Strategia ta zajmie się wyzwaniami demograficznymi stojącymi przed sektorem rolnym UE poprzez przyciąganie i wspieranie młodych rolników i przedsiębiorczych rolników.
Sektor rolnictwa potrzebuje młodych ludzi
Bez młodych ludzi nie da się zapewnić zrównoważonego rozwoju i konkurencyjności sektora rolnego i obszarów wiejskich w Europie. Aktywność młodych ludzi ma zasadnicze znaczenie dla sprostania wyzwaniom takim jak zmiana klimatu, wyludnianie się obszarów wiejskich oraz rentowność rolnictwa. UE zdecydowanie wspiera młodych ludzi poprzez dostosowane do potrzeb finansowanie, możliwości szkoleniowe i inicjatywy promujące innowacje i odnowę pokoleniową.
Rolnictwo to fundament europejskiej gospodarki i europejskich społeczności wiejskich. Aktywny udział młodych ludzi w działalności rolniczej i w życiu społecznym obszarów wiejskich jest niezbędny do zapewnienia długoterminowej stabilności, wzrostu gospodarczego i dynamicznego rozwoju na tych obszarach.
Jeśli chcemy zainteresować młode pokolenia pracą w rolnictwie, musimy zagwarantować sprawiedliwe i przewidywalne warunki działalności w tym sektorze. ... Godna płaca za uczciwą pracę! ... Chcemy również promować innowacyjność i zachęcać do wprowadzania nowych modeli biznesowych, takich jak biogospodarka, jako uzupełniającego źródła dochodu. ... Musimy usunąć bariery dla wymiany pokoleń, między innymi te utrudniające rolnikom dostęp do ziemi, kapitału i kwalifikacji.
Z tych słów wynika, że UE chce stwarzać młodym ludziom odpowiednie możliwości oraz zapewnić im dostęp do zasobów i wsparcia, które są potrzebne, by odnieść sukces.
Dokument zawiera między innymi strategię odnowy pokoleniowej, której celem jest zwiększenie atrakcyjności sektora rolnego w oczach młodych ludzi.
Dane liczbowe na temat młodzieży
Przed młodymi rolnikami i młodzieżą z obszarów wiejskich stoją ogromne wyzwania, ale mają oni również ogromny potencjał.
Najważniejsze dane liczbowe dotyczące demografii
Młodzi rolnicy
Wspólna polityka rolna (WPR) odgrywa kluczową rolę we wzmacnianiu pozycji młodych rolników i wspieraniu wymiany pokoleń w całej Europie. W planach strategicznych WPR wymiana pokoleń jest uwzględniona jako jeden z 44 wskaźników określonych w przepisach dotyczących WPR i powiązanych z 10 celami szczegółowymi. Jeżeli uda się zrealizować wyznaczony cel, prawie 377 tys. młodych rolników rozpocznie działalność przy wsparciu z WPR.
Rolnicy poniżej 40 roku życia zarządzają jedynie 12 proc. wszystkich gospodarstw rolnych w UE. W tej grupie osób zaledwie 3 proc. to kobiety. Odsetek rolników w grupie wiekowej 25–44 lat zmniejszył się z 23 proc. w 2010 r. do 19 proc. w 2020 r.
UE wspiera wymianę pokoleń, aby zaoferować młodym ludziom możliwość budowania rentownych przedsiębiorstw i przyczyniać się do rozwoju zrównoważonych społeczności wiejskich.
Młodzi ludzie na obszarach wiejskich
Odsetek młodych ludzi na obszarach wiejskich maleje. Według danych Eurostatu w ostatnich latach liczba ludzi w grupie wiekowej 15–24 lat spadła w UE-28 (2013–2019) z 3 622,3 do 1 890,2 mln, a w grupie wiekowej 25–29 lat z 6 949,2 do 5 881,3 mln.
Aby pomóc w kształtowaniu polityki na szczeblu europejskim, krajowym i regionalnym oraz poprawić warunki życia młodych ludzi mieszkających na obszarach wiejskich, w latach 2018–2024 w ramach wspólnego partnerstwa na rzecz młodzieży Komisji Europejskiej i Rady Europy przeprowadzono badania na temat młodzieży z obszarów wiejskich. Chodziło o to, by przeanalizować sytuację osób w wieku 18–30 lat zamieszkujących te tereny, a także ocenić strategie polityczne wdrażane w tym zakresie i skuteczność służb zajmujących się pracą z młodzieżą. Wyniki badania mają zostać opublikowane w 2025 r.
