ANDRE.« LEOP. HAAS
ORDINUM STYRLffi PHYSICI GRiECENSIS , INCLYT. FACULTAT'S
MKDICiB VIEtfN. E T SOCIET. STYR. AD PROMO VENDAItf AGRICULTURAS! SlLMÜKI
LIBELLUS,
IN q V O DEMONSTRATUR
Quod non solum Vegetabilia, Animalia, & Mineralia Menllruo simplici paucis horis possint solvi, verum etiam Extracta purissima , & Salia essentialia educi.
LEORKBT F/5
VINDOBONNaE,
Typis JOANNIS THOIVLE de TRATTNERN, C«es Reo. Atiir^s Typogr. et BiblioP.
l 7 ö <5.

W

ß4; «-ist S.-JS K.1?* «-->!- «•,« P„J! *,,K -H-'
K a’-^t k’-Ii tf-a si‘=a «!^a, ^a d'a sTa
Ä ' ' #4t rH'a ü’-'-a rßa ri^a #it s v « tf-'ajct
" «-^>- *,& «=if> •=!?» «-^ tJ* 4
»-a r?a H-a h’a #=i t*' v a
L. B.
C ?ir/rtt' fernher, quod pertineat aci officium medici , «f agrorum saluti optimo, quo i fieri potest, modo prospkiat.
\ De hoc negotio sepe serio cogitavi , & vi -
di , (Jmo^ mihi medicamenta frequenter desue - | rmf, 4«^ separata parte terrestri pauca dost,
I integra tamen jui virtute agris ingeri potuissent,
| & facile in Corpus dividi , ne debilis ventri -
culus in separatione utilis ab inutili laborare , £f residua terra gravari debeat. Talia tamen medicamina omnibus aegris utilia , adornata, £f grata ejfe debent , apud infantes, delicatas, j valde debiles fapesunt necessaria*

Hac me moverunt, ut manum operi admoverim, & post varia conomina in Methodo Illustrissimi Comitis de Garaye diu perseveraverim, qui in machina sua trituratoria ex trium Regnorum simplicibus aqua simplici Salia Essentialia educere docet, non mutata in virtute, sapore semper , sape etiam colore, sffi odore fimplicis pradita. Repetii difficiliores labores, de quorum veritate dubitavi, obtinui produffa, qualia ille deferipfit. Verum dolui, medicamenta hoc labore obtenta , fi haberi poßent in officinis, tanto pretio vendi debeant, ut a pauciffimis in usum vo- ; cari possint. Labor enim longus est, offi trituratione toto die continuata ex Vegetabilibus paulo compatHoribus totum illud non educitur, quod aStuosum est: praterea evaporatio tam | copiose aqua, qua pro solutione requiritur, multum tempus, multos furnos , multos carbones requirit. Accedit etiam , quod labora- torio prorsus singulari pluribus hominibus opus fit, si ea quantitate fieri deberent hac medicamina, qua agris pro necessitate consitum !

foret. Ut majori compendio fiant quadam, statuit quidem Anclor , quod ex multis Vegetabilibus infufione Salia Essentialia educi pojstnt , quod quidem verum est, fid totum , quod in simplici continetur , non educitur. De his omnibus legi meretur Illustriffimi viri chymia Hydraulica.
Cognitis his difficultatibus ea Methodo , ■quam describo , solutiones corporum inftituere, & ex iis ExtraBa purißima , £f Salia Essentialia parare incepi. Latus tunc vidi , quod non solum idem paucis horis fape obtineam , quod in methodo Garayana post unum alterumve diem primo potui efficere , verum etiam multa fieri pojstnt , qua alias fieri non pojfimt.
Non tamen ideo Methodo Garayana penitus carere postum , fi enim de accurata analy- fi corporum agitur; aut talia corpora solvenda veniunt , qua aurichalcum agrediuntur , aut de ferro sibi nimium jungunt. Operatio in mqchina trituratona fieri debet.
- 1 * 3

Tentamina mea publico communicare non volui , antequam haberem opusculum magis elaboratum; cum vero fint aliqui , qui pra- xim meam Jub Jüfpeäo nomine medicamentorum chemicorum sujpecfam reddere conantur , necejjarium ese duxi , communicare meos labores , ut habeant fundamentum aquioris judicii. Ea vero, quce in poflerum utilia novero, fideli calamo fempsr referam , contentus , fi mea conamina erudito orbi non displiceant,
i

ELENCHUS
CAPITUM, ET TENTAMINUM.
CAPUT I.
De Machina Papiniana , & reliquo supellectile ad hunc laborem necessario.
CAPUT n.
De Regno Vegetabili,
De Radice Rhabarbari veri. r
Cortice China Cbinae,
Ligno Guiajaco,
Absynthio.
Cicuta.
FI. Chamomillae Romanae,
Myrrha,
Corollaria,
CAPUT III.
De Regno Animali,
De Carne bubula.
Cranio humano.
Capillis humanis.
Singulari Praeparato Capillorum humanorum. Cornu Cervi.
Lapidibus Cancrorum.
Corollaria.
A 4

CAPUT IV.
De Regno Minerali,
De Auro.
Marte.
Vino Martiali. Antimonio. Corallis rubris. Corollaria.
^ vt

(peiij I
i<y*?a> <y*w> <y*c^
f > (PMr^ ^ V d'
§®| §@§»f xGZ
^ §!€’t E §2 C|si2 €« d- ÜSC'S Y
| ^ H ^fl^ff w H. < 4 $* |
,^5*?^ <ps*ä=s> _ tf=^r=ä e'i<\
i <$dS?*Z£j> ^T7^^T7^D-r> CSST"^
CAPUT L
De Machina Papiniana , ^ rd%/ö
Siqjelleciile ad hinc laborem necejsario.
&■
ee^%
fS><W£S>
OqMachina haec a suo Inventore Papiniana dicitur , estque olla ex aurichalco fusa, quae tegitur operculo in super- ficie inferiori plano , quod margini superiori ollae planissimo accurate respondet, & eidem incumbit. Inter haec duo plana interponitur circulus ex charta bibula sexies duplicata, quem hoc modo formare soleo, sexies duplicatam chartam pono super aperturam ollae, ut tegatur tota olla, cultello sic scindo chartam, ut secando sequar interiorem marginem aperturae,
A 5
II

IO
Caput I
chartam, quae eminuit ultra marginem exteriorem ollae, etiam abscindo, tumque habetur circulus , qualis etiam ex corio molli bene fieri potest. His omnibus rite compositis auxilio cochleae perpendiculariter descendentis in medium punctum operculi fortissime operculum adprimi- tur ollae , quae tunc exacte clausa est , quod nunquam fit, nisi corona chartacea sit interposita , quae eodem Menstruo madefieri debet, quo instituitur solutio. Horum omnium clariorem ideam dabunt figurae cum annexa descriptione.
Clarissimus Hieronimus Ludolfus fig. 123. quoque machinam huic similem delineatam habet. Vid. introduc, ad. ehem . Idiom. gern. E)*- furti 1752.
An haec praeferenda sit ollae , quam delineavi, determinare non possum , quia eam in usum nunquam vocavi, cum enim olla descripta longo tempore usus fuerim, antequam hic Au- thor mihi notus fuit, servavi ollam mihi assuetam , quia experientia me docuit, quod adeo exacte claudi possit, ut etiam magnum caloris gradum ad solutionem auri necessarium sustinere possit, quin evaporet aliquid : adeo enim exacte clauditur, quod maximum ollae requisitum est.
Licet interdum apud Authores hujus machinae fiat mentio , nullibi tamen verum ejus usum, A experimenta ordinate instituta hucus-

De Machina Papiniana, &c. ii
que legi: ea vero tentamina, quae narrabo , sic ordinare conatus sum , ut pro regula servire possint, si alia similia instituuntur.
Dum in hac machina experimenta instituere volui , sequenti modo operari solebam. Corpus Vegetabile, Animale , aut Minerale impono ollae , affundo aquam puram , aut aliud Menstruum idoneum, ut quarta pars vasis maneat vacua; claudo ollam, dum summa vi cochleam adigo in operculum. Paratus tunc sit furnus simplex , cylindricus , ferreus , aut ex lateribus firmiter constructus, in quo supra cinerarium craticula firmissime haereat , ut onus 50. librarum (hujus enim fere ponderis est machina , quae Mensur. 1. ß. capit.) portare possit. Cylinder super craticulam eminens aliquibus foraminibus debet esse perforatus , ut aer libere transire possit, & carbones conservet ardentes, qui nimis lente gliscerent, dum a pondere ollae comprimuntur. Tunc machinam furno inpono, &, dum operculum calere incipit, novis viribus eam claudere tento; hoc enim si negligitur, fit saepe , ut calore magis aucto & Menstrui, & spirituum aromaticorum pars magna avolet: nam corona diu pressa minus spatium occupat, unde aqua in vapores resoluta facile sibi viam parat. In hoc labore pro diversitate subjectae materiae, ad diversos quoque gradus calor intenditur ; eum vero caloris gradum tanquam summum notavi, si gutta aquae operculo ad-
1

