overwegende dat een toenemend aantal Europese films met een bescheiden budget voor productie en reclame evenwel profijt zou hebben van flexibelere strategieën voor het uitbrengen ervan en eerdere beschikbaarheid via video-on-demanddiensten (VOD);

L.

overwegende dat een betere timing van het moment waarop films worden uitgebracht voor een groter potentieel publiek zou zorgen en het illegaal bekijken van films minder aantrekkelijk zou maken;

M.

overwegende dat artikel 13, lid 1, van de richtlijn audiovisuele mediadiensten lidstaten verplicht te waarborgen dat aanbieders van on-demanddiensten Europese producten promoten; overwegende dat deze bepaling op uiteenlopende wijze is toegepast, met meer of minder strenge wettelijke voorschriften, en dat dit ertoe heeft geleid dat aanbieders zich vestigen in de lidstaten die de minste eisen stellen;

N.

overwegende dat de meeste overheidssteun voor de Europese filmindustrie, zowel uit nationale als uit EU-bronnen, bestemd is voor de productie van films;

O.

overwegende dat in artikel 14 van Verordening (EU) nr. 1295/2013 tot vaststelling van het programma Creatief Europa wordt bepaald dat de Commissie „een garantiefaciliteit voor de culturele en creatieve sectoren” vaststelt die tot doel heeft de toegang tot financiering voor kmo's in de culturele en de creatieve sector te vergemakkelijken en participerende financiële intermediairs in staat te stellen de risico's die verbonden zijn aan projecten waarvoor kmo's leningen en financiering zoeken, beter in te schatten;

P.

overwegende dat de Commissie er in haar derde verslag van 7 december 2012 over de uitdagingen voor het Europese filmerfgoed van het analoge en het digitale tijdperk op wees dat slechts 1,5 % van het Europese filmerfgoed gedigitaliseerd is; overwegende dat dit percentage nog steeds onveranderd is, ongeacht de herhaaldelijk uitgesproken bezorgdheid dat veel van dit erfgoed voorgoed verloren zal gaan voor toekomstige generaties, zoals bijvoorbeeld blijkt uit het feit dat slechts 10 % van de stomme films bewaard zijn gebleven;

Q.

overwegende dat digitalisering en mediaconvergentie nieuwe kansen voor distributie van en reclame voor Europese films over de grenzen heen creëren, evenals grotere mogelijkheden voor innovatie en flexibiliteit, en tegelijkertijd een grondige verandering in gedrag en verwachtingen van de kijkers teweegbrengen;

R.

overwegende dat het van essentieel belang is om te voorzien in financiële middelen voor de digitalisering, conservering en online-beschikbaarheid van het filmerfgoed en aanverwant materiaal en om Europese normen vast te stellen voor de conservering van digitale films;

S.

overwegende dat mediageletterdheid, en met name filmgeletterdheid, de burger kan aanzetten tot kritisch denken en begrip en zijn eigen creativiteit en uitdrukkingsvermogen kan stimuleren;

T.

overwegende dat auteursrechten in het digitale tijdperk moeten blijven aanzetten tot investeringen in het produceren en scheppen van films en een adequate beloning van de rechthebbenden moeten waarborgen, maar ook moeten zorgen voor de ontwikkeling van nieuwe diensten en grensoverschrijdende toegang voor burgers en de culturele en de creatieve sector in staat moeten stellen te blijven bijdragen tot groei en het scheppen van banen;

U.

overwegende dat ervoor moet worden gezorgd dat Richtlijn 2012/28/EU over het gebruik van verweesde werken doeltreffend wordt uitgevoerd en dat films worden opgenomen in de definitie van voor het publiek toegankelijke verweesde werken;

1.

moedigt de Europese filmindustrie aan de ontwikkeling van innoverende diensten, nieuwe bedrijfsmodellen en distributiekanalen voort te zetten, met het doel de grensoverschrijdende beschikbaarheid van Europese films in de Unie en daarbuiten te verbeteren zodat kijkers in de hele Unie toegang krijgen tot een nog groter aantal films via een toenemend aantal platforms; stelt in dit opzicht voor dat de Europese filmindustrie lering trekt uit de beste commerciële methoden die buiten de EU worden gebruikt;

2.

erkent de impact van het ongeoorloofde gebruik van creatief werk op de creatieve cyclus en de rechten van creatief werkenden; onderstreept de behoefte aan een beter legaal aanbod van hoge kwaliteit, en aan bewustmaking onder jongeren;

3.

wijst erop dat de ontwikkeling van grensoverschrijdende portabiliteit van audiovisuele diensten gezien de snelle toename van VOD en onlinetransacties in de Unie verder zou kunnen worden verkend, daar dit films toegankelijk maakt ongeacht waar de kijker zich bevindt;

4.

onderstreept de betekenis van gerichte marketing in de Unie, die rekening houdt met de culturele specificiteit van Europese kijkers, zodat betere en efficiëntere reclame voor Europese films gewaarborgd wordt;

5.

dringt dan ook aan op grotere beschikbaarheid van ondertitelde films, teneinde de grensoverschrijdende circulatie van Europese films te vergroten, het besef van de Europese culturele en taaldiversiteit onder de kijkers te verhogen en het wederzijds begrip te doen toenemen;

6.

wijst met name op de rol van het MEDIA-programma bij het ondersteunen van ondertiteling en nasynchroniseren opdat er meer Europese films beschikbaar komen, met name in de originele versie met ondertitels, waardoor zij gemakkelijker kunnen circuleren en kennis en begrip van cultuur en talen in Europa helpen verbeteren;

7.

onderstreept het belang van de onlangs goedgekeurde voorbereidende actie ten behoeve van crowdsourcing voor ondertiteling om de circulatie van Europese werken te verbeteren en de inspanningen van de Commissie om deze actie uit te voeren;

8.

schaart zich daarnaast achter initiatieven zoals het proefproject van de Commissie getiteld „De bevordering van de Europese integratie door middel van cultuur”, dat tot doel heeft een groter aantal ondertitelde Europese films aan te bieden door nieuwe ondertitelde versies van bepaalde tv-programma's in heel Europa uit te brengen;

9.

herinnert aan het essentiële belang van nog betere toegang tot films voor personen met een handicap, met name via audiobeschrijving en ondertiteling;

10.

onderstreept de bijzondere betekenis van particuliere en openbare Europese tv-zenders voor de productie van films, zowel voor de televisie als voor coproducties voor de bioscoop, en benadrukt welke rol zij kunnen spelen bij het veiligstellen van de toekomst voor talloze filmbedrijven in de EU, vooral kleine en middelgrote bedrijven;

11.

herinnert aan de rol van de LUX-prijs van het EP, die met de jaren steeds meer erkenning geniet, bij het bevorderen van de Europese film door middel van het vertalen van de ondertitels van de winnende film in alle 24 officiële talen van de Unie, hetgeen de Europese film meer zichtbaarheid, bewustmaking en beschikbaarheid oplevert; verzoekt de nationale parlementen de LUX-prijs in de lidstaten nog sterker te promoten, in samenwerking met de voorlichtingsbureaus van het Europees Parlement;

12.

is van mening dat het nodig is Europese coproducties te promoten en te steunen en denkt dat een toename van dergelijke producties wellicht zal leiden tot bredere distributie van Europese films in heel Europa;

13.

wijst tevens op het toenemende succes van Europese tv-series van hoge kwaliteit en het strategisch belang van verdere aanmoediging van productie, distributie en bevordering van dergelijke series op de Europese en de wereldmarkt;

14.

roept de lidstaten op bijzondere evenementen te steunen en te promoten, zoals bijvoorbeeld filmfestivals en reizende bioscopen, teneinde de verspreiding en circulatie van Europese films op hun grondgebied te stimuleren en te steunen;

15.

stelt voor de bestaande maatregelen voor optimalisering van de prijs van bioscooptickets, ontwikkeling van innoverende aanbiedingen alsmede aanbiedingen van abonnementen die de attractiviteit van bioscopen en de toegankelijkheid ervan voor iedereen helpen waarborgen, verder te verbeteren;

16.

moedigt distributeurs en bioscoopuitbaters aan de zichtbaarheid en beschikbaarheid van niet-binnenlandse Europese films te vergroten met het doel een groter publiek te bereiken;

17.

erkent dat bioscopen nog steeds de meest uitgelezen locaties zijn om films te presenteren en te promoten, maar daarnaast ook plaatsen met een belangrijke maatschappelijke dimensie waar mensen elkaar ontmoeten en van gedachten wisselen; benadrukt dat het verdwijnen van kleine en onafhankelijke bioscopen, met name in kleine steden en minder ontwikkelde gebieden, betekent dat de toegang tot Europese culturele bronnen, erfgoed en dialoog beperkt wordt; roept de Commissie en de lidstaten in dit verband op het uitrusten van alle bioscoopschermen met digitale beeld- en geluidstechnologie te steunen, teneinde dergelijke bioscopen te behouden;

18.

onderstreept het belang van het promoten van films in een vroeg stadium van de productie, om de circulatie te verbeteren en het potentiële publiek in Europa opmerkzaam te maken;

19.

onderstreept de betekenis van MEDIA bij het testen van innoverende benaderingen bij het vergroten van het publiek, met name door middel van filmfestivals, initiatieven met betrekking tot filmgeletterdheid en acties ter vergroting van het publiek;

20.

wijst erop dat artikel 13, lid 1, van de richtlijn audiovisuele mediadiensten lidstaten verplicht te waarborgen dat aanbieders van on-demanddiensten Europese producten promoten; benadrukt dat deze bepaling op ongelijke wijze is toegepast, met meer of minder strenge wettelijke voorschriften, en dat dit ertoe zou kunnen leiden dat aanbieders zich vestigen in de lidstaten die de minste eisen stellen;

21.

is van mening dat eenieder die in economisch opzicht, ook al is het onrechtstreeks, profiteert van Europese filmwerken, via rechtstreekse verstrekking, het op de markt brengen of verspreiding, met inbegrip van links of verstrekking via video-on-demand, een financiële bijdrage zou moeten leveren aan de productie van Europese films; roept de Commissie op dit tot leidraad te maken, ook bij onderzoek naar de filmsubsidiesystemen van lidstaten vanuit concurrentie-oogpunt;

22.

roept de Commissie op voornoemd punt in aanmerking te nemen bij een eventueel voorstel voor een herziening van het huidige juridisch kader, zodat een gelijk speelveld op de Europese audiovisuele markt wordt gewaarborgd, met billijke en gelijke voorwaarden voor alle aanbieders;

23.

roept VOD en SVOD-platforms op om cijfers te verstrekken over het gebruik van alle films in hun catalogi, zodat de impact hiervan goed kan worden beoordeeld;

24.

is van mening dat een betere circulatie van Europese films op zowel de Europese als de internationale markt een evenwichtigere overheidssteun voor productie en distributie vereist, met meer steun voor ontwikkeling, reclame en internationale distributie;

25.

acht het noodzakelijk om de financiële middelen voor distributie en marketing van en reclame voor films in reële termen te verhogen zonder dat dit ten koste gaat van de middelen voor de productie;

26.

roept met name de lidstaten op om de overheidssteun te verhogen teneinde de distributie van en de reclame voor binnenlandse films in het buitenland en van niet-binnenlandse Europese films in een vroeg stadium te steunen;

27.

roept de lidstaten op stimulansen te bevorderen die tot doel hebben de productie, distributie, beschikbaarheid en aantrekkelijkheid van Europese films te faciliteren; is van mening dat toepassing van identieke lage btw-tarieven op culturele audiovisuele werken die online dan wel offline worden verkocht, de groei van nieuwe diensten en platformen zal stimuleren;

28.

wijst op de rol die de door Creatief Europa geboden garantiefaciliteit voor de culturele en creatieve sector kan spelen bij het faciliteren van toegang tot financiering voor kmo's in de culturele en creatieve sector en het aanmoedigen van investeringen door financiële tussenpersonen, zodat er meer geldbronnen voor de filmindustrie beschikbaar komen;

29.

stelt voor om de doeltreffendheid en efficiency van Europese en nationale stelsels voor de financiering van films te evalueren en daarbij met name te kijken naar de kwaliteit en doelgroep van films die subsidie ontvangen, maar ook naar de beschikbaarheid en doeltreffendheid van financieringsinstrumenten voor marketing en vergroting van het publiek; roept de Commissie op de lidstaten in kennis te stellen van de voorbeelden van optimale methoden die hierbij aan het licht komen;

30.

herinnert eraan dat productie en coproductie van films aanzienlijke investeringen vergen en dat het huidige juridisch kader multiterritoriale licenties niet verbiedt, en benadrukt dan ook dat de diversiteit van productie- en distributieregelingen moet blijven bestaan teneinde investeringen in Europese films aan te moedigen, met het doel tegemoet te komen aan de culturele en taalverscheidenheid op de Europese markt en de culturele diversiteit te behouden en te bevorderen;

31.

onderstreept dat Europese films subsidie ontvangen uit een groot aantal Europese, nationale en regionale overheidsmiddelen, en dat meer complementariteit bij het gebruik van deze middelen moet worden aangemoedigd, zodat zij doeltreffender worden ingezet;

32.

is ingenomen met het initiatief van de Commissie om een Europees filmforum in het leven te roepen, dat tot doel heeft een gestructureerde dialoog te faciliteren met alle belanghebbenden in de audiovisuele sector over de uitdagingen waarmee de Europese filmindustrie momenteel in het digitale tijdperk wordt geconfronteerd, teneinde samenwerking, bundeling van informatie en uitwisseling van optimale methoden te bevorderen;

33.

roept in dit verband op tot brede participatie en samenwerking tussen alle betrokken instellingen, met name met het Europees Parlement;

34.

roept de lidstaten op hun inspanningen op te voeren om mediageletterdheid, met name filmgeletterdheid, in schoolprogramma's en instellingen voor cultuuronderwijs te verbeteren en op nationaal, regionaal of plaatselijk niveau initiatieven te ontplooien voor alle niveaus van formeel, informeel en niet-officieel onderwijs en scholing;

35.

is zich bewust van de bijzondere betekenis van bioscopen voor film- en mediageletterdheid als generatieomspannende locaties waar iets te leren valt, en is ingenomen met alle maatregelen die deze functie van bioscopen gericht bevorderen;

36.

vestigt de aandacht op de bevordering van educatieve films voor jongeren en spreekt zijn steun uit aan wedstrijden die jongeren aanmoedigen om audiovisueel werk te creëren; wijst daarnaast op de mogelijkheden die MEDIA biedt bij het ondersteunen van projecten op het gebied van filmgeletterdheid;

37.

steunt innoverende projecten en methoden zoals de voorbereidende actie van de Commissie voor de circulatie van Europese films in het digitale tijdperk, die bedoeld is om een flexibelere manier van films uitbrengen via media in verschillende lidstaten te testen, en acht het een goede zaak dat deze actie wordt ondergebracht in het programma Creatief Europa;

38.

is van mening dat dergelijke initiatieven, die het uitbrengen van films flexibeler maken, voordelen kunnen meebrengen voor bepaalde soorten Europese films wat betreft zichtbaarheid, het bereiken van publiek, inkomsten en besparingen, en moedigt de Commissie en de lidstaten meer aandacht te besteden aan dergelijke initiatieven;

39.

roept de lidstaten op te waarborgen dat cinematografische werken worden gedigitaliseerd en een verplichte afgifteregeling voor digitale formats in te voeren of hun bestaande regelingen voor deze formats aan te passen door afgifte van een internationaal genormde digitale master van digitale films voor te schrijven;

40.

wijst op de betekenis van audiovisuele archieven, met name van instellingen voor cinematografisch erfgoed en televisiezenders, en dringt er bij de lidstaten op aan te voorzien in een adequaat financieringsniveau en een regeling voor de vereffening van rechten, zodat zij zich beter kunnen kwijten van hun overheidstaken zoals het behoud, de digitalisering en het aan het publiek beschikbaar stellen van cinematografisch erfgoed;

41.

wijst op de belangrijke rol van de Europese digitale bibliotheek EUROPEANA als digitale bibliotheek voor het Europees audiovisueel erfgoed (zowel film als televisie);

42.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie, alsmede aan de regeringen en parlementen van de lidstaten.

21.9.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 346/17

—

gezien de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de regio's getiteld „Een nieuwe EU-bosstrategie ten bate van de bossen en de houtsector” (COM(2013)0659),

—

gezien de bij die mededeling gevoegde werkdocumenten van de diensten van de Commissie SWD(2013)0342 en SWD(2013)0343,

—

gezien de conclusies van de Raad Landbouw en visserij van 19 mei 2014 betreffende de nieuwe EU-bosstrategie,

—

gezien het advies van het Comité van de Regio's van 30 januari 2014 getiteld „Een nieuwe EU-bosstrategie ten bate van de bossen en de houtsector”,

—

gezien het advies van het Europees Economisch en Sociaal Comité van 10 juli 2014 over de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de regio's getiteld „Een nieuwe EU-bosstrategie ten bate van de bossen en de houtsector”,

—

gezien zijn resolutie van 16 februari 2006 over de tenuitvoerlegging van de bosbouwstrategie van de Europese Unie (1),

—

gezien Besluit nr. 1386/2013/EU van het Europees Parlement en de Raad van 20 november 2013 over een algemeen milieuactieprogramma voor de Unie voor de periode tot 2020 — „Goed leven, binnen de grenzen van onze planeet”,

—

gezien de Europa 2020-strategie, waaronder de initiatieven Innovatie-Unie en Efficiënt gebruik van hulpbronnen,

—

gezien de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's getiteld „Een EU-strategie voor aanpassing aan de klimaatverandering” (COM(2013)0216),

—

gezien de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's getiteld „Onze levensverzekering, ons natuurlijk kapitaal: een EU-biodiversiteitsstrategie voor 2020” (COM(2011)0244),

—

gezien artikel 52 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie landbouw en plattelandsontwikkeling en de adviezen van de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid en de Commissie industrie, onderzoek en energie (A8-0126/2015),

A.

overwegende dat de Europese Unie niet de bevoegdheid heeft om een gemeenschappelijk bosbouwbeleid uit te stippelen, maar dat bepaalde beleidslijnen van de Unie gevolgen kunnen hebben voor het nationale bosbouwbeleid, terwijl het de lidstaten zijn die de beslissingen over de beleidsmaatregelen ten aanzien van bosbouw en bossen nemen;

B.

overwegende dat er ongeacht de onmiskenbare bevoegdheid van de lidstaten in de bosbouwsector mogelijke voordelen voor de bosbouwsector te bespeuren vallen bij een betere coördinatie en positionering van deze belangrijke economische sector die fungeert als banenmotor op Europees niveau, met name in de landelijke gebieden, alsmede bescherming van de ecosystemen en het creëren van milieuvoordelen voor iedereen, zonder afbreuk te doen aan de bevoegdheden van de lidstaten;

C.

overwegende dat hout een hernieuwbare hulpbron is die vaak onderbenut blijft in Europa en dat slim en duurzaam gebruik van deze grondstof moet worden gewaarborgd, onder meer door het verder ontwikkelen en uitwisselen van knowhow;

D.

overwegende dat bossen unieke flora, fauna en schimmels bevatten;

E.

overwegende dat de omvang en de aard van bossen sterk uiteenlopen en dat het grondgebied van sommige lidstaten voor meer dan de helft uit bossen bestaat; overwegende dat duurzaam geëxploiteerde bossen van zeer grote betekenis zijn voor de lokale, regionale Europese en internationale toegevoegde waarde, de werkgelegenheid op het platteland helpen behouden en bijdragen aan een op de bio-economie gebaseerde samenleving, in het bijzonder in structureel achtergestelde regio's, en tegelijkertijd een essentiële bijdrage leveren aan de bescherming van zowel het milieu als het klimaat en aan de biodiversiteit;

F.

overwegende dat biomassa uit bossen een zeer belangrijke bron van hernieuwbare energie is; overwegende dat de Europese bossen momenteel ongeveer 10 % van de koolstofemissies van de EU vastleggen en daarmee een belangrijke bijdrage leveren aan het beheersen van de klimaatverandering;

G.

overwegende dat de burgers van de Unie door de verstedelijking van de maatschappij over weinig affiniteit met bossen en weinig kennis over bosbouw of de invloed daarvan op welvaart, werkgelegenheid, klimaat, milieu, de menselijke gezondheid en de totale waardeketen en het verband met de ecosystemen in bredere zin beschikken;

H.

overwegende dat er door steeds meer EU-beleid steeds hogere eisen worden gesteld aan de bossen; overwegende dat die eisen zorgvuldig op elkaar moeten worden afgestemd, en dat de vraag naar nieuwe vormen van houtgebruik in de bio-economie en naar bio-energie gepaard moet gaan met een efficiënt gebruik van hulpbronnen, het gebruik van nieuwe technologieën en respect voor de grenzen aan duurzame voorziening;

I.

overwegende dat de Europese bosbouw gekenmerkt wordt door duurzaam beheer en langetermijnplanning en dat het beginsel van duurzaamheid op elk niveau, van plaatselijk tot wereldwijd, nog sterker moet worden benadrukt, teneinde werkgelegenheid te scheppen, de biodiversiteit te beschermen, de klimaatverandering af te zwakken en woestijnvorming tegen te gaan;

