INTERMEDIATE ACCOUNTING 
АВЛАГЫН БҮРТГЭЛ
Судлах зүйл 
1 Авлагын тухай ойлголт, ангилал 
2 Найдваргүй авлагын зардлыг бүртгэл 
3 Авлагыг данснаас хасах үеийн бүртгэл 
4 Авлагын бичгийн бүртгэл
LOGO 
1. Авлагын тухай 
ойлголт, ангилал 
Àâëàãà ãýäýã íü áàðàà á¿òýýãäýõ¿¿í 
áîðëóóëæ, àæèë ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëñíèé 
òºëºº õóäàëäàí àâàã÷, ¿éë÷ë¿¿ëýã÷ýýñ 
íýõýìæèëæ áàéãàà ìºíãºíèé ä¿í þì. 
3
LOGO 
Авлагын ангилал 
 Санхүүгийн тайлагналын зорилгоор 
Авлага 
Эргэлтий 
авлага 
Эргэлтийн 
бус авлага 
4 
 Хамрах хүрээгээр 
Авлага 
Худалдааны 
авлага 
Дансны 
авлага 
Авлагын 
бичиг 
Худалдааны 
бус авлага 
Ажилчид олгосон 
урьдчилгаа 
Хүүгийн авлага 
Торгуулийн авлага
LOGO 
Дансны авлага, 
түүний бүртгэл 
Äàíñны àâëàãà-Áîðëóóëñàí áàðàà, 
¿ç¿¿ëñýí ¿éë÷èëãýýíèé ¿íèéã òºëíº 
ãýñýí õóäàëäàí àâàã÷èéí àìàí àìëàëò. 
 Á¿ðòãýëèéí àðãà: 
Íèéò ä¿íãèéí àðãà 
Öýâýð ä¿íãèéí àðãà 
5
Á”êîìïàíè 420000¥ ºðòºãòýé áàðààã 600000 
òºãðºãººð 2/10 n/60 íºõö뺺ð áîðëóóëñàí. 
LOGO 
Äàíñны àâëàãûã 
á¿ðòãýõ æèøýý 
Íèéò ä¿íãèéí àðãà 
Дт Äàíñààðõàâëàãà600000 
Кт Áîðëóóëàëò 600000 
Дт Áîðë/òûíºðòºã420000 
Кт Áараа 420000 
Цэвэр дүнгийн арга 
Дт Äàíñны àâëàãà 588000 
6 
Кт Áîðëóóëàëò 588000 
Дт Áîðë/òûí ºðòºã 420000 
Кт Áàðàà 420000
Àâëàãûí 30% íü õºíãºëºëòèéí õóãàöààíû äàðàà 
òºëºãäºæ îðæ èðñýí 
LOGO 
Àâëàãûí 60% íü õºíãºëºëòèéí õóãàöààíäàà 
òºëºãäºæ îðæ èðñýí. 
 Íèéò ä¿íãèéí àðãà 
Дт ̺íãºí õºðºí㺠352800 
Дт Áîðë/õºíãºëºëò7200 
Кт Äàíñààðõàâëàãà 360000 
Дт ̺íãºíõºðºíãº180000 
Кт Äàíñààðõàâëàãà180000 
 Àâëàãûí ¿ëäñýí õýñýã íь хóãàöàà 
õýòýðñýí. 
7 
 Öýâýð ä¿íãèéí àðãà 
Дт ̺íãºíõºðºí㺠352800 
Кт Äàíñààðõ àâëàãà 352800 
Дт ̺íãºí õºðºí㺠180000 Кт 
Äàíñààðõ àâëàãà 176400 
Кт Àëä/ áîðë/ õºíãºëºëò3600 
Дт Äàíñààðõàâëàãà1200 
Кт Àëä/ áîðë/ õºíãºëºëò1200
LOGO 
Àâëàãûí ¿íýëãýý 
Àâëàãûã öýâýð áîëîìæèò ¿íý öýíýýð 
áàëàíñàä òàéëàãíàíà. 
