Gnéithe ginearálta
Tugann tionscnamh Eorpach ó na saoránaigh deis duitse agus do shaoranaigh eile an Aontais páirt ghníomhach a ghlacadh i gceapadh beartais an Aontais Eorpaigh.
Más mian leat a iarraidh ar an Aontas beart i leith saincheist áirithe, is féidir leat tionscnamh ó na saoránaigh a chruthú chun iarraidh ar an gCoimisiún Eorpach reachtaíocht nua de chuid an Aontais a mholadh maidir leis an tsaincheist sin.
Chun go mbeidh an Coimisiún in ann tionscnamh a mheas, is gá duit 1 mhilliún duine ó gach cearn den Aontas a mhealladh chun an tionscnamh a shíniú.
Tá achainíocha chuig Parlaimint na hEorpa éagsúil ó thionscnaimh ó na saoránaigh ar na bealaí seo a leanas go príomha:
- baineann siad le gníomhaíochtaí de chuid an Aontais atá ar siúl cheana féin; ní féidir leo tograí le haghaidh dlíthe nua de chuid an Aontais a iarraidh (leis na tionscnaimh ó na saoránaigh, moltar dlíthe nua de chuid an Aontais)
- is féidir le haon achainíoch amháin achainí a thíolacadh (tá grúpa foirmiúil d’eagraithe ag tionscnamh ó na saoránaigh)
- níl aon líon íosta sínithe i gceist leo (teastaíonn 1 mhilliún síniúar a laghad ó na tionscnaimh ó na saoránaigh).
Cuirtear tionscnaimh ó na saoránaigh faoi bhráid an Choimisiúin Eorpaigh, agus iarrtar air togra le haghaidh gníomh dlí de chuid an Aontais a thíolacadh chun na Conarthaí a chur chun feidhme.
TÁ.
Tá tionscnaimh nó uirlisí comhchosúla ann ar an leibhéal náisiúnta, réigiúnach nó áitiúil i bhformhór na mBallstát. Tá difríocht eatarthu ó thaobh raon feidhme agus nós imeachta de.
Tá samplaí le fáil sa staidéar seo:
Tús a chur leis – an tionscnamh féin
TÁ.
Is féidir leat comhairle neamhspleách a fháil maidir le gnéithe dlíthiúla de thionscnamh Eorpach ó na saoránaigh, agus maidir le feachtasaíocht, tiomsú airgid agus gnéithe eagraíochtúla eile, ar Fhóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh. Is saineolaí a thugann freagra ar gach ceist a chuirtear ar Fhóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh.
Tabhair do d’aire nach mór duit a bheith i d’úsáideoir cláraithe leis an bhFóram chun comhairle a fháil. Féach tuilleadh eolais faoi chlárú ar Fhóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh.
Cuireann Fóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh ábhair treorach ar fáil freisin chun cabhrú leat ag gach céim de thionscnamh Eorpach ó na saoránaigh a thosú agus a reáchtáil. Chun tuilleadh sonraí a fháil, féach an rannán ‘Treoraíocht phraiticiúil’ ar Fhóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh.
NÍL.
Moltaí maidir le ceisteanna a bhfuil gá, dar leis na saoránaigh, le gníomh dlí de chuid an Aontais ina leith chun na Conarthaí a chur chun feidhme (agus dá réir sin gan na Conarthaí a mhodhnú), is leis na tograí sin amháin a bhaineann tionscnaimh ó na saoránaigh.
TÁ.
Níl aon chosc air sin sna rialacha. Déantar measúnú ar gach tionscnamh ann féin agus is féidir é a chlárú má chomhlíonann sé na ceanglais chlárúcháin.
Tús a chur leis – na heagraithe
IS É.
Is í an tír chónaithe an rud is tábhachtaí. Is féidir leis na heagraithe náisiúntachtaí céanna nó náisiúntachtaí éagsúla an Aontais a bheith acu fad is atá cónaí orthu i 7 mBallstát éagsúla ar a laghad.
NÍL.
Is gá duit a bheith i do náisiúnach de Bhallstát den Aontas.
Is gá an aois vótála do thoghcháin Pharlaimint na hEorpa a bheith bainte amach agat.
Is é sin 18 mbliana d’aois i bhformhór na mBallstát, seachas:
- sa Bheilg, sa Ghearmáin, san Ostair agus i Málta, áit ar 16 bliana d’aois an aois vótála.
- Sa Ghréig, áit ar 17 mbliana d’aois an aois vótála.
NÍ GÁ.
Ní gá ach an aois vótála do thoghcháin Pharlaimint na hEorpa a bheith bainte amach agat (féach an cheist roimhe seo).
Labhraíonn an t-ionadaí agus an t-ionadaí malartach agus gníomhaíonn siad thar ceann an ghrúpa d’eagraithe.
Déanann siad idirchaidreamh idir an grúpa agus an Coimisiún, go háirithe trí bhainistiú a dhéanamh ar gach tionscnamh a thíolactar don Choimisiún.
Tá rochtain acu beirt ar an gcuntas d’eagraithe agus faigheann siad gach comhfhreagras ón gCoimisiún.
Is iad na daoine teagmhála – an t-ionadaí agus an t-ionadaí malartach – atá údaraithe labhairt agus gníomhú thar ceann na n-eagraithe.
Is féidir leo a bheith i measc an tseachtar comhaltaí den ghrúpa a bhfuil cónaí orthu i seacht dtír éagsúla nó féadfaidh sé gur beirt chomhaltaí eile den ghrúpa iad.
Déanann siad idirchaidreamh idir an grúpa agus an Coimisiún, go háirithe trí bhainistiú a dhéanamh ar gach tionscnamh a thíolactar don Choimisiún.
Tá rochtain acu beirt ar an gcuntas d’eagraithe agus faigheann siad gach comhfhreagras ón gCoimisiún.
Agus iarraidh ar chlárú á déanamh ag ionadaí an ghrúpa d’eagraithe, is gá dó doiciméid a uaslódáil ina bhfuil ainmneacha iomlána, seoltaí poist agus náisiúntachtaí an tseachtar comhaltaí den ghrúpa a bhfuil cónaí orthu i seacht dtír éagsúla den Aontas.