J.

overwegende dat de rol die bossen in economisch, sociaal en milieuopzicht vervullen, met inbegrip van bescherming en valorisatie van het culturele en natuurlijke erfgoed en bevordering van duurzaam (milieu)toerisme, onder de aandacht moet worden gebracht;

K.

overwegende dat door de groei van de wereldbevolking de vraag naar energie steeds verder toeneemt en bossen derhalve een belangrijkere rol dienen te spelen in de toekomstige energiemix van de EU;

1.

is ingenomen met de mededeling van de Commissie inzake een nieuwe EU-bosstrategie en de hierbij gevoegde werkdocumenten, en wijst er met nadruk op dat een EU-strategie inzake bossen het accent moet leggen op het waarborgen van het duurzame beheer van bossen en hun multifunctionele rol in economisch, sociaal en milieu-opzicht, en betere coördinatie en communicatie moet waarborgen van EU-beleid dat rechtstreeks of onrechtstreeks verband houdt met bosbouw; wijst er in deze context op dat de steeds talrijkere Europese beleidsinitiatieven op het gebied van economie en werkgelegenheid, energievoorziening, milieu- en klimaatbescherming een grotere bijdrage van de bosbouwsector noodzakelijk maken;

2.

onderstreept dat de waarde van bosecosysteemdiensten systematischer moet worden bepaald en in aanmerking moet worden genomen in de besluitvorming in de publieke en particuliere sector;

3.

wijst erop dat bergbossen, die lawines en modderstromen tegenhouden en als natuurlijke bescherming tegen overstromingen fungeren, hun beschermende functie voor mens en natuur alleen in volle omvang kunnen uitoefenen als ze gezond en stabiel zijn; onderstreept dat met name in dit verband grensoverschrijdende communicatie onontbeerlijk is;

4.

onderstreept in dit verband dat alle pogingen om de bosbouw op EU-niveau te regelen moeten worden tegengehouden, dat het lokale en regionale karakter van de sector en de bevoegdheden van de lidstaten geëerbiedigd moeten worden, en daarbij tegelijkertijd moet worden gestreefd naar coherentie van de respectieve bevoegdheden van de Europese Unie en de lidstaten;

5.

benadrukt dat de bossen in de EU gekenmerkt worden door grote diversiteit, waaronder uiteenlopende vormen van eigendom, omvang, aard en problemen;

6.

onderstreept dat de Europese bosstrategie rekening moet houden met het feit dat het grondgebied van sommige lidstaten voor meer dan de helft met bos is bedekt, dat duurzaam beheerde bossen van zeer grote betekenis zijn voor de lokale en regionale toegevoegde waarde en het behoud van werkgelegenheid op het platteland, en tegelijkertijd in belangrijke mate bijdragen tot de bescherming van het milieu;

7.

wijst in dit verband op de bijzonder waardevolle functie van stabiele gemengde bossen met gebiedsspecifieke, inheemse boomsoorten, op hun essentiële ecosysteemfuncties en op hun bijdrage aan de biodiversiteit;

8.

verzoekt de lidstaten boseigenaren te ondersteunen bij hun inspanningen om gebiedsspecifieke, inheemse gemengde bossen in stand te houden en aan te planten;

9.

betreurt het dat de arbeidsomstandigheden van werknemers in de bosbouwsector bij de voorgestelde strategie niet als uitgangspunt worden genomen en verzoekt de Commissie om rekening te houden met een slimme organisatie van het werk, de hoge eisen die aan de gebruikte technologie worden gesteld en kwalitatief hoogstaand werk;

10.

merkt op dat de bosbouwsector momenteel werk biedt aan meer dan 3 miljoen Europese burgers en benadrukt dat de bossector alleen met geschoolde werknemers op de lange termijn concurrerend kan zijn;

11.

is van mening dat de Europese bosstrategie de nodige voorwaarden moet scheppen opdat de EU kan beschikken over opleidingsfaciliteiten en werknemers die zich volledig bewust zijn van de huidige uitdagingen en bedreigingen voor de bossector, alsmede van de veiligheidsregels die inherent zijn aan bosbeheer;

12.

benadrukt dat er behoefte is aan een uitgebreide en holistische gezamenlijke strategie en is ingenomen met de erkenning van de rol die bossen en de houtsector in de EU in economisch, maatschappelijk en milieuopzicht spelen en van de voordelen daarvan;

13.

is van mening dat deze erkenning een solide basis vormt voor steun aan de Europese bosbouwsector, onder meer bij de preventie en beheersing van bosrampen, een beter gebruik van hulpbronnen, de verbetering van het concurrentievermogen, het scheppen van banen, het stimuleren van de houtsector en het behoud van ecologische functies;

14.

vestigt de aandacht op de belangrijke rol die de bio-economie speelt in de verwezenlijking van de nieuwe prioriteiten van de Commissie, namelijk groei, werkgelegenheid en investeringen;

15.

erkent dat er voor de EU een rol is weggelegd bij het ondersteunen van nationale beleidsmaatregelen voor een actief, multifunctioneel en duurzaam bosbeheer, met inbegrip van het beheer van verschillende soorten bos, en bij het opvoeren van de samenwerking om grensoverschrijdende bedreigingen zoals bosbranden, klimaatverandering en invasieve niet-inheemse soorten aan te pakken;

16.

acht het noodzakelijk dat er in de strategie meer aandacht wordt besteed aan het probleem van boomziekten, zoals de eikenziekte die kurkeikenplantages in Portugal, Frankrijk en Spanje decimeert en ook schade toebrengt aan speciale beschermingszones en biosfeerreservaten;

17.

benadrukt dat de voorspelde groei van de vraag naar hout zowel een kans als een bedreiging kan zijn voor de bossen en alle bosgerelateerde sectoren, met name omdat de bossen ten gevolge van de klimaatverandering naar verwachting steeds vaker en zwaarder geteisterd zullen worden door droogte, brand, stormen en plagen; wijst in dit verband op de noodzaak om de bossen te beschermen tegen deze toenemende bedreigingen en om hun productieve en beschermende functies met elkaar in overeenstemming te brengen;

18.

is ingenomen met maatregelen om het bosareaal te vergroten, met name met inheemse soorten, in gebieden die niet geschikt zijn voor de voedselproductie en in het bijzonder in de buurt van stedelijke gebieden, om nadelige warmte-effecten te beperken, de verontreiniging te verminderen en de verbinding tussen mens en bos te verbeteren;

19.

schaart zich uitdrukkelijk achter het streven van de Commissie om de werkgelegenheid en het genereren van rijkdom in de bosbouwsector in Europa duurzaam te bevorderen;

20.

benadrukt de belangrijke rol die de duurzame productie en het gebruik van hout en andere van de houtsector afkomstige materialen zoals kurk en houtproducten, bijvoorbeeld textielvezels, speelt voor de ontwikkeling van duurzame economische modellen en het scheppen van groene banen;

21.

roept de Commissie ertoe op om de problemen bij de bevoorrading stroomafwaarts in de toeleveringsketen te analyseren die samenhangen met de stijgende vraag in derde landen, met name naar rondhout, en om deze sector te steunen;

22.

verzoekt de Commissie en de lidstaten voor prikkels te zorgen waardoor het groeiende aantal vrouwelijke boseigenaren extra advies en ondersteuning voor actief en duurzaam beheer van hun bossen ontvangt;

23.

benadrukt dat ongeveer 60 % van de bossen in de EU privé-eigendom is, in handen van ongeveer 16 miljoen particuliere eigenaren, en onderstreept in dit verband de betekenis van eigendom en eigendomsrechten en steunt alle maatregelen die belangengroeperingen in staat stellen deel te nemen aan een dialoog over het ontwikkelen en uitvoeren van duurzaam bosbeheer en de uitwisseling van informatie te verbeteren;

24.

wijst erop dat boseigenaren een essentiële rol spelen op het platteland en toont zich in dit verband tevreden over de erkenning die de bosbouw en de boslandbouw in de programma's voor plattelandsontwikkeling in het kader van het GLB 2014-2020 krijgen;

25.

is van oordeel dat de implementatie van de EU-bosstrategie erbij gebaat zou zijn indien zij ondersteund wordt door een goede coördinatie met de beschikbare EU-financiering, waaronder uit het ELFPO;

26.

moedigt de lidstaten en regio's ertoe aan gebruik te maken van de in het kader van hun respectieve programma's voor plattelandsontwikkeling beschikbare middelen om duurzaam bosbeheer te steunen en boslandbouw te stimuleren, en collectieve milieugoederen te verstrekken, zoals zuurstofproductie, koolstofopslag en bescherming van gewassen tegen klimaateffecten, maar ook het stimuleren van lokale economieën en het creëren van groene banen;

27.

erkent dat verbetering van vervoer en logistiek voor het bosbeheer en de houtwinning noodzakelijk is; roept de lidstaten daarom op om duurzame logistieke en houtkapsystemen te ontwikkelen die het klimaat minder belasten, waaronder het gebruik van vrachtwagens en schepen die worden aangedreven met duurzame biobrandstoffen, alsmede meer gebruik van spoorwegen; moedigt met het oog daarop de inzet van de structuurfondsen en de programma's voor plattelandsontwikkeling van de EU aan;

28.

erkent de maatschappelijke rol van bossen wat betreft de fysieke en mentale gezondheid van de burgers en merkt op dat de door bossen geleverde collectieve goederen een grote milieu- en recreatiewaarde hebben en bijdragen aan de levenskwaliteit, in het bijzonder in de vorm van zuurstofvoorziening, koolstofopslag, zuivering van de lucht, opslag en zuivering van water, het tegengaan van erosie en bescherming tegen lawines, en een plaats voor buitenactiviteiten bieden;

29.

dringt aan op openbaar vervoer tussen stedelijke gebieden en bossen zodat bossen en bosgebieden beter toegankelijk worden;

30.

vestigt de aandacht op andere met het bos verband houdende activiteiten, bijvoorbeeld het oogsten van andere bosproducten dan hout, zoals paddenstoelen of bosvruchten, of het laten grazen van vee en de bijenhouderij;

31.

roept de Commissie op economische activiteiten te stimuleren die als bron van grondstoffen kunnen dienen voor de farmaceutische, cosmetische en voedselindustrie en als een alternatief kunnen worden ingezet om de werkloosheid en ontvolking van het platteland aan te pakken, en om de producten van deze activiteiten te bevorderen als heilzaam zijnde voor de menselijke gezondheid;

32.

onderstreept dat het gebruik van hout en andere producten uit houtoogst als hernieuwbare en klimaatvriendelijke grondstoffen enerzijds, en duurzaam beheer van bossen anderzijds een belangrijke rol kunnen spelen bij het bereiken van de sociaaleconomische doelstellingen van de Europese Unie, zoals alternatieve energiebronnen, afzwakking van het klimaateffect en aanpassing daaraan alsmede tenuitvoerlegging van de doelstellingen van de Europa 2020-strategie; merkt op dat het in strijd is met deze doelstellingen als bossen niet actief worden beheerd;

33.

benadrukt dat wetenschappelijk onderzoek uitwijst dat het CO2- absorptievermogen van beheerde bossen groter is dan dat van niet-beheerde bossen en onderstreept het belang van duurzaam bosbeheer bij het maximaliseren van het potentieel voor koolstofopslag van de Europese bossen;

34.

is van mening dat bossen niet alleen mogen worden beschouwd als koolstofreservoirs;

35.

onderstreept dat moet worden gekeken naar de mogelijkheid om door middel van efficiënt gebruik en hergebruik van hout en houtmaterialen een bijdrage te leveren aan de vermindering van het tekort op de handelsbalans van de Unie, de verhoging van de zelfvoorzieningsgraad van de EU op het gebied van hout, de vergroting van het concurrentievermogen van de bosbouwsector, het terugdringen van niet-duurzaam bosbeheer, de bescherming van het milieu en de vermindering van de ontbossing in derde landen;

36.

ondersteunt uitdrukkelijk het hulpbronefficiënte gebruik van hout als hernieuwbare, multi-inzetbare maar beperkt beschikbare grondstof en spreekt zich uit tegen een wettelijk bindende prioritering bij het gebruik van hout, daar deze niet alleen de energiemarkt en de ontwikkeling van nieuwe en innoverende vormen van het gebruik van biomassa beperkingen oplegt, maar in veel afgelegen regio's en plattelandsgebieden ook alleen al uit infrastructureel oogpunt niet uitvoerbaar is;

37.

is voorstander van een open en op de markt gerichte aanpak met vrijheid voor alle marktdeelnemers door voorrang te verlenen aan lokaal geproduceerd hout om de koolstofvoetafdruk ten gevolge van intercontinentaal transport te minimaliseren en duurzame lokale productie te stimuleren;

38.

is van mening dat gezien het feit dat een aantal van de grootste biomassabronnen van de Unie zich in de meest dunbevolkte en afgelegen regio's bevinden, in de strategie ten volle rekening moet worden gehouden met de specifieke kenmerken van dergelijke regio's;

39.

erkent de waarde van hout voor energiedoeleinden, als een manier om energieschaarste te bestrijden, bij te dragen aan de doelstellingen voor hernieuwbare energie van het klimaat- en energiekader 2030 en nieuwe kansen voor bedrijven te creëren;

40.

is van mening dat de nieuwe bosstrategie de mogelijkheid moet bieden tot nauwere samenwerking bij het vraagstuk van de structurering van de bosbouwsector en de groepering van de actoren teneinde de bosbouwhulpbronnen beter te kunnen gebruiken;

41.

is van oordeel dat duurzaam bosbeheer moet uitgaan van algemeen erkende en aanvaarde beginselen en instrumenten, zoals criteria en indicatoren voor duurzaam bosbeheer, die altijd op de gehele sector moeten zijn gericht ongeacht het eindgebruik van hout;

42.

ondersteunt het voornemen van de Commissie om samen met de lidstaten en de belanghebbenden een ambitieuze, objectieve en operationele reeks criteria en indicatoren voor duurzaam bosbeheer te ontwikkelen, wijst erop dat deze criteria moeten aansluiten bij de vereisten van Forest Europe (de ministerconferentie over de bescherming van de bossen in Europa) (2), die een pan-Europese grondslag vormen voor uniforme verslaglegging over duurzaam bosbeheer en een basis voor certificering van duurzaamheid, rekening houdend met de diversiteit van de bostypen in Europa;

43.

erkent dat er door de toenemende vraag naar uit bossen afkomstig materiaal, hoofdzakelijk als gevolg van de ontwikkeling van hernieuwbare energie op basis van biomassa, behoefte is aan nieuwe maatregelen om de beschikbaarheid van hout te vergroten en tegelijkertijd een duurzaam bosbeheer te garanderen;

44.

wijst op de aanzienlijke vooruitgang die bereikt is in de onderhandelingen in het kader van Forest Europe over een „Europees bossenverdrag” (3) als bindend raamwerk voor duurzaam bosbeheer en voor een beter evenwicht tussen de belangen in het bosbeleid en roept de lidstaten en de Commissie op alles in het werk te stellen om de onderhandelingen voort te zetten en tot een positief einde te brengen;

45.

is van mening dat plannen voor bosbeheer of vergelijkbare instrumenten belangrijke strategische instrumenten kunnen zijn voor de uitvoering van concrete maatregelen op het niveau van individuele bedrijven, voor langetermijnplanning en voor de uitvoering van een duurzaam bosbeheer in de Europese bossen; benadrukt evenwel dat de uitvoering van de in deze plannen vervatte concrete maatregelen op het niveau van de bosbouwbedrijvigheid onder de nationale regelingen moet blijven vallen;

46.

verzoekt de lidstaten overeenkomstig het subsidiariteits- en het evenredigheidsbeginsel de tenuitvoerlegging van de bosbeheerplannen te monitoren en te bevorderen zonder onnodige administratieve lasten te creëren;

47.

is voorstander van een duidelijke scheiding tussen plannen voor bosbeheer en de beheersplannen in het kader van Natura 2000;

48.

wijst erop dat plannen voor bosbeheer enkel een voorwaarde vormen voor het verkrijgen van EU-middelen voor plattelandsontwikkeling voor begunstigde ondernemingen vanaf een bepaalde grootte en dat bossen onder de drempelgrootte hiervan zijn vrijgesteld; merkt voorts op dat soortgelijke instrumenten eveneens kunnen worden goedgekeurd;

49.

verzoekt de lidstaten om deze flexibiliteit bij de toepassing van de wetgeving ten volle te benutten, met name in het belang van kleinere marktdeelnemers;

50.

roept de Commissie en de lidstaten op stimulansen te ontwikkelen voor en steun te verlenen aan nieuwe bedrijfsmodellen, zoals productiecoöperaties, die kleine particuliere boseigenaren ertoe aanzetten om hun bos actief en duurzaam te beheren;

51.

is van oordeel dat het voor een correcte tenuitvoerlegging van de strategie van essentieel belang is om een specifiek actieplan voor de lange termijn te hebben waarin de nadruk ligt op het belang van mobilisatie en duurzaam gebruik van hout uit bossen, met als doel het creëren van toegevoegde waarde en banen, terwijl er middelen beschikbaar worden gesteld om particuliere bosbouwondernemingen te versterken en georganiseerde groepen van boseigenaren te ondersteunen;

52.

onderstreept dat een doeltreffend beheer van hulpbronnen ondersteunende programma's moet omvatten voor de bebossing van gronden die niet geschikt zijn voor landbouw en voor het creëren van groenstroken;

53.

is van mening dat er voorrang moet worden verleend aan de praktische toepassing van onderzoek, daar de hele sector profiteert van nieuwe ideeën en de houtsector een groot groeipotentieel heeft; is tevens van mening dat verdere investeringen in innovatie in de sector kunnen leiden tot nieuwe productieniches en efficiëntere processen die zorgen voor een slimmer gebruik van de beschikbare middelen en voor een zo gering mogelijke negatieve impact op de bosbestanden;

54.

roept de Commissie op de Europese programma's voor onderzoek en ontwikkeling (Horizon 2020) en het programma voor het concurrentievermogen van het midden- en kleinbedrijf (COSME) te toetsen op bosbouw- en houtverwerkingsaspecten en zo nodig nieuwe instrumenten voor de houtsector te ontwikkelen alsmede doelgericht onderzoek naar kostenefficiënte oplossingen voor nieuwe, innoverende houtproducten te stimuleren om de ontwikkeling van een duurzame, op houtproducten gebaseerde bio-economie te steunen;

55.

is ingenomen met de uitwisseling tussen de lidstaten van optimale methoden en bestaande kennis inzake bossen, en roept de lidstaten en de Commissie op om uitwisseling tussen industrie, wetenschappers en producenten te steunen;

56.

benadrukt hoe belangrijk steun voor de EU-kaderprogramma's voor onderzoek, ontwikkeling en innovatie is voor het bewerkstelligen van slimme en duurzame groei en het ontwikkelen van producten met hogere toegevoegde waarde, schonere technologie en een grote mate van technologische geavanceerdheid, met name op het vlak van geraffineerde biobrandstoffen en industrieel bouwen met hout, maar ook in de automobiel- en textielindustrie;

57.

herinnert eraan dat de bio-economie volgens de Commissie in 2009 naar schatting meer dan 2 biljoen euro waard was en goed was voor 20 miljoen banen, d.w.z. 9 % van de totale werkgelegenheid in de EU;

58.

merkt op dat elke in het kader van Horizon 2020 in bio-economisch onderzoek en innovatie geïnvesteerde euro rond de 10 euro aan toegevoegde waarde zal genereren; benadrukt dat bossen een cruciale rol spelen in de bio-economie en dat dat ook in de toekomst zo zal blijven;

59.

is van oordeel dat het vervangen van op olie gebaseerde of warmte-intensieve grondstoffen door hout en producten uit houtoogst moet worden gestimuleerd, overeenkomstig de vooruitgang op het gebied van onderzoek en technologie, en een positieve bijdrage kan leveren aan de verdere beperking van de klimaatverandering en aan het scheppen van banen;

60.

benadrukt dat er een kostenanalyse moet worden gemaakt van alle EU-wetgeving die gevolgen heeft voor de waardeketens van de houtsector, teneinde alle onnodige en omslachtige bureaucratische procedures te schrappen en een gunstig kader te scheppen om het concurrentievermogen op lange termijn van de sector op duurzame wijze te versterken, en dat moet worden vastgehouden aan het beginsel dat wetgevingsvoorstellen die gevolgen hebben voor de bosbouwsector en de waardeketens van de houtsector, aan een grondige effectbeoordeling moeten worden onderworpen;

61.

is van oordeel dat vergroting van de kennis over bossen voor het onderzoek van zeer groot belang is en dat betrouwbare gegevens onontbeerlijk zijn voor de tenuitvoerlegging van de bosstrategie;

62.

stelt vast dat er middelen voor het verzamelen van informatie en voor monitoring beschikbaar zijn via het Copernicus-programma en andere ruimte-initiatieven op Europees niveau, en beveelt aan meer gebruik te maken van deze middelen en instrumenten;

63.

wijst erop dat de nationale bosinventarisaties een uitgebreide monitoring voor de bestandsopname van de bossen vormen en aansluiten bij het regionale aspect en het streven naar minder bureaucratie en minder kosten;