ÖÁ¯Ö= Äàíñààðõ àâëàãà-Íàéäâàðã¿é 
àâëàãà 
8
LOGO 
Íàéäâàðã¿é àâëàãûí çàðäëûã 
òîîöîæ á¿ðòãýõ àðãóóä 
Øóóä äàíñíààñ õàñàõ àðãà 
Õàñàãäóóëãûí áóþó íººöèéí àðãà 
a.Áîðëóóëàëòûí õóâèéí æèíãèéí /îðëîãûí 
òàéëàíãèéí/ àðãà 
b.Äàíñààðõ àâëàãûí õóâèéí æèíãèéí /áàëàíñûí/ 
àðãà 
9
 Íàéäâàðã¿é àâëàãûí çàðäëûã òîîöîæ á¿ðòãýõ æèøýý 
 “À” êîìïàíè òàéëàíò ¿åä 8000000 ¥ áîðëóóëàëò çýýëýýð 
õèéñýí. Äàíñààðõ àâëàãûí ¿ëäýãäýë îíû ýõýíä 2000000 òºã, 
Ýðãýëçýýòýé àâëàãûí íººö äàíñíû ¿ëäýãäýë 25000 òºã 
áàéâ.Òàéëàíò õóãàöààíä àâëàãàààñ 6000000 òºã òºëºãäºæ 
îðæ èðñýí. 
 À.Áîðëóóëàëòûí õóâèéí æèíãèéí àðãûã àøèãëàí çýýëýýðõ 
àâëàãûí 2%-èàð íàéäâàðã¿é àâëàãûí çàðäëûã òîîöâîë 
òîõèðóóëàõ áè÷èëò: 
Дт Íàéäâàðã¿é àâëàãûí çàðäàë160000 
LOGO 
Кт Ýðãýëçýýòýé àâëàãûí íººö160000 
8000000õ2%/ 
10
Á.Äàíñààðõ àâëàãûí õóâèéí æèíãèéí àðãûã àøèãëàí 
àâëàãûí ¿ëäýãäëèéí 5% íü òºëºãäºæ èðýõã¿é ãýæ 
¿çâýë äàíñààðõ àâëàãûí ýöñèéí ¿ëäýãäëýýñ òîîöñîí ä¿í 
íü ýðãýëçýýòýé àâëàãûí íººö äàíñíû ýöñèéí ¿ëäýãäýë 
/4000000õ5%=200000 òºã/ áîëíî. Èéìä òàéëàíò ¿åèéí 
íàéäâàðã¿é àâëàãûí çàðäàë ãýæ òîîöîí á¿ðòãýõ ä¿í íü 
175000 òºã áîëíî. /200000-25000/ 
LOGO 
Дт Íàéäâàðã¿é àâëàãûí çàðäàë175000 
Кт Ýðãýëçýýòýé àâëàãûí íººö175000 
11
LOGO 
Âåêñåëýýðõàâëàãà, ò¿¿íèéá¿ðòãýë 
Àâëàãûíâåêñåëü-Òîäîðõîéõýìæýýíèéì 
ºíãºíòºëáºðèéãèðýýä¿éíòîä 
îðõîéõóãàöààíäòîãòîîñîíõ¿¿òýéòºëíºãýñýíòºëá 
ºðõàðèóöàã÷èéíáè÷ãýíàìëàëò. 
Àâëàãûíâåêñåëèéíòºðºë: 
zÕ¿¿òýéâåêñåëü 
zÕ¿¿ã¿éâåêñåëü 
12
LOGO 
Авлагыг данснаас 
хасах үеийн бүртгэл 
Авлагыг 
данснаас хасах 
Дансны авлагын 
цуглуулалт 
Дансны авлагын 
барьцаалал 
Дансны авлагын 
борлуулалт 
13
Авлага төлөгдөх үед авлагыг данснаас хасах бөгөөд 
энэ үед дараах журналын бичилтийг хийнэ. 
Дт Мөнгөн хөрөнгө хх 
LOGO 
Кт Дансны авлага хх 
Авлагын дансны гуравдагч талд шилжүүлэх 2 
хувилбар байдаг. 
а. Авлагын дансыг барьцаалах 
б. Авлагын дансыг шилжүүлэх 
14
LOGO 
а. Авлагын дансыг 
барьцаалах 
Авлагаа барьцаалж мөнгө зээлж авах 
үйл ажиллагааг авлагын барьцаалал 
гэнэ. 
Авлагын дансны барьцааллын 2 төрөл 
байдаг. 