Is gá na doiciméid chéanna a sholáthar freisin i gcás na ndaoine teagmhála (an t-ionadaí agus an t-ionadaí malartach), mura duine den seachtar comhaltaí sin iad.
Déanfaidh an Coimisiún na doiciméid sin a sheiceáil agus féadfaidh sé go n-iarrfaidh an Coimisiún ar an ionadaí breis eolais a sholáthar.
Rud tábhachtach: d’fhéadfadh sé nach leor doiciméad aitheantais mar chruthúnas ar an tír chónaithe. Ba cheart na doiciméid tacaíochta lena gcruthaítear an tír chónaithe a bheith chomh déanaí agus is féidir agus gan a bheith níos sine ná bliain d’aois más féidir (e.g. billí fóntais lena léirítear an áit chónaithe reatha).
Chun tuilleadh eolais a fháil, féach an rannán ‘Treoraíocht’ ar Fhóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh.
IS FÉIDIR.
Má dhéantar athruithe ar an ngrúpa, is gá duit (an t-ionadaí nó an t-ionadaí malartach) an cuntas d’eagraithe atá agat a úsáid chun na hathruithe a chur in iúl don Choimisiún.
I gcás ina ndéanfaidh na hathruithe difear do líon íosta chomhaltaí an ghrúpa a bhfuil cónaí orthu i seacht dtír éagsúla den Aontas, is gá duit na doiciméid riachtanacha a sholáthar lena dtaispeántar go bhfuil na ceanglais i dtaca le náisiúntacht, aois agus áit chónaithe á gcomhlíonadh ag do ghrúpa go fóill.
I gcás ina dtagraíonn na hathruithe don ionadaí agus/nó don ionadaí malartach, déantar na foirmeacha ráitis tacaíochta a thabhairt cothrom le dáta chun na hathruithe sin a léiriú. Má tá foirmeacha páipéir á n-úsáid agat, beidh ort cinn nua a phriontáil ó do chuntas d’eagraithe.
Taispeánfar ainmneacha chomhaltaí nua an ghrúpa sa chlár ar líne. Beidh ainmneacha iarchomhalta an ghrúpa agus/nó an t-ionadaí malartach fós le feiceáil sa chlár le linn an nós imeachta (is amhlaidh atá chun go bhféadfaidh na húdaráis ábhartha bailíocht na sínithe a bailíodh agus a tíolacadh lena bhfíorú a chinntiú).
IS FÉIDIR.
Níl aon chosc air sin sna rialacha.
NÍ GÁ.
Is féidir eintiteas dlíthiúil a bhunú ach níl sé riachtanach.
Má bhunaítear eintiteas dlíthiúil, is é a bheidh i gceannas go dlíthiúil ar an tionscnamh a bhainistiú.
TÁ.
Aon eintiteas dlíthiúil a dhéanann bainistíocht ar thionscnamh, is gá é a bhunú de réir dhlí náisiúnta na tíre ina bhfuil sé cláraithe. Is gá doiciméid a sholáthar lena gcruthaítear gur cláraíodh é go sonrach chun an tionscnamh a bhainistiú agus go bhfuil an t-ionadaí údaraithe gníomhú thar a cheann.
An tionscnamh a chlárú
- teideal an tionscnaimh (100 carachtar ar a mhéad, gan spásanna)
- cuspóirí an tionscnaimh (1,100 carachtar ar a mhéad, gan spásanna)
- na hairteagail sna Conarthaí a mheasann sibh, mar eagraithe, a bheith ábhartha don tionscnamh atá beartaithe
- ainmneacha iomlána, seoltaí poist, náisiúntachtaí agus dátaí breithe an tseachtar comhaltaí den ghrúpa a bhfuil cónaí orthu i seacht dtír éagsúla den Aontas
- don ionadaí agus don ionadaí malartach freisin, mar aon lena seoltaí ríomhphoist agus uimhreacha gutháin
- Is féidir leis an ionadaí agus leis an ionadaí malartach a bheith i measc an tseachtar comhaltaí den ghrúpa atá luaite thuas (iad sin a bhfuil cónaí orthu i seacht dtír éagsúla) nó féadfaidh sé gur comhaltaí eile den ghrúpa iad.
- doiciméid lena gcruthaítear ainmneacha iomlána, seoltaí poist, náisiúntachtaí agus dátaí breithe gach duine den seachtar comhaltaí den ghrúpa agus den ionadaí agus den ionadaí malartach, mura bhfuil siad i measc na seachtar comhaltaí den ghrúpa (féach freisin na Ceisteanna Coitianta ‘Mar eagraí, conas is féidir liom a chruthú go bhfuil na ceanglais a leagtar amach sna rialacha á gcomhlíonadh agam?’)
- ainmneacha chomhaltaí eile an ghrúpa
- gach foinse maoiniúcháin agus tacaíochta (atá ar eolas tráth an chláraithe) dar luach os cionn €500 in aghaidh an urra
- más ábhartha, doiciméid lena gcruthaítear (i) gur bunaíodh eintiteas dlíthiúil chun an tionscnamh a bhainistiú agus (ii) go bhfuil ionadaí an ghrúpa údaraithe gníomhú thar ceann an eintitis.
- Is féidir an méid seo a leanas a sholáthar chomh maith:
- iarscríbhinn ina gcuirtear ar fáil tuilleadh sonraí cúlra faoin tionscnamh (5,000 carachtar ar a mhéad, gan spásanna) atá le líonadh isteach ar líne
- eolas breise, dréachtghníomh dlí, mar shampla (atá le huaslódáil – 5 MB ar a mhéad)
- seoladh an tsuímh gréasáin ar a bhfuil do thionscnamh á óstáil (más ann dó).
- Tabhair faoi deara: tar éis duit an t-iarratas ar chlárú a chur isteach, ní féidir aon athrú a dhéanamh ar theideal, ar chuspóirí, ar iarscríbhinn ná ar eolas breise do thionscnaimh.
- Chun tuilleadh eolais a fháil faoi thionscnamh a ullmhú lena chlárú, féach an rannán ‘Treoraíocht’ ar Fhóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh.