Caput I.
12
spersa se in globulum contrahat, & cum strepitu decurrat. Ultra tentare ignis gradum non sum ausus , nam timui, ne olla disjiciatur. Quamvis enim sperare potuissem, fore, ut Menstruum cum suo corpore validissime agitatum prius penetret circulum chartaceum, quam ut cum periculo vitae & laboratorii disjiciat machinam , tutius tamen erit tentare in campo aperto, quousque calor intendi possit.
Si ad eum caloris gradum incaluit olla, quem pro diversitate simplicis magis vel minus, compacti per oblervata necessarium inveni, eam vel illico removeo ab igne, vel in debito caloris gradu per aliquas horas conservo, fi illud requirit arctissima principiorum conjunctio, quae saepe pertinaciter resistit solutioni. Si omnia re- friguerunt, aperio ollam, quod difficulter fieri potest , nisi hac arte utar. Circulo chartaceo eminenti extra commissuram operculi cum plano vasis affundo aquam, quae se penetrans per circulum atrolit operculum , ut dein vi manuum postit aufferri; malleo autem hic quid agere, aut intra commissuram adigere cuneulum est periculosum, facile enim fit, ut planis inpriman- tur fulci, qui dein impediunt, ne amplius olla exacte claudi possit.
Considerare nunc etiam juvat, quid sub decoctione in olla contingat ex observatis Physicis, quorum

De Machina Papiniana, &c. 13
Primum est; licet aqua ebuliens nunquam majorem caloris gradum recipiat, quamvis plus ignis adponatur aquas jam ebulienti, est tamen calor ejusdem aquae ebulientis iemper major constanti lege , quando ebulientis aquae superficies premitur graviori pondere Atmofphaerae. Boer- haave Part. alter, de artis Theor. edit, venet.
pag- 85. »
Secundum. Sub decoctione aqua buliens multo majus spatium occupat, & in vapores tota resolvi potest, nam si ollam valde calidam aperio , uno momento disparet liquidum in ea contentum.
Tertium. Aer vi ignis resolvitur, ex aqua expellitur; nam si machinam jam fere frigidam lente aperio, aer adhuc cum sibilo exit.
His positis patet, quod aqua & aer, quae multo majori spatio indigerent, resistentia non superanda coerceantur, dum in olla instituitur decoctio. Fit itaque pressio ingens, inde calor aquae solito major, sed quoque ab aqua & aere in tenuissimas partes resolutis , & continuo agitatis in subjectam materiam tanta actio, ut ejus pori minimi penetrentur, partes componentes decomponantur, & Menstruum sibi Salia, & Olea sociare postit, terram vero relinquat.
In hac Methodo solvendi corpora haec commoda sunt, quod nempe solutio cito perficiatur, nihil tamen amburi postit, nihil perdatur de Aromate, tota tamen substantia eliciatur e corporibus , quod per experimenta fiet clarum.

H
Caput I.
♦
Ut solutionem iterum in forma sicca oculis sisterem, hunc laborem instituo. Frustum pani & lintei ita expando super cribrum, ut ligteum superiori loco sit positum , cribrum vero sic instructum pono super ollam terream, in qua medio pollice a fundo distat firmatum effundibu- lum : paratum quoque sit vitrum aqua pura plenum. His ita constructis solutionem colo, residuum in linteo contentum bene exprimo, expressum aquae purae inmergo, iterum exprimo , hocque toties repeto, donec aqua expressa sit insipida, sieque omnis pars activa eluatur.
Haec solutio per noctem relinqui debet in quiete , ut subsideant partes terrestres , quas colum non retinuit , mane per effundibulum apertum effluentem solutionem vase excipio, grassitisculum vero liquorem, qui infra effundibulum haaret , iterum colo , & misceo priori solutioni.
Paratum tunc habeo vas evaporatorium terreum repandum, magnum, afbum, optime vitro obductum , cujus fundus Horizontalis est, impleo hanc patinam solutione ad altitudinem unius & medii pollicis , pono super lebetem ia furno idoneo pendulum, & ad duas tertias aqua impletum. Facio tunc bulire aquam , donec solutio in patina adeo incalescat , ut solutioni digitus inmersus calorem liquidi medio minuto ferre possit. Hunc gradum caloris conservo, donec omnis aqua evaporando disparuit. Manet

De Machina Papiniana, &c. 15
tunc crusta splendens , pulcherrima non ambusta , cui saepe interspersa sunt majora plana , in quibus resina sola se collegit, quae in calore mollis manet, licet aqua omnis dissipata jam sit, & reliqua crusta salina fit dura.
In separatione crustae sequentia observo. Patinae adhuc penitus non refrigeratae una manu supertensam teneo chartam calidam, altera manu ope cultri crustam abrado, quae in frustula pellucida dissilit, quorum multa pars perderetur, nisi a supertensa chartas retineretur. Materia obrasa mox vasculo siccissimo, calido debet excipi, subere bene claudi, & in locum siccum reponi, ut in annos incorrupta servari possit. Si vero horum aliquid negligitur, materia humi- dum ex aere trahit, & fit mollis, tenax» difficulter tractabilis, & pulchritudine priori destituta pasta. Huic producto nomen Extracti purissimi tribuo, quia omnes partes efficaces simplicis ita perfecte continet, ut semper saporem, saepissime odorem, in iis Vegetabilibus etiam colorem servet, quae specifico colore sunt donata, ut in China Chinae, Rhabarbaro, &c. ex plantis vero viridibus viride Extractum nondum obtinui.
Dum Sal ab omni resina separatum & purissimum habere volo, aquam puram frigidam affundo huic Extracto, & inquiete relinquo per aliquas horas, ut aqua sibi sal unire postit, solutionem vero obtentam filtro , iterum evapo-

1 6 Caput I. de Machina Papin. &c.
rando ad siccitatem redigo, quo labore obtineo crustam purissimam splendidam. Hoc productum nomine ab lllußrißmo Comite de Garaye assumpto Sal Essentiale voco , quia .in aqua solvitur, in aere deliquescit, in igne coagulatur, & saporpm simplicis in omnibus , odorem in iis, in quibus partes aromaticae non sunt nimium volatiles, & colorem in omnibus , fi plantas virides excipiam, retinet. An non melius Sapo dici potest? est enim oleum intime unitum Sali in hoc producto; nam si spiritum vini rectifica- tistiinum affundo, is tingitur colore Simplicis, & in fundo remanet materia alba singularis, quam ad nullam speciem Salis in Vegetabilibus referre possum, in Mineralibus vero sal marinum deprehendi.
, •. Jr 'A .■ ... v "<• •' v ' • < *'■'
f
CA

C A P XX T 11
De Regno Vegetabili.
TENTAMEN I.
De Radice Rhabarbari veri .
ccipio Unc. I. pulv. Rad. Rhabarb. veri,
XI affundo Unc. XII. aquae purae ex cisterna desumptae, quam prius examinavi, an sal nullum contineat, dum magnam quantitatem talis aquae evaporando dissipavi, & in patina nihil inveni praeter paucam terram albam fere insipidam. Machinam bene clausam pono super ardentes carbones in furno idoneo, & ibi relinquo, donec gutta aquae operculo aspersa incipit in bulas elevari. Remotam tunc ab igne ollam, si refriguit, aperio, & invenio solutionem sapore , odore, colore Rhabarbari ditissimam, quae Methodo, quam descripsi, colata, quiete depurata, super balneum vaporis moderato igne evaporata , in fine obducitur pellicula coloris Rhabarbaro non dissimilis , sub qua undarim movetur materia; tandem vero exsiccata solutio
B

Capüt II.
iB
exhibet crustam duram in fundo parinse ex flavo fuscam, in qua hinc inde plana mollia resinosa deprehenduntur, qute tunc indurescunt, si patina refriguit. Si hsec crusta cautelis praescriptis separatur, obtineo plana in utraque superside splendentia , quae Extractum purissimum nomino, quod erat ponderis Dr. III. & gr. XXIII.
Proprietates in hoc Extracto sequentes notavi: plana hsec utrinque splendentia, pellucida sunt, & si opposito lumine conspiciantur, colore flavo pellucent, in aere humidum ad trahunt , in aqua frigida maxima sui parte solvuntur, eam que colore, odore, sapore, Rhabar- bari inficiunt. Illa vero pars , quse in aqua non solvitur, in spiritu vini rectificatissimo deliquescit, fi in ore detineatur hoc Extractum, a saliva totum solvitur , & odorem saporemque simplicis manifestat. Si digito humido adfrica- tur chartae albae, eam colore Rhabarbari tingit. Si in pulverem redigitur (debet autem id fieri in mortario sicciffimo , parum calido) habetur pollen, quem a Rhabarbaro vix dignosces colore. Dosis est a scrup. I. ad Dr. I.
Quod ab operatione reliquum fuit, erat materia alba, molis spissaemucilagini gummi tra- gacanti non absimilis , quse calore iterum induratur, & omni odore & ihpore est orbata. Pondus hujus residui erant Dr. III. & gr. XL. Igitur in hac operatione ex Unc. I. perdidi gr. LVIII. quod mirum nou est, quid residuum mu-
I