64.

is ingenomen met de inspanningen van de Commissie om een Europese bosinformatiesysteem tot stand te brengen op basis van nationale gegevens en met initiatieven die de beschikbare gegevens beter vergelijkbaar maken, en wenst in dat verband een grondigere analyse van de gegevens over de economie en de werkgelegenheid in de bosbouw en de houtsector;

65.

acht het met name raadzaam aan om gegevensreeksen voor de langere termijn samen te stellen om het begrip van trends in de bosbouw en de aanpassing ervan aan de klimaatverandering te bevorderen;

66.

is van oordeel dat bekwame en goed opgeleide arbeidskrachten van essentieel belang zijn voor een geslaagde uitvoering van duurzaam bosbeheer en dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan maatregelen te ontwikkelen en — waar mogelijk — reeds aanwezige instrumenten, zoals het programma voor het platteland (ELFPO), het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling (EFRO), het Europees Sociaal Fonds (ESF) en de Europese opleidingsprogramma's (ET2020) te benutten om generatievernieuwing te ondersteunen en het gebrek aan bekwame arbeidskrachten in de bosbouw te verhelpen;

67.

dringt er bij de Commissie op aan om het opzetten van informatiecampagnes voor de sector te ondersteunen met als doel de bewustwording te vergroten van de kansen die de sector biedt om werkloosheid en ontvolking aan te pakken, en de sector tevens aantrekkelijker te maken voor jongeren;

68.

is van mening dat er programma's voor opleiding en bijscholing moeten worden ontwikkeld, met name ook voor nieuwkomers en jonge bosbouwers alsook voor de huidige werknemers in de bouwsector teneinde hen bewuster te maken van de mogelijkheden die het gebruik van hout biedt, om ervoor te zorgen dat de overdracht van kennis over bosbeheer en de verwerkende industrie gewaarborgd blijft;

69.

erkent dat duurzaam beheer tijdens de gehele levensduur van bosbouwproducten een aanzienlijke bijdrage kan leveren tot de verwezenlijking van de doelstellingen van de groene economie, met name als het gaat om de doelstellingen die verband houden met het beleid voor de beperking van de klimaatverandering en een efficiënt gebruik van hulpbronnen;

70.

is van oordeel dat de lidstaten duurzaam gebruik van houtproducten in de bouwsector moeten bevorderen, onder andere bij het bouwen van beter betaalbare woningen waarbij gebruik wordt gemaakt van duurzaam geproduceerde grondstoffen;

71.

wijst op de betekenis van traditionele, hoogwaardige gebruiksvormen die nog steeds een enorm groeipotentieel hebben, zoals het gebruik van hout als bouw- en verpakkingsmateriaal;

72.

merkt op dat de huidige technologische ontwikkelingen de bouw van hoogwaardige woningen waarbij hoofdzakelijk hout wordt gebruikt mogelijk maken en daarmee een belangrijke bijdrage leveren aan het terugdringen van de CO2-uitstoot in de bouwsector;

73.

wijst erop dat de voorschriften voor het gebruik van hout in de bouwnijverheid in de diverse lidstaten uiteenlopen; dringt bijgevolg aan op de goedkeuring van EU-regels om een groter gebruik van hout in de bouw te bevorderen;

74.

roept de lidstaten op initiatieven te ontwikkelen om de overdracht van kennis en technologie te bevorderen en bestaande EU-programma's ter ondersteuning van onderzoek en innovatie in de bosbouw- en de houtsector ten volle te benutten;

75.

wijst op de aanzienlijke lacunes in het wetenschappelijk en technologisch onderzoek in verband met de aanpassing van de bosbouwsector aan de klimaatverandering, met inbegrip van onderzoek naar de impact van het groeiende aantal plagen en ziekten die een ernstige bedreiging vormen voor de bossen en de houtsectoren in Europa;

76.

roept de Commissie en de lidstaten op meer besef te wekken van de economische, maatschappelijke en ecologische rol van de Europese bossen en de houtsector, evenals van het belang van de duurzame, op hout gebaseerde bio-economie en van hout als essentiële hernieuwbare grondstof in de EU;

77.

acht het van groot belang om wetenschappelijk onderzoek naar het rationele gebruik van biomassa en de ontwikkeling van snel groeiende energiegewassen aan te moedigen en een model te creëren met economische prikkels voor het gebruik van biomassa-afval;

78.

benadrukt dat duurzaam bosbeheer een positieve invloed heeft op de biodiversiteit, de gevolgen van de klimaatverandering kan afzwakken en het risico van bosbranden, ongedierteplagen en ziekten kan verminderen;

79.

benadrukt dat de Unie is overeengekomen dat tegen 2020 het biodiversiteitsverlies en de achteruitgang van ecosysteemdiensten, inclusief bestuiving, tot staan moeten zijn gebracht, dat de ecosystemen en de diensten die zij leveren, moeten worden behouden en dat ten minste 15 % van de aangetaste ecosystemen moet zijn hersteld; voegt hieraan toe dat de Unie voorts is overeengekomen dat het bosbeheer duurzaam moet zijn, dat de bossen, de daarin aanwezige biodiversiteit en de door bossen geleverde diensten beschermd en, waar mogelijk, verbeterd moeten worden en dat de weerbaarheid van bossen tegen klimaatverandering, branden, stormen, plagen en ziekten moet worden verbeterd; onderstreept daarnaast dat er dus behoefte bestaat aan de ontwikkeling en uitvoering van een vernieuwde EU-strategie voor de bossen, waarin de diverse exploitatievormen en voordelen van bossen aan de orde komen en die bijdraagt aan een meer strategische benadering van de bescherming en verbetering van de bossen, onder meer door duurzaam bosbeheer (4);

80.

dat ook andere thema's verder moeten worden uitgewerkt, zoals het probleem van de overbevolking van herbivoren, de gezondheid van bossen en het bevorderen van een duurzame houtproductie, het thema van de genetische bosbouwhulpbronnen, maatregelen om bosbranden te voorkomen en te bestrijden en bodemerosie te vermijden, en herstel van de vegetatie;

81.

erkent dat bosbouw met een korte omlooptijd kan voorzien in duurzame hout-biomassa en in het nodige gebiedsonderhoud, waardoor het risico van bodemerosie en van aardverschuivingen op braakliggende of uit de productie genomen grond afneemt;

82.

verzoekt de Commissie en de lidstaten specifieke maatregelen te nemen om Aichi-doelstelling 5 te halen, volgens welke het tempo waarmee alle natuurlijke habitats, met inbegrip van bossen, verloren gaan tegen 2020 ten minste gehalveerd en waar mogelijk tot bijna nul gereduceerd moet worden, en de aantasting en versnippering aanzienlijk beperkt moeten worden;

83.

dringt er bij de lidstaten op aan hun bosbouwbeleid zodanig te ontwerpen dat daarin ten volle rekening wordt gehouden met het belang van bossen voor het beschermen van de biodiversiteit, het voorkomen van bodemerosie, de koolstofopslag en luchtzuivering en de handhaving van de waterkringloop;

84.

wijst erop dat de bio-economie het kernelement van slimme en groene groei in Europa moet gaan vormen om de doelstellingen van de kerninitiatieven „Innovatie-Unie” en „Een Europa dat zijn hulpbronnen efficiënt gebruikt” in het kader van de Europa 2020-strategie te bereiken, en dat hout als grondstof een belangrijke rol speelt bij het dichterbij brengen van een biogebaseerde economie;

85.

benadrukt dat er dringend duidelijkheid moet komen over de broeikasgasemissies van de verschillende toepassingen van bosbiomassa voor energie en dat moet worden vastgesteld welke toepassingen de grootste reductie binnen een beleidsrelevant tijdsbestek kunnen opleveren;

86.

acht het belangrijk dat de toepassing van het concept van een bio-economie wordt bevorderd, met inachtneming van de grenzen van duurzame levering van grondstoffen, met het oog op grotere economische levensvatbaarheid van de houtsector door middel van innovatie en technologie-overdracht;

87.

dringt erop aan dat meer steun wordt verleend aan uiteenlopende bosproducten, waarbij ervoor moet worden gezorgd dat de verschillende eisen die aan bosproducten worden gesteld met elkaar in evenwicht worden gebracht en worden afgezet tegen het potentieel van duurzame levering en de overige ecosysteemfuncties en -diensten die bossen leveren;

88.

spreekt zijn ernstige bezorgdheid uit over het tempo van de wereldwijde ontbossing, met name in ontwikkelingslanden, en vaak als gevolg van illegale houtkap;

89.

steunt mechanismen die de wereldwijde ontwikkeling van de bosbouw in de richting van een duurzamer gebruik stimuleren, en wijst daarbij met name op de EU-verordening over hout (5), bedoeld ter bestrijding van illegale houtkap en het op de Europese markt brengen van uit derde landen ingevoerd illegaal gekapt hout, en op het vergunningssysteem voor de invoer van hout in de Europese Gemeenschap (FLEGT) (6) en op de daarmee samenhangende vrijwillige partnerschapsovereenkomsten;

90.

verzoekt de Commissie de langverwachte evaluatie van de werking en doeltreffendheid van de Europese verordening over hout te publiceren en onderstreept dat een nieuwe verordening in verhouding moet zijn en erop gericht onnodige kosten en rapportagevereisten voor de Europese boseigenaren en bosbouwers te vermijden zonder dat het doel van de verordening in het gedrang komt;

91.

is in het licht van de uitdagingen die de opwarming van de aarde en de klimaatverandering met zich brengen van oordeel dat alleen gezonde, biologisch diverse en robuuste ecosystemen en soortenpopulaties veerkrachtig zijn;

92.

wijst op de mogelijkheden van de Natura 2000-gebieden, waar dankzij de daar aanwezige bijzondere natuurlijke hulpbronnen producten en diensten van hoge milieu- en culturele kwaliteit kunnen worden geproduceerd;

93.

onderstreept het belang van gezonde bosecosystemen die een leefgebied vormen voor planten en dieren, maar benadrukt dat goedbedoelde wetgeving zoals de EU-habitatrichtlijn de besluitvorming over landinrichting beïnvloedt en evenredig moet worden toegepast;

94.

erkent de rol van bossen bij de ontwikkeling van daarmee verband houdende sectoren en wijst in dat opzicht op het belang van ondersteuning voor telers van honingdragende bomen, hetgeen weer het bestuivingsproces ondersteunt;

95.

is van mening dat bepaalde problemen betrekking hebben op de bosbouwsector op mondiaal niveau, zoals illegale houtkap, en verzoekt de Commissie daarom in de relevante internationale organisaties meer steun aan de bosbouwsector te verlenen;

96.

stelt vast dat de vraag naar biomassa, met name hout, toeneemt en spreekt dan ook zijn voldoening uit over de inspanningen van de Commissie en de lidstaten om ontwikkelingslanden te steunen bij hun maatregelen ter verbetering van hun bosbouwbeleid en bosregelgeving, met name in het kader van REDD+ (7) (bestrijding van factoren die ontbossing en bosdegradatie in de hand werken);

97.

verzoekt de Commissie om een actieplan inzake ontbossing en bosdegradatie uit te werken teneinde de in de mededeling van de Commissie over ontbossing vastgestelde doelstellingen te verwezenlijken, zoals het zevende milieuactieprogramma voorschrijft; acht het belangrijk dat niet alleen wordt voorzien in het behoud en beheer van de bestaande bossen, maar ook in de herbebossing van ontboste gebieden;

98.

is van mening dat er ook een aparte verwijzing moet worden opgenomen naar de noodzaak van grootschalige herbebossing van herhaaldelijk door bosbranden getroffen gebieden;

99.

herinnert eraan dat de uitvoering van de EU-bosstrategie een meerjarig gecoördineerd proces dient te zijn waarin rekening dient te worden gehouden met de standpunten van het Parlement en dat een efficiënte, coherente en met weinig bureaucratie gepaard gaande uitvoering van de strategie wenselijk is;

100.

betreurt het dat het uitvoeringsproces al gedeeltelijk is begonnen voordat het Parlement zijn standpunt heeft vastgesteld en is van oordeel dat dit niet strookt met de doelstelling van een betere coördinatie van de beleidsmaatregelen voor bossen zoals de Commissie in de tekst van haar strategie stelt;

101.

is van mening dat de nieuwe strategie banden moet creëren tussen de financieringsstrategieën en -plannen van de Europese Unie en die van de lidstaten en dat moet worden gezorgd voor meer samenhang in de planning, financiering en uitvoering van sectoroverschrijdende activiteiten;

102.

dringt aan op een inclusieve, gestructureerde en evenwichtige uitvoering van de strategie;

103.

is dan ook van mening dat het mandaat van het Permanent Comité voor de bosbouw moet worden versterkt en beter gefinancierd, zodat de Commissie de vakkennis uit de lidstaten ten volle kan benutten bij de uitvoering van de nieuwe EU-bosstrategie op het niveau van de EU; verzoekt de Commissie daarom het Permanent Comité voor de bosbouw vroegtijdig te raadplegen voordat een initiatief wordt genomen of een tekstvoorstel wordt gedaan met gevolgen voor het bosbeheer en de houtsector;

104.

benadrukt de belangrijke rol van de Groep voor dialoog met het maatschappelijk middenveld voor bosbouw en kurk en dringt erop aan dat deze naar behoren bij de uitvoering van de strategie wordt betrokken;

105.

is van mening dat het horizontale karakter van de bosbouwproblematiek interne samenwerking vereist tussen de verschillende diensten van de Commissie als er maatregelen worden overwogen die gevolgen kunnen hebben voor de specifieke kenmerken van het duurzame beheer van de bossen en de aanverwante sectoren; verzoekt DG Milieu, DG Klimaat, DG Agri, DG Energie en DG Onderzoek en innovatie alsmede andere DG's derhalve om op strategisch niveau samen te werken teneinde voor een doeltreffende uitvoering van de strategie te zorgen via betere coördinatie en communicatie;

106.

is van mening dat er gezien de prioriteiten van de Commissie inzake groei, werkgelegenheid en investeringen ook bij de uitvoering van de nieuwe EU-bosstrategie voorrang moet worden verleend aan bevordering van concurrentievermogen en duurzaamheid van de bosbouwsector, steun aan plattelands- en stedelijke gebieden, uitbreiding van de kennis, bescherming van bossen en behoud van hun ecosystemen, bevordering van coördinatie en communicatie, en vergroting van het duurzame gebruik van hout en andere bosproducten;

107.

roept de Commissie op in aanvulling op de strategie met een robuust actieplan met specifieke maatregelen te komen en het Parlement jaarlijks verslag te doen van de bereikte vooruitgang bij de uitvoering van de concrete acties van de strategie;

108.

spreekt zich uit voor een bijeenkomst van een „uitgebreide” commissie AGRI — ENVI — ITRE, om een evenwichtige discussie over de vooruitgang bij de uitvoering van de nieuwe EU-bosstrategie mogelijk te maken;

109.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

21.9.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 346/27

—

gezien het voorstel voor een verordening van de Raad tot instelling van het Europees Openbaar Ministerie (COM(2013)0534),

—

gezien zijn resolutie van 12 maart 2014 over het voorstel voor een verordening van de Raad tot instelling van het Europees Openbaar Ministerie (1),

—

gezien het voorstel voor een richtlijn betreffende de strafrechtelijke bestrijding van fraude die de financiële belangen van de Unie schaadt (COM(2012)0363),

—

gezien zijn resolutie van 23 oktober 2013 over georganiseerde misdaad, corruptie en witwassen: aanbevelingen inzake de benodigde acties en initiatieven (2),

—

gezien het voorstel voor een verordening betreffende het EU-Agentschap voor justitiële samenwerking in strafzaken (Eurojust) (COM(2013)0535),

—

gezien het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, de artikelen 2, 6 en 7 van het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie,

—

gezien de resolutie van de Raad van 30 november 2009 over een routekaart ter versterking van de procedurele rechten van verdachten en beklaagden in strafprocedures,

—

gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, met name de artikelen 86, 218, 263, 265, 267, 268 en 340,

—

gezien artikel 99, lid 3, van zijn Reglement,

—

gezien het interimverslag van de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken en het advies van de Commissie juridische zaken (A8-0055/2015),

A.

overwegende dat uit door de Commissie verzamelde en bestudeerde gegevens blijkt dat jaarlijks voor gemiddeld ongeveer 500 miljoen EUR fraude wordt gepleegd waarmee de belangen van de Unie worden geschaad, maar dat er alle reden is om aan te nemen dat het werkelijke bedrag op ongeveer 3 miljard ligt;

B.

overwegende dat in verhouding tot het aantal gevallen waarin het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) de lidstaten gerechtelijke aanbevelingen heeft gedaan, het aantal gevallen waarin daadwerkelijk tot vervolging is overgegaan gering is (in de periode van 2006-2014, een periode van acht jaar, lag dit percentage op ongeveer 31 %);

C.

overwegende dat een aantal lidstaten wellicht minder in staat is te zorgen voor doeltreffende opsporing en vervolging van fraude die de financiële belangen van de EU schaadt, hetgeen de belangen van belastingbetalers in alle lidstaten die een bijdrage leveren aan de begroting van de Unie schaadt;

D.

overwegende dat het Parlement de Raad in zijn resolutie van 12 maart 2014 heeft verzocht nauw betrokken te worden bij de wetgevende werkzaamheden en in dit kader het Parlement voortdurend te informeren en raadplegen;

E.

overwegende dat de verschillen tussen de rechtsstelsels, juridische tradities en rechtshandhavingsstelsels van de lidstaten de strijd tegen fraude en criminaliteit die de belangen van de Unie schaden niet mogen ondermijnen;

F.

overwegende dat ook terrorisme gefinancierd wordt door middel van georganiseerde criminaliteit en dat fraude een bron van inkomsten vormt voor criminele organisaties;

G.

overwegende dat artikel 86 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie voorziet in de mogelijkheid om de bevoegdheden van het EOM bij de bestrijding van ernstige criminaliteit uit te breiden met een grensoverschrijdende dimensie; overwegende dat de Raad deze mogelijkheid zou kunnen overwegen als het EOM eenmaal is opgericht en goed functioneert;

1.

herhaalt ten volle bereid te zijn te werken aan de prioriteiten voor de oprichting van het EOM en de criteria en voorwaarden vast te stellen waaronder hij met de oprichting van het EOM kan instemmen;

2.

herhaalt de standpunten in zijn voorgaande interimverslag van 12 maart 2014 en is voornemens deze aan te vullen en te actualiseren naar aanleiding van de laatste ontwikkelingen binnen de Raad;

3.

dringt er bij de Raad op aan te zorgen voor transparantie en democratische legitimiteit door het Parlement volledig en in elke fase te informeren en te raadplegen; verzoekt de Raad terdege rekening te houden met de standpunten van het Parlement omdat het Parlement alleen onder die voorwaarde zijn goedkeuring zal verlenen aan de vaststelling van de EOM-verordening;

4.

herinnert eraan dat het EOM bevoegd dient te zijn voor strafbare feiten in verband met fraude die de financiële belangen van de Unie schaadt; herinnert er in dit kader aan dat de desbetreffende strafbare feiten moeten worden vastgelegd in de voorgestelde richtlijn betreffende de strafrechtelijke bestrijding van fraude die de financiële belangen van de Unie schaadt (de PIF-richtlijn); verzoekt de Raad om rekening te houden met hetgeen door de medewetgevers tijdens de onderhandelingen over de goedkeuring van de PIF-richtlijn reeds is bereikt en zich actief in te zetten om te komen tot een akkoord over deze richtlijn met het oog op de oprichting van het EOM;

5.

is van mening dat op het vlak van opsporing, vervolging en het voor de rechter brengen van personen die fraude plegen ten nadele van de financiële belangen van de Unie een innovatieve aanpak nodig is, om de doeltreffendheid van fraudebestrijding en het terugvorderingspercentage te verhogen en het vertrouwen van de belastingbetaler in de instellingen van de EU te vergroten;

6.

acht het van cruciaal belang dat er één sterk, onafhankelijk Europees Openbaar Ministerie wordt opgericht, dat bevoegd is tot het opsporen, vervolgen en voor het gerecht brengen van daders van strafbare feiten die de financiële belangen van de Unie schaden en is van oordeel dat minder krachtige oplossingen nadelig zullen zijn voor de begroting van de Unie;

7.

benadrukt dat de structuur van het EOM zodanig moet zijn dat het EOM volledig onafhankelijk is van nationale regeringen en EU-instellingen en dat het gevrijwaard blijft van politieke inmenging en druk; dringt daarom aan op openheid en transparantie bij de selectie en benoeming van de Europese hoofdaanklager en zijn plaatsvervangers, de Europese aanklagers en de gedelegeerde Europese aanklagers; is van mening dat de functie van Europese aanklager een voltijdse betrekking moet zijn, zodat belangenverstrengeling wordt voorkomen;

8.

