Równouprawnienie, włączenie społeczne i udział Romów

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Unijne ramy strategiczne dotyczące Romów to pierwszy dokument bezpośrednio przyczyniający się do wdrażania Unijnego planu działania przeciwko rasizmowi na lata 2020–2025.

Ramy strategiczne

Ramy zastępują Unijne ramy dotyczące krajowych strategii integracji Romów do 2020 r. Nowe ramy przewidują 7 głównych obszarów działania – 3 horyzontalne i 4 sektorowe – na okres do 2030 r.:

• równość,
• włączenie społeczne,
• uczestnictwo,
• edukacja,
• zatrudnienie,
• opieka zdrowotna,
• mieszkalnictwo.

W odniesieniu do każdego z tych obszarów Komisja Europejska proponuje nowe cele dla państw członkowskich oraz przedstawia możliwe środki, za pomocą których można je osiągnąć.

Cele

Komisja proponuje różne cele minimalne do zrealizowania do 2030 r. Obejmują one:

• zmniejszenie odsetka Romów, którzy doświadczają dyskryminacji, co najmniej o połowę;
• podwojenie odsetka Romów, którzy zgłaszają przypadki skierowanej przeciw nim dyskryminacji;
• zmniejszenie różnicy w natężeniu ubóstwa między Romami a ogólną populacją co najmniej o połowę;
• zmniejszenie różnicy w udziale we wczesnej edukacji co najmniej o połowę;
• zmniejszenie odsetka romskich dzieci uczęszczających do segregacyjnych szkół podstawowych co najmniej o połowę w państwach członkowskich o licznej społeczności romskiej;
• zmniejszenie różnicy w zatrudnieniu oraz luki w zatrudnieniu między kobietami a mężczyznami co najmniej o połowę;
• zmniejszenie różnicy w oczekiwanej długości życia co najmniej o połowę;
• zmniejszenie różnicy w deprywacji mieszkaniowej co najmniej o jedną trzecią;
• zapewnienie, by co najmniej 95 % Romów miało dostęp do wody wodociągowej.

Ramy monitorowania opublikowane w 2020 r. przez Agencję Praw Podstawowych UE zawierają szczegółowy opis nowych celów i wskaźników.

Wytyczne i środki umożliwiające realizację celów

W komunikacie uwzględniono wytyczne i środki, które mają pomóc państwom członkowskim w realizacji tych celów. Środki takie to między innymi:

• opracowanie systemów wsparcia dla ofiar dyskryminacji skierowanej przeciw Romom;
• upowszechnianie wiedzy finansowej;
• kampanie uświadamiające w szkołach;
• propagowanie zatrudniania Romów w instytucjach publicznych;
• ułatwianie romskim kobietom dostępu do wysokiej jakości badań kontrolnych, badań przesiewowych oraz poradnictwa w zakresie planowania rodziny.

Zalecenia Rady

• Zalecenia Rady odnawiają i zastępują zalecenie z 2013 r. Ich celem jest udzielenie państwom członkowskim bardziej przydatnych i skutecznych wskazówek dotyczących przyspieszenia postępu w zakresie równouprawnienia, włączenia i partycypacji Romów w ciągu kolejnych 10 lat.
• Podkreślają szereg kwestii, w tym:
  • znaczenie równego uczestnictwa Romów w życiu społecznym i ich roli w kształtowaniu polityk;
  • zwiększenie stopnia uwzględnienia kwestii równouprawnienia i włączenia Romów w głównych strategiach politycznych;
  • znaczenie perspektywy płci.
• Obejmują różne środki, które mają pomóc osiągnąć 7 celów wskazanych w ramach strategicznych.
• Nakłaniają państwa członkowskie do przyjęcia krajowych ram strategicznych dotyczących Romów jako elementu ich szerzej zakrojonych strategii włączenia społecznego poprawiających sytuację Romów i zgłoszenia ich Komisji najlepiej do września 2021 r.
• Zachęcają także państwa członkowskie do uwzględniania i promowania praw Romów i równych szans dla Romów w krajowych planach odbudowy i zwiększania odporności.