De Regno Vegetabili,
19
cilaginosum a linteo & panno bene separari non potuit, cui adhaesit, dum solutio colata, & residuum expressum fuit , praeterea a patina eva- poratoria Extractum tam accurate separari non potest, ut non aliquid adhaereat.
TENTAMEN 1E
De Sale Ejjentiali Rhabarbaru
ccepi Dr. I. & gr. XLII. Extracti, affudi
H Une, VI. aquae purae frigidae, quae post aliquas horas dedit solutionem ex flavo rubram, quae filtrata , & evaporatione siccata reliquit crustam magis splendentem, quam in Extracto. Dum eam abrasi , dedit plana utrinque splendentia , quae colore flavo pellucent, si lumine opposito considerentur. Si haec frustula in aere relinquo, humidum mox adtrahunt , in cella deliquescunt in oleum, in aqua solvuntur , in pollinem trita colorem Rhabarbari referunt. Sapor vero hujus Salis ex amaro subdulcis est, & odor magis gratus, quam in Extracto. Hujus Salis obtinui Dr. I. & gr. IV. Residuum ab aqua non Solutum exsiccavi, & obtinui partem paucam resinosam, quse in aqua frigida non sol* vitur , licet ob adhaerentes partes salinas eam
B 2

20
Caput II.
colore Rhabarbari leviter tingat, in spiritu vini vqro suspenditur.
T E N T A M E N HI«
De China China.
nc. 1. China dringe in grossiorem pulve-
'L/ rem contusae coquo in olla, donec gutta aquae operculo aspersa illico bulliat, si dein in omnibus procedo, ut cum Rhabarbaro factum est, obtineo in va r e evaporatorio crustam colorem Corticis Peruviani exacte reserentem , in qua circuli & semicirculi formati sunt, & hinc inde resina sola se collegit. Haec crusta a vase separata in forma tabularum splendentium, pellucidarum se sistit, & saporem, odorem, colorem Simplicis omni nota manifestat. Talis Extracti purissimi nunquam plus ex Unc. I. obtinui, quam Dr. II. interdum etiam minus, si Cortex electus operationi non subjicitur. Reliquae proprietates , quas de Rhabarbaro monui , huc quoque referri debent. Si bihorio vel trihorio ante Paroxysmum , vel Exacerbationem febrilem Dr. II. ingerantur aegro, febris aut plane silet, aut in pertinacioribus febribus exacerbationis impetus maxima parte infringitur, & repetita dosi silet.

Da Regno Vegetabili. 21
Residuum masticatum nullam China Chinae notam linguae inprimit, de eo nihil solvitur masticatione, sed perstat in ore, ac si lignum insipidum masticarem.
Dum eo modo, quem descripsi in Tentamine II. sal a resina separo , obtineo crustam puriorem, magis splendentem , circulis, & semicirculis pulchrius distinctam , quae separata a vase ponderis est Dr. I. interdum etiam aliquot granis minoris, color, sapor, odor China Chinae in hoc Sale manifestissime invenitur, uti etiam reliquae proprietates, quas in Sale Essentiali Rha- barbari adduxeram. Reliquam partem resinosam in spiritu vini rectificatistimo solvi, & obtinui tincturam, colore rubini pulcherrimam.
TENTAMEN IV.
De Ligno Guajaco. fe --—— — n -~ ~~ ■ —r
H oc Lignum duriffimum scidi in tenues Laminas , & unc. I. coxi in machina cum lib. I. aquae, usque dum gutta una aquae operculo aspersa tempore minuti secundi cum strepitu dispareret. Solutionem rubellam colavi , quiete depura vi, mane liquidum decantatum evaporatione consueta siccavi, & obtinui Ex-
B 3

22
Caput II.
tracti pellucidi, subfusci gr. XLVIII.cujus sapor erat subdulcis , non tam acris, qualis advertitur , si hoc lignum masticatur. Hoc Extractum aquae injectum eam colore flavo tinxit, quod vero subsedit ad fundum , erat mucila- ginosum.
Dum residuum examinavi, vidi, quod illud adhuc odorem & saporem ligno proprium retinuerit, ideo novae decoctioni subjeci residuum lignum , & obtinui crustam pellucidam fubfus- cam , cujus sapor fuit subdulcis, leniflime acris. Pondus vero fuit Dr. I. & gr. III.
Reliquam massam adhuc gustu acrem deprehendi , ideo eam exsiccavi in patina super balneum vaporis, deinde in pulverem groflius- culum contundi curavi, & cum aqua nova coxi in machina. Dum solutionem exsiccavi, ob-, tinui crustam, quae separata dedit frusta pellucida, ex fusco rubra, resinosa, quae gustu ex dulci acria sunt, minus tamen linguam acrimonia afficiunt , quam lignum masticatum. Si hoc Extractum in lapideo mortario sicco in pulverem tero , pulvis colore vix differt a colore pulverisati ligni. In aere humidum adtrahit, & diffluit. Si aquae frigidae injicitur, lente, si vero calidae , citius pars salina solvitur, quae aquam colore ex flavo rubro, odore ligni, & sapore subdulci, leniter acri inficit, in fundo autem haeret pars resinosa. Residuum insipidum ponderabat Unc. ß. Extractum vero tri-

De Regno Vegetabili.
plici ejusdem ligni coctione obtentum Dr. III. & gr. XXXVII,
X E N T A M E N V.
De Abjynthio.
3
erbae Abfynthii M. I. coxi in machina ,
-IA- -H- donec gutta aquae aspersa operculo incipit in bullas elevari. Si refrigeratam machinam aperio, habeo solutionem rubellam, quae sapore, & odore herbam perfectissime refert. Hanc solutionem , si evaporationi expono , obtineo crustam pellucidam, fuscam, quae citissime diffluit, nisi patina conservetur calida , dum abraditur Extractum, illudque citissime vasculo calido includatur, & in loco sicco conservetur. Si enim in hoc labore non valde properet artifex, crystallos pellucidos non obtinet, quia ii ad attactum aeris frigidi mox coeunt in unam massam. Si huic Extracto aquam frigidam affundo, fere totum solvitur, & in fundo nihil remanet praeter paucam mucilaginem. Hoc Sal saporem plantae perfectissime retinuit, de odore vero multum amisit sub evaporatione, qui reddi potest huic sali, si vel oleum stillatitium viride addatur; vel decoctum in machina factum destille-
13 4

24
Caput II.
fur in vesica vitrea, donec duae tertiae transeant, reliquum vero ad siccitatem evaporet modo consueto , ut sic habeatur aqua spiritu Rectore dives, in qua dein sal solvi potest; vel etiam decoctum sue ulteriori praepara ione bibatur.
Reliqua ab operatione herba insipida est, & viridem colorem conservavit, unde patet, quod color viridis ad partes activas plantae non pertineat, nisi minima fui parte, quae haeret in oleo aethereo hujus plantae, quod est viride.
TENTA M E N VE
De Cicuta.
erbae Cicutae Unc. ß. Coquo in machina,
JL JL donec digitus adplicatus operculo calorem ultra minutum secundum ferre non postit. Si dein refrigeratam machinam aperio, invenio solutionem rubellam , quae in tam moderato caloris gradu evaporare debet, ut digitus solutioni immersus calorem diu ferre postit. Videtur tunc in fine evaporationis formari pellicula viridis, quae colorem Cicutae exacte refert, sub qua undarim movetur materia. Si sic pergo in evaporatione , donec nihil amplius exhalet, manet crusta submollis, quae in hyeme ad calorem sic-

De Regno Vegetabili. 25
cum fornacis, in sestate vero in calore solis plane ad siccitatem redigi potest. Crusta sicca celerrime a patina debet separari, & in vase calido subere optime obdurato servari, ne in pastam coeat , nam avidissime humidum aeris ad- trahit. Plana separata in superficie , in qua pellicula adhaeret, sunt viridia, reliqua vero massa ejusdem est coloris, qualis sunt maculis subrubentes videndae in culmo hujus plantae. Sapor & odor in eo tantum differt ab ipsa planta, quod paulo gratius nervos afficiat , quam facit planta masticata. Si huic sali affundo aquam frigidam, post aliquas horas totum solvitur, haec solutio est limpida, subrubqlla, & in fundo aliquid mucilaginosi ponit, quod vix tria grana ponderabit. Pondus vero obtenti falis erat Dr. I. & gr. XIV. Dosis a gr. II. ad X. sic enim exhibui mistum Syrupo. Residua herba fuit viridis, exsucca, in externa specie plane non mutata.

26
Caput II.
TENTAMEN VII.
De floribus Chamomilla Romana,
F lorum Chamomillae Romanae Unc. ß. in machina coxi, donec operculum adeo incalescat , ut digitus adplicatus ejus calorem ultra minutum ferre non possit. In aperta olla invenio solutionem flavam, odore & sapore florum ditissimam , quae iisdem cautelis, quas notavi in tentamine de Cicuta, exsiccata, dat crustam ex flavo fuscam, quae saporem floribus proprium retinuit; de odore vero multum perdidit. In aqua frigida totum fere solvitur , reliquasque notas falis essentialis pulchre exhibet.
Residui flores, antequam exprimantur , immutati sunt & integerrimi, quasi eos florere vb derem, expressi vero insipidi sunt, & exsucci.