acht het belangrijk betrokken te worden bij de benoemingsprocedures voor Europese aanklagers en stelt voor deze benoeming te laten plaatsvinden via een open sollicitatieprocedure voor kandidaten met de vereiste professionaliteit, ervaring en vaardigheden; is van oordeel dat de Europese aanklagers in onderlinge overeenstemming benoemd moeten worden door de Raad en het Parlement, op basis van een lijst van kandidaten, die door de Commissie is opgesteld na een evaluatie door een panel van onafhankelijke deskundigen, bestaande uit rechters, leden van het openbaar ministerie en advocaten; is van oordeel dat de Europese hoofdaanklager, na een hoorzitting in het Europees Parlement, op dezelfde wijze dient te worden benoemd;

9.

is van oordeel dat de leden van het college uit hun functie moeten worden ontheven indien het Hof van Justitie van de Europese Unie een besluit in die zin neemt, na een verzoek hiertoe van de Raad, de Commissie, het Parlement en/of de Europese hoofdaanklager;

10.

benadrukt dat de lidstaten overeenkomstig hun nationale wetten en praktijken nationale autonome rechterlijke organen moeten betrekken bij de benoemingsprocedures voor gedelegeerde Europese aanklagers;

11.

is ingenomen met het feit dat in de tekst van de Raad wordt vastgelegd dat het EOM jaarlijks verslag uitbrengt aan de EU-instellingen om te waarborgen dat de activiteiten van dit nieuwe orgaan doorlopend worden beoordeeld; verzoekt de Raad vast te leggen dat het jaarlijks verslag onder andere gedetailleerde gegevens bevat over de bereidheid van nationale autoriteiten om met het EOM samen te werken;

12.

is van oordeel dat de regels inzake de bevoegdheidsverdeling tussen het EOM en de nationale autoriteiten duidelijk moeten zijn, zodat onzekerheid of onjuiste interpretaties tijdens de operationele fase worden voorkomen en dat het EOM bevoegd moet zijn strafbare feiten te onderzoeken en vervolgen die aangemerkt moeten worden als fraude die de financiële belangen van de Unie schaadt, overeenkomstig de richtlijn betreffende de strafrechtelijke bestrijding van fraude die de financiële belangen van de Unie schaadt; is van oordeel dat het EOM eerst moet bepalen of het bevoegd is, nog voordat nationale autoriteiten een eigen onderzoek instellen, teneinde parallelle onderzoeken te vermijden, hetgeen inefficiënt is;

13.

dringt erop aan dat nationale autoriteiten die onderzoek doen naar strafbare feiten die mogelijk onder de bevoegdheid van het EOM vallen, het EOM verplicht moeten informeren over dergelijk onderzoeken; wijst er nogmaals op dat het EOM het recht moet hebben dergelijke onderzoeken over te nemen wanneer het bepaalt dat dat vereist is, om de onafhankelijkheid en doeltreffendheid van het EOM te waarborgen;

14.

wijst er nogmaals op dat de bevoegdheden van het Europees Openbaar Ministerie moeten worden uitgebreid tot strafbare feiten anders dan die de financiële belangen van de Unie schaden, maar slechts wanneer cumulatief sprake is van het volgende:

staat tevens op het standpunt dat in het geval van meningsverschil tussen het EOM en de nationale vervolgingsinstanties over de uitoefening van de bevoegdheid, het EOM op centraal niveau moet besluiten wie overgaat tot opsporing en vervolging; is verder van mening dat de vaststelling van de bevoegdheid overeenkomstig deze criteria altijd vatbaar dient te zijn voor rechterlijke toetsing;

15.

acht het betreurenswaardig dat de mogelijkheid van oprichting van een EOM op basis van een collegiale structuur, in afwijking van de eerder door de Commissie voorgestelde hiërarchische structuur, door de lidstaten wordt overwogen; is in dit verband van mening dat besluiten om tot vervolging over te gaan, over de forumkeuze, dan wel om een zaak te verwijzen, te seponeren of te schikken op centraal niveau door de kamers genomen moeten worden;

16.

benadrukt dat de kamers ook een leidende rol dienen te spelen bij onderzoek en vervolging en zich bij de uitoefening van hun taken dus niet moeten beperken tot coördinerende activiteiten, maar ook de werkzaamheden van de gedelegeerde Europese aanklagers op dit gebied moeten aansturen;

17.

uit zijn bezorgdheid over de automatische koppeling van in het centraal bureau werkende Europese aanklagers aan in hun lidstaat lopende zaken, aangezien de onafhankelijkheid van de aanklagers hierdoor onder druk kan komen te staan en dit bovendien niet bevorderlijk is voor een evenwichtige verdeling van de zaken;

18.

pleit daarom voor een rationele en centraal georganiseerde werkverdeling binnen het EOM; is in dit verband van mening dat de toewijzing van zaken aan kamers moet plaatsvinden op basis van vooraf vastgestelde, objectieve criteria; is daarnaast van mening dat in een later stadium specialisatie van de kamers kan worden overwogen;

19.

is ervan overtuigd dat ook het personeel van het EOM in het centraal bureau zal beschikken over de noodzakelijke kennis, ervaring en deskundigheid op het gebied van de nationale rechtshandhavingssystemen;

20.

verzoekt de wetgever te voorzien in gestroomlijnde procedures inzake de verkrijging, door het EOM, van toestemming voor het nemen van onderzoeksmaatregelen in grensoverschrijdende gevallen, in overeenstemming met de wetgeving van de lidstaten waar de desbetreffende maatregel wordt uitgevoerd; herinnert eraan dat de medewetgevers overeenstemming hebben bereikt over criteria voor de lidstaten om onderzoeksmaatregelen te vragen op grond van het beginsel van wederzijdse erkenning in Richtlijn 2014/41/EU betreffende het Europees onderzoeksbevel in strafzaken; is van mening dat dezelfde criteria moeten gelden ten aanzien van onderzoeksmaatregelen die moeten worden toegestaan door het EOM, met name met betrekking tot de redenen voor weigering;

21.

verzoekt de Raad te waarborgen dat door het EOM verzameld bewijsmateriaal met volledige naleving van de relevante Europese en nationale wetgeving in de hele Unie ontvankelijk is, aangezien dit van groot belang is voor de doeltreffendheid van vervolgingen, in overeenstemming met artikel 6 VEU, het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie en het Europees Verdrag voor de rechten van de mens;

22.

wijst er nogmaals op dat het EOM actief al het relevante bewijs dient te vergaren, ongeacht of het bezwarend of ontlastend is; dringt er bovendien op aan de verdachte of beklaagde in een door het EOM uitgevoerd onderzoek bepaalde rechten inzake bewijs te verlenen, met name:

23.

acht het van essentieel belang om, gezien de mogelijk meerdere rechtsgebieden voor grensoverschrijdende strafbare feiten die onder de bevoegdheid van het EOM vallen, ervoor te zorgen dat Europese aanklagers, gedelegeerde Europese aanklagers en nationale vervolgingsinstanties het ne bis in idem-beginsel volledig naleven ten aanzien van vervolgingen in verband met strafbare feiten die onder de bevoegdheid van het EOM vallen;

24.

bekrachtigt dat het recht om een rechtsmiddel in te stellen met betrekking tot de activiteiten van het EOM te allen tijde geëerbiedigd moet worden en vindt het belangrijk dat het EOM doeltreffend werkt; is dan ook van mening dat door het EOM genomen besluiten vatbaar moeten zijn voor rechterlijke toetsing door de bevoegde rechtbank; benadrukt dat besluiten die door de kamers worden genomen, zoals besluiten om opsporing in te stellen en besluiten inzake sepot of verwijzing van een zaak of inzake schikking, vatbaar moeten zijn voor rechterlijke toetsing door de gerechtshoven van de Unie;

25.

is van mening dat het EOM wat betreft de rechterlijke toetsing door de bevoegde rechtbanken van de lidstaten van alle door hem in het kader van zijn vervolgingsbevoegdheden vastgestelde opsporingsmaatregelen en overige procedurele handelingen dient te gelden als een nationale autoriteit;

26.

herinnert eraan dat het nieuwe EOM bij het verrichten van zijn activiteiten de rechten van verdachten of beklaagden personen zoals neergelegd in artikel 6 VEU, artikel 16 VWEU en het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, alsmede in reeds door de Unie vastgestelde wetgevingsmaatregelen inzake de procedurele rechten van verdachten en beklaagden in strafprocedures en inzake de bescherming van persoonsgegevens, volledig dient te eerbiedigen;

27.

bevestigt dat de toekomstige richtlijn inzake rechtsbijstand gelijkelijk van toepassing moet zijn voor alle verdachten en beklaagden tegen wie het EOM onderzoek of vervolging heeft ingesteld; roept alle lidstaten op om bij uitblijven van een EU-richtlijn een doeltreffende toegang tot rechtshulp in overeenstemming met de relevante nationale wetgeving te waarborgen;

28.

benadrukt dat alle verdachten of beklaagden tegen wie het EOM onderzoek of vervolging heeft ingesteld recht hebben op bescherming van hun persoonsgegevens; benadrukt in dit verband dat de door het EOM uitgevoerde verwerking van persoonsgegevens onderworpen dient te zijn aan Verordening (EG) nr. 45/2001; benadrukt dat specifieke bepalingen inzake gegevensbescherming in de Verordening van de Raad tot instelling van het EOM slechts aanvullend mogen zijn of een nadere invulling mogen vormen op de bepalingen van Verordening (EG) nr. 45/2001, en alleen voor zover dat nodig is;

29.

herhaalt ten volle bereid te zijn het EOM in te stellen en Eurojust te hervormen, zoals voorgesteld door de Commissie in haar beide voorstellen; verzoekt de Commissie een aanpassing door te voeren van de schattingen van de gevolgen voor de begroting die de collegiale structuur zou hebben; vraagt om verduidelijking van de betrekkingen tussen Eurojust, het EOM en OLAF, teneinde hun respectievelijke rollen met betrekking tot de bescherming van de financiële belangen van de EU voor elk van die organen duidelijk vast te stellen; verzoekt de Raad en de Commissie de mogelijkheid te onderzoeken van een verder geïntegreerde opzet van deze agentschappen, zodat onderzoeken doeltreffender kunnen worden uitgevoerd;

30.

dringt er bij de Raad op aan deze aanbevelingen te volgen en beklemtoont dat bovengenoemde voorwaarden van cruciaal belang zijn voor zijn instemming met de ontwerpverordening van de Raad;

31.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

21.9.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 346/32

—

gezien de vraag aan de Commissie over de alcoholstrategie van de EU (O-000008/2015 — B8-0108/2015),

—

gezien Verordening (EU) nr. 282/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 11 maart 2014 tot vaststelling van een derde meerjarig actieprogramma van de Unie op het gebied van gezondheid voor de periode 2014-2020 en tot intrekking van Besluit nr. 1350/2007/EG (1),

—

gezien zijn resolutie van 8 maart 2011 over vermindering van de ongelijkheid op gezondheidsgebied in de EU (2),

—

gezien artikel 168 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, waarin wordt bepaald dat het optreden van de Unie slechts een aanvulling vormt op het nationale beleid voor de volksgezondheid,

—

gezien het jaarverslag 2011 van het EU-platform voor voeding, fysieke activiteiten en gezondheid,

—

gezien zijn resolutie van 5 september 2007 over een strategie van de Europese Unie ter ondersteuning van de lidstaten bij het beperken van aan alcohol gerelateerde schade (3),

—

gezien de conclusies van de Raad Werkgelegenheid, Sociaal Beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken op 1 en 2 december 2011 over het wegnemen van de verschillen in gezondheid binnen de EU middels onderling afgestemde maatregelen ter bevordering van een gezonde levensstijl,

—

gezien artikel 128, lid 5, en artikel 123, lid 2, van zijn Reglement,

A.

overwegende dat overmatig drankgebruik in bepaalde lidstaten de op een na belangrijkste levensstijlgebonden ziekteoorzaak is en dat alcoholverslaving een risicofactor voor meer dan zestig chronische ziekten vormt, waaronder alcoholische leveraandoeningen, alcoholische chronische alvleesklierontsteking en bijna alle andere spijsverteringsziekten, kanker, diabetes, hart- en vaatziekten, obesitas, foetale alcoholspectrumsyndromen (FASD) en neuropsychiatrische stoornissen zoals alcoholisme;

B.

overwegende dat de bevoegde autoriteiten in de lidstaten het best zijn voorbereid om specifiek beleid op maat te ontwikkelen ter preventie van alcoholmisbruik;

C.

overwegende dat er een causaal verband bestaat tussen alcoholmisbruik en een reeks mentale en gedragsstoornissen, andere niet-overdraagbare ziekten en verwondingen;

D.

overwegende dat de sociale kosten die in Europa direct en indirect aan alcoholmisbruik toe te schrijven zijn, in 2010 werden geschat op 155,8 miljard EUR, waarvan het grootste gedeelte (82,9 miljard EUR) buiten de gezondheidszorg werd gemaakt;

E.

overwegende dat alcoholmisbruik elk jaar wereldwijd 3,3 miljoen sterfgevallen veroorzaakt, oftewel 5,9 % van alle sterfgevallen; overwegende dat ruwweg 25 % van alle sterfgevallen in de leeftijdscategorie van 20 t/m 39 jaar gerelateerd is aan alcoholmisbruik; overwegende dat deze sterfgevallen vaak het gevolg zijn van ongevallen, geweld of leveraandoeningen;

F.

overwegende dat naar schatting 5 tot 9 miljoen kinderen in hun gezinssituaties de negatieve gevolgen van alcoholmisbruik ondervinden;

G.

overwegende dat niet alle alcoholconsumptie dezelfde gevolgen heeft en dat heel veel afhangt van het consumptiepatroon, zoals wat en de manier waarop wordt geconsumeerd; overwegende dat drinkpatronen en -tendensen sterk variëren tussen verschillende regio's in de Europese Unie, waarbij in de gehele EU subregionale consumptiepatronen en gezondheidseffecten zijn waar te nemen die verband houden met schadelijk alcoholgebruik; overwegende dat door de maatschappelijke, culturele, geografische en economische variatie in de EU-landen er verschillende consumptiepatronen en -tendensen kunnen worden onderscheiden;

H.

overwegende dat een beleid ter vermindering van alcoholgerelateerde schade en ter ondersteuning van verantwoorde alcoholconsumptie, afgestemd op de specifieke lokale en regionale situaties, zou moeten zorgen voor een verlaging van de sociale en gezondheidszorgkosten die direct of indirect verband houden met alcoholgerelateerde schade, zoals alcoholverslaving, chronische ziekten, sterfte en huiselijk geweld, alsook alcoholgerelateerde kosten; overwegende dat een beleid voor de vermindering van alcoholgerelateerde schade niet alleen betrekking moet hebben op de gezondheidssector, maar ook op belanghebbende partijen (zoals verenigingen voor hulp aan mensen met een alcoholverslaving), volledig in overeenstemming moet zijn met de beginselen van subsidiariteit en gezondheid op alle beleidsterreinen en aanzienlijke verbeteringen in de gezondheidszorg moet waarborgen;

I.

overwegende dat alcoholmisbruik kan leiden tot alcoholverslaving, een probleem dat moet worden aangepakt door er meer aandacht aan te besteden en door er binnen de gezondheidszorgstelsels van de lidstaten meer steun voor te verlenen;

J.

overwegende dat moet worden benadrukt dat bepaalde groepen, zoals jongeren, meer geneigd zijn verkeerd gedrag te vertonen in verband met alcoholconsumptie, en dat ongeveer 25 % van alle sterfgevallen bij jonge mannen tussen 15 en 29 jaar en 1 op de 10 sterfgevallen bij jonge vrouwen aan alcohol zijn gerelateerd; overwegende dat overmatig alcoholgebruik onder jongeren steeds meer voorkomt in de lidstaten, waarbij bijzondere vormen van consumptie opduiken zoals „bingedrinken”; overwegende dat alcohol in de lever van een man vele malen sneller wordt afgebroken dan in de lever van een vrouw, waardoor vrouwen veel sneller en door de consumptie van kleinere hoeveelheden alcohol chronische alcoholverslaafden worden;

K.

overwegende dat alcoholgerelateerde schade doorgaans verband houdt met een uiteenlopend aantal factoren, zoals het socio-economisch niveau, cultureel bepaalde opvattingen en drinkpatronen, de invloed van ouders en vrienden alsmede het bereik en de mate van tenuitvoerlegging en handhaving van geschikte beleidsmaatregelen op dit terrein; overwegende dat de risico's voor verschillende personen binnen een samenleving even ver uiteen kunnen lopen als tussen verschillende samenlevingen;

L.

overwegende dat kleinschalige alcoholproductie in bepaalde regio's van Europa de hoeksteen van het lokale toerisme vormt;

M.

overwegende dat reclame en marketing van invloed zijn op de mate van alcoholgebruik, in het bijzonder bij jongeren; overwegende dat de volledige tenuitvoerlegging van Richtlijn 2010/13/EU over audiovisuele mediadiensten essentieel is voor de doeltreffende bescherming van de lichamelijke, mentale en morele ontwikkeling van kinderen en minderjarigen; overwegende dat er een verband bestaat tussen het beginnen met drinken op jonge leeftijd en de kans op alcoholgerelateerde problemen als volwassene; overwegende dat onderwijs, voorlichting en preventiecampagnes de meest geschikte middelen ter voorkoming van alcoholmisbruik bij jongeren zijn; overwegende dat de Europese Commissie daarom onmiddellijk aan de slag moet gaan met de ontwikkeling van een nieuwe Europese alcoholstrategie waarmee overmatig drankgebruik kan worden teruggedrongen, en dat de burgers door middel van voorlichtingscampagnes geïnformeerd moeten worden over de schadelijke gevolgen van alcohol voor de gezondheid;

N.

overwegende dat de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft gewezen op de behoefte aan verdere kennis en maatregelen inzake onderwerpen als de invloed van drankgebruik op het ongeboren kind, ouderen, sociaal achtergestelde personen en sociale uitsluiting;

O.

overwegende dat verschillende sociale, culturele, geografische en economische factoren binnen de Europese Unie leiden tot diverse gewoonten en gebruiken op het gebied van alcoholconsumptie, die tot op lokaal niveau verschillen en uiteenlopende opvattingen met betrekking tot drinken met zich meebrengen;

P.

overwegende dat een duidelijk onderscheid moet worden gemaakt tussen verantwoord en schadelijk alcoholgebruik; overwegende dat verantwoord alcoholgebruik verenigbaar is met een gezonde levensstijl;

Q.

overwegende dat ongeveer een op de vier verkeersongevallen te wijten is aan alcoholgebruik en dat in de EU elk jaar ten minste 5 200 personen omkomen bij alcoholgerelateerde verkeersongevallen; overwegende dat rijden onder invloed nog steeds de op een na grootste doodsoorzaak op de Europese wegen is;

R.

overwegende dat veel EU-burgers, in het bijzonder jongeren, onvoldoende worden voorgelicht over de gevaren van schadelijk alcoholgebruik en alcoholverslaving voor de gezondheid, en dat preventie en sensibilisering binnen de nieuwe Europese alcoholstrategie dus essentieel zijn; overwegende dat reeds goede resultaten zijn bereikt met vroegtijdige signalering en begeleiding van personen met schadelijke patronen van alcoholgebruik; overwegende dat er veel ruimte voor verbetering is op het gebied van de bescherming van minderjarigen tegen alcoholreclame;

S.

overwegende dat in Verordening (EG) nr. 178/2002 van 28 januari 2002 (4) wordt geconcludeerd dat levensmiddelen worden geacht onveilig te zijn indien zij als schadelijk voor de gezondheid worden beschouwd;

T.

overwegende dat verschillende leeftijdscategorieën verschillende drinkpatronen vertonen, die tot op heden niet evenredig belicht zijn;

U.

overwegende dat dranken met een alcoholgehalte van meer dan 1,2 volumeprocent zijn uitgesloten van twee bepalingen van Verordening (EU) nr. 1169/2011 van 25 oktober 2011 betreffende de verstrekking van voedselinformatie aan consumenten (5), te weten de verplichtingen ten aanzien van de lijst van ingrediënten en de voedingswaarde-etikettering; overwegende dat de aard van alcoholgerelateerde risico's niettemin een hoog niveau van informatie over alcoholhoudende dranken vereist;

V.

overwegende dat in Verordening (EU) nr. 1169/2011 was bepaald dat de Commissie uiterlijk december 2014 een verslag moest opstellen waarin bekeken werd of de verplichting om op het product informatie te verstrekken over de energetische waarde in de toekomst zou moeten worden uitgebreid naar alcoholhoudende dranken en waarin mogelijke vrijstellingen met redenen moesten worden omkleed, en dat dit verslag indien gepast vergezeld moest gaan van een wetgevingsvoorstel tot vaststelling van de voorschriften inzake een lijst van ingrediënten of een verplichte voedingswaardevermelding voor deze producten;

W.

overwegende dat de alcoholstrategie van de EU de lidstaten succesvol heeft ondersteund bij het verminderen van aan alcoholmisbruik gerelateerde schade, in het bijzonder door het delen van goede werkwijzen op terreinen als de bescherming van jongeren, het verminderen van het aantal verkeersongevallen waarbij alcoholmisbruik een rol speelt, het voeren van bewustzijnscampagnes over alcoholgebruik, het aanleggen van een gezamenlijke databank en het uitvoeren van toezicht op EU-niveau, en het verbeteren van de coördinatie tussen de Commissie en de lidstaten, wat uiteindelijk leidde tot de opstelling van het actieplan inzake drankgebruik onder jongeren en zwaar episodisch drinken (2014-2016) door de Commissie voor nationaal beleid en nationale actie op het gebied van alcohol (CNAPA);