- Chun físeáin ó shaineolaithe agus taifeadtaí de sheimineáir ghréasáin ábhartha a fháil, féach: Treoraíocht phraiticiúil | Fóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh (europa.eu)
Déanfaidh an Coimisiún do thionscnamh a chlárú más rud é:
- go bhfuil an grúpa d’eagraithe curtha ar bun agus go bhfuil na daoine teagmhála ainmnithe
- gur cuireadh isteach na doiciméid tacaíochta lena gcruthaítear ainmneacha iomlána, seoltaí poist reatha (áit chónaithe) agus náisiúntachtaí an tseachtar ball den ghrúpa a bhfuil cónaí orthu i 7 mBallstát éagsúla den Aontas
- gur cuireadh an t-eintiteas dlíthiúil ar bun go sonrach (más rud é go bhfuil eintiteas dlíthiúil le cur ar bun) chun an tionscnamh a bhainistiú agus go bhfuil an t-ionadaí údaraithe gníomhú thar a cheann
- go mbaineann an tionscnamh le saincheist a bhfuil sé de chumhacht ag an gCoimisiúndlí de chuid an Aontais a mholadh ina leith
- nach bhfuil an tionscnamh míchuí, suaibhreosach ná cráiteach
- go bhfuil an tionscnamh i gcomhréir le (i) luachanna an Aontais, mar a leagtar amach iad in Airteagal 2 den Chonradh ar an Aontas Eorpach agus le (ii) na cearta a leagtar síos i gCairt um Chearta Bunúsacha an Aontais Eorpaigh.
NÍL.
Spás neamhfhoirmiúil atá i bhFóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh ar ar féidir le heagraithe (ionchasacha) a smaointe le haghaidh tionscnamh a phlé, comhairle a fháil agus teacht ar dhaoine le dul i gcomhar leo.
Chun do thionscnamh a chlárú agus chun tús a chur le sínithe a bhailiú, is gá duit iarraidh fhoirmiúil ar chlárú a thíolacadh don Choimisiún ar dtús.
Cuirfear cinneadh an Choimisiúin in iúl duit laistigh de 2 mhí tar éis duit an iarraidh a dhéanamh.
Ar bhonn eisceachtúil, d’fhéadfadh suas le 4 mhí a bheith i gceist leis an bpróiseas clárúcháin, má chomhlíonann do thionscnamh na ceanglais uile ach amháin mura bhfuil sé i réimse ina bhfuil cumhachtaí ag an gCoimisiún. Sa chás sin, gheobhaidh do ghrúpa freagra laistigh d’aon mhí amháin cheana féin, mar aon le cuireadh chun do thogra a athrú ina leith sin.
Ina dhiaidh sin beidh 2 mhí ar a mhéad agat chun an leagan nuashonraithe a sheoladh chuig an gCoimisiún (nó d’fhéadfá cinneadh a dhéanamh gan leanúint leis an tionscnamh nó é a fhágáil mar a cuireadh isteach i dtús ama é).
Má sheolann tú leagan nuashonraithe nó má choinníonn tú an tionscnamh mar a cuireadh isteach i dtús ama é, déanfaidh an Coimisiún cinneadh críochnaitheach laistigh d’aon mhí amháin chun an méid seo a leanas a dhéanamh:
- an leagan iomlán den tionscnamh a chlárú NÓ
- an tionscnamh a chlárú i bpáirt NÓ
- diúltú an tionscnamh a chlárú.
Déantar tionscnamh a chlárú i bpáirt i gcás nach bhfuil gach ceann de na cuspóirí faoi chumhachtaí an Choimisiúin dlí de chuid an Aontais a mholadh.
I gcás tionscnamh a cláraíodh i bpáirt, féadfar ráitis tacaíochta a bhailiú do na páirteanna den tionscnamh atá cláraithe, agus dóibh sin amháin. Má fhaigheann an tionscnamh 1 mhilliún síniú ar a laghad agus má dhéantar é a thíolacadh don Choimisiúin, ní scrúdóidh an Coimisiún ach na páirteanna den tionscnamh atá cláraithe.
Ní luaitear ach na cuspóirí cláraithe ar an gcóras bailiúcháin ar líne agus ar na foirmeacha ráitis tacaíochta ar pháipéar.
Sa chinneadh maidir le clárú i gclár ar líne an Choimisiúin, tá eolas le fáil faoi na páirteanna den tionscnamh a cláraíodh.
Ní mór don ghrúpa d’eagraithe sínitheoirí a chur ar an eolas freisin faoi raon feidhme an chlárúcháin ar a suíomhanna gréasáin feachtasaíochta féin nó ar mhodhanna eile a úsáideann chun an tionscnamh a chur chun cinn.
Seo a leanas an t-aon eolas a fhoilseofar:
- an cur síos ar an tionscnamh (an teideal, na cuspóirí agus aon eolas eile a sholáthraítear)
- ainmneacha iomlána chomhaltaí an ghrúpa d’eagraithe agus seoltaí ríomhphoist na ndaoine teagmhála (an t-ionadaí agus an t-ionadaí malartach)
- ainm iomlán agus seoladh ríomhphoist an oifigigh cosanta sonraí, más ann dó
- tír chónaithe an ionadaí
- i gcás inar cuireadh eintiteas dlíthiúil ar bun chun an tionscnamh a bhainistiú, ainm an eintitis agus an tír ina bhfuil sé bunaithe
- an suíomh gréasáin feachtasaíochta, más ann dó
- eolas faoi na foinsí maoiniúcháin agus tacaíochta eile.
Tá tuilleadh eolais faoi chosaint sonraí le fáil sa ráiteas príobháideachais.
Is féidir leat aon cheann de 24 theanga oifigiúla an Aontais Eorpaigh a úsáid.
FOILSÍTEAR.
Is é an Coimisiún a aistríonn teideal, cuspóirí agus iarscríbhinn an tionscnaimh go gach teanga oifigiúil de chuid an Aontais agus foilsíonn sé iad ar a chlár poiblí.
