สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ปค.ศ.2010
                  Highlights of the 2010 American Heart Association
                             Guidelines for CPR and ECC




            คณะกรรมการมาตรฐานการชวยชีวิต สมาคมแพทยโรคหัวใจในพระบรมราชูปถัมภ




สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                       1
สารบัญ
สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                           4
บทที่ 1 ประเด็นสำคัญที่เกี่ยวของกับบุคลากรผูชวยกูชีวิตทุกคน8                     5
บทที่ 2 การกดหนาอกชวยผายปอดกูชีพโดยบุคคลทั่วไป (Lay Rescuer Adult CPR)8           8
บทที่ 3 การชวยชีวิตขึ้นพื้นฐานสำหรับบุคลากรทางการแพทย (Healthcare Provider BLS)8   11
บทที่ 4 การรักษาดวยไฟฟา (Electrical Therapies)8                                    17
บทที่ 5 เทคนิคการ CPR และ อุปกรณชวย CPR8                                           21
บทที่ 6 การชวยชีวิตขั้นสูงในผูใหญ (Advanced Cardiovascular Life Support)8         22
บทที่ 7 ภาวะหลอดเลือดหัวใจเกิดการอุดตันหรือตีบแคบเฉียบพลัน8                          28
(Acute Coronary Syndromes)8                                                          28
บทที่ 8 โรคหลอดเลือดสมอง (stroke)8                                                   30
บทที่ 9 การกูชีพขั้นพื้นฐานในเด็ก (Pediatric Basic Life Support)8                   32
บทที่ 10 การกูชีพขั้นสูงในเด็ก (Pediatric Advanced Life Support)8                   34
บทที่ 11 การกูชีพทารก (Neonatal Resuscitation)8                                     38
บทที่ 12 ประเด็นทางจริยธรรม (Ethical Issues)8                                        41
บทที่ 13 การฝกอบรม การประยุกตใชในทางปฏิบัติ และการทำงานรวมกันเปนทีม8            43
(Education, Implementation, And Teams)8                                              43
บทที่ 14 การปฐมพยาบาล8                                                               46




สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                           3
สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.2010

จัดทำโดย
คณะกรรมการมาตรฐานการชวยชีวิต สมาคมแพทยโรคหัวใจในพระบรมราชูปถัมภ (พ.ศ.2553-2555)

บรรณาธิการ
พ.ต.อ.นพ.โสภณ กฤษณะรังสรรค
อ.นพ.เข็มชาติ หวังทวีทรัพย
อ.พญ.รัชนี แซลี้

กองบรรณาธิการ
พญ.นลินาสน ขุนคลาย
พญ.ณธิดา สุเมธโชติเมธา
นพ.จิรพงษ ศุภเสาวภาคย
พญ.มณฑินี แสงเทียน
พญ.ปฏิมา พุทธไพศาล
นพ.ทัศนวุฒิ เธียรปญญา
พญ.กิตติมา รอดเกิด
พญ.พลอยไพลิน รัตนสัญญา
นพ.ภุมรินทร แซลิ่ม




สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                           4
บทที่ 1 ประเด็นสำคัญที่เกี่ยวของกับบุคลากรผูชวยกูชีวิตทุกคน

            ใน “สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.2010” ฉบับนี้ไดรวบรวมประเด็นสำคัญ และการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นใน
American Heart Association (AHA) Guidelines for Cardiopulmonary Resuscitation (CPR) and Emergency Cardiovas-
cular Care (ECC) ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2553 (ค.ศ. 2010) ซึ่งแนวทางการปฏิบัติดังกลาวไดรับการพัฒนาขึ้นเพื่อใหบุคลากรผูชวย
กูชีวิต (resuscitation provider) และครูผูสอน (instructors) ของ AHA มุงความสนใจไปที่ศาสตรแหงการชวยกูชีวิต (resuscita-
tion science) คำแนะนำในแนวทางการปฏิบัติสวนที่เปนสาระสำคัญ หรือแมบางประเด็นจะยังไมมีขอสรุปที่แนนอน (contro-
versial) ก็ตาม แตอาจจะมีผลตอการเปลี่ยนแปลงวิธีปฏิบัติการชวยกูชีวิต หรือการฝกสอนการชวยกูชีวิต นอกจากนั้น ยังบอกถึง
เหตุผลรองรับขอแนะนำตางๆ อีกดวย
X           เนื่องจากเนื้อหาในฉบับนี้เปนการสรุปโดยยอ จึงมิไดมีการแจกแจงถึง เอกสารอางอิงการศึกษาวิจัยที่สนับสนุน ลำดับชั้น
ของการแนะนำ (Classes of Recommendations) หรือระดับความนาเชื่อถือของหลักฐาน (Level of Evidence) เอาไวให สำหรับ
รายละเอียดเพิ่มเติมของขอมูลและเอกสารอางอิงตางๆ ผูอานสามารถหาไดจาก 2010 AHA Guidelines for CPR and ECC รวม
ถึงในสวนของ Executive Summary ดวย ซึ่งตีพิมพใน Circulation ฉบับอินเตอรเน็ต ในเดือน ตุลาคม พ.ศ. 2553 และสามารถ
คนหารายละเอียดของศาสตรแหงการชวยกูชีวิต (resuscitation science) ไดใน 2010 International Consensus on CPR and
ECC Science With Treatment Recommendations ซึ่งตีพิมพพรอมกันทั้งใน Circulation และ Resuscitation
X           ปนี้เปนปที่ครบรอบ 50 ป นับแตมีการตีพิมพเอกสารทางการแพทยที่กลาวถึง ผูรอดชีวิตดวยการกดหนาอกจาก
ภายนอกในภาวะหัวใจหยุดเตน (survival after closed chest compression for cardiac arrest) เปนครั้งแรก ซึ่งในปจจุบันผู
เชี่ยวชาญ และบุคลากรผูชวยกูชีวิต ก็ยังคงทุมเทเพื่อลดการเสียชีวิตและความพิการจาก โรคของระบบหัวใจ และระบบไหลเวียน
โลหิต และโรคหลอดเลือดสมองอยู ผูประสบเหตุ (bystanders) เจาพนักงานกูชีพชั้นตน (first responders) และบุคลากรทางการ
แพทย (healthcare providers) ตางก็มีบทบาทสำคัญในการชวยกูชีวิตผูปวยหัวใจหยุดเตน ทั้งนี้ผูชวยกูชีวิตขั้นสูง (advanced
providers) ยังสามารถใหการดูแลทั้งขณะที่หัวใจหยุดเตนและหลังจากชวยกูชีวิตสำเร็จ (periarrest and postarrest care) ได
เปนอยางดี
X           2010 AHA Guidelines for CPR and ECC ตั้งอยูบนหลักฐานที่มีการตีพิมพในระดับนานาชาตินับพันฉบับ ซึ่งลวนแลว
แตผานกระบวนการประเมิน และอภิปรายโดยผูเชี่ยวชาญศาสตรแหงการชวยกูชีวิตจากประเทศตางๆ นับรอย ขอมูลของ
กระบวนการดังกลาวดังปรากฎในกลองขอความที่ 1

     !"#$%&!'"("#)*+&,-.!/'&01'23

     2010 AHA Guidelines for CPR and ECC !"#$%&'(&!()(**(+,-,.&*(+/0*1(.2)34,"56*"54.*3-*(+75.4*8%7".29:45(;)+2;)3;
     !"*(+:<2=+(4>?@#2)(+A(BC4D8%,+;EFA.FG2)(*&(&(=+@6,/ +5.!*3-EA@*++!*(+H:; AHA ECC
     ILCOR 2010 International Consensus on CPR and ECC Science With Treatment Recommendations I05;9"#2!#J#+%:!*3&,3%;K&
     Circulation >?@ Resuscitation KL%H%:M+F=)(**(+>=?D?*(+/0*1(.2)34&3-#3&N 72%&,"56*"54.H%:;*3-*(+75.4*8%7".29 BC4:(/34D8%67"54.7(O 356
     ,5(& )(* 29 =+@6,/ !(+5.!*3&.26E+(@LJ :<2=+(4 >?@#2)(+A(,3%;K&*(+=+@7F!>--#-=@*3& *(+=+@7F!,(;B,+/3#,J
     >?@*(+=+@7F!D5(&:2&69:+J6&P9 (webinars) 6=P&+@4@6.?(Q0; 36 6C$:& +.!Q0; 2010 International Consensus Conference on CPR
     and ECC Science With Treatment Recommendations ,"5)3CH0%&,"56!$:;C3??3M 6,P*I3M =+@6,/ML+3':6!+2*( K&75.;9%&=" #./. 2553
     ,"5D5(&!( BC4!"*(+,-,.&L?3*'(&,"5&5(67$:Q$:Q0; 411 R-3- ,"5*?5(.Q0;L3.H%:95(;N )S&.& 277 L3.H%:,"56*"54.H%:; H3%&9:&=+@*:-T=C%.4
     *(+=+@6!2&:45(;!">-->D& .26E+(@LJ >?@)3CL!.CL!85H:;L?3*'(&,3%;L!C +.!T=Q0;*(+M$-E%&
     >?@)3C*(+*3-D?=+@B47&J,3-I%:&,"5:()6*2CH0%&TC%K&*(+/0*1(95(;N (potential conflicts of interest) BC4K& 2010 AHA Guidelines for
     CPR and ECC )@+@-FES>&@&S,"5ES&0;Q0;D?M3!U,V2JH:;*(+=W2-392 E.(!4(*;5(4K&*(+M:&>?@*(+&ST=K7%
     >?@=3))34H:;+@--K&,%:;Q25&95(;N




สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                                                  5
กลองขอความที่ 1


ประเด็นสำคัญที่เกี่ยวของกับบุคลากรผูชวยกูชีวิตทุกคน (Major issues affecting all rescuers)
X           ในสวนนี้จะสรุปถึงประเด็นหลักใน 2010 AHA Guidelines for CPR and ECC โดยเฉพาะอยางยิ่งในสวนของการชวยกู
ชีวิตขั้นพื้นฐาน (basic life support: BLS) ที่ผูชวยกูชีวิตทุกคน ทั้งบุคลากรทางการแพทยและบุคคลทั่วไป ตองทราบ ใน 2005
AHA Guidelines for CPR and ECC นั้นเนนย้ำถึงความสำคัญของการกดหนาอกอยางมีคุณภาพ (high-quality chest com-
pressions) ซึ่งประกอบไปดวยการกดใหไดอัตราเร็ว และความลึกที่เพียงพอ ปลอยใหอกคืนตัวสุดหลังการกดแตละครั้ง และหยุด
กดหนาอกใหนอยที่สุด แตจากการศึกษาวิจัยที่ตีพิมพกอน และตั้งแตปพ.ศ. 2548 (ค.ศ. 2005) เปนตนมา แสดงใหเห็นวา (1)
คุณภาพของการกดหนาอกยังตองมีการปรับปรุงตอไป แมพบวาหลังการนำ 2005 AHA Guidelines for CPR and ECC มาใช จะ
สัมพันธกับคุณภาพของการชวยกูชีวิตที่ดีขึ้น และการรอดชีวิตที่มากขึ้นก็ตาม (2) ยังมีความแตกตางของจำนวนผูรอดชีวิตจาก
ภาวะหัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาล (out-of-hospital cardiac arrest) ในระบบการแพทยฉุกเฉินในแตละพื้นที่ และ (3) ผูปวยที่
มีภาวะหัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาลสวนใหญ ไมไดรับการชวยกูชีวิตจากผูพบเห็นเหตุการณ ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น ใน
แนวทางการปฏิบัติฉบับใหมนี้ เกี่ยวของกับประเด็นดังกลาว และยังแนะนำถึงการดูแลผูปวยหลังชวยกูชีวิตสำเร็จ (post-cardiac
arrest care) เพื่อผลลัพธที่ดีขึ้นดวย
ยังคงเนนย้ำการกดหนาอกอยางมีคุณภาพอยูเชนเดิม
2010 AHA Guidelines for CPR and ECC ยังคงเนนย้ำถึงการกดหนาอกอยางมีคุณภาพ อันประกอบไปดวย
      - กดดวยอัตราเร็ว อยางนอย 100 ครั้งตอนาที (เปลี่ยนจาก “ประมาณ” 100 ครั้งตอนาที)
      - กดใหลึกอยางนอย 2 นิ้ว (5 ซม.) ในผูใหญ และ อยางนอย หนึ่งสวนสามของความหนาของหนาอกในทารกและเด็ก
           (ประมาณ 1.5 นิ้ว หรือ [4 ซม.] ในทารก และ 2 นิ้ว [5 ซม.] ในเด็ก) จะเห็นวา ไมใชเปนชวงความลึก 1 ½ ถึง 2 นิ้วใน
           ผูใหญแลว สวนความลึกของการกดในเด็กและทารกจะมากกวาในคำแนะนำกอนหนานี้
      - ปลอยใหอกคืนตัวสุดหลังการกดแตละครั้ง
      - ลดการหยุดกดหนาอกใหนอยที่สุด หรือกดหนาอกตอเนื่องกันใหไดมากที่สุด
      - หลีกเลี่ยงการชวยหายใจมากเกินไป
K          ไมมีการเปลี่ยนอัตราสวนของการกดหนาอกตอการชวยหายใจ (compression-to-ventilation ratio) ยังคงเปน 30:2 เทา
เดิมสำหรับผูใหญ, เด็ก และทารก (ยกเวนทารกแรกเกิด) เมื่อมีผูชวยเหลือคนเดียว โดยยังคงใหชวยหายใจประมาณ 1 วินาทีตอ
ครั้งเชนเดิม ตอเมื่อใส advanced airway แลว สามารถกดหนาตอเนื่อง (อัตราเร็วอยางนอย 100 ครั้งตอนาที) โดยไมตองสลับกับ
การชวยหายใจเปนรอบๆ อีก ในกรณีนี้ ใหชวยหายใจหนึ่งครั้งทุกๆ 6-8 วินาที (ประมาณ 8-10 ครั้งตอนาที) และควรหลีกเลี่ยงการ
ชวยหายใจมากเกินไป (excessive ventilations)
เปลี่ยนจาก A-B-C เปน C-A-B
K      ใน 2010 AHA Guidelines for CPR and ECC นี้ แนะนำใหเปลี่ยนขั้นตอนของ BLS จาก A-B-C (Airway, Breathing,
Chest compressions) เปน C-A-B (Chest compressions, Airway, Breathing) สำหรับผูใหญ, เด็ก และทารก (ยกเวนทารก
แรกเกิด ใหไปดูที่ การชวยกูชีวิตทารกแรกเกิด [Neonatal Resuscitation section]) การเปลี่ยนแปลงขั้นตอนของการชวยกูชีวิตดัง
กลาวจำเปนตองสอนใหกับผูที่เคยเรียนการชวยกูชีวิตมากอนทุกคน แตขอสรุปดังกลาวจะเกิดผลดีคุมคากับความพยายามในการ
สอนใหมใหทุกคน
เหตุผล: ผูปวยที่หัวใจหยุดเตนสวนใหญเปนผูใหญ และอัตราการรอดชีวิตสูงที่สุดที่มีรายงาน เกิดขึ้นกับผูปวยทุกกลุมอายุที่มีผู
พบเห็นเหตุการณ (witnessed arrest) และคลื่นหัวใจที่ตรวจพบครั้งแรก (initial rhythm) เปน ventricular fibrillation (VF) หรือ
pulseless ventricular tachycardia (VT) ในผูปวยกลุมนี้ ขั้นตอนสำคัญอยางแรกคือการกดหนาอกและการกระตุกหัวใจอยาง
รวดเร็ว (chest compressions and early defibrillation) ตามลำดับขั้นตอน A-B-C นั้น ผูปวยมักไดรับการกดหนาอกชากวาที่
ควร เพราะผูชวยเหลือตองเสียเวลาในการเปดทางเดินหายใจ เตรียมอุปกรณปองกัน กรณีการชวยหายใจแบบประกบปาก หรือ
ตองเตรียมอุปกรณในการชวยหายใจ เมื่อเปลี่ยนลำดับขั้นตอนเปน C-A-B แลว ผูปวยจะไดรับการกดหนาอกเร็วขึ้น และความ



สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                                      6
ลาชาในการชวยหายใจก็มีเพียงเล็กนอยเทานั้น (ยกตัวอยางเชน เสียเวลากอนการชวยหายใจไปกับการกดหนาอกรอบแรก 30
ครั้ง หรือประมาณ 18 วินาที และความลาชาจะยิ่งนอยลงอีกหากมีผูชวยเหลือสองคน ในการชวยกูชีวิตเด็กและทารก)
X           ผูปวยหัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาลสวนใหญไมไดรับการชวยกูชีวิตจากผูที่อยูในเหตุการณ อันเนื่องมาจากหลาย
สาเหตุ แตหนึ่งในนั้นนาจะมาจากลำดับขั้นตอน A-B-C ซึ่งเริ่มดวยขั้นตอนที่ผูชวยเหลือไมสะดวกที่จะทำ อันไดแกการเปดทางเดิน
หายใจ และการชวยหายใจ การเริ่มชวยเหลือดวยการกดหนาอกนาจะทำใหมีผูชวยเหลือยินดีเริ่มทำการชวยกูชีวิตมากขึ้น การ
ชวยกูชีวิตขั้นพื้นฐานมักมีการบรรยายเปนลำดับขั้นตอน ซึ่งเปนจริงดังวาในกรณีที่มีผูชวยเหลือเพียงคนเดียว แตบุคคลากร
ทางการแพทยมักทำงานเปนทีม และสมาชิกในทีมก็จะดำเนินขั้นตอนตางๆ ไปพรอมๆ กัน ยกตัวอยางเชน ผูชวยเหลือคนหนึ่งเริ่ม
ทำการกดหนาอก อีกคนหนึ่งรองขอความชวยเหลือ และไปนำเครื่อง AED (automated external defibrillator) มาติดใหผูปวย
ขณะที่อีกคนหนึ่งเปดทางเดินหายใจ และชวยหายใจ
X           อยางไรก็ดี บุคคลากรทางการแพทยควรทำการชวยกูชีวิตในผูปวยแตละรายแตกตางกันไปตามสิ่งที่คิดวาเปนสาเหตุให
หัวใจหยุดเตน เชน หากอยูในสถานการณที่มีผูชวยเหลือเพียงคนเดียว แลวพบเห็นเหตุการณผูปวยหมดสติลมลงกะทันหัน ชวนให
นึกถึงภาวะหัวใจหยุดเตนที่คลื่นไฟฟาหัวใจเปนแบบ shockable ก็ควรเรียกขอความชวยเหลือ และไปนำเครื่อง AED มาติด กอน
ที่จะเริ่มการกดหนาอกประกอบกับใชเครื่อง AED แตหากผูปวยที่สงสัยวาขาดอากาศ เชนผูปวยจมน้ำ ก็ควรชวยกดหนาอกและ
ชวยหายใจกอนสักหารอบ (ประมาณ 2 นาที) แลวจึงไปเรียกขอความชวยเหลือ
X           เนื้อหาสองบทใหมใน 2010 AHA Guidelines for CPR and ECC คือ การดูแลหลังจากชวยกูชีวิตสำเร็จ (Post-Cardiac
Arrest Care) และ Education, Implementation and Teams มีการใหความสำคัญกับ Post-Cardiac Arrest Care ดังจะเห็นได
จากหวงโซแหงการรอดชีวิต (Chain of Survival) หวงที่หาที่เพิ่มขึ้นมาใหม (รูปภาพที่ 1)




รูปภาพที่ 1 หวงโซแหงการรอดชีวิต
     1. เมื่อพบผูปวยหัวใจหยุดเตน แจงระบบบริการการแพทยฉุกเฉินทันที
     2. เริ่มกดหนาอกใหเร็ว
     3. กระตุนหัวใจดวยเครื่องไฟฟา (defibrillation) ใหเร็ว
     4. ชวยกูชีวิตขั้นสูงอยางมีประสิทธิภาพ
     5. ดูแลหลังจากชวยกูชีวิตสำเร็จแบบบูรณาการ




สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                                7
บทที่ 2 การกดหนาอกชวยผายปอดกูชีพโดยบุคคลทั่วไป (LAY RESCUER ADULT CPR)

สรุปสาระสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลัก
K     สถาบันโรคหัวใจแหงชาติของอเมริกา (AHA ) ปรับเปลี่ยนการกูชีพ การกดหนาอกชวยหายใจใหงายขึ้นดังรูปภาพที่ 2


                  •   !"#$%&'()*+$,-./$0"1234 5"$06-78 06-785"$291,: 0;#%5"$+:34 (!<$= 06-78!>#%:)
                 70*?.;@A&.B36"0=$,-:)*</&CA*=2)D (1669 ) !&#$%!3;/-"<E%F5GG*61*,-!F;#$%D AED

                  •   ;/'.H:6;:10=*6%:.A=./ ?1- 5"$3*%D.H:6;+;9!"4=:6;06-78C%D()*+$,-

                  •  FIJK6&C%D:6;=,10A,78CL*=%-)$:A' :6;:1ML: :6;:1!;E,
                 0=*6%:F#=3A,.I:F;A*D:$%=:6;=,10A,78F;A*D3$%5+ ;':,=:6;0-I1=,10A,7870*=*%-./$2I1
                 0M/:!M/$-D:6;(6-+%1./$"6:!:4=5+

                  •  +;A'!+M/$-=MH1A':6;:)*</&86: :6;!+41.6D!14=06-78 – :6;<$,-06-78 – :6;=,10A,78 ( A- B- C
                 ) :M6-!+E= :6;=,10A,78 – :6;!+41.6D!14=06-78 – :6;<$,-06-78 (C-A-B)

                  • 7=:6;=,10A,78 !=*=:6;:10=*6%:%-$6D=*%- 100 F;A*D / =6./ +;A'!+M/$-=86:!14" (
                 :10=*6%:+;9"6J 100 F;A*D / =6./ )

                  •   7=:6;=,10A,78 :10=*6%:ML:%-$6D=*%- 2 =4*, 0;#% 5 !N=34!"3; +;A'!+M/$-=86:!14"
                 ( 1 1/2 =4*, )




การเปลี่ยนแปลงที่สำคัญของการกดหนาอก
2010 (ใหม) : ผูชวยเหลือที่ไมไดผานการอบรมการกูชีพมากอน เมื่อพบคนหมดสติหัวใจหยุดเตนใหทำการกดหนาอกดวยวิธี
Hand only ( กดหนาอกเพียงอยางเดียว) คือเนนที่การกดหนาอกลึกและเร็วที่ตำแหนงตรงกลางหนาอก และทำตามคำแนะนำ
ของเจาหนาศูนยสั่งการทางโทรศัพท ผูชวยเหลือควรทำการกดหนาอกของผูหมดสติอยางตอเนื่องจนเครื่องกระตุนหัวใจ (AED) มา
ถึงและพรอมใช หรือ มีเจาหนาที่กูชีพขั้นสูงมาดูแลตอเนื่อง
สำหรับผูชวยเหลือที่ผานการอบรมการกดหนาอกชวยหายใจ (CPR) ควรทำการกดหนาอกกอน และ ถาสามารถทำการชวยหายใจ
เปาปากได สามารถทำการกดหนาอกตอดวยการชวยหายใจ ในอัตรา 30 : 2 และทำการชวยตอเนื่องจนกระทั่งเจาหนาที่กูชีพขั้น
สูงมาถึง
2005 (เกา ) : จากแนวทางการปฏิบัติ AHA 2005 ไมไดทำแยกวิธีการผายปอดกดหนาอกในผูชวยเหลือที่ผานการอบรมกูชีพ
และ ผูชวยเหลือที่ไมไดผานการอบรมกูชีพ แตไดบอกใหเจาที่ศูนยสั่งการใหคำแนะนำการกูชีพทางโทรศัพท และ ในเรื่องการชวย
หายใจ ถาผูชวยเหลือไมตองการหรือไมสามารถเปาปากได ผูชวยเหลือสามารถทำการกดหนาอกเพียงอยางเดียวเทานั้น
เหตุผล : การกดหนาอกดวยวิธี (Hand only ) งายกวาในผูปวยที่ไมเคยผานการอบรมกูชีพมากอน และสามารถสอนไดงายโดย
เจาหนาที่ทางโทรศัพท นอกจากนั้นอัตราการรอดชีวิตผูปวยที่หัวใจหยุดเตนจากโรคหัวใจ เทียบเทากันทั้งในกลุมผูรอดชีวิตที่ไดรับ



สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                                    8
การกดหนาอกเพียงอยางเดียว และกลุมที่ถูกชวยเหลือดวยวิถีกดหนาอกชวยหายใจ แตอยางไรก็ตาม กรณีผูที่ผานการอบรมกูชีพ
มีความสามารถที่จะทำการเปาปากไดแนะนำใหทำควบคูกันไป




รูปภาพที่ 2 การเปลี่ยนแปลง เพื่อทำใหประชาชนทั่วไปทำการกูชีพไดงายขึ้น และ รีบทำการกดหนาอกทันทีในคนไขที่หมดสติมีภาวะหัวใจหยุดเตนฉับพลัน


การเปลี่ยนแปลงที่สำคัญของลำดับขั้นตอนในการกูชีพขั้นสูง จาก A-B-C มาเปน C-A-B
2010 (ใหม) : การชวยกูชีพเริ่มจากการกดหนาอก ( C ) เปดทางเดินหายใจ ( A ) และชวยหายใจ (B ) ตามลำดับ
2005 (เกา) : การชวยกูชีพเริ่มจากเปดทางเดินหายใจ ( A ) ชวยหายใจ (B ) และจากการกดหนาอก ( C )ตามลำดับ
เหตุผล : ถึงแมจะไมมีหลักฐานทางการแพทยแสดงวาการเริ่มกูชีพดวยวิธีใหมเนนการนวดหนาอก30 ครั้ง กอนการชวยหายใจ 2
ครั้ง จะทำใหผลลัพธของการชวยกูชีพออกมาดีกวา แตการกดหนาอกกอนจะทำใหมีเลือดเลี้ยงอวัยวะที่สำคัญ เชนหัวใจและสมอง
จากการศึกษาในกลุมผูปวยที่หัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาลแสดงใหเห็นวาอัตตราการรอดชีวิตจะพบมากกวาในกลุมที่มีผูชวย
เหลือกดหนาอกมากอน และ การศึกษาในสัตว การกดหนาอกที่เริ่มชา หรือ มีการขัดขวางการกดหนาอก จะสงผลใหอัตตราการ
รอดชีวิตนอยลง ดังนั้นจึงควรรบกวนการกดหนาอกใหนอยที่สุด เริ่มกดหนาอกทันที
การเปดทางเดินหายใจ ไมวาจะเปน การเชยคาง การเปาปาก และการใชอุปกรณคลอบหนาชวยเปาลมหายใจ นั้นใชระยะเวลา
นาน ทำใหเริ่มการกดหนาอกชา ดังนั้นควรปฏิบัติดังนี้
ในกรณีมี 2 คน ผูชวยเหลือคนที่ 1 เริ่มกดหนาอก 30 ครั้ง ตอดวยผูชวยเหลือคนที่ 2 เปดทางเดินหายใจเปาปาก 2 ครั้ง ไมวา
อยางไรก็ตาม ผูชวยเหลือ 1 คน หรือมากกวา 1 คน การเริ่มตนกูชีพควรเริ่มทำการกดหนาอกกดหนาอกใหเร็วที่สุด และ ควรใช
ระยะเวลาชวยหายใจนอยที่สุด
ไมใช ตา-ดู หู-ฟง แกม-สัมผัส อีกตอไป
2010 (ใหม) : ตา-ดู หู-ฟง แกม-สัมผัส ถูกตัดออกจากขั้นตอนการทำการกูชีพเบื้องตน หลังจากผูชวยเหลือทำการกดหนาอก 30
ครั้งใหชวยหายใจ 2 ครั้ง
2005 (เกา) : ภายหลังเปดทางเดินหายใจ ใหผูชวยเหลือประเมินการหายใจ ตา-ดู หู-ฟง แกม-สัมผัส




สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                                                     9
เหตุผล : สำหรับแนวคิดใหมที่วา การเริ่มตนกูชีพ ดวยการกดหนาอกทันทีเมื่อพบเห็นผูใหญ หมดสติ ไมหายใจ หายใจไมปกติ (
หายใจเฮือก ) จะเห็นไดวาเราไดทำการประเมินการหายใจผูหมดสติตั้งแตครั้งแรก หลังจากนั้นจึงทำจากการกดหนาอก ( C ) 30
ครั้งเปดทางเดินหายใจ ( A ) และชวยหายใจ (B ) 2 ครั้ง
อัตราเร็วของการกดหนาอกอยางนอย 100 ครั้ง/นาที
2010 (ใหม) : อัตตราเร็วของการกดหนาอกในการทำการกูชีพอยางนอย 100 ครั้ง /นาที
2005 (เกา) : อัตตราเร็วของการกดหนาอกประมาณ 100 ครั้ง /นาที
เหตุผล : จำนวนครั้งของการกดหนาอกตอนาที มีความสำคัญ และมีผลตอการรอดชีวิต และ ผลของการทำงานของสมอง
จำนวนครั้งของการกดหนาอก ไดจากอัตตราเร็วการกดหนาตอนาที หักเวลาที่เสียไปจากการเปดทางเดินหายใจ การเปาปาก และ
การรออานผลของเครื่องกระตุนหัวใจ (AED) จากผลการทดลอง จำนวนการกดหนาอกยิ่งเร็ว จะสัมพันธกับอัตราการรอดชีวิต
และ จำนวนครั้งของการกดหนาอกยิ่งนอย จะสัมพันธกับอัตตราการรอดชีวิตที่ลดลง นอกเหนือจากการกดหนาอกที่เพียงพอแลว
ยังจำเปนตองลดระยะเวลาการขัดขวางการกดหนาอกใหนอยที่สุด การกดหนาอกที่อัตราเร็วไมเพียงพอ หรือ (และ)การหยุดกด
หนาอกบอย จะลดการอัตราการกดหนาอก สำหรับขอมูลใหดูในกรอบที่ 2
ความลึกของการกดหนาอก
2010 (ใหม) : กระดูกหนาอกผูใหญควรจะลึกอยางนอย 2 นิ้ว ( 5 ซม. )
2005 (เกา) : กระดูกหนาอกผูใหญควรจะลึกอยางนอย 1 ½ -2 นิ้ว ( 4-5 ซม. )
เหตุผล : การกดหนาอกจะทำใหมีเลือดไหลเพิ่มขึ้นจากการที่ความดันในชองอกเพิ่มขึ้น และมีผลตอหัวใจ ทำใหมีการสูบฉีดเลือด
ไปเลี้ยงพอเพียงตอสมองและหัวใจ การสับสน(confusion)หลังการกูชีพเปนผลที่เกิดจากการกดหนาอกลึกไมเพียงพอ จากหลัก
ฐานทางการแพทยถากดลึก 2 นิ้วจะสงผลดีกวา 11/2นิ้ว เปนเหตุผลของการที่ AHA2010 แนะนำใหกดลึกอยางนอย2 นิ้ว




สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                           10
บทที่ 3 การชวยชีวิตขึ้นพื้นฐานสำหรับบุคลากรทางการแพทย (HEALTHCARE PROVIDER BLS)

สรุปใจความสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลัก
X       ประเด็นสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลักๆในแนวทางปฏิบัติ American Heart Association (AHA) Guidelines for
Cardiopulmonary Resuscitation (CPR) and Emergency Cardiovascular Care (ECC) ฉบับพ.ศ. 2553 (ค.ศ.2010) สำหรับ
บุคลากรทางการแพทยไดแก

