Papers by Janusz Smołucha
Misje dyplomatyczne legatów apostolskich do Czech w połowie XV wieku
Lipnica Murowana : gród króla Władysława Łokietka
Życie religijne i codzienne pod koniec XVI w. w Krakowie w świetle „Diariusza” Giovanniego Paola Mucante
The article is based on The Diary of the journey undertaken to Poland in the years 1596-1597 by t... more The article is based on The Diary of the journey undertaken to Poland in the years 1596-1597 by the papal legate, Cardinal Enrico Caetani. This hitherto unpublished material is a valuable source of information for the early modern Polish history. Its author, the secretary of Cardinal Giovanni Paolo Mucante, was a keen observer of the life of people from all social classes. He also had a sharp eye for the religious ceremonies and the spiritual makeup of the country, both of which he describes with meticulous accuracy. By doing it, he shed a new light on the spiritual and material culture of the inhabitants of the Polish‑Lithunian Commonwealth. The author of the article focuses on that part of The Diary which relates directly to Krakow. This fascinating reading shows the former capital of the Kingdom of Poland as a place less developed in terms of culture and social amenities then contemporary Italian cities, but nonetheless equally original, appealing and beautiful.Artykuł oparty zos...
Przeszłość jest czasem narodzin : z dziejów Wiślicy i jej związków z Krakowem : materiały z sympozjum historycznego zorganizowanego w Wiślicy 23 października 2005 roku
Historia vero testis temporum : księga jubileuszowa poświęcona profesorowi Krzysztofowi Baczkowskiemu w 70. rocznicę urodzin
Rocznik Filozoficzny Ignatianum
Oddajemy w ręce czytelników kolejny numer Rocznika Filozoficznego Ignatianum, który w dużej mierz... more Oddajemy w ręce czytelników kolejny numer Rocznika Filozoficznego Ignatianum, który w dużej mierze poświęcony został sprawom kościelnym, a w szczególności dyplomacji papieskiej. W pierwszym tekście Dorota Gregorowicz przedstawiła analizę fenomenu rozwoju międzynarodowego autorytetu Stolicy Apostolskiej w XVI i XVII w., opierającego się na zasadzie tzw. aktywnej neutralności. Rdzeniem papieskiej dyplomacji w epoce nowożytnej stały się nuncjatury apostolskie – stałe przedstawicielstwa dyplomatyczne w stolicach katolickich państw. Pozostający w stałym kontakcie z Rzymem nuncjusze posiadali jednak dużą swobodę działania, pełniąc na podległym sobie terenie funkcję mediatorów, arbitrów oraz nadzorców życia religijnego wiernych.
In the 15lh century the most important institutions of the Medieval world underwent a severe cris... more In the 15lh century the most important institutions of the Medieval world underwent a severe crisis. The decline in the role and meaning of the Holy See was induced mainly by the Avignon Papacy and later on by the Great Schism. The situation at the time was also influenced by the incessant wars in Europe and by numerous fundamental plagues. Not only the social but also the moral and religious order was broken. The near end of the world was widely excepted. No other era instilled into people the persistent notion of death in the manner that the 15lh century did. The preachers prepared them for the end of the world, for the return of Christ; they forced them to repent and to live in peace. In these circumstances, new humanistic trends developed. Enea Silvio Piccolomini, later Pope Pius II, was the most important representative of the new religious movements. The author of the article presents several concise biographical notes of the figures he considers the most influential as far as...
Perspektywy Kultury, 2022
When the Ottoman Turks began their conquest of further Balkan countries in the second half of the... more When the Ottoman Turks began their conquest of further Balkan countries in the second half of the 14th century, they were opposed by Hungary, which came to known as the bastion of Christianity. The article analyses subsequent events of the 15th and 16th centuries when the term was first applied to the Kingdom of Poland. Poland’s greatest involvement in the war against the Muslims was during the reign of Ladislaus III of Hungary, who died in 1444 at the Battle of Varna. Under his successor, Kazimierz Jagiellończyk, Poland managed to avoid military conflict with Turkey, though it waged constant war with their allies, the Tatars. The first Turkish invasions of Poland followed the defeat in Bukovina in the autumn of 1497. In the ensuing decades, Poland was forced to renew truces with Turkey every few years, which drained the state’s coffers yet failed to protect it from the devastating Tartar invasions. After the fall of Hungary at the Battle of Mohács in 1526, Poland found itself on th...