Ерөнхий барьцаалал 
Тусгай барьцаалал 
15
Ерөнхий барьцаалал: компани бүх авлагаа 
барьцаанд тавина. Энэ үед авлагаа 
барьцаалагч нь зөвхөн зээлсэн мөнгөө 
бүртгэх ба авлагын дансанд бичилт хийхгүй. 
Гэхдээ авлага барьцаалагдсан талаар С/Т-нд 
нэмж тодруулна. Жишээ нь: “А” компани 
дансаарх бүх авлагаа барьцаалж 2500000 
төгрөгийн зээл авсан. 
LOGO 
Дт Мөнгөн хөрөнгө 2500000 
Кт Өрийн бичиг 2500000 
16
LOGO 
Тусгай барьцаалал 
 Зарим авлагаа барьцаалж зээл авахыг авлагын 
дансны тусгай барьцаалал гэнэ. 
 А/Авлагын цуглуулалтыг хэн хүлээн авах 
 Б/Өрийн бичгийн хүүгээс гадна санхүүжилтийн 
зардлыг тодорхойлох 
 В/Авлага төлөх этгээдэд мэдэгдэх эсвэл 
мэдэгдэхгүй байх 
 Г/Барьцаалсан авлагад тусад нь хамгаалалтын 
данс ашиглах 
 Жишээ: “Х” компани 60,000 төгрөгийн зээлийн 
дэнчинд 80,000 төгрөгийн дансны авлага “ХААН” 
банкинд барьцаалсан. “Х” компани 
санхүүжилтийн зардалд зээлийн 3%”-ийг “ХААН” 
банкинд төлсөн 
17
LOGO 
 Барьцаалагдсан авлагад хамаарах ажил гүйлгээ: 
 “Х” компани 
Дт Авлагын данс- Барьцаат 80,000 
Кт Авлагын данс 80,000 
Дт Мөнгөн хөрөнгө 58200 
Дт Санхүүжилтийн зардал 1,800 
Кт Өрийн бичиг 60,000 
 “ХААН” банк 
Дт Авлагын бичиг 60,000 
Кт Мөнгөн хөрөнгө 58,200 
Кт Санхүүжилтийн орлого 1,800 
18
LOGO 
б. Авлагын дансны 
шилжүүлэх 
Авлагын дансны шилжүүлэлтэнд дараах 
ойлголтууд гарч ирдэг. 
1. Фактор: Бизнесийн байгууллагаас авлагыг 
тодорхой шимтгэлтэйгээр худалдан авч, дараа нь 
худалдан авчаас шууд цуглуулалт хийдэг 
санхүүгийн байгууллага буюу банк. 
2. Факторинг: Авлагын дансыг борлуулах үйл 
ажиллагаа юм. 
Шилжүүлэлтийн үйл ажиллагааг дараах байдлаар 
ангилна. 
үүнд: Баталгаагүй 
Баталгаатай 
19
LOGO 
Факторингийн 
үйл ажиллагаа 
Баталгаагүй 
Борлуулалт 
гэж бүртгэнэ. 
Баталгаатай 
Дараах 3 нөхцөл 
-Борлуулагч тал нь авлагын ирээдүйн 
өгөөжийг хянахаа болих 
-Шилжүүлэгчийн хариуцлагыг ул 
үндэслэлтэй тооцоолж чадах 
-Авлага худалдан авагч нь авлагын 
дансыг авлага борлуулагчид буцаан 
худалдан авахыг шаардаж чадахгүй байх 
Тийм 
Борлуулалт гэж бүртгэх 
Үгүй 
Зээл гэж бүртгэх 
20
Жишээ нь “А” компани 600,000 
төгрөгийн дансны авлагаа “ХААН” 
банкинд баталгаагүйгээр шилжүүлсэн. 
Авлагын цуглуулалт болон авлагатай 
холбоотой аливаа эрсдлийг “ХААН” 
банк бүртгэнэ. “А” компани авлагын 
дансны 3%-иар санхүүжилтийн зардал 
төлсөн ба 5%-тай тэнцэх хэмжээний 
дүнг факторт үлдээсэн. 
