Лекц №2 Шийдвэр гаргалт

Лекц №2 Шийдвэр гаргалт

• 1.
  1. Шийдвэр гаргахүйл явц 2. Шийдвэр гаргалтанд загварыг ашиглах нь 3. Шийдвэр гаргалтанд ашиглагддаг аргууд 4. Шийдвэрийн орчин 5. Шийдвэрийн онол - тодорхой нөхцөлд шийдвэр гаргах - аз туршсан нөхцөлд шийдвэр гаргах - тодорхойгүй нөхцөлд шийдвэр гаргах
• 2.
  Шийдвэр гаргах үйлявц  Шийдвэр гэдэг нь 2 ба түүнээс дээш хэд хэдэн боломжит хувилбаруудаас хийсэн сонголт юм.  Амжилттай сайн шийдвэрүүд нь дараах 6 үе шатуудаас тогтсон үйл явц байна. 1. Асуудлыг илрүүлж тодорхойлох 2. Шалгуур болон хязгаарлалтуудыг тогтоох 3. Боломжийн хувилбаруудыг боловсруулах 4. Хувилбаруудад үнэлгээ хийх 5. Хувилбарын сонголт хийх 6. Шийдвэрийг хэрэгжүүлэх
• 3.
  Шийдвэр гаргалтанд загварыгашиглах нь Загвар гэдэг нь бодит байдлын хийсвэрлэл юм.  Загварыг шийдвэр гаргалтанд ашиглах зайлшгүй хэдэн шаардлагууд байдаг. ➢ Нарийн түвэгтэй байдал: бодит байдалд нөлөөлөх нөлөөллүүдийг судлах боломжийг нэмэгдүүлдэг ➢ Туршилт: амьдрал дээр цөөн тоогоор туршиж байж олноор үйлдвэрлэх боломжтой болдог ➢ Удирдлагын чиг хандлага: хувилбаруудад харьцуулалт хийн сонголт хийх, шийдвэрийн үр дагаварыг урьдчилан харж өнөөгийнхтэй харьцуулах боломж олгодог  Загварыг - биет - бүдүүвч - математик гэж 3 ангилдаг.
• 4.
  Шийдвэр гаргалтанд ашиглагддагаргууд Нийтлэг хэрэглэдэг хэд хэдэн аргууд байдаг. ❖ Тоглоомын онол: Өрсөлдөгчийн гаргасан шийдвэр, түүний үр дагаварыг үнэлж загварчлах арга ❖ Дараалал тогтоох арга: Үйлчилгээний ажлын дараалал, хүлээлтийн шугамын нөхцөл байдлын арга ❖ Нөөцийн удирдлага: Нөөцийн захиалгын хэмжээ болон хугацааг оновчтойгоор төлөвлөх арга ❖ Шугаман программчлалын арга: Хязгаарлагдмал нөөцийн хуваарилалтыг ашиг хамгийн их, алдагдал хамгийн бага байхаар оновчтой хийх арга ❖ Эдийн засгийн шинжилгээ: Үйлдвэрлэлийн ашиг алдагдлын шинжилгээ хийхэд үндэслэгддэг бөгөөд үйлдвэрлэлийн ашигтай ажиллах боломжийг тогтоох арга Ашиг алдагдлын шинжилгээ гэдэг нь ашиг ч үгүй алдагдал ч үгүй (Break Even Point) цэгийг олох зорилготой. Ө/х ашиг тэг байх буюу нийт орлого нийт зардал тэнцэх цэг юм.
• 5.
  Нийт орлого гэдэгнь бүтээгдэхүүний тоог нэгжийн үнээр үржүүлсэнтэй тэнцүү. TR=P*Q Нийт зардал гэдэг нь хувьсах ба тогтмол зардлын нийлбэр байх бөгөөд тогтмол зардал нь үйлдвэрлэлийн хэмжээнээс хамаарахгүйгээр гарч байдаг. Харин хувьсах зардал нь тоо хэмжээнээс хамаарч өөрчлөгднө. TC=TFC+VC*Q Profit=TR-TC=O TC=TR Эндээс Q (BEP)=TFC/P-VC байдлаар тодорхойлогдно.
• 6.
  Шийдвэрийн онол Шийдвэр гаргахорчин нь шийдвэр гаргах үйл явцад нөлөөлдөг бөгөөд үүнийг 3 ангилж үздэг. тодорхой нөхцөлд шийдвэр гаргах: Шийдвэрийн үр дүн нь бүрэн мэдэгдэж байх нөхцөл аз туршсан нөхцөлд шийдвэр гаргах: тодорхой магадлалтай мэдэгдэж байх нөхцөл тодорхойгүй орчинд шийдвэр гаргах: шийдвэрийн үр дүнг урьдчилан хэлж чадахгүй байх, түүний магадлалыг тооцоолох боломжгүй байх нөхцөл Шийдвэрийн онолыг байгууллагын цаашдын хандлагыг тогтоож хамгийн сайн хувилбарыг олж сонгох гол хандлага гэж үздэг.
• 7.
  Шийдвэрийн онолоор шийдвэрлэхгэж байгаа асуудлын үр дүн нь мэдэгдэж буй байдалтай нь холбоотойгоор дараах алхамуудыг хийнэ.  Ирээдүйд бий болох нөхцлүүдийг таниж мэдэх  Ямар нэгэн зүйлийг нэмэхгүйгээр бодит байдалд үндэслэн боломжит хувилбаруудыг дэвшүүдэх  Нөхцөл байдлыг хувилбар тус бүр дээр үр дүнтэй нь холбон үзэх  Бололцоотой бол ирээдүйн нөхцөл байдлын талаархи магадлалыг тооцно.  Шийдвэрийг үнэлэхдээ тодорхой шалгуурыг үндэслэн хамгийн сайн хувилбарыг сонгох