Rocznik Filozoficzny Ignatianum, 2021
W graficznym projekcie okładki najnowszego numeru Rocznika Filozoficznego Ignatianum przedstawion... more W graficznym projekcie okładki najnowszego numeru Rocznika Filozoficznego Ignatianum przedstawiono bramę wjazdową na zamek królewski na Wawelu, czyniąc z niej łuk triumfalny otwierający się ku drodze, rozpoznawalnej dla każdego człowieka czującego więź z dziedzictwem kulturowym świata Zachodu. Ta zdefiniowana droga to via Appia, zbudowana niegdyś z woli Appiusza Klaudiusza Ślepego, uchodząca za jeden z najstarszych traktów rzymskich. Nazywana przez samych Rzymian „królową dróg”, u człowieka wychowanego na wartościach, jakie niesie ze sobą cywilizacja Zachodu, jest nierozłącznie związana z Wiecznym Miastem. To o nim pisał w sławnym epitafium Mikołaj Sęp-Szarzyński: „dziś w Rzymie zwyciężonym Rzym niezwyciężony”, dając wyraz narzucającej się świadomości łączenia tego, co przeszłe, z tym, czego doświadczamy jako obecne. To na tej drodze rozegrała się legendarna scena przywołana przez Henryka Sienkiewicza, w której pytanie: Quo vadis, Domine? [dokąd zmierzasz, Panie?] zadaje uciekający ...
Rocznik Filozoficzny Ignatianum, 2021
Drodzy Czytelnicy, przekazujemy Wam szczególny tom „Rocznika Filozoficznego Ignatianum” w znaczne... more Drodzy Czytelnicy, przekazujemy Wam szczególny tom „Rocznika Filozoficznego Ignatianum” w znacznej mierze poświęcony znaczeniu dziejowemu zakonu jezuitów. Oddajemy go Państwu w czasie wyjątkowym – w Roku Ignacjańskim, którego światowe obchody ogłosił kilka miesięcy temu Ojciec Generał Arturo Sosa SJ, dla uczczenia: 500. rocznicy nawrócenia Ignacego Loyoli (20 maja 1521 r.) i 400. rocznicy Jego kanonizacji (12 marca 1621 r.). Jak wiadomo, rocznice ważnych wydarzeń i związane z nimi obchody są okazją do wspomnień, przypomnień, podsumowań. Tak jest i w przypadku niniejszego tomu, wpisującego się w obchody Roku Ignatiańskiego, na którego łamach zamieściliśmy szereg rozpraw naukowych poświęconych aktywności jezuitów.
Rocznik Filozoficzny Ignatianum, 2021
Podobnie jak wcześniejszy numer „Rocznika”, również ten składa się z dwóch zasadniczych części. P... more Podobnie jak wcześniejszy numer „Rocznika”, również ten składa się z dwóch zasadniczych części. Pierwsza z nich poświęcona została kulturalnemu i intelektualnemu klimatowi dworów królowych w średniowiecznej i nowożytnej Europie. Jeszcze na początku lat dwutysięcznych uprawniona była opinia, że w polskiej historiografii niewiele wiemy zarówno o samych królowych i ich roli w państwie, jak o ich otoczeniu, a poza głównym nurtem badawczym pozostają struktury dworów polskich księżnych i królowych, były ze wszech miar słuszne. Przez ostatnich dwadzieścia lat tematyka związana z dworem polskich królowych w średniowieczu i w epoce nowożytnej doczekała się grona badaczy, którzy coraz śmielej wychodzą poza dociekania o charakterze strukturalno-personalnym, a w polskich badaniach widoczny jest coraz wyraźniej nurt queenship, wpisujący się w tę problematykę i cieszący się zauważalną popularnością w historiografiach zachodnich.