De Regno Vegetabili.
27
TENTAMEN VIIS,
De Myrrha.
impurae venalis Unc. I. coxi in ma- cum aqua, donec ea adeo inca-
luerit, ut gutta aquae operculo aspersa tempore minuti secundi dispareret. Inveni dein solutionem Myrrhae concentratissimam, quae colata, subsidendo depurata, & super balneum vaporis
evaporata dedit crustam, cujus margo cingebam
tur planis purissimis , pellucidis, oblongis, colore castaneae, quae se sponte separabant a patina , & in altum surgebant. Reliqua vero crusta separata a vase dedit frustula minus pellucida coloris castaneae obscurioris. Si vero lumine opposito considerantur, colore ex flavo rubro pel- lucent. Utrumque hoc productum aquae injectum , eam odore & amarore Myrrhae infecit, non tamen colore sibi proprio tinxit. In spiritu vini non solvebatur integra massa, colorem tamen & odorem dedit huic Menstruo. In saliva vero integre solvitur.
Residuum ab operatione consideratum, fuit copiosa massa lutea, quae digitis pertinaciter adhaesit , in calore difluxit, in aere tandem iterum induruit, saporem & odorem Myrrhae maxima parte perdidit; cui etiam arena mista fuit.

28
Caput II.
COROLLARIA.
CoROZ-L. I. DecoFUo in Machina ex aurichalco fusa pro usu interno suspecla non ejh
Ut enim scirem , an aqua ex aere aliquid solvat, summo gradu ignis coxi in olla solam aquam , quae evaporata reliquit paucam materiam albam leviter ad- stringentem , quae pondere gr. I. non aequabat. An tantilla pars mista Drachmis aliquot soluti Vegetabilis suspecta esse potest 1
Quod V egetabile ab aqua solutum dein aliquid solvat ex sere, dum in machina detinetur solutio, donec omnia refriguerunt, in meis tentaminibus non* dum observavi, nam in omnibus saporem plantae proprium deprehendi, nihil adstringentis gustu det,egere potui, neque in olla notas factae cujusdam solutionis deprehendi; praeterea aegris exhibui talia medicamenta semper bono cum effectu, nunquam malo.
Si plantae gustu acidae, aut alcalescentes coquantur, major suspicionis causa est, ne tantum solvatur ex Machina, quod suspectum esset, si corpori humano ingeratur. Circa haec quidem nondum institui experimenta , id vero multiplici usu didici, quod Mars in hac machina auxilio vini solutus sine noxa bibi possit ab aegris; multas enim mensuras in variis morbis chronicis eisdem exhibui optimo cum effectu.
Ut vero omnis metus absit, ne in ejusmodi Praeparatis quid noxii misceatur medicamento , habeo quoque machinam ferream, in qua subacida & alca- lescentia, poterant crqui. Si tunc a serro tam salubri aliquid solviiur, & miscetur Praeparato, an nocebit? an virtutem Simplicis immutabit? si tamen quid simile observaretur, tunc Machina G.,rayana servire potest resolvendis similibus Simplicibus.

De Regno Vegetabili.
29
Corol. 2. Virtus' Vegetabilium non mutatur in Virtute Simplici propria.
Quando in olla Papiniana peragitur (id est, decoctio) tum vires unitas possidet absque jactura spirituum , aut aquie primi Processus. Attamen mutata repentur vis planta propria, quatenus odore, vel sapore cognoscitur , quiti & effectu aliquantulum differt, vid. Boerh. part. i. operat, ehem. pag. 13. N. 3.
Ipsa vero hac coitione (intellige coctionem in olla non peractam) quiedam plantarum vires proprice immutantur. Arum bulliendo mitescit. Asari vis infusi valide vomitum movet , ut Ö Succus ejusdem crudus ; ebullitione vero protraPtieri vertitur m diureticum aperientem. vid. Boerh. part. 1. operat, ehem. pag. 15.
N. 7.
Haec bina observata meum Corollarium non infringunt. Si enim v. g. Dr. II. partis efficacis distributae haerent in üb. I. aquae, mirum non est, sl aliqua notatur mutatio in sapore & odore, quae non deprehenditur, st partes in aqua suspensae caute ex aqua colliguntur, & tum gustu explorantur, si in forma sicca habentur.
Quod vero in decoctione communi aliquarum plantarum vires propriae mutentur, mirum non est, illa enim virtus, quae in parte volatili haeret, in auras abit, virtus haerens in parte Saponacea. Aliqua fui pars se sociat aquae , multa vero pars Saponacea & resinosa cum residuo objicitur. Si enim folia Rosmarini vigesies decoqui debent, semper affusa nova aqua, ex observas Magni Boerhaave, donec omnes partes sapore & odpre adhuc praeditae ex iis eliciantur, an nihil relinquitur in residuo , sl Vegetabilia decoquuntur in Phaimacopejis per uiam alteramve horam.

C A I Ü T II.
3 °
Attamen serio experiri volui, an virtus propria mutetur? hac in re, ut certus essem, elegi Extra* dura China Chinas Methodo descripta factum , uti etiam decoctum ejusdem specifici in olla factum , quod tempore apyrexiae, aut remissionis, fepius trihorio ante novum paroxysmum exhibui. Dolis Extracti erant Dr. II. pro adultis, & Dr, I. pro Juveni- bus , pro Infantibus vero Dr. ß. quam hac forma 'ex* hibui. Dr. I. Extracti tero cum Dr. I, fach. dein affundo unc. I. aquae. Hanc miscellam in mortario lapideo tero, solutionem effundo, quod nondum solutum est , adjecto novo sacharo, & aqua iterum tero, donec totum Extractum solutum sit, sicque aegris exhibeo. Si vero decoctum dare volui, Unc, I. pulveris grossusculi coxi in olla cum üb. I. aquae, & dedi aegris hoc decoctum bibendum.
Fugata jam febre, adhuc quatuor, vel quinque diebus dedi mane & vesperi Dr. I. hujus Extracti, sicque curam absolvi.
Algros 20. tali Methodo tractavi, eosque elegi tales, qui aut Corticem Peruvianum in pulvere sumere non potuerunt, aut quibus ob praesentes obstructiones pulverem exhibere tutum non fuit; aut qui sumpto jam pulvere recidivam passi sunt; aut in quibus ob gravitatem Exacerbationum in febribus continuis remittentibus prius Cortex indicabatur , antequam in sordes primarum viarum agi potuerit. In omnibus ad primam dosim febris aut siluit, aut furens impetus adeo infractus est, ut & aeger, & medicus ab omni metu periculi fuerit Über , & sspt secuta est diarhcea salutaris. ^
Unus tantum fuit vir septuaginta »aliquot annorum, ad quem vocatus, vidi eum jacentem cum omnibus signis Apoplexiae, debitis applicatis medicamentis post

De Regno Vegetabili.
31
12 . horas videbatur solvi Apoplexia, aeger praeter debilitatem nihil conquestus est. Verum sequenti die rediit idem paroxysmus. Cogitavi illico de lingulari specie febris, & ideo finito paroxysmo, exhibui Dr. II. Extracti Corticis. Tertio die stata hora non rediit paroxysmus, speravi tunc salutem, verum 12. horis consueto tempore tardius rediit paroxysmus, & sger in paroxysmo obiit.
Vir alius 65. annorum quotidie stata hora incipit balbutire, stertere, memoriam perdit, brachium & crus sinistrum movere non potest; hoc malum usui China Chinae feliciter obedivit.
Corol. 3. Mc du amenta sic parata facilius effe- ftum suum proflant.
Synt enim apta, ut, quam primum deglutiuntur, se per vasa absorbentia, & lactea sanguini misceant , & effectura suum edant. Neque observabimus anxietates, de quibus aegri saepe conqueruntur , si major quantitas pulveris crudi ad vincendum morbum neces* sarii a succis gostricis , saepe corruptis, & viribus motricibus mechanicis in ventriculo solvi deberet, qui bene coctis, masticatione praeparatis cibis assuetus, nec hos, si nunc ingerantur, digerere potest.
Conon. 4. Terra ab operatione residua non per* tinet ad virtutem Simplici propriam.
Id agnovit Boerhaave , dum dicit, vires medicatas , nutrientes ,. venenatas , stirpium omnes absolute halitare in illa parte pianti?, qu« decoctione cum aqua inde elici potejl : oleum ne&ens cum terra conglutinata nihil singularis habet , neque terra sola, vid.part. 1. operat, ehem. pag. 19. N. <p.
Si tamen adhuc quis credat, quod terra ab operatione residua pertineat ad virtutem plautae, illum rogo, ut cum insipida terra China Chinas curet febrim,

A2
Caput II.
cum exsuccis foliis sennse purget aegrum, tmicqus opinioni subscribam. An fors solus nexus partium' activarum cum Tua matrice quid tribuit ad plantae virtutem ?
In radice Rhabarbari vero vis demulcens iuncta esi virtuti purganti, unde in pulvere dari debet, si integram Radicis hujus virtutem quaerimus, qui pulvis in ventriculo facile solvitur, .nam masticatum Rhabar* barum jam fere totum in ore dissolvitur.
Corol. 5. H&c terra corpori ingeßa stipe noxia, ejje potest.
Sunt enim aegri, quorum primae via? corruptis ingestis, aut humoribus enterieis degenerafeentibus, acesceptibus, bile putrida, muco tenaci, saepe gelatinosa impletae sunt, & interdum ejusmodi sordes tam firmae haerent in plicaturis Sigmoideis intestini Coli, ut non raro indurationem Hepatis aut Lieni? mentiantur. Sunt alii, qui veris indurationibus viscerum laborant, quae interdum sensibus patent, saepe tantum aliis signis cognosci possunt, frequenter aut non, aut conjectura tantum possunt dignosci.
Tales aegros, si morbi graviores invadant, qui medelam tam promptam requirunt , ut medico tempus desit, quo in sordes primarum viarum, & obstructiones viscerum sufficienter agere possit, aut si possit, id interdum negligat, an tutum tunc est pulveres in morbo indicatos majori quantitate ingerere ? an merito timeri non debet, ne illud, quod absorbetur , profundioribus obstructionibus 1e societ, easque augeat ? quod vero absorberi non potest, cum sordibus stagnantibus se coagulet, vasa lactea, lymphatica obstruat, digestionem, & nutritionem laedat, varios- que morbos chronicos causet. Profecto! nisi intestina satis robusta sint, ut hanc terram cum sordibus diar. hoea
salu-

