U NANG BUỒNG TRỨNG

U NANG BUỒNG TRỨNG

• 1.
  U NANG BUOÀNGTRÖÙNG GS Trần Thị Lợi
• 2.
  MUÏC TIEÂU • 1.Trình baøy ñöôïc caùch chaån ñoaùn u nang buoàng tröùng. • 2. Moâ taû ñöôïc ñaëc ñieåm laâm saøng vaø sieâu aâm cuûa 3 loaïi u nang buoàng tröùng laønh tính thöôøng gaëp. • 3. Phaân bieät ñöôïc u nang buoàng tröùng cô naêng vaø u thöïc theå. • 4. Keå ñöôïc caùc bieán chöùng cuûa u nang buoàng tröùng.
• 3.
  CHAÅN ÑOAÙN • Triệuchứng cơ năng: tuoåi, tình traïng gia ñình, soá con, kinh choùt vaø dieãn bieán cuûa caùc daáu hieäu cô naêng neáu coù. • Triệu chứng toång quaùt : ít ảnh hưởng, đoâi khi coù daáu hieän cheøn eùp tónh maïch gaây phuøà chi döôùi. • Triệu chứng thực thể: Khaùm phuï khoa : beänh nhaân naèm ôû tö theá phuï khoa, baøng quang vaø tröïc traøng troáng. Luoân luoân khaùm baèng moû vòt tröôùc, roài môùi khaùm aâm ñaïo, khaùm tröïc traøng phoái hôïp vôùi khaùm buïng.
• 4.
  CHAÅN ÑOAÙN • Neáukhoái u nhoû, coøn naèm trong vuøng chaäu, khaùm thaáy moät khoái u caïnh töû cung, troøn, kích thöôùc coù theå to hoaëc nhoû, maät ñoä caêng, khoâng ñau, phaân caùch vôùi töû cung bôûi moät raõnh vaø di ñoäng ñoäc laäp vôùi töû cung. • Neáu u coù kích thöôùc nhoû, neân thaêm khaùm laïi sau vaøi kyø kinh keá tieáp ñeå xem u coù coøn toàn taïi khoâng.
• 5.
  Caän Laâm Saøng •Thöû nghieäm thai (phöông phaùp mieãn nhieãm hoïc) ñeå loaïi tröø töû cung coù thai. • Sieâu aâm giuùp ñaùnh giaù khoái u qua nhöõng tính chaát nhö kích thöôùc khoái u, ñaëc ñieåm phaûn aâm trong loøng u, coù moät hay nhieàu thuøy, coù vaùch ngaên trong loøng u hay khoâng, voû u daày hay moûng, coù dòch oå buïng khoâng, tình traïng cuûa töû cung vaø phaàn phuï phía beân kia. • U nang chöùa dòch trong : sieâu aâm cho phaûn aâm troáng, voû moûng. Neáu d < 5cm coù khaû naêng laø u chöùc naêng. Neáu kích thöôùc to, nhaát laø coù nhieàu thuøy thöôøng laø u thöïc theå. • U nang chöùa dòch nhaày : bôø roõ, thöôøng coù nhieàu thuøy, trong loøng chöùa dòch coù phaûn aâm keùm. • U nang daïng bì : chöùa dòch phaûn aâm hoãn hôïp, coù nhöõng vuøng taêng aâm, coù boùng löng.
• 6.
  Caän Laâm Saøng •Nang laïc noäi maïc töû cung : ñuùng ra laø moät böôùu chöùa dòch coù phaûn aâm, di ñoäng kem. • Ngoaøi ra, sieâu aâm trong tröôøng hôïp u nang buoàng tröùng caàn ñeå yù quan saùt hai thaän xem coù tình traïng öù nöôùc, moät bieåu hieän cuûa cheøn eùp nieäu quaûn bôûi khoái u. • X quang buïng khoâng söûa soaïn cho thaáy coù vuøng voâi hoùa laø raêng vaø xöông trong tröôøng hôïp u nang bì. • Chuïp buoàng töû cung-voøi tröùng coù caûn quang
• 8.
  Chaån ñoùan moâhoïc • U thöôïng moâ (bì): - U (nang) dòch trong, hoùa aùc: 25% - U (nang) dòch nhaày, hoùa aùc: 10% U teá baøo maàm; - U bì (teratoma): 10% coù ôû 2 BT: Ít hoùa aùc (3%) - Chorio carcinoma - U nghòch maàm
• 9.
  CHAÅN ÑOAÙN PHAÂNBIEÄT • Neáu laø u to lan leân vuøng buïng, caàn phaân bieät vôùi • Töû cung mang thai • Baùng buïng • Baøng quang ñaày nöôùc tieåu • U xô töû cung döôùi thanh maïc coù cuoáng • U ôû oáng tieâu hoùa (u maïc treo). • U NGOAØI BUOÀNG TRÖÙNG • Thai trong töû cung (coù khi ñi keøm vôùi u buoàng tröùng). Thai ngoaøi töû cung : coù treã kinh, ñau buïng, rong huyeát, khoái u caïnh töû cung ñau. • U xô töû cung thöôøng khoù loaïi tröø, neáu ñaây laø u coù cuoáng, u trong tuùi cuøng Douglas, trong daây chaèng roäng. Chaån ñoaùn phaân bieät nhôø vaøo hình aûnh sieâu aâm. • Beänh lyù tai voøi nhö vieâm tai voøi, öù dòch tai voøi. • U ÑAËC BUOÀNG TRÖÙNG coù theå laø laønh tính hoaëc aùc tính, nguyeân phaùt hoaëc di caên töø moät ung thö ôû choã khaùc. • UNG THÖ BUOÀNG TRÖÙNG
• 10.