Bullarium Poloniae litteras apostolicas aliaque monumanta Poloniae Vaticana continens", t. 7, 1464-1471, ediderunt et curaverunt Irena Sułkowska-Kuraś, cooperantibus Janussio Smołucha & Premislao Stanko, Romae - Lublini 2006 : [recenzja] / Krzysztof R. Prokop
O episkopacie tytularnym średniowiecznej i wczesnonowożytnej Polski : (w związku z książką Krzysztofa Rafała Prokopa, Biskupi pomocniczy w diecezjach polskich w dobie przedtrydenckiej (2. poł. XIII-1. poł XVI w.), Kraków 2002, s. 392) / Janusz Smołucha, Przemysław Stanko
Rocznik Filozoficzny Ignatianum, 2021
Drodzy Czytelnicy,przekazujemy Wam kolejny tom „Rocznika Filozoficznego Ignatianum”, zawierający ... more Drodzy Czytelnicy,przekazujemy Wam kolejny tom „Rocznika Filozoficznego Ignatianum”, zawierający – zgodnie z aktualnym profilem pisma – artykuły o tematyce historycznej (szeroko rozumianej, m.in. jako historia kultury, idei, Kościoła, prawa), filozoficznej oraz historyczno-literackiej.
Rocznik Filozoficzny Ignatianum, 2021
Drodzy Czytelnicy, po długiej przerwie spowodowanej, z jednej strony, zmianami w Redakcji, z drug... more Drodzy Czytelnicy, po długiej przerwie spowodowanej, z jednej strony, zmianami w Redakcji, z drugiej – trwającą wiele miesięcy pandemią koronawirusa, ukazuje się kolejny numer „Rocznika Filozoficznego Ignatianum”. Nowy zespół redakcyjny postanowił rozszerzyć formułę wydawniczą o teksty z szeroko rozumianej humanistyki; zatem będą to artykuły nie tylko z dziedziny filozofii, ale również historii, nauk o kulturze i religii, teologii oraz literatury polskiej i obcej. Czasopismo zostało też otwarte na szerokie spektrum zagadnień uwzględniających misję Akademii Ignatianum jako ośrodka naukowego o charakterze katolickim. Ważnym elementem tego podejścia jest kwestia śródziemnomorskiej tradycji cywilizacyjnej i dziedzictwa kulturowego, które w naszym rozumieniu są najważniejszymi źródłami wiedzy i inspiracją do badania także współczesnych problemów pojedynczych ludzi, społeczeństw i państw.
Wręczenie Księgi Jubileuszowej Profesorowi Krzysztofowi Baczkowskiemu z okazji 70-lecia urodzin (Kraków, 5 października 2008) : "Wspólnoty małe i duże w społeczeństwach Czech i Polski w średniowieczu i w czasach nowożytnych" - międzynarodowa konferencja (Niepołomice, 6-8 października 2008) / Janusz
The author focuses on the history and on the modus operandi of one of the most important ecclesia... more The author focuses on the history and on the modus operandi of one of the most important ecclesiastic institutions, i.e. the Apostolic Penitentiary (Sacra Poenitentiaria Apostolica). The Apostolic Penitentiary is one of the three main tribunals of the Roman Curia, together with the Roman Rota (Sacra Rota Romana) and the Apostolic Signature (Signatura Apostolica). Although the penitentiary is referred to as the supreme court dealing with the matters of conscience, never did it administer justice. Therefore, the author believes that it should be addressed as the main tribunal of mercy in the Church. Theoretically, all worshippers, clergymen or laymen, were entitled to turn to the Penitentiary asking for special dispensation from observing the canonical law. They only had to go to Rome personally or to send an authorized person instead and to present an adequate supplication addressed to the pope. The Penitentiary offered dispensations, absolutions, licences and exemptions from ecclesi...
Studia Historica Gedanensia
Combatting the Black Death in the light of selected writings and treatises from the XIVth century... more Combatting the Black Death in the light of selected writings and treatises from the XIVth century This article analyzes texts that show attempts to resist the plague epidemic in Europe in the second half of the XIVth century. Much information on this subject has survived in writings by Italian authors, including Giovanni Boccaccio, Matteo Villani, and Francesco Petrarch. In Italian cities, the sickness led to demographic disaster, permanently changing the social order and the daily life of their inhabitants. Using the above mentioned texts, the author reflects on the triumphal march of the plague, searching for answers to the question as to the extent to which contemporary doctors were responsible for the state of affairs. When they encountered the first attack of the plague, they were helpless, not possessing either appropriate knowledge of medicines. Authors of chronicles noted that when examining the sick, doctors only took simple steps such as measuring temperature and analyzing...
Uploads
Papers by Janusz Smołucha