W czerwcu 2021 r., po szeroko zakrojonych konsultacjach, Komisja Europejska przedstawiła długoterminową wizję rozwoju obszarów wiejskich UE do 2040 r. W sprawozdaniu opublikowanym w marcu 2024 r. przedstawiono postępy w realizacji tej wizji, podkreślono pozytywne wyniki osiągnięte od 2021 r. i opisano pomysły na dalsze działania. Przedstawiono w nim również ważne informacje dotyczące pozostałych wyzwań:
- Starzejące się regiony wiejskie: w latach 2019–2022 liczba ludności w wieku powyżej 65 lat w regionach wiejskich wzrosła o 1,1 punktu procentowego (0,84 mln), natomiast liczba ludności młodszej i w wieku produkcyjnym zmniejszyła się. Średni wiek ludności w UE wzrasta, lecz regiony wiejskie starzeją się szybciej ze względu na niższy przyrost naturalny i saldo migracji.
- Niwelowanie nierówności płci: na obszarach wiejskich zamieszkuje najwyższy odsetek (12,6 proc.) młodzieży niekształcącej się, niepracującej ani nieszkolącej się (młodzież NEET) w wieku 15–29 lat. Choć w 2022 r. sytuacja uległa poprawie, odsetek młodzieży NEET wśród młodych kobiet na obszarach wiejskich nadal stanowił 14,9 proc. w porównaniu z 10,5 proc. w przypadku mężczyzn.
Pakt na rzecz obszarów wiejskich jest inicjatywą w ramach długoterminowej wizji rozwoju obszarów wiejskich UE, a jej celem jest udostępnienie zainteresowanym stronom i mieszkańcom obszarów wiejskich platformy wymiany i współpracy. Jednym z proponowanych w ramach tej inicjatywy działań są grupy społecznościowe, które stanowią forum wymiany i interakcji. Młodzi ludzie mogą przyłączyć się do grupy Młodzież na obszarach wiejskich – Siła następnego pokolenia.
Na obszarach wiejskich mieszka 25 proc. ludności UE. Według danych Eurostatu w ostatnich latach liczba młodych ludzi w grupie wiekowej 15–24 lat spadła w UE-28 (2013–2019) z 3 622,3 do 1 890,2 mln, a w grupie wiekowej 25–29 lat z 6 949,2 do 5 881,3 mln. W ramach partnerstwa w dziedzinie młodzieży między Komisją Europejską a Radą Europy przeprowadzana jest ankieta wśród osób w wieku od 18 do 30 lat mieszkających na obszarach wiejskich.
Więcej informacji
Rolnicy i rolnicza siła robocza – statystyki Eurostatu
Europa miejsko-wiejska – zmiany demograficzne w regionach wiejskich i na obszarach wiejskich
Długoterminowa wizja rozwoju obszarów wiejskich UE
Więcej możliwości kształcenia, szkolenia i zatrudnienia dla młodych ludzi z obszarów wiejskich
Młodzi ludzie i WPR
Jak WPR wspiera młodych rolników
WPR oferuje dostosowane do potrzeb finansowanie, szkolenia i inicjatywy w zakresie dzielenia się wiedzą, dzięki czemu zapewnia młodym ludziom narzędzia potrzebne do zakładania rentownych gospodarstw rolnych i rozwijania swojej działalności w społecznościach wiejskich.
- Inicjatywy UE: finansowanie w ramach WPR obejmuje pomoc na rozpoczęcie działalności dla młodych rolników, programy szkoleniowe i dostęp do usług doradczych.
- Inicjatywy europejskiej sieci WPR: grupy tematyczne, takie jak Pokolenie Z liderem wymiany pokoleń w rolnictwie łączą młodych rolników i decydentów w celu promowania innowacji i współpracy.
Młodzi rolnicy w UE mogą ubiegać się o wsparcie z WPR w instytucjach zarządzających wymienionych w krajowym planie strategicznym WPR.
Opowiedz swoją historię
Dowiedz się, w jaki sposób młodzi rolnicy, przedsiębiorcy wiejscy i liderzy społeczności w całej Europie pracują na rzecz transformacji rolnictwa i rewitalizacji obszarów wiejskich. Ich życiorysy świadczą o tym, że pomysłowość i motywacja młodych ludzi mogą wnieść wiele pozytywnych zmian w życiu społeczności lokalnych.
From a small village in Slovenia’s Prealps to the heart of Brussels, Anja Fortuna has dedicated her career to ensuring that young people in rural areas have a voice in European policymaking.
Meet Ivan Lauc, a 29-year-old innovator from Osijek, Croatia, and the driving force behind Reducos Software j.d.o.o., a company transforming local food systems through technology.