  CHAÅN ÑOAÙN PHAÂNBIEÄT • BEÄNH LYÙ BUOÀNG TRÖÙNG KHOÂNG PHAÛI LAØ U THÖÏC THEÅ ñoù laø nhöõng nang chöùc naêng vaø LNMTC ôû buoàng tröùng. • Nang noaõn baøo : raát thöôøng gaëp, xuaát hieän trong chu kyø kinh nguyeät, nhoû ñi sau khi coù kinh. Hình aûnh sieâu aâm cuûa loaïi nang naøy laø moät khoái daïng dòch, voû moûng, khoâng coù vaùch ngaên, kích thöôùc nhoû, thöôøng döôùi 5cm. • Nang hoaøng theå : hoaøng theå coù xuaát huyeát trong nang, caêng to Nang hoaøng tuyeán : coù theå raát to trong thai tröùng, ung thö teá baøo nuoâi. • Nang buoàng tröùng do ñieàu trò : quaù kích buoàng tröùng do duøng thuoác kích thích ruïng tröùng. • Laïc noäi maïc töû cung ôû buoàng tröùng (endometrioma) : trong loøng nang chöùa dòch maøu naâu seät chocolat. Caàn chaån doaùn baèng soi oå buïng.
• 11.
  Bieán chöùng • Bieánchöùng caáp: coù chæ ñònh moå caáp cöùu • Xoaén laø bieán chöùng hay gaëp nhaát, thöôøng gaëp ôû nhöõng u naëng, coù cuoáng daøi, ñaëc bieät laø loaïi u bì. • Xuaát huyeát thöôøng laø xuaát huyeát trong nang xaûy ra sau xoaén, hay xuaát huyeát ngoaøi nang sau vôõ gaây beänh caûnh xuaát huyeát noäi gioáng nhö thai ngoaøi töû cung vôõ. • Vôõ nang thöôøng xaûy ra sau khi u bò xoaén, gaây beänh caûnh vieâm phuùc maïc : ñau buïng döõ doäi lan khaép buïng, oùi, kích xuùc vaø baét ñaàu loä trieäu chöùng nhieãm truøng. • Nhieãm truøng caáp hieám gaëp, cho beänh caûnh gioáng nhö tuï muû tai voøi.
• 12.
  Bieán chöùng • Bieánchöùng baùn caáp • Baùn xoaén, beänh caûnh nheï hôn xoaén. • Nöùt u thöôøng khoù chaån ñoaùn, raát nguy hieåm neáu laø u dòch nhaày. • Bieán chöùng khaùc • Cheøn eùp caùc cô quan vuøng chaäu, thöôøng do u quaù to hoaëc naèm ôû vò trí ñaëc bieät. - Cheøn eùp leân baøng quang gaây tieåu khoù, tieåu nhieàu laàn, coù theå gaây bí tieåu. - Cheøn eùp tröïc traøng gaây taùo boùn, caûm giaùc moùt raën. - Ñaåy leäch, cheøn eùp nieäu quaûn neáu u trong daây chaèng roäng. • Thoaùi hoùa aùc tính : tieân löôïng raát xaáu. Ñuùng nghóa ra, khoâng phaûi laø moät u laønh thoaùi hoùa aùc tính maø laø moät u aùc daïng nang. Caùc ñaëc ñieåm ñeå nghi ngôø laø ung thö buoàng tröùng goàm : xuaát hieän choài suøi, baùng buïng, u ôû caû hai beân. • U aùc buoàng tröùng coù theå laø di caên töø nôi khaùc(vuù, oáng tieâu hoùa...).
• 13.
  Bieán chöùng sảnkhoa • UNBT trong 3 thaùng đầu thai kì thực thể hay u chức năng )biến mất sau thaùng thứ 4 thai kì) • Ảnh hưởng của UNBT treân thai kì • UNBT gaây vô sinh, sẩy thai, sinh non, nhau tiền đạo • Gaây ñeû khoù cho ngoâi baát thöôøng hoaëc u naèm ôû vò trí tieàn ñaïo caûn trôû khoâng cho ngoâi loït • Aûnh höôûng cuûa thai kì treân u nang buoàng tröùng • Thai kì khoâng aûnh höôûng leân söï phaùt trieån cuûa UNBT, nhöng thai ngheùn coù theû gay bieán chöùng caáp tính baát cöù ôû giai ñoaïn naøo cuûa thai kì, keå caû sau sinh • Ñaëc bieät trong nhöõng ngaøy ñaàu sau sinh, do thaønh buïng meàm nhaõo, oå buïng roãng: deã coù bieán chöùng xoaén