Ħarsien tad-drittijiet fundamentali fi ħdan l-Unjoni
L-Unjoni Ewropea hija kemm assoċjazzjoni ta' pajjiżi li jikkooperaw f'oqsma ta' interess reċiproku kif ukoll komunità ta' valuri.
Il-valuri fundamentali li fuqhom hija msejsa l-Unjoni huma minquxa fl-Artikolu 2 tat-Trattat tal-Unjoni Ewropea. Dawn huma
- ir-rispett għad-drittijiet tal-bniedem,
- il-libertà,
- id-demokrazija,
- l-ugwaljanza,
- the istat tad-dritt, u
- ir-rispett għad-drittijiet tal-bniedem, inklużi d-drittijiet ta' persuni li huma parti minn minoranzi.
Ir-rispett tad-drittijiet tan-nies huwa wieħed mill-obbligi bażiċi tal-UE. Dawn id-drittijiet għandhom jiġu rrispettati mill-UE meta jiġu applikati l-politiki u l-programmi, mill-istituzzjonijiet tal-UE u minn kull wieħed mill-Istati Membri.
Il-Karta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea tistabbilixxi id-drittijiet kollha personali, ċiviċi, politiċi, ekonomiċi u soċjali li jgawdu minnhom in-nies fi ħdan l-Unjoni Ewropea.
Il-Karta hija parallela mas-sistemi nazzjonali iżda ma tieħux posthom. Jekk id-drittijiet fundamentali tal-individwi ma jiġux rispettati, il-qrati nazzjonali għandhom jiddeċiedu dwar il-kwistjoni. L-individwi jistgħu japplikaw ukoll quddiem il-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem li tiddeċiedi dwar il-ksur tad-drittijiet ċivili u politiċi stabbiliti fil-Konvenzjoni Ewropea għall-Protezzjoni tad-Drittijiet tal-Bniedem u tal-Libertajiet Fundamentali. F'każijiet speċifiċi, meta Stat Membru ma jimxix mal-liġi tal-UE u jikser id-drittijiet ta' uħud, il-Kummissjoni Ewropea tista' wkoll tressaq lil Stat Membru quddiem il-Qorti tal-Ġustizzja tal-Unjoni Ewropea.
L-Aġenzija tal-Unjoni Ewropea għad-Drittijiet Fundamentali hija l-korp indipendenti tal-UE speċjalizzat f'dan il-qasam b'mandat li jkopri l-ambitu kollu tad-drittijiet stabbiliti fil-Karta.
Ir-rwol tal-Parlament Ewropew
Il-Parlament Ewropew huwa impenjat bis-sħiħ għar-rispett tad-drittijiet fundamentali madwar l-Unjoni.
Sussegwentement għall-ħidma tal-Kumitat għal-Libertajiet Ċivili, il-Ġustizzja u l-Intern, l-MEPs jiddiskutu u jadottaw riżoluzzjonijiet fis-sessjonijiet plenarji tal-Parlament Ewropew dwar is-sitwazzjoni tad-drittijiet fundamentali fl-UE u dwar kwistjonijiet speċifiċi rigward il-ħarsien ta' dawn id-drittijiet fl-Istati Membri.
Flimkien mal-Kunsill tal-UE, il-Parlament Ewropew jadotta l-leġiżlazzjoni sabiex iħares aħjar id-drittijiet fundamentali.
Eżempju tajjeb ta' din il-leġiżlazzjoni huwa l-korp ta' liġijiet li l-Parlament Ewropew adotta sabiex jipprojbixxi d-diskriminazzjoni u jiżgura li n-nies jiġu ttrattati b'mod ugwali fuq il-post tax-xogħol.
Kisba oħra importanti kienet li il-protezzjoni tal-privatezza u li jiġi żgurat li l-ipproċessar tad-data personali jsir bir-rispett sħiħ tal-leġiżlazzjoni tal-Unjoni adottata sabiex tipproteġi dan id-dritt fundamentali.
L-Istati Membri għandhom japplikaw dawn il-liġijiet fil-livell nazzjonali.
F'dawn l-aħħar snin, il-Parlament Ewropew qiegħed jipparteċipa aktar fi kwistjonijiet dwar l-istat tad-dritt u d-demokrazija. Fl-2016, il-Parlament Ewropew adotta riżoluzzjoni li tappella għal mekkaniżmu tal-UE dwar is-sitwazzjoni tad-demokrazija, l-istat tad-dritt u d-drittijiet fundamentali fl-Istati Membri u fl-istituzzjonijiet tal-UE.