LOGO 
21
LOGO 
 “А” компани 
Дт Мөнгөн хөрөнгө 552,000 
Дт Фактораас авах авлага 30,000 
Дт Авлага борлуулсны гарз 18,000 
Кт Авлагын данс 600,000 
“Хаан” компани 
Дт Авлагын данс 600,000 
Кт “А” компанид өгөх өглөг 30,000 
Кт Санхүүжилтийн орлого 18,000 
Мөнгөн хөрөнгө 552,000 
22
Жишээ нь “А” компани 600,000 
төгрөгийн дансны авлагаа “ХААН” 
банкинд баталгаатай шилжүүлсэн. 
Авлагын цуглуулалт болон авлагатай 
холбоотой аливаа эрсдлийг “А” компани 
бүртгэнэ. “А” компани авлагын дансны 
3%-иар санхүүжилтийн зардал төлсөн 
ба 5%-тай тэнцэх хэмжээний дүнг 
факторт үлдээсэн. 
LOGO 
23
LOGO 
А компани 
(Борлуулалтын ажил гүйлгээ) 
Дт Мөнгөн хөрөнгө 552,000 
Дт Фактораас авах авлага 30,000 
Дт Авлага борлуулсны гарз 18,000 
Кт Авлагын данс 600,000 
А компани 
(Зээлийн ажил гүйлгээ) 
Дт Мөнгөн хөрөнгө 552,000 
Дт Фактораас авах авлага 30,000 
Дт Шилжүүлсэн авлагын хөнгөлөлт18,000 
Кт Шилжүүлсэн авлагын өр 600,000 
24
LOGO 
4. Авлагын бичгийн 
бүртгэл 
Авлагын бичиг нь тогтоосон хугацаанд 
тодорхой хэмжээний мөнгийг татгалзах 
эрхгүйгээр төлөхөө бичгээр амласан 
албан ёсны амлалтын бичиг юм. 
Авлагын бичгээ мөнгөний хэрэгцээ 
гарсан үед хөнгөлөлттэй үнээр 
худалдаж болдог. 
25
 1. Авлагын бичгийн нийт төлөгдөх дүнг тооцно. 
 Нийт төлөгдөх=Нэрлэсэн үнэ+ Дуусгавар хугацаа 
LOGO 
хүртлэх хүү 
 2. Хөнгөлөлтийг тооцно. 
 Хөнгөлөлт=Нийт төлөгдөх дүн* Хөнгөлөлтийн %* 
хөнгөлөлтийн хугацаа 
 3. Авлагын бичгийг борлуулснаар хүлээн авах 
мөнгөний хэмжээг тодорхойлно. 
 Мөнгөн орлого=Нийт төлөгдөх дүн- Хөнгөлөлтийн 
хэмжээ 
26
2 avlaga

2 avlaga

  • 1.
  • 2.
    Судлах зүйл 1Авлагын тухай ойлголт, ангилал 2 Найдваргүй авлагын зардлыг бүртгэл 3 Авлагыг данснаас хасах үеийн бүртгэл 4 Авлагын бичгийн бүртгэл
  • 3.
    LOGO 1. Авлагынтухай ойлголт, ангилал Àâëàãà ãýäýã íü áàðàà á¿òýýãäýõ¿¿í áîðëóóëæ, àæèë ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëñíèé òºëºº õóäàëäàí àâàã÷, ¿éë÷ë¿¿ëýã÷ýýñ íýõýìæèëæ áàéãàà ìºíãºíèé ä¿í þì. 3
  • 4.
    LOGO Авлагын ангилал  Санхүүгийн тайлагналын зорилгоор Авлага Эргэлтий авлага Эргэлтийн бус авлага 4  Хамрах хүрээгээр Авлага Худалдааны авлага Дансны авлага Авлагын бичиг Худалдааны бус авлага Ажилчид олгосон урьдчилгаа Хүүгийн авлага Торгуулийн авлага
  • 5.
    LOGO Дансны авлага, түүний бүртгэл Äàíñны àâëàãà-Áîðëóóëñàí áàðàà, ¿ç¿¿ëñýí ¿éë÷èëãýýíèé ¿íèéã òºëíº ãýñýí õóäàëäàí àâàã÷èéí àìàí àìëàëò.  Á¿ðòãýëèéí àðãà: Íèéò ä¿íãèéí àðãà Öýâýð ä¿íãèéí àðãà 5
  • 6.