Elisabeth Hidén, a Swedish dairy farmer and agronomist, manages a 450-animal farm producing 2M liters of milk annually. With roots in farming, she champions sustainability, innovation, and community impact.
Co mówi młodzież
Zapraszamy do oglądania nagrań wideo, w których młodzi ludzie opowiadają o swoich doświadczeniach w rolnictwie i na obszarach wiejskich. Ich opowieści pokazują, jak młodzi ludzie zmieniają współczesne rolnictwo w tak różnych aspektach jak zrównoważony rozwój, wyzwania środowiskowe i rewitalizacja obszarów wiejskich.
Krista Medne: Strengthening Rural Youth Voices in LatviaKrista Medne: Strengthening Rural Youth Voices in Latvia 
Malva Myrehed: A Swedish Agronomy Student’s PathMalva Myrehed: A Swedish Agronomy Student’s Path 
Jean Matthieu Thévenot: Growing Organic Seedlings in FranceJean Matthieu Thévenot: Growing Organic Seedlings in France 
Marie-Claire Feller: A Young German Farmer’s JourneyMarie-Claire Feller: A Young German Farmer’s Journey 
Katharina Schobersberger: Austria’s Next-Generation FarmerKatharina Schobersberger: Austria’s Next-Generation Farmer
55. Dialog z młodzieżą: Większe możliwości kariery zawodowej w rolnictwiePromocja rolnictwa jako atrakcyjnej drogi rozwoju zawodowego jest obecnie priorytetem i istotą dialogów z młodzieżą na temat polityki.
47. Tworzenie sieci kontaktów dla kobiet-przedsiębiorców z obszarów wiejskichLidia Moroń-Morawska, przedsiębiorca wiejski z Polski, przedstawia swoje spostrzeżenia na temat europejskiej sieci WPR i innowacji w rolnictwie.
43. Odnowa pokoleniowa na terenach wiejskich w EuropieDyskusja podczas Europejskiego Tygodnia Młodzieży z Mariem Wallacem i Matiasem Rubio, poświęcona roli młodzieży w rewitalizacji obszarów wiejskich.
38. Dni Rolnictwa i Żywności: zjednoczeni na rzecz zrównoważonego rolnictwaWywiad z Peterem Meedendorpem, wiceprzewodniczącym CEJA, poświęcony zaangażowaniu młodzieży i przyszłości systemów produkcji żywności.
Dialog z młodzieżą na temat polityki
W ramach dialogu z młodzieżą na temat polityki młodzi ludzie mogą dyskutować o przyszłości rolnictwa i obszarów wiejskich. W pierwszym dialogu, zorganizowanym 11 grudnia 2024 r., przedstawiciele młodzieży i decydenci poruszyli kluczowe tematy, takie jak rentowność, zrównoważony rozwój i wymiana pokoleń w rolnictwie.
Wyniki tych dyskusji będą stanowić bezpośredni wkład w opracowanie unijnych strategii, dzięki czemu interesy młodych ludzi zostaną uwzględnione przy kształtowaniu polityki rolnej.
Tematy:
- Rentowność sektora rolnego i przedsiębiorczość na obszarach wiejskich
- Zrównoważone systemy żywnościowe
- Wymiana pokoleń w rolnictwie i na obszarach wiejskich
W nadchodzących latach regularnie organizowane będą dialogi z młodzieżą w innowacyjnych formach i z udziałem różnych uczestników.
Druga edycja dialogu z młodzieżą na temat polityki odbyła się w środę 7 maja 2025 r. Wydarzenie z udziałem komisarza Christophe'a Hansena było dla młodzieży kolejną okazją do wymiany poglądów na temat zmian zachodzących w rolnictwie, systemie produkcji żywności i zmian warunków życiowych na obszarach wiejskich.
Uczestnicy rozmawiali o wyzwaniach związanych z odnową pokoleniową, szczególną uwagę poświęcając kwestii dostępu do gruntów i finansowania.
Platforma umożliwiająca udział w kształtowaniu polityki UE
Unijny dialog młodzieżowy to mechanizm, który umożliwia wymianę poglądów między młodymi ludźmi a politykami w ramach strategii UE na rzecz młodzieży 2019-27.
Dialogi polityczne z młodzieżą mają przede wszystkim umożliwić młodym ludziom udział w procesie kształtowania polityki UE. Jest to część szerszego procesu mającego na celu zapewnienie młodym ludziom większej wolności i odpowiedzialności w społeczeństwach i demokracjach europejskich.