Más mian leat go n-aistrítear aon rud eile (dréachtghníomh dlí, mar shampla), is tú féin, i do cháil mar eagraí, atá freagrach as na haistriúcháin a chur ar fáil trí do chuntas d’eagraithe. Ina dhiaidh sin, cuirfidh an Coimisiún na haistriúcháin bhreise sin leis an gclár poiblí.
IS FÉIDIR.
Is ar fhorais dlí atá an cinneadh bunaithe, rud a fhágann gur féidir agóid a dhéanamh ina choinne. Leagfaidh an Coimisiún amach na fáthanna lena chinneadh agus míneoidh sé cad iad na leigheasanna dlí atá ar fáil duit nó cad iad na réitigh mhalartacha atá ar fáil lasmuigh den chúirt.
Orthu sin áirítear imeachtaí a thionscnamh os comhair Chúirt Bhreithiúnais an Aontais Eorpaigh nó gearán a dhéanamh leis an Ombudsman Eorpach (le gearán a dhéanamh faoi dhrochriarachán).
Is féidir leat breathnú ar thaifead an Choimisiúin de na tionscnaimh a dhiúltaigh sé a chlárú roimhe.
IS FÉIDIR.
Is féidir leat tionscnamh a tharraingt siar tráth ar bith sula dtíolacfar don Choimisiún é (i.e. tar éis na sínithe uile a bheith bailithe agus deimhnithe).
Agus tionscnamh tarraingthe siar agat, ní féidir é a oscailt arís agus beidh na sínithe uile ar neamhní go hiomlán.
Beidh tú in ann breathnú air go fóill i gcár an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh faoi ‘thionscnaimh a tarraingíodh siar’.
Conas sínithe a bhailiú
Is féidir leat an dáta a thosófar ar bhailiú na sínithe a roghnú – ach is gá gur dáta é nach déanaí ná 6 mhí tar éis do thionscnamh a chlárú.
Is gá duit an dáta tosaithe atá roghnaithe agat a chur in iúl don Choimisiún 10 lá oibre ar a laghad roimh an dáta a roghnaíonn tú. Ina dhiaidh sin foilseoimid dáta tosaithe agus dáta deiridh na tréimhse bailiúcháin inár gclár ar líne.
Chun tuilleadh eolais a fháil, téigh chuig an rannán ‘Conas sínithe a bhailiú’ ar Fhóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh.
IS FÉIDIR.
Bliain amháin ar a mhéad, sin an tréimhse atá agat chun sínithe a bhailiú.
Is féidir leat an bailiú a stopadh tráth ar bith má tá tú cinnte go bhfuil an líon íosta sínithe bainte amach agat (1 mhilliún síniú san iomlán ar a laghad, agus na líonta íosta bainte amach i seacht mBallstát den Aontas ar a laghad) Ba cheart féachaint leis an oiread sínithe agus is féidir a fháil os cionn an 1 mhilliún síniú, lena chur san áireamh go bhféadfadh sé go ndéanfaí roinnt sínithe a neamhbhailíochtú le linn an phróisis fíorúcháin a dhéanann na Ballstáit éagsúla den Aontas.
Chun deireadh a chur le bailiú na sínithe roimh dheireadh na tréimhse bailiúcháin, ní mór duit an méid sin a chur in iúl don Choimisiún 10 lá oibre ar a laghad roimh an dáta nua a roghnófar do dheireadh na tréimhse bailiúcháin.
NÍ FÉIDIR.
Chun sínithe a bhailiú, is gá duit foirmeacha ar leith a úsáid atá i gcomhréir leis na samhlacha a leagtar amach in Iarscríbhinn III den Rialachán maidir leis an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh agus ina bhfuil an t-eolas riachtanach uile faoin tionscnamh, mar atá foilsithe ar an suíomh gréasáin seo.
Ina theannta sin, braitheann na sonraí is gá do na sínitheoirí a sholáthar ar an tír arb as dóibh.
Lena chinntiú go bhfuil na foirmeacha cearta agat, is féidir leat foirmeacha réamhlíonta a íoslódáil ón gcuntas d’eagraithe. Tá na sonraí ábhartha faoi do thionscnamh ar na foirmeacha sin cheana féin. Is féidir leat lógó nó íomhá den tionscnamh a chur leis.
Ba cheart an fhoirm a phriontáil ar aon bhileog A4 amháin (ceadaítear duit priontáil ar an dá thaobh).
NÍ FÉIDIR.
Ní mór duit foirmeacha ar leith a úsáid, ag brath ar náisiúntacht na sínitheoirí. Ciallaíonn sé sin gur gá gur náisiúnaigh den aon Bhallstát amháin iad na sínitheoirí uile atá ar an aon fhoirm amháin.
An tír chuig a gcuirfear an fhoirm leis na sínithe a fhíorú, ní mór duit an tír sin a léiriú ar gach foirm ar dtús. Ní féidir ach le náisiúnaigh den tír sin an fhoirm sin a úsáid.
Is féidir leat sínithe a bhailiú in aon cheann de theangacha oifigiúla an Aontais, beag beann ar náisiúntacht.
NÍ FÉIDIR.
I do cháil mar eagraí, ní mór duit córas bailithe ar líne an Choimisiúin a úsáid chun sínithe a bhailiú ar líne.
Is córas réamhdhéanta saor in aisce é an córas sin, agus comhlíonann sé na ceanglais theicniúla agus slándála.
Níl le déanamh agat ach comhaontú a shíniú mar chomhrialaitheoir sonraí in éineacht leis an gCoimisiún.
Beidh tú in ann tosú ar shínithe a bhailiú ansin, 10 lá tar éis duit dáta tosaithe na tréimhse bailiúcháin a chur in iúl don Choimisiún.
Chun tuilleadh eolais a fháil, féach treoraíocht Fhóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh maidir leis an lárchóras bailithe ar líne.
NÍL.
Is córas réamhdhéanta saor in aisce é an córas sin. Agus tá na ceanglais theicniúla agus slándála á gcomhlíonadh aige cheana féin.
Níl le déanamh agat ach comhaontú a shíniú le go mbeidh tú i do chomhrialaitheoir sonraí, in éineacht leis an gCoimisiún.
Beidh tú in ann tosú ar shínithe a bhailiú ansin, 10 lá tar éis duit dáta tosaithe na tréimhse bailiúcháin a chur in iúl don Choimisiún.