X.

overwegende dat de betrokkenheid van een groot scala van belanghebbenden binnen het Europese Forum Alcohol en Gezondheid (EAHF), maar ook daarbuiten, positief is geweest voor de ontwikkeling van concrete en meetbare acties om alcoholgerelateerde schade in de hele Europese Unie op lokaal niveau te verminderen;

Y.

overwegende dat het derde actieprogramma van de Unie op het gebied van gezondheid (2014-2020) de toepassing bevordert van kosteneffectieve preventiemaatregelen die doeltreffend zijn gebleken en die gericht zijn op de belangrijkste risicofactoren, met inbegrip van alcoholmisbruik;

Z.

overwegende dat de in 2012 uitgevoerde externe evaluatie van de strategie de relevantie en het nut van de benadering en de thematische prioriteiten van de huidige strategie heeft bevestigd;

1.

stelt vast dat de Commissie op de vergadering van CNAPA van 22 oktober 2013 heeft aangekondigd voornemens te zijn in nauwe samenwerking met de lidstaten een Europees actieplan ter beperking van alcoholgerelateerde schade te ontwikkelen; stelt vast dat het actieplan inzake drankgebruik onder jongeren en zwaar episodisch drinken oftewel bingedrinken (2014-2016) in september 2014 is aangenomen, en verzoekt de Commissie toezicht te houden op de tenuitvoerlegging hiervan door de lidstaten;

2.

verzoekt de Commissie om te voorzien in richtsnoeren voor de bestrijding van aan alcohol gerelateerde schade en om de bevoegde autoriteiten in de lidstaten te blijven steunen waar dat een toegevoegde waarde oplevert, met inachtneming van het subsidiariteits- en evenredigheidsbeginsel;

3.

benadrukt dat voor het verminderen van door alcoholgebruik veroorzaakte gezondheids-, veiligheids- en sociaal-economische problemen, maatregelen moeten worden getroffen met betrekking tot de verbreiding, de patronen en de omstandigheden van alcoholgebruik en de daarmee samenhangende bredere sociale factoren, onder meer via onderwijs en voorlichtingscampagnes;

4.

verzoekt de Commissie onmiddellijk een aanvang te maken met de nieuwe alcoholstrategie van de EU (2016-2022) met dezelfde doelstellingen, waarbij het regelgevingskader wordt geactualiseerd om nationale overheden te helpen bij de aanpak van alcoholgerelateerde schade, om monitoring en de verzameling van betrouwbare gegevens te ondersteunen, om bij te dragen aan preventie, een gezonde levensstijl en gezondheidseducatie, vroegtijdige diagnose, verbeterde toegang tot behandeling en continue steun voor getroffen personen en hun families, onder meer door begeleidingsprogramma's, om verkeersongelukken door rijden onder invloed te verminderen en om duidelijker onderscheid te maken tussen patronen van alcoholgebruik en gedragingen en houdingen met betrekking tot alcoholgebruik;

5.

is van mening dat de huidige EU-strategie ter ondersteuning van de lidstaten bij het aanpakken van alcoholgerelateerde schade in principe in dezelfde vorm moet worden verlengd, en met dezelfde doelstellingen, namelijk het aanpakken van alcoholgerelateerde schade op het niveau van de lidstaten, het aanzetten tot actie en het bevorderen van een participatieve benadering met meerdere belanghebbenden;

6.

dringt er bij de Commissie op aan onverwijld het rapport te presenteren dat overeenkomstig Verordening (EU) nr. 1169/2011 in december 2014 had moeten worden ingediend, en waarin wordt bekeken of alcoholhoudende dranken in de toekomst moeten voldoen aan de vereiste om informatie te verstrekken over de ingrediënten en de voedingswaarde, waarbij met name rekening moet worden gehouden met de gevolgen voor kmo's en kleinschalige producenten;

7.

dringt er bij de Commissie op aan om de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) onverwijld te verzoeken het gebruik van acetaldehyde als smaakstof in alcoholhoudende en niet-alcoholhoudende dranken opnieuw te evalueren;

8.

onderstreept de noodzaak dat ten minste het caloriegehalte van alcoholhoudende dranken zo spoedig mogelijk duidelijk op het etiket wordt vermeld, en verzoekt de Commissie om uiterlijk in 2016 met het overeenkomstige wetgevingsvoorstel te komen;

9.

verzoekt de Commissie om onmiddellijk aan de slag te gaan met een nieuwe alcoholstrategie van de EU voor de periode 2016-2022, rekening houdende met het CNAPA-actieplan en de conclusies van de onafhankelijke evaluatie van de EU-strategie ter beperking van aan alcohol gerelateerde schade, zodat de tot nu toe behaalde resultaten kunnen worden bestendigd en zij de nationale regeringen op de lange termijn kan blijven ondersteunen bij de aanpak van alcoholgerelateerde schade;

10.

benadrukt dat complementariteit tussen de wetgeving en gedragscodes ter bescherming van minderjarigen tegen de negatieve gevolgen van gevaarlijke alcoholconsumptie noodzakelijk is om te zorgen voor een doeltreffende bescherming van minderjarigen; verzoekt de lidstaten de nationale wetgeving op het gebied van de minimumleeftijd voor alcoholconsumptie streng te handhaven, en om te evalueren of er aanvullende wettelijk bindende voorschriften nodig zijn om een doeltreffende bescherming van minderjarigen te waarborgen;

11.

verzoekt de lidstaten om in hun gezondheidszorgstelsels beleid en behandelingen in te voeren waarmee het aantal personen met een alcoholverslaving kan worden teruggedrongen;

12.

dringt er bij de lidstaten op aan meer te doen aan publieksvoorlichting, in het bijzonder gericht op minderjarigen en zwangere vrouwen, over de schadelijke gevolgen van alcoholconsumptie, en een en ander zo nodig in wetgeving vast te leggen;

13.

erkent de verschillen in consumptiepatronen tussen de lidstaten en de culturele aspecten van verantwoord drankgebruik;

14.

onderstreept de noodzaak van een informatiecampagne in de hele EU waarmee zwangere vrouwen worden gewaarschuwd om geen alcohol te consumeren, en verzoekt de Commissie om onderzoek te doen naar de effecten van etikettering over deze kwestie en uiterlijk in 2016 met het overeenkomstige wetgevingsvoorstel te komen;

15.

verzoekt de lidstaten, die de hoofdverantwoordelijkheid dragen voor het uitwerken, uitvoeren en evalueren van beleid inzake volksgezondheid ter vermindering van gevaarlijke alcoholconsumptie, strenge regelgeving vast te stellen inzake het in de handel brengen van alcoholhoudende dranken, met name voor minderjarigen;

16.

verzoekt de Commissie te overwegen in de gehele EU etikettering in te voeren waarmee consumenten worden gewezen op de gevaren van rijden onder invloed;

17.

vraagt de Commissie om de rol en het functioneren van het EAHF te evalueren en zo nodig te hervormen, en ervoor te zorgen dat alle belanghebbenden, met inbegrip van ngo's en economische actoren, op evenwichtige wijze zijn vertegenwoordigd, en hen aan te moedigen en te steunen om aan het forum deel te nemen en concrete en doeltreffende acties te ontwikkelen om alcoholgerelateerde schade te verminderen en gerichte acties op nationaal, regionaal en lokaal niveau te ondersteunen;

18.

verzoekt de Commissie om verdere operationele verbeteringen aan te brengen in de huidige uitvoering van de EU-strategie, zoals uitbreiding van het lidmaatschap van het EAHF naar alle relevante belanghebbenden, verbetering van de interactie met de CNAPA op EU-niveau, bevordering van goede werkwijzen voor het ontwerp, de monitoring en de evaluatie van toezeggingen, de verzameling van betere indicatoren die een objectief, actueel en realistisch beeld geven van drinkpatronen en alcoholgerelateerde schade, en de ondersteuning van gerichte acties op lokaal niveau, met volledige inachtneming van de fundamentele bepalingen van het EU-Verdrag;

19.

benadrukt dat in de nieuwe alcoholstrategie van de EU geen nieuwe doelstellingen moeten worden vastgesteld, maar dat de doelstellingen die reeds zijn overeengekomen in het kader van het Europees actieplan 2012-2020 van de WHO om schadelijk alcoholgebruik terug te dringen moeten worden ondersteund;

20.

merkt op dat een nieuwe EU-strategie waardevol kan zijn door de lidstaten op bewijs gebaseerde opties voor maatregelen aan te bieden, aangezien het de verantwoordelijkheid van nationale, regionale en lokale autoriteiten is om de meest geschikte aanpak voor het terugdringen van alcoholgerelateerde schade te kiezen; dring er bij de Commissie op aan dat zij een nuttige rol blijft spelen bij het bevorderen van goed onderzoek en de uitwisseling van bewijs;

21.

wijst opnieuw op het belang van een krachtige politieke toezegging van de Commissie, het Europees Parlement, de Raad en de EU-lidstaten om meer inspanningen te leveren teneinde alcoholgerelateerde schade te voorkomen en een passend, op feiten gebaseerd beleid te formuleren dat toegesneden is op de ernstige en verschillende gezondheidseffecten en sociaal-economische gevolgen van alcoholgerelateerde schade;

22.

wijst opnieuw op het belang van meetbare, nauwgezette beleidsdoelstellingen en adequate meerjarige mechanismen om de vorderingen te volgen, met het oog op een doeltreffende tenuitvoerlegging van de strategie in de lidstaten; onderstreept dat moet worden toegezien op de tenuitvoerlegging van de nationale wetgeving op het gebied van alcohol;

23.

roept de Commissie en de lidstaten op actief steun te verlenen voor de verbetering van indicatoren en van de vergaring, vergelijking en tijdige analyse van betrouwbare gegevens inzake alcoholgebruik en de gevolgen ervan voor de gezondheid en de samenleving, voldoende middelen toe te wijzen om de last ten gevolge van alcoholmisbruik en de directe en indirecte kosten van alcoholgerelateerde schade voor de samenleving te verlagen, en om een goede integratie van relevante gegevens in het alcoholbeleid van de EU en de lidstaten op basis van gemeenschappelijk bewijs te bevorderen;

24.

dringt er bij de lidstaten op aan dat zij zich meer inspannen om jongeren te beschermen tegen alcoholgerelateerde schade, met name door de nationale wetgeving ten aanzien van de minimumleeftijd strikt te handhaven en door bepalingen inzake verantwoorde reclame te waarborgen;

25.

verzoekt de Commissie en de lidstaten te investeren in educatieve maatregelen om te wijzen op de gevolgen van schadelijk alcoholgebruik voor de gezondheid en de samenleving en om matig en verantwoord alcoholgebruik te bevorderen;

26.

benadrukt dat overheidsgeld niet mag worden gebruikt om de consumptie van alcohol te promoten, met uitzondering van de afzetbevorderende maatregelen zoals omschreven in de Verordeningen (EU) nr. 1144/2014 en 1308/2013;

27.

benadrukt dat de lidstaten de verkoop van alcohol moeten beperken voor jongeren die de vastgestelde wettelijke leeftijd voor het kopen van alcohol nog niet hebben bereikt door regelmatig controlemaatregelen uit te voeren, met name in de nabijheid van scholen; verzoekt de Commissie om de grensoverschrijdende verkoop van alcohol via internet naar behoren aan te pakken; verzoekt de Commissie en de lidstaten om campagne te voeren met het oog op het verhogen van de bewustwording ten aanzien van de gevaren van bingedrinken, met name voor minderjarigen, en om verdere inspanningen te leveren om het aantal verkeersongevallen veroorzaakt door rijden onder invloed te beperken;

28.

dringt er bij de Commissie op aan zorgvuldig toe te zien op de uitvoering van Richtlijn 2010/13/EU betreffende audiovisuele mediadiensten en om de herziening daarvan in overweging te nemen met het oog op de op jongeren gerichte marketing van alcohol en alcoholsponsorschap, teneinde de blootstelling van jongeren aan de marketing van alcoholische dranken te verminderen;

29.

roept de lidstaten, de Commissie en alle andere belanghebbenden op om de voorlichtingscampagnes inzake de gevaren van schadelijk alcoholgebruik, in het bijzonder onder zwangere vrouwen, en de gevolgen van alcohol voor het ongeboren kind te herzien en te versterken;

30.

vraagt de Europese Commissie en de lidstaten na te denken over concrete maatregelen ter beperking van het alcoholgebruik, met name onder minderjarigen en personen die lijden aan ernstige stoornissen, chronische aandoeningen of zware verslavingen door alcoholgebruik;

31.

roept de Commissie op om in haar strategie de financiële steun voor doeltreffende en op de wetenschap gebaseerde projecten betreffende alcoholmisbruikgerelateerde schade en het onderzoeken van de onderliggende oorzaken van alcoholmisbruik in het kader van het nieuwe programma Gezondheid en het programma Horizon 2020 te handhaven; verzoekt de Commissie te waarborgen dat haar financiële steun uitsluitend beschikbaar wordt gesteld voor projecten met een wetenschappelijk onderbouwde methodologie die door een objectieve instantie worden uitgevoerd;

32.

roept de lidstaten, de Commissie en andere belanghebbenden op om hun voorlichtingscampagnes over de gevaren van alcoholgebruik voor de verschillende leeftijdscategorieën, hun rijgedrag en de gevolgen van alcohol in het verkeer te diversifiëren, aan te passen aan de verschillende leeftijdscategorieën en te versterken;

33.

roept de lidstaten op de gerichte bewustmakings- en educatieve maatregelen ten aanzien van jongeren uit te voeren, als onderdeel van hun strategieën ter voorkoming van misbruik en ter verspreiding van goede werkwijzen;

34.

verzoekt de lidstaten voort te bouwen op de alcoholstrategie van de WHO en de vroegtijdige opsporing van schadelijke alcoholconsumptie in de eerstelijnszorg te verbeteren door screening te bevorderen en te zorgen voor passende ondersteuningsdiensten voor de behandeling van stoornissen door alcoholgebruik en hiermee samenhangende chronische aandoeningen;

35.

benadrukt dat regelgeving van de betreffende autoriteiten in de lidstaten moet bijdragen aan de bewustwording van de consequenties van alcoholmisbruik, het toegankelijk en betaalbaar maken van de behandeling van aandoeningen ten gevolge van alcoholmisbruik, en te zorgen voor screeningprogramma's en noodhulpfaciliteiten in gevallen van schadelijke en gevaarlijke alcoholconsumptie; vraagt de lidstaten samen te zoeken naar oplossingen om personen die lijden aan stoornissen of chronische aandoeningen als gevolg van alcoholgebruik of zware alcoholverslavingen te begeleiden, hen te helpen zich te verzorgen en van hun verslaving af te komen;

36.

betreurt dat belangrijke diensten op het gebied van alcoholverslaving in bepaalde lidstaten zijn wegbezuinigd;

37.

roept de lidstaten en alle andere relevante belanghebbenden op tot het voortzetten, versterken en/of ontwikkelen van beleid en acties ter bevordering van een gezonde levensstijl, onder meer door goede voeding en sport en gezonde recreatie, en te erkennen dat een matig alcoholgebruik een belangrijk cultureel aspect vormt in veel lidstaten en verenigbaar kan zijn met een gezonde levensstijl;

38.

roept de lidstaten op nauwgezet te onderzoeken of de invoering van nationaal beleid ter voorkoming van de verkoop van zeer goedkoop alcohol wenselijk is, op voorwaarde dat met dergelijk beleid voor een doeltreffende bescherming van de volksgezondheid kan worden gezorgd en terdege rekening wordt gehouden met de beginselen van evenredigheid en subsidiariteit en met het verwachte advies van het Europees Hof van Justitie over de verenigbaarheid van het minimumprijsbeleid van de Schotse regering met het Unierecht;

39.

verzoekt de lidstaten met klem hun bestaande wetgeving en initiatieven op het gebied van consumentenvoorlichting en een verantwoorde drinkcultuur te bestuderen om de bewustwording van de gevolgen van schadelijk alcoholgebruik te vergroten en om alcoholmisbruikgerelateerde schade te verminderen; beveelt de lidstaten in het bijzonder aan om toezicht uit te oefenen op alcoholreclames en op de effecten daarvan op jongeren, en eveneens om passende maatregelen te treffen om hun blootstelling aan alcoholreclames te beperken;

40.

verzoekt de Commissie de bestaande Europese wetgeving te evalueren met het oog op de noodzaak om de consumenteninformatie inzake alcohol te verbeteren en te waarborgen dat consumenten op de hoogte zijn van het alcohol- en caloriegehalte, zonder belemmeringen voor de interne markt op te werpen; wijst op het belang van een duidelijke, beknopte en doeltreffende informatieverstrekking over de gevolgen van alcoholgebruik en de risico's voor de gezondheid; verzoekt de Commissie te overwegen om op EU-niveau een etiket aan te nemen waarmee de consumenten worden gewaarschuwd over de gevaren van alcoholische dranken tijdens de zwangerschap en in het verkeer;

41.

verzoekt de Commissie en de lidstaten passende strategieën te ontwikkelen en de controles te versterken om het hoofd te bieden aan de namaak van alcoholhoudende producten en aan de illegale verkoop en de verkoop op de zwarte markt van alcohol — die bijzondere negatieve gevolgen hebben voor de meest achtergestelde bevolkingsgroepen en voor jongeren — en om geografische aanduidingen binnen de Unie en wereldwijd te beschermen via internationale handelsovereenkomsten;

42.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Commissie.

21.9.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 346/39

—

gezien zijn eerdere resoluties over Bangladesh, met name die van 18 september 2014 (1), 16 januari 2014 (2), 21 november 2013 (3) en 14 maart 2013 (4),

—

gezien zijn resoluties van 25 november 2010 over mensenrechten, sociale normen en milieunormen in internationale handelsovereenkomsten (5) en over maatschappelijk verantwoord ondernemen in het kader van internationale handelsovereenkomsten (6),

—

gezien de samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Gemeenschap en de Volksrepubliek Bangladesh inzake partnerschap en ontwikkeling (7),

—

gezien het Pact ter continuele verbetering van de arbeidsrechten en de veiligheid in fabrieken van confectiekleding en breigoederen in Bangladesh,

—

gezien de gezamenlijke verklaring van de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, Federica Mogherini, de Europees commissaris voor handel, Trade Cecilia Malmström, de Europees Commissaris voor werkgelegenheid, Sociale Zaken, Vaardigheden en Arbeidsmobiliteit, Marianne Thyssen, en de Europees Commissaris voor Internationale Samenwerking en Ontwikkeling, Neven Mimica, ter gelegenheid van het feit dat twee jaar geleden de Rana Plaza-ramp plaatsvond,

—

gezien de Verklaring van Johannesburg van de VN over duurzame consumptie en productie ter bevordering van sociale en economische ontwikkeling,

—

gezien het Stimuleringskader voor veiligheid en gezondheid op het werk (2006, C-187) en het Verdrag betreffende arbeidsveiligheid, gezondheid en het arbeidsmilieu (1981, C-155) van de IAO, die niet zijn geratificeerd door Bangladesh, en de respectieve aanbevelingen daarbij (R-197); gezien het Verdrag betreffende de arbeidsinspectie (1947, C-081), dat door Bangladesh werd ondertekend, en de aanbevelingen daarbij (R-164),

—

gezien het in oktober 2013 van start gegane programma Better Work Bangladesh van de IAO,

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Een vernieuwde EU-strategie 2011-2014 ter bevordering van maatschappelijk verantwoord ondernemen” (COM(2011)0681) en gezien de resultaten van de openbare raadpleging over de werkzaamheden van de Commissie met betrekking tot de richting van haar beleid inzake maatschappelijk verantwoord ondernemen na 2014,

—

gezien zijn resoluties van 6 februari 2013 over „Maatschappelijk verantwoord ondernemen: verantwoordelijk en transparant zakelijk gedrag en duurzame groei” (8), alsook over „Maatschappelijk verantwoord ondernemen: het bevorderen van de belangen in de samenleving en de weg naar duurzaam en inclusief herstel” (9),

—

gezien de VN-richtsnoeren inzake het bedrijfsleven en mensenrechten, waarin voor zowel regeringen als bedrijven een kader is vastgelegd om mensenrechten te beschermen en te eerbiedigen, dat in juni 2011 werd onderschreven door de Mensenrechtenraad,

—

gezien de resolutie van de VN-Mensenrechtenraad van 26 juni 2014 tot oprichting van een internationale werkgroep met als mandaat de ontwikkeling van een internationaal juridisch bindend instrument ter regulering van de activiteiten van transnationale ondernemingen,

—

gezien de verklaring van de IAO over fundamentele beginselen en rechten op het werk,

—

gezien het Pact van de VN inzake mensenrechten, arbeid, milieu en corruptiebestrijding,

—

gezien het voorstel van de Commissie voor een verordening tot instelling van een Uniesysteem voor zelfcertificering van passende zorgvuldigheid in de toeleveringsketen (COM(2014)0111), waarmee wordt beoogd het OESO-richtsnoer inzake de zorgvuldigheidseisen voor verantwoorde bevoorradingsketens van bodemschatten uit door conflicten getroffen gebieden en risicogebieden in wetgeving om te zetten,

