Οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή

Βασικός στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) ήταν ευθύς εξαρχής η μείωση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων μεταξύ των πολύ διαφορετικών περιφερειών της μέσω της πολιτικής συνοχής της. Η Συνθήκη της Λισαβόνας πρόσθεσε μια τρίτη διάσταση: την εδαφική συνοχή.

Αυτή χρησιμοποιεί κονδύλια της ΕΕ για να βοηθήσει όλα τα κράτη μέλη και τις περιφέρειές τους να αναπτυχθούν οικονομικά και κοινωνικά, καθώς και να αντιμετωπίσουν τα ιδιαίτερα προβλήματα περιφερειών διαφόρων κατηγοριών, όπως:

• περιφερειών με σοβαρά και μόνιμα φυσικά ή δημογραφικά μειονεκτήματα (π.χ., αραιοκατοικημένων, νησιωτικών, διασυνοριακών ή ορεινών περιφερειών)·
• περιοχών που πλήττονται από την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση και
• αγροτικών περιοχών.

Τη χρηματοδότηση για την υλοποίηση των στόχων της συνοχής διαχειρίζονται γενικά, σε συνεργασία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι εθνικές ή περιφερειακές αρχές. Η χρηματοδότηση εστιάζεται στις προτεραιότητες της ΕΕ και διατίθεται κυρίως από:

• το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης
• το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο
• το Ευρωπαϊκό Ταμείο Συνοχής
• το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης.

Άλλα ταμεία της ΕΕ που υποστηρίζουν τη συνοχή με τις επενδύσεις τους είναι:

• το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας
• το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης
• η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.

Τα άρθρα 174-178 της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ αποτελούν τη νομική βάση για την πολιτική συνοχής της ΕΕ.