Is gá sin a dhéanamh lena chinntiú go bhfuil tacaíocht ag tionscnamh i measc réimse leathan náisiúntachtaí.
Tuilleadh eolais faoi líon íosta na sínithe in aghaidh na tíre.
NÍ CHIALLAÍONN.
Cuirfear gach síniú a bhailítear san áireamh i líon iomlán na sínithe chun an sprioc 1 mhilliún síniú a bhaint amach.
Tionscnamh a shíniú
Is gá duit ráiteas tacaíochta a líonadh isteach ar pháipéar nó ar líne. I gcás fhormhór na mBallstát den Aontas, is féidir leat tionscnamh a shíniú freisin trí úsáid a bhaint as ríomh-shainaitheantas (eID).
Athraíonn an t-eolas sin ó thír go tír.
I gcás náisiúnaigh uile an Aontais, tá an méid seo a leanas ag teastáil: náisiúntacht; céadainm iomlán agus sloinne; agus, ag brath ar an tír:
cibé acu
A. seoladh poist iomlán agus dáta breithe
(i gcás náisiúnaigh na dtíortha seo: an Danmhairg, Éire, an Fhionlainn, an Fhrainc, an Ghearmáin, an Ghréig, an Ísiltír, Lucsamburg agus an tSlóvaic)
nó
B. uimhir aitheantais phearsanta agus cineál uimhreach/doiciméid
(i gcás náisiúnaigh na dtíortha seo: an Bheilg, an Bhulgáir, an Chipir, an Chróit, an Eastóin, an Iodáil, an Laitvia, an Liotuáin, Málta, an Ostair, an Pholainn, an Phortaingéil, an Rómáin, an tSeicia, an tSlóivéin, an Spáinn, an tSualainn agus an Ungáir).
Chomh maith leis sin, féadfaidh roinnt náisiúnaigh den Aontas ríomh-shainaitheantas a úsáid chun tionscnamh a shíniú.
Ceanglais sonraí in aghaidh na tíre
Nuair a bheidh an líon sínithe is gá bainte amach ag tionscnamh, déanfaidh na húdaráis i ngach tír na sonraí atá bailithe a fhíorú. Aon ráiteas tacaíochta ina bhfuil sonraí earráideacha, ní bheidh sé bailí.
Chun teacht ar liosta na mBallstát den Aontas ar féidir lena náisiúnaigh tionscnamh a shíniú trí úsáid a bhaint as eID, féach: Ceanglais sonraí (europa.eu).
Ní mór an aois cheart a bheith sroichte agat chun vóta a chaitheamh i dtoghcháin Pharlaimint na hEorpa (18 mbliana d’aois i bhformhór thíortha an Aontais). I dtíortha áirithe, íslíodh an aois íosta chun tionscnaimh Eorpacha ó na saoránaigh a shíniú go dtí 16 bliana d’aois. Féach an tábla iomlán.
NÍ GÁ.
Ní gá ach an aois vótála do thoghcháin Pharlaimint na hEorpa a bheith bainte amach agat nó ní gá duit ach a bheith ar a laghad 16 bliana d’aois i gcás na dtíortha a bhfuil cinneadh déanta acu tacaíocht a cheadú ó dhaoine a bhfuil an aois sin acu (féach an cheist roimhe seo).
NÍ FÉIDIR.
Ní féidir ach le náisiúnaigh den Aontas (is é sin náisiúnaigh de Bhallstát den Aontas) tionscnaimh Eorpacha ó na saoránaigh a shíniú.
I dtír do náisiúntachta.
Mar shampla, más Liotuánach thú agus má tá cónaí ort in Éirinn, roghnóidh tú an Liotuáin mar thír náisiúntachta agus tionscnamh á shíniú ar líne agat nó líonfaidh tú isteach an fhoirm pháipéir a úsáideann eagraithe do náisiúnaigh de chuid na Liotuáine. Déanfar do shíniú a fhíorú agus a chomhaireamh sa Liotuáin.
Má tá dé-náisiúntacht agat, níl le déanamh agat ach ceann amháin de na náisiúntachtaí atá agat a roghnú agus foirm amháin a líonadh isteach. Ní féidir leat tionscnamh a shíniú ach uair amháin.
IS FÉIDIR.
Agus an tionscnamh á shíniú agat, roghnaigh an Ballstát do náisiúntachta. Déanfar do shíniú a fhíorú agus a chomhaireamh sa tír sin.
Tar éis duit tionscnamh a shíniú, iarrfar ort aitheantóir uathúil a íoslódáil. Is comhad .PDF é sin le hainm an tionscnaimh agus sraith litreacha agus uimhreacha (mar shampla: a9f774f7-ae4b-45e5-a891-09ae1b7a2bba). Má shábháil tú an comhad sin, is cruthúnas é gur shínigh tú agus is féidir leis cuidiú leat an tionscnamh/na tionscnaimh a shínigh tú a aithint.
Ráitis tacaíochta a fhíorú
TÁ.
Ní mór duit na sínithe a bailíodh a chur isteach chuig na húdaráis náisiúnta lena bhfíorú laistigh de 3 mhí ó dheireadh na tréimhse bailiúcháin.
Déanann údaráis ainmnithe i ngach Ballstát den Aontas seiceálacha chun líon na ráiteas tacaíochta a bailíodh óna náisiúnaigh féin a dheimhniú.
Tá 3 mhí ar mhéad acu chun sin a dhéanamh. Féadfaidh sé go mbunófar na seiceálacha sin ar shampláil randamach nó féadfaidh sé gur mionseiceálacha iad.
Dhá rogha atá ann:
- D’fhéadfadh na heagraithe a chinneadh na ráiteas tacaíochta a bailíodh ar páipéir a thíolacadh trína n-acmhainn féin a úsáid. D’fhéadfaí ráitis tacaíochta a bailíodh ar páipéar a thíolacadh ar páipéar nó d’fhéadfaí iad a scanadh agus a thíolacadh trí tharchur leictreonach nó go fisiciúil, cuir i gcás ar ghléas stórála leictreonach. Más i bhfoirm fhisiciúil a thíolactar na ráitis tacaíochta (ar pháipéar nó ar ghléas stórála leictreonach) is gá sin a dhéanamh ar bhealach slán freisin, e.g. iad a chur tríd an bpost cláraithe nó iad a sheachadadh le cúiréir. Ní mór duit na rialacha ábhartha uile maidir le cosaint sonraí a chomhlíonadh i gcónaí.