—

gezien het wetsontwerp inzake zorgvuldigheid van moederbedrijven en belangrijkste aannemers (nr. 2578) dat op 30 maart 2015 in eerste lezing door het Franse parlement werd aangenomen,

—

gezien artikel 123, leden 2 en 4, van zijn Reglement,

A.

overwegende dat op 24 april 2013 het Rana Plaza, een acht verdiepingen tellend gebouw in Savar buiten Dhaka waarin meerdere kledingfabrieken waren gevestigd, instortte, waarbij meer dan 1 100 mensen omkwamen en ongeveer 2 500 mensen gewond raakten; overwegende dat de instorting van het Rana Plaza-gebouw de grootste industriële ramp was in de geschiedenis van Bangladesh en het ongeval met het hoogste dodental als gevolg van constructiefouten in de moderne geschiedenis;

B.

overwegende dat er bij een brand in een fabriek van Tazreen Fashion in Ashulia, een buitenwijk van Dhaka (Bangladesh), op 24 november 2012 minstens 112 mensen om het leven zijn gekomen; overwegende dat fabrieksbranden, instortingen van gebouwen en andere incidenten op het vlak van gezondheid en veiligheid op het werk niet beperkt zijn tot de confectiekledingindustrie in Bangladesh, maar ook een bron van ernstige bezorgdheid blijven in andere ontwikkelingslanden en minst ontwikkelde landen met een sterk op uitvoer gerichte confectiekledingindustrie, zoals Pakistan en Cambodja;

C.

overwegende dat ontwikkelingslanden als China, Bangladesh, India en Vietnam sinds het einde van de Overeenkomst inzake textiel- en kledingproducten en als gevolg van de hoge arbeidsintensiviteit in de confectiekledingsector, mondiale producenten zijn geworden; overwegende dat Bangladesh na China de grootste exporteur van kleding ter wereld was geworden, met een van de laagste salarissen in de kledingindustrie en een kledingsector die bijna 85 % van de export van het land vertegenwoordigde; overwegende dat 60 % van de kledingproductie in het land bestemd was voor de EU, de belangrijkste exportmarkt van Bangladesh;

D.

overwegende dat de confectiekledingindustrie in Bangladesh werk biedt aan 4 miljoen mensen en indirect voorziet in het levensonderhoud van wel 40 miljoen mensen, dat wil zeggen ongeveer een kwart van de bevolking van Bangladesh; overwegende dat de confectiekledingindustrie in belangrijke mate bijdraagt aan het terugdringen van armoede; overwegende dat Bangladesh belangrijke stappen heeft gezet om de verschillen tussen mannen en vrouwen in de samenleving te verkleinen, en daarmee de derde VN-millenniumdoelstelling voor ontwikkeling inzake gendergelijkheid met succes heeft verwezenlijkt; overwegende dat de confectiekledingindustrie hier in belangrijke mate aan heeft bijgedragen, aangezien 3,2 miljoen van de 4 miljoen werknemers die in de confectiekledingsector werkzaam zijn vrouwen zijn; overwegende dat de arbeidsparticipatie van vrouwen in veel gevallen heeft bijgedragen aan de verbetering van hun positie;

E.

overwegende dat de reorganisatie van de confectiekledingindustrie rondom het model van de geïntegreerde waardeketen ertoe heeft geleid dat opdrachten alleen kunnen worden verzekerd door verhoging van de productie en verlaging van de productiekosten, hetgeen de positie van werknemers in Bangladesh en andere ontwikkelingslanden bijzonder kwetsbaar maakt; overwegende dat zich in Cambodja en Sri Lanka, waar de economie in hoge mate afhankelijk is van de confectiekledingsector, een loondaling heeft voorgedaan, ondanks de snelle toename van productiefaciliteiten en de werkgelegenheid; overwegende dat de minimumlonen in Bangladesh na de Rana Plaza-ramp aanzienlijk zijn gestegen, maar nog altijd niet voldoende zijn om in de basisbehoeften van de werknemers te voorzien;

F.

overwegende dat er volgens verschillende rapporten in Bangladesh in de periode van 2006 tot begin 2013 meer dan 600 textielwerkers zijn omgekomen bij fabrieksbranden, terwijl volgens verslagen van mensenrechtenorganisaties geen van de fabriekseigenaren of -directeuren ooit voor het gerecht werd gebracht;

G.

overwegende dat het ingestorte Rana Plaza-complex illegaal was gebouwd en niet aan de veiligheidsnormen voldeed; overwegende dat er in Bangladesh na de ramp 32 fabrieken definitief zijn gesloten wegens ernstige veiligheidsproblemen, en dat 26 fabrieken gedeeltelijk zijn gesloten; overwegende dat er nog veel fabrieken zijn waar de veiligheid niet aan de wettelijke normen voldoet; overwegende dat de IAO het initiatief van de regering van Bangladesh steunt om structurele en brand- en elektriciteitsveiligheidsinspecties uit te voeren in zo'n 1 800 confectiefabrieken, die in vele gevallen verbouwde bedrijfspanden of woonhuizen zijn;

H.

overwegende dat op 24 april 2013 het akkoord houdende een praktische regeling voor de slachtoffers van de Rana Plaza-ramp en hun familieleden (donortrustfonds) werd ondertekend door vertegenwoordigers van de regering van Bangladesh, lokale kledingfabrikanten en internationale kledingmerken, lokale en internationale vakbonden en internationale ngo's, met als doel de slachtoffers van de ramp en hun familieleden te compenseren; overwegende dat het bedrag om de kosten van alle vorderingen te dekken is vastgesteld op 30 miljoen USD; overwegende dat, twee jaar na de ramp, een totaalbedrag is ingezameld van 27 miljoen USD aan vrijwillige bijdragen uit het bedrijfsleven, hetgeen betekent dat nog 3 miljoen ontbreekt;

I.

overwegende dat financiële compensatie een belangrijke economische steun betekent en het daarom, als het fonds over onvoldoende middelen blijft beschikken, niet mogelijk zal zijn om de medische kosten te vergoeden van de slachtoffers die langdurige medische zorg nodig hebben; overwegende dat het Parlement betreurt dat de vrijwillige compensatieregeling via het donortrustfonds zijn doel niet heeft bereikt en van oordeel is dat een verplicht mechanisme voordeliger zal zijn voor de overlevenden en de families van de slachtoffers;

J.

overwegende dat de EU naar aanleiding van de Rana Plaza-ramp en als reactie op de publieke verontwaardiging en de verzoeken aan het Europees Parlement om in actie te komen, op 8 juli 2013, samen met de regering van Bangladesh en de IAO, het „Pact ter continuele verbetering van de arbeidsrechten en de veiligheid in fabrieken van confectiekleding en breigoederen in Bangladesh” (Duurzaamheidspact) heeft gesloten, waarin Bangladesh zich verplicht tot het nemen van maatregelen om de arbeidsnormen en -omstandigheden in de confectiekledingindustrie van het land te verbeteren;

K.

overwegende dat Bangladesh voor het ongeluk over slechts 92 inspecteurs beschikte die circa 5 000 confectiekledingfabrieken en andere fabrieken moesten controleren; overwegende dat de regering van Bangladesh had toegezegd voor eind 2013 200 extra inspecteurs aan te werven;

L.

overwegende dat het Duurzaamheidspact Bangladesh in oktober 2014 voor het eerst is geëvalueerd en dat daarbij is geconcludeerd dat er weliswaar voortgang is geboekt, maar dat de regering van Bangladesh nog verdere belangrijke stappen moet zetten, met name bij het verbeteren en ten uitvoer leggen van de arbeidswetgeving, het verbeteren van de arbeidsrechten in de exportproductiezones en het aanstellen van meer arbeidsinspecteurs; overwegende dat het Duurzaamheidspact Bangladesh in het najaar van 2015 aan een tweede evaluatie zal worden onderworpen;

M.

overwegende dat de arbeidswet van Bangladesh in juli 2013 werd gewijzigd; overwegende dat deze wet weliswaar een aantal positieve hervormingen in gang heeft gezet, bijvoorbeeld op het gebied van de veiligheid en de gezondheid op het werk, maar nog altijd ver achterblijft bij de internationale normen ten aanzien van de vrijheid van vereniging en het recht van collectieve onderhandelingen, zoals blijkt uit de opmerkingen van het comité van deskundigen van de IAO over de verdragen nr. 87 en 98, en dit vanwege de beperkingen van het recht om vrijelijk vertegenwoordigers te kiezen, de grote aantallen beperkingen van het stakingsrecht en de ruime administratieve bevoegdheden om de registratie van vakbonden te weigeren, en verder overwegende dat de regering van Bangladesh herhaaldelijk heeft aangegeven niet van plan te zijn nog meer wijzigingen door te voeren;

N.

overwegende dat kledingbedrijven, nationale en plaatselijke vakbonden, ngo's en werknemersvertegenwoordigingsorganisaties in Bangladesh op 13 mei 2013 het Akkoord inzake brand en de veiligheid van gebouwen hebben ondertekend, en dat op 9 juli 2013 de Alliantie voor de veiligheid van werknemers in Bangladesh is opgericht, waarin 26 (voornamelijk Noord-Amerikaanse) merken zijn verenigd, maar dat hierbij geen vakbonden betrokken zijn geweest; overwegende dat op dit moment 175 mode- en detailhandelmerken bij het Akkoord zijn aangesloten; overwegende dat het Akkoord en de Alliantie inspecties hebben uitgevoerd in 1 904 op de export gerichte fabrieken;

O.

overwegende dat de regering van Bangladesh nog altijd uitvoeringsmaatregelen en -voorschriften moet vaststellen inzake de arbeidswet, ondanks herhaalde beloften om dit te doen, en dat zij laatstelijk heeft toegezegd dergelijke maatregelen uiterlijk tegen de zomer van 2015 goed te keuren; overwegende dat de tenuitvoerlegging van de wet een absolute voorwaarde vormt om in aanmerking te komen voor het programma „Beter werk” van de IAO, en tevens een voorwaarde is voor het functioneren van het trainingsprogramma van het Akkoord;

P.

overwegende dat 10 % van de werknemers in de confectiekledingsector in Bangladesh werkzaam is in exportproductiezones; overwegende dat er in juli 2014 door de regering een nieuwe wet inzake exportproductiezones is goedgekeurd, maar dat deze aan de arbeiders niet dezelfde rechten verleent als elders in Bangladesh; overwegende dat het stakingsverbod op 1 januari 2014 is opgeheven, maar dat werknemerswelzijnsorganisaties niet over dezelfde rechten en privileges beschikken als vakbonden;

Q.

overwegende dat sinds begin 2013 circa 300 nieuwe vakbonden zijn geregistreerd in de kledingsector; overwegende dat in 2014 66 aanvragen, dat wil zeggen 26 % van alle ingediende aanvragen, werden afgewezen; overwegende dat discriminatie van vakbonden nog altijd een ernstig en ook snel groeiend probleem is; overwegende dat de vakbonden melden dat de regering van Bangladesh werknemers en werkgevers die, in overeenstemming met het Akkoord, hun eigen veiligheidscomité's willen oprichten, proactief belemmert om dat daadwerkelijk te doen;

R.

overwegende dat Bangladesh op de 136e plaats staat op de transparantie-index (van totaal 177 landen) en overwegende dat corruptie in de mondiale textieltoeleveringsketen wijdverspreid is en dat hierbij ook de politiek en lokale en multinationale ondernemingen betrokken zijn;

S.

overwegende dat volgens het Worker Rights Consortium de fabrieksprijs van elk van de zeven miljard kledingstukken die Bangladesh elk jaar aan westerse merken verkoopt met minder dan tien cent omhoog zou gaan indien de veiligheidsnormen in de 5 000 kledingfabrieken in het land binnen vijf jaar zouden worden opgetrokken naar het niveau van het Westen; overwegende dat niets erop duidt dat de prijzen voor kleding en textielproducten de afgelopen twee jaar zijn gestegen;

T.

overwegende dat de confectiekledingsector hoofdzakelijk wordt gedomineerd door grote detailhandelaren, merkfabrikanten en winkelketens die mondiale productienetwerken beheren en de leveringsvoorwaarden rechtstreeks bepalen; overwegende dat kleding- en textielfabrikanten in de context van een geglobaliseerde industrie vaak geen andere keus hebben dan lagere prijzen te accepteren, de kwaliteitsnormen te verhogen, de leveringstijden te verkorten, de minimumhoeveelheden te verminderen en zo veel mogelijk risico te nemen; overwegende dat er ernstige tekortkomingen zijn met betrekking tot transparantie en traceerbaarheid in de mondiale toeleveringsketens; overwegende dat fatsoenlijk werk in de wereldwijde toeleveringsketen hoog op de agenda van de IAO-Conferentie van 2016 zal staan;

U.

overwegende dat na de ramp de Europese consumenten massaal hebben aangedrongen op meer informatie over de herkomst van en de omstandigheden waaronder producten worden geproduceerd; overwegende dat Europese burgers talloze verzoekschriften hebben ingediend en campagnes hebben georganiseerd om kledingmerken ertoe te bewegen meer verantwoording af te leggen en te waarborgen dat hun producten op een ethisch verantwoorde manier vervaardigd zijn;

V.

overwegende dat Bangladesh, als een van de minst ontwikkelde landen, in aanmerking komt voor belastingvrije en quotavrije toegang tot de EU-markt voor al zijn producten die onder het „alles behalve wapens”-initiatief vallen, wat voor 55 % van de export van Bangladesh geldt, die voor een groot deel uit kleding en textiel bestaat, en dat het land derhalve moet waarborgen dat de belangrijkste VN- en IAO-verdragen op het gebied van de mensen- en de arbeidsrechten daadwerkelijk in acht worden genomen;

1.

gedenkt de slachtoffers van de Rana Plaza-ramp, die twee jaar geleden heeft plaatsgevonden en die een van de ergste industriële rampen ooit was; spreekt opnieuw zijn medeleven uit met de nabestaanden en degenen die bij de ramp gewond of gehandicapt zijn geraakt; benadrukt dat het aantal slachtoffers kleiner had kunnen zijn indien andere en betere regelingen inzake veiligheid op het werk hadden gegolden;

2.

herinnert eraan dat het Rana Plaza-coördinatiecomité het Rana Plaza-donortrustfonds heeft opgericht om vrijwillige bijdragen van bedrijven in te zamelen om de slachtoffers en hun families te compenseren; betreurt dat in april 2015 nog altijd 3 miljoen USD van het totale bedrag aan compensaties van 30 miljoen USD ontbrak en dringt er bij de internationale merken die in Rana Plaza kleding lieten vervaardigen of die nauwe banden onderhouden met Bangladesh, de regering van Bangladesh en de Bangladesh Garment Manufacturers and Export Association (BGMEA), ervoor te zorgen dat iedereen die recht heeft op compensatie deze zonder uitstel ontvangt;

3.

veroordeelt het feit dat ongeveer een derde van de ondernemingen waarvan wordt aangenomen dat zij banden hebben met het fabriekscomplex, zoals Adler Modemarkte, Ascena Retail, Carrefour, Grabalok, J.C. Penney, Manifattura Corona, NKD, PWT of YesZee, nog altijd niets aan het trustfonds hebben bijgedragen; betreurt ten zeerste dat na maanden van getreuzel Benetton pas onlangs 1,1 miljoen dollar in het Rana Plaza-donorfonds heeft gestort, ondanks het feit dat Benetton op grond van zijn draagkracht en zijn betrokkenheid bij het Rana Plaza-gebouw in feite een veel grotere som geld zou moeten bijdragen; betreurt eveneens dat alle merken die bij het Rana Plaza-gebouw betrokken zijn in onvoldoende mate hebben gedoneerd, en daarmee hun verantwoordelijkheden jegens de slachtoffers niet nakomen, waarbij Mango, Matalan en Inditex geweigerd hebben hun donaties openbaar te maken en andere bedrijven, zoals Walmart en The Children's Place, slechts een zeer klein bedrag hebben geschonken;

4.

merkt op dat de momenteel over de betaling van schadevergoeding in verband met de brand in Tazreen op dezelfde basis wordt onderhandeld als de Rana Plaza-regeling, betreurt de aanhoudende vertragingen ten zeerste en dringt erop aan dat de schadevergoeding tijdig uitbetaald wordt;

5.

is ingenomen met de initiatieven die genomen worden om een permanent verzekeringsstelsel voor arbeidsongevallen op te zetten en spoort de regering van Bangladesh aan om haar belofte in het kader van het nationale driepartijenactieplan gestand te doen; verzoekt de Commissie deze initiatieven in voorkomend geval te steunen, maar tekent daarbij aan dat de vooruitgang op dit gebied belemmerd zal worden zolang de huidige compensatie-inspanningen niet zijn afgerond;

6.

verzoekt de Commissie en de regeringen van de lidstaten van de EU en van andere landen zich te buigen over verplichte regelgevingskaders die ervoor zorgen dat de toegang tot rechtsmiddelen en compensatie gebaseerd is op noodzaak en verantwoordelijkheid en niet uitsluitend op het vermogen van actiegroepen om degenen die in gebreke blijven publiekelijk als schuldigen aan te wijzen of op vrijwillige maatregelen van ondernemingen;

7.

is ingenomen met het EU-initiatief om het Duurzaamheidspact in te voeren, om te zorgen voor een nieuwe start op het vlak van gezondheid en veiligheid op de werkplek, arbeidsomstandigheden, eerbied voor arbeidsrechten en de bevordering van verantwoord ondernemersgedrag in de confectiekledingsector in Bangladesh;

8.

neemt nota van de conclusies van de eerste evaluatie van het Duurzaamheidspact in oktober 2014, waarbij werd vastgesteld dat de autoriteiten van Bangladesh goede vooruitgang hadden geboekt, en wijst op de bijdrage van het Duurzaamheidspact aan het verbeteren van de gezondheid en veiligheid in fabrieken en de arbeidsomstandigheden in de confectiekledingsector; dringt er echter bij de regering van Bangladesh op aan meer inspanningen te verrichten om alle toezeggingen in het Duurzaamheidspact actief uit te voeren en daar de hoogste prioriteit aan toe te kennen; vertrouwt erop dat met betrekking tot alle arbeids- en veiligheidskwesties, met name de eerbiediging van de arbeidsrechten, arbeidsinspecties, fatsoenlijke lonen, de structurele integriteit van gebouwen, veiligheid en gezondheid op het werk en verantwoord ondernemersgedrag, belangrijke vooruitgang zal zijn geboekt wanneer de tweede evaluatie van het Duurzaamheidspact zal plaatsvinden in het najaar van 2015;

9.

wijst op de stappen die Bangladesh heeft gezet ter wijziging van zijn arbeidswet na de Rana Plaza-ramp, waarmee de grondrechten op het gebied van gezondheid en veiligheid op de werkplek alsmede de arbeidsrechten zijn versterkt; betreurt dat een aantal beperkingen van de vrijheid van vereniging van werknemers niet is weggenomen en dat de wet nog steeds niet voldoet aan een aantal belangrijke IAO-Verdragen;

10.

verzoekt de regering en het parlement van Bangladesh om de beloftes van het Pact na te komen en met de hoogste prioriteit de nodige wet- en regelgeving goed te keuren om de doeltreffende tenuitvoerlegging van de wet te waarborgen, na uitgebreid overleg met de tripartiete adviesraad (TCC), en daarbij vooral aandacht te besteden aan de implementatie van de IAO-verdragen nr. 87 en 98 betreffende de vrijheid van vereniging en de vrijheid van collectieve onderhandelingen;

11.

is bezorgd over de situatie in exportproductiezones, waar vakbonden nog steeds verboden zijn en de arbeidsomstandigheden en de normen inzake gezondheid en veiligheid slecht zijn, en benadrukt dat voor werknemers in exportproductiezones dezelfde fundamentele wettelijke vrijheden en veiligheidsnormen moeten gelden als voor andere werknemers in het land; betreurt ten zeerste dat de wet inzake arbeid in exportproductiezones het werknemers in de exportproductiezones nog steeds belet vakbonden op te richten en wijst erop dat de werknemerswelzijnsorganisaties niet over rechten en voorrechten beschikken die vergelijkbaar zijn met die van de vakbonden; dringt er bij de regering van Bangladesh op aan de arbeidswet onverwijld en volledig uit te breiden tot exportproductiezones;

12.

verwelkomt de verhoging van het minimumloon in de confectiekledingsector met 77 % van 35 EUR tot 62 EUR per maand en dringt erop aan dat deze verhoging meer algemeen wordt doorgevoerd; wijst er echter op dat het minimumloon in de kledingsector nog steeds onvoldoende is om in de basisbehoeften van de werknemers te voorzien en dat het hiervoor minstens 104 EUR moet bedragen, en roept de regering van Bangladesh op een fatsoenlijk minimumloon in te voeren in overleg met vakbonden en werknemers; dringt er voorts bij de regering op aan ervoor te zorgen dat kledingfabrieken daadwerkelijk de salarissen te betalen die zij verschuldigd zijn;

13.