    Á”êîìïàíè 420000¥ ºðòºãòýéáàðààã 600000 òºãðºãººð 2/10 n/60 íºõö뺺ð áîðëóóëñàí. LOGO Äàíñны àâëàãûã á¿ðòãýõ æèøýý Íèéò ä¿íãèéí àðãà Дт Äàíñààðõàâëàãà600000 Кт Áîðëóóëàëò 600000 Дт Áîðë/òûíºðòºã420000 Кт Áараа 420000 Цэвэр дүнгийн арга Дт Äàíñны àâëàãà 588000 6 Кт Áîðëóóëàëò 588000 Дт Áîðë/òûí ºðòºã 420000 Кт Áàðàà 420000
  • 7.
    Àâëàãûí 30% íüõºíãºëºëòèéí õóãàöààíû äàðàà òºëºãäºæ îðæ èðñýí LOGO Àâëàãûí 60% íü õºíãºëºëòèéí õóãàöààíäàà òºëºãäºæ îðæ èðñýí.  Íèéò ä¿íãèéí àðãà Дт ̺íãºí õºðºí㺠352800 Дт Áîðë/õºíãºëºëò7200 Кт Äàíñààðõàâëàãà 360000 Дт ̺íãºíõºðºíãº180000 Кт Äàíñààðõàâëàãà180000  Àâëàãûí ¿ëäñýí õýñýã íь хóãàöàà õýòýðñýí. 7  Öýâýð ä¿íãèéí àðãà Дт ̺íãºíõºðºí㺠352800 Кт Äàíñààðõ àâëàãà 352800 Дт ̺íãºí õºðºí㺠180000 Кт Äàíñààðõ àâëàãà 176400 Кт Àëä/ áîðë/ õºíãºëºëò3600 Дт Äàíñààðõàâëàãà1200 Кт Àëä/ áîðë/ õºíãºëºëò1200
  • 8.
    LOGO Àâëàãûí ¿íýëãýý Àâëàãûã öýâýð áîëîìæèò ¿íý öýíýýð áàëàíñàä òàéëàãíàíà. ÖÁ¯Ö= Äàíñààðõ àâëàãà-Íàéäâàðã¿é àâëàãà 8
  • 9.
    LOGO Íàéäâàðã¿é àâëàãûíçàðäëûã òîîöîæ á¿ðòãýõ àðãóóä Øóóä äàíñíààñ õàñàõ àðãà Õàñàãäóóëãûí áóþó íººöèéí àðãà a.Áîðëóóëàëòûí õóâèéí æèíãèéí /îðëîãûí òàéëàíãèéí/ àðãà b.Äàíñààðõ àâëàãûí õóâèéí æèíãèéí /áàëàíñûí/ àðãà 9
  • 10.
     Íàéäâàðã¿é àâëàãûíçàðäëûã òîîöîæ á¿ðòãýõ æèøýý  “À” êîìïàíè òàéëàíò ¿åä 8000000 ¥ áîðëóóëàëò çýýëýýð õèéñýí. Äàíñààðõ àâëàãûí ¿ëäýãäýë îíû ýõýíä 2000000 òºã, Ýðãýëçýýòýé àâëàãûí íººö äàíñíû ¿ëäýãäýë 25000 òºã áàéâ.Òàéëàíò õóãàöààíä àâëàãàààñ 6000000 òºã òºëºãäºæ îðæ èðñýí.  À.Áîðëóóëàëòûí õóâèéí æèíãèéí àðãûã àøèãëàí çýýëýýðõ àâëàãûí 2%-èàð íàéäâàðã¿é àâëàãûí çàðäëûã òîîöâîë òîõèðóóëàõ áè÷èëò: Дт Íàéäâàðã¿é àâëàãûí çàðäàë160000 LOGO Кт Ýðãýëçýýòýé àâëàãûí íººö160000 8000000õ2%/ 10
  • 11.