- Ní mór do na heagraithe an Coimisiún a chur ar an eolas cibé ar mian leo ráitis tacaíochta a bailíodh ar páipéar a uaslódáil trí úsáid a bhaint as seirbhís malartaithe comhad an Choimisiúin. Is féidir leaganacha scanta de na foirmeacha a uaslódáil i bhfoirm chriptithe. Beidh ort gach ráiteas tacaíochta a bailíodh ar pháipéar a uaslódáil laistigh de 2 mhí ó dheireadh na tréimhse bailiúcháin agus ansin, nuair a bheidh sé sin déanta, an Coimisiún a chur ar an eolas faoi.
Seolann an Coimisiún na sínithe a bailíodh ag baint úsáid as a chóras bailithe ar líne chuig na Ballstáit trína sheirbhís malartaithe comhad. Is córas é seo lenar féidir ráitis tacaíochta a aistriú go sábháilte chuig na Ballstáit. Seoltar an t-eolas i bhfoirm chriptithe agus ní féidir ach leis an údarás náisiúnta lena mbaineann í a dhíchriptiú.
Is córas é an tseirbhís malartaithe comhad lenar féidir ráitis tacaíochta a aistriú go sábháilte chuig na húdaráis náisiúnta.
Seoltar an t-eolas i bhfoirm chriptithe agus ní féidir ach leis an údarás náisiúnta lena mbaineann í a dhíchriptiú.
Seolfaidh gach údarás náisiúnta deimhniú, saor in aisce, chuig na heagraithe ina sonrófar líon na ráiteas tacaíochta bailí a bailíodh óna náisiúnaigh. A luaithe a gheofar na deimhnithe uile is gá ó na húdaráis náisiúnta, féadfaidh na heagraithe an tionscnamh a chur faoi bhráid an Choimisiúin go foirmiúil lena scrúdú.
Is féidir leat úsáid a bhaint as an modh sásaimh atá ar fáil faoin dlí náisiúnta – trí údaráis bhreithiúnacha nó riaracháin náisiúnta (ombudsmain náisiúnta nó réigiúnacha san áireamh), mar shampla.
Ina theannta sin, is féidir leat gearán a dhéanamh leis an gCoimisiún i dtaca le sárú ar dhlí an Aontais.
Tionscnamh a thíolacadh
TÁ.
Tá 3 mhí agat chun sin a dhéanamh, ón dáta a fuair tú an deimhniú deireanach ó na húdaráis náisiúnta.
NÍ GÁ.
Níl le seoladh agat ach an fhoirm thíolactha tríd an gcuntas d’eagraithe, agus cóipeanna de gach deimhniú a fuair tú ó na húdaráis náisiúnta lena ndearbhaítear an líon sínithe a bhailigh tú.
Freagra a fháil
Reáchtálfar an cruinniú laistigh de 1 mhí amháin ón dáta a thíolaic na heagraithe an tionscnamh.
Le linn an chruinnithe déanfar plé struchtúrtha ar ábhar an tionscnaimh, lena chinntiú go bhfuil tuiscint shoiléir ag an gCoimisiún ar na cuspóirí (agus ar aon soiléiriú is gá), sula ndéanfaidh sé a fhreagra a ullmhú.
NÍ GÁ.
Nuair a bheidh do thionscnamh tíolactha agat, cuirfidh an Coimisiún sin in iúl do Pharlaimint na hEorpa. Rachaidh Parlaimint na hEorpa i dteagmháil leat ina dhiaidh sin chun an éisteacht a eagrú.
Chomh maith le Parlaimint na hEorpa a chur ar an eolas, cuirfidh an Coimisiún Comhairle an Aontais Eorpaigh, Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa, Coiste na Réigiún agus gach parlaimint náisiúnta san Aontas ar an eolas freisin.
Laistigh de shé mhí tar éis a fhoilsithe mar thionscnamh bailí.
Déanfaidh an Coimisiún teachtaireacht a eisiúint ina gcuirfidh sé in iúl na bearta atá sé i gceist aige a dhéanamh, más ann dóibh, chomh maith le réasúnú agus amlíne measta maidir leis na bearta a chur chun feidhme.
Foilseofar an teachtaireacht ar an suíomh gréasáin seo i ngach ceann de theangacha oifigiúla an Aontais.
Cuirfidh an Coimisiún Parlaimint na hEorpa, Comhairle an Aontais Eorpaigh, Coiste Eacnamaíoch agus Sóisialta na hEorpa, Coiste na Réigiún agus gach parlaimint náisiúnta san Aontas ar an eolas freisin.
NÍ DHÉANTAR.
Ní mór don Choimisiún scrúdú a dhéanamh ar dtús ar shubstaint na dtionscnamh ar éirigh leo agus freagra a thabhairt laistigh de 6 mhí. Ina fhreagra, míneoidh an Coimisiún an bhfuil sé ar intinn aige reachtaíocht a mholadh nó nach bhfuil. Má chinneann an Coimisiún reachtaíocht a mholadh, beidh ar an togra sin cloí leis an bpróiseas chun dlí de chuid an Aontais a ghlacadh.
Is é is aidhm don Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh é a chur ar a gcumas do shaoránaigh an Aontais díospóireacht a thosú agus dul i bhfeidhm ar chlár oibre an Aontais trí iarraidh ar an gCoimisiún reachtaíocht a mholadh.
Tá 6 mhí ag an gCoimisiún chun scrúdú a dhéanamh ar iarrataí sonracha tionscnaimh a n-éiríonn leo agus chun cinneadh a dhéanamh maidir leis na bearta atá le déanamh, más ann dóibh. Níl sé d’oibleagáid ar an gCoimisiún reachtaíocht a mholadh mar fhreagairt ar thionscnamh ar éirigh leis, ach is féidir leis cinneadh a dhéanamh maidir le cineálacha eile oibre leantaí e.g. gníomhaíochtaí neamhreachtacha nó cur chun feidhme na reachtaíochta atá ann cheana. Cibé cinneadh a dhéanfaidh an Coimisiún mar fhreagairt ar iarrataí tionscnaimh, míneoidh sé na cúiseanna atá leis sin go soiléir.