De Regno Vegetabili. 33
salubriter a natura instituta expellant, haec mala sequi debent.
Haec vera causa esse videtur, quod China - Chinae usus tantas injurias non tantum sustinere debuerit, verum adhuc sustineat, dum accusatur continuo , quod fugata febre molestos morbos chronicos relinquat, qui non raro observantur.
Fateri' tamen debeo , quod ab usu pulveris China -Chinae nunquam malum effectum observaverim, st corpori latis robusto , & a sordibus & obstructionibus libero ingeritur : videtur tamen esse tutius , si in Extracto sumatur, postquam constat, quod eundem effectum prsestet. Tunc enim ventriculus Dr. VI. inutilis terrae non gravatur , & line metu etiam praesentibus obstructionibus , si necessitas exigat, omni aetati, etiam debilissimis aegris commode dari potest.
Corol. 6. Decofta Extratta hac Encheyrefi parata pr&ferri debent Decoctis 0 Extractis Pharma- copejorum.
De Decoctis res clara est, cum una coctione in olla ex simplici tota virtus eliciatur , quod in tentaminibus jam demonstravi.- cum tamen alias in decoctione plurimorum Vegetabilium primo post vigesimam decoctionem educatur tota virtus, perdita simul plurima parte aromatica, quae-conservatur in decoctione , quae in olla peragitur. Extracta vero hucusque usualia fiunt, dum vel decocta , vel succi expreß! super ardentes carbones in vase idoneo ad debitam confidentiam inspissantur.
Extracta, qua? fiunt ex inspissato decocto integram plantae virtutem nunquam habent; cum enim per demonstrata in decocto integra virtus non latitaverit,
C

34
Caput II.
in Extracto dein qugrri non potest-. Accedit etiam, quod ab incautis fepe amburatur.
Extracta, quae fiunt ex succis expressis plantarum dona sunt, si caveatur, ne amburantur, quod raro fit. Si vero id diligens agitatio Extracti impedivit, in aromaticis tamen Aroma dissipatur gradu ignis ad ebullitionem necessario, & iri hoc labore usuali. In omuibus vero Extractis ejusmodi adhuc multum ex parte terrestri mistum est, quod patet,,si tali Extracto offundatur aqua, tunc enim post plures horas solvitur pars salina saponacea, in fundo dein deprehenditur multa pars, .qute exsiccata plurima sui parte terra est.
Si tamen adhuc dubium videatur hoc Corollarium, conferat quis Extracta, qure praescripta methodo parata sunt, cum Extractis cfficinalibus, & invtiiiet differentiam consideratione dignam.
Corol. 7. 'L’inHum , Essentiis , Balsama artificialia liquida, Syrupi , hac methodo quoque fieri commode pojfvit.
Si ingredientibus offundatur vinum, vel spiritus vini, & in olla bene clausa ad sum ignis gradum incalescant, ut digitus operculo admotus calorem ejus ultra minutum medium ferre non possit; subjecta ingre- dienria adeo persecte soluta sunt, ut tota substantia a jYlenstruo solubilis in eo haereat, quod tunc non sit, si ejusmodi praeparata fiunt per digestionem. , Si enim residuo a praeparatione Balsami Commendatoris affudi lib. 1. novi spiritus vini , & in machina coxi, obtinui liquidum virtute ingredientium adluc düffimr.m. An hoc non magnum laboris compendium est ? an non multum conservatur (E virtute Simplicium, quod alias cum residuo abpeitur ?

De Regno Vegetabili.
35
Svrupos vero sic conficere soleo. Solutionem Simplicis iu olla factam methodo consueta evaporationi expono , donec in superficie liquidi oriatur pellicula, dem addo sufficientem quantitatem (acliari, & habetur Syrupus concentratislimus. Si autem fy- rupi c-x plantis fiant, quae spiritum rectorem fugacem continent ; tunc Syrupo jam refrigerato aliquot guttae ol. stil. ejusdem plantae debent addi, ut integra virtus in eo habeatur. Licet enim lentiffime instituatur evaporatio, omnis spiritus rector in his conservari non potest.
C 2

C A *D TT ^TP TTTTr
. Jui, i v Jl JjLJjLJoL®
De Regno Animali.
'O-
T E N T A M E N L.
De Came bubula.
loxi libr. (3. hujus carnis una cum ossibus in
machina eo caloris gradu, ut gutta aquae aspersa operculo se in globulum contraxerit, & cum strepitu decurreret. Obtinui aquam adeo impraegnatam succo animali, ut ossa exsucca fuerint, & caro in fibras exsuccas dilapsa sit. Solutio saporis fuit leviter adstringentis, quae evaporando exsiccata dedit extractum , quod in aqua facile solvi potest.

Caput III. de Regno Animali. 37
TENTAMEN II.
De Cranio humano.
s
abui Praeparatum Anatomicum siccissimum,
-11- -H- annosum, ponderis Une. 1. ß & Dr. 2. ß. illud integrum non contusum coxi in olla, donec gutta aquae operculo aspersa tempore minuti secundi ebulliendo dispareret. Vidi in olla aperta solutionem rubellam, quae gustata notam nullam saporis adstringentis dedit, attamen sapore salino linguam vellicabat. Solutionem modo consueto exsiccavi, a patina separavi, & obtinui plana splendida, pellucida, colore castanei subrubentis, quorum pondus fuit Dr. II. & gr. VIII. Hoc sal humidum aeris facile trahit, digitis tractatum plasticam tenacitateifi habet , gustu non ingratum est , in aqua post aliquas horas totum solvitur, eam que colore ex flavo rubello tingit. Sub evaporatione observavi cum vaporibus exhalare aliquid, quod nares penetranti, non tamen ingrato odore feriit, & caput tentavit, ex quo didici, quod evaporatio in posterum vasis clausis institui debeat.
Cum residuum consideravi, habui cranium meum adhuc integrum in tria tamen frusta divisum , nempe in bina ossa phlegmatis, & in
C 3

38
Caput III.
partem offis Frontis. Nam articulatio soluta fuit , & pulcherrime videri potuit, quomodo dens dentem excipiat in hac articulatione. Hoc cranium factum est fragilius , ceteroquin non nutabatur, merjtoque suspicio est multi adhuc SaLs in eo latitantis, quod repetitis coctionibus educi postet, donec cranium in terram dilabere- tur, id vero facere nolui, ut servarem meum P:separatum , mihique satis visuri} est, pro demonstratione, quod in cranio humano stcciffimo contineatur sal & oleum animale elaboratissimum, subtiliffimum, quod sub forma Saponis in hac operatione se nobis sistit.
Componant nunc suam litem illi, quorum alii usum cranii humani tanquam inutilem pulverem terreum rejiciunt , alii vero in morbis nervorum laudabilem defendunt. An non de effies; u certius judicium formari poterit, si hoc Extractum illa aqua solutum, quoe transit, si evaporatio vasis clausis instituitur, aegris ingeratur , incipiendo a parva dofi, quae augeri potest, donec mutatio in corpore contingat ? In jlsis morbis nervorum , in quibus alia medica- jr.enta parum juvant, an non tentari potest?

Db Regno Animali.
39
TENTAMEN HI,
De Capillis humanis.
ostquam vidi, quod in Cranio humano con-
-L tineatur Sal animale elaboradlTimum junctum oleo animali sufctiliffimo , videre voict, quid in. Capillis humanis latitet, ad quos succi deseruntur, minimis Cranii vasis jam elaborati. Ideo accepi Capillorum , quos a capite meo abscidi, Une. ß. coxi in machina, donec gutta aquae aspersa operculo inciperet bullire. Aperto dein vase,vidi, quod aqua non multum mutata sit, quam tamen evaporationi exposui, & obtinui pauca grana salis, quod a sale Cranii humani in eo differebat, quod minus esset plasticum.
Dum residuos Capillos consideravi, eos plane non mutatos deprehendi, ideo etiam eosdem novae coctioni subjeci, aucto caloris gradu, donec gutta aqua; aspersa operculo dispareret tempore minuti secundi ; obtinui tunc solutionem saporis levissime adstringentis, qute evaporata reliquit in patina plus falis.
Hac quantitate falis nondum contentus, eosdem Capillos iterum coxi, usque dum gutta aquae aspersa operculo se in globulum contrahe-
C 4

