Obowiązująca od 1 czerwca ustawa z 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia (Dz. U. z 2025 r., poz. 620, dalej: ustawa o rynku pracy) wprowadza kilka istotnych zmian odnośnie staży dla bezrobotnych. Ta dosyć popularna forma wsparcia osób pozostających bez pracy polega na nabywaniu przez bezrobotnego wiedzy i umiejętności przez wykonywanie zadań w miejscu pracy bez nawiązania stosunku pracy z pracodawcą. W trakcie stażu bezrobotny otrzymuje stypendium (160 proc. zasiłku dla bezrobotnych), które nie obciąża budżetu organizatora stażu (wypłaca je urząd pracy).

Czytaj również: Jak wliczać do stażu pracy świadczenia dla bezrobotnych>>

Staże zdalnie

Zgodnie z art. 114 ust. 4 ustawy o rynku pracy staż może być realizowany w formie zdalnej. Wymiar stażu w formie zdalnej oraz szczegółowe zasady odbywania stażu w formie zdalnej określa się w umowie o organizację stażu. Umowa zawierana jest przez starostę z organizatorem stażu i bezrobotnym, według przygotowanego przez organizatora stażu programu określonego w umowie.

Zdalna forma stażu może obejmować całość programu stażu albo jego część - możliwe jest ustalenie stażu odbywanego wyłącznie zdalnie lub hybrydowo. Może być to być bardzo dobre rozwiązanie, np. dla osób z niepełnosprawnościami, osób mieszkających w znacznym oddaleniu (szczególnie w połączeniu z trudnym skomunikowaniem), osób opiekujących się małoletnimi, ale także odnośnie stażu w środowisku mocno sieciowym, w którym praca realizowana może być z różnych lokalizacji, gdzie nie jest istotne fizyczne przebywanie wraz z innymi członkami zespołu w konkretnej lokalizacji. 

W przypadku stażu realizowanego zdalnie (w jakiejkolwiek części) odpowiednio stosuje się konkretnie wymienione przepisy kodeksu pracy (dalej: k.p.), dotyczące pracy zdalnej: art. 67(18), art. 67(19) par. 3-5, art. 67(24) par. 1 pkt 1, 2 i 4, par. 2–5, art. 67(25), art. 67(27), art. 67(31) par. 4, 7–9.

Przykład: Odesłanie do art.  67(19) par. 3 k.p. oznacza, że organizator może wydać polecenie pracy zdalnej:

1. w okresie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu lub
2. w okresie, w którym zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie jest czasowo możliwe z powodu działania siły wyższej.

Należy uznać, że polecenie takie może zostać wydane nawet wówczas, gdy w umowie o organizację stażu nie przewidziano pracy zdalnej. Warunkiem byłoby jednak zaistnienie którejś z tych – bardzo wyjątkowych – okoliczności.

Gdy umowa o organizację stażu nie przewiduje możliwości jego odbywania zdalnie, stażysta i organizator nie mogą sami uzgodnić takiej formy stażu nawet na krótki okres. Praca zdalna nie jest wprowadzana w oparciu o ustalenia na poziomie organizator - stażysta.

Zasady stażu zdalnego określa umowa o organizację stażu. Organizator nie ma w tym zakresie obowiązków takich samych, jak przy pracy zdalnej - nie ustala nic z organizacjami związkowymi, nie wydaje regulaminu stażu zdalnego, nie zawiera porozumienia ze stażystą.

Do staży zdalnych nie można stosować także obowiązujących u pracodawcy wewnętrznych regulacji dotyczących pracy zdalnej - wszystkie zasady mają wynikać z umowy starosty z organizatorem.

Przykład: Czy stażysta może wnioskować o staż zdalny okazjonalny i czy możemy się na to (jako organizator stażu) zgodzić?

Nie, przepisy ustawy o rynku pracy nie wskazują na odpowiednie stosowanie przepisów o pracy zdalnej okazjonalnej (art. 67[33] k.p.).

-10%

Prawo pracy wobec nowych technologii

Małgorzata Gersdorf, Eliza Maniewska

Sprawdź  

Koszty zdalnego stażu

Do stażu zdalnego stosuje się m.in.  art. 67(24) par. 1 pkt 1, 2 i 4, par. 2–5 k.p. dotyczące kosztów pracy zdalnej. Artykuł 300 ust. 2 pkt 6 ustawy o rynku pracy nie wymienia tych kosztów jako kosztów na pokrycie których przeznaczone są środki Funduszu Pracy. Nie wymienia się ich również w innych regulacjach ustawy jako wydatków ponoszonych z FP. Są to ewidentne koszty samej organizacji procesu świadczenia pracy przez stażystę, które obciążają budżet organizatora stażu.

Organizator stażu jest w związku z tym obowiązany:

1. zapewnić stażyście wykonującemu pracę zdalną materiały i narzędzia pracy, w tym urządzenia techniczne, niezbędne do wykonywania pracy zdalnej;
2. zapewnić stażyście wykonującemu pracę zdalną instalację, serwis, konserwację narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej lub pokryć niezbędne koszty związane z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, a także pokryć koszty energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej;
3. zapewnić stażyście wykonującemu pracę zdalną szkolenia i pomoc techniczną niezbędne do wykonywania tej pracy.

Przykład: Przez narzędzia pracy niezbędne do pracy zdalnej należy rozumieć te urządzenia, przyrządy itp., które wprost powiązane są z wykonywaniem przez stażystę zadań zdalnie. Nie obejmuje to wyposażenia mieszkania, mebli, w tym także biurka czy fotela.

Możliwe jest ustalenie zasad wykorzystywania przez stażystę własnych materiałów i narzędzi, za co otrzymywać będzie ekwiwalent pieniężny w wysokości ustalonej z organizatorem. Odesłanie do kodeksu pracy daje także postawę do ustalenia ryczałtu zapewniającego pokrycie kosztów zarówno używania własnego sprzętu przez stażystę, jak i wskazanych w powyższych punktach wydatków. 

Zgodnie z art. 67(25) k.p. zapewnienie stażyście wykonującemu pracę zdalną przez pracodawcę materiałów i narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem pracy zdalnej przez pracownika i wypłata ekwiwalentu pieniężnego lub ryczałtu nie stanowią przychodu w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.