Is gá don togra ón gCoimisiún an nós imeachta reachtach ábhartha a leanúint.
Ciallaíonn sé sin go mbeidh ar Pharlaimint na hEorpa agus ar Chomhairle an Aontais Eorpaigh, nó i gcásanna áirithe go mbeidh ar an gComhairle amháin, é a scrúdú agus a ghlacadh chun dlí a dhéanamh de.
Chun tuilleadh eolais a fháil, féach: Beartas, dlí – an próiseas cinnteoireachta | An tAontas Eorpach (europa.eu)
Maoiniú agus tacaíocht eile
IS GÁ.
Ní mór duit eolas a chur ar fáil faoi gach maoiniú atá os cionn €500 in aghaidh an urra.
Ní mór duit an t-eolas sin a chur ar fáil agus d’iarratas ar chlárú á chur isteach agat agus ansin é a nuashonrú gach 2 mhí ar a laghad go dtí deireadh do bhailiúcháin nó, má éiríonn le do thionscnamh, go dtí go dtabharfaidh an Coimisiún freagra.
Chomh maith leis sin, is gá duit eolas a chur ar fáil faoi aon tacaíocht neamh-airgeadais a fuair tú le haghaidh do thionscnaimh.
Foilseoidh an Coimisiún sonraí d’fhoinsí maoiniúcháin agus tacaíocht eile inár gclár ar líne. Beidh ort an t-eolas céanna a fhoilsiú ar shuíomh gréasáin d’fheachtais (más ann dó).
Tá tuilleadh eolais maidir le tacaíocht airgeadais a thuairisciú le fáil sa treoraíocht ghaolmhar ar Fhóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh.
Déanann tú gach foinse tacaíochta agus maoiniúcháin a dhearbhú i do chuntas d’eagraithe, is é sin an cuntas a d’úsáid tú nuair a d’iarr tú go gclárófaí do thionscnamh.
Gheobhaidh tú meabhrúchán uathoibríoch i do chuntas d’eagraithe chun an t-eolas maidir le maoiniú agus tacaíocht a nuashonrú gach 2 mhí.
Is daoine nó eagraíochtaí iad urraitheoirí a chuireann tacaíocht airgeadais os cionn €500 ar fáil.
Daoine dlítheanacha nó eagraíochtaí a chuireann tacaíocht ar fáil do thionscnamh a bhfuil cainníocht eacnamaíoch eile aici (tabhartais chomhchineáil), nó tacaíocht nach bhfuil cainníocht eacnamaíocht aici, meastar gur urraitheoirí iad freisin.
Daoine aonair a chuireann tacaíocht neamhairgeadais ar fáil, cuir i gcás daoine a dhéanann obair dheonach, ní mheastar gur urraitheoirí iad faoin Rialachán maidir leis an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh agus ní gá iad a thuairisciú.
Mura bhfuil tú cinnte ar cheart an tacaíocht atá á fáil agat a thuairisciú, déan teagmháil leis an tseirbhís ‘Faigh Comhairle’ de chuid Fhóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh.
TÁ.
Is féidir leat iarratas a dhéanamh ar mhaoiniú faoi chláir de chuid an Aontais atá ann cheana (e.g. an clár um Shaoránaigh, Comhionannas, Cearta agus Luachanna) laistigh de na critéir a ghabhann le gach glao ar thograí.
Cuireann an Coimisiún tacaíocht ar fáil saor in aisce d’eagraithe freisin, cuir i gcás:
- comhairle dlí agus treoraíocht phraiticiúil maidir le gach gné de phróiseas an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh trí Fhóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh;
- córas bailithe ar líne atá slán soláimhsithe;
- seirbhísí aistriúcháin;
- gníomhaíochtaí múscailte feasachta.
Chun tuilleadh eolais agus comhairle a fháil maidir le tiomsú airgid, féach an rannán ‘Treoraíocht ghaolmhar’ ar Fhóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh.
IS FÉIDIR.
Más mian leat foláirimh a spreagadh nó gearáin a dhéanamh faoi na hurraí agus faoin tacaíocht a dearbhaíodh maidir le tionscnamh ar leith (e.g. má chreideann tú go bhfuil an t-eolas a foilsíodh mícheart nó neamhiomlán), úsáid an fhoirm theagmhála atá ar fáil ar leathanach an tionscnaimh.
Déanfaidh an Coimisiún teagmháil le heagraithe an tionscnaimh chun na fíricí a shuí agus iarrfaimid orthu aon eolas míchruinn faoin maoiniú nó faoin tacaíocht a réiteach.
Cumarsáid a dhéanamh
NÍ FÉIDIR.
Tá dualgas ar an gCoimisiún a bheith neodrach i leith gach tionscnamh atá fós ar oscailt.
Mar sin féin, eagraíonn an Coimisiún feachtais ghinearálta phoiblíochta agus eolais chun feasacht an phobail a mhúscailt faoin Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh mar uirlis an daonlathais rannpháirtíochta agus gur féidir le daoine tionscnaimh a shíniú.
Is féidir leat cuairt a thabhairt ar an suíomh gréasáin seo chun eolas a fháil faoi na forbairtí is déanaí sa Tionscnamh Eorpach ó na saoránaigh ar an iomlán agus freisin faoi thionscnaimh ar leith, nó chun liostáil lenár nuachtlitir.
Ina theannta sin, nuair a shíníonn tú tionscnamh ag baint úsáid as córas bailithe ar líne an Choimisiúin, is féidir leat liostáil chun nuashonruithe sonracha faoi thionscnaimh a fháil ó na heagraithe agus ón gCoimisiún.
Is féidir leat cuairt a thabhairt freisin ar shuíomh gréasáin Fhóram an Tionscnaimh Eorpaigh ó na Saoránaigh chun teacht ar fhíseáin, scéalta ratha agus blaganna faoi thionscnaimh éagsúla.