4o
Caput III.
res, & cum strepitu decurreret. In hoc gradu caloris reliqui machinam per horam, quam dein removi ab igne, ut refrigescat, cum vero hora \ I2” a noctis ad somnum me vocaret, expectare nolui , donec ea penitus refrigescat, eamque adhuc satis calidam aperui, tunc illico exivit vapor, quasi combustorum capillorum pene- trantiffimus, per totam domum diffusus, qui caput vehementissime tentavit, illud fecit turbidum , tussim excitavit vehementem, & difficile respirium causavit. Illico clausi machinam,
& apertis omnibus fenestris , factis fussumigiis ingratum odorem temperare conatus sum , & reliquum laborem in alium diem distuli. Mane in refrigerata machina inveni solutionem , quae horrendum illum odorem perdidit, tuncque habuit odorem AUii. Hanc solutionem costatam , subsidentia depuratam infudi vesicae vitreae , capitello apposito , & excipulo applicato omnes comissuras exacte clausi, dum chartam glutine ex farina & aqua facto illitam iis circumvolvi, tumque institui lentissimam destillationem in balneo arenae, donec duae tertiae liquidi transirent. Habui tunc in excipulo aquam limpidam penetranti odore Astii ditissimam , in vesica vero erat solutio rubra, in qua odor Alii minus penetrans, & sapor subacris notabatur. Hanc aquam uti etiam partem solutionis rubrae in vasis negligenter clausis tota hyeme, & tota hac aestate in cubiculo meo fervo, ut viderem, an

Dß Regno Animali. 41
corrumpantur, verum non turbantur, non putrescunt, toto anno jam immutata perstant.
Reliquam solutionem rubram in vesica adhuc contentam effudi in patinam , & methodo consueta evaporando exsiccavi, quo labore obtinui crustam rubellam retia vasorum exprim n- tem, cui interspersa fuerunt puncta rubra , quasi sanguis grumosus, & crystalli albi; ac si oli- banum, ut benzoin amygdalatum conspicerem, crusta a vase separata dedit plana pellucida, quE ad attactum minus pinguia & plastica sunt, quam sal cranii humani, humidum aeris facile trahunt, in aqua integre solvuntur, odoris nullius sunt. Si vero in ore saliva solvantur , saporem acrem, lenem odorem Allii, & empy- reuma suum iterum produnt.
Capilli post solutionem reliqui, erant integerrimi , solutioni innatantes. Postquam eos exsiccavi, manserunt integri, empyreuma redolentes , non mutati , nisi quod magis essent fragiles, plus nigricantes, ponderis Dr. 1. ß. Licuit suspicari, quod in hoc residuo adhuc multum salis contineatur, verum nolui illud ulteriori operationi subjicere, ne dissoluto omni nexu dilaberentur, & formam capillorum perderent; volui enim integros adhuc capillos servare pro demonstratione , quod plus, quam media fui parte amissa, tamen adhuc in tanto caloris gradu maneant integri, & sal notabile adhuc continere videantur.
C 5

42
Caput Ili
In ipsa machina quoque notabilis mutatio contigit, nam tota interna fuperlicies ollse, & ejus operculi nigerrimo colore fuit intecta, cujus attactu digitis quoque pingue & nigrum pigmentum adhaesit, quod etiam fuperHciei machinae adeo firmo nexu unitum fuit, ut saepius repetita lotio eum arena & cineribus difficulter illud deleverit.
T E N T A M E ,N IV,
Alia singularis Praeparatio Capillorum
oflquam vidi, quod tanta copia falis con.
.1L tineatur in capillis, quae tamen coctione valida in pauca quantitate educitur, invalidissima vero licet multum obtineatur , ingrato odore fiat nauseosa , alia methodo hoc fal obtinere conatus sum. Accepi vas vitreum repandum, impleo capillis ad medietatem, agglutino operculum terreum, in cujus medio est foramen, quod subere accurate adaptato claudi potest, per hanc aperturam instillo lente oleum vitrioli, & illico aperturam claudo. Otiuntur tunc nebulae, fumus, strepitus, & vas incalescit, expecto, donec omnia defervuerint, iterum instillo oleum

De Regno Animali. 43
vitrioli, & sic lente pergo tantum affundendo, donec capilli penitus solvantur.
Hanc massam in vesica vitrea capitello & excipulo bene agglutinato in balneo arenae igne lentissimo ad siccitatem destillo; transit tunc spiritus albus vitrioli, in capitello autem adhaeret butyrum album acidum, quod non solvitur, si spiritui miscetur, qui transiit. In fundo vesicae vero invenitur massa nigra non empyreumatica, acida.
Huic massae affundo sufficientem quantitatem aquae, ut bene diluatur, dein lente infundo oleum tartari per deliquium , unde oritur effervescentia, haec dum siluit, agito solutionem, funeque nova effervescentia oriri solet, si jam repetita agitatione nullus motus intestinus observatur, de novo oleum tartari instillo, sicque pergo, donec ad punctuin saturationis pervenerim.
Saturatam solutionem siltravi, & in patina balneo vaporis exposui, ut omne humidumdissiparetur , vidi tunc in fundo remanere sal medium pingue , substavum , odoris singularis, quasi sudoris humani, saporis blandi salini, longe minus linguam vellicantis, quam sit, si gustamus tartarum vitriolatum Ut hoc sal magis depurarem, illud in aqua solvi, solutionem siltravi, quo labore separa Pe sunt pancte leces flavae & pingues. Liquidum sic depuratum evaporationi exposui, ut abiret aqua, donec formaretur pellicula , tunc reliqui in quiete, ut se

44
Caput III.
forment crystalli , quales etiam decantato supernatante liquido inveni albos, odoris singularis. Reliqua vero solutio exsiccata dedit sal flavum, magis pingue.
TENTAMEN V.
De Cornu Cervi.
^ ^ ==5
R asuram cornu cervi siccissimam coxi in machina, donec gutta aquae operculo aspersa illico bulliret. Solutio fuit saporis leviter adstringentis, quam dein methodo consueta siccavi, & obtinui crustam ex albo flavescentem, in qua cornua cervi exade expressa erant, quam etiam facile a patina potui separare, & habui frusta pellucida, quse humidum ex aere non facile trahunt, per plures tamen horas in libero aere relida humescunt, & digitis tradata valde sunt glutinosa , in saliva & aqua solvuntur, linguam levi quadam acrimonia pungunt, attamen saporem adstringentem eidem non inprimunt.
4 »

De Regno Animali.
45
TENTAMEN VI.
De Lapidibus Cancrorum.
S ollicite collegi Unc. fi. lapidum, quos cancri vivi deponunt, hosin pulverem tenuissimum contrivi, & coxi in machina summo gradu ignis , solutionem filtratam evaporationi exposui, & obtinui crustulam tenuissimam subflavam, quae pondere gr. II. non aequabat, digitisquetractata suit glutinosa. Lapides ab operatione reliqui suerunt, immutati, & cum acido pronatissime effervescebant.
Nemo credat, quod pauculum illud, quod in patina remansit , latitaverit in substantia lapillorum, nam est tantum inspissata lympha, quae adhaesit superficiei horum lapillorum, dum adhuc haererent in loculo vivorum cancrorum , & dein illis accrevit, postquam siccati sunt.
Ä4

46
Caput III.
COROLLARIA.
CoBox.. i. 'Salia animalia aggrediuntur a*.
Saepe enim in solutione animalium corporum notavi saporem leviter adstringentem , qui derivari debet a soluta parte aurichalci.
Corol. 2. Non videtur noxia corpori humano pauca hitc quantitas folati aris.
Nam extractum, quod obtinui ex came bubula solvi in aqua calida , sale condivi, & bibi hoc jusculum jejuno ventriculo sine noxa per 4 dies.
Corol. 3 .Digna videntur salia htec , pnesertim sal cranii humani & capillorum simplex , compositum medium capillorum , uti etiam aqua capillorum satida , ut serio experimenta insinuantur quid in Corpore humano efficiant.
Sunt enim Salia subtilissima , actione vasorum minimorum elaborata, non adeo irritantia, ut salia volatilia corporum animalium summo igne sicco expressa, & acerrima non minus ^ quam fcetidissima facta. Prolecto! in suo statu naturali, quantum possibile relicta hsec salia sunt blanda, attamen valde penetrantia, & resolventia, apta praterea, ut minima corporis humani vasa permeent, impacta ibidem resolvant, & vires vitae incitent, ut illud resolutum propellere, & e corpore humano eliminare possint. Habui casus aliquos felices in morbis nervorum , quos virtuti talium salium animalium tribuere debui, verum plures colligere debeo, antequam quid certi statuam.
Corol. 4. 1‘oteß interdum corpus cum aqua in machina e opium amburi.
Si enim corpus leve, supernatans liquido, summo ignis gradu coquitur, corpus illud continuo applicatur sub ebullitione operculo, cui etiam pars cor-

De Regno Animali.
47
poris subjecti interdum adimet, quo fit, ut ambustionis signa, non tamen perfecta ambustio, interdum notentur, ut factum est in capillis.
Corticem Peruvianum quondam summo caloris gradu coxi, & observavi, quod operculo, & superficiei internae ollae, ad quam refrigerata jam aqua non ascendit, adhaeserit pars corticis, quae nigricans fuit, attamen odor empyreumaticus nec in solutione nec in illa parte, quae adhaesit operculo, observatus fuit.
Corol. 5 . Lapidibus cancrorum nulla virlus diavboretica , temperans, aut refrigerans hieß.
Si enim in iis praeter terram calcariam absorbentem aliquid latitaret, certo hac arte sese manifestare debuisset. Igitur nunquam indicantur , nisi signa acidi adsint, h$c vero, si absint, in morbis acutis, plurimis chronicis inutiliter praescribuntur, & tempus perditur, ut interdum nimis fero seria medicina praescribatur.
E- 4-G-HO6-L
4 °

