Wspólna polityka rolna (WPR)

Wspólna polityka rolna (WPR) to obszar, w którym kompetencje są dzielone między Unię Europejską (UE) i państwa członkowskie UE.

Zgodnie z art. 39 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej WPR ma na celu:

• zwiększenie wydajności rolnictwa przez promowanie postępu technicznego i zapewnienie optymalnego wykorzystania czynników produkcji, w szczególności siły roboczej;
• zagwarantowanie odpowiedniego poziomu życia rolników;
• stabilizowanie rynków;
• zagwarantowanie bezpieczeństwa dostaw;
• zagwarantowanie rozsądnych cen dla konsumentów.

Przy pomocy Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) WPR pomaga europejskim rolnikom realizować dostawy bezpiecznej, zdrowej i niedrogiej żywności, zapewniając im wsparcie dochodów. Oprócz tego finansuje działania ukierunkowane na wspieranie i regulowanie rynków rolnych. Z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) finansowane są programy rozwoju obszarów wiejskich w państwach członkowskich.

Od wejścia w życie traktatu lizbońskiego (art. 42 ust. 1 i art. 43 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej) większość decyzji dotyczących rolnictwa podejmowana jest w ramach zwykłej procedury ustawodawczej.

WPR istnieje od prawie 60 lat. Obecnie przeprowadzana jest jej szósta zasadnicza reforma, a nowa WPR ma obowiązywać od początku 2023 r. Od 30 lat jej udział w budżecie UE stopniowo maleje. W 1985 r. wynosił 73 %, natomiast na lata 2021–2027 zmniejszył się do 31 %.

Celem nowej WPR jest wspieranie zrównoważonego i konkurencyjnego sektora rolnego, który może zapewnić środki do życia rolnikom, a społeczeństwu zdrową i zrównoważoną żywność, a także ożywić obszary wiejskie.

Rolnictwo i obszary wiejskie są centralnym punktem Europejskiego Zielonego Ładu, a nowa WPR będzie kluczowym narzędziem, które pozwoli zrealizować cele strategii „od pola do stołu” oraz strategii na rzecz bioróżnorodności.

Ze względu na opóźnienie w negocjacjach dotyczących nowej WPR jej wejście w życie zostało przesunięte na 1 stycznia 2023 r. W celu zapewnienia płatności dla rolników i innych beneficjentów WPR w latach 2021 i 2022 przyjęto rozporządzenie (UE) 2020/2220 (rozporządzenie przejściowe).