is ingenomen met de registratie van 300 nieuwe kledingvakbonden sinds begin 2013, waarmee het aantal in de kledingsector is verdubbeld, maar betreurt dat het tempo van registratie in 2014 en 2015 is afgenomen; spoort de autoriteiten van Bangladesh aan de aanvankelijk positieve trend voort te zetten en te blijven streven naar de doelstelling van een adequate vertegenwoordiging van 4 miljoen werknemers in de confectiekledingsector;

14.

maakt zich ernstige zorgen over de berichten die erop wijzen dat nieuwe vakbonden worden gediscrimineerd en gedwarsboomd en dat vakbondsleden worden ontslagen; is ontzet over de wijdverbreide discriminatie van vakbonden, die blijkt uit de goed gedocumenteerde gevallen van bedreiging, intimidatie en fysiek geweld tegen vakbondsleiders, waaronder de moord op vakbondsleider Aminul Islam; dringt er bij de regering van Bangladesh op aan oneerlijke arbeidspraktijken doeltreffend aan te pakken door noodzakelijke maatregelen te nemen om op passende en transparante wijze wangedrag te voorkomen, te onderzoeken en strafrechtelijk te vervolgen, om een einde te maken aan de straffeloosheid en de moordenaars van Aminul Islam voor het gerecht te brengen; is ervan overtuigd dat passende trainingen en bewustmakingscampagnes met betrekking tot arbeidsrechten een doeltreffende manier zijn om tegen vakbonden gerichte discriminatie te voorkomen;

15.

is van mening dat democratische vakbondsstructuren een belangrijke rol spelen bij de verbetering van de gezondheids- en veiligheidsnormen, bijvoorbeeld door in alle fabrieken veiligheidscomités onder leiding van werknemers op te zetten; benadrukt tevens het belang van toegang van vakbonden tot fabrieken om werknemers in te lichten over de manier waarop zij hun rechten en veiligheid kunnen beschermen, waaronder het recht op weigering van onveilig werk;

16.

is verheugd over de toezegging van de regering om het Ministerie voor Fabrieks- en bedrijfsinspecties (DIFE) opnieuw op te bouwen tot uiteindelijk 883 personeelsleden en 23 districtskantoren, over het feit dat de dienst inspecties van dat ministerie in januari 2014 is uitgebreid en over de vaststelling van een nationaal beleid voor gezondheid en veiligheid, alsmede uniforme normen voor gezondheids- en veiligheidsinspecties; verzoekt de Commissie en de internationale partners technische bijstand te verlenen en goede praktijken uit te wisselen om te helpen bij het opwaarderen van DIFE; verzoekt de regering van Bangladesh haar toezegging met betrekking tot arbeidsinspecties gestand te doen en zich te houden aan IAO-verdrag nr. 81; verwelkomt de sluiting van fabrieken die niet aan de veiligheidseisen voldoen;

17.

maakt zich onverminderd zorgen over de beschuldigingen van endemische corruptie bij gezondheids- en veiligheidsinspecteurs en eigenaren van kledingfabrieken in Bangladesh, en verzoekt om meer maatregelen om dergelijke praktijken te bestrijden;

18.

heeft begrip voor het feit dat de aanwerving van inspecteurs problematisch is vanwege de noodzaak om mensen behoorlijk op te leiden volgens uniforme normen en de arbeidsprocedures te harmoniseren, alvorens hen daadwerkelijk aan te stellen; betreurt evenwel dat de doelstelling om 200 inspecteurs aan te werven voor het einde van 2013 nog altijd niet is behaald, aangezien er tot nu toe 173 zijn aangeworven, en benadrukt dat het aantal van 200 inspecteurs ver beneden het aantal inspecteurs ligt dat nodig zou zijn om toezicht te houden op een industrie met vier miljoen werknemers;

19.

verwelkomt het feit dat de inspecties bij alle onder de Overeenkomst en de Alliantie vallende fabrieken zijn afgerond en dat meer dan 400 corrigerende actieplannen (CAP's) zijn afgerond; dringt er bij de regering van Bangladesh op aan deze acties aan te vullen door zo snel mogelijk inspecties uit te voeren bij de fabrieken die onder haar verantwoordelijkheid vallen en door adequate corrigerende maatregelen te treffen; steunt het belangrijke werk van de IAO om dit te helpen garanderen; is verheugd over de betrokkenheid van de fabrikanten die hun normen willen verbeteren en roept alle belanghebbenden op om de correcte uitvoering van de CAP's te waarborgen;

20.

juicht het toe dat op tot nu toe meer dan 250 grote mode- en detailhandelmerken die confectiekleding uit Bangladesh betrekken de Overeenkomst of de Alliantie hebben ondertekend, om hun inspanningen ter verbetering van de veiligheid in de fabrieken van hun leveranciers in Bangladesh te coördineren; spoort andere bedrijven, waaronder kmo's, in dit verband aan zich bij het Akkoord aan te sluiten; onderstreept dat het Akkoord alleen doeltreffend ten uitvoer kan worden gelegd indien alle betrokken partijen zich daarvoor op passende wijze inzetten en stimuleert soortgelijke akkoorden in andere landen met een hoog risico;

21.

roept op tot een verbetering van de samenwerking in het kader van de Overeenkomst en de Alliantie en tot een systematische uitwisseling van verslagen van fabrieksinspecties teneinde dubbel werk en het hanteren van verschillende normen te voorkomen; dringt er bij de Alliantie op aan haar verslagen in het Bengali en te publiceren en met foto's te illustreren zodat zij voor iedereen in het land toegankelijk zijn;

22.

is van mening dat mondiale detailhandelaren en merkfabrikanten vanwege de tegenwoordige productiepatronen een grote verantwoordelijkheid dragen voor het feit dat het moeilijk is om de arbeidsomstandigheden en lonen in productielanden te verbeteren; is ervan overtuigd dat er eerlijkere marktstructuren en maatschappelijke omstandigheden tot stand zouden kunnen komen indien deze bedrijven in hun hele toeleveringsketen volledige naleving van de belangrijkste arbeidsnormen van de IAO en de internationaal erkende normen voor maatschappelijk verantwoord ondernemen zouden waarborgen, in het bijzonder de recentelijk geactualiseerde de OESO-richtsnoeren voor multinationale ondernemingen, de tien beginselen van het „Global Compact”-initiatief van de Verenigde Naties, de ISO-norm 26000 voor maatschappelijke verantwoordelijkheid van organisaties, de tripartiete beginselverklaring van de IAO betreffende multinationale ondernemingen en sociaal beleid, en de richtsnoeren van de VN inzake bedrijfsleven en mensenrechten; verwelkomt het vlaggenschipinitiatief van de Commissie over een verantwoord beheer van de toeleveringsketen in de kledingsector, rekening houdend met reeds bestaande nationale initiatieven in Duitsland, Nederland, Frankrijk en Denemarken, en is van mening dat de EU is staat is en tot taak heeft om een wereldwijde voorvechter van verantwoordelijkheid in de toeleveringsketen te zijn;

23.

is van mening dat toegang tot informatie in de kledingsector vaak de belangrijkste hinderpaal vormt voor het bestrijden van mensenrechtenschendingen in de wereldwijde toeleveringsketen en dat er een verplicht meldingssysteem moet komen met gegevens over de contacten tussen alle spelers in de waardeketen van elk product, van de plaats van productie tot de detailhandel; is van mening dat er nieuwe EU-wetgeving nodig is om het wettelijk verplicht te maken dat kledingbedrijven in de EU die de productie outsourcen naar derde landen zorgvuldigheid betrachten, inclusief bindende maatregelen om de traceerbaarheid en de transparantie te waarborgen, overeenkomstig de VN-richtsnoeren inzake bedrijfsleven en mensenrechten en de OESO-richtsnoeren voor multinationale ondernemingen;

24.

roept de Raad en de Commissie op in alle door de EU ondertekende bilaterale handels- en investeringsovereenkomsten een bindende en afdwingbare clausule inzake maatschappelijk verantwoord ondernemen op te nemen, waarmee Europese investeerders zouden worden gebonden aan de beginselen inzake maatschappelijk verantwoord ondernemen zoals deze op internationaal niveau zijn vastgesteld, met inbegrip van de in 2010 geactualiseerde richtsnoeren van de OESO, en de normen die zijn vastgesteld door de VN, de IAO en de EU; verlangt dat in toekomstige EU-handelsovereenkomsten met derde landen veiligheid en gezondheid op het werk een belangrijkere plek innemen als onderdeel van de agenda voor fatsoenlijk werk, en dat de EU technische bijstand biedt voor de tenuitvoerlegging van deze bepalingen zodat zij geen belemmering voor handel vormen;

25.

wijst erop dat werk in de kledingsector miljoenen arme plattelandsvrouwen in Bangladesh en elders in staat stelt te ontsnappen aan een leven vol ontberingen en afhankelijkheid van mannen; wijst erop dat de niet bij een vakbond aangesloten werknemers hoofdzakelijk uit ongeschoolde arbeidskrachten en vrouwen in de confectiekledingsector in ontwikkelingslanden bestaan; wijst erop dat verbetering van de rechten en bescherming van werknemers van essentieel belang is om de positie van vrouwen te verbeteren en benadrukt dat het noodzakelijk is de vertegenwoordiging van vrouwen in vakbonden te vergroten, ook in de nieuw gevormde vakbonden in Bangladesh; is ingenomen met het feit dat in het Duurzaamheidspact het belang van genderempowerment voor de verbetering van de arbeidsomstandigheden wordt erkend;

26.

wijst er op dat het „alles behalve wapens”-initiatief een belangrijke rol heeft gespeeld bij de economische ontwikkeling van Bangladesh en heeft bijgedragen tot de verbetering van de materiële omstandigheden van miljoenen mensen, met name vrouwen; is er evenwel van overtuigd dat indien er geen sprake is van duidelijke voorwaarden op het gebied van mensenrechten en arbeidsrechten, het „alles behalve wapens”-initiatief en het stelsel van algemene preferenties de lage normen op het gebied van werknemersbescherming dreigen te verslechteren en fatsoenlijk werk dreigen te ondermijnen; verzoekt de Commissie na te gaan of Bangladesh de mensenrechten-, arbeids- en milieuverdragen in het kader van het stelsel van algemene preferenties eerbiedigt en hierover aan het Parlement verslag uit te brengen; benadrukt dat landen die goede vooruitgang boeken op het gebied van sociale en arbeidsnormen beloond moeten worden door volledige markttoegang voor hun producten te handhaven;

27.

verzoekt VV/HV Mogherini en commissaris Malmström de ratificatie van belangrijke IAO-normen, gezondheids- en veiligheidsinspecties en de vrijheid van vereniging in de gesprekken met Bangladesh over voortgezette preferente handel aan de orde te blijven stellen;

28.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Europese Dienst voor extern optreden, de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, de speciale vertegenwoordiger van de EU voor de mensenrechten, de regeringen en parlementen van de lidstaten, UN Women, de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties en de regering en het parlement van Bangladesh.

21.9.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 346/47

—

gezien het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie,

—

gezien het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden,

—

gezien de Universele Verklaring van de rechten van de mens van 1948,

—

gezien het Verdrag van Genève van 1951 en het aanvullende protocol hierbij,

—

gezien zijn resolutie van 23 oktober 2013 over migratiestromen over de Middellandse Zee, in het bijzonder in het licht van de tragische gebeurtenissen bij Lampedusa (1),

—

gezien het werkdocument van de diensten van de Commissie van 22 mei 2014 over de uitvoering van de mededeling over het werk van de Task Force Middellandse Zeegebied,

—

gezien het debat over de situatie in het Middellandse Zeegebied en de noodzaak van een holistische EU-aanpak van migratie dat op 25 november 2014 in het Parlement is gehouden,

—

gezien zijn resolutie van 17 december 2014 over de situatie in het Middellandse Zeegebied en de noodzaak van een holistische EU-aanpak van migratie (2),

—

gezien het initiatief van de UNHCR voor het centrale Middellandse Zeegebied en de voorstellen van de UNHCR voor de aanpak van de huidige en toekomstige aankomst van asielzoekers, vluchtelingen en migranten in Europa,

—

gezien het 10-puntenplan inzake migratie van de gezamenlijke Raad van ministers van Buitenlandse en Binnenlandse Zaken van 20 april 2015,

—

gezien de conclusies van de buitengewone top van de Europese Raad op 22 april 2015 over de vluchtelingencrisis op de Middellandse Zee,

—

gezien artikel 123, leden 2 en 4, van zijn Reglement,

A.

overwegende dat volgens de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) sinds begin dit jaar ruim 1 500 personen zijn omgekomen in de Middellandse Zee;

B.

overwegende dat volgens de IOM sinds 1 januari 2015 naar schatting 23 918 migranten de Italiaanse kust hebben bereikt; overwegende dat volgens de Griekse autoriteiten in het eerste kwartaal van 2015 10 445 migranten door de Griekse kustwacht in de Egeïsche Zee gered zijn;

C.

overwegende dat Italiaanse zeestrijdkrachten, de Italiaanse kustwacht, de Italiaanse marine en diverse handelsschepen ononderbroken operaties hebben uitgevoerd om migranten in nood op de Middellandse Zee te redden, en tijdens de zes dagen van vrijdag 10 april tot donderdag 16 april 2015 ongeveer 10 000 migranten te hulp zijn gekomen;

D.

overwegende dat met de laatste operatie die er uitsluitend op gericht was om in de Middellandse Zee mensen op te sporen en te redden, Mare Nostrum, over een periode van 364 dagen 150 810 migranten gered zijn; overwegende dat uit de eerste schattingen niet naar voren komt dat het aantal migranten dat de Middellandse Zee oversteekt op dit moment daalt;

E.

overwegende dat het merendeel van de mensen die de Middellandse Zee trachten over te steken, vluchten voor de conflicten of vervolging in Syrië, Irak, Eritrea, Somalië en Libië; overwegende dat ongeveer 700 migranten worden vermist en vermoedelijk verdronken zijn nadat de houten vissersboot waarop zij dicht opeengepakt zaten, nabij de Libische kust was omgeslagen toen een Portugees koopvaardijschip hun op zaterdag 18 april 2015 laat te hulp kwam; overwegende dat een van de overlevenden de Italiaanse autoriteiten zou hebben meegedeeld dat er misschien wel 950 mensen aan boord waren geweest; overwegende dat eerder deze maand een soortgelijke tragedie plaatsvond, waarbij volgens de berichten ongeveer 400 migranten om het leven zijn gekomen toen een houten vissersboot met zo'n 550 personen aan boord omsloeg;

F.

overwegende dat op 1 november 2014 de door Frontex gecoördineerde gezamenlijke operatie Triton volledig operationeel is geworden met een aanvankelijk budget van slechts 2,9 miljoen EUR per maand, in vergelijking met het budget van 9 miljoen EUR per maand voor Mare Nostrum; overwegende dat meer dan 24 400 illegale migranten op de centrale Middellandse Zeeroute zijn gered sinds de gezamenlijke operatie Triton van start ging, en dat daarvan bijna 7 860 personen zijn gered dankzij de inzet van mede door Frontex gefinancierde middelen;

G.

overwegende dat smokkelaars en mensenhandelaren illegale migratie uitbuiten en voor eigen zakelijk gewin het leven van migranten op het spel zetten, verantwoordelijk zijn voor duizenden doden en de EU en de lidstaten voor een grote uitdaging plaatsen; overwegende dat smokkelaars met hun criminele activiteiten 20 miljard EUR winst per jaar maken; overwegende dat volgens Europol de georganiseerde criminele groeperingen die zich actief bezighouden met het vervoer van illegale migranten over de Middellandse Zee, in verband zijn gebracht met mensenhandel, drugscriminaliteit, wapenhandel en terrorisme; overwegende dat Europol op 17 maart 2015 het gezamenlijk operationeel team „Mare” heeft opgezet om deze criminele groeperingen aan te pakken;

H.

overwegende dat regionale instabiliteit en conflicten gevolgen hebben voor de massale instroom van migranten en de aantallen ontheemden en daarmee voor het aantal personen dat probeert de EU te bereiken; overwegende dat de snelle uitbreiding van IS en Da’esh in naburige conflictgebieden uiteindelijk gevolgen zal hebben voor de massale instroom van migranten en de aantallen ontheemden;

1.

geeft uiting aan zijn diepe bedroefdheid en verdriet over het herhaalde tragische verlies van mensenlevens in het Middellandse Zeegebied; dringt er bij de Europese Unie en de lidstaten op aan de bestaande samenwerking uit te bouwen en al het mogelijke te doen om verder verlies van mensenlevens op zee te voorkomen; verzoekt de EU en de lidstaten alles in het werk te stellen om de lijken en de vermisten te identificeren en hun familieleden te informeren;

2.

verzoekt de EU en de lidstaten de nodige middelen beschikbaar stellen om ervoor te zorgen dat de zoek- en reddingstaken doeltreffend worden uitgevoerd en dus behoorlijk worden gefinancierd; vraagt de lidstaten hun solidariteit en engagement te blijven tonen door hun bijdragen aan de begrotingen en verrichtingen van Frontex en het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken (EASO) te verhogen, en verbindt zich ertoe deze agentschappen via de EU-begroting en de in aanmerking komende fondsen van de middelen (personeel en uitrusting) te voorzien die zij nodig hebben om hun verplichtingen te kunnen nakomen;

3.

benadrukt dat het antwoord van de EU op de meest recente tragedies op de Middellandse Zee gebaseerd moet zijn op solidariteit en een billijke verdeling van de verantwoordelijkheid, zoals vastgelegd in artikel 80 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), en op een alomvattende Europese aanpak; herhaalt dat de EU meer werk moet maken van een eerlijke verdeling van de verantwoordelijkheden en van solidariteit jegens de lidstaten die, absoluut gezien of verhoudingsgewijs, de grootste aantallen vluchtelingen en asielzoekers opnemen;

4.

is verheugd over de toezegging van de Europese Raad om de operatie Triton van de EU te versterken door verhoging van de financiering en uitbreiding van de materiële middelen; dringt er bij de EU op aan een duidelijk mandaat voor Triton vast te stellen, zodat het operationeel gebied wordt uitgebreid en meer ruimte wordt gegeven voor zoek- en reddingsacties op EU-niveau;

5.

dringt aan op een krachtige en permanente humanitaire reddingsoperatie van Europa die zoals Mare Nostrum opereert in volle zee en waaraan alle lidstaten financieel en met apparatuur en middelen bijdragen; dringt er bij de EU op aan dat zij een dergelijke operatie medefinanciert;

6.

is ingenomen met het voorstel van de Europese Raad voor de gezamenlijke afhandeling van asielaanvragen waarbij EASO-teams ondersteuning bieden; verzoekt de Commissie het mandaat van EASO uit te breiden om zijn operationele rol in de afhandeling van asielaanvragen te vergroten;

7.

vraagt de lidstaten dat zij ten volle gebruikmaken van de bestaande mogelijkheden voor de afgifte van humanitaire visa op hun ambassades en consulaire posten; wijst er in dit verband op dat de Raad serieus dient na te denken over de mogelijkheid van toepassing van de richtlijn tijdelijke bescherming uit 2001 of artikel 78, lid 3, VWEU, die beide in een solidariteitsmechanisme voorzien bij een massale en plotselinge toevloed van ontheemden;

8.

verzoekt de lidstaten een grotere bijdrage te leveren aan bestaande hervestigingsprogramma's, met name de lidstaten die niets hebben bijgedragen;

9.

verzoekt de Commissie bindende quota vast te stellen voor de verdeling van de asielzoekers over alle lidstaten;

10.

benadrukt dat beleidsmaatregelen inzake vrijwillige terugkeer moeten worden gestimuleerd, waarbij de bescherming van de rechten voor alle migranten en een veilige en legale toegang tot de EU-asielstelsel gegarandeerd moeten worden en het beginsel van „non-refoulement” in acht moet worden genomen;

11.

is ingenomen met het feit dat de vv/hv en het Letse voorzitterschap onmiddellijk een buitengewone gezamenlijke Raad van ministers van Buitenlandse Zaken en ministers van Binnenlandse Zaken hebben belegd in Luxemburg, alsook met het feit dat de lidstaten onmiddellijk een buitengewone top hebben belegd om te zoeken naar gemeenschappelijke oplossingen voor de crisissituatie in het Middellandse Zeegebied; merkt op dat er een breed eerste debat is gehouden over mogelijkheden om levens te redden, mensensmokkelaars en -handelaars aan te pakken en de verantwoordelijkheid met betrekking tot opvang en bescherming te delen tussen de lidstaten; onderstreept dat de lidstaten hun engagement verder moeten versterken, en betreurt de geringe bereidheid van de Europese Raad om een geloofwaardig, EU-breed, bindend solidariteitsmechanisme op te zetten;

12.

verzoekt om een spoedige en volledige omzetting en doeltreffende uitvoering van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel door alle deelnemende lidstaten, om daarmee te zorgen voor gemeenschappelijke Europese normen, ook wat de opvangvoorwaarden voor asielzoekers en de eerbiediging van de grondrechten betreft, zoals voorzien in de bestaande wetgeving;

13.