    Á.Äàíñààðõ àâëàãûí õóâèéíæèíãèéí àðãûã àøèãëàí àâëàãûí ¿ëäýãäëèéí 5% íü òºëºãäºæ èðýõã¿é ãýæ ¿çâýë äàíñààðõ àâëàãûí ýöñèéí ¿ëäýãäëýýñ òîîöñîí ä¿í íü ýðãýëçýýòýé àâëàãûí íººö äàíñíû ýöñèéí ¿ëäýãäýë /4000000õ5%=200000 òºã/ áîëíî. Èéìä òàéëàíò ¿åèéí íàéäâàðã¿é àâëàãûí çàðäàë ãýæ òîîöîí á¿ðòãýõ ä¿í íü 175000 òºã áîëíî. /200000-25000/ LOGO Дт Íàéäâàðã¿é àâëàãûí çàðäàë175000 Кт Ýðãýëçýýòýé àâëàãûí íººö175000 11
  • 12.
    LOGO Âåêñåëýýðõàâëàãà, ò¿¿íèéá¿ðòãýë Àâëàãûíâåêñåëü-Òîäîðõîéõýìæýýíèéì ºíãºíòºëáºðèéãèðýýä¿éíòîä îðõîéõóãàöààíäòîãòîîñîíõ¿¿òýéòºëíºãýñýíòºëá ºðõàðèóöàã÷èéíáè÷ãýíàìëàëò. Àâëàãûíâåêñåëèéíòºðºë: zÕ¿¿òýéâåêñåëü zÕ¿¿ã¿éâåêñåëü 12
  • 13.
    LOGO Авлагыг данснаас хасах үеийн бүртгэл Авлагыг данснаас хасах Дансны авлагын цуглуулалт Дансны авлагын барьцаалал Дансны авлагын борлуулалт 13
  • 14.
    Авлага төлөгдөх үедавлагыг данснаас хасах бөгөөд энэ үед дараах журналын бичилтийг хийнэ. Дт Мөнгөн хөрөнгө хх LOGO Кт Дансны авлага хх Авлагын дансны гуравдагч талд шилжүүлэх 2 хувилбар байдаг. а. Авлагын дансыг барьцаалах б. Авлагын дансыг шилжүүлэх 14
  • 15.
    LOGO а. Авлагындансыг барьцаалах Авлагаа барьцаалж мөнгө зээлж авах үйл ажиллагааг авлагын барьцаалал гэнэ. Авлагын дансны барьцааллын 2 төрөл байдаг. Ерөнхий барьцаалал Тусгай барьцаалал 15
  • 16.
    Ерөнхий барьцаалал: компанибүх авлагаа барьцаанд тавина. Энэ үед авлагаа барьцаалагч нь зөвхөн зээлсэн мөнгөө бүртгэх ба авлагын дансанд бичилт хийхгүй. Гэхдээ авлага барьцаалагдсан талаар С/Т-нд нэмж тодруулна. Жишээ нь: “А” компани дансаарх бүх авлагаа барьцаалж 2500000 төгрөгийн зээл авсан. LOGO Дт Мөнгөн хөрөнгө 2500000 Кт Өрийн бичиг 2500000 16
  • 17.
    LOGO Тусгай барьцаалал  Зарим авлагаа барьцаалж зээл авахыг авлагын дансны тусгай барьцаалал гэнэ.  А/Авлагын цуглуулалтыг хэн хүлээн авах  Б/Өрийн бичгийн хүүгээс гадна санхүүжилтийн зардлыг тодорхойлох  В/Авлага төлөх этгээдэд мэдэгдэх эсвэл мэдэгдэхгүй байх  Г/Барьцаалсан авлагад тусад нь хамгаалалтын данс ашиглах  Жишээ: “Х” компани 60,000 төгрөгийн зээлийн дэнчинд 80,000 төгрөгийн дансны авлага “ХААН” банкинд барьцаалсан. “Х” компани санхүүжилтийн зардалд зээлийн 3%”-ийг “ХААН” банкинд төлсөн 17
  • 18.
    LOGO  Барьцаалагдсанавлагад хамаарах ажил гүйлгээ:  “Х” компани Дт Авлагын данс- Барьцаат 80,000 Кт Авлагын данс 80,000 Дт Мөнгөн хөрөнгө 58200 Дт Санхүүжилтийн зардал 1,800 Кт Өрийн бичиг 60,000  “ХААН” банк Дт Авлагын бичиг 60,000 Кт Мөнгөн хөрөнгө 58,200 Кт Санхүүжилтийн орлого 1,800 18
  • 19.
