Pakt o migracji i azylu

Migracja to złożony problem, który wymaga wspólnej europejskiej reakcji. Konieczne jest uwzględnienie bezpieczeństwa osób ubiegających się o ochronę międzynarodową lub przemieszczających się w poszukiwaniu lepszego życia, ale też obaw krajów, że presja migracyjna przekroczy ich możliwości wewnętrzne.

Aby umożliwić tego rodzaju wspólną europejską reakcję, Komisja Europejska zaproponowała pakt o migracji i azylu, który stanowi unijne ramy zarządzania migracją w perspektywie długoterminowej. System ten, nad którym Parlament Europejski głosował w kwietniu 2024 r., ma na celu wspieranie państw członkowskich, które zmagają się z poważną presją migracyjną i które chronią nasze granice zewnętrzne. Jednocześnie gwarantuje pewność i jasność osobom przybywającym do UE. Europejczycy będą też mogli żywić zaufanie co do tego, że migracja jest zarządzana w sposób skuteczny i humanitarny, w pełni zgodny z naszymi wartościami i prawem międzynarodowym. 

Budowanie zaufania

Bazując na kompleksowym ujęciu, pakt wprowadza nowe podejście do migracji, aby zbudować zaufanie przy pomocy skuteczniejszych procedur i dzięki znalezieniu nowej równowagi między zbiorową odpowiedzialnością i solidarnością.

Jasno określona odpowiedzialność

Skuteczniejsze procedury zapewnią jaśniejszy podział obowiązków, co pomoże przywrócić zaufanie między państwami członkowskimi, a jednocześnie zapewni jasność osobom wnioskującym o azyl. Przepisy poprawią również powiązanie między najważniejszymi procedurami – azylu i powrotu.

Solidarność

Elastyczność umożliwiająca państwom członkowskim okazanie solidarności z innymi krajom UE zmagającymi się z presją migracyjną:

• relokacja nowo przybyłych osób
• bezpośrednie wsparcie operacyjne
• długoterminowe wsparcie w budowaniu zdolności w zakresie procedur azylowych
• przyjmowanie osób nowo przybyłych lub operacje powrotowe
• wsparcie w reagowaniu na konkretne trendy migracyjne mające wpływ na państwa członkowskie przez współpracę z państwami spoza UE

Dostosowane do konkretnych sytuacji scenariusze działań solidarnościowych:

Podejście integracyjne

• Intensywne prace przygotowawcze od grudnia 2019 r.
• Dwie pełne rundy konsultacji ze wszystkimi państwami członkowskimi, Parlamentem Europejskim, parlamentami krajowymi, społeczeństwem obywatelskim, partnerami społecznymi i przedsiębiorstwami
• Ostrożna równowaga polegająca na uwzględnieniu wszystkich perspektyw
• We wrześniu 2022 r. pięć rotacyjnych prezydencji Rady uzgodniło z Parlamentem Europejskim wspólny plan działania dotyczący zaplanowania, koordynacji i wdrożenia harmonogramu negocjacji w sprawie paktu. 
• W grudniu 2023 r. Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej osiągnęły porozumienie polityczne w sprawie pięciu podstawowych elementów paktu.
• W kwietniu 2024 r. Parlament Europejski przyjął pakt.