43
C Ä B TT T TT"Sr
Ä &r V JL Ü \ o
De Regno Minerali.
■#-
TENTAMEN E
De Auro.
A ccepi 'auri lamellari Dr. II. de quo mihi constitit, quod argento, aut cupro non sit adulteratum , affudi spiritum vini, & coxi in machina , ut spiritus vivi solveret pingue, quod camellis saepe adhaeret, dum aurum inter vesicas positum malleo extenditur in laminas, deprehendi spiritum vini colore non mutatum, attamen magis turbidum.
Auro a pinguedinejam liberato affudi aquam puram; coxi, donec gutta aquae operculo aspersa tempore minuti secundi dispareret. Inde aqua plane mutata non est colore, eam tamen evaporatione dissipavi, & in patina de soluto auro levem notam inveni.
Aurum ab operatione residuum siccavi, & affudi vinum styriacum generosum; coxi in eodem

Caput IV. de Regno Minerali. 49
dem gradu caloris , & dein vidi, quod vinum colore auri dilute esset tinctum. Huic solutioni dein addidi partem novi vini, (nam evaporavit aliquid, quia machina non exacte clausa fuit,) coxi eo gradu caloris, donec gutta aquae aspersa sein globulum contraheret, & uno momento cum strepitu decurreret. In hoc gradu caloris ollam reliqui per duas horas, dein refrigeratum aperui, & vidi, quod flocci nigri operculo adhaereant. qui ad attactum in cineres nigros dilapsi sunt, vidi quoque tales floccos innatare solutioni, dumque eam agitavi, turbata est a plurimis ejusmodi floccis. Odor solutionis erat gratissimus, quasi miscuissem liquorem ano- dinum mineralem. Sapor fuit leviter acidus, licet vinum, quod affudi, non fuerit acidum, sed blandum , annosum, desecatum, valde oleosum.
Hanc solutionem filtravi, transiit tunc tinctura pulcherrima coloris aurei, quam ultra annum jam fervo in cella incorruptam. Licet enim interdum turbetur, aut in superficie formetur pellicula alba, hanc nova filtratione separo, & obtineo tincturam semper pulchriorem , quae per aliquos menses aestivo calori exposita in acetum versa non est.
Hujus tincturae Une. i. infudi vasi vitreo conico, instillavi guttas aliquas olei tartari, per deliquium transiit tunc color flavus in colorem hytiromelis, tinctura vero turbata non est. Post
D

5 °
Caput IV.
tres horas hanc tincturam contemplabar, & vidi in fundo haerere nubem albescentem, liquor vero supernatans fuit colore rubmi pulcherrimi; hunc liquorem cauta decantatione separavi, cavens, ne quid de nube perderem, paucum vero liquidum nubi mistum , quod decantatione separare non potui, penitus sustuli, dum chartam bibulam imposui vitro, quas omne humidem attraxit. Siccata nubes fuit materia ex fusco rubella. Partem hujus materias servavi in vase vitreo negiigenter clauso, & observavi post aliquos menses, quod humidum attraxerit. Reliquae vero parti affudi aquam frigidam, quae colore rubello quidem tincta est, non tamen totam solvit materiam. Decantavi aquam, quod in fundo mansit, siccavi, & videbatur este terra alba levislime rubella.
Aurum ab operatione residuum, de colore suo aureo multum amisit, e 1 atque coloris fere cuprei cum floccis nigris intermistis , quales flocci etiam in filtio remanserunt post filtratam solutionem.

De Auro.
§r
T3SNTAMBN II,
De Marte,
L imaturam Martis non rubiginosam coxi in machina summo caloris gradu cum aqua pura, solutionem filtravi, & evaporando siccavi , quo labore obtinui sal flavum, sapore amarum , odoris fulfurei, quod in aere facile diffluit.
Suspicio mihi orta est, an non sal Martis ab aqua solutum, dein quid ex machina solverit, ideo repetii operationem in machina ferrea, & obtinui post evaporationem sal Martis prorsus idem.
Coxi Martem in vase ferreo aperto per novem horas, & obtinui ejusdem falis grana als quot..
D 2

52
Caput IV.
TENTAMEN HI.
De vino Martiali.
ccepi limaturae Martis non rubiginosae Unc.
iu i. affudi vini boni styriaci üb. i. ß. coxi in machina summo caloris gradu, & in aperta olla deprehendi solutionem ex albo flavescentem, odoris gratissimi, quasi liquorem anodinum mineralem miscuissem, & saporis subdulcis, ad- stringentis, hanc agitavi, & turbatus est liquor, ut viderentur copiosi albi cineres innatare.
Haec solutio per chartam bibulam filtrata ab initio flava fuit, dein vero adeo profunde rubra facta est, ut nigricans adpareret, cineres vero manserunt in filtro, & in fundo ollae habui partem Martis non solutam.
Marti ab operatione residuo affudi novum vinum, & repetii coctionem, quae dedit solutionem priori non absimilem. Repetii hunc laborem , donec mensuras duas talis tincturae collegerim , nondum tamen omnis Mars solutus fuit.
Hujus tincturae Unc. I. miscui cum lib. i. aquae , quae tingebatur colore corticum aurantio- rum. Hanc miscellam in quiete reliqui per plu- res dies, ut viderem , an nihil praecipitetur,

De Auro.
53
verum aequabilis mansit miscella, nihil praecipitatum fuit. Accepi dein Une. i. tincturae Martis, affudi guttas aliquas olei tartari per deliquium, & vidi, quod illico turbaretur tincti ra, descendente simul ad fundum sedimento nigricante , liquor vero supernatans colorem rubini pulchre induit. Decantavi liquidum supernatans, & charta bibula immersa omne humidum auferre conatus sum, illud vero, quod in fundo mansit, exsiccare volui, verum non potui, nam in calore, & frigore fern per perstitit humidum instar extracti mollioris. Huic malim affudi aquam, quae colore corticum aurantiorum tincta fuit, & hanc massam tam perfecte solvit, ut in fundo tantum paucam materiam terrestrem deprehenderim , quam magnes non traxit.
Talem tincturam Martis per annum servavi in cella, & observavi, quod adhuc ponat partem terrestrem ad fundum, tinctura vero hac parte separata semper fit magis nigrescens, & gustu gratior, obducitur etiam fucceifu temporis superficiei cuticula mucilaginosa, quae separari debet nova filtratione, & obtinetur tinctura grata, non corrupta. Talem tincturam per duos menses exposui soli ,■ ut viderem, an non acescat, id tamen observare non potui.
Dum Martem a decoctionibus residuum consideravi, vidi pulverem croceum ponderis dr. III. quem magnes adhuc traxit, licet hic pulvis non tam promte adhaeserit magneti, quam v 3

54
Caput IV.
ferrum, quod hanc torturam non sustinuit. Igitur a mensuris duabus vini dr. V. Martis solutae sunt Huius autem soluti Martis magna pars suo forma terra: ex emereo albae in filtro mansit, cui adhuc magna pars falis juncta fuit, cum enim eam abluere conatus sum , affusa aqua semper hierum transiit colore corticum aurantio- rum tincta. Collegi enim talis aquae plus quam duas mensuras, antequam hanc terram abluere potuerim, neque tum cessavit transire aqua tincta, ideoquö laborem hünc in aliud tempus rejeci , & adhucdum non perfeci.
TENTAMEN IV.
De Antimonio .
= 4 =-
C remnizii antimonium purissimum sollicite conquisi vi, (invenitur enim ibi minera alba, ex qua m cuspides splendentes distinctas, fragiles ascendit antimonium , quasi ramos arboris videres, aut acus multos in altum ita erectos, ut unus cylinder alterum non attingat, & quilibet soorsim possit decerpi,) talisantimoniilib. ß. frequenti affusione aquae calidas ab adhaerente acido vitriolieo adeo diligenter libravi, ut affusa aqua maneret prorsus insipida.

De Auro.
55
Huic anfimonio in pulverem contrito affudi sufficientem quantitatem aquae purae, & in machina Garayana per quatuor dies triturari jussi. Aqua dein subsidentia depurata , filtrata, evaporationi exposita reliquit gr. X. salis sia vi, odoris antimonii ustulati , sulphurei , saporis falis marini, in aere facile deliquescentis. In siltro vero mansit terra. Justi hunc laborem repetere, donec dr. ii. talis falis obtinuerim: & observavi, quod semper sub dato triturationis tempore plus falis obtinuerim, quo saepius cum eodem antimonio labor fuit repetitus, constitit tunc, quod verissima scripserit illuftrifliwus comes de Garaye, & omne dubium deposui, quod antea fovi de possibilitate hujus processus.
Hic vero Labor longus, taediosus, & pretiosus est. Ut igitur breviori via fiat, coxi an- •rimonium in vase ferreo per plures horas, &ex solutione methodo consueta sal collegi, cujus majorem copiam obtinui coctione duodecim horis continuata, quam trituratione quatuor diebus diligenter peracta. Sal obtentus fuit in omnibus idem cum eo, quod trituratione educitur, nisi quod gustu esset paululum amarescens, quod signum est, quod ex ferro sibi falis particulam junxerit. Hujus Salis utraque methodo parati, saepe aliquot grana deglutivi, nihil mali sensit, attamen odor sui suris pertinaciter in ore perstitit, & ex ventriculo rediit.