    LOGO б. Авлагындансны шилжүүлэх Авлагын дансны шилжүүлэлтэнд дараах ойлголтууд гарч ирдэг. 1. Фактор: Бизнесийн байгууллагаас авлагыг тодорхой шимтгэлтэйгээр худалдан авч, дараа нь худалдан авчаас шууд цуглуулалт хийдэг санхүүгийн байгууллага буюу банк. 2. Факторинг: Авлагын дансыг борлуулах үйл ажиллагаа юм. Шилжүүлэлтийн үйл ажиллагааг дараах байдлаар ангилна. үүнд: Баталгаагүй Баталгаатай 19
  • 20.
    LOGO Факторингийн үйлажиллагаа Баталгаагүй Борлуулалт гэж бүртгэнэ. Баталгаатай Дараах 3 нөхцөл -Борлуулагч тал нь авлагын ирээдүйн өгөөжийг хянахаа болих -Шилжүүлэгчийн хариуцлагыг ул үндэслэлтэй тооцоолж чадах -Авлага худалдан авагч нь авлагын дансыг авлага борлуулагчид буцаан худалдан авахыг шаардаж чадахгүй байх Тийм Борлуулалт гэж бүртгэх Үгүй Зээл гэж бүртгэх 20
  • 21.
    Жишээ нь “А”компани 600,000 төгрөгийн дансны авлагаа “ХААН” банкинд баталгаагүйгээр шилжүүлсэн. Авлагын цуглуулалт болон авлагатай холбоотой аливаа эрсдлийг “ХААН” банк бүртгэнэ. “А” компани авлагын дансны 3%-иар санхүүжилтийн зардал төлсөн ба 5%-тай тэнцэх хэмжээний дүнг факторт үлдээсэн. LOGO 21
  • 22.
    LOGO  “А”компани Дт Мөнгөн хөрөнгө 552,000 Дт Фактораас авах авлага 30,000 Дт Авлага борлуулсны гарз 18,000 Кт Авлагын данс 600,000 “Хаан” компани Дт Авлагын данс 600,000 Кт “А” компанид өгөх өглөг 30,000 Кт Санхүүжилтийн орлого 18,000 Мөнгөн хөрөнгө 552,000 22
  • 23.
    Жишээ нь “А”компани 600,000 төгрөгийн дансны авлагаа “ХААН” банкинд баталгаатай шилжүүлсэн. Авлагын цуглуулалт болон авлагатай холбоотой аливаа эрсдлийг “А” компани бүртгэнэ. “А” компани авлагын дансны 3%-иар санхүүжилтийн зардал төлсөн ба 5%-тай тэнцэх хэмжээний дүнг факторт үлдээсэн. LOGO 23
  • 24.
    LOGO А компани (Борлуулалтын ажил гүйлгээ) Дт Мөнгөн хөрөнгө 552,000 Дт Фактораас авах авлага 30,000 Дт Авлага борлуулсны гарз 18,000 Кт Авлагын данс 600,000 А компани (Зээлийн ажил гүйлгээ) Дт Мөнгөн хөрөнгө 552,000 Дт Фактораас авах авлага 30,000 Дт Шилжүүлсэн авлагын хөнгөлөлт18,000 Кт Шилжүүлсэн авлагын өр 600,000 24
  • 25.
    LOGO 4. Авлагынбичгийн бүртгэл Авлагын бичиг нь тогтоосон хугацаанд тодорхой хэмжээний мөнгийг татгалзах эрхгүйгээр төлөхөө бичгээр амласан албан ёсны амлалтын бичиг юм. Авлагын бичгээ мөнгөний хэрэгцээ гарсан үед хөнгөлөлттэй үнээр худалдаж болдог. 25
  • 26.
     1. Авлагынбичгийн нийт төлөгдөх дүнг тооцно.  Нийт төлөгдөх=Нэрлэсэн үнэ+ Дуусгавар хугацаа LOGO хүртлэх хүү  2. Хөнгөлөлтийг тооцно.  Хөнгөлөлт=Нийт төлөгдөх дүн* Хөнгөлөлтийн %* хөнгөлөлтийн хугацаа  3. Авлагын бичгийг борлуулснаар хүлээн авах мөнгөний хэмжээг тодорхойлно.  Мөнгөн орлого=Нийт төлөгдөх дүн- Хөнгөлөлтийн хэмжээ 26