roept op tot sterkere coördinatie van de beleidsmaatregelen die de EU en de lidstaten nemen om de fundamentele oorzaken van migratie aan te pakken; onderstreept dat er behoefte is aan een holistische benadering van de EU waardoor de samenhang tussen haar interne en externe beleidsmaatregelen wordt versterkt, en met name tussen het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid, het ontwikkelingsbeleid en het migratiebeleid; wenst dat de EU haar samenwerking met partnerlanden in het Midden-Oosten en Afrika versterkt ter bevordering van de democratie, fundamentele vrijheden en grondrechten, veiligheid en welvaart;

14.

dringt er bij de lidstaten en derde landen op aan de strengst mogelijke strafrechtelijke sancties op te leggen voor mensenhandel en -smokkel zowel naar als binnen de EU, en tevens ten aanzien van personen of groepen die kwetsbare migranten in de EU uitbuiten, maar tegelijk te garanderen dat personen die asielzoekers en schepen in nood te hulp komen, niet worden vervolgd;

15.

verzoekt de lidstaten nauw met Europol, Frontex, EASO en Eurojust samen te werken bij de bestrijding van mensenhandelaren en criminele smokkelorganisaties, en hun financieringsmethode en werkwijze bloot te leggen en in kaart te brengen om te voorkomen dat zij geld verdienen met het op het spel zetten van de levens van migranten; onderstreept dat de samenwerking met derde landen, met name rond Libië, moet worden versterkt omdat deze onmisbaar is om die criminele netwerken met succes te kunnen ontmantelen, waarbij het zowel gaat om opleidingen in wetshandhaving als om de verstrekking van informatiediensten; benadrukt dat derde landen het internationaal recht moeten eerbiedigen met betrekking tot het redden van levens op zee en dat zij de bescherming van vluchtelingen en de eerbiediging van de grondrechten moeten waarborgen;

16.

benadrukt dat de fundamentele oorzaken van geweld en onderontwikkeling in de herkomstlanden moeten worden aangepakt om de stroom vluchtelingen en economische migranten in te dammen; wijst er in dit verband op dat een aanzienlijke verbetering van de bestuursstructuren door het opzetten van goed werkende, inclusieve overheidsinstellingen, het waarborgen van capaciteitsopbouw in de asielstelsels van derde landen, het invoeren van rechtsstatelijke beginselen en het op alle niveaus bestrijden van de endemische corruptie, alsmede de bevordering van de mensenrechten en een verdere democratisering de belangrijkste prioriteiten voor alle regeringen in de herkomstlanden moeten zijn;

17.

spreekt opnieuw zijn steun uit voor alle onderhandelingen onder leiding van de VN met het oog op het herstel van het democratische regeringsgezag in Libië en herhaalt zijn voornemen om meer inspanningen te verrichten om oplossingen te vinden voor de conflicten en de instabiele situatie in Libië en Syrië; benadrukt dat het bewerkstelligen van regionale stabiliteit in conflictgebieden van wezenlijk belang is om de stroom van ontheemden te beperken;

18.

wijst er nogmaals op dat deze resolutie ten doel heeft te reageren op de recente tragische gebeurtenissen in het Middellandse Zeegebied en de conclusies van de Europese Raad van 23 april 2015, alsook om een reeks onmiddellijk te nemen spoedmaatregelen voor te stellen, waarbij rekening wordt gehouden met het feit dat de hiervoor bevoegde Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken momenteel een verslag opstelt met daarin de beleidsoriëntaties van het Parlement inzake migratie voor de middellange en lange termijn;

19.

verzoekt de Commissie een ambitieuze Europese agenda inzake migratie te ontwikkelen en voor te stellen, waarin alle aspecten van migratie aan bod komen;

20.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie, alsmede aan de regeringen en parlementen van de lidstaten.

21.9.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 346/51

—

gezien zijn eerdere resoluties over Kenia,

—

gezien de tweede, herziene partnerschapsovereenkomst tussen de leden van de groep van staten in Afrika, het Caribische gebied en de Stille Oceaan, enerzijds, en de Europese Gemeenschap en haar lidstaten, anderzijds, ondertekend te Cotonou op 23 juni 2000 (de „Overeenkomst van Cotonou”), en in het bijzonder de artikelen 8, 11 en 26 daarvan,

—

gezien de verklaringen van de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, Federica Mogherini, van 23 november 2014 over de moord op 28 burgers en van 3 april 2015 over de slachtpartij op het Garissa-universiteit,

—

gezien de persverklaring van de Raad voor Vrede en Veiligheid van de Afrikaanse Unie, die op 9 april 2015 zijn 497e bijeenkomst hield, over de terroristische aanslag in Garissa in Kenia,

—

gezien de aanval van de Keniaanse luchtmacht op trainingskampen van Al-Shabaab in Somalië als reactie op het bloedbad op de Garissa-universiteit,

—

gezien de Universele Verklaring van de rechten van de mens,

—

gezien de VN-Verklaring inzake de uitbanning van alle vormen van intolerantie en discriminatie op grond van religie of overtuiging van 1981,

—

gezien het Afrikaanse Handvest van de rechten van de mens en de volkeren,

—

gezien de EU-richtsnoeren aangaande het internationale humanitaire recht,

—

gezien artikel 123, leden 2 en 4, van zijn Reglement,

A.

overwegende dat de meest recente terroristische aanslag in Garissa in Kenia tegen jonge mensen, onderwijs en derhalve de toekomst van het land was gericht; overwegende dat jonge mensen hoop en vrede vertegenwoordigen en de toekomstige sterkhouders van de ontwikkeling van het land zijn; overwegende dat onderwijs essentieel is voor de strijd tegen gewelddadig extremisme en fundamentalisme;

B.

overwegende dat het aantal aanvallen op religieuze minderheden, en met name christenen, over de hele wereld in de laatste maanden enorm is toegenomen; overwegende dat christenen iedere dag worden afgeslacht, geslagen en gearresteerd, vooral in enkele delen van de Arabische wereld door jihadistische terroristen;

C.

overwegende dat christenen de meest vervolgde religieuze groep vormen; overwegende dat dit soort extremisme en vervolging een steeds belangrijkere factor vormt van het toenemende verschijnsel van massale migratie; overwegende dat uit gegevens blijkt dat ieder jaar meer dan 150 000 christenen worden omgebracht;

D.

overwegende dat op 15 februari 2015 21 Egyptische koptische christenen in Libië door IS/Da'esh onthoofd zijn;

E.

overwegende dat de aanvallers in Garissa hun aanvallen met opzet hebben gericht op niet-moslims en christenen hebben geselecteerd om hen wreed te executeren; overwegende dat Al-Shabaab openlijk en in het openbaar heeft verklaard een oorlog te voeren tegen christenen in de regio;

F.

overwegende dat het beschermen van de rechten van kinderen en jonge mensen en het versterken van vaardigheden, onderwijs en innovatie cruciaal is voor het vergroten van hun kansen op economisch, sociaal en cultureel gebied en voor het verder aanzwengelen van de economische ontwikkeling van het land;

G.

overwegende dat Al-Shabaab al vaker aanslagen op studenten, scholen en andere onderwijsfaciliteiten heeft gepleegd; overwegende dat onder meer in december 2009 een zelfmoordterrorist 19 mensen mee de dood in rukte tijdens een afstudeerceremonie van medicijnenstudenten in Mogadishu, Somalië en in oktober 2011 de terroristische organisatie de verantwoordelijkheid opeiste voor een bomaanslag — eveneens in Mogadishu — waarbij 70 doden vielen, waaronder studenten die bij het Somalische Ministerie van Onderwijs op examenresultaten stonden te wachten;

H.

overwegende dat op 25 maart 2015 minstens 15 mensen het leven hebben gelaten bij een aanval van Al-Shabaab op een hotel in Mogadishu en overwegende dat Yusuf Mohamed Ismail Bari-Bari, de permanente vertegenwoordiger van Somalië bij de Verenigde Naties in Genève, Zwitserland, bij deze aanval om het leven is gekomen;

I.

overwegende dat Kenia met steeds meer aanslagen op burgers te maken krijgt sinds oktober 2011 toen Keniaanse troepen het zuiden van Somalië zijn binnengevallen om deel te nemen aan een gecoördineerde operatie samen met Somalische militaire eenheden tegen een door Al-Shabaab gecontroleerd gebied nadat de terroristen vier mensen hadden gegijzeld;

J.

overwegende dat sinds november 2011 Keniaanse troepen onderdeel uitmaken van de missie van de Afrikaanse Unie in Somalië (AMISOM), die op 19 januari 2007 door de Raad voor Vrede en Veiligheid van de Afrikaanse Unie in het leven is geroepen en op 20 februari 2007 is goedgekeurd door de VN-Veiligheidsraad (resolutie 1744(2007)), die de Afrikaanse Unie onlangs groen licht heeft gegeven om haar missie tot 30 november 2015 voort te zetten (resolutie 2182(2014));

K.

overwegende dat het Ethiopische leger een grote bijdrage heeft geleverd aan de strijd tegen de terroristische organisatie Al-Shabaab, en dat hetzelfde geldt voor het leger van Oeganda, zij het op meer bescheiden schaal;

L.

overwegende dat Al-Shabaab banden heeft gevormd met andere islamistische groepen in Afrika, zoals Boko Haram in Nigeria en Al-Qaeda in de Islamitische Maghreb;

M.

overwegende dat de terroristische organisatie Al-Shabaab regelmatig burgers aanvalt en doodt, zowel in Somalië zelf als in zijn buurlanden, zoals in juli 2010 in Kampala in Oeganda, en in het bijzonder in Kenia, waar alleen de grotere aanslagen de aandacht van de internationale gemeenschap hebben getrokken, maar kleinere aanslagen een veel vaker voorkomend fenomeen zijn;

N.

overwegende dat Al-Shabaab de verantwoordelijkheid heeft opgeëist voor de aanslagen in juli 2014 op de dorpen Hindi, Gamba, Lamu en Tana River aan de kust van Kenia, waarbij meer dan 100 mensen werden geëxecuteerd, en ook voor de twee aanslagen in het district Mandela eind 2014, waarbij 64 mensen werden gedood;

O.

overwegende dat na de terreuraanslag op de Garissa- universiteit de Keniaanse regering er ten aanzien van het VN-vluchtelingenbureau (UNHCR) mee heeft gedreigd de vluchtelingenkampen van Dadaab binnen drie maanden te sluiten; overwegende dat het UNHCR daarop heeft gewaarschuwd dat dit „extreme humanitaire en praktische consequenties” zou hebben; overwegende dat het VN-Vluchtelingenverdrag gedwongen terugkeer van vluchtelingen naar gebieden waar hun leven of vrijheid gevaar loopt, verbiedt;

P.

overwegende dat de African Standby Force (ASF) nog niet operationeel is, en dat de EU heeft aangegeven bereid te zijn ondersteuning te verlenen aan de vredehandhavingscapaciteiten in Afrika als onderdeel van haar veiligheidsstrategie voor Afrika;

Q.

overwegende dat in artikel 11 van de Partnerschapsovereenkomst ACS-EU staat dat „de activiteiten op het gebied van vredesopbouw, conflictpreventie en conflictoplossing met name inhouden: steun voor de evenwichtige verdeling van politieke, economische, sociale en culturele kansen onder alle geledingen van de samenleving, steun voor versterking van de democratische legitimiteit en de effectiviteit van het bestuur, steun voor de totstandbrenging van effectieve instrumenten voor de vreedzame verzoening van groepsbelangen, […] steun voor het overbruggen van scheidslijnen tussen verschillende geledingen van de samenleving en steun voor een actieve en georganiseerde civiele samenleving”;

1.

veroordeelt in de meest scherpe bewoordingen de bewuste terroristische aanslag van Al-Shabaab op 2 april 2015 in Garissa, waar de organisatie 147 jonge mensen, onschuldige universiteitsstudenten heeft vermoord en 79 anderen heeft verwond; veroordeelt met klem alle mensenrechtenschendingen, met name de gevallen waarin mensen worden gedood op grond van hun godsdienst, overtuigingen of etnische oorsprong;

2.

veroordeelt eens te meer de aanslagen door Al-Shabaab in de zomer van 2014 op meerdere kustplaatsen in Kenia, waaronder Mpeketoni, waar 50 mensen werden geëxecuteerd; veroordeelt met klem de aanval op het Westgate Shopping Centre in Nairobi op 24 september 2013, waarbij 67 doden vielen te betreuren; veroordeelt de aanval van Al-Shabaab van 25 maart 2015 in Mogadishu, waarbij ambassadeur Yusuf Mohamed Ismail Bari-Bari, de permanente vertegenwoordiger van Somalië bij de Verenigde Naties in Genève, om het leven is gekomen;

3.

betuigt zijn medeleven met de familieleden van de slachtoffers en de bevolking en de regering van de Republiek Kenia; is solidair met Kenia nu dit land met dit soort verachtelijke daden van agressie wordt geconfronteerd;

4.

herinnert eraan dat godsdienstvrijheid een grondrecht is en veroordeelt met klem elke vorm van geweld of discriminatie op grond van godsdienst;

5.

veroordeelt de recente aanvallen op christelijke gemeenschappen in verschillende landen, met name in verband met het overboord werpen van 12 christenen tijdens een recente overtocht uit Libië en de afslachting van 30 Ethiopische christenen op 19 april 2015, en spreekt zijn solidariteit uit met de families van de slachtoffers;

6.

spreekt zijn diepe bezorgdheid uit over het misbruik van religie door plegers van terroristische aanslagen in verschillende delen van de wereld en over de toename van het aantal gevallen van intolerantie, repressie en geweld tegen christenen, vooral in enkele delen van de Arabische wereld; hekelt de instrumentalisering van godsdienst in verscheidene conflicten; veroordeelt het toenemende aantal aanvallen op kerken in de hele wereld, met name de aanval op 15 maart 2015 in Pakistan waarbij 14 mensen zijn gedood; veroordeelt ten sterkste de opsluiting, verdwijning, foltering, slavernij en openbare terechtstelling van christenen in Noord-Korea; bevestigt en ondersteunt het onvervreemdbare recht van alle religieuze en etnische minderheden die in Irak en Syrië wonen, met inbegrip van christenen, om onder waardige, gelijke en veilige omstandigheden in hun historische en traditionele vaderland te blijven wonen; merkt op dat leden van verschillende religieuze groepen eeuwenlang vreedzaam in deze regio hebben samengeleefd;

7.

verzoekt de EU-instellingen te voldoen aan de verplichting van artikel 17 VWEU om een open, transparante en regelmatige dialoog te voeren met kerken en religieuze, levensbeschouwelijke en niet-confessionele organisaties, teneinde ervoor te zorgen dat de vervolging van christelijke gemeenschappen en andere religieuze gemeenschappen een prioritaire kwestie voor de EU is;

8.

hekelt het gebruik van historisch recht of „dhimmi pact” door IS/Da’esh in Syrië en Irak om christenen af te persen door onder doodsbedreiging belastingen op religieuze grondslag te heffen en beperkingen op te leggen;

9.

bevestigt nogmaals zijn solidariteit met alle christenen die in verschillende delen van Afrika vervolgd worden, met bijzondere aandacht voor de recente gruweldaden in Libië, Nigeria en Sudan;

10.

laakt en verwerpt elke onjuiste interpretatie van de boodschap van de Islam om een gewelddadige, wrede, totalitaire, onderdrukkende en expansiegerichte ideologie te creëren die de uitroeiing van christelijke minderheden rechtvaardigt; dringt er bij moslimleiders op aan alle terroristische aanvallen zonder voorbehoud te veroordelen, met inbegrip van de aanvallen gericht tegen religieuze gemeenschappen en minderheden en met name christenen;

11.

dringt erop aan dat onmiddellijk een grondig, onpartijdig en effectief onderzoek wordt gevoerd naar de aanslagen met het oog op het identificeren en berechten van de daders, organisatoren, geldschieters en sponsors van deze laakbare daden van terrorisme;

12.

is ervan overtuigd dat een doeltreffend antwoord op deze wandaden alleen gevonden kan worden indien Kenia zijn optreden coördineert met andere Afrikaanse landen, en verzoekt de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid en de Raad de veiligheids- en terroristische dreiging in de regio in kwestie aan te pakken in samenwerking met de Afrikaanse Unie, en de Afrikaanse Unie in dit verband te ondersteunen bij haar cruciale inspanningen gericht op het aanpakken van Al-Shabaab via AMISOM; verzoekt de EU met klem steun te verlenen aan pan-Afrikaanse en regionale mechanismen voor conflictbeheersing, zoals in het bijzonder de African Standby Force (ASF);

13.

roept de regering van Kenia op haar verantwoordelijkheid te nemen en iets te doen aan het geweld van Al-Shabaab, alsook aan de achterliggende oorzaken; is van mening dat veiligheid alleen kan worden gerealiseerd, als de verdeeldheden binnen de Keniaanse politiek en civiele maatschappij en de regionale onevenwichten op ontwikkelingsgebied naar behoren worden aangepakt; betreurt de late respons van de politiediensten; dringt er met name bij de regering op aan de terroristische aanvallen niet te gebruiken als voorwendsel voor het terugschroeven van de burgerlijke vrijheden; verzoekt de Keniaanse autoriteiten hun strategie inzake terrorismebestrijding te baseren op de rechtstaat en de eerbiediging van de grondrechten; acht het essentieel dat op de terrorismebestrijdingsmaatregelen democratisch en justitieel toezicht wordt uitgeoefend;

14.

verzoekt de Keniaanse autoriteiten met klem te voorkomen dat een kloof tussen de religieuze gemeenschappen ontstaat of dat de moslimgemeenschap op één lijn wordt gesteld met Al-Shabaab, en al het mogelijke te doen om de eenheid van het land te bewaren in het belang van de sociale en economische groei en de stabiliteit, alsmede de waardigheid en de mensenrechten van de bevolking; verzoekt de regering van Kenia, de oppositieleiders en de religieuze leiders iets te doen aan de historische grieven van marginalisering, regionale breuklijnen binnen het land en institutionele discriminatie, en erop toe te zien dat de terrorismebestrijdingsmaatregelen alleen de daders viseren en niet etnische en religieuze gemeenschappen in zijn algemeenheid;

15.

herinnert de Europese Dienst voor extern optreden en de lidstaten eraan dat zij in het EU-actieplan voor mensenrechten en democratie van juni 2012 beloofd hebben bij alle gesprekken over terrorismebestrijding met derde landen de mensenrechten ter sprake te brengen;

16.

verzoekt de EU een programma voor militaire training in Kenia te implementeren en militair materieel ter beschikking te stellen, en samen te werken met het leger en de politiediensten van Kenia, en deze te trainen, bij het bestrijden van terrorisme, teneinde een verder oprukken van Al-Shabaab te voorkomen;

17.

verzoekt de regering van Kenia met klem er alles aan te doen om zich te houden aan de regels van de rechtsstaat en de mensenrechten, de democratische beginselen en de grondrechten in acht te nemen, en verzoekt de EU haar internationale partners hierbij te helpen en een financiële bijdrage ter beschikking te stellen voor het versterken van de bestaande governanceprogramma's, teneinde voor nationale veiligheid te zorgen en vrede en stabiliteit te brengen in het land en de regio; is van oordeel dat de geweldsspiraal van Al-Shabaab in samenwerking met de buurlanden moet worden aangepakt; verzoekt de EU hiervoor alle noodzakelijke steun op financieel en logistiek gebied en op het vlak van deskundigheid te bieden, inclusief de mogelijkheid van gebruikmaking van de Vredesfaciliteit voor Afrika en de EU-instrumenten voor crisisbeheersing;

18.

verzoekt de Keniaanse veiligheidstroepen zich bij hun respons op de terroristische bedreiging aan de wetten te houden; verzoekt de Keniaanse regering in te staan voor de veiligheid en de bescherming van de vluchtelingenkampen op haar grondgebied, in overeenstemming met internationale wetgeving;

19.

benadrukt dat het internationale terrorisme gefinancierd wordt door illegaal witwassen, losgeld, afpersing, drugshandel en corruptie; verzoekt de Commissie en de lidstaten de samenwerking met derde landen te vergroten ten aanzien van informatie-uitwisseling over witwaspraktijken en de financiering van terrorisme;

20.

betuigt andermaal zijn steun voor alle initiatieven om de dialoog en het wederzijds respect tussen religieuze en andere gemeenschappen te bevorderen; verzoekt alle religieuze autoriteiten verdraagzaamheid te bevorderen en initiatieven te nemen tegen haat en gewelddadige en extremistische radicalisering;

21.

hekelt de terroristische aanvallen op onderwijsinstellingen en -gebouwen, die een middel zijn om het onderwijs aan en de waardigheid van alle burgers te ondermijnen alsook om wantrouwen en verdeeldheid tussen gemeenschappen te veroorzaken; herinnert aan de ontvoering en verdwijning van christelijke meisjes in de Nigeriaanse stad Chibok door de jihadistische terreurgroepering Boko Haram, die wereldwijd werd veroordeeld;

22.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, de regeringen en parlementen van de lidstaten, de regering van Kenia, de instellingen van de Afrikaanse Unie, de Intergouvernementele Ontwikkelingsautoriteit (IGAD), de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties en de covoorzitters van de Paritaire Parlementaire Vergadering ACS-EU.

21.9.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 346/55