Z6
Caput IV.
Ut hoc sal citius majori quantitate obtinere possem, coxi antimonium in machina Papiniana, & gavisus sum, dum vidi solutionem saturatissimam. Postquam vero sal evaporatione obtentum , & pulchrius flavum gustavi, conatus vomendi lllico orti sunt, sal enim erat nauseosum, adstringentissimum, ex quo didici, quod sal antimonii ab aqua solutum, dein valide aggrediatur aurichalcum. Statui tunc in machina ferrea instituere hanc solutionem, tuncque pauco tempore satis magnam quantitatem falis obtineo, neque pro usu medico obe|l paucum sal Martis, quod sub coctione mi icetur.
Salia, quse trituratione & coctione obtinui, seorsim servavi, solvi in aqua, & vidi, quod copiosam terram adhuc ponant, quse siccata, fuit alba , odoris sulfurei. Solutionem vero flavam evaporando siccavi, & obtinui sal longe purius, m agis oleosum* quod separatum a patina adhuc calida, & aggregatum in cumulum semovit, motu vermiculari; si hic motus cessavit , cumulum cultello irritavi, & rediit iterum prior motus. Cum nimium moratus sum huic motui contemplando, refrigeratum sal incipit diffinere, ideo ili lud denuo siccavi, vasculo vitreo calido inclusi, & servavi.
Si huic sali affundo spiritum vini rectifica- rissimum, tingitur colore flavo, 6 vero haec tinctui a concentratur, rubescit, & in fundo remanet sal albus.

De Auro.
S7
Huic tincturae injeci Mercurium, & reliqui in quiete, quo factum est, ut sulphur sejunxerit Mercurio, qui nigrescebat, spiritus vini vero decoloratus est.
Trivi Mercurium cum sale antimonii, & obtinui amalgama colore fermenti panis, quod in quiete relictum intumuit, bullas formavit, quasi panis fermentans.
TENTAMEN V.
De Corallis rubris.
V
C oralliorum rubrorum Unc. ß. in pulverem contudi, affudi aquam puram, &coxi in machina, donec gutta aquae operculo aspersa tempore minuti secundi dispareret. In aperta olla vidi aquam plane non mutatam , eam tamen evaporatione dissipavi, nihilque in patina obtinui.
His coraliis affudi bonum vinum styriacum, coxi in machina eo gradu caloris, quem notavi in decoctione facta cum aqua, observavi tunc, quod vinum flavo colore esset leviter tinctum, & in coraliis mutationem observavi, fuerunt enim minus rubra.
Judicavi, quod acidum vini absorbeatur a terra absorbente coralliorum, ideoque in princi-
D 5

Caput IV.
53
pium tingens non tam promte agere postit. Itaque affudi coraliis ab operatione reliquis bonum acetum vini, successive agitando corallia, & novum acetum affundendo, donec nulla amplius fieret effervescentia, dein decantavi acetum, corallia repetitis ablutionibus ab omni adhgerente aceto liberavi, ea siccavi, & affudi iis tincturam in prima operatione obtentam, addendo parum novi vini, coxi dein in summo calois gradu per horam continuato , solutionem filtravi, & obtinui tincturam ex flavo rubram , saturatam, gustu blandam, non acidam, levissime adstrin- gentem, odoris grati. Residuum ponderavi, & deprehendi, quod dr. ii. & gr. aliquot dees- sent, quss jam in vino haerent. Dum Unc. I. hujus vini instillavi guttas aliquot olei tartariper deliquium, ortas sunt nubes, & praecipitabatur materia lactea, in quiete dein rubescens: supernatans vero liquor fuit calore rubini, quem caute separavi a sedimento , & inveni materiam spissam gelatinosam, ex albo levissime rubellam, quae exsiccata exhibuit materiam terrestrem sub- pinguem. Huic materiae iterum affudi aquam, quae leviter tincta est, residuum vero ab aqua non solutum terrestre videbatur.
Hanc tincturam per medium annum reliqui in cella , vidi tunc, quod superficies tecta fuerit cute mucilaginosa, & lateribus vitri, & fundo adhaeserint spicula. Postquam hanc tincturam filtrando depuravi, ea profundius rubra

De Auro.
59
fuit, gustu & odore magis grata: illud vero, quod lateribus, & fundo vasis crystallorum multangulorum instar adhaesit, siccavi, caute separavi, eratque materia alba sapore non salina, spiculis splendentibus, quasi metallicis interspersis.
Tincturam sistratam iterum per aliquos menses reliqui in cella, novaque mucosa pellicula obducta fuit superficiei, lateribus vero & fundo talis materia multangula non amplius adhaesit. Haec tinctura iterum sistrata suam muccaginem reliquit in sistro: & transiit pulcherrima, grata, non acida, nec alio modo corrupta, aut deterior lacta.
Pulveri coralliorum rubrorum quoque acetum bonum affudi, haec miscella jam plus, quam anno in quiete stat, non tamen acetum tingitur.
As. As.As.As. 'bi.
L SZK-L L

6o
C A t V T IV. COROLLARIA.
CoftoL. I. Virtus, qua quaritur in metallo , in his tinEluris continetur.
Si enim metalla in corpore humano non agunt, nih diffoluta, ejusmodi tincturas promtissime agunt, quae continent metallum dissolutum, & aptum , vasa lactea, & absorbentia transire, ut misceantur sanguini. Si vero quis defendat, quod metallla suo pondere tantum agant, adeoque pulveris metallici tenuissimi pars deduci debeat m sanguinem, quae cum sanguine decurrens globulorum serosorum, & rubrorum alios dividere , alios iterum compingere debeat, sicque virtutem suam exercere is quoque admittere debet, quod aurum pulverisatum, ufpote gravissimum validissimos effectus in corpore humano edere debeat; verum apud nullum probatum authorem de auro pulverisato effectum pulchrum legi , qui tamen pulcherrimi observantur de pulvere ferri pondere multo levioris, quod per Experimenta in corpore humano solvitur.
Co rojCi. L. Tinclura M.irtis descripta feliciter eßetius edit , qui Marti adscribuntur .
In omnibus morbis, in quibus indicatur Mars jam a multo tempore utor hac tinctura, & observo, quod nemini anxietates caufet, qua» interdum contingunt sub usu Martis pulverisati, si a viris Hypochondriacis , vel feminis sumitur, quibus ventriculus valde debilis , & systema nervorum nimis Mobile est; effectum tamen bonum semper notavi.
Quasdam feminas a passonibus hystericis chro- ricis liberavi hac tinctura, qui usu china china?, & Marte in pulvere sumpto curari non potuerunt, neque malum altis usitatis tincturis Martis obedivxt.

De A u r ©.
6i
Habui quoque aegrum, cui post morbum graviP simum ocimo brachium, dein abdomen, inde femora & crura tumuerunr, tuffis ficca, respirium difficil«. , & summa debilitas hydropem comitabantur, medicamenta vomitu reecit, lentavi tunc hanc tincturaia Martis, quam retinuit aeger, & duobus mensibus continuato e;us usu convaluit. Dosis est ab Unc. ß. ad Unc. III. mane & a meridie sumendas.
Cükol, A, Corallia non sunt pulvis mere absot -
bens.
Nam praeter terram absorbentem inest principium quod a vino iblutura fuit, idque tinxit colore flavescente rubro. Inutiliter tamen scopo cardiaco, aut adfcringente, roborante in hsmorrhagiis uteri, alilsque morbis in pulvere praescribuntur, quia in ventriculo non solvuntur. Quamvis enim singularis vis solvens insit humoribus nostris, non tamen sufficit, ut .corallia, quae tam pertinaciter resistebant solutioni in machina , tam brevi tempore , quo morantur in corpore, solvantur. Si emm humores gastrici per experimenta quotidiana solvere non possunt, lentem, passulam; ribelium, pelliculam uvae absque masticatione deglm titam, solvere poliunt corallia?
w

DESCRIPTIO
ftg. t.
aaaa Apertura machinae.
ab. Margo superior machinae planiffimus , cui in* cumbit operculum.
ba. Graffities machinae totius, quae esi unius pollicis.
bbbb Capacitas totius machinae, quae major esse non debet, quam ut duas mensuras capiat, fi ab uno homine regi debet.
cc. Cochlea.
dd. Concava, in qua vertitur cochlea.
se. Scytala, vel manubrium mobile i quo vertitur cochlea perpendiculariter descendens in medium punctum operculi, ut summa vi operculum possit adprimi machinae.
f f. Circulus ferreus, in quo firmantur binae colum- nae ferreae quadrangulares.
gg. Cochlea, qua firmantur commissurae columnarum cum circulo ferreo.
Fig. 2.
a a a. Operculum circulare.
ac. Graffities operculi, quae esi unius pollicis.
c. Eminentia turgens ex medio puncto operculi, in
quam defendit cochlea.
d. Cavitas quaedam , quae exactae recipit descendentem cochleam.
Fig, 3 :
aaaa. Circulus ex sexies duplicata charta bibula.