Is féidir le sínitheoirí rogha a dhéanamh a seoltaí ríomhphoist a chur ar fáil chun críoch cumarsáide agus faisnéise. Tá gá lena dtoiliú sainráite agus ní mór duit na rialacha ábhartha maidir le cosaint sonraí a chomhlíonadh.
Cosaint sonraí
IS É agus TÁ.
Leis an Rialachán maidir leis an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh, ceanglaítear ar na heagraithe sonraí pearsanta sonracha a bhailiú, ar pháipéar nó ar líne, agus an t-eolas sin a chur in iúl do na húdaráis náisiúnta atá i gceannas ar an tacaíocht a bailíodh a fhíorú. Gan na sonraí sin, ní féidir leis na húdaráis náisiúnta do thacaíocht don tionscnamh a bhailíochtú.
Ní mór do na heagraithe agus don Choimisiún gach ráiteas tacaíochta ar son tionscnaimh (agus gach cóip díobh) a scriosadh faoi cibé dáta is túisce acu seo a leanas:
- 1 mhí amháin tar éis do na heagraithe an tionscnamh a thíolacadh don Choimisiún
- 21 mhí tar éis thús na tréimhse bailiúcháin.
Má tharraingíonn na heagraithe siar a dtionscnamh tar éis thús na tréimhse bailiúcháin, áfach, ní mór na ráitis tacaíocht (agus gach cóip díobh) a scriosadh laistigh de 1 mhí amháin tar éis an tarraingt siar.
Na húdaráis náisiúnta a dhéanann na ráitis tacaíochta a fhíorú, ní mór dóibh na ráitis ar fad (agus gach cóip díobh) a scriosadh laistigh de 3 mhí tar éis dóibh an próiseas sin a chur i gcrích.
Seoltaí ríomhphoist:
Ní mór do na heagraithe agus don Choimisiún gach taifead de sheoltaí ríomhphoist a scriosadh faoi na teorainneacha ama seo a leanas:
- 1 mhí amháin tar éis an tionscnamh a tharraingt siar nó
- 12 mhí tar éis thús na tréimhse bailiúcháin nó
- 12 mhí tar éis do na heagraithe an tionscnamh a thíolacadh don Choimisiún.
Más le teachtaireacht fhoirmiúil a thugann an Coimisiún freagra ar thionscnamh, áfach, tiocfaidh deireadh leis an tréimhse coinneála le haghaidh seoltaí ríomhphoist 3 bliana tar éis an teachtaireacht sin a fhoilsiú.
Na sonraí pearsanta uile a phróiseáiltear chun críche tionscnaimh, tá siad faoi réir na reachtaíochta maidir le cosaint sonraí.
Maidir leis na sonraí pearsanta a phróiseálann siad, ní mór d’ionadaithe na ngrúpaí eagraithe an Rialachán Ginearálta maidir le Cosaint Sonraí (RGCS) agus an reachtaíocht náisiúnta ábhartha um chosaint sonraí a chomhlíonadh.
Maidir leis na sonraí pearsanta a phróiseálann sé, ní mór don Choimisiún Eorpach an Rialachán maidir le daoine nádúrtha a chosaint i ndáil le sonraí pearsanta a phróiseáil ag institiúidí an Aontais (EUDPR) a chomhlíonadh.
Maidir leis na sonraí pearsanta a phróiseálann siad agus na ráitis tacaíochta á bhfíorú, tá na Ballstáit faoi réir RGCS agus na rialacha náisiúnta ábhartha maidir le cosaint sonraí.
Tugann córas bailithe ar líne an Choimisiúin an leibhéal slándála is airde d’úsáideoirí (criptiú sonraí san áireamh) i gcomhréir lena rialacha maidir le córais shlána chumarsáide agus faisnéise. Is féidir le saoránaigh tionscnaimh a shíniú sa chóras freisin trí úsáid a bhaint as a ríomh-shainaitheantas (eID) náisiúnta.
Ní féidir leat na sonraí a bhailíonn tú mar chuid de na ráitis tacaíochta a úsáid chun críocha cumarsáide.
Mar sin féin, is féidir leat sonraí teagmhála na sínitheoirí a iarraidh go sonrach orthu – faoi réir a dtoilithe – le haghaidh cumarsáide agus faisnéise.
Le haghaidh tuilleadh sonraí, féach an Treoir maidir le cosaint sonraí d’eagraithe.
An rialaitheoir sonraí le haghaidh tionscnamh ó na saoránaigh, is é an duine sin:
- ionadaí an ghrúpa d’eagraithe, nó
- an t-eintiteas dlíthiúil, má cuireadh ceann ar bun leis an tionscnamh a bhainistiú.
Baineann an ról sin le próiseáil sonraí pearsanta (seoltaí ríomhphoist san áireamh) a bailíodh ó dhaoine aonair le linn sínithe a bheith á mbailiú.
Comhroinntear ról an rialaitheora sonraí leis an gCoimisiún más rud é go mbaineann tionscnamh úsáid as:
- córas an Choimisiúin chun sínithe agus seoltaí ríomhphoist a bhailiú ar líne
- seirbhís malartaithe comhad an Choimisiúin chun sínithe a aistriú chuig Ballstáit.
Is rialaitheoirí sonraí iad na húdaráis náisiúnta freisin le linn an phróisis chun sínithe a fhíorú.
Le haghaidh tuilleadh sonraí, féach an Treoir maidir le cosaint sonraí d’eagraithe.
Tá rialacha sonracha leagtha síos sa Rialachán maidir leis an Tionscnamh Eorpach ó na Saoránaigh – féach Airteagal 19.
I dtaca le gach gné eile, is faoi réir rialacha an Rialacháin Ghinearálta maidir le Cosaint Sonraí atá na heagraithe agus na húdaráis inniúla sna Ballstáit.
Le linn don Choimisiún a bheith ag gníomhú mar chomhrialaitheoir, is le Rialachán (AE) 2018/1725 a rialaítear a chuid beart.
Le haghaidh tuilleadh sonraí, féach an Treoir maidir le cosaint sonraí d’eagraithe.