         • !"#$%&'()*+,-$./01.2'0/34!5," %(''67(4,./%()(89:,(/;1) 08#%0(/2'!<#%) (Agonal gasps)
         =>$&%('?8,(&9.(7?1@?"20,)1@*+,20,)(8;$./!0:#%A4, !',(0",(BC$D+"/E?1$&)(8B(&)(8FGB/EH3)!HI" (Dispatcher)
         '>&9.8'6A4,81@)(8J>)J"7(K4/!HG(620,?(7(8L=1)L(7%()(8*+,-$./ !G#$%20,?(7(8L@%)A4,.$(*+,-$./%/+$2"M(.601.2'0/34!5,"08#%A7$
         • !',(0",(BC$D+"/E?1$&)(8B(&)(8FGB/EH3)!HI" (Dispatcher)
         9.8'6?(7(8L20,9NF"6"N)1@*+,;$./!0:#%!@#,%&5,"BC$!-O"@399:B1$.A-F:6A7$!9/*$(")(8%@87)(8;$./P#,"9#";CG
         20,?(7(8LBN)(8;$./;C.I5Q1,"G#,"R("F@@ Hands-Only CPR 2"*+,20S$BC$!)I4M(.601.2'0/34!5,"!HC/@G:1"A4,
         • 7C)(8-81@!-:C$/"9NF"6"N!G#$%20,*+,-$./A4,81@)(84+F:81)T('()86@@@8I)(8)(8FGB/EH3)!HI"K4/!8O./I$&Q>," K4/0:1&'()BC$
         @39:()8B(&)(8FGB/E G@.$(*+,-$./A7$5%@?"%&5$%)(8)8653," F:6A7$0(/2' 08#%7C)(80(/2'F5$A7$-)5I (!;$" 7C!GC/&F9$0(/2'!<#%))
         20,2;,!.:(;$.&?1,"U2")(858.'?%@K4/BN)(8)8653," 0()G@.$(*+,-$./A7$0(/2' 08#%A7$7C)(80(/2'BC$-)5I
         20,@39:()8B(&)(8FGB/E*+,"1," 8,%&Q%9.(7;$./!0:#%'()86@@-VI@15I)(8)(8FGB/EH3)!HI"2"G#,"BC$41&):$(. F:6"N!98#$%&;O%)APP,(
         AED 7( (08#%?$&*+,%#$"BC$%/+$@8I!.W"1,"A-!%(7(20,) '()"1,"@39:()8B(&)(8FGB/E*+,"1," A7$9.82;,!.:(7()).$( 10
         .I"(BC2")(89:N;CG'8 F:6L,(9:N;CG'8A7$A4,M(/2" 10 .I"(BC9.8!8I$7BN)(8;$./P#,"9#";CGB1"BC F:62;,!98#$%&;O%)APP,( AED
         B1"BC!7#$%!98#$%&7(L>&
         • )(858.' “5(4+ 0+P1& F),7?17*1?” L+)514%%)'()F*"-VI@15I)(8;$./;C.I5
         • !","/,N!8#$%&Q%&)(8;$./P#,"9#";CG%/$(&7C-86?IBXIM(G ()(8)40",(%)4,./%158(!8O.F:69.(7:>)BC$!GC/&G%
         )(8-:$%/20,0",(%)9:(/51.20,?34 )(88@).")(8)40",(%)20,",%/BC$?34 F:6)(80:C)!:C$/&)(8;$./0(/2'BC$7()!)I"A-)
         • A7$F"6"N)(8BN)4)864+)9% Cricoid 860.$(&;$./0(/2'%C)5$%A-
         • *+,20,)(8;$./!0:#%9.8!8I$7)40",(%))$%"BC$'6;$./0(/2' (2;, C-A-B FB" A-B-C) K4/!8I$7'())(8)40",(%))$%" 30 981,&
         FB"BC$'6!-O")(8;$./0(/2')$%" 2 981,& !G#$%:49.(7:$(;,(Q%&)(8!8I$7)40",(%)981,&F8)
         • %158()(8)40",(%)!-:C$/"'() 100 981,&5$%"(BC !-O" %/$(&",%/ 100 981,&5$%"(BC
         • 9.(7:>)Q%&)(8)40",(%)2"*+,20S$ !-:C$/"'())4:>) 1 1/2 - 2 "I,. (4-5 =7.) !-O" %/$(&",%/ 2 "I,. (5 =7.)
         • !","/,NL>&)(8:486/6!.:(20,!0:#%?1,"BC$?342";$.& 86/6!.:(860.$(&)(8)40",(%)981,&?34B,(/)1@)(8;O%9APP,(
         F:686/6!.:(860.$(&0:1&;O%9APP,()1@)(8!8I$75,")40",(%)207$B1"BC0:1&;O%9
         • !","9.(7?N91SQ%&)(8BN&("8$.7)1"!-O"BC7860.$(&)(8;$./P#,"9#";CG




การบงชี้ภาวะหายใจเฮือก โดยเจาหนาที่ศูนยสั่งการทางการแพทยฉุกเฉิน
K      เนื่องจาก ผูปวยหัวใจหยุดเตน อาจจะมาดวยอาการคลายชัก หรือหายใจเฮือก (Agonal gasps) ซึ่งอาจสรางความ
สับสนใหกับผูใหการชวยเหลือได เจาหนาที่ศูนยสั่งการทางการแพทยฉุกเฉิน (Dispatcher) จึงควรไดรับการฝกฝนมาโดยเฉพาะให
สามารถระบุภาวะเหลานี้ได เพื่อที่จะใหการวินิจฉัยภาวะหัวใจหยุดเตนและรีบใหการชวยฟนคืนชีพได
2010 (ใหม) : เพื่อที่จะชวยใหผูประสบเหตุ (bystander) ตระหนักถึงภาวะหัวใจหยุดเตน เจาหนาที่ศูนยสั่งการฯควรถามวาผูปวย
รูสึกตัวหรือไม ยังหายใจหรือไม และการหายใจนั้นปกติหรือไมเพื่อจะจำแนกผูปวยที่หายใจเฮือก (ซึ่งตองการการชวยฟนคืนชีพ)
ออกจากผูปวยที่หายใจไดปกติและไมตองการการชวยฟนคืนชีพ หากผูประสบเหตุนั้น เปนบุคคลทั่วไป ควรจะไดรับการสอนให


สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                                          11
เริ่มการชวยฟนคืนชีพถาผูปวยไมหายใจหรือหายใจพะงาบ หากผูประสบเหตุเปนบุคลากรทางการแพทย ก็ควรจะไดรับการสอนให
เริ่มการชวยฟนคืนชีพถาผูปวยไมหายใจหรือไมมีการหายใจปกติ เชน มีแคหายใจเฮือก ดังนั้นการดูการหายใจโดยใชเวลาสั้นๆ จึง
ถือเปนสวนหนึ่งในการตรวจสอบวาผูปวยอยูในภาวะหัวใจหยุดเตนหรือไม กอนที่บุคลากรทางการแพทยจะขอความชวยเหลือจาก
ระบบบริการการแพทยฉุกเฉิน และนำเครื่องช็อกไฟฟา AED มา (หรือสงผูอื่นไปเอามาให) และจากนั้นก็ทำการตรวจเช็คชีพจร
อยางรวดเร็วและเริ่มตนทำการชวยฟนคืนชีพ และใชเครื่องช็อกไฟฟา AED เมื่อเครื่องมาถึง
2005 (เกา) : การใหคำแนะนำเพื่อทำการ CPR โดยเจาหนาที่ศูนยสั่งการทางการแพทยฉุกเฉินนั้น ควรจะมีคำถามที่จะชวยใหผู
ประสบเหตุสามารถบอกไดวา ผูปวยรายนั้นมีอาการหายใจเฮือก ซึ่งถือเปนภาวะหัวใจหยุดเตนหรือไม เพื่อเพิ่มโอกาสการไดรับ
การชวยฟนคืนชีพโดยการทำ CPR โดยผูประสบเหตุ
เหตุผล : มีการศึกษาวิจัยเกี่ยวกับ อุบัติการณการเกิดภาวะหัวใจหยุดเตน และผลลัพธของการชวยฟนคืนชีพ พบวามีแตกตางกัน
อยางมากในแตละพื้นที่ทั่วทั้งประเทศสหรัฐอเมริกา ซึ่งการคนพบนี้เปนหลักฐานที่จะจะชวยใหสามารถประมาณความตองการ
ของแตละชุมชน และความตองการเชิงระบบในเรื่องการชวยฟนคืนชีพ ใหแมนยำยิ่งขึ้นเพื่อการบริหารทรัพยากรในการรักษา รวม
ไปถึงการวัดผลลัพธ นอกจากนี้ ยังเปนขอมูลที่จะชวยชี้แนะถึงโอกาสที่จะพัฒนาระบบเพื่อเพิ่มอัตราการรอดชีวิตในระดับชุมชน
ตางๆอีกดวย จากในแนวทางปฏิบัติเพื่อการชวยชีวิตที่ไดรับการตีพิมพกอนหนานี้ไดเคยแนะนำใหมีการพัฒนาโปรแกรมที่จะ
ชวยบงบอกภาวะหัวใจหยุดเตนไดดีขึ้นมาแลว สำหรับใน AHA Guidelines for CPR and ECC ฉบับพ.ศ. 2553 (ค.ศ.2010) ได
มีการระบุรายละเอียดจำเพาะมากขึ้นในแงขององคประกอบตางๆที่จำเปนในระบบการชวยชีวิต จากการศึกษาวิจัยนับตั้งแต
ปค.ศ.2005 เปนตนมา พบวา กรณีผูเสียชีวิตจากภาวะหัวใจหยุดเตนที่เกิดขึ้นนอกโรงพยาบาล โดยเฉพาะกลุมที่คลื่นไฟฟาหัวใจ
ครั้งแรกเปนแบบที่สามารถรักษาไดผลดีดวยการช็อกไฟฟา (shockable rhythm) นั้นมีโอกาสรอดชีวิตและผลลัพธการรักษาที่คอน
ขางดี ยิ่งทำใหเนนย้ำถึงความสำคัญของการทำ CPR ที่มีประสิทธิภาพอยางทันทวงทีไดมากยิ่งขึ้น
X          เพื่อที่จะชวยใหผูประสบเหตุ (bystanders) สามารถบอกถึงภาวะหัวใจหยุดเตนไดทันที เจาหนาที่ศูนยสั่งการฯ (Dis-
patcher) ควรจะสอบถามอยางเจาะจงไปเลยวาผูปวยไมตอบสนองตอการกระตุนใชหรือไม ผูปวยยังหายใจอยูหรือไม และถายัง
หายใจอยู การหายใจของผูปวยนั้นปกติหรือไม เจาหนาที่ศูนยสั่งการฯ ควรจะไดรับการฝกฝนเพื่อใหความชวยเหลือผูประสบเหตุ
(bystanders) ใหสามารถระบุภาวะหายใจเฮือกได ทั้งนี้ก็เพื่อใหสามารถระบุภาวะหัวใจหยุดเตนไดแมนยำมากยิ่งขึ้น
X          เจาหนาที่ศูนยสั่งการฯ ควรพึงระลึกเสมอวา การมีการชักเกร็งชวงสั้นๆอาจเปนอาการแรกๆของภาวะหัวใจหยุดเตนได
โดยสรุปแลวในกรณีเชนนี้ นอกจากเรียกทีมกูชีพที่มีความชำนาญแลว เจาหนาที่ศูนยสั่งการ ฯ ควรจะถามตอถึงการตอบสนอง
ความรูสึกตัวของผูปวย และการหายใจวาปกติหรือไม เพื่อตรวจสอบความเปนไปไดของการที่ผูปวยจะเกิดภาวะหัวใจหยุดเตน
และเจาหนาที่ศูนยสั่งการฯ ควรจะใหคำแนะนำในการทำการทำ CPR แบบไมตองชวยหายใจ (Hand-only CPR) กับผูประสบเหตุ
ที่ไมเคยผานการอบรมมากอนได
เจาหนาที่ศูนยสั่งการทางการแพทยฉุกเฉิน (DIspatcher) ควรสามารถใหคำแนะนำการทำ CPR ได
2010 (ใหม) : ใน AHA Guidelines for CPR and ECC ฉบับ พ.ศ.2553 (ค.ศ.2010) เนนความสำคัญอยางยิ่งให เจาหนาที่ศูนย
สั่งการฯ ควรตองสามารถใหคำแนะนำแกผูประสบเหตุที่เปนประชาชนทั่วไปและไมเคยผานการอบรม ใหสามารถทำ Hands-Only
CPR เมื่อพบผูหมดสติที่ไมตอบสนองตอการกระตุนและไมหายใจ หรือมีการหายใจแตไมปกติได ยกเวนในกรณีที่เปนผูปวยหัวใจ
หยุดเตนจากการขาดอากาศ จึงแนะนำใหทำการชวยฟนคืนชีพแบบเดิม
2005 (เกา) : AHA Guidelines for CPR and ECC ฉบับ ค.ศ. 2005 เขียนวา การแนะนำทางโทรศัพทโดยใหทำแคการกด
หนาอกเพียงอยางเดียวอาจจะทำได มากกวา
เหตุผล : เปนที่นาเสียดายเปนอยางยิ่งเมื่อพบวาจากสถิติแลว ผูที่เกิดภาวะหัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาลสวนใหญไมไดรับการ
ทำ CPR โดยผูประสบเหตุ การไดรับการชวยเหลือโดยไดรับการทำ CPR แบบกดหนาอกอยางเดียวไมตองชวยหายใจ หรือ
Hands-Only (compression-only) CPR โดยผูประสบเหตุ จะทำใหโอกาสรอดเพิ่มขึ้นเปนอยางมากเมื่อเทียบกับไมไดทำ มีการ
ศึกษาอื่นๆพบวา ในผูปวยหัวใจหยุดเตนที่ไดรับการทำ Hands-Only CPR โดยผูประสบเหตุที่เปนบุคคลทั่วไปมีอัตราการรอดชีวิต
ไดเทียบเทากับผูที่ไดรับการชวยฟนคืนชีพแบบเดิมทีเดียว
X         ประเด็นที่สำคัญ คือ เปนการงายกวาสำหรับเจาหนาที่ศูนยสั่งการฯที่จะใหคำแนะนำการทำ Hands-Only CPR แกผู
ประสบเหตุที่เปนบุคคลทั่วไปที่ไมไดผานการอบรมมากอนเมื่อเทียบกับการใหคำแนะนำในการชวยฟนคืนชีพแบบเดิม ดังนั้น


สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                             12
แนวทางการชวยชีวิตฉบับใหมนี้ จึงมุงใหความสำคัญและเนนบทบาทการใหเจาหนาที่ศูนยสั่งการฯ ใหคำแนะนำการทำ Hands-
Only CPR มากขึ้น ยกเวนเฉพาะกรณีผูปวยรายนั้นไดเกิดภาวะหัวใจหยุดเตนที่อาจเกิดจากการขาดอากาศ (เชน จมน้ำ)
การกด Cricoid (Cricoid Pressure)
2010 (ใหม) : ไมไดแนะนำใหทำการกด Cricoid ผูปวยหัวใจหยุดเตนในทุกกรณีอีกตอไป2005 (เกา) : การกด Cricoid ควรใช
แคในผูปวยที่ซึมมากๆ และจะตองมีผูชวยเหลือคนที่ 3 ซึงไมไดทำหนาที่ชวยหายใจหรือกดหนาอก เปนผูทำ
เหตุผล : การกด Cricoid เปนเทคนิคการกดกระดูกออน cricoid เพื่อใหดันหลอดลมไปทางดานหลัง และกดหลอดอาหารใหแนบ
กับกระดูกสันหลังบริเวณคอ ทั้งนี้เพื่อปองกันไมใหลมเขากระเพาะ และลดโอกาสเกิดการไหลยอนและการสำลักขณะชวยหายใจ
ดวยวิธี bag-mask ventilation แตวิธีการนี้ก็สามารถทำใหการชวยหายใจยากขึ้นได มีการศึกษาแบบสุม 7 การศึกษาที่พบวา การ
ทำกด cricoid ทำใหการสอดทอหายใจสามารถทำไดชาลง หรือทำใหทอหายใจใสยาก ซึ่งยิ่งทำใหมีโอกาสเกิดการสำลักมากขึ้น
ได นอกจากนั้น วิธีการนี้ยังทำไดยากแมในผูชวยเหลือที่ผานการอบรมมาแลว ดังนั้นการทำกด cricoid ในผูปวยทุกรายจึงไม
แนะนำอีกตอไป
การเนนย้ำเรื่องการกดหนาอก
2010 (ใหม) : การกดหนาอกเปนขั้นตอนที่ไดรับการเนนย้ำและใหความสำคัญอยางมาก ทั้งในผูประสบเหตุที่ผานและไมผานการ
อบรมมากอน ในกรณีที่ผูประสบเหตุไมเคยไดรับการอบรมการชวยฟนคืนชีพมากอน ก็ควรจะชวยฟนคืนชีพแบบ Hands-Only
(compression-only) CPR ในผูปวยผูใหญที่หัวใจหยุดเตนเฉียบพลันได โดยมุงเนนที่การกดหนาอก “กดแรงและเร็ว” ที่กึ่งกลาง
หนาอก หรือปฏิบัติตามคำแนะนำของเจาหนาที่ศูนยสั่งการฯ และควรจะทำ CPR ไปเรื่อยๆจนกวาเครื่องช็อกไฟฟา AED จะมาถึง
และพรอมใชงาน หรือจนกวารถพยาบาลฉุกเฉินจะมาดูแลผูปวยตอบุคลากรทางการแพทยทุกคน ควรไดรับการอบรมการชวยฟน
คืนชีพขั้นพื้นฐานเปนอยางดี และบุคลากรทางการแพทย ทั้งในหนวยบริการการแพทยฉุกเฉิน หรือวาจะเปนบุคลากรที่ปฏิบัติงาน
ในโรงพยาบาลเปนหลักก็ดี ควรตองสามารถทำ CPR แบบที่ชวยหายใจรวมดวย เมื่อพบผูปวยหัวใจหยุดเตนได
2005 (เกา) : แนวทางปฏิบัติ AHA Guidelines for CPR and ECC ฉบับ ค.ศ. 2005 เพื่อการชวยทำ CPR ไมไดระบุถึงความแตก
ตางของการทำ CPR โดยผูประสบเหตุหรือผูชวยเหลือที่ผาน และไมผานการอบรมการชวยฟนคืนชีพมากอน และไมไดระบุเนนย้ำ
ถึงความแตกตางในการใหคำแนะนำเพื่อปฏิบัติตามระหวางกรณีที่ผูประสบเหตุเปนประชาชนทั่วไป กับเมื่อผูประสบเหตุเปน
บุคลากรทางการแพทย healthcare providers แตแนะนำให เจาหนาที่ศูนยสั่งการ ฯ ใหคำแนะนำการทำ CPR แบบ Hand-only
กับผูประสบเหตุที่ ไมเคยผานการอบรมแทน นอกจากนั้น ใน AHA Guidelines for CPR and ECC ฉบับ ค.ศ.2005 ยังระบุวา ถึง
แมวาผูประสบเหตุ จะไมตองการ หรือไมสามารถชวยหายใจได อยางนอยก็ควรทำการกดหนาอกไปกอน สวนคำแนะนำเรื่อง
AHA Hands-Only CPR เพิ่งจะไดรับการตีพิมพเมื่อป 2008
เหตุผล : สำหรับผูที่ไมเคยผานการอบรมการชวยฟนคืนชีพ การทำ Hands-Only (compression-only) CPR สามารถทำไดงาย
กวา และเจาหนาที่ศูนยสั่งการฯสามารถใหคำแนะนำทางโทรศัพทไดอยางมั่นใจกวา อยางไรก็ตาม เนื่องจากบุคลากรทางการ
แพทยควรจะตองไดรับการอบรมการชวยฟนคืนชีพมาบางแลว จึงยังคงแนะนำใหทำทั้งการกดหนาอกและการชวยหายใจ แตถา
หากบุคลากรทางการแพทยนั้นไมสามารถชวยหายใจได ก็ควรจะขอความชวยเหลือจากหนวยบริการการแพทยฉุกเฉิน และ
ทำการกดหนาอกระหวางรอ
การขอความชวยเหลือจากระบบบริการการแพทยฉุกเฉิน
2010 (ใหม) : บุคลากรทางการแพทย ควรจะตรวจดูการตอบสนองตอการกระตุนในขณะที่ตรวจดูวาผูปวยยังหายใจหรือหายใจ
เปนปกติหรือไม และควรจะสงสัยวาผูปวยอยูในภาวะหัวใจหยุดเตนถาพบวาผูปวยไมหายใจ หรือหายใจเฮือก
2005 (เกา) : บุคลากรทางการแพทย ควรจะขอความชวยเหลือจากระบบบริการการแพทยฉุกเฉิน หลังจากที่พบวาผูปวยหมดสติ
ไมตอบสนองตอการกระตุน จากนั้นจึงกลับมาที่ตัวผูปวยเพื่อเปดทางเดินหายใจ และตรวจดูวาผูปวยยังหายใจหรือมีการหายใจที่
ผิดปกติหรือไม
เหตุผล : บุคลากรทางการแพทยไมควรทำใหการขอความชวยเหลือลาชา ในขณะเดียวกันก็ควรบอกขอมูลไดทั้งสองอยางพรอม
กัน คือการตอบสนองตอการกระตุน และการหายใจ ถาผูปวยไมตอบสนองตอการกระตุน และไมหายใจเลย หรือมีการหายใจแต
ผิดปกติ (เชน มีแคหายใจเฮือก) ผูประสบเหตุควรจะขอความชวยเหลือจากระบบบริการการแพทยฉุกเฉิน และนำเครื่องช็อก



สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                           13
ไฟฟา AED มา (หรือสงผูอื่นไปนำมาให) ถาผูชวยเหลือที่เปนบุคลากรทางการแพทยนั้นไมสามารถคลำชีพจรไดภายใน 10 วินาที
ก็ควรจะเริ่มตนชวยฟนคืนชีพ และใชเครื่องช็อกไฟฟา AED เมื่อเครื่องมาถึง
การเปลี่ยนแปลงลำดับขั้นตอนการชวยฟนคืนชีพ โดยใช C-A-B แทน A-B-C
2010 (ใหม) : ในAHA Guidelines for CPR and ECC ฉบับ ค.ศ. 2010 แนะนำใหเริ่มตนดวยการกดหนาอกกอนที่จะชวยหายใจ
2005 (เกา) : ลำดับขั้นตอนการชวยฟนคืนชีพในผูใหญ เริ่มจากการเปดทางเดินหายใจใหโลง ตรวจดูวาผูปวยหายใจปกติหรือไม
ถาไม ใหชวยหายใจ 2 ครั้ง ตามดวยการกดหนาอก 30 ครั้งและชวยหายใจ 2 ครั้งเปนวงรอบเหตุผล : ถึุงแมวาจะไมมีหลักฐาน
ยืนยันทั้งในคนและสัตววา การเริ่มตนการชวยฟนคืนชีพดวยการกดหนาอก 30 ครั้ง แทนที่จะเปนการชวยหายใจ 2 ครั้ง จะทำให
ผลลัพธดีขึ้น แตการกดหนาอก ก็ทำใหมีการไหลเวียนเลือด และการศึกษาภาวะหัวใจหยุดเตนในผูใหญนอกโรงพยาบาลก็พบวา
การมีผูประสบเหตุชวยทำการกดหนาอกกอนมาถึงรพ. ทำใหผูปวยมีอัตราการรอดชีวิตสูงกวาการที่ไมมีการกดหนาอกเลย การ
ศึกษาในสัตวพบวา การกดหนาอกที่ลาชา หรือมีการขัดจังหวะระหวางการกดหนาอก จะทำใหโอกาสรอดชีวิตต่ำลง ดังนั้น ความ
ลาชาหรืการขัดจังหวะการกดหนาอกนี้ ควรจะลดลงใหเหลือนอยที่สุดตลอดชวงของการชวยฟนคืนชีพ การกดหนาอกสามารถเริ่ม
ทำไดทันที ในขณะที่การจัดทาของศีรษะเพื่อเปดทางเดินหายใจ และการชวยหายใจไมวาจะเปนการเปาปาก หรือใชอุปกรณชวย
ตางตองใชเวลาทั้งสิ้น การลดความลาชาในการเริ่มการกดหนาอกสามารถทำไดอีกหากมีผูชวยเหลือ 2 คน โดยที่ผูชวยเหลือคนที่
1 เริ่มกดหนาอก ในขณะที่ผูชวยเหลือคนที่ 2 เปดทางเดินหายใจ และเตรียมชวยหายใจใหเร็วที่สุดที่จะทำได หลังจากที่ผูชวยเหลือ
คนแรกกดหนาอกครบ 30 ครั้ง แตไมวาจะมีผูชวยเหลือ 1 คนหรือมากกวา การเริ่มตนการชวยฟนคืนชีพดวยการกดหนาอกก็จะ
ทำใหผูปวยไดรับการชวย เหลืออยางรวดเร็ว
ยกเลิกการตรวจ “ตาดู หูฟง แกมสัมผัส” ออกจากการประเมินการหายใจ
2010 (ใหม) : “ตาดู หูฟง แกมสัมผัส” ถูกเอาออกจากลำดับขั้นการประเมินการหายใจหลังจากเปดทางเดินหายใจใหโลง
บุคลากรทางการแพทย ควรใชเวลาสั้นๆเพื่อตรวจสอบการหายใจในขณะที่ตรวจดูการตอบสนองตอการกระตุ นของผูปวย เพื่อดู
วาผูปวยอยูในภาวะหัวใจหยุดเตนหรือไม การเปดทางเดินหายใจและชวยหายใจ 2 ครั้ง จะทำหลังจากที่ทำการกดหนาอกครบ 30
ครั้งแลว
2005 (เกา) : “ตาดู หูฟง แกมสัมผัส” เปนขั้นตอนในการประเมินการหายใจหลังจากที่เปดทางเดินหายใจแลว
เหตุผล : จากการขั้นตอนการชวยฟนคืนชีพใหม (C-A-B sequence) ที่ใหกดหนาอกทันทีที่พบวาผูปวยไมตอบสนอง และไม
หายใจหรือไมมีการหายใจที่ปกติ (เชน ไมหายใจ หรือมีเพียงแคหายใจพะงาบ) ดังนั้นการตรวจดูการหายใจ จึงถือเปนสวนหนึ่ง
ของการตรวจสอบวาผูปวยอยูในภาวะหัวใจหยุดเตนหรือไม และภายหลังจากที่กดหนาอกครบ 1 รอบแลวจึงคอยเปดทางเดิน
หายใจ และชวยหายใจ 2 ครั้ง
อัตราการกดหนาอก : อยางนอย 100 ครั้งตอนาที
2010 (ใหม) : แนะนำอัตราการกดหนาอกสำหรับผูทำการชวยชีวิตที่เปนประชาชนทั่วไป และ บุคลากรทางการแพทยใหทำการ
กดหนาอกดวยอัตราอยางนอย 100 ครั้งตอนาที
2005 (เกา) : ใหกดหนาอกดวยอัตราประมาณ 100 ครั้งตอนาที
เหตุผล : จำนวนครั้งของการกดหนาอกตอนาทีระหวางการชวยฟนคืนชีพ เปนสิ่งสำคัญที่มีผลตอการกลับมามีการไหลเวียน
เลือดไดเอง (ROSC) และการรอดชีวิตที่ยังมีการทำงานของระบบประสาทที่ปกติ จำนวนครั้งของ “การกดหนาอกตอนาทีที่แท
จริง”นั้นถูกกำหนดโดย อัตราการกดหนาอก และจำนวนรวมทั้งระยะเวลาที่มีการขัดจังหวะการกดหนาอก (เชน เพื่อเปดทางเดิน
หายใจ เพื่อชวยหายใจ หรือเพื่อใหเครื่องช็อกไฟฟา AED วิเคราะหคลื่นไฟฟาหัวใจ) เปนตน การศึกษาสวนมากพบวา จำนวน
ครั้งของการกดหนาอกที่มากขึ้น มีความสัมพันธกับโอกาสรอดชีวิตที่ดีกวา และการกดหนาอกที่นอยกวา ก็ทำใหโอกาสรอดชีวิตต่ำ
กวา ดังนั้นการกดหนาอกที่เพียงพอ ไมเพียงแตตองการอัตราการกดหนาอกที่เร็วพอเทานั้น แตยังตองการการขัดจังหวะใหนอย
ที่สุดอีกดวย อัตราการกดหนาอกที่ไมเร็วพอ หรือการขัดจังหวะการกดหนาอกบอยๆ หรือทั้งสองประการ จะทำใหจำนวนครั้งของ
การกดหนาอกตอนาทีลดลง (ถาตองการขอมูลเพิ่มเติม ใหดูที่กลองขอความที่ 2 หนาที่ 4)
ความลึกของการกดหนาอก
2010 (ใหม) : ในผูใหญ ควรกดใหทรวงอกยุบลงอยางนอย 2 นิ้ว (5 เซนติเมตร)
2005 (เกา) : ในผูใหญควรกดใหทรวงอกยุบลง 1 1/2 ถึง 2 นิ้ว (ประมาณ 4-5 เซนติเมตร)


สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                                14
เหตุผล : การกดหนาอกเปนการทำใหเลือดไหลเวียนเพิ่มขึ้น โดยการเพิ่มความดันในชองอก และกดลงไปตรงๆบนหัวใจ จึงทำให
มีเลือด ออกซิเจน และพลังงานไปเลี้ยงหัวใจและสมองเพิ่มขึ้น การกำหนดความลึกของการกดหนาอกเปนชวงกวางๆอาจทำให
เกิดความสับสนได ดังนั้นจึงกำหนดความลึกเหลือเพียง 1 คา ปญหาที่พบคือผูชวยเหลือมักจะกดหนาอกไมลึกพอบอยๆ ทั้งที่
แนะนำให”กดลึก” นอกจากนี้ ขอมูลทางวิทยาศาสตรที่ไดยังบงชี้วา การกดหนาอกลึกอยางนอย 2 นิ้ว มีประสิทธิภาพมากกวาการ
กดลึก 1 1/2 นิ้ว ดวยเหตุผลนี้ ใน 2010 AHA Guidelines for CPR and ECC จึงแนะนำตัวเลขที่นอยที่สุดเพียงคาเดียวสำหรับ
การกดหนาอกในผูใหญ และเปนตัวเลขที่ใหกดลึกกวาคำแนะนำเดิม
ทีมกูชีวิต
2010 (ใหม) : ขั้นตอนการทำการชวยฟนคืนชีพขั้นพื้นฐานกำหนดเปนลำดับขั้น เพื่อใหผูชวยเหลือเพียงคนเดียวสามารถ
กำหนดการชวยเหลือตามลำดับกอนหลัง ไดถูกตอง มีการเพิ่มความสำคัญไปที่การชวยฟนคืนชีพเปนทีม เนื่องจากในระบบบริการ
การแพทยฉุกเฉินและระบบสาธารณสุขสวนใหญ มีผูชวยเหลือทำงานเปนทีม และแตละคนในทีมก็ทำแตละขั้นตอนไปพรอมๆกัน
เชน ผูชวยเหลือคนหนึ่งอาจเรียกขอความชวยเหลือจากหนวยบริการฉุกเฉิน ณ ที่เกิดเหตุนั้นๆ ในขณะที่ผูชวยเหลือคนที่สองเริ่ม
ทำการกดหนาอก ผูชวยเหลือคนที่สามเตรียมอุปกรณชวยหายใจ และผูชวยเหลือคนที่สี่นำเครื่องช็อกไฟฟามาใช
2005 (เกา) : ขั้นตอนการชวยฟนคืนชีพขั้นพื้นฐานเปนชุดของการประเมินและการปฏิบัติตาม ลำดับขั้น  โดยมีเจตนาเพื่อบอกถึง
ลำดับขั้นตอนและสรุปวิธีปฏิบัติเพื่อใหงายในการที่ ผูชวยเหลือแตละคนจะเรียนรู จดจำ และทำตาม
เหตุผล : บางครั้งการชวยฟนคืนชีพเริ่มตนจากผูชวยเหลือหนึ่งคนขอความชวยเหลือ ในขณะที่หลายครั้งการชวยฟนคืนชีพมีผูชวย
เหลือหลายคน การอบรมควรเนนไปที่การสรางทีมเมื่อมีผูชวยเหลือเพิ่มขึ้น หรือการกำหนดตัวหัวหนาทีมถามีผูชวยเหลือหลายคน
เมื่อมีคนเพิ่มขึ้น หนาที่เดิมที่ทำโดยผูชวยเหลือสองสามคน ก็จะถูกกระจายใหกับทุกคนในทีม ใหสามารถทำทุกขั้นตอนไปพรอมๆ
กันได ดวยเหตุนี้ การฝกอบรมการชวยฟนคืนชีพขั้นพื้นฐาน จึงไมควรเนนสอนเพียงแคทักษะเปนรายบุคคลเทานั้น แตควรสอนให
ผูชวยเหลือสามารถทำงานเปนทีมไดอยางมีประสิทธิภาพอีกดวย
ขอเปรียบเทียบประเด็นสำคัญที่นาสนใจในการชวยฟนคืนชีพขั้นพื้นฐานในผูใหญ เด็ก และทารก
ตารางเปรียบเทียบประเด็นสำคัญในการชวยฟนคืนชีพขั้นพื้นฐานในผูใหญ เด็ก และทารก (ยกเวนเด็กแรกเกิด) ในตารางที่ 1
                                                                       คำแนะนำ
           องคประกอบ                         ผูใหญ                              เด็ก                    ทารก
                                                       ไมตอบสนองตอการกระตุน (ทุกกลุมอายุ)
                               ไมหายใจ หรือไมมีการหายใจที่ปกติ
  การวินิจฉัยภาวะหัวใจหยุดเตน                                                   ไมหายใจ หรือมีแคหายใจพะงาบ
                                    (เชน มีแคหายใจพะงาบ)
                                         คลำชีพจรไมไดภายใน 10 วินาที ในทุกกลุมอายุ (สำหรับ HCP เทานั้น)
        ลำดับการทำ CPR                                                   C-A-B
       อัตราการกดหนาอก                                        อยางนอย 100 ครั้งตอนาที
                                                                         อยางนอยครึ่งหนึ่งของ อยางนอยครึ่งหนึ่งของ
   ความลึกของการกดหนาอก            อยางนอย 2 นิ้ว (5 ซม.)            ทรวงอก ประมาณ 2 นิ้ว ทรวงอก ประมาณ 1 ½
                                                                                (5 ซม.)                นิ้ว (4 ซม.)
                                                   ปลอยทรวงอกใหคืนตัวใหสุดระหวางการกดหนาอก
   การปลอยทรวงอกใหคืนตัว
                                                       HCP สลับเปลี่ยนกันกดหนา อกทุก 2 นาที
                                                          ขัดจังหวะการกดหนาอกใหนอยที่สุด
   การขัดจังหวะการกดหนาอก
                                              พยายามลดระยะเวลาที่ หยุดกดหนาอกใหนอยกวา 10 วินาที
          ทางเดินหายใจ                       เชิดหัว-เชยคาง (กรณีผูปวยอุบัติเหตุ ให HCP ทำ jaw thrust)




สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                               15
อัตราการกดหนาอกตอการชวย
                                                          30:2                    30:2 กรณีผูชวยเหลือ 1 คน15:2 กรณีมี HCP ชวย
   หายใจ (จนกวาจะใสทอชวย
                                         ไมวาจะมีผูชวยเหลือ 1 หรือ 2 คน                          เหลือ 2 คน
             หายใจ)
  การชวยหายใจ กรณีผูชวยเหลือ
                                                                       ใหกดหนาอกเพียง อยางเดียว
       ไมเคยผานการอบรม
                                                                      1 ครั้ง ทุก 6-8 วินาที (8-10 ครั้งตอนาที)
  การชวยหายใจ กรณีใสทอชวย                                            ไมตองสัมพันธกับการ กดหนาอก
       หายใจแลว (HCP)                                                        ชวยหายใจ 1 วินาทีตอครั้ง
                                                                                 แคเห็นทรวงอกขยับ
                                             ใช AED ใหเร็วที่สุดที่จะทำได ขัดจังหวะการกดหนาอกใหนอยที่สุดกอนและ หลังช็อก;
           การช็อกไฟฟา
                                                                เริ่มตนกดหนาอกใหม ทันที หลังการช็อกแตละครั้ง




สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                                         16
บทที่ 4 การรักษาดวยไฟฟา (ELECTRICAL THERAPIES)

K        ใน แนวทางการ CPR ป 2010 มีการปรับเปลี่ยนเพื่อใหสอดคลองกับหลักฐานที่เพิ่มเติมขึ้นมาเกี่ยวกับการ defibrillation,
cardioversion สำหรับภาวะหัวใจเตนผิดปกติ และการใช pacing สำหรับภาวะ bradycardia ซึ่งหลักฐานโดยสวนใหญยังคง
สนับสนุนแนวทางการ CPR 2005 คือใหความสำคัญกับการทำ defibrillation อยางรวดเร็ว (early defibrillation) และการ CPR
อยางมีคุณภาพ เพราะเปนปจจัยสำคัญที่ทำใหผูปวยหัวใจหยุดเตน รอดชีวิต

สรุปใจความสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลัก


                        •!"##$% AED &'("&)*+,-$+.+/-0'10 .-$023-'10!"##1456$789+:6-,";"#<=
                        •'(1>7?"#<"95( AED 9+2#0>@"A"B
                        •AED ,"%"#C95(9+&4*!:"#!D4( C("D%-%6 defibrillator
                        •5*1E!-1+ .#F1 CPR !-1+9+GH()-$@.I$9?.@J4&8(+
                        •$7;6!"#5*1E 1 E#I(0 &:6@A!IA!"#5*1E 3 E#I(0874!I+9+ VF
                        •!"#95(>BI00"+DKK("E0:6- &:6@A!IA!"#)#IA&>7-%>BI00"+9+!"#5*1EE#I(08-1D)
                        •!"#874 electrode
                        •!"# defibrillation 9+GH()-$@:6-874 cardioconverter .#F1 defibrillator
                        •!"#:L synchronized cardioversion




การใช AED (Automated External Defibrillators ) สำหรับบุคคลทั่วไป
2010 (เปลี่ยนแปลงเล็กนอย): แนะนำให CPR รวมกับการใช AED โดยผูประสบเหตุ เพื่อเพิ่มโอกาสในการรอดชีวิตของผูปวย
หัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาล ในแนวทางการ CPR 2010 ยังคงแนะนำใหมีการติดตั้ง และใชงาน AED ในที่สาธารณะที่มีโอกาส
เสี่ยงจะเกิดเหตุการณผูปวยหัวใจหยุดเตน (สนามบิน, บอนคาสิโน สถานที่ออกกำลังกาย) เพื่อใหเกิดประโยชนสูงสุด AHA ยัง
แนะนำใหมีการจัดตั้ง วางแผน ฝกซอม และเชื่อมโยกกับระบบการแพทยฉุกเฉิน เพื่อใหเกิดการพัฒนาคุณภาพอยางตอเนื่อง
2005 (ของเดิม): ในแนวทางการ CPR 2005 ไดกำหนดปจจัย 4 ขอ ที่ทำใหโครงการ AED สำหรับบุคคลทั่วไปประสบความ
สำเร็จได คือ
      · การตอบสนองที่มีการวางแผน และฝกซอมลวงหนา ซึ่งโดยทั่วไปมีการกำกับดูแลโดยบุคลากรทางสาธารณสุข
      · การฝกสำหรับผูชวยเหลือทั้งการ CPR และการใช AED
      · การเชื่อมตอกับระบบการแพทยฉุกเฉิน
      · โครงการสนับสนุนเพื่อการพัฒนาตอเนื่อง
ไมมีหลักฐานเพียงพอวาควรมีการติดตั้ง AED ไวในบานหรือไม
การใช AED ในโรงพยาบาล



สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                             17
2010 (ยืนยัน แนวทางในป 2005): แมวาจะมีหลักฐานจำกัด แตก็อาจพิจารณานำ AED มาใชในโรงพยาบาลได เพื่อใหสามารถ
ทำ defibrillation ไดเร็ว (<=3 นาที หลังผุปวยหมดสติ) โดยเฉพาะในพื้นที่ที่ผูปฏิบัติงานไมชำนาญในการแปลผลภาวะหัวใจเตน
ผิดปกติ หรือไมคอยมีโอกาสไดทำ defibrillation โรงพยาบาลควรมีการกำกับดูแลชวงเวลาตั้งแตผุปวยหมดสติ จนถึงการช็อคครั้ง
แรก และผลลัพธของการชวยชีวิต
การใช AED ในเด็ก รวมถึงเด็กทารก
2010 (ใหม): ในการ defibrillation เด็กอายุ 1-8 ปโดยใช AED ผูชวยเหลือควรใชระบบปรับพลังงานไฟฟาสำหรับเด็ก ถามี
อยางไรก็ตามถาหาก AED ที่ใชไมมีระบบปรับพลังงานไฟฟาสำหรับเด็ก ก็สามารถใช AED แบบมาตรฐานได ในเด็กทารก (อายุ
<1 ป) แนะนำใหพิจารณาใช defibrillator ถาไมมีจึงพิจารณาใช AED ที่มีระบบปรับพลังงานสำหรับเด็ก หรือ AED มาตรฐาน
ตามลำดับ
2005 (เดิม): สำหรับเด็กอายุ 1-8 ป ผูชวยเหลือควรใช AED ที่มีระบบปรับพลังงานไฟฟาสำหรับเด็กเปนอันดับแรก หรือใช AED
มาตรฐาน ถาไมมีแบบแรก และไมมีหลักฐานเพียงพอสำหรับการใช AED ในเด็กทารกอายุ < 1 ปเหตุผล: ไมมีขอมูลวาพลังงาน
ต่ำที่สุด ที่ไดผลในการทำ defibrillation และพลังงานที่สูงที่สุดที่สามารถทำ defibrillation ได สำหรับเด็ก และทารกคือเทาใด แต
พลังงานขนาด > 4 J/kg (อาจสูงถึง 9 J/kg) สามารถกระตุนหัวใจในเด็ก และสัตวทดลองไดอยางมีประสิทธิภาพ โดยไมมีผลขาง
เคียงที่สำคัญ และมีความสำเร็จในการใช AED ที่มีขนาดพลังงานคอนขางสูง เมื่อเทียบกับตัวผูปวย โดยไมมีผลขางเคียงที่ชัดเจน
การช็อคกอน หรือ CPR กอน
2010 (ยืนยันตามแนวทาง CPR 2005): เมื่อผูชวยเหลือประสบกับภาวะหัวใจหยุดเต็นนอกโรงพยาบาล (witnessed sudden
cardiac arrest) และมี AED อยูในบริเวณใกลเคียง ผูชวยเหลือความเริ่มทำการ CPR และใช AED ใหเร็วที่สุดเทาที่จะทำได
สำหรับบุคลากรทางการแพทยในโรงพยาบาล ก็ควรเริ่มทำการ CPR และใช AED หรือ defibrillator ใหเร็วที่สุดเทาที่จะทำไดเชน
เดียวกัน คำแนะนำนี้มีขึ้นเพื่อสนับสนุนใหมีการ เริ่ม CPR และ defibrillation อยางรวดเร็ว โดยเฉพาะในภาวะที่มี AED หรือ defi-
brillator ใหใชในชวงที่ผูปวยหัวใจหยุดเต็นเฉียบพลัน ในกรณีที่ผูปวยหัวใจหยุดเตนกอนหนาที่ผูชวยเหลือจะไปพบ ใหเริ่มทำ CPR
ไปกอน 1 ½ – 3 นาที กอนในระหวางตรวจสอบจังหวะการเตนของหัวใจโดยการใช AED หรือ ECG เพื่อเตรียมทำ defibrillation
ถาหากมีผูชวยเหลือ 2 คนขึ้นไป ใหเริ่มทำ CPR ในขณะที่ผูชวยเหลืออีกคนหนึ่งไปเอา defibrillator  สำหรับ ภาวะหัวใจหยุดเตน
ในโษงพยาบาล ไมมีหลักฐานเพียงพอที่จะคัดคาน หรือยืนยันการ CPR กอนการทำ defibrillation อยางไรก็ตามระยะเวลาตั้งแต
เกิด VF จนกระทั่งถึงากรช็อคครั้งแรกไมควรเกิน 3 นาที และควรทำ CPR ไปดวยในระหวางเตรียม defibrillator
เหตุผล: เมื่อเกิด VF เปนเวลามากกวา 2-3 นาที กลามเนื้อหัวใจจะเริ่มขาดออกซิเจน และพลังงาน การกดหนาอกจะชวยใหมี
เลือดและพลังงานไปเลี้ยงกลามเนื้อหัวใจ ซึ่งเปนการเพิ่มโอกาสรักษา VF จากการทำ defibrillation และตามมาดวย ROSC กอน
หนาแนวทางการ CPR 2005 มี 2 การศึกษา ที่บงบอกวาการทำ CPR 1 ½ – 3 นาทีกอนการช็อค ในระหวางที่ EMS ใชเวลานาน
กวา 4-5 นาทีนั้นเพิ่มโอกาสการรอดชีวิตของผูปวยหัวใจหยุดเตน อยางไรก็ตาม ในอีก 2 การศึกษาแบบ randomized controlled
trial ตอมาพบวาการ CPR กอน defibrillation โดยเจาหนาที่กูชีพนั้นไมสัมพันธกับอัตราการรอดชีวิตถึงออกจากโรงพยาบาล
นอกจากนี้ยังมีการศึกษาแบบ retrospective อีก 1 การศึกษาที่พบวาผูปวย VF ที่เกิดขึ้นนอกโรงพยาบาล ที่ไดรับการทำ CPR
ทันที มีการฟนตัวของของระบบประสาทที่ดีกวาการทำ defibrillation ทันที
การช็อค 1 ครั้ง เทียบกับการช็อค 3 ครั้งติดกัน
K        ใน ชวงป 2010 มี 2 การศึกษาที่เปรียบเทียบการช็อค 1 ครั้งกับการช็อค 3 ครั้งติดกันในการรักษาภาวะหัวใจหยุดเตน
จาก VF จากหลักฐานของทั้ง 2 การศึกษาพบวา การช็อค ทีละครั้งไดประโยชนมากกวา และถาหากการช็อคครั้งแรกไมประสบ
ความสำเร็จ โอกาสที่การช็อคครั้งตอไปจะสำเร็จนั้นมีนอย การทำ CPR ตอทันทีหลังจาก defibrillation นาจะไดประโยชนมากกวา
เมื่อนำมาพิจารณารวมกับการทดลองในสัตวเกี่ยวกับผลเสียจากการหยุดกดหนาอก จึงแนะนำใหทำการช็อคทีละครั้ง และตอดวย
การทำ CPR ทันทีคลื่น (waveform) และระดับพลังงาน
2010(ไม เปลี่ยนแปลงจาก 2005): ขอมูลจากการศึกษาทั้งในและนอกโรงพยาบาลบงชี้วา การช็อคดวย biphasic waveform
และพลังงานที่เทียบเทา หรือต่ำกวาการช็อคดวย 200 J monophasic waveform นั้นใหผลการรักษา VF ไดดีเทากัน หรือดีกวา
อยางไรก็ตาม ยังไมมีขอสรุปสำหรับระดับพลังงานที่เหมาะสมสำหรับการช็อคดวย biphasic waveform ครั้งแรก และยังไมพบวา
waveform ชนิดใด ที่มีผลตอ ROSC และ การรอดชีวิตออกจากโรงพยาบาล หลังจากเหตุการณหัวใจหยุดเตนใน กรณีที่ไมมี


สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                                    18
biphasic defibrillator ยังคงสามารถใช monophasic defibrillator ได waveform ของเครื่อง biphasic defibrillator นั้นมีการ
กำหนดคาตางกันไปในแตละผูผลิต แตยังไมมีการเปรียบเทียบประสิทธิภาพในมนุษย ดังนั้นจึงควรใชระดับพลังงานตามที่ผูผลิต
แนะนำ (120 หรือ 200 J) ถาไมทราบระดับพลังงานที่ผูผลิตแนะนำ ใหใชระดับพลังงานสูงสุดในการทำ defibrillation
การทำ defibrillation เด็ก
2010(เปลี่ยนแปลง จากคำแนะนำเดิม): ในผูปวยเด็กนั้น ระดับพลังงานที่เหมาะสมนั้นยังไมมีขอสรุป มีเพียงขอมูลเกี่ยวกับ
ระดับพลังงานต่ำสุด และสูงสุดสำหรับการทำ defibrillation ที่ปลอดภัย ในการช็อคครั้งแรก จึงควรเริ่มตนดวยพลังงาน 2-4 J/kg
เพื่อใหงายตอการจำ จึงใหพิจารณาเริ่มตนดวย 2 J/kg แลวคอยเพิ่มเปน 4 J/kg ในการช็อคครั้งตอมา อาจพิจารณาใชพลังงานสูง
กวานี้ได แตไมเกิน 10 J/kg หรือระดับพลังงานสูงสุดที่ใชในผูใหญ
2005(เดิม): ระดับพลังงานเริ่มตนสำหรับการทำ defibrillation สำหรับทารก และเด็กไมวาจะเปน monophasic หรือ biphasic
คือ 2 J/kg และเพิ่มเปน 4 J/kg ในครั้งตอไป
เหตุผล: ปจจุบันยังไมมีขอมูลเพียงพอในการเปลี่ยนแปลงคำแนะนำเกี่ยวกับระดับ พลังงานในการทำ defibrillation สำหรับเด็ก ที่
ระดับพลังงาน 2 J/kg ของ monophasic waveform สามารถหยุด VF ได 18%-50% และไมมีหลักฐานเปรียบเทียบกับระดับ
พลังงานที่สูงกวานี้ มีการรายงานความสำเร็จในการทำ defibrillation โดยใชพลังงาน 9 J/kg โดยไมมีผลขางเคียง ซึ่งยังตองการ
การศึกษาเพิ่มเติมในอนาคต
การคง และปรับเพิ่มพลังงาน
2010(ไม เปลี่ยนแปลงจาก 2005): ยังไมมีขอสรุปสำหรับระดับพลังงานที่เหมาะสมในการช็อคครั้งแรก และครั้งตอ ๆ ไป โดยใช
biphasic waveform ดังนั้นดวยหลักฐานที่มีอยูในปจจุบัน ระดับพลังงานที่ใชในการช็อคครั้งตอไปจึงควรเทียบเทา หรือสูงกวาการ
ช็อคในครั้งแรก
ตำแหนง Electrode
2010(เปลี่ยนแปลง จากเดิม): เพื่อใหงายตอการติด และการใหความรู ตำแหนง anteroposterior จึงเปนตำแหนงมาตรฐาน
สวนตำแหนงอื่น ๆ (anteroposrerior, anterior-left infrascapular และ anterior-right infrascapular) อาจอยูในขายพิจารณา
ตามความเหมาะสมของผูปวย ซึ่งสามารถ defibrillation ไดทั้ง 4 ตำแหนง
2005(เดิม) : ผูชวยเหลือควรติดแผน AED electrode บนหนาอกของผูปวยในตำแหนง sternal-apical ตามปกติ (anterior-
lateral) โดยแผนดานขวา (sternal) ใหติดที่หนาอกดานขวา ในตำแหนง superior-anterior (infraclavicular) และแผน apical
electrode ที่ติดหนาอกดานซาย ใหอยูที่ตำแหนง inferior-lateral สำหรับตำแหนงอื่น ๆ ที่สามารถติดไดก็คือ ติดที่ดานขางหนาอก
ทั้ง 2 ขาง (biaxillary) หรือตำแหนง apical ปกติทางดานซาย กับอีกแผนหนึ่งที่หลังดานบนซาย หรือขวาก็ได
เหตุผล: ขอมูลใหมแสดงใหเห็นวา ตำแหนง electrode ทั้ง 4 ตำแหนง มีประสิทธิภาพเทาเทียมกันในการรักษาทั้ง atrial และ
ventricular arrhythmia เพื่อใหงายตอการสอน จึงไมมีการเปลี่ยนคำแนะนำจากป 2005 จากเดิม และไมมีการศึกษาที่ประเมินผล
ของตำแหนงของแผน electrode ตอความสำเร็จของการทำ defibrillation และการรอดชีวิต
การทำ defibrillation ในผูปวยที่มี implantable cardioverter-defibrillator
2010(ใหม): ตำแหนง anterior-posterior และ anterior-lateral เปนตำแหนงที่สามารถทำไดในผูปวยที่มี implantable
cardioconverter-defibrillator หรือ pacemaker การติดแผน electrode หรือการวาง paddle ไมควรทำใหการทำ defibrillation
ชาลง และควรวางตำแหนงของ electrode โดยเลี่ยงตำแหนงของอุปกรณที่ฝงอยูในตัวผูปวย
2005(เดิม): ตำแหนงของแผน electrode ควรอยูหางจากอุปกรณที่ฝงอยูในตัวผูปวยอยางนอย 1 นิ้ว (2.5 เซนติเมตร)
เหตุผล: คำแนะนำใหมมีความยืดหยุนมากขึ้นกวาเดิม แมวาจะมีความเสี่ยงที่จะเกิดความเสียหายกับอุปกรณที่ฝงอยูในตัวผูปวย
ที่ เกิดจากการทำ defibrillation ในตำแหนงที่ใกลกับอุปกรณ มีการศึกษาเกี่ยวกับการทำ cardioversion ในตำแหนงที่หางจาก
อุปกรณที่ฝงในตัวผูปวย 8 เซนติเมตรไมสงผลตอการทำงานของอุปกรณนั้น ๆ สัญญาณ (spike) ของ pacemaker ที่เปนแบบ
unipolar pacing อาจรบกวนการทำงานของ AED ทำใหไมสามารถตรวจพบ และช็อคVF ไดอยางถูกตอง หลักการสำคัญสำหรับ
ผูชวยเหลือ คือ การติดแผน electrode หรือวาง paddle ในตำแหนงที่เหมาะสมกับอุปกรณที่ฝงในตัวผูปวย โดยไมทำใหการ de-
fibrillation ชาลง



สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                                  19
การทำ Synchronized cardioversion
Supraventricular tachycardia
2010(ใหม): ระดับพลังงาน biphasic ที่เหมาะสมในการทำ cardioversion เพื่อแกไขภาวะ atrial fibrillation ในครั้งแรก คือ 120-
200 J และ 200 J ถาใช monophasic สำหรับภาวะ atrial flutter และ supraventricular tachycardia อื่น ๆ อาจใหพลังงานนอย
กวา โดยแนะนำใหเริ่มตนที่ 50-100 J ทั้ง monophasic และ biphasic ถาทำ cardioversion ครั้งแรกไมไดผล ใหเพิ่มพลังงานขึ้็น
เปนลำดับ
2005(เดิม): พลังงานที่แนะนำในการทำ cardioversion เพื่อรักษาภาวะ atrial fibrillation คือ 100-200 J สำหรับ biphasic car-
dioversion เริ่มมีใชบาง แตยังไมมีขอสรุปที่แนชัดในเรื่องระดับพลังงาน จากการดูขอมูลยอนหลังในการทำ elective cardiover-
sion ใน atrial fibrillation โดยใช rectilinear และ truncated exponential waveform แนะนำใหใชพลังงานเริ่มตนที่ 100-120 J
และปรับระดับพลังงานขึ้นตามความจำเปน ซึ่งมีโอกาสประสบความสำเร็จ 80-85% ซึ่งสามารถนำมาประยุกตใชกับการทำ
biphasic cardioversion สำหรับ tachyarrhythmia ชนิดอื่น ๆ
เหตุผล: ขอมูลการทำ biphasic cardioversion ตั้งแตป 2005 ทำใหมีการเปลี่ยนแปลงเล็กนอย ในแงของคำแนะนำขนาดของ
พลังงานที่ใชในการทำ cardioversion มีการศึกษาประสิทธิภาพของ waveform แบบตาง ๆ ทำใชในการทำ biphasic cardiover-
sion สำหรับ atrial fibrillation ในขนาดพลังงานในชวง 120-200 J ขึ้นอยูกับ waveform แตละชนิด
Ventricular tachycardia
2010(ใหม): stable monomorphic VT ในผูใหญตอบสนองดีตอ monophasic หรือ biphasic waveform synchronized car-
dioversion ที่พลังงานเริ่มตน 100 J ถาไมไดผลในการช็อคครั้งแรก จึงคอยปรับเพิ่มระดับพลังงาน ไมมีผลการศึกษาสำหรับการ
รักษาผูปวยในกลุมนี้ คำแนะนำจึงมาจากมติของผูเขียนคำแนะนำไมแนะนำใหใช synchronized cardioversion เพื่อรักษา VF
เนื่องจากอุปกรณไมสามารถตรวจพบ QRS wave ซึ่งจะทำใหไมสามารถช็อคได VT ที่ไมมีชีพจร และ polymorphic VT (poly-
morphic VT) ก็เปนภาวะที่ไมแนะใหทำ synchronized cardioversion แตใหใชการช็อคแบบ unsynchronized ดวยพลังงาน
ขนาดสูง (คือ defibrillation dose)
2005(เดิม): ไมมีหลักฐานเพียงพอเพื่อแนะนำขนาดพลังงานของ biphasic cardioversion สำหรับ monomorphic VT ในสวน
ของ polymorphic VT ที่ไม stable คำแนะนำในป 2005 แนะนำใหใชการช็อค แบบ unsynchronized
เหตุผล: ในแนวทางการ CPR 2010 มีการเพิ่มคำแนะนำขนาดพลังงานของ biphasic cardioversion สำหรับ monomorphic VT
แตก็ตองการเนนย้ำถึงความจำเปนในการรักษา polymorphic VT เชนเดียวกับผูปวยหัวใจหยุดเตน และผูปวยที่ไม stable
Fibrillation waveform analysis to predict outcome
2010(ไมเปลี่ยนแปลงจาก 2005): การวิเคราะห waveform ของ VF เพื่อตัดสินใจทำ defibrillation นั้นยังไมมีความชัดเจน
Pacing
2010(ไม เปลี่ยนแปลงจาก 2005): การติด pacing ไมแนะนำใหทำในผุูปวยหัวใจหยุดเตนแบบ asystole ในผูปวย sympto-
matic bradycardia ที่มีชีพจร ผูชวยเหลือจึงควรเตรียมติด transcutaneous pacing ในผูปวยที่ไมตอบสนองตอยา การใส pac-
ing ทางหลอดเลือดดำ (transvenous pacing) โดยผูเชี่ยวชาญ อาจมีขอบงชี้ ถาการทำ transcutaneous pacing ไมไดผล




สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                               20
บทที่ 5 เทคนิคการ CPR และ อุปกรณชวย CPR

สรุปใจความสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลัก
K     ใน ปจจุบัน ไมมีอุปกรณการชวย CPR ชนิดใดที่ดีกวาการทำ CPR ดวยวิธีมาตรฐาน ในสถานการณการชวยชีวิตพื้นฐาน
นอกโรงพยาบาล และไมมีอุปกรณอื่นใดที่ชวยเพิ่มโอกาสการรอดชีวิตในระยะยาวจากภาวะหัวใจ หยุดเตนนอกโรงพยาบาล ใน
แนวทางการ CPR 2010 ไดทำการสรุปการศึกษาที่เกิดขึ้นในชวงหลังเอาไวแลว
เทคนิคการ CPR
X        ไดมีความพยายามพัฒนาทางเลือกอื่น ๆ นอกเหนือไปจากการทำ CPR ดวยมือ เพื่อเพิ่มปริมาณเลือดที่ไปเลี้ยงเนื้อเยื่อ
ในระหวางการชวยชีวิต เพื่อเพิ่มโอกาสการรอดชีวิต เปรียบเทียบกับการทำ CPR ตามวิธีปกติ เทคนิดเหลานี้ ตองการจำนวนคน
การฝกซอม และอุปกรณมากกวา หรือใชไดเฉพาะบางสถานการณเทานั้น อุปกรณเหลานี้ อาจชวยสนับสนุน ระบบการไหลเวียน
โลหิตของผูปวย และเพิ่มโอกาสการรอดชีวิตในระยะสั้น ถาใชโดยบุคลากรที่ไดรับการฝกมาเปนอยางดี ในผูปวยเฉพาะราย

2010(ใหม): ไมควรทุบหนาอก (precordial thump) ในผูปวยหัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาลที่ไมมีผูพบเห็น ควรพิจารณาใชใน
รายที่เปนผูปวย unstable VT และ VT ที่ไมมีชีพจร ที่มีการติดตามสัญญาณชีพอยู และมีผูพบเห็น แตไมมี defibrillator ใหใชงาน
ไดทันที แตไมควรทำใหการ CPR และการช็อคตองชาออกไป
2005(เดิม): ไมมีคำแนะนำกอนหนานี้
เหตุผล: มีการรายงานวาการทุบหนาอกสามารถเปลี่ยน VT ไดในบางการศึกษา แตในการศึกษาขนาดใหญกวาอีก 2 การศึกษา
การทุบหนาอกไมสัมพันธกับการกลับมามีการไหลเวียนเลือดไดเองในผูปวย VF และมีการรายงานภาวะแทรกซอนจากการทุบ
หนาอก เชน กระดูกหนาอกหัก, กระดูกติดเชื้อ, stroke และทำใหเกิดหัวใจเตนผิดปกติรุนแรงทั้งในเด็กและผูใหญ นอกจากนี้ การ
ทุบหนาอกจึงไมควรทำใหการ CPR และการช็อคตองชาออกไป
อุปกรณ CPR
K     ใน ชวงหลังมีการศึกษาเกี่ยวกับอุปกรณที่ชวยทำ CPR ออกมาจำนวนหนึ่ง ในชวงเริ่มตนของการใชอุปกรณเหลานี้ (การ
ติดตั้ง และจัดตำแหนงของอุปกรณ) อาจทำใหการ CPR ตองชาลง หรือหยุดชะงัก ดังนั้นผูชวยเหลือจึงควรไดรับการฝกซอมการใช
อุปกรณนั้นมากอน เพื่อลดการขัดจังหวะของการกดหนาอก และการช็อคไฟฟา การ ใช impedance threshold device เพิ่ม
การกลับมามีการไหลเวียนเลือดไดเอง และการรอดชีวิตในระยะสั้นในผูใหญที่หัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาล แตไมเพิ่มการรอด
ชีวิตในระยะยาว มีการศึกษาที่เปน multicenter, prospective, randomized controlled trial เปรียบเทียบ load-distributing
band CPR (Autopulse) กับการทำ CPR ดวยมือในผูปวยหัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาลพบวา การใชอุปกรณนี้ ไมมีการเพิ่มขึ้น
ของอัตราการรอดชีวิตใน 4 ชั่วโมง และมีการฟนตัวของระบบประสาทที่แยกวา จึงจะตองมีการศึกษาเพิ่มเติมตอไปเกี่ยวกับปจจัย
เกี่ยวกับพื้นที่ และประสบการณในการติดตั้งอุปกรณ วามีผลตอประสิทธิภาพหรือไม ในขณะนี้จึงยังไมมีหลักฐานเพียงพอที่จะ
สนับสนุนการใชงานอุปกรณนี้ในผู ปวยทุกราย มีการรายงานผลที่หลากหลายของการใชอุปกรณชวย CPR เหลานี้ ดังนั้นจึงควร
พิจารณาใชในสถานการณที่ยากตอการ CPR ดวยวิธีปกติ (เชน ในระหวางการตรวจวินิจฉัยโรค) เพื่อ หลีกเลี่ยงการเสียเวลา และ
ใหเกิดประสิทธิภาพสูงสุด จึงควรมีการฝกซอม ติดตาม และทบทวนอยางสม่ำเสมอในการใชอุปกรณ CPR เหลานี้




สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                                 21
บทที่ 6 การชวยชีวิตขั้นสูงในผูใหญ (ADVANCED CARDIOVASCULAR LIFE SUPPORT)

สรุปใจความสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลัก
การเปลี่ยนแปลงที่สำคัญในแนวทางการชวยชีวิตขั้นสูงในผูใหญ ป ค.ศ. 2010 ประกอบไปดวย
• แนะนำใหมีการใช Quantitative waveform capnography ในการยีนยันตำแหนงทอหายใจ และ เพื่อติดตามดูคุณภาพของ
  การทำ CPR
• แผนภูมิการชวยชีวิตไดรับการปรับปรุงใหมใหเขาใจงายกวาเดิม และไดรับการออกแบบใหเนนย้ำถึงการใหความสำคัญของ
  การชวยชีวิตอยางมีประสิทธิภาพ
• ใหความสำคัญกับการติดตามสภาวะทางสรีรวิทยามากยิ่งขึ้น โดยใชเพื่อชวยประเมินและควบคุมใหเกิดการชวยชีวิตที่มี
  ประสิทธิภาพ นอกจากนี้ยังใชเพื่อชวยในการวินิจฉัยวาผูปวยกลับมามีการไหลเวียนของเลือดไดเองแลวหรือไม
• ไมแนะนำใหใช Atropine ในการรักษา PEA และ Asystole อีกตอไป
• สำหรับการรักษาผูปวย Bradycardia ที่มีอาการและสัญญาณชีพผิดปกติ แนะนำวิธีใชยา chronotropic drug โดยหยดทาง
  หลอดเลือด เปนอีกาทางเลือกหนึ่งในการรักษา นอกเหนือจากการใช pacing
• Adenosine สามารถใชไดอยางปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ ทั้งในการใชเพื่อชวยวินิจฉัย และการรักษา undifferentiated
  regular monomorphic wide-complex tachycardia
• ควรจัดใหมีการดูและรักษาผูปวยที่กลับมามีการไหลเวียนเลือดไดเอง อยางเปฯระบบ และสงตอการรักษาไปยังหอผูปวยอาการ
  หนัก โดยมีผูเชี่ยวชาญจากสหสาขาเขารวมประเมินสภาวะทาง physiology และ neurology ของผูปวย ทั้งนี้ รวมถึงการทำการ
  รักษาดวยการควบคุมอุณหภูมิ (Therapeutic hypothermia) ดวย
คำแนะนำสำหรับการใช Capnography




สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                         22
2010 (ใหม) : แนะนำใหใชเครื่อง Capnography ชนิด Quantitative waveform อยางตอเนื่องในผูปวยที่ใสทอหายใจตลอดชวง
เวลาที่ไดรับการชวยชีวิต โดยกรณีผูปวยเปนผูใหญ แนะนำใหใชเพื่อ (1) ยืนยันตำแหนงทอหายใจ (2) ใชเฝาติดตามและประเมิน
คุณภาพการ CPR อยางตอเนื่อง (3) ตรวจจับวาผูปวยกลับมามีการไหลเวียนเลือดไดเองแลวหรือไม โดยทั้งหมดนี้ ใชการดูคา
end tidal carbon dioxide (PETCO2) (ภาพประกอบที่ 3)
2005 (เกา) : แนะนำใหใชเครื่องตรวจจับกาซ CO2 จากลมหายใจออกหรือใชอุปกรณตรวจจับการใสทอหายใจเขาหลอดอาหาร
(esophageal detector device) เพื่อยีนยันตำแหนงทอหายใจ จาก AHA guideline ป ค.ศ. 2005 ระบุถึงการติดตามคา PET-
CO2 วามีประโยชนในการใชเปนตัวชี้วัดชนิด noninvasive เพื่อดู cardiac output ที่เกิดขึ้นชวง CPR ได
เหตุผล : การใช waveform capnography อยางตอเนื่อง เปนวิธียืนยันตำแหนงทอหายใจวาอยูในหลอดลมคอที่เชื่อถือไดมาก
ที่สุดในขณะนี้ และ สามารถใชเฝาระวังวาทอหายใจยังอยูในตำแหนงที่ถูกตองตลอดการรักษา แมกอนหนานี้จะมีหลายวิธีที่ถูก
นำมาใชเพื่อยืนยันตำแหนงทอหายใจ แตก็ยังไมมีวิธีใดที่มีหลักฐานความนาเชื่อถือเทียบเทา โดยสถานการณที่ผูปวยมีความ
เสี่ยงตอการเลื่อนหลุดของทอหายใจ หรือทอหายใจขยับเปลี่ยนที่ คือชวงระหวางการเคลื่อนยายผูปวย บุคลากรทางการแพทยผู
ใหการดูแลรักษาควรคอยสังเกตการหายใจของผูปวยควบคูไปกับการดู capnographic waveform เสมอตลอดชวงเวลาดังกลาว
X         จากการที่เลือดไหลเวียนสูปอดเพื่อแลกเปลี่ยนกาซ carbon dioxide และออกมาทางลมหายใจ ทำใหสามารถใช cap-
nography เพื่อประเมินและเฝาติดตามสภาวะทางสรีรวิทยาของผูปวยไดดวย กลาวคือ สามารถดูประสิทธิภาพของการกด
หนาอก และใชเพื่อตรวจดูวามีการกลับมาไหลเวียนเลือดไดเอง (ROSC) แลวหรือไม การกดหนาอกที่ประสิทธิภาพไมเพียงพอ
(ไมวาจะเกิดจากปจจัยดานลักษณะของผูปวยเอง หรือจากสมรรถนะของผูชวยเหลือ) จะพบคา PETCO2 ต่ำ การที่ cardiac
output ของผูปวยลดลง หรือ ผูปวยที่มีการกลับมาไหลเวียนเลือดไดเองแลวกลับไปหัวใจหยุดเตนซ้ำ สามารถทำใหคา PETCO2
ต่ำไดเชนกัน ในทางตรงกันขาม พบวาเมื่อมีการกลับมาไหลเวียนเลือดไดเอง (ROSC) จะพบวาคา PETCO2 สูงขึ้นอยางชัดเจน
แผนปฏิบัติการชวยชีวิตที่ปรับปรุงใหเรียบงายขึ้น และ แผนภูมิใหมเพิ่มเติม
2010 (ใหม) : แผนปฏิบัติการชวยชีวิตขั้นสูงถูกปรับปรุงจากเดิม ใหสามารถเขาจไดงายขึ้น และเพิ่มการใหความสำคัญของการ
ทำ CPR อยางมีประสิทธิภาพ ซึ่งประกอบดวย การกดหนาอกที่ถูกตอง , ลดการรบกวนการกดหนาอกใหนอยที่สุด และ หลีก
เลี่ยงการชวยหายใจที่มากเกินไป นอกจากนี้ การชวยชีวิตขั้นสูงยังเปนการรักษาที่ควรไดรับการบริหารการทำงานอยางเปนระบบ
และไมมีการหยุดรบกวนโดยไมจำเปนจนกวาจะครบรอบเวลาที่ประเมินผูปวยได ดังแผนภูมิ รูปภาพที่ 4
2005 (เกา) : แผนปฏิบัติการชวยชีวิตเดิมของป ค.ศ. 2005 ใชแผนภูมิที่ประกอบดวยลำดับการรักษาจัดตามควาสำคัญในการ
ชวยชีวิต
เหตุผล : ในการรักษาภาวะหัวใจหยุดนั้น การชวยชีวิตขั้นสูงที่ดีจะมีรากฐานมาจากการชวยชีวิตขั้นพื้นฐานอันประกอบดวยการ
ทำ CPR อยางมีประสิทธิภาพ เพื่อเพิ่มโอกาสการกลับมามีการไหลเวียนเลือดไดเอง (ROSC)

X         กอนป ค.ศ. 2005 การสอนการชวยชีวิตขั้นสูงในขณะนั้นถูกเชื่อวาไดทำการ CPR ไดอยางมีประสิทธิภาพดีเพียงพอแลว
จึงไปใหความสำคัญกับการรักษาเพิ่มเติมในดานการช็อกไฟฟา (defibrillation) , การรักษาดวยยา และ การใชอุปกรณชวยดูแล
ระบบทางเดินหายใจ เชนการสอดทอหายใจ รวมไปถึงทางเลือกการรักษาเพิ่มเติมในภาวะคุกคามชีวิตที่ตองดูแลเปนพิเศษ จน
ในป ค.ศ. 2005 จึงไดกลับมาใหความสำคัญกับการรักษาพื้นฐานที่มีหลักฐานชัดเจนวาชวยเพิ่มโอกาสรอดชีวิตไดดี นั่นคือ การทำ
CPR อยางมีประสิทธิภาพ ( ไดแก การกดหนาอกที่ลึกและเร็วเพียงพอ , ปลอยใหทรวงอกขยายกลับใหสุดหลังจากการกดแตละ
ครั้ง , ลดการรบกวนการกดหนาอกใหนอยที่สุด , และ หลีกเลี่ยงการชวยหายใจมากเกินจำเปน ) ควบคูไปกับการใหยาและการ
รักษาดวยการสอดทอ สำหรับแผนปฏิบัติการชวยชีวิตขึ้นสูง ป ค.ศ.2010 นั้นยังใหความสำคัญในสวนนี้เชนกัน การ CPR ใน
ทางอุดมคติควรจะมีการติดตามการเปลี่ยนแปลงทางสรีรวิทยา , ติดตามดูวาผูปวยไดรับกาซ oxygen อยางเพียงพอ และรีบ
ใหการรักษาดวยการช็อกไฟฟาเมื่อมีขอบงชี้ และในขณะเดียวกัน บุคลากรทางการแพทยที่ใหการรักษาควรทำการประเมิน คนหา
และ รักษาสิ่งที่อาจเปนสาเหตุการเสียชีวิตไปพรอมๆกันดวย ในขณะนี้ยังไมมีหลักฐานทางคลินิกมากเพียงพอวาการรีบสอดทอ



สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                              23
หายใจ หรือการใชยากูชีวิตจะชวยเพิ่มอัตราการรอดชีวิตจนถึงวันออกจากโรงพยาบาลโดยที่มีการทำงานของระบบประสาทที่ปกติ
ได




                                             รูปภาพที่ 4 : แผนภูมิวงกลม ACLS


ลดความสำคัญของเครื่องมือ / อุปกรณ , ยา และการรักษาที่ไมจำเปนอื่นๆ
X        แผนปฏิบัติการชวยชีวิตขั้นสูงถูกปรับเปลี่ยนใหเขาใจงายกวาเดิม เนนเฉพาะการรักษาที่จะใหผลลัพธที่ดีเปนสำคัญ ซึ่ง
คือการทำ CPR อยางมีประสิทธิภาพ และ ใหการรักษาโดยการช็อกไฟฟาในผูปวย VF , pulseless VT สวนการรักษาอื่นๆอัน
ไดแก การใหยาทางหลอดเลือด และการสอดทอหายใจนั้นยังแนะนำใหปฏิบัติอยู แตตองไมรบกวนทั้งการกดหนาอกและการ
รักษาดวยการช็อกไฟฟา
ปรับแผนภูมิการใชยา
2010 (ใหม) : ไมแนะนำใหใช Atropine สำหรับการรักษา PEA / Asystole อีกตอไป และไดถอดยา Atropine ออกจากแผน
ปฏิบัติการชวยชีวิตขั้นสูงแลวเชนกัน การรักษา PEA / Asystole แนะนำใหเปนไปแนวทางตามแผนปฏิบัติการชวยชีวิตขั้นสูงแบบ
ลาสุด


สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                                 24
X         สำหรับแผนการรักษา Tachycardia ที่มีชีพจรไดถูกปรับปรุงใหงายขึ้น มีการแนะนำใหใช Adenosine เพื่อชวยวินิจฉัย
และรักษาผูปวย tachycardia ที่มีสัญญาณชีพปกติและ คลืนไฟฟาเปนแบบ regular monomorphic wide-complex tachycar-
dia ได (ทั้งในแผนการชวยชีวิตสำหรับผูใหญและเด็ก) ขอควรระวังสำคัญคือ ไมควรใช Adenosine กับผูปวย irregular wide
complex tachycardia เพราะอาจทำใหแยลงและเปน VF ได
X         สำหรับแผนการรักษา Bradycardia ในผูใหญที่มีอาการแสดงจากชีพจรชาและสัญญาณชีพผิดปกติ ไดแนะนำใหใช
ยากลุม Chronotropic drug หยดเขาทางหลอดเลือดได ถือเปนการรักษาทางเลือกอีกทางนอกเหนือจากการ pacing.

2005 (เกา) : แนะนำใหใช Atropine ในแผนปฏิบัติการชวยชีวิตขั้นสูงในผูปวย Asystole หรือ slow PEA ได สวนในแผน
Tachycardia นั้นแนะนำใหใช Adenosine เฉพาะใน tachycardia กลุม regular narrow-complex reentry supraventricular
tachycardia เทานั้น สำหรับแผน Bradycardia การใชยากลุม Chronotropic drug หยดทางหลอดเลือดดำ แนะนำใหใชหลัง
จากที่ผูปวยไดยา Atropine แลวไมดีขึ้น หรือเพื่อรอจนกวาจะได pacing มาเทานั้น
เหตุผล : เห็นไดวามีการเปลี่ยนแปลงหลายอยางในการรักษาผูปวย arrhythmias จากหลักฐานทางคลินิกในปจจุบัน พบ
วาการใช Atropine ใน Asystole / PEA ดูเหมือนจะไมมีผลทางการรักษาใดๆ ดวยเหตุนี้จึงทำใหถอด Atropine ออกจากรายการ
ยาในแผนปฏิบัติการชวยชีวิต
X          นอกจากนี้ยังมีหลักฐานใหมที่บงวา Adenosine สามารถใชในการประเมิน วิินิจฉัย และ รักษา Tachycardia ที่มี
สัญญาณชีพปกติ และ คลืนไฟฟาเปนแบบ regular monomorphic wide-complex ไดอยางปลอดภัยและไดผลดี แตตองเปน
คลื่นไฟฟาแบบ regular เทานั้น สำหรับแผน Bradycardia การใหยา Chronotropic drug ไดประสิทธิภาพทัดเทียมกับการใช
external transcutaneous pacing)
การดูแลหลังการชวยชีวิต
2010 (ใหม) : การดูแลหลังการชวยชีวิต ถูกแยกออกมาเปฯหัวเรื่องใหมในแนวปฏิบัติการชวยชีวิต AHA ค.ศ.2010 โดยมี
วัตถุประสงคเพื่อเพิ่มอัตราการรอดชีวิตของผูปวย หลังจากกลับมามีการไหลเวียนเลือดไดเอง และไดรับไวรักษาตอในโรง
พยาบาล โดยควรจัดใหมีการดูแลหลังการชวยชีวิตที่มีการทำงานเปนระบบอยางครอบคลุม , มีการวางโครงสรางการทำงานเพื่อ
ดูแลรักษาผูปวยแบบบูรณาการโดยสหสาขาวิชาชีพ และทำใหแนวทางนี้ประสบความสำเร็จอยางยั่งยืน (กลองขอความ 3 )


           !"#$%&'$()*+ 3
           ),-./0123%(435(,6&$%!*1789":",%!*1;#)<;=)>-
           1. !"#$%&$'()*+,-./01-23%1%'4('5607489:,-.;*<!':(2!<#%=;=+%($-1!*9-569>-(*<41?-,@A+B$'(,<4C9-9:,-.;*<!':(2!<#%==+'(D2!%1
           2. !7<#$%2(+-(*.#%6$1D$%@A+B$'(;B(41*%%>EC-<@A+B$'('E,FD *.#% G.1"(-C-</:$9:H4,(>-"I<5.5CC)2,-.=AI<*<41,-.&$'(&:'ED
           3. 6#C7+2I<5I,+;3>-'5 Acute coronary syndrome *.#%6-!*DJ,-.!6:(&:'ED%#$2/:$%-?.4,K-;=+
           4. 7'C7J9%JL*>A9E)*+!*9-569!"#$%.4,K-,-./01-23%1.5CCB.56-/)*+6-9-.MN#+2D4';=+
           5. B+%1,42I<5.5'41;9$)*+!,E= multiple organ dysfunction OP$1.'9MP1,-..5'41;9$)*+!,E= excessive ventilation I<5 hyperoxia

กลองขอความ 3

การรักษาควรประกอบไปดวยการดูแลทั้งระบบ cardiopulmonary และ neurology การรักษาดวยการควบคุมอุณหภูมิ (Thera-
peutic hypothermia) และการสวนหลอดเลือดหัวใจ (percutaneous coronary interventions, PCIs) นั้น ควรทำเมื่อมีขอบงชี้
(อานเพิ่มเติมในบท Acute coronary syndrome) นอกจากนี้ การชักยังพบไดบอยในผูปวยหวใจหยุดเตน จึงควรไดรับการตรวจ
คลื่นไฟฟาสมอง (EEG) เพื่อชวยวินิจฉัยและตรวจซ้ำบอยๆ ในผูปวยที่กลับมามีการไหลเวียนเลือดไดเองแลวแตยังคงไมรูสึกตัว
2005 (เกา) : การดูแลหลังจากการชวยชีวิตเดิมถูกรวมอยูในบทการชวยชีวิตขั้นสูงสำหรับผูใหญตามแนวปฏิบัติการชวยชีวิตป
ค.ศ. 2005 การรักษาดวยการควบคุมอุณหภูมิ (Therapeutic hypothermia) ไดถูกแนะนำใหใชในผูปวยี่หัวใจหยุดจากนอกโรง


สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                                            25
พยาบาลแบบที่มีผูเห็นเหตุการณและคลื่นไฟฟาหัวใจแรกเปนแบบ VF เทานั้น นอกจากนี้ ยังแนะนำให (1) ชวยการทำงานของ
ระบบ hemodynamic , respiratory , และ neurology (2) คนหาและรักษาสาเหตุของหัวใจหยุดที่จะสามารถรักษาได (3)
ติดตามดูอุณหภูมิกายของผูปวยและใหการรักษา อยางไรก็ตาม หลักฐานที่สนับสนุนในขณะนั้นยังไมเพียงพอ
เหตุผล : นับจากป ค.ศ. 2005 มีการศึกษาแบบไมสุมตัวอยาง 2 งานวิจัยที่เปนแบบ concurrent control และ อีกหลายงานวิจัย
ที่เปนแบบ historical control ไดมีขอมูลบงชี้วา การทำ therapeutic hypothermia ในผูปวยที่เสียชีวิตในโรงพยาบาล (in-
hospital cardiac arrest) และ ผูที่เสียชีวิตจากนอกโรงพยาบาล (out-of-hospital cardiac arrest) ที่คลื่นไฟฟาหัวใจแรกเปน
PEA / Asystole นั้น อาจไดประโยชนดวยเชนกัน การจัดการระบบการดูแลภายหลังการชวยชีวิตแบบบูรณาการโดยสหสาขา
วิชาชีพ เพื่อชวยสนับสนุนการทำงานของระบบ hemodynamic , neurology และ การควบคุมเมตาโบลิสม (รวมถึงการควบคุม
อุณหภูมิ therapeutic hypothermia) ดวยนั้น จะชวยใหเพิ่มโอกาสรอดชียิตจนกลับบานไดมากขึ้น ทั้งในผูปวยประเภทหัวใจหยุด
เตนจากนอกและในรพ. แมในขณะนี้จะยังไมสามารถระบุไดวาเปนจากผลการรักษาอื่นๆดวยหรือไมเนื่องจากมีหลายปจจัย แต
อยางนอยการดูแลดังกลาวนี้ก็ชวยเพิ่มอัตราการรอดชีวิตจนกลับบานไดมากขึ้น
ผลของการควบคุมอุณหภูมิตอปจจัยพยากรณผลลัพธ
X        มีการศึกษาวิจัยจำนวนมากพยายามคนหาปจจัยที่ชวยพยากรณผลลัพธที่ไมไดจากผูปวยกลมที่ไมกลับมาตื่นรูสึกตัว
หลังมีการไหลเวียนเลือดไดเอง แตการศึกษาดังกลาวสวนใหญเกิดขึ้นในชวงที่ยังไมมีการรักษาดวย therapeutic hypothermia
ตอมามีการศึกษาที่พบวาผูปวยที่ไดรับ therapeutic hypothermia บางสวนมีผลการรักษาดีแมจากการประเมินดวยวิธีมาตรฐาน
แบบเดิม คือการประเมินดวย neuroelectrophysiology และการตรวจรางกายทางระบบประสาทในวันที่ 3 นั้นจะบงชี้วาผูปวย
ไมมีการตอบสนองและมีพยากรณโรคที่ไมดีก็ตาม จากหลักฐานดังกลาวทำใหพบวาการประเมินเพื่อพยากรณผลลัพธทางระบบ
ประสาทตามวิธีเดิม อาจไมสามารถนำมาใชพยากรณโรคในผูปวยที่ไดรับการรักษาดวย therapeutic hypothermia ได
X        ความพยายามในการหาปจจัยพยากรณผลลัพธที่ไมดีทางระบบประสาทในผูปวยที่ยังไมรูสึกตัวหลังกลับมามีการไหล
เวียนเลือดเปนปกติแลว เปนสิ่งที่ทาทายและยังตองการการศึกษาวิจัยเพิ่มเติม การพิจารณาหยุดยาหรือจำกัดการรักษาตอเนื่อง
โดยเฉพาะในชวงแรกหลังจากที่ผูปวยกลับมามีการไหลเวียนเลือดไดเองใหมๆควรทำดวยความระมัดระวังอยางยิ่ง
X        ในปจจุบัน มีการผาตัดปลูกถายอวัยวะและเนื้อเยื่อตางๆมากขึ้นในขณะที่ผูบริจาคยังมีไมเพียงพอ บุคลากรทางการ
แพทยผูใหการรักษาอาจใหคำแนะนำกับครอบครัวของผูปวยเรื่องการบริจาคอวัยวะอยางเหมาะสม โดยขึ้นกับความประสงคของ
ผูปวยและครอบครัวเปนหลัก
การพิจารณาปรับลดความเขมขนกาซ oxygen ในการรักษาหลังจากมีการไหลเวียนเลือดไดเอง โดย
พิจารณาจากคาความอิ่มตัวของ oxyhemoglobin
2010 (ใหม) : หลังจากผูปวยกลับมามีการไหลเวียนเลือดไดเองแลวควรทำการตรวจและติดตามวัดคาความอิ่มตัวของ oxyhe-
moglobin หากมีอุปกรณที่สามารถทำไดในสถานพยาบาลนั้น ควรทำการปรับการรักษาโดยการให oxygen ตามคาความอิ่มตัว
ของ oxyhemoglobin โดยใหมีคาความอิ่มตัวมากกวาหรือเทากับ 94% โดยใช Fraction of inspired O2 (FIO2) นอยที่สุด เพื่อ
หลีกเลี่ยงภาวะ Hyperoxia แตในขณะเดียวกับก็ตองไดรับ oxygen มากเพียงพอ
2005 (เกา) : ไมมีขอมูลจำเพาะที่กลาวถึงการปรับการชวยหายใจ (weaning)
เหตุผล : ควรพยายามรักษาระดับคาความอิ่มตัว oxyhemoglobin ใหอยูที่ 94% - 99% เทาที่จะทำไดเพื่อใหผลการรักษาที่ดี
แมจากคำแนะนำการรักษาของ ACLS task force of the international consensus on CPR and ECC ป ค.ศ. 2010 2,3 จะยัง
ไมมีหลักฐานมากเพียงพอที่จะแนะนำแนวทางการปรับหรือการหยาเครื่องชวยหายใจได แตจากการศึกษาลาสุด5 มีขอมูลถึงผล
เสียจากภาวะ Hyperoxia ในการรักษาผูปวยมีกลับมามีการไหลเวียนเลือดเอง โดยเมื่อวัดคาอิ่มตัวของกาซ oxygen ได 100%
อาจหมายถึงคา PaO2 ระหวาง 80 ถึง 500 มม.ปรอทได จึงมีมติคำแนะนำจากผูเชี่ยวชาญทั้ง ACLS และ PALS วาหากมีอุปกรณ
ในสถานพยาบาลนั้น ควรทำการติดตามคาความอิ่มตัวของ oxyhemoglobin และปรับปริมาณ oxygen ที่ใชในการรักษา โดยให
คาความอิ่มตัวอยูที่ 94% ขึ้นไปแตไมถึง 100%
ภาวะคุกคามตอชีวิตที่ตองดูแลเปนพิเศษ



สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                           26
2010 (ใหม) : เพิ่มคำแนะนำและแนวทางการรักษาภาวะคุกคามตอชีวิตที่ตองดูแลเปนพิเศษเปน 15 สถานการณ ประกอบดวย
หอบหืด , anaphylaxis , หัวใจหยุดเตนในหญิงตั้งครรภ , ความผิดปกติของ electrolyte ที่เปนอันตรายตอชีวิต , หัวใจหยุดเตน
จากการไดรับสารพิษ , หัวใจหยุดเตนที่เกี่ยวเนื่องจากการบาดเจ็บ , accidental hypothermia และเพิ่มหัวขอใหม คือ โรคอวน
รุนแรง (morbid obesity) , ภาวะลิ่มเลือดอุดกั้นในปอด (pulmonary embolism) , การเสียชีวิตจากอุบัติภัยหิมะถลม (ava-
lanche) , การเสียชีวิตระหวางการสวนหัวใจ PCI , ภาวะหัวใจถูกบีบรัด (cardiac tamponade) , และการเสียชีวิตระหวางการ
ผาตัดหัวใจ (cardiac surgery)
2005 (เกา) : มี 10 สถานการณ
เหตุผล : ภาวะหัวใจหยุดในบางสถานการณตองการการรักษาหรือการทำหัตถการบางอยางเพิ่มเปนพิเศษนอกเหนือไปจากใน
แผนปฏิบัติการชวยชีวิตขั้นพื้นฐานและขั้นสูง สถานการณเหลานี้มักพบไมบอยนัก จึงยากที่จะทำการศึกษาวิจัยแบบสุมตัวอยาง
เพื่อเปรียบเทียบวิธีการรักษาหลายๆแบบได การรักษาในสถานการณจำเพาะเชนนี้จึงมีหลักฐานคอนขางจำกัด และสวนใหญเปน
มติคำแนะนำการรักษาจากคณะผูเชี่ยวชาญที่มีประสบการณในดานนั้นๆ หัวขอดังกลาวจะรวมถึงการรักษาเพื่อปองกันไมใหเกิด
ภาวะหัวใจหยุดเตน ที่จำเปนตองมีรายละเอียดเพิ่มเติมมากกวาการรักษาตามแนวทางชวยชีวิตปกติดวย




สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                           27
บทที่ 7 ภาวะหลอดเลือดหัวใจเกิดการอุดตันหรือตีบแคบเฉียบพลัน
                                   (ACUTE CORONARY SYNDROMES)
สรุปใจความสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลัก
X          แนวทางการวินิจฉัยและดูแลภาวะที่เกิดจากการอุดตันหรือตีบแคบของหลอดเลือดหัวใจอยางฉับพลัน (ACS) ไดรับการ
ปรับปรุง เพื่อกำหนดขอบเขตการรักษาใหกับบุคลากรทางการแพทยที่ใหการดูแลผูปวยที่คาดวา หรือยืนยันวาเปน ACS ภายใน
หนึ่งชั่วโมงแรกหลังจากมีอาการ เปาหมายแรกในการรักษาผูปวยที่มี ACS สอดคลองกับแนวทางการดูแลรักษาจาก ECC and
AHA/American College of Cardiology Guidelines ฉบับกอน ซึ่งมีจุดประสงคดังนี้


           • !"#$%&'(&)*+,-'.%/!.0,&123!4#1%5-67*028 %-4!4#$%932*2,:26),&123!4#1%5-67*028;-/"&-4 (AMI)
             <=$9*)>$68?@)A%9,2@B+924.%95-67*51%9&$29<128, ?1%9,-4:26)5-67*&13!5&6
             (&)*+,-',2@!,C'D&.129!AE89B295-67*(&)5&%'!&#%'BE$%2*!,C'.=14:285&-9
           • !"#$%?1%9,-4!50FG3$"=9?@)H9AI5&-,B295-67* Major Cardiac Adverse Events (MACE) A#% ,2@!HE8>E6C0,
             :26),&123!4#1%5-67*028(0$G3$J=9,-/!HE8>E6C0 (&):26)BE$*+!?K401%9B+,2@J$29.8285&%'!&#%'%8$29
             @E/'$64
           • !"#$%751H232@J@-,L2:26);F,!;C4!@$9'$64BE$!?K4D&.129!AE89*2,,2@%F'0-45@#%0E/(A/.%95&%'!&#%'
             5-67*%8$29;-/"&-4 0-6%8$29!>$4 ventricular fibrillation, pulseless ventricular tachycardia,
             unstable tachycardia, symptomatic bradycardia

                !"#$%&"'()*+%, -'*./-0*0/1234/.567!$8090:$%;<;'5+




ระบบการดูแลรักษาผูปวยที่มีภาวะกลามเนื้อหัวใจขาดเลือดชนิดที่มีการยกของ ST-Segment
F           การดูแลรักษา STEMI อยางเปนระบบ ตองอาศัยการทำงานรวมกันอยางเปนโครงขายตั้งแตชุมชน , ระบบบริการการ
แพทยฉุกเฉิน, แพทย และโรงพยาบาล ซึ่งรวมไปถึงการจัดโครงการใหความรูแกชุมชน เพื่อใหสามารถ ทราบถึงอาการ ACS
ตั้งแตเริ่มแรก, การพัฒนาระบบรับแจงและสั่งการ EMS ใหสามารถใหคำแนะนำและการรักษา ไดตั้งแตระดับกอนเขามาถึงโรง
พยาบาล, การนำสงมายังหองฉุกเฉิน รวมไปถึงการจัดการภายในทั้งระดับระหวางแผนก และระหวางโรงพยาบาล เพื่อใหไดรับ
การดูแลรักษาที่เหมาะสม
Out-of-Hospital 12-Lead ECGs
X        กุญแจสำคัญอยางหนึ่งในการดูแลรักษา STEMI คือการทำ 12 lead-ECG และสงผลหรืออานผล รวมกับการแจงให โรง
พยาบาลปลายทางที่จะนำสง ไดเตรียมพรอมในการดูแลผูปวย
แนวทางการดูแลของ AHA และ ECC ที่ออกมาในป 2000 ไดแนะนำใหทำการตรวจคลื่นไฟฟาหัวใจ 12 leads ตั้งแตกอนมาถึง
โรงพยาบาล และมีหลักฐานรับรองวาสามารถลดระยะเวลาทำ reperfusion with fibrinolytic therapy ได ยิ่งไปกวานั้น เมื่อไมนาน
มานี้ยังพบวาสามารถลดระยะเวลากอนทำ Primary PCI และยังชวยในการคัดกรองผูปวย ในการตัดสินใจนำสงไปยังโรงพยาบาล
ที่เหมาะสมได
เมื่อ EMS หรือแพทยที่หองฉุกเฉินแจงไดแจงใหแผนกหัวใจ และทีม cardiac catheterization laboratory พบวาสามารถลดระยะ
เวลา reperfusion times ไดอยางมีนัยสำคัญ




สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                           28
การคัดกรองผูปวยเพื่อนำสงไปยังโรงพยาบาลที่มีศักยภาพในการทำ PCI
F      ดู Criteria ในการคัดกรองผูปวยหลังมีภาวะหัวใจวายไปยัง PCI Center ไดในเอกสารคำแนะนำ
การดูแลครอบคลุมสำหรับผูปวยหลังหัวใจวายที่ไดรับการยืนยันวาเปน STEMI หรือคาดวาเปน ACS
X        การทำ PCI ในผูปวที่ไดรับการกูชีวิตหลังภาวะหัวใจวายในผูใหญ มีความสัมพันธกับผลการรักษาที่นาพอใจ จึงมีเหตุผล
เพียงพอที่จะรวมการทำ Cardiac catheterization เขาใน post-cardiac arrest protocol เพื่อเปนสวนหนึ่งของกระบวนการ
ทั้งหมด เพื่อเพิ่ม neurologically intact survival ในผูปวยกลุมนี้
X        ในผูปวยที่มีภาวะ out-of-hospital cardiac arrest เนื่องจาก VF, แนะนำใหทำการฉีดสีรวมกับการถางขยาย หลอดเลือด
แดงที่ตีบอยางรีบดวน แมวาคลื่นไฟฟาหัวใจภายหลังการเกิดหัวใจวายอาจไมชัดเจน หรือแปลผลไดยาก การทำการฉีดสีหลอด
เลือดโคโรนารี ในผูปวยที่สงสัยวาหัวใจวายดวยสาเหตุของหัวใจขาดเลือดยังสมเหตุสมผล แมวาจะไมชัดเจนวาเปน STEMI หรือ
ไมก็ตาม นอกจากนี้การที่ผูปวยยังอยูในภาวะโคมาหลังภาวะหัวใจวาย นอกโรงพยาบาลซึ่งพบไดบอย ไมควรเปนขอหามในการ
พิจารณาทำการฉีดสีรวมกับการถางขยายหลอดเลือดแดง (อานเพิ่มเติมในหัวขอการดูแลผูปวยภายหลังหัวใจวาย).
การเปลี่ยนแปลงคำแนะนำในการรักษาในสวน immediate general treatment (รวมถึงการใหออกซิเจน
และมอรฟน)
2010 (ใหม) : ไมจำเปนตองใหออกซิเจนในผูปวยที่ไมมีภาวะหายใจผิดปกติ หากมีระดับ oxyhemoglobin saturation ≥ 94%
และควรระมัดระวังการใหมอรฟนในผูปวย Unstable Angina
2005 (เดิม) : แนะนำใหออกซิเจนในผูปวยทุกรายที่มีภาวะน้ำทวมปอดที่ชัดเจน หรือมี arterial oxyhemoglobin saturation ≤
90% และสมเหตุผลที่จะใหออกซิเจนในผูปวย ACS ทุกราย ในชวง 6 ชัวโมงแรกหลังมีอาการ. มอรฟนเปนยาแกปวดแนะนำในผู
ปวยที่ไมตอบสนองตอการรักษาดวยไนเตรท แตไมแนะนำใหใชในผูปวยที่มีอาจจะ
มีภาวะขาดน้ำ.
เหตุผล : ผูในบริการทางการแพทยฉุกเฉินสามารถใหออกซิเจน ในชวงแรกที่เริ่มประเมินผูปวยที่อาจเปน ACS ได แตยังไมมีหลัก
ฐานยืนยันเพียงพอถึงการใหเปนประจำในผูปวย Uncomplicated ACS
หากผูปวยมีภาวะหายใจลำบาก หรือมีภาวะขาดออกซิเจนในเลือด หรือมีหัวใจลมเหลวชัดเจน ผูใหการดูแลควรปรับให
ออกซิเจนเทาที่จำเปนเพื่อใหได Oxyhemoglobin saturation ≥ 94%, และควรใชมอรฟนอยางระมัดระวังในผูปวย unstable an-
gina/ non-STEMI เนื่องจากพบวามีความสัมพันธกับอัตราตายที่สูงขึ้น.




สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                              29
บทที่ 8 โรคหลอดเลือดสมอง (STROKE)
สรุปใจความสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลัก
X         เปาหมายในการดูแลรักษาโรคหลอดเลือดสมอง คือเพื่อลดการบาดเจ็บของสมองใหนอยที่สุด และเพื่อใหฟนสภาพ ให
ไดมากที่สุด เนื่องจากเวลาเปนปจจัยสำคัญตอความสำเร็จในการรักษาโรค จึงยังคงใช “D’s of Stroke Care” เพื่อแบงลำดับขั้น
ตอนการดูแล (รวมถึงบางขั้นตอน ที่อาจมีสวนทำใหการรักษาชาลง) นอกจากนี้เมือประสาน การใหคำแนำนำและความรูแก
                                                                          ่
ชุมชน, การสั่งการรถพยาบาล, การคนหาและคัดกรองสงโรงพยาบาลที่เหมาะสม ของระบบการแพทยฉุกเฉิน, การเตรียมพัฒนา
ระบบการดูแลผูปวย โรคหลอดเลือดสมอง ในระดับโรงพยาบาล และการจัดใหมีหนวยโรคหลอดเลือดสมองโดยเฉพาะ ทำใหผล
การรักษา โรคหลอดเลือดสมองในปจจุบัน ดีขึ้นอยางมีนัยสำคัญ.




สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                            30
• !"#$%&&'()*+,-.*/#0&1 2#3)24564/77/$89:'91#)';<1/=-$:).$+:.
                            7>.'91#)'7<245689:*"-.'91#)'&:#''?-@3A4&A;)6.)6B/6&AC#:).0&.D$)E)3&A!/E
                            FG6$HB)&@D8$HB/E0&.D$)E)3(I'(6 @6#1+!JC"'“stroke-prepared” hospital
                                                                             9
                            7>.2B+!,>"6 0!$'924")C')$JC";)')&K!G@3&/BL)0&1C3-!23?-!;'-.
                            */".@*:(:#.@&B89:'9-)B)& 76K>.B)&!G@3J6&A$A*:-')-$:).2456&AEEJ6,-E2,*
                            0!$-)F/$B)&8<.)6;6/E;6I6-$:).245601&.,:)$ 2D?:-JC";)')&K,$)$,-E2,*B)&!G@3
                            M!"')B,>"6
                          • B)&E&+B)&!")6B)&@D8$HNIB2N+6 1#&8<.)64&A;)6B/E&AEEB)&!G@30&1C3-!23?-!
                            ;'-.89:'9-$GJ6,-E,:)$ 2D?:-JC";)')&K1/!B&-.@3A6<;:.OG"4:#$M4$/.0&.D$)E)3
                                         :
                            89:'9F/B$P)DJ6B)&!G@3&/BL)0&1C3-!23?-!;'-.M!"-$:).2C')A;'@3A8/68:#.89
                          • @'"#:)B)&1#E1I'1#)'!/603C+*7A2456;:#6C6>:.J6B)&!G@3OG"4:#$ 0&1C3-!23?-!;'-.
                            89:C"-.NIB2N+6 $B2#"6J6B&Q989:'91#)'!/603C+**:< (1#)'!/6R+;083+B < 90 mmHg)
                            $/.M':@6A6<JC"'9B)&3!1#)'!/603C+*B:-6')0&.D$)E)3
                          • C3/BS)689:2D+:'')B,>"6&/E&-.#:) '9B)&2D+:',>"6,-. -/*&)&-!89: 1 49C3/.2B+!-)B)&,
                            1#)';)')&K @3A1IQP)D(9#+* 2'?:-OG"4:#$M!"&/EB)&!G@3J6;K)E/689:'9C6:#$
                            0&1C3-!23?-!;'-. @3A89';C#+()(9D89:'94&A;4B)&QHJ6B)&!G@3OG"4:#$
                            0&1C3-!23?-!;'-.0!$2ND)A
                          • '9B)&4&/E4&I.@6#8).;<C&/E,"-E:.(9," ,"-C")' @3A,"-1#&&A#/. 2'?:-D+7)&Q)JC"
                            recombination tissue plasminogen activator (rtPA) 0!$ American Stroke
                            Association/ AHA recommendations.
                          • @'"O3B)&&/BL)7A'9@6#06"'89:;G.,>"6J6OG"4:#$0&1C3-!23?-!;'-.(6+!*9EC&?--I!*/6N/E
                            D3/6 89:M!"&/E rtPA P)$J6 3 (/:#0'.@&BC3/.7)B'9-)B)&, B)&D+7)&Q)-$:).&-E1-E
                            J6B)&JC" rtPA 8).C3-!23?-!!<@B:OG"4:#$J6(:#.2#3) 3-4.5 (/:#0'.C3/.2&+:''9-)B)&
                            @;!.JC"2C56K>.O3B)&&/BL)89:!9,>"6 @*:-$:).M&B5*)'$/.M':!9289$E28:)B/EB)&JC"B)&&/BL)
                            P)$J6 3 (/:#0'.@&B.




                           !"##$%"&'()*+,-',.,-/012,3'(4.-"5'67-8+, (FDA) 2"(97:-"%-'(+,-;.< rtPA
                           =,(.0'>60?'>>@/+:AB<!:C2 ;&D:C(6C0, 3-4.5 D":CE7(.0"(6-8:77F',+,-
                      • 3<'7B0#,++,-GH+I,C8#"267?:'97:&,&7,&F< /4>(;.<6.J&C:, stroke unit team
                        7F)C,74,7,-K;&+,->B/0>F+C:, ward =":C9! /012"(7FA0><,&%C+L:'9!'F+.0,2!F.
                        )C,74@)"M3'(!-1E2D&*;&+,->B/0E>2 stroke unit 6=F2%6=:,9><+"%!-1E2D&*3'(+,-;.<
                        rtPA =,(.0'>60?'>>@.
                      • 7F+,-!-"%!-$(L,-,(+,->B/0-"+I,)C,7>"&E0.8L4B(;&AB!:C2E-).0'>60?'>47'(.




สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                        31
บทที่ 9 การกูชีพขั้นพื้นฐานในเด็ก (PEDIATRIC BASIC LIFE SUPPORT)
สรุปใจความสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลัก
K     หลายหัวขอในการกูชีพขั้นพื้นฐานในเด็กคลายคลึงกับในผูใหญ รวมถึงหัวขอดังตอไปนี้

                •  !"#$#%&'CPR ()*!"#!)+,-".! /0,!"#1&2*+"*34 (C-A-B /0,05A-B-C) :$#%&'!"#
                                                                                 &
                  !)+,-"/!/0,!"#1&2*+"*34,6789:&!"#;)#<*<$2;"05&4<7)-#=> !"#!)+,-".!?#=-@/#! 3+-9=-,;@
                • *=@?@3+-?2"'96?=AB&.!"#06 CPR 05&'58#<9%0C%D"E
                • '5!"#8#=>$8;5&*,?6/,<,6$!5&*2!=>?2"';F!05&$+'"<9'3,!"#!)+,-".! $8G,.*&"@,-.* 1/3
                  H.@ AP diameter H.@+,-".! IF&@$0&"!=>8#<'"J 1 K ,%-2 (4 cm)3,$)G!0"#!9&2,3+A&
                  /;<$0&"!=> 2,%-2 (5cm) 3,$)G!(B
                • H=-,B., “B"):,+:L=@,/!-'9='M=9” N:!,6..!784"!H=-,B.,!"#CPR
                • 3+-?2"'96?=A,-.*;@ !=>!"#B#2415E4#H.@>O?;"!#0"@!"#/E0*P :
                  '5H-.':;9,=>9,O,2&">O?;"!#0"@!"#/E0*P 7'&9"'"#NB#24E>15E4#7)-.*&"@#2)$#G2
                  /;<$1Q&.NQ.7)- 96+#=>$)G!05&7'&B.>9,.@B&.!"#!#<BO-, /;<7'&+"*34
                  +"!7'&9"'"#NB#24E>15E4#7)-D"*3, 10 2%,"05 >O?;"!#0"@!"#/E0*P?2#$#%&'3+-!"#CPR
                • !"#31- $?#Q&.@1G.?+=234/>>.=B(,'=B% (AED ) 3,$)G!0"#! : 96+#=>$)G!0"#!
                  ?2#$;Q.!31-$?#Q&.@HG.?+=234/>>manual '"!!2&" $?#Q&.@/>>.=B(,'=B%
                  3,!#J505&7'&9"'"#N+"$?#Q&.@/>>manual 7)- $?#Q&.@1G.?+=234/>>.=B(,'=B% (AED
                  )05&'5.O8!#JP8#=>E;=@@",7LL-"$EQ&.31-!=>$)G! ."431-7)-$1&,!=,


การเปลี่ยนแปลงขั้นตอนการ CPR (C-A-B แทนที่A-B-C )
2010 (ใหม) : ใหเริ่มการ CPR ในเด็กทารก และเด็กโตดวยการกดหนาแกแทนการชวยหายใจ การCPR เริ่มตนดวยการกดหนา
แก 30 ครั้ง (สำหรับผูชวยเหลือคนเดียวทั่วไป) หรือกดหนาอก 15 ครั้ง ( สำหรับการชวยทารกและเด็กโต โดยผูชวยเหลือที่เปน
บุคลากรทางการแพทย 2 คน) กอนการชวยหายใจ 2 ครั้ง สำหรับการชวยเหลือเด็กทารกแรกเกิด ใหอานในบทของการชวยชีวิต
ทารกแรกเกิด
2005 (เกา) : ขั้นตอนการทำ CPR เริ่มตนโดยการเปดทางเดินหายใจ และชวยหายใจ 2 ครั้ง ตอดวยการกดหนาอก
เหตุผล: การเปลี่ยนแปลงลำดับการ CPR เปนการกดหนาอกกอนการชวยหายใจ เปนการเปลี่ยนแปลงที่นำไปสูการโตเถียงอยาง
มากในกลุมผูเชียวชาญการกูชีพเด็ก เนื่องจากสาเหตุสวนใหญของภาวะหัวใจหยุดเตนในเด็กมักเกิดจากภาวะขาดอากาศหายใจ
มากกวาสาเหตุจากหัวใจเอง และขอมูลสนับสนุนความจำเปนของการใหทั้งการกดหนาอก และการชวยหายใจสำหรับการ CPR
ในเด็ก
        เนื่องจากในเด็กที่หัวใจหยุดเตนสวนใหญ ไมไดรับการกดหนาอกจากคนทั่วไปที่พบเห็นเหตุการณ ดังนั้นวิธีใดก็ตามที่
สามารถเพิ่มการกดหนาอกโดยผูพบเหตุ อาจจะสามารถชวยชีวิตเด็กได ดังนั้นการเปลี่ยนแปลงขั้นตอนเปน C-A-B สำหรับทุกอายุ
จึงถูกนำมาใช โดยหวังวาจะสามารถเพิ่มโอกาสของการCPR โดยผูพบเหตุ โดยทางทฤษฎีระดับขั้นตอนใหมจะทำใหการชวย
หายใจชาลงไปเพียง 18 วินาทีเทานั้น (เวลาที่ใชสำหรับการกดหนาอก 30 ครั้ง) หรือนอยกวานั้น (ในผูชวยเหลือ 2 คน)
ความลึกในการกดหนาอก
2010 (ใหม): ในการกดหนาอกอยางมีประสิทธิภาพ ผูชวยเหลือควรกดอยางนอย 1/3 ของ AP diameter ของหนาอก สัมพันธกับ
การกดลึกอยางนอย 1½ นิ้ว ( 4 cm) ในเด็กทารกสวนใหญ และเทากับ 2นิ้ว (5cm) ในเด็กโต




สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                            32
2005 (เกา): กดหนาอกดวยแรงที่มากพอที่จะทำใหหนาอกยุบลงประมาณ ½ หรือ หนึ่งในสามของ AP diameter ของหนาอก
เหตุผล: จากหลักฐานการศึกษาภาพถายรังสีทรวงอกในเด็ก สนับสนุนวาการกดหนาลึก ½ ของ AP diameter ของหนาอกอาจทำ
ไมสามารถทำไดสำเร็จ อยางไรก็ตาม การกดหนาอกที่มีประสิทธิภาพที่แนะนำ คือการกดหนาอกใหแรงพอ ,ไดความลึกประมาณ
1½ นิ้ว ( 4 cm) ในเด็กทารก และประมาณ 2นิ้ว (5cm) ในเด็กโต
การนำขั้นตอน “ตาดู,หูฟง,แกมสัมผัส” ออกไปจากขั้นตอนการCPR
2010 (ใหม): “ตาดู,หูฟง,แกมสัมผัส” ถูกตัดออกไปจากขั้นตอนการประเมินการหายใจ และการเปดทางเดินหายใจ
2005 (เกา): “ตาดู,หูฟง,แกมสัมผัส” ถูกใชในขั้นตอนการประเมินการหายใจ และเปดทางเดินหายใจ
เหตุผล: ในลำดับขั้นตอนใหม การกดหนาอก เปนขั้นตอนแรก การทำ CPR จะเริ่มทันทีเมื่อพบเด็กทารก หรือเด็กโตที่ไมตอบ
สนองตอการกระตุน หรือ ไมหายใจ ( หรือหายใจเฮือก ) และเริ่มตนดวยการกดหนาอกกอน ( C-A-B )
การตรวจชีพจร – ลดความสำคัญลง
2010 (ใหม ): หากพบเด็กทารก หรือเด็กโตที่ไมตอบสนองตอการกระตุน และไมหายใจ หรือหายใจเฮือกก็ตาม บุคลากรทางการ
แพทยอาจใชเวลาไมเกิน 10 วินาที ในการตรวจหาชีพจร (brachial ในเด็กทารก และ carotid และ femoral ในเด็กโต ) ถาตรวจ
ไมพบภายใน 10 วินาที หรือไมแนใจวามีชีพจรหรือไม ใหเริ่มทำการกดหนาอกทันที
2005 (เกา ): หากเปนบุคลากรทางการแพทย ใหพยายามคลำชีพจร โดยใชเวลาไมเกิน 10 วินาที
เหตุผล: คำแนะนำยังคงเหมือนเดิม มีหลักฐานสนับสนุนวาบุคลากรทางการแพทยไมสามารถตรวจชีพจรอยารวดเร็ว และเชื่อถือ
ไดในเด็ก เมื่อเปรียบเทียบผลเสียของการไมใหการกดหนาอกในภาวะหัวใจหยุดเตน และผลเสียที่นอยกวาเมื่อทำการกดหนาอก
ในคนที่ยังมีชีพจรอยู AHA guideline ป 2010 จึงแนะนำใหกดหนาอกหากผูชวยเหลือไมแนใจวามีชีพจรหรือไม
การช็อกไฟฟา และการใชเครื่องช็อกหัวใจแบบอัตโนมัติ (AED ) ในเด็กทารก
2010(ใหม): สำหรับเด็ก การใชเครื่องช็อกหัวใจแบบ manual เปนสิ่งที่ควรเลือกใชมากวาการใชเครื่องช็อกหัวใจแบบอัตโนมัติ
หากไมมี การใชเครื่องช็อกหัวใจแบบอัตโนมัติ (AED )ที่มีอุปกรณปรับพลังงานไฟฟาเพื่อใชกับเด็ก อาจใชไดเชนกัน แตหากไม
สามารถหาไดทั้งสองอยาง อาจใชเครื่องช็อกหัวใจแบบอัตโนมัติทั่วไป
2005(เกา): จากขอมูลพบวา เครื่องช็อกหัวใจแบบอัตโนมัติ (AED ) สามารถใชไดอยางปลอดภัย และมีประสิทธิภาพ ในเด็กอายุ
1-8 ป อยางไรก็ตามยังมีขอมูลไมเพียงพอ ที่จะแนะนำใหใชในเด็กทารกอายุนอยกวา 1 ป
เหตุผล: จากรายงานการศึกษาใหมในผูปวย แนะนำวาการใชเครื่องช็อกหัวใจแบบอัตโนมัติ (AED )อาจปลอดภัย และมี
ประสิทธิภาพในเด็กทารก เนื่องจากอัตราการรอดชีวิตขึ้นกับการไดรับการช็อกไฟฟาเมื่อเกิดคลื่นไฟฟาหัวใจที่ตองการการช็อก
(shockable rhythm) ระหวางหัวใจหยุดเตน ดุงนั้นการใหพลังงานไฟฟาสูงดีกวาไมไดรับการช็อกเลย อยางไรก็ตามยังหลักฐาน
ไมมากที่จะสนับสนุนการใชเครื่องช็อคหัวใจแบบอัตโนมัติ (AED )ในเด็กทารก




สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                             33
บทที่ 10 การกูชีพขั้นสูงในเด็ก (PEDIATRIC ADVANCED LIFE SUPPORT)
สรุปใจความสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลัก

             o !"##"$%&%'('$$)#$$* +,"-.+/'012+,/#3(#"$#415670/1(8493(:;<#*6#"$=$/&=$>9?@A(B(@%6C*62-4C:;D*
               *"##'C"*6?@A(B(@3+*C 012*4,%6C:7DC*:ED*0F1(*"8@+$/&#"$5C'-56'DE:;<#%"$#
               A,B:;<#GE?H23(I"'B+/'3!%6C*6?'"*JD;=#EDAEC#@:(D; A,BI"'B?'"*;/(G,+DE8493(=2;
             o :?$HC29E$'!ED;E"* capnography/capnometry -/9?9A(B(@3+1351:7HC2-H(-/(E@A+(C9%C2+"-3!
               A,B2"!*6=$BG-5(K$B+'C"9#"$%@CPR:7HC2=$B:*D( A,B=$/&=$>9=$B8D%LDI"7029#"$#;+(1"2#
             o AJ(J/9#"$5C'-:+,H2I"'B+/'3!+->;:E1( 8@+$/&:;<# M4#%@3+19C"-0F1( %/19(61:7HC2:(1(#"$;4A,A&&29?K$'*
               3($B+'C"9 2 ("%6029#"$#;+(1"2#%6CN*CM4#$&#'(
             o 7,/99"(029#"$5<2?NOO1" :$DC*!"# 2-4 !4,/##.N*C'C"!B351 monophasic +$H2 biphasic
               :7HC23+19C"-EC2#"$82( 2 !4,/##.2"!351N;1:5C(#/( (=$D*"):%C":;D*3(?@A(B(@029=62005 )
               8@+$/&#"$5<2??$/19%6C829 A,B?$/19EC2.N=3+13512-C"9(12- 4!4,/##. 7,/99"(NOO1"%6C849#'C" 4
               !4,/##.(N*C:#D( 10 !4,/##. +$H2=$D*")NOO1"8498>;%6C351N;13(J413+PC)
               2"!351N;12-C"9*6=$B8D%LDI"7A,B=,2;I/-:5C(#/( G;-:Q7"B#"$351JC"(:?$HC295<2?+/'3!A&& biphasic
             o !"#+,/#R"(%6CA8;9MF9J,:86-!"##"$%6CN;1$/&22#SD:!(849 ?@A(B(@3+*C!F9N;1:7DC*:ED*:$HC29#"$=$/&$B;/&
               ?'"*:01*01(02922#SD:!(%6C351 G;-%/(%6%6C*6#"$#,/&*"N+,:'6-(:,H2;:=<(=#ED
               !BE129?'&?>*$B;/&oxyhemoglobin3+1 T94% AEC< 100%
               :7HC2=129#/(2/(E$"-!"##"$N;1$/&I"'B22#SD:!(3(:,H2;849:#D(N=
             o :7DC*:ED*E2(3+*C :$HC29#"$5C'-56'DE3(%"$#A,B:;<#%6C*6?'"*JD;=#ED029+/'3!AEC#@:(D; N;1A#C
               G$?+/'3!:'(E$D:?D,+129:;6-' I"'B+,/9JC"E/;&$$:%"?'"*JD;=#ED029+/'3!:'(E$D:?D,+129:;6-'
               A,BI"'B?'"*;/(G,+DE8493(=2;
             o ?@A(B(@+,"-2-C"9:#6C-'#/&-"*6#"$:=,6C-(A=,9 $'*N=MF9#"$3+1A?,:S6C-*%6CM4#!@#/;N'1:Q7"B3(&"9#$)6
               A,B#"$!@#/;#"$3+1etomidate 3(?(N01%6C*6I"'B5<2?!"##"$ED;:5H123(#$BA8:,H2;
             o 012&C95613(#"$%@#"$,;2>)+I4*D$C"9#"-:7HC2#"$$/#U" (Therapeutic hypothermia)M4##,C"'MF93(&"9#$)6
             o *60127D!"$)"3+*C3(#"$'D(D!Q/-#"$:86-56'DE!"#+/'3!+->;:E1(#$B%/(+/( (sudden cardiac death)
               M4#:7DC*:ED*0F1(*"3+*C
             o &>?,"#$J41=VD&/ED N;1$/&?@A(B(@3+1=$F#U"J41:56C-'5"P3(%6C%6C%@N;1 #C2(#"$3+1 amiodarone +$H2
               procainamide 3(?(N01+/'3!:E1(JD;!/9+'B %6C*6#"$N+,:'6-(:=<(=#ED (hemodynamic stable)




คำแนะนำเกี่ยวกับการติดตามระดับกาซคารบอนไดออกไซดในลมหายใจออก
2010 (ใหม): เครื่องตรวจวัดระดับกาซคารบอนไดออกไซดในลมหายใจออก (capnography/capnometry) ถูกแนะนำใหใชใน
การประเมินทางคลินิก เพื่อยืนยันตำแหนงทอหายใจในเด็กทารกแรกเกิด เด็กทารก และเด็กโต ที่มีการเตนของหัวใจในทุก
สถานการณ (เชน นอกโรงพยาบาล หองฉุกเฉิน หอผูปวยวิกต หอผูปวย และหองผาตัด) และระหวางการนำสงในโรงพยาบาล
และระหวางโรงพยาบาล (รูป 3A หนา 13) การติดตามcapnography และcapnometry อยางตอเนื่องถาทำได อาจมีประโยชนใน
ระหวางการทำ CPR ชวยบอกการรักษา โดยเฉพาะอยางยิ่งประสิทธิภาพของการกดหนาอก (รูป 3A หนา 13)



สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                         34
2005 (เกา): ในเด็กทารก และเด็กโต ที่มีชีพจร การใชเครื่องตรวจวัดระดับกาซคารบอนไดออกไซดในลมหายใจออก ใชเพื่อยืนยัน
ตำแหนงทอหายใจ นอกโรงพยาบาล ในโรงพยาบาล และระหวางการนำสงผูปวย
เหตุผล: การติดตามระดับกาซคารบอนไดออกไซดในลมหายใจออก (capnography/capnometry)โดยทั่วไปใชเพื่อยืนยัน
ตำแหนงทอหายใจในทางเดินหายใจ และอาจชวยบอกในกรณีที่ทอหายใจเลื่อนหลุดไดรวดเร็วมากกวาการตรวจติดตามระดับ
ความเขมขนออกซิเจนในเลือดเนื่องจากการเคลื่อนยายผูปวย เพิ่มความเสี่ยงในการเลื่อนหลุดของทอหายใจ การติดตามระดับ
กาซคารบอนไดออกไซดในลมหายใจออกตลอดเวลามีความสำคัญยิ่งในสถานการณเชนนี้
         การศึกษาในสัตวทดลอง และในผูใหญพบวามีความสัมพันธกันอยางยิ่งระหวางระดับ PETCO2 และการรักษาที่
เพิ่มcardiac output ระหวางการทำCPR ระดับ PETCO2ที่ <10-15 mmhg บอกวาการรักษาควรใหความสนใจกับการกด
หนาอกใหดียิ่งขึ้น และตองแนใจวาไมชวยหายใจมากจนเกินไป และการเพิ่มขึ้นอยางทันทีและตอเนื่องของระดับ PETCO2 จะ
สังเกตไดไมนาน กอนจะสามารถตรวจพบการไหลเวียนกลับมา(ROSC) ไดทางคลินิก ดังนั้นการใชเครื่องตรวจติดตามระดับ
PETCO2อาจชวยลดความจำเปนในการรบกวนการกดหนาอกเพื่อตรวจชีพจรได
ระดับพลังงานไฟฟาที่ใชในการช็อค
2010 (ใหม ): ยอมรับการใชระดับพลังงานไฟฟา 2-4 จูล/กก.ในการช็อคครั้งแรก แตเพื่อใหงายตอการสอน การให 2 จูล/กก.อาจ
ใชไดเชนกัน สำหรับ VF ที่ดื้อตอการรักษาดวยไฟฟา เปนการสมควรที่จะใชพลังงานไฟฟาที่สูงขึ้น พลังงานไฟฟาที่ใชในขั้นตอไป
ควรเปนอยางนอย 4 จูล/กก. และสูงกวานั้น แตไมเกิน 10จูล/กก. หรือพลังงานสูงสุดที่ใชในผูใหญ
2005(เกา ): ดวยเครื่องข็อคหัวใจแบบmanual (monophasic หรือ biphasic) ใชพลังงานไฟฟา 2 จูล/กก.สำหรับการช็อคครั้ง
แรก และ 4จูล/กก.สำหรับการช็อคครั้งตอๆไป
เหตุผล: จำเปนตองมีขอมูลเพิ่มเติมอีก ในการสรุปวาพลังงานไฟฟาที่เหมาะสมสำหรับการช็อคหัวใจในเด็กควรเปนเทาไร ยังมี
หลักฐานจำกัดเกี่ยวกับพลังงานไฟฟาที่มีประสิทธิภาพ และระดับพลังงานสูงสุดที่ใชไดในเด็ก แตก็มีขอมูลบางอยางสนับสนุนการ
ใชระดับพลังงานที่สูงกวานาจะปลอดภัย และมีประสิทธิภาพมากกวา จากหลักฐานที่มีอยูจำกัดที่จะสนับสนุนการเปลี่ยนแปลง
คำแนะนำใหมจึงเปนเพียงการปรับเปลี่ยนเล็กนอย ที่อนุญาตใหใชพลังงานไฟฟาที่สูงกวาเดิมได จนถึงระดับสูงสุดที่ผูเชี่ยวชาญ
เชื่อวายังปลอดภัย
จำกัดออกซิเจนใหอยูในระดับปกติหลังการชวยฟนคืนชีพ
2010(ใหม) : เมื่อมีการไหลเวียนกลับมาอีกครั้ง ตองทำการติดตามระดับ oxyhemoglobin ในเลือด โดยหากมีอุปกรณทำได ให
ควบคุมระดับ oxyhemoglobin ในเลือดให≥94% หากสามารถจัดหาอุปกรณที่เหมาะสมได หลังมีการไหลเวียนกลับคืนมา ให
ปรับระดับ FiO2 ใหต่ำสุดที่จะทำให oxyhemoglobin ในเลือด ≥94% จุดประสงคเพื่อหลีกเลี่ยงภาวะขาดออกซิเจน และแนใจวา
ไดรับออกซิเจนมากเพียงพอ เนื่องจาก oxyhemoglobin ที่100% สัมพันธกับระดับ PaO2 ประมาณ 80-500 mmhg โดยทั่วไป จึง
เปนการสมควรที่จะลด FiO2 ลง ขณะที่คาอิ่มตัวของออกซิเจนเทากับ100% โดยใหอยูที่ระดับ≥94%
2005(เกา): ภาวะออกซิเจนสูงเกินไป และการเกิดreperfusion injury มีการกลาวถึงตั้งแต AHA guideline ป 2005 แตยังไมมีคำ
แนะนำที่เฉพาะเจาะจงในการปรับระดับออกซิเจนที่ใช
เหตุผล: หากมีอุปกรณทำได ใหควบคุมระดับ oxyhemoglobin ในเลือดใหอยูที่ 94%-99% จากขอมูลที่สนับสนุนวาภาวะ
ออกซิเจนที่สูงเกินไป (ระดับ PaO2 ที่สูง) ทำใหเกิด oxidative injury หลังจากมีการไหลเวียนเลือดไปเลี้ยงเซลลที่ขาดเลือด เชนที่
เกิดภายหลังการชวยฟนคืนชีพจากภาวะหัวใจหยุดเตน ความเสี่ยงในการเกิด oxidative injuryอาจลดลงได โดยการปรับระดับ
FiO2ใหต่ำลงเพื่อลด PaO2 (ทำไดโดยการติดตามระดับ oxyhemoglobin ในเลือด) โดยในขณะเดียวกันตองแนใจวามีออกซิเจน
มากเพียงพอ จากขอมูลการศึกษาในผูใหญเมื่อเร็วๆนี้5 แสดงใหเห็นถึงผลการรักษาที่แยกวาจากการใหออกซิเจนมากเกินไป
หลังการชวยฟนคืนชีพจากภาวะหัวใจหยุดเตน
การชวยชีวิตในทารกและเด็กที่มีความผิดปกติของหัวใจแตกำเนิด
2010(ใหม ): คำแนะนำเฉพาะถูกเพิ่มเติมขึ้นมาเพื่อใชรักษาภาวะหัวใจหยุดเตนในเด็กทารกและเด็กโตที่ความผิดปกติของหัวใจ
ไดแก หัวใจเวนตริเคิลหองเดียว(single ventricle),Fontan or hemi-Fontan/bidirectional Glenn physiology และภาวะความดัน
โลหิตสูงในปอด



สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                                35
2005(เกา): หัวขอเหลานี้ไมไดถูกกลาวถึงใน AHA guideline ป 2005
เหตุผล: ลักษณะกายวิภาคที่จำเพาะแตกตางออกไปในกลุมที่มีความผิดปกติของหัวใจแตกำเนิด ทำใหเกิดความทาทายในการ
ชวยชีวิต จากเคาโครงของป2010 มีคำแนะนำเฉพาะสำหรับการชวยฟนคืนชีพในแตละสถานการณ แตสำหรับทุกๆสถานการณมี
แนวโนมที่จะใช extracorporeal membrane oxygenationตั้งแตเริ่มตน ในการรักษาเพื่อชวยชีวิตสำหรับสถานพยาบาลที่มี
ศักยภาพสูง
การรักษาภาวะหัวใจเตนเร็วผิดปกติ
2010(ใหม): หัวใจเตนเร็วชนิด QRS กวาง หมายถึง ความกวางของ QRS> 0.09 วินาที
2005 (เกา): หัวใจเตนเร็วชนิด QRS กวาง หมายถึง ความกวางของ QRS > 0.08 วินาที
เหตุผล: ขอมูลดานวิทยาศาสตรลาสุด พบวา QRS ที่กวางผิดปกติ คือ > 0.09 วินาทีในเด็กอายุต่ำกวา 4 ปและ ≥0.1 วินาที ใน
เด็กอายุระหวาง 4-16 ป ดวยเหตุนี้ กลุมผูเขียน PALS guideline จึงสรุปวาความกวางที่เหมาะสมสำหรับ QRS ที่กวางผิดปกติ
คือ >0.09 วินาที อยางไรก็ตามสำหรับความสามารถของสายตามนุษยไมสามารถแยกความแตกตางที่ 0.01 วินาทีได ดังนั้นจึง
ตองเครื่องตรวจคลื่นไฟฟาหัวใจที่สามารถอานผลโดยคอมพิวเตอร เพื่อคำนวณความกวางของ QRS ออกมาไดเปน millisecond
ยาในภาวะหัวใจหยุดเตน และภาวะช็อค
2010 (ใหม ): คำแนะนำเกี่ยวกับการใหแคลเซียมถูกกลาวถึงมากขึ้นกวา guideline ฉบับกอน โดยไมแนะนำใหใชแคลเซียมใน
ภาวะหัวใจหยุดเตนที่ไมมีหลักฐานสนับสนุนวามีภาวะแคลเซียมในเลือดต่ำ ไดยากลุม Calcium channel blockerเกินขนาด
ภาวะแมกนีเซียมสูงในเลือด หรือภาวะโปแตสเซียมสูงในเลือดมากอน การใหแคลเซียมเปนประจำในภาวะหัวใจหยุดเตนไมมี
ประโยชน และอาจเปนอันตราย Etomidate ถูกนำมาใชในการชวยการใสทอหายใจ ในเด็กทารก และเด็กโต โดยมีผลตอการ
ไหลเวียนนอย แตไมแนะนำใหใชเปนประจำสำหรับผูปวยเด็กที่มีหลักฐานสงสัยภาวะช็อคจากการติดเชื้อในกระแสเลือด
2005 (เกา): ถึงแมวา AHA guideline ป2005 จะระบุวาการใหแคลเซียมเปนประจำไมชวยเพิ่มความสำเร็จในการแกไขภาวะ
หัวใจหยุดเตน แตคำวา “ไมแนะนำใหใช” ที่ถูกระบุใน AHA guideline ป 2010 เปนคำที่ชัดเจนมากวาและบงถึงวาอาจมีอันตราย
ได Etomidate ไมไดถูกกลาวถึงใน AHA guideline ป2005
เหตุผล: มีหลักฐานสนับสนุนชัดเจนมากกวาคัดคานการใชแคลเซียมในระหวางหัวใจหยุดเตน ทำใหมีการเนนย้ำถึงการหลีกเลี่ยง
การใหแคลเซียม ยกเวน ในกรณีที่มีหลักฐานสนับสนุนวามีภาวะแคลเซียมในเลือดต่ำ ไดยา กลุม Calcium channel block-
erเกินขนาด ภาวะแมกนีเซียมสูงในเลือด หรือภาวะโปแตสเซียมสูงในเลือด
         มีหลักฐานสนับสนุนวา มีอันตรายจากการใช etomidate ในผูใหญและเด็กที่มีภาวะช็อคจากการติดเชื้อในกระแสเลือด
นำไปสูคำแนะนำที่ใหหลีกเลี่ยงการให etomidate ในภาวะนี้ Etodmidate ทำใหเกิดการกดการทำงานของตอมหมวกไต และ
ยับยั้งการหลั่งของ endogenous steroid ซึ่งเปนสิ่งสำคัญในผูปวยที่มีภาวะช็อคจากการติดเชื้อในกระแสเลือด
การดูแลภายหลังภาวะหัวใจหยุดเตน
2010 (ใหม ): ถึงแมวายังไมมีการตีพิมพผลการทดลองแบบ prospective randomized trial ในเด็กถึงการรักษาโดยการลด
อุณหภูมิ (therapeutic hypothermia) แตหลักฐานสนับสนุนในผูใหญ พบวาการลดอุณหภูมิลง (32-34 องศาเซลเซียส) อาจมี
ประโยชนในเด็กวัยรุน ที่ยังคงไมรูสึกตัวภายหลังการชวยฟนคืนชีพ จากภาวะหัวใจหยุดเตน นอกโรงพยาบาล ที่เปน VF และไดรับ
การชวยCPRโดยผูพบเหตุ การรักษาโดยการลดอุณหภูมิ(32-34องศาเซลเซียส) อาจพิจารณาใชในเด็กทารก และเด็กโตดวยเชน
กัน ในกรณีที่ยังคงไมรูสึกตัวภายหลังการชวยฟนคืนชีพ
2005 (เกา ): จากการคาดการณจากการศึกษาในผูใหญ และเด็กทารกแรกเกิด เมื่อผูปวยเด็กยังคงไมรูสึกตัวภายหลังการชวยฟน
คืนชีพ ใหพิจารณาทำการลดอุณหภูมิลงเหลือ32 -34 องศาเซลเซียส เปนเวลา 12-24 ชั่วโมง
เหตุผล: มีการศึกษาเพิ่มเติมในผูใหญ ที่ยังคงแสดงใหเห็นถึงประโยชนของการทำการรักษาดวยการลดอุณหภูมิในผูปวยที่ยังคง
ไมรูสึกตัว ภายหลังการชวยฟนคืนชีพ ซึ่งรวมไปถึงคลื่นฟาหัวใจแบบอื่นๆนอกเหนือไปจาก VF ดวย สวนขอมูลในเด็กยังคงตองรอ
การศึกษา
การประเมินการเสียชีวิตจากหัวใจหยุดเตนกระทันหัน (sudden cardiac death)
2010 (หัวขอใหม ) : เมื่อการเสียชีวิตจากหัวใจหยุดเตนกระทันหัน โดยไมสามารถอธิบายสาเหตุไดในเด็กโต หรือวัยหนุมสาว ให
ซักประวัติความเจ็บปวยในอดีต ประวัติสมาชิกในครอบครัว (ไดแก ประวัติเปนลมหมดสติ ชัก อุบัติเหตุที่ไมสามารถอธิบายได จม


สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                             36
น้ำ หรือการเสียชีวิตกระทันหันโดยไมสามารถอธิบายไดในอายุนอยกวา50ป) และทบทวนคลื่นไฟฟาหัวใจที่เคยตรวจไวกอนหนา
นี้
         สำหรับเด็กทารกทุกคน เด็กโต หรือวัยรุนที่มีการเสียชีวิตจากหัวใจหยุดเตนกระทันหัน โดยไมสามารถอธิบายสาเหตุได
หากเปนไปได ควรไดรับการตรวจชันสูตรอยางสมบูรณ โดยพยาธิแพทยที่เชี่ยวชาญและมีประสบการณดานความผิดปกติของ
หัวใจและหลอดเลือดโดยเฉพาะ เนื้อเยื่อควรเก็บเพื่อสงตรวจวิเคราะหดานพันธุกรรม เพื่อหาวามีความผิดปกติจองการทำงาน
ของChannel หรือไม (channelopathy)
เหตุผล : มีหลักฐานมากขึ้นเรื่อยๆวาในบางรายที่มีการเสียชีวิตอยางกระทันหันในเด็กทารก เด็กโต และวัยหนุมสาวอาจมีความ
เกี่ยวของกับการกลายพันธุทางพันธุกรรม ที่นำไปสูความผิดปกติของการไหลเขาออกของประจุไฟฟาของหัวใจ ซึ่งรูจักกันในชื่อวา
channelopathy ซึ่งสิ่งเหลานี้นำไปสูการเตนหัวใจผิดปกติอยางรุนแรงจนทำใหเสียชีวิต การใหการวินิจฉัยอยางถูกตองอาจ
เปนการชวยชีวิตสมาชิกคนอื่นๆในครอบครัวที่ยังมีชีวิตอยู




สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                            37
บทที่ 11 การกูชีพทารก (NEONATAL RESUSCITATION)

สรุปใจความสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลัก
ในทารกที่มีภาวะหัวใจหยุดเตนโดยสาเหตุหลัก เกิดจากภาวะ asphyxia ดังนั้นลำดับการชวยกูชีวิตยังคงเปน A-B-C โดย
อัตราสวนการกดหนาอก : การชวยหายใจเปน 3:1 ยกเวนในกรณีที่สาเหตุของภาวะหัวใจหยุดเตนเกิดจากหัวใจที่ผิดปกติ ราย
ละเอียดของหัวขอหลักที่เปลี่ยนไปในป 2010 มีดังตอไปนี้

     ·    เมื่อมีการใหการรักษา positive pressure ventilation หรือ การให oxygen ควรตองมีการติดตามประเมินอาการหลัง
          จากใหการรักษา โดยประเมินจาก 3 อยางดังนี้ : อัตราการเตนของหัวใจ, อัตราการหายใจ,การประเมินถึง สภาวะ oxy-
          gen ในรางกาย (ควรประเมินจากการใชเครื่อง pulse oximetry มากกวาการใชดูลักษณะสีภายนอก)
     ·    ในทารกที่คลอดโดยการผาคลอดทางหนาทอง มักมีโอกาสที่จะตองไดรับการกูชีวิต
     ·    ควรมีการประเมินติดตามการรักษาอยางตอเนื่อง
     ·    การรักษาโดยการให oxygen
     ·    การดูดเสมหะและสารคัดหลั่ง
     ·    เทคนิคการชวยหายใจ (ไมเปลี่ยนจากป 2005)
     ·    แนะนำใหมีการใช exhale co2 ในการประเมินเพื่อดูตำแหนงของทอชวยหายใจ
     ·    อัตราการกดหนาอกตอการชวยหายใจ
     ·    การควบคุมอุณหภูมิ( thermoregulation)ในทารกแรกเกิดที่คลอดกอนกำหนด(ไมเปลี่ยนจากป 2005)
     ·    การรักษาดวยการควบคุมอุณหภูมิ therapeutic hypothermia ในชวง post resuscitation care
     ·    การผูกมัดสายสะดือสามารถรอได
     ·    การระงับหรือยุติการชวยกูชีวิต(ไมเปลี่ยนจากป 2005)

ในทารกที่คลอดโดยการผาคลอดทางหนาทองมักมีโอกาสที่จะไดรับการกูชีวิต
2010(ใหม) : ในทารกแรกเกิด ที่เกิดจากมาดาที่ไมมีปจจัยเสี่ยงระหวางการตั้งครรภ ที่คลอดโดยวิธีผาตัดคลอดทางหนาทอง โดย
วิธีการระงับความรูสึกเฉพาะสวนในมารดาที่ตั้งครรภในชวง 37-39 สัปดาห พบวา โอกาสที่ตองใสทอชวยหายใจลดลง แตพบวามี
ความตองการการชวยหายใจแบบ mask ventilation ที่สูงขึ้น เมื่อเทียบกับทารกที่คลอดวิธีปกติทางชองคลอด ดังนั้นในการคลอด
จึงตองมีผูที่คอยชวยเหลือทารกที่มีความสามารถทำ mask ventilation ไดก็เพียงพอ ไมจำเปนตองสามารถใสทอชวยหายใจได
การประเมิน อัตราการเตนของหัวใจ ,อัตราการหายใจ,และ oxygenation
2010(ใหม) : เมื่อมีการใหการชวยหายใจโดยใช positive pressure หรือ การให oxygen หลังจากนั้นควรตองมีการประเมินผล
การรักษา โดยตองประเมินจาก 3 ลักษณะดังตอไปนี้: อัตราการเตนของหัวใจ,อัตราการหายใจ,ภาวะ oxygenation โดยควร
ประเมินจากเครื่องวัด pulse oximeter มากกวาการดูลักษณะสีภายนอก
2005(เกา) : ในป 2005 ใหประเมินผลการติดตามจาก อัตราการเตนของหัวใจ,อัตราการหายใจ, ลักษณะสีภายนอก
สาเหตุที่เปลี่ยน เนื่องจากการประเมินลักษณะสีภายนอกนั้น ขึ้นกับการประเมินของแตละบุคคล อาจทำใหมีการประเมินที่ไมตรง
กันได และจากขอมูลในปจจุบันที่มีพบวาการดู ภาวะ oxygenation สามารถติดตามประเมินดูไดโดยใช เครื่องวัด pulse oximeter
การรักษาโดยการให oxygen
2010(ใหม) : เครื่องวัด pulse oximeter วัดโดยการใช probe ติดที่แขนดานขวา ซึ่งควรจะตองใชเพื่อนำมาประเมินความ
ตองการในการไดรับ oxygen สำหรับทารกแรกเกิดที่คลอดครบกำหนดควรเริ่มตนการกูชีวิตดวยการใชอากาศปกติมากกวาการให
oxygen 100% หากจำเปนตองให oxygen ควรจะใชแบบ อากาศปกติ ผสมกับ ออกซิเจน ซึ่งปริมาณการใหสามารถใชเตรื่องวัด
pulse oximeter ในการประเมินผล โดยติด probe ที่แขนดานขวา บริเวณ ขอมือ หรือ ฝามือ



สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                            38
2005(เกา) : หากมีภาวะ cyanosis , bradycardia หรือมีอาการผิดปกติทางการหายใจอื่นๆของทารก การชวยเหลือจะให oxy-
gen 100% ทันที
เหตุผล : จากการวิจัยมีหลักฐานชัดเจนวา ในทารกแรกเกิดที่คลอดครบกำหนดและแข็งแรงดีพบวา หลังคลอดออกมาจะมี ate-
rial oxyhemoglobin<60% และตองการเวลามากกวา 10 นาที ระดับ aterial oxyhemoglobin ถึงจะ >90% และยังพบวา hy-
peroxia ยังทำใหเกิดภาวะเปนพิษ โดยเฉพาะในทารกที่คลอดกอนกำหนด
การดูดเสมหะและสารคัดหลั่ง
2010(ใหม) : การ suction ในแรกคลอดทันที(รวมถึงการใชลูกยางแดง)ควรใชเฉพาะในรายที่เห็นชัดเจนวามีสารคัดหลั่งอุดตันจน
ทำใหลำบากตอการหายใจเอง หรือ ใชเมื่อมีการเริ่มใชการชวยหายใจแบบ positive pressure ventilation เทานั้น สำหรับกรณี
ทารกแรกเกิดที่ไมคอยตอบสนองตอการกระตุนและมีประวัติน้ำคร่ำมารดามีขี้เทาปน (meconium stain amniotic fluid) ยังคง
รักษาตามเดิมคือใสทอชวยหายใจเพื่อทำการดูดเสมหะ (endotracheal suctioning) ในขณะนี้ยังไมมีหลักฐานการวิจัยที่เพียง
พอที่จะเปลี่ยนคำแนะนำในการรักษา
2005(เกา) : แพทย/พยาบาล/เจาหนาที่ผดุงครรภ ผูทำการคลอดทารก จะตองทำการดูดเสมหะโดยใชลูกยางแดงดูดในปากและ
จมูกในชวงที่เริ่มคลอดไหลแตตองกอนที่คลอดสวนหนาอกออกมา สำหรับในทารกที่แข็งแรง รองดัง มีการเคลื่อนไหวเองไดดีอาจ
ไมจำเปนที่ตองดูดเสมหะหลังจากคลอดออกมาแลว สำหรับในกรณีที่น้ำคร่ำมีขี้เทาปน ควรดูดเสมหะในชองปาก ลำคอ และจมูก
ทันทีที่ศีรษะคลอดออกออกมา(ยังไมคลอดไหลและลำตัว) ไมวาจะเปนน้ำคร่ำที่มีขี้เทามากหรือนอย (thin และ thick meco-
nium)
หากทารกที่คลอดในครรภที่มีน้ำคร่ำปนเปอนขี้เทา และพบวาทารกมีปญหาทางการหายใจ ไดแกไมหายใจหรือหายใจนอยลง ตัว
ออนไมมีการเคลื่อนไหวแขนขาเอง , อัตราการเตนของหัวใจ < 100 ครั้ง/นาที ควรตองทำ direct laryngoscope ทันทีเพื่อทำการ
ดูดขี้เทาที่เหลือออกมาจาก hypopharynx โดยการใสทอชวยหายใจพรอมอุปกรณ meconium suction และดูดเสมหะออกทางทอ
ชวยหายใจ
เหตุผล : ไมมีหลักฐานยืนยันชัดเจนวาในทารกที่แข็งแรงจะไดประโยชนจากการทำดูดเสมหะในทางเดินหายใจเสมอ ดังนั้นจึงยัง
ไมแนะนำใหทำในทุกกรณี (หรือแมวาจะมีขี้เทาปนเปอนก็ตาม) และในขณะเดียวกันยังพบวามีขอเสียที่เกิดขึ้นจากการดูดเสมหะ
เชนกัน สำหรับกรณีทารกแรกเกิดที่มีขี้เทาปนเปอนมาในน้ำคร่ำนั้น ยังไมมีหลักฐานที่เพียงพอที่จะแนะนำใหทำ / หรือ ไมให
ทำการใสทอชวยหายใจเพื่อทำการดูดเสมหะในหลอดลมในทุกกรณี ยังใหเปนไปตามการพิจารณาของผูดูแลผูปวยตอไป
เทคนิคการชวยหายใจ
2010(ไมเปลี่ยนจากป 2005) : การชวยหายใจดวยแรงดันบวก หรือ positive pressure ventilation นั้นควรกระทำดวยความ
ระมัดระวัง และควรชวยดวยแรงดันที่เหมาะสมเพียงพอ ซึ่งจะชวยใหอัตราการเตนของหัวใจที่เพิ่มขึ้น หรือ ทำใหทรวงอกขยาย
ตัวดีขึ้น หากใชความดันที่สูงเกินไปจะทำอันตรายตอปอดไดในทารกที่คลอดกอนกำหนด อยางไรก็ตาม ยังไมสามารถระบุชัดไดวา
คาใดเปนคาที่เหมาะสมของ inflation time ,tidal volume, positive end expiratory pressure ที่ทำใหเกิด functional residual
capacity ที่มีประสิทธิภาพสูงที่สุด การชวยหายใจดวยแรงดันบวกอยางตอเนื่องนั้นพบวามีประโยชนมากในทารกที่คลอดกอน
กำหนด ในสวนของการใช LMA นั้น ควรจะพิจารณาใชเมื่อการทำ face mask ventilation ไมประสบผลสำเร็จและยังไมสามารถ
ใสทอชวยหายใจได
คำแนะนำในการติดตามวัด Exhaled CO2
2010(ใหม) : การวัด Exhaled CO2 แนะนำใหใชเพื่อยืนยันตำแหนงทอชวยหายใจวาอยูในหลอดลมหรือไม อาจพบผลลบลวง
ได หากมีภาวะ cardiac output ที่ไมเพียงพอ หรือ อาจพบผลบวกลวงได หากเครื่องมือมีการปนเปอน
2005(เกา) : การวัด Exhaled CO2 สามารถชวยดูตำแหนงทอชวยหายใจได
เหตุผล : มีหลักฐานจากงานวิจัยเพิ่มมากขึ้นเรื่อยที่บงชี้วาการใชเครื่องติดตามคา Exhaled CO2 มีประโยชนเพื่อการ monitor
ทอชวยหายใจมากพอๆ กับประโยชนดานการยืนยันตำแหนงทอชวยหายใจเชนกัน
อัตราสวนการกดหนาอกตอการชวยหายใจ


สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                                 39
2010(ใหม) : แนะนำใหทำการกดหนาอกตอการชวยหายใจดวยอัตรา 3:1 หากสาเหตุของการเกิดหัวใจหยุดเตนนั้นคาดวาเกิด
จากที่หัวใจผิดปกติใหพิจารณาเพิ่มอัตราการกดหนาอกตอการชวยหายใจเปน 15:2
2005(เกา) : ทำการกดหนาอกตอการชวยหายใจในอัตราสวน 3:1 โดยทำการกดหนาอก 90ครั้ง ชวยหายใจ 30ครั้ง เพื่อใหไดผล
รวมของการกดหนาอกและชวยหายใจ 120 ครั้ง/นาที
เหตุผล : อัตราการกดหนาอกตอการชวยหายใจในทารกนั้น ยังไมทราบคาที่เหมาะสมแนชัด แตพบวาอัตราการกดหนาอกตอการ
ชวยหายใจ ที่ 3:1 สามารถเพียงพอตอการชวยหายใจในทารกที่หัวใจหยุดเตนโดยมีสาเหตุจากภาวะการหายใจผิดปกติ (as-
phyxia) ได สำหรับในกรณีของทารกที่มีภาวะหัวใจหยุดเตนโดยสันนิษฐานวามีสาเหตุจากพยาธิสภาพของหัวใจ ควรพิจารณา
ทำการกดหนาอกตอการชวยหายใจ ที่ 15:2(กรณีที่มีผูทำการชวยชีวิต 2 คน) จะไดประโยชนกวาเนื่องจากมีอัตราการกดหนาอก
ตอการชวยหายใจสูงกวา
Post Resuscitation Therapeutic Hypothermia
2010(ใหม) : แนะนำใหในทารกที่คลอดออกมาที่มีอายุครรภมากกวาหรือเทากับ 36 สัปดาหที่มีภาวะ hypoxic ischemic en-
cephalopathy ที่ระดับความรุนแรงตั้งแตปานกลางจนถึงวิกฤติ ควรไดรับการรักษาดวยภาวะ hypothermia ควรมีการเก็บขอมูล
และติดตามผลการรักษาในระยะยาว
2005(เกา) : มีการศึกษาวิจัยทั้งใน คนและในสัตวพบวา การทำใหสมองอยูในภาวะ hypothermia ในทารกที่มีปญหาหายใจ
ติดขัด (asphyxia) ซึ่งพบวาลดการบาดเจ็บตอเนื้อสมองได แตยังไมแนะนำใหนำไปใชจนกวาจะมีการศึกษาในคนและในสัตว
อยางเพียงพอ
เหตุผล : จากงานวิจัยแบบสุมในสหสถาบัน (Randomized controlled multicenter trial) หลายงานวิจัยที่พบวาการทำใหเกิด
ภาวะ hypothermia (33.5°c-34.5°c)ในทารกที่มีอายุครรภคลอดที่มากกวาหรือเทากับ 36 สัปดาห ที่มีภาวะ hypoxic ischemic
encephalopathy ที่ระดับความรุนแรงตั้งแตปานกลางจนถึงวิกฤติ จะชวยลดอัตราการเสียชีวิต และภาวะทุพพลภาพได โดยมีการ
ติดตามผลจนทารกอายุ 18เดือน
การผูกมัดสายสะดือที่ชาลง
2010(ใหม) : มีหลักฐานงานวิจัยมากขึ้นที่พบวาการผูกมัดสายสะดือที่ชาลงอยางนอย 1 นาที จะเกิดประโยชนตอทารกแรกเกิด
ทั้งที่คลอดไมครบและครบกำหนด ที่ไมตองการการชวยกูชีวิต และยังไมมีหลักฐานอางอิงที่พอเพียงที่จะสนับสนุนหรือ ปฏิเสธ การ
ผูกมัดสายสะดือที่ชาลงในทารกที่ตองการการชวยกูชีวิต
การยุติการชวยกูชีวิต
2010(ยืนยันคำแนะนำจากป 2005 ) : ในทารกแรกเกิดที่คลอดออกมาแลวไมพบวามีการเตนของหัวใจ หลังจากการใหการชวย
เหลือกูชีวิตไป 10 นาที ก็ยังไมมีการเตนของหัวใจที่กลับคืนมา ถือวาเพียงพอตอการตัดสินใจที่ยุติการชวยกูชีวิต ในกรณีที่จะ
ตัดสินใจใหทำการกูชีวิตตอไปแมวา 10 นาทีผานไปแลวก็ตามขึ้นกับ สาเหตุของภาวะหัวใจหยุดเตน อายุคครภที่คลอด ภาวะ
แทรกซอน บทบาทการรักษาในสภาวะ hypothermia และความรูสึกของผูปกครองในการยอมรับตอการเสียชีวิต เมื่อพบวาอายุ
ครรภ น้ำหนักแรกคลอด ภาวะพิการตั้งแตแรกเกิด ซึ่งมีโอกาสในการรอดชีวิตมีนอยมาก ดังนั้นในกรณีนี้ไมตองทำการกูชีวิต




สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                              40
บทที่ 12 ประเด็นทางจริยธรรม (ETHICAL ISSUES)

สรุปใจความสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลัก
K     ประเด็นทางจริยธรรมที่เกี่ยวของการการกูชีพมีความซับซอน เกิดขึ้นในหลายๆสถานการณ (ทั้งใน และนอกโรงพยาบาล)
และเกิดขึ้นกับผูชวยเหลือหลายระดับ (ทั้งผูชวยเหลือเบื้องตน จนถึงบุคลากรทางการแพทย) และเกิดขึ้นทั้งระหวางทำการกูชีพขั้น
พื้นฐาน และขั้นสูง บุคลากรทางการแพทยทุกคน ควรพิจารณาปจจัยทางจริยธรรม กฎหมาย และ ทางวัฒนธรรม ที่เกี่ยวของใน
การใหการชวยเหลือผูปวยที่จำเปนตองไดรับการกูชีพ ถึงแมวาตองกระทำการตัดสินใจระหวางการทำการกูชีพ แตการตัดสินใจ
ตองกระทำบนหลักการทางวิทยาศาสตร ความตองการของผูปวยหรือตัวแทน และ หลักการทางกฎหมายของแตละพื้นที่
การยุติความพยายามกูชีพในผูใหญ ที่มีภาวะหัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาล
2010 (ใหม): สำหรับผูใหญที่มีภาวะหัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาล และไดรับการเฉพาะการกูชีพระดับพื้นฐาน ไดมีการจัดทำ
”ขอกำหนดเพื่อยุติการกูชีพขั้นพื้นฐาน (BLS termination resuscitation rule)” โดยพิจารณาสิ้นสุดการกูชีพขั้นพื้นฐานตั้งแตกอน
การขนสงดวยรถพยาบาล เมื่อสภาวะของผูปวยตรงตามขอกำหนด ดังตอไปนี้ทุกขอ
      - มีสภาวะหัวใจหยุดเตนที่ไมมีเจาหนาที่ระบบบริการการแพทยฉุกเฉิน หรือ เจาพนักงานกูชีพขั้นตน
      - ไมมีการกลับมาของสัญญาณชีพ(ROSC) หลังจากใหการกดหนาอกผายปอดกูชีพ และการวิเคราะหจากเครื่องกระตุน
          หัวใจอัตโนมัติ ครบ 3 รอบ
      - ไมมีการปลอยกระแสไฟฟาออกจากเครื่องกระตุนหัวใจ
สำหรับสถานการณที่หนวยกูชีพขั้นสูงออกปฏิบัติการชวยเหลือผูใหญที่มีภาวะหัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาล ไดมีการจัดทำ ”ขอ
กำหนดเพื่อการยุติการกูชีพขั้นสูง (ALS termination resuscitation rule)” โดยพิจารณายุติการกูชีพ เมื่อสภาวะของผูปวยตรงตาม
ขอกำหนด ดังตอไปนีทุกขอ
                        ้
      - เปนการเสียชีวิตโดยไมมีผูพบเห็น
      - ไมมีการนวดผายปอดกูชีพโดยผูเห็นเหตุการณ
      - ไมมีการกลับมาของสัญญาณชีพ(ROSC) หลังจากใหการกูชีพขั้นสูงเสร็จสิ้น ณ ที่เกิดเหตุ
      - ไมมีคลื่นไฟฟาหัวใจแบบที่จะไดรับการรักษาดวยเครื่อง Defibrillator หรือ AED (no shock delivered)
การใชงานขอกำหนดดังกลาว รวมถึง กระบวนการติดตอผูควบคุมทางการแพทยเมื่อมีขอบงชี้ เจาหนาที่ระบบบริการการแพทย
ฉุกเฉินควรไดรับการฝกอบรม เกี่ยวกับการแจงขอมูลที่มีความละเอียดออนกับครอบครัวของผูปวยเกี่ยวกับผลลัพธของการกูชีพ
ควรมีความรวมมือระหวางหนวยงานตางๆ เชน แผนกฉุกเฉินของโรงพยาบาล หนวยชันสูตรพลิกศพ แพทยผูควบคุมระบบการ
แพทยฉุกเฉิน และ เจาหนาที่ตำรวจ หากจะใหยุติการกูชีพจากภายนอกโรงพยาบาลดังกลาว
2005 (เกา): ไมมีการจัดทำขอกำหนดมากอนหนานี้
เหตุผล : กฎการสิ้นสุดการกูชีพขั้นสูงของทั้งหนวยกูชีพขั้นพื้นฐานและหนวยกูชีพขั้นสูง ไดรับการยอมรับอยางแพรหลายในระบบ
การแพทยฉุกเฉินของประเทศสหรัฐอเมริกา แคนาดา รวมถึงในยุโรป การนำกฎดังกลาวไปใชงานสามารถลดอัตราการขนสงผูปวย
สูโรงพยาบาลที่ไมมีความจำเปนลงได รอยละ 40 ถึง 60 ซึ่งสงผลใหชวยลดความอันตรายบนทองถนน ที่ทำใหเจาที่ผูชวยเหลือผู
ปวยและสาธารณชนมีความเสี่ยง ลดการละเลยตอความเสี่ยงของเจาหนาที่หนวยบริการการแพทยฉุกเฉิน และ ลดปริมาณการ
รณรงคของแผนกฉุกเฉินซึ่งมีราคาแพง หมายเหตุ: แนวทางการตัดสินใจนี้ ไมมีการจัดทำสำหรับผูปวยเด็ก(ทารกแรกคลอด เด็ก
เล็ก หรือ เด็กโต) ที่มีภาวะหัวใจหยุดเตนกอนถึงโรงพยาบาล เนื่องจาก ไมเคยมีการศึกษาที่เชื่อถือได เกี่ยวกับปจจัยที่สัมพันธกับ
ผลของการกูชีพในภาวะหัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาลในผูปวยกลุมนี้
ตัวชี้วัดการพยากรณโรคในผูปวยหลังภาวะหัวใจหยุดเตนที่ไดรับการรักษาดวยควบคุมอุณหภูมิกายใหต่ำ
ลง (Therapeutic Hypothermia)
2010 (ใหม): ในผูใหญที่รอดชีวิตหลังเกิดภาวะหัวใจหยุดเตนและไดรับการรักษาดวยวิธีควบคุมอุณหภูมิกายใหต่ำลง (Thera-
peutic Hypothermia) มีคำแนะนำใหประเมิน อาการทางระบบประสาท การตรวจคลื่นไฟฟาสรีระวิทยาของสมอง (Electro-


สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                                   41
physiology) การตรวจวิเคราะห Biomarker และการตรวจทางรังสีของสมอง ซึ่งทำการประเมินในอีก 3 วันหลังผูปวยรอดจาก
ภาวะหัวใจหยุดเตน ในปจจุบัน หลักฐานทางวิทยาศาสตรที่ชวยในการตัดสินใจยุติความพยายามในการยื้อชีวิต (withdrawal of
life support) ยังมีขอจำกัด แพทยควรจดบันทึกขอมูลตัวชี้วัดทุกประเภทอยางนอย 72 ชั่วโมงหลังรอดจากภาวะหัวใจหยุดเตน
และไดรับการรักษาดวยภาวะอุณหภูมิกายต่ำ และใชการตัดสินใจที่ดีที่สุดโดยตั้งอยูบนขอมูลตัวชี้วัดขางตน ในการตัดสินใจวาจะ
สิ้นสุดการชวยกูชีพหรือไมตามความเหมาะสม
2005 (เกา): ไมมีการกำหนดตัวชี้วัดการพยากรณโรคในผูปวยหลังภาวะหัวใจหยุดเตนที่ไดรับการรักษาดวยวิธีควบคุมอุณหภูมิ
กาย Therapeutic Hypothermia
สำหรับผูปวยที่ไมไดรับการรักษาดวยวิธีควบคุมอุณหภูมิกาย Therapeutic Hypothermia นั้น จากการวิเคราะหอภิมาน(Meta-
analysis) ในการศึกษาวิจัย 33 เรื่อง เกี่ยวกับ ผลลัพธของภาวะโคมาจากสมองขาดออกซิเจนและขาดเลือด (anoxic-ischemic
coma) พบวา ปจจัยที่สงผลตอผลลัพธที่ไมดี่ มี 3 ปจจัย คือ
      - ตรวจไมพบปฏิกิริยาของรูมานตาในวันที่สาม
      - ตรวจไมพบการตอบสนองทาง motor ตอสิ่งกระตุน / ความเจ็บปวด ในวันที่สาม
      - ตรวจไมพบการตอบสนองของเสนประสาทมีเดียนทั้งสองขาง จากการกระตุนทางกระแสไฟฟาที่สมอง
            (Somatosensory-evoked potentials) ในสภาวะที่อุณหภูมิปกติและมีภาวะโคมาอยางนอย 72 ชั่วโมง หลังมีภาวะ
            สมองขาดออกซิเจนและขาดเลือด
การยุติความพยายามในการชวยกูชีพสามารถกระทำไดอยางถูกตองทางจริยธรรมในกรณีนี้
เหตุผล : บนพื้นฐานของหลักฐานทางการแพทยที่จำกัด ปจจัยที่สงผลตอผลลัพธที่ไมดีของผูปวยหลังภาวะหัวใจหยุดเตนที่ไดรับ
การรักษาดวยภาวะอุณหภูมิกายต่ำ ไดแก การตรวจไมพบการตอบสนองแบบ N20 peak จากสมองทั้งสองขาง จากการกระตุน
ทางกระแสไฟฟาที่สมอง (Somatosensory-evoked potentials) ในเวลา ≥ 24 ชั่วโมง และ การตรวจไมพบทั้งปฏิกิริยาของ
กระจกตา และรูมานตา ในเวลา ≥ 3 วัน หลังจากภาวะหัวใจหยุดเตน ยังมีหลักฐานทางการแพทยแนะนำอีกวา การตรวจ Glas-
gow Coma Scale โดยดูคะแนนของการสั่งการของสมองที่มีคา ≤ 2 ในเวลา 3 วันหลังจากพบภาวะหัวใจกลับมาเตนเอง(ROSC)
และการตรวจพบภาวะชักไมหยุด(Status epilepticus) ไมไดบงถึงผลลัพธที่แยของผูปวยหลังภาวะหัวใจหยุดเตนที่ไดรับการรักษา
ดวยภาวะอุณหภูมิกายต่ำ (แตยังมีการศึกษาวิจัยคอนขางจำกัด) ในขณะเดียวกัน อาจมีโอกาสพบการกลับมาของความรูสึกตัว
และการรับรูของผูปวยหลังภาวะหัวใจหยุดเตนที่ไดรับการรักษาดวยภาวะอุณหภูมิกายต่ำ แมวาจากการตรวจจะไมพบการตอบ
สนอง N20 ทั้งสองขาง หรือมีการตอบสนองเพียงเล็กนอยจากเสนประสาทมีเดียนดวยการกระตุนโดยใชกระแสไฟฟา
(Somatosensory-evoked potentials)ก็ตาม (แตพบยังพบรายงานกรณีผูปวยนอยมาก) แสดงใหเห็นวาปจจัยดังกลาวก็อาจยัง
เชื่อถือไมไดเชนกัน ความนาเชื่อถือของสารเคมีที่บงสภาวะมีชีวิต (Biomarker) ที่บงบอกถึงพยากรณโรคก็ยังถูกจำกัดโดยจำนวน
ผูปวยที่ถูกศึกษายังมีจำนวนนอยเกินไป




สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                              42
บทที่ 13 การฝกอบรม การประยุกตใชในทางปฏิบัติ และการทำงานรวมกันเปนทีม
                         (EDUCATION, IMPLEMENTATION, AND TEAMS)
K        การฝกอบรม การประยุกตใช และการทำงานเปนทีม เปนหัวขอใหมใน แนวปฏิบัติการกดหนาอกฝายปอดกูชีพ ป 2010
ของ AHA และ ECC เพื่อตอบสนองการเพิ่มขึ้นของหลักฐานทางการแพทยที่ดีที่สุด เกี่ยวกับการฝกอบรมทักษะการกูชีพ การ
ประยุกตหวงโซของการรอดชีวิต (Chain of survival) มาสูการปฏิบัติไดจริง และการพัฒนาสูแนวทางปฏิบัติที่ดีที่สุดในดานการ
ทำงานรวมกันเปนทีม และระบบการดูแลรักษาผูปวยครบวงจร เนื่องจาก ขอมูลดังกลาวมีผลกระทบตอเนื้อหาและรูปแบบที่จะใช
เปนหลักสูตรในการนำมาฝกอบรม จึงไดมีคำแนะนำกลาวไวในประเด็นนี้ดวยเชนกัน

สรุปใจความสำคัญ
คำแนะนำหลักและจุดเนนย้ำในหัวขอนี้ไดแก :
   - หลักสูตรกูชีพขั้นพื้นฐานและขั้นสูง (ที่มีอายุใบอนุญาต 2 ป ตามแบบของ American Heart Association certificates)
      ควรประกอบดวยการประเมินความรูและทักษะในการกูชีพเปนระยะ รวมไปถึงการสนับสนุน หรือ ฟนฟูวิชาการใหทัน
      สมัยตามความจำเปน ปจจุบัน ยังไมมีขอสรุปในเรื่องการกำหนดระยะเวลาและวิธีการที่เหมาะสมในการประเมินความรู
      ซ้ำ หรือฟนฟูวิชาการดังกลาว และยังตองการการศึกษาเพิ่มเติมตอไป
   - หลักสูตรการเรียนการสอน CPR ไดจัดใหมีประเด็นการสนับสนุนใหมีการทำ bystander CPR ใหมากขึ้น
   - ควรมีการฝกสอนการชวยชีวิตโดยใชการกดหนาอกเพียงอยางเดียว (compression-only CPR) แกผูที่อาจไมอยาก
      ทำการ CPR แบบเต็มรูปแบบ (คือมีการกดหนาอกและชวยหายใจ) เพื่อใหผูประสบเหตุ ลดความลังเลที่จะทำการชวยกู
      ชีพ (เชน ความกลัว หรือหวั่นใจ เวลาที่ตองพบกับผูปวยที่มีภาวะหัวใจหยุดเตนจริงๆ) และทำการชวยชีวิตพื้นฐานได
   - เจาหนาที่สั่งการในระบบการแพทยฉุกเฉิน ควรสามารถใหคำแนะนำทางโทรศัพทเพื่อชวยใหผูประสบเหตุประเมินไดวา
      ผูปวยมีภาวะหัวใจหยุดเตนหรือไม เชน ผูปวยที่อาจยังหายใจแตไมใชการหายใจปกติ หรือหายใจเฮือก(Gasping)
      เปนตน และชวยกระตุนใหผูประสบเหตุ ตัดสินใจทำการ CPR ทันที ถาสงสัยวาผูปวยมีภาวะหัวใจหยุดเตน เจาหนาที่สั่ง
      การในระบบการแพทยฉุกเฉินอาจสามารถให คำแนะนำทางโทรศัพทในการปฏิบัติ เพื่อชวยใหผูประสบเหตุที่ไมเคยได
      รับการฝกอบรมการกูชีพมากอน สามารถทำการชวยชีวิตโดยใชการกดหนาอกเพียงอยางเดียว (compression-only
      CPR) ได
   - ทักษะการกูชีพขั้นตน สามารถเรียนรูไดจากการดูวีดีทัศนสื่อการสอน โดยมีผลลัพธเทียบเทากับการฝกโดยวิธีปกติตาม
      หลักสูตรเดิม
   - เพื่อลดระยะเวลาที่ผูปวยจะไดรับการทำการกระตุนหัวใจดวยไฟฟา การใชเครื่องกระตุนหัวใจอัตโนมัติหรือ AED ไมควร
      จำกัดเฉพาะผูไดรับการฝกอบรมการใชงานมากอนแลวเทานั้น อยางไรก็ตาม การเขารับการอบรมการใชเครื่องกระตุน
      หัวใจอัตโนมัตินั้น ชวยพัฒนาความสามารถของผูใชไดดีขึ้น (จากการทดสอบในสถานการณจำลอง) มากกวาผูไมเคย
      อบรมอยางชัดเจน และยังแนะนำใหมีการจัดการเรียนการสอนในเรื่องนี้ตอไป
   - การทำงานเปนทีม และทักษะความเปนผูนำ ยังเปนสิ่งที่ควรมีในการฝกอบรมอยางตอเนื่องทั้งในหลักสูตรกูชีพขั้นสูง
      สำหรับผูใหญ และการกูชีพขั้นสูงในเด็ก
   - หุนจำลองที่มีลักษณะเหมือนจริง เชน มีความสามารถในการแสดงการขยายของทรวงอก หรือมีเสียงปอด สามารถสราง
      ชีพจร รวมถึงความดันโลหิต และ สามารถพูดได อาจมีประโยชนสำหรับการบูรณาการความรู ทักษะ และ เจตคติ ที่
      จำเปนในการฝกการกูชีพขั้นสูง และการกูชีพขั้นสูงในเด็ก อยางไรก็ตาม ขอมูลที่ไดยังไมเพียงพอในการแนะนำหรือตอ
      ตานการใชงานหุนดังกลาวในหลักสูตรฝกอบรม
   - ไมควรมีการใชขอสอบแบบเขียนเพียงอยางเดียวในการประเมินสมรรถนะของผูเขาฝกอบรมในหลักสูตรกูชีพขั้นสูง ทั้งใน
      เด็กและในผูใหญ ควรจัดใหมีการประเมินดานทักษะปฏิบัติการ (Performance assessment) ดวย
   - การประเมินผลควรทำเปนกิจลักษณะอยางจริงจัง ทั้งเพื่อประเมินวาผูเขาอบรมไดบรรลุวัตถุประสงคการเรียนรูหรือไม
      และยังรวมถึงประสิทธิผลของหลักสูตรดวย



สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                            43
-    อุปกรณบันทึกการนวดหนาอกฝายปอดกูชีพ และแสดงผลการปฏิบัติ อาจมีประโยชนในการฝกอบรมผูใหการชวยเหลือ
          และอาจมีประโยชนในตรวจดูความกาวหนาในการปฏิบัติการนวดหนาอกฝายปอดกูชีพในผูปวยจริง
     -    การทบทวนและสรุปหลังจบการเรียนการสอน หรือ Debriefing เปนกระบวนการที่เนนผูเรียนเปนศูนยกลาง (learner-
          focused) โดยเปนกลวิธีละมุนละมอมที่สามารถชวยใหทั้งผูเรียนและทีม สามารถพัฒนาการเรียนรูรวมกันโดยหลีกเลี่ยง
          วิธีการตำหนิได การ Debriefing ควรมีการรวมอยูในหลักสูตรกูชีพขั้นสูง เพื่อชวยใหเกิดการเรียนรูและสามารถใชในการ
          ทบทวนวิธีการในการปฏิบัติจริง ทำใหเกิดการพัฒนากระบวนการกูชีพได หลังจบกระบวนการ
     -    ควรมีการจัดการอยางเปนระบบ(Systems-based approaches) เพื่อพัฒนาทักษะการกูชีพในวงกวาง เชน ระบบดูแลผู
          ปวยสวนทองถิ่น และ ทีมกูชีวิตในโรงพยาบาล หรือพื้นที่ตางๆ (Medical Emergency Team) เพื่อชวยใหเกิดประโยชน
          ในการลดความแตกตางในทางปฏิบัติ และทำใหโอกาสของการรอดชีวิตจากภาวะหัวใจหยุดเตน ในแตละทองที่ ดีขึ้น
          อยางเปนระบบได
2 ป นานเกินไป ในการประเมินทักษะการกูชีพซ้ำ
2010 (ใหม): อายุของเอกสารรับรองทักษะการกูชีพตาม American Heart Association คือ 2 ป แตแนะนำใหควรมีการประเมิน
ซ้ำในระหวางรอบ 2 ป โดยมีการฟนฟูวิชาการตามความจำเปน แตปจจุบัน ยังไมมีขอมูลเพียงพอเพื่อกำหนดระยะเวลาและวิธีการ
ที่เหมาะสมในการประเมินความรูซ้ำ
เหตุผล : คุณภาพของการฝกอบรมและความถี่ในการฝกอบรมซ้ำเปนปจจัยสำคัญในการพัฒนาประสิทธิภาพของการกูชีพ ใน
ทางอุดมคตินั้น การฝกอบรมซ้ำไมควรมีการจำกัดที่ระยะเวลา 2 ป การฝกซ้ำบอยๆเปนสิ่งที่มีความจำเปนในการรักษาระดับ
คุณภาพของการกูชีพ โดยมีเปาหมายเพื่อการรักษาระดับคุณภาพของการกูชีพ ทั้งผูฝกสอนและผูเขารับการอบรมควรตระหนักวา
การผานการฝกอบรมกูชีพตามหลักสูตรของ AHA และ ECC นั้น เปนเพียงกาวแรกเทานั้น การฝกอบรมของ American Heart
Association และ ECC ควรเปนสวนหนึ่งที่ชวยใหมีการศึกษาและการพัฒนาคุณภาพการกูชีพอยางตอเนื่อง ซึ่งสะทอนความ
ตองการและการฝกฝนของทั้งตัวบุคคลและระบบ แตในปจจุบันนี้ยังไมพบวิธีการใดที่ไดรับการยืนยันวาที่ดีที่สุดในการรักษาระดับ
ความรูและคุณภาพของการกูชีพ
การเรียนรูเพื่อความเชี่ยวชาญ
2010 (ใหม): อุปกรณบันทึกการนวดหนาอกฝายปอดกูชีพ และแสดงผลการปฏิบัติรุนใหมๆ อาจมีประโยชนในการฝกอบรมผู
ใหการชวยเหลือ และเปนสวนหนึ่งของยุทธศาสตรทั้งหมดในการพัฒนาคุณภาพของการกูชีพในผูปวยในสถานการณจริง การฝก
เพื่อใหมีทักษะในการดูแลผูปวยที่มีการบูรณาการและซับซอน ที่จำเปนในการปฏิบัติการนวดหนาอกที่เพียงพอนั้น ตองมีเปาหมาย
ที่ผูเขารับการฝกอบรมวาตองฝกปฏิบัติจนมีความเชี่ยวชาญและสามารถแสดงใหเห็นวาปฏิบัติไดจริง
เหตุผล : การประเมินผลการกดหนาอกโดยหลักแลว จะเนนใหมีทักษะปฏิบัติที่แมนยำใน 3 องคประกอบ ไดแก ความถี่ในการกด
ความลึกในการกด และการปลอยใหมีการขยายกลับของทรวงอก(recoil) รวมถึงหามมิใหมีการขัดขวางการกดหนาอก เปนความ
ทาทายอยางสูง แมกระทั่งผูที่เปนผูเชี่ยวชาญที่ไดรับการฝกมาอยางดีก็ตาม ดังนั้น ผูเขาฝกอบรมจะตองไดรับการใหความสนใจ
ในการระหวางการฝกกดหนาอกเปนอยางดี คำแนะนำในการกูชีพป 2010 ของ AHA และ EEC ไดใหความสำคัญกับการทำให
มั่นใจวาผูฝกอบรม สามารถทำการกดหนาอกไดอยางถูกตอง การฝกพื้นฐานอยางการ “กดใหแรง และ กดใหเร็ว” อาจไมเพียง
พอที่จะทำใหแนใจวา การกดหนาอกทำไดอยางยอดเยี่ยม การใชอุปกรณบันทึกการกดหนาอกฝายปอดกูชีพ และแสดงผลการ
ปฏิบัติ ระหวางการฝกกดหนาอกนั้น จะชวยเพิ่มการเรียนรูและการจดจำได
การพิชิตกำแพงที่ทำใหละเลยการชวยกูชีพ
2010 (ใหม): การฝกอบรมควรมีการพูดถึงอุปสรรคที่สงผลตอการตัดสินใจเขาของผูประสบเหตุคนแรกในการชวยเหลือผูปวยดวย
การนวดหนาอกฝายปอดกูชีพ
เหตุผล : ความกลัวของผูชวยเหลือผูปวย สามารถทำใหลดลงไดดวยการใหความรูเกี่ยวกับความเสี่ยงที่แทจริงที่อาจเกิดขึ้นตอผู
ชวยเหลือ และตัวผูปวยเอง การใหความรูอาจชวยใหประชาชนทั่วไปที่เคยผานการฝกอบรมการกูชีพขั้นพื้นฐานใหสามารถชวย
เหลือผูปวยไดดีขึ้น จากการศึกษาพบวาคำตอบที่พบบอยๆ จากผูประสบเหตุนั้นคือจริงๆ แลวทุกคนตางกังวล รูสึกไมมั่นใจและ
ตื่นตระหนก หลักสูตรการฝกอบรมควรสอนวิธีการลดอาการดังกลาว เจาหนาที่สั่งการในระบบการแพทยฉุกเฉินควรรูจัก



สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                                44
วิเคราะหสภาวะอารมณของผูประสบเหตุ และชวยแนะนำใหผูประสบเหตุสามารถทำการชวยเหลือผูปวยไดอยางถูกตองและมี
ประสิทธิภาพได
การเรียนรูเรื่องทักษะการทำงานเปนทีมในการกูชีพขั้นสูงสำหรับผูใหญและการกูชีพขั้นสูงในเด็ก
2010 (ใหม): การฝกอบรมการกูชีพขั้นสูงควรมีการฝกการทำงานเปนทีมดวย
เหตุผล : ทักษะการกูชีพมักมีการทำหลายๆสิ่งไปพรอมๆกัน และผูใหบริการทางการแพทยจะตองสามารถทำงานรวมกันเปนหมู
คณะไดเพื่อลดกระบวนการขัดขวางการนวดหนาอก พบวาการทำงานเปนทีม และภาวะความเปนผูนำทวีความสำคัญอยางมาก
โดยเฉพาะอยางยิ่งในหลักสูตรขั้นสูงทั้งในเด็กและผูใหญ
ไมมีความจำเปนตองฝกการใชงานเครื่องกระตุนหัวใจอัตโนมัติ
2010 (New): ไมมีความจำเปนตองฝกการใชเครื่องกระตุนหัวใจอัตโนมัติ แมวาการฝกจะชวยเพิ่มความสามารถในการใชงาน
เครื่องก็ตาม
เหตุผล : ในการศึกษาที่ใชหุนจำลอง พบวา ผูใชงานสามารถใชเครื่องกระตุนหัวใจอัตโนมัติไดอยางถูกตองโดยไมตองผานการฝก
มากอน การใชเครื่องกระตุนหัวใจอัตโนมัติโดยผูประสบเหตุคนแรกที่แมไมเคยไดฝกอบรมมากอนก็มีประโยชนและอาจชวยใหผู
ปวยรอดชีวิตได จากการศึกษาแสดงใหเห็นวาการฝกอบรมเพียงเล็กนอยก็สามารถเพิ่มความสามารถในการใชงานเครื่องในหุน
จำลองได ทั้งนี้ควรมีการสงเสริมใหมีการฝกอบรมอยางกวางขวาง เพื่อเพิ่มโอกาสการฝกอบรมใหกับผูประสบเหตุคนแรกไดมาก
ขึ้น
การพัฒนาคุณภาพของระบบกูชีพอยางตอเนื่อง
2010 (ใหม): ระบบการกูชีพควรมีระบบการประเมินผลและพัฒนาอยางตอเนื่อง
เหตุผล : มีหลักฐานที่พบวา ในแตละพื้นที่ของประเทศสหรัฐอเมริกามีการรายงานอุบัติการณภาวะหัวใจหยุดเตน และผลลัพธ
ของการกูชีพที่แตกตางกันไปในแตละชุมชน ความแตกตางนี้เองเปนหลักฐานที่ยืนยันวาในแตละชุมชนและระบบการกูชีพมี
ความจำเปนตองจำแนกและวิเคราะหการใหความชวยเหลือภาวะหัวใจหยุดเตนอยางทันทวงทีและวัดผลลัพธอยางแมนยำ ทั้งยัง
ชวยใหเห็นโอกาสในการเพิ่มอัตราการรอดชีวิตในหลายๆพื้นที่ไดอีกดวย ควรมีการประเมินและติดตามผลของระบบการกูชีพใน
ชุมชนและในโรงพยาบาล ภาวะหัวใจหยุดเตน ระดับของการชวยเหลือ และ ผลลัพธของการชวยเหลือ อยางเปนระบบ การพัฒนา
คุณภาพอยางตอเนื่องรวมถึงการประเมินผลและเปรียบเทียบกับชุมชน / สถาบันอื่น และพยายามปรับปรุงการกูชีพใหมีความ
เหมาะสมอยางตอเนื่อง จะชวยพัฒนาการกูชีพใหเขาใกลอุดมคติไดมากยิ่งขึ้นได




สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                              45
บทที่ 14 การปฐมพยาบาล
         AHA Guidelines for CPR and ECC 2010 ไดรับการพัฒนาโดย AHA และสภากาชาดอเมริกัน (American Red
Cross: ARC) โดย 2010 AHA/ARC Guidelines for First Aid มีพื้นฐานมาจากการทบทวนวรรณกรรม ในหัวขอที่สำคัญตางๆ
โดยอาศัย International First Aid Advisory Board ซึ่งมีตัวแทนจากองคกรปฐมพยาบาลจาก 30 ประเทศ เขารวม ขั้นตอนดำเนิน
การจะตางจากของ ILCOR International Consensus on CPR and ECC Science with Treatment Recommendations และ
ไมไดเปนสวนหนึ่งของ ILCOR
X         การปฐมพยาบาลคือการประเมินและการรักษาใดๆ ที่สามารถทำไดโดยผูที่พบเห็นเหตุการณ (หรือโดยผูปวยเอง) โดย
ปราศจากอุปกรณทางการแพทย หรือมีใชเพียงเล็กนอย ผูทำการปฐมพยาบาล ไดแกผูที่ไดรับการฝกอบรมการปฐมพยาบาล การ
ดูแลผูปวยฉุกเฉิน หรือการแพทยฉุกเฉิน ที่ใหการปฐมพยาบาลผูปวยนั่นเอง

สรุปใจความสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลัก
หัวขอสำคัญใน 2010 AHA/ARC Guidelines for First Aid ไดแก
     - การใหออกซิเจนเสริม (supplementary oxygen administration)
     - Epinephrine (adrenaline) กับ anaphylaxis
     - การใหแอสไพรินในผูปวยแนนหนาอก (ใหม)
     - การขันชะเนาะ (Tourniquets) และการหามเลือด
     - Hemostatic agents
     - งูกัด
     - พิษแมงกะพรุน (jellyfish stings)
     - ภาวะฉุกเฉินจากความรอน (heat emergencies)
หัวขอที่มีใน 2010 Guidelines แตยังคงเดิมของเหมือนในป ค.ศ. 2005 ไดแก การใช inhalers ในผูที่หายใจติดขัด, ลมชัก,
บาดแผล และแผลถลอก, ไฟไหม น้ำรอนลวก, spine stabilization, การบาดเจ็บของกลามเนื้อและกระดูก, การบาดเจ็บของฟน,
ภาวะฉุกเฉินจากความเย็น (Cold emergencies) และ ภาวะฉุกเฉินจากพิษ (poison emergencies)
การใหออกซิเจน (supplementary oxygen)
2010 (ไมตางจากของป 2005) : ไมแนะนำให ใหออกซิเจนเสริมเปนการปฐมพยาบาล ในผูปวยทุกรายที่มีการหายใจขัด (short-
ness of breath) หรือแนนหนาอก (chest discomfort)
2010 (ใหม) : ควรพิจารณาใหออกซิเจนเสริม เปนสวนหนึ่งของการปฐมพยาบาล นักดำน้ำที่มี decompression injury
เหตุผล: ดังปรากฎในป ค.ศ. 2005 ยังไมมีหลักฐานที่แสดงถึงประโยชนจากการใหออกซิเจนเสริม ในผูปวยที่มีการหายใจขัด
(shortness of breath) หรือแนนหนาอก (chest discomfort) แตมีหลักฐานที่แสดงถึงประโยชนของการใหออกซิเจนเสริม แกนัก
ดำน้ำที่มี decompression injury
Epinephrine (adrenaline) กับ anaphylaxis
2010 (ใหม) : หากอาการของ anaphylaxis ยังคงมีอยูหลังให epinephrine แลว ผูทำการปฐมพยาบาลควรหาความชวยเหลือ
ทางการแพทยกอนที่จะให epinephrine ครั้งที่สอง
2005 (เกา) : ดังปรากฎในป ค.ศ. 2005, 2010 AHA/ARC Guidelines for First Aid แนะนำใหผูทำการปฐมพยาบาลเรียนรูถึง
อาการ และอาการแสดงของ anaphylaxis และการใช epinephrine แบบฉีดดวยตนเอง เพื่อใหชวยผูปวยเบื้องตนได
เหตุผล: Epinephrine สามารถชวยชีวิตผูปวยที่มี anaphylaxis ได แตประมาณ 18%-35% ของผูปวยที่มีอาการ และอาการ
แสดงของ anaphylaxis ตองไดรับ epinephrine เปนครั้งที่สอง การวินิจฉัย anaphylaxis อาจทำไดยาก ถึงแมจะเปนผูประกอบ
วิชาชีพทางการแพทยก็ตาม และการให epinephrine มากเกินไปก็จะกอใหเกิดภาวะแทรกซอนได (เชน ภาวะกลามเนื้อหัวใจขาด
เลือดแยลง หรือเกิดหัวใจเตนผิดจังหวะ) หากใหในผูปวยที่มิไดมี anaphylaxis (เชน ใหในผูปวยที่เปนโรคหลอดเลือดหัวใจ) ดังนั้น
ผูทำการปฐมพยาบาลจึงควรเรียกขอความชวยเหลือฉุกเฉิน กอนให epinephrine ครั้งที่สอง


สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                                    46
การใหแอสไพรินในผูปวยแนนหนาอก
2010 (ใหม) : ผูทำการปฐมพยาบาลควรแจงระบบบริการการแพทยฉุกเฉินเมื่อพบผูปวยแนนหนาอก ขณะที่รอรถพยาบาลมารับ
ควรแนะนำใหผูปวยเคี้ยวยาแอสไพริน (ชนิดเม็ด ไมเคลือบ) ขนาดของผูใหญ 1 เม็ด หรือขนาดของเด็ก 2 เม็ด หากผูปวยไมมี
ประวัติแพยาแอสไพริน และไมมีภาวะเลือดออกในทางเดินอาหารกอนหนานี้ไมนาน
เหตุผล: แอสไพรินเปนยาที่มีประโยชน ตอผูปวยที่แนนหนาอกจากโรคหลอดเลือดหัวใจ ซึ่งอาการแนนหนาอกนั้น ตอใหเปนผู
ประกอบวิชาชีพแพทยก็ยังบอกไดยาก วาอาการเกิดจากหัวใจหรือไม การใหแอสไพรินนั้นไมควรทำใหการแจงระบบบริการการ
แพทยฉุกเฉินลาชาไป
การขันชะเนาะ (Tourniquets) และการหามเลือด
2010 (ไมตางจากของป 2005) : เนื่องจากการขันชะเนาะอาจทำไดไมเหมาะสม หรือเกิดผลขางเคียงที่อาจเปนอันตรายได
ฉะนั้น จึงแนะนำใหทำการขันชะเนาะเฉพาะในผูปวยที่ไมสามารถกดโดยตรงที่บาดแผล หรือการกดนั้นไมสามารถหยุดเลือดได
และผูทำการปฐมพยาบาลควรฝกฝนการขันชะเนาะมาเปนอยางดีแลว
เหตุผล: การหามเลือดดวยวิธีขันชะเนาะดังกลาว มีประโยชนอยางยิ่งในสถานการณจำเพาะ เชน ในสนามรบ และทำโดยผูที่ผาน
การฝกฝนมากอน อยางไรก็ดี ไมมีขอมูลรองรับการขันชะเนาะที่ทำโดยผูทำการปฐมพยาบาลแตอยางใด สวนผลขางเคียงที่อาจ
เปนอันตราย เชน การขาดเลือดและมีเนื้อตาย (ischemia and gangrene) ของแขนขา ภาวะช็อกหรือถึงแกชีวิต สัมพันธกับเวลา
ที่คงการบีบรัดเอาไว และประสิทธิภาพของการทำขึ้นกับชนิดของการขันชะเนาะแบบตางๆ โดยทั่วไปแลว แนะนำใหใชอุปกรณที่
ออกแบบมาโดยเฉพาะดีกวาการประยุกตใช
Hemostatic agents
2010 (ใหม) ไมแนะนำใหใช hemostatic agents เพื่อหยุดเลือดในการปฐมพยาบาล
เหตุผล: แมวาจะมี hemostatic agents หลายตัวที่ใชหยุดเลือดไดผล แตก็ไมแนะนำใหใชในการปฐมพยาบาลเนื่องจากมีความ
หลากหลายของประสิทธิภาพการหยุดเลือด และผลขางเคียงที่อาจเปนอันตรายได เชน เนื้อเยื่อถูกทำลาย รวมกับการเกิด pro-
embolic state และอาจเกิดอันตรายจากความรอนได (thermal injury)
งูกัด
2010 (ใหม) การพันรัดแผลใหอยูนิ่ง (pressure immobilization bandage) โดยใชความดันระหวาง 40-70 มม.ปรอท สำหรับ
แขน และระหวาง 55-70 มม.ปรอท สำหรับขา พันตลอดความยาวของแขนหรือขาที่โดนกัด นับเปนวิธีที่ปลอดภัยและไดผลในการ
ลดการไหลเวียนของน้ำเหลือง (lymph flow) เพื่อลดการกระจายของพิษงู
2005 (เกา) ในฉบับปค.ศ. 2005 นั้น แนะนำใหใช การพันรัดแผลใหอยูนิ่ง (pressure immobilization bandage) ดังกลาว เฉพาะ
กับผูปวยที่ถูกงูที่มีพิษตอระบบประสาท (neurotoxic venom) กัดเทานั้น
เหตุผล: มีการรายงานถึงผลดีที่เกิดจากการพันรัดแผลดังกลาวขางตน ในผูปวยที่ถูกงูพิษชนิดอื่นๆ (ในอเมริกา) กัดดวย
พิษแมงกะพรุน (jellyfish stings)
2010 (ใหม) เพื่อลดฤทธิ์ของเข็มพิษและปองกันการออกฤทธิ์เพิ่มของพิษ ควรลางบริเวณที่สัมผัสกับแมงกะพรุนดวยน้ำสมสายชู
(สารละลายกรดอะซิติก 4-6%) โดยเร็วที่สุด และลางนานอยางนอย 30 วินาที หลังจากนั้นจึงลดอาการแสบรอนดวยการจุม หรือ
ประคบบริเวณดังกลาวของรางกายดวยน้ำรอน
เหตุผล: การรักษาพิษแมงกะพรุน จำเปนตองมี 2 สิ่งนี้ ไดแก การปองกันไมใหเข็มพิษออกฤทธิ์ และการลดอาการแสบรอน มีการ
ทดลองใชสารหลายชนิดเพื่อรักษา แตพบวาน้ำสมสายชูไดผลดีที่สุดในการยับยั้งพิษ สวนอาการแสบรอนนั้น รักษาไดโดยการจุม
หรือประคบน้ำรอนที่สุดเทาที่ทนได ประมาณ 20 นาทีเปนวิธีการที่ดีที่สุด
ภาวะฉุกเฉินจากความรอน (heat emergencies)
2010 (ไมตางจากของป 2005) การปฐมพยาบาลผูปวยที่เปนตะคริวจากความรอน (heat cramps) ประกอบไปดวยการพัก, ทำ
รางกายใหเย็นลง, และใหดื่มเครื่องดื่มเกลือแร-คารโบไฮเดรต เชน น้ำผลไม, นม หรือเครื่องดื่มเกลือแรที่วางขายตามทองตลาด
การยืดคลายกลามเนื้อ, ประคบดวยน้ำแข็ง, และบีบนวดบริเวณที่ปวดจะชวยลดอาการได อาการหอบแดด (heat exhaustion)
ควรรักษาโดยการใหผูปวยนอนราบในที่เย็น ถอดเสื้อผาออกใหมากที่สุด แลวใหความเย็น ซึ่งแนะนำใหแชตัวผูปวยลงในน้ำเย็น



สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                               47
รวมกับแจงระบบบริการการแพทยฉุกเฉิน การเปนลมแดด (heat stroke) ตองไดรับการดูแลจากบุคคลากรการแพทยฉุกเฉิน
(EMS providers) ซึ่งมีการใหสารน้ำทางหลอดเลือดดำรวมดวย ผูทำการปฐมพยาบาลไมควรพยายามใหผูปวยจากลมแดดดื่มน้ำ
เหตุผล: ตาม 2010 AHA/ARC Guidelines for First Aid มีการแบงภาวะฉุกเฉินจากความรอน (heat emergencies) ออกเปน 3
ประเภท ตามความรุนแรง ไดแก ตะคริวจากความรอน (heat cramps), หอบแดด (heat exhaustion) และที่รุนแรงที่สุดคือ เปน
ลมแดด (heat stroke) อาการแสดงของการเปนลมแดด ประกอบไปดวยอาการของหอบแดด รวมกับอาการแสดงของระบบ
ประสาทสวนกลาง (central nervous system) ฉะนั้นแลวการเปนลมแดดตองไดรับการดูแลฉุกเฉินรวมถึงการใหสารน้ำทางหลอด
เลือดดำดวย
สรุป
K    หลังจากการตีพิมพ 2005 AHA Guidelines for CPR and ECC มีการรายงานถึงอัตรารอดชีวิตของผูปวยหัวใจหยุดเตน
มากขึ้น จากแหลงขอมูลระบบการชวยกูชีวิตจากที่ตางๆ อยางไรก็ดี ยังมีจำนวนผูปวยที่ไดรับการชวยกูชีวิตโดยผูพบเห็นเหตุการณ
เพียงเล็กนอยเทานั้น และนอยเกินกวาที่ควร
X        เปนที่ทราบกันดีวา การชวยกูชีวิตนั้นควรมีคุณภาพอยางสูง และผูปวยที่รอดชีวิตตองไดรับการดูแลหลังการชวยกูชีวิต
สำเร็จ (post-cardiac arrest care) เปนอยางดี จากทีมผูรักษาที่สมาชิกในทีมทำหนาที่ของตนเอง และประสานกับผูอื่นไดเปน
อยางดี การเรียนการสอน รวมถึงการฝกฝนอยูสม่ำเสมอ เปนกุญแจนำไปสูการชวยกูชีวิตที่มีประสิทธิภาพ
ในวาระครบรอบ 50 ป ตั้งแต Kouwenhoven, Jude, and Knickerbocker ไดตีพิมพการคนพบนี้ในวารสารการแพทยถึงความ
สำเร็จในการชวยชีวิตดวยการกดหนาอกจากภายนอก เรายังคงตองทุมเท สนับสนุนใหมีการชวยกูชีวิตโดยผูพบเห็นเหตุการณให
มากขึ้น และพัฒนาคุณภาพการชวยกูชีวิตและการดูแลหลังการชวยกูชีวิตสำเร็จใหดีขึ้นตอไป




สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108                                                                                  48

สรุปแนวทางปฏิบัติการช่วยชีวิต ปี 2010

  • 1.
    สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ปค.ศ.2010 Highlights of the 2010 American Heart Association Guidelines for CPR and ECC คณะกรรมการมาตรฐานการชวยชีวิต สมาคมแพทยโรคหัวใจในพระบรมราชูปถัมภ สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 1
  • 3.
    สารบัญ สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 4 บทที่ 1 ประเด็นสำคัญที่เกี่ยวของกับบุคลากรผูชวยกูชีวิตทุกคน8 5 บทที่ 2 การกดหนาอกชวยผายปอดกูชีพโดยบุคคลทั่วไป (Lay Rescuer Adult CPR)8 8 บทที่ 3 การชวยชีวิตขึ้นพื้นฐานสำหรับบุคลากรทางการแพทย (Healthcare Provider BLS)8 11 บทที่ 4 การรักษาดวยไฟฟา (Electrical Therapies)8 17 บทที่ 5 เทคนิคการ CPR และ อุปกรณชวย CPR8 21 บทที่ 6 การชวยชีวิตขั้นสูงในผูใหญ (Advanced Cardiovascular Life Support)8 22 บทที่ 7 ภาวะหลอดเลือดหัวใจเกิดการอุดตันหรือตีบแคบเฉียบพลัน8 28 (Acute Coronary Syndromes)8 28 บทที่ 8 โรคหลอดเลือดสมอง (stroke)8 30 บทที่ 9 การกูชีพขั้นพื้นฐานในเด็ก (Pediatric Basic Life Support)8 32 บทที่ 10 การกูชีพขั้นสูงในเด็ก (Pediatric Advanced Life Support)8 34 บทที่ 11 การกูชีพทารก (Neonatal Resuscitation)8 38 บทที่ 12 ประเด็นทางจริยธรรม (Ethical Issues)8 41 บทที่ 13 การฝกอบรม การประยุกตใชในทางปฏิบัติ และการทำงานรวมกันเปนทีม8 43 (Education, Implementation, And Teams)8 43 บทที่ 14 การปฐมพยาบาล8 46 สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 3
  • 4.
    สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.2010 จัดทำโดย คณะกรรมการมาตรฐานการชวยชีวิตสมาคมแพทยโรคหัวใจในพระบรมราชูปถัมภ (พ.ศ.2553-2555) บรรณาธิการ พ.ต.อ.นพ.โสภณ กฤษณะรังสรรค อ.นพ.เข็มชาติ หวังทวีทรัพย อ.พญ.รัชนี แซลี้ กองบรรณาธิการ พญ.นลินาสน ขุนคลาย พญ.ณธิดา สุเมธโชติเมธา นพ.จิรพงษ ศุภเสาวภาคย พญ.มณฑินี แสงเทียน พญ.ปฏิมา พุทธไพศาล นพ.ทัศนวุฒิ เธียรปญญา พญ.กิตติมา รอดเกิด พญ.พลอยไพลิน รัตนสัญญา นพ.ภุมรินทร แซลิ่ม สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 4
  • 5.
    บทที่ 1 ประเด็นสำคัญที่เกี่ยวของกับบุคลากรผูชวยกูชีวิตทุกคน ใน “สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.2010” ฉบับนี้ไดรวบรวมประเด็นสำคัญ และการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นใน American Heart Association (AHA) Guidelines for Cardiopulmonary Resuscitation (CPR) and Emergency Cardiovas- cular Care (ECC) ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2553 (ค.ศ. 2010) ซึ่งแนวทางการปฏิบัติดังกลาวไดรับการพัฒนาขึ้นเพื่อใหบุคลากรผูชวย กูชีวิต (resuscitation provider) และครูผูสอน (instructors) ของ AHA มุงความสนใจไปที่ศาสตรแหงการชวยกูชีวิต (resuscita- tion science) คำแนะนำในแนวทางการปฏิบัติสวนที่เปนสาระสำคัญ หรือแมบางประเด็นจะยังไมมีขอสรุปที่แนนอน (contro- versial) ก็ตาม แตอาจจะมีผลตอการเปลี่ยนแปลงวิธีปฏิบัติการชวยกูชีวิต หรือการฝกสอนการชวยกูชีวิต นอกจากนั้น ยังบอกถึง เหตุผลรองรับขอแนะนำตางๆ อีกดวย X เนื่องจากเนื้อหาในฉบับนี้เปนการสรุปโดยยอ จึงมิไดมีการแจกแจงถึง เอกสารอางอิงการศึกษาวิจัยที่สนับสนุน ลำดับชั้น ของการแนะนำ (Classes of Recommendations) หรือระดับความนาเชื่อถือของหลักฐาน (Level of Evidence) เอาไวให สำหรับ รายละเอียดเพิ่มเติมของขอมูลและเอกสารอางอิงตางๆ ผูอานสามารถหาไดจาก 2010 AHA Guidelines for CPR and ECC รวม ถึงในสวนของ Executive Summary ดวย ซึ่งตีพิมพใน Circulation ฉบับอินเตอรเน็ต ในเดือน ตุลาคม พ.ศ. 2553 และสามารถ คนหารายละเอียดของศาสตรแหงการชวยกูชีวิต (resuscitation science) ไดใน 2010 International Consensus on CPR and ECC Science With Treatment Recommendations ซึ่งตีพิมพพรอมกันทั้งใน Circulation และ Resuscitation X ปนี้เปนปที่ครบรอบ 50 ป นับแตมีการตีพิมพเอกสารทางการแพทยที่กลาวถึง ผูรอดชีวิตดวยการกดหนาอกจาก ภายนอกในภาวะหัวใจหยุดเตน (survival after closed chest compression for cardiac arrest) เปนครั้งแรก ซึ่งในปจจุบันผู เชี่ยวชาญ และบุคลากรผูชวยกูชีวิต ก็ยังคงทุมเทเพื่อลดการเสียชีวิตและความพิการจาก โรคของระบบหัวใจ และระบบไหลเวียน โลหิต และโรคหลอดเลือดสมองอยู ผูประสบเหตุ (bystanders) เจาพนักงานกูชีพชั้นตน (first responders) และบุคลากรทางการ แพทย (healthcare providers) ตางก็มีบทบาทสำคัญในการชวยกูชีวิตผูปวยหัวใจหยุดเตน ทั้งนี้ผูชวยกูชีวิตขั้นสูง (advanced providers) ยังสามารถใหการดูแลทั้งขณะที่หัวใจหยุดเตนและหลังจากชวยกูชีวิตสำเร็จ (periarrest and postarrest care) ได เปนอยางดี X 2010 AHA Guidelines for CPR and ECC ตั้งอยูบนหลักฐานที่มีการตีพิมพในระดับนานาชาตินับพันฉบับ ซึ่งลวนแลว แตผานกระบวนการประเมิน และอภิปรายโดยผูเชี่ยวชาญศาสตรแหงการชวยกูชีวิตจากประเทศตางๆ นับรอย ขอมูลของ กระบวนการดังกลาวดังปรากฎในกลองขอความที่ 1 !"#$%&!'"("#)*+&,-.!/'&01'23 2010 AHA Guidelines for CPR and ECC !"#$%&'(&!()(**(+,-,.&*(+/0*1(.2)34,"56*"54.*3-*(+75.4*8%7".29:45(;)+2;)3; !"*(+:<2=+(4>?@#2)(+A(BC4D8%,+;EFA.FG2)(*&(&(=+@6,/ +5.!*3-EA@*++!*(+H:; AHA ECC ILCOR 2010 International Consensus on CPR and ECC Science With Treatment Recommendations I05;9"#2!#J#+%:!*3&,3%;K& Circulation >?@ Resuscitation KL%H%:M+F=)(**(+>=?D?*(+/0*1(.2)34&3-#3&N 72%&,"56*"54.H%:;*3-*(+75.4*8%7".29 BC4:(/34D8%67"54.7(O 356 ,5(& )(* 29 =+@6,/ !(+5.!*3&.26E+(@LJ :<2=+(4 >?@#2)(+A(,3%;K&*(+=+@7F!>--#-=@*3& *(+=+@7F!,(;B,+/3#,J >?@*(+=+@7F!D5(&:2&69:+J6&P9 (webinars) 6=P&+@4@6.?(Q0; 36 6C$:& +.!Q0; 2010 International Consensus Conference on CPR and ECC Science With Treatment Recommendations ,"5)3CH0%&,"56!$:;C3??3M 6,P*I3M =+@6,/ML+3':6!+2*( K&75.;9%&=" #./. 2553 ,"5D5(&!( BC4!"*(+,-,.&L?3*'(&,"5&5(67$:Q$:Q0; 411 R-3- ,"5*?5(.Q0;L3.H%:95(;N )S&.& 277 L3.H%:,"56*"54.H%:; H3%&9:&=+@*:-T=C%.4 *(+=+@6!2&:45(;!">-->D& .26E+(@LJ >?@)3CL!.CL!85H:;L?3*'(&,3%;L!C +.!T=Q0;*(+M$-E%& >?@)3C*(+*3-D?=+@B47&J,3-I%:&,"5:()6*2CH0%&TC%K&*(+/0*1(95(;N (potential conflicts of interest) BC4K& 2010 AHA Guidelines for CPR and ECC )@+@-FES>&@&S,"5ES&0;Q0;D?M3!U,V2JH:;*(+=W2-392 E.(!4(*;5(4K&*(+M:&>?@*(+&ST=K7% >?@=3))34H:;+@--K&,%:;Q25&95(;N สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 5
  • 6.
    กลองขอความที่ 1 ประเด็นสำคัญที่เกี่ยวของกับบุคลากรผูชวยกูชีวิตทุกคน (Majorissues affecting all rescuers) X ในสวนนี้จะสรุปถึงประเด็นหลักใน 2010 AHA Guidelines for CPR and ECC โดยเฉพาะอยางยิ่งในสวนของการชวยกู ชีวิตขั้นพื้นฐาน (basic life support: BLS) ที่ผูชวยกูชีวิตทุกคน ทั้งบุคลากรทางการแพทยและบุคคลทั่วไป ตองทราบ ใน 2005 AHA Guidelines for CPR and ECC นั้นเนนย้ำถึงความสำคัญของการกดหนาอกอยางมีคุณภาพ (high-quality chest com- pressions) ซึ่งประกอบไปดวยการกดใหไดอัตราเร็ว และความลึกที่เพียงพอ ปลอยใหอกคืนตัวสุดหลังการกดแตละครั้ง และหยุด กดหนาอกใหนอยที่สุด แตจากการศึกษาวิจัยที่ตีพิมพกอน และตั้งแตปพ.ศ. 2548 (ค.ศ. 2005) เปนตนมา แสดงใหเห็นวา (1) คุณภาพของการกดหนาอกยังตองมีการปรับปรุงตอไป แมพบวาหลังการนำ 2005 AHA Guidelines for CPR and ECC มาใช จะ สัมพันธกับคุณภาพของการชวยกูชีวิตที่ดีขึ้น และการรอดชีวิตที่มากขึ้นก็ตาม (2) ยังมีความแตกตางของจำนวนผูรอดชีวิตจาก ภาวะหัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาล (out-of-hospital cardiac arrest) ในระบบการแพทยฉุกเฉินในแตละพื้นที่ และ (3) ผูปวยที่ มีภาวะหัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาลสวนใหญ ไมไดรับการชวยกูชีวิตจากผูพบเห็นเหตุการณ ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น ใน แนวทางการปฏิบัติฉบับใหมนี้ เกี่ยวของกับประเด็นดังกลาว และยังแนะนำถึงการดูแลผูปวยหลังชวยกูชีวิตสำเร็จ (post-cardiac arrest care) เพื่อผลลัพธที่ดีขึ้นดวย ยังคงเนนย้ำการกดหนาอกอยางมีคุณภาพอยูเชนเดิม 2010 AHA Guidelines for CPR and ECC ยังคงเนนย้ำถึงการกดหนาอกอยางมีคุณภาพ อันประกอบไปดวย - กดดวยอัตราเร็ว อยางนอย 100 ครั้งตอนาที (เปลี่ยนจาก “ประมาณ” 100 ครั้งตอนาที) - กดใหลึกอยางนอย 2 นิ้ว (5 ซม.) ในผูใหญ และ อยางนอย หนึ่งสวนสามของความหนาของหนาอกในทารกและเด็ก (ประมาณ 1.5 นิ้ว หรือ [4 ซม.] ในทารก และ 2 นิ้ว [5 ซม.] ในเด็ก) จะเห็นวา ไมใชเปนชวงความลึก 1 ½ ถึง 2 นิ้วใน ผูใหญแลว สวนความลึกของการกดในเด็กและทารกจะมากกวาในคำแนะนำกอนหนานี้ - ปลอยใหอกคืนตัวสุดหลังการกดแตละครั้ง - ลดการหยุดกดหนาอกใหนอยที่สุด หรือกดหนาอกตอเนื่องกันใหไดมากที่สุด - หลีกเลี่ยงการชวยหายใจมากเกินไป K ไมมีการเปลี่ยนอัตราสวนของการกดหนาอกตอการชวยหายใจ (compression-to-ventilation ratio) ยังคงเปน 30:2 เทา เดิมสำหรับผูใหญ, เด็ก และทารก (ยกเวนทารกแรกเกิด) เมื่อมีผูชวยเหลือคนเดียว โดยยังคงใหชวยหายใจประมาณ 1 วินาทีตอ ครั้งเชนเดิม ตอเมื่อใส advanced airway แลว สามารถกดหนาตอเนื่อง (อัตราเร็วอยางนอย 100 ครั้งตอนาที) โดยไมตองสลับกับ การชวยหายใจเปนรอบๆ อีก ในกรณีนี้ ใหชวยหายใจหนึ่งครั้งทุกๆ 6-8 วินาที (ประมาณ 8-10 ครั้งตอนาที) และควรหลีกเลี่ยงการ ชวยหายใจมากเกินไป (excessive ventilations) เปลี่ยนจาก A-B-C เปน C-A-B K ใน 2010 AHA Guidelines for CPR and ECC นี้ แนะนำใหเปลี่ยนขั้นตอนของ BLS จาก A-B-C (Airway, Breathing, Chest compressions) เปน C-A-B (Chest compressions, Airway, Breathing) สำหรับผูใหญ, เด็ก และทารก (ยกเวนทารก แรกเกิด ใหไปดูที่ การชวยกูชีวิตทารกแรกเกิด [Neonatal Resuscitation section]) การเปลี่ยนแปลงขั้นตอนของการชวยกูชีวิตดัง กลาวจำเปนตองสอนใหกับผูที่เคยเรียนการชวยกูชีวิตมากอนทุกคน แตขอสรุปดังกลาวจะเกิดผลดีคุมคากับความพยายามในการ สอนใหมใหทุกคน เหตุผล: ผูปวยที่หัวใจหยุดเตนสวนใหญเปนผูใหญ และอัตราการรอดชีวิตสูงที่สุดที่มีรายงาน เกิดขึ้นกับผูปวยทุกกลุมอายุที่มีผู พบเห็นเหตุการณ (witnessed arrest) และคลื่นหัวใจที่ตรวจพบครั้งแรก (initial rhythm) เปน ventricular fibrillation (VF) หรือ pulseless ventricular tachycardia (VT) ในผูปวยกลุมนี้ ขั้นตอนสำคัญอยางแรกคือการกดหนาอกและการกระตุกหัวใจอยาง รวดเร็ว (chest compressions and early defibrillation) ตามลำดับขั้นตอน A-B-C นั้น ผูปวยมักไดรับการกดหนาอกชากวาที่ ควร เพราะผูชวยเหลือตองเสียเวลาในการเปดทางเดินหายใจ เตรียมอุปกรณปองกัน กรณีการชวยหายใจแบบประกบปาก หรือ ตองเตรียมอุปกรณในการชวยหายใจ เมื่อเปลี่ยนลำดับขั้นตอนเปน C-A-B แลว ผูปวยจะไดรับการกดหนาอกเร็วขึ้น และความ สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 6
  • 7.
    ลาชาในการชวยหายใจก็มีเพียงเล็กนอยเทานั้น (ยกตัวอยางเชน เสียเวลากอนการชวยหายใจไปกับการกดหนาอกรอบแรก30 ครั้ง หรือประมาณ 18 วินาที และความลาชาจะยิ่งนอยลงอีกหากมีผูชวยเหลือสองคน ในการชวยกูชีวิตเด็กและทารก) X ผูปวยหัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาลสวนใหญไมไดรับการชวยกูชีวิตจากผูที่อยูในเหตุการณ อันเนื่องมาจากหลาย สาเหตุ แตหนึ่งในนั้นนาจะมาจากลำดับขั้นตอน A-B-C ซึ่งเริ่มดวยขั้นตอนที่ผูชวยเหลือไมสะดวกที่จะทำ อันไดแกการเปดทางเดิน หายใจ และการชวยหายใจ การเริ่มชวยเหลือดวยการกดหนาอกนาจะทำใหมีผูชวยเหลือยินดีเริ่มทำการชวยกูชีวิตมากขึ้น การ ชวยกูชีวิตขั้นพื้นฐานมักมีการบรรยายเปนลำดับขั้นตอน ซึ่งเปนจริงดังวาในกรณีที่มีผูชวยเหลือเพียงคนเดียว แตบุคคลากร ทางการแพทยมักทำงานเปนทีม และสมาชิกในทีมก็จะดำเนินขั้นตอนตางๆ ไปพรอมๆ กัน ยกตัวอยางเชน ผูชวยเหลือคนหนึ่งเริ่ม ทำการกดหนาอก อีกคนหนึ่งรองขอความชวยเหลือ และไปนำเครื่อง AED (automated external defibrillator) มาติดใหผูปวย ขณะที่อีกคนหนึ่งเปดทางเดินหายใจ และชวยหายใจ X อยางไรก็ดี บุคคลากรทางการแพทยควรทำการชวยกูชีวิตในผูปวยแตละรายแตกตางกันไปตามสิ่งที่คิดวาเปนสาเหตุให หัวใจหยุดเตน เชน หากอยูในสถานการณที่มีผูชวยเหลือเพียงคนเดียว แลวพบเห็นเหตุการณผูปวยหมดสติลมลงกะทันหัน ชวนให นึกถึงภาวะหัวใจหยุดเตนที่คลื่นไฟฟาหัวใจเปนแบบ shockable ก็ควรเรียกขอความชวยเหลือ และไปนำเครื่อง AED มาติด กอน ที่จะเริ่มการกดหนาอกประกอบกับใชเครื่อง AED แตหากผูปวยที่สงสัยวาขาดอากาศ เชนผูปวยจมน้ำ ก็ควรชวยกดหนาอกและ ชวยหายใจกอนสักหารอบ (ประมาณ 2 นาที) แลวจึงไปเรียกขอความชวยเหลือ X เนื้อหาสองบทใหมใน 2010 AHA Guidelines for CPR and ECC คือ การดูแลหลังจากชวยกูชีวิตสำเร็จ (Post-Cardiac Arrest Care) และ Education, Implementation and Teams มีการใหความสำคัญกับ Post-Cardiac Arrest Care ดังจะเห็นได จากหวงโซแหงการรอดชีวิต (Chain of Survival) หวงที่หาที่เพิ่มขึ้นมาใหม (รูปภาพที่ 1) รูปภาพที่ 1 หวงโซแหงการรอดชีวิต 1. เมื่อพบผูปวยหัวใจหยุดเตน แจงระบบบริการการแพทยฉุกเฉินทันที 2. เริ่มกดหนาอกใหเร็ว 3. กระตุนหัวใจดวยเครื่องไฟฟา (defibrillation) ใหเร็ว 4. ชวยกูชีวิตขั้นสูงอยางมีประสิทธิภาพ 5. ดูแลหลังจากชวยกูชีวิตสำเร็จแบบบูรณาการ สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 7
  • 8.
    บทที่ 2 การกดหนาอกชวยผายปอดกูชีพโดยบุคคลทั่วไป(LAY RESCUER ADULT CPR) สรุปสาระสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลัก K สถาบันโรคหัวใจแหงชาติของอเมริกา (AHA ) ปรับเปลี่ยนการกูชีพ การกดหนาอกชวยหายใจใหงายขึ้นดังรูปภาพที่ 2 • !"#$%&'()*+$,-./$0"1234 5"$06-78 06-785"$291,: 0;#%5"$+:34 (!<$= 06-78!>#%:) 70*?.;@A&.B36"0=$,-:)*</&CA*=2)D (1669 ) !&#$%!3;/-"<E%F5GG*61*,-!F;#$%D AED • ;/'.H:6;:10=*6%:.A=./ ?1- 5"$3*%D.H:6;+;9!"4=:6;06-78C%D()*+$,- • FIJK6&C%D:6;=,10A,78CL*=%-)$:A' :6;:1ML: :6;:1!;E, 0=*6%:F#=3A,.I:F;A*D:$%=:6;=,10A,78F;A*D3$%5+ ;':,=:6;0-I1=,10A,7870*=*%-./$2I1 0M/:!M/$-D:6;(6-+%1./$"6:!:4=5+ • +;A'!+M/$-=MH1A':6;:)*</&86: :6;!+41.6D!14=06-78 – :6;<$,-06-78 – :6;=,10A,78 ( A- B- C ) :M6-!+E= :6;=,10A,78 – :6;!+41.6D!14=06-78 – :6;<$,-06-78 (C-A-B) • 7=:6;=,10A,78 !=*=:6;:10=*6%:%-$6D=*%- 100 F;A*D / =6./ +;A'!+M/$-=86:!14" ( :10=*6%:+;9"6J 100 F;A*D / =6./ ) • 7=:6;=,10A,78 :10=*6%:ML:%-$6D=*%- 2 =4*, 0;#% 5 !N=34!"3; +;A'!+M/$-=86:!14" ( 1 1/2 =4*, ) การเปลี่ยนแปลงที่สำคัญของการกดหนาอก 2010 (ใหม) : ผูชวยเหลือที่ไมไดผานการอบรมการกูชีพมากอน เมื่อพบคนหมดสติหัวใจหยุดเตนใหทำการกดหนาอกดวยวิธี Hand only ( กดหนาอกเพียงอยางเดียว) คือเนนที่การกดหนาอกลึกและเร็วที่ตำแหนงตรงกลางหนาอก และทำตามคำแนะนำ ของเจาหนาศูนยสั่งการทางโทรศัพท ผูชวยเหลือควรทำการกดหนาอกของผูหมดสติอยางตอเนื่องจนเครื่องกระตุนหัวใจ (AED) มา ถึงและพรอมใช หรือ มีเจาหนาที่กูชีพขั้นสูงมาดูแลตอเนื่อง สำหรับผูชวยเหลือที่ผานการอบรมการกดหนาอกชวยหายใจ (CPR) ควรทำการกดหนาอกกอน และ ถาสามารถทำการชวยหายใจ เปาปากได สามารถทำการกดหนาอกตอดวยการชวยหายใจ ในอัตรา 30 : 2 และทำการชวยตอเนื่องจนกระทั่งเจาหนาที่กูชีพขั้น สูงมาถึง 2005 (เกา ) : จากแนวทางการปฏิบัติ AHA 2005 ไมไดทำแยกวิธีการผายปอดกดหนาอกในผูชวยเหลือที่ผานการอบรมกูชีพ และ ผูชวยเหลือที่ไมไดผานการอบรมกูชีพ แตไดบอกใหเจาที่ศูนยสั่งการใหคำแนะนำการกูชีพทางโทรศัพท และ ในเรื่องการชวย หายใจ ถาผูชวยเหลือไมตองการหรือไมสามารถเปาปากได ผูชวยเหลือสามารถทำการกดหนาอกเพียงอยางเดียวเทานั้น เหตุผล : การกดหนาอกดวยวิธี (Hand only ) งายกวาในผูปวยที่ไมเคยผานการอบรมกูชีพมากอน และสามารถสอนไดงายโดย เจาหนาที่ทางโทรศัพท นอกจากนั้นอัตราการรอดชีวิตผูปวยที่หัวใจหยุดเตนจากโรคหัวใจ เทียบเทากันทั้งในกลุมผูรอดชีวิตที่ไดรับ สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 8
  • 9.
    การกดหนาอกเพียงอยางเดียว และกลุมที่ถูกชวยเหลือดวยวิถีกดหนาอกชวยหายใจ แตอยางไรก็ตามกรณีผูที่ผานการอบรมกูชีพ มีความสามารถที่จะทำการเปาปากไดแนะนำใหทำควบคูกันไป รูปภาพที่ 2 การเปลี่ยนแปลง เพื่อทำใหประชาชนทั่วไปทำการกูชีพไดงายขึ้น และ รีบทำการกดหนาอกทันทีในคนไขที่หมดสติมีภาวะหัวใจหยุดเตนฉับพลัน การเปลี่ยนแปลงที่สำคัญของลำดับขั้นตอนในการกูชีพขั้นสูง จาก A-B-C มาเปน C-A-B 2010 (ใหม) : การชวยกูชีพเริ่มจากการกดหนาอก ( C ) เปดทางเดินหายใจ ( A ) และชวยหายใจ (B ) ตามลำดับ 2005 (เกา) : การชวยกูชีพเริ่มจากเปดทางเดินหายใจ ( A ) ชวยหายใจ (B ) และจากการกดหนาอก ( C )ตามลำดับ เหตุผล : ถึงแมจะไมมีหลักฐานทางการแพทยแสดงวาการเริ่มกูชีพดวยวิธีใหมเนนการนวดหนาอก30 ครั้ง กอนการชวยหายใจ 2 ครั้ง จะทำใหผลลัพธของการชวยกูชีพออกมาดีกวา แตการกดหนาอกกอนจะทำใหมีเลือดเลี้ยงอวัยวะที่สำคัญ เชนหัวใจและสมอง จากการศึกษาในกลุมผูปวยที่หัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาลแสดงใหเห็นวาอัตตราการรอดชีวิตจะพบมากกวาในกลุมที่มีผูชวย เหลือกดหนาอกมากอน และ การศึกษาในสัตว การกดหนาอกที่เริ่มชา หรือ มีการขัดขวางการกดหนาอก จะสงผลใหอัตตราการ รอดชีวิตนอยลง ดังนั้นจึงควรรบกวนการกดหนาอกใหนอยที่สุด เริ่มกดหนาอกทันที การเปดทางเดินหายใจ ไมวาจะเปน การเชยคาง การเปาปาก และการใชอุปกรณคลอบหนาชวยเปาลมหายใจ นั้นใชระยะเวลา นาน ทำใหเริ่มการกดหนาอกชา ดังนั้นควรปฏิบัติดังนี้ ในกรณีมี 2 คน ผูชวยเหลือคนที่ 1 เริ่มกดหนาอก 30 ครั้ง ตอดวยผูชวยเหลือคนที่ 2 เปดทางเดินหายใจเปาปาก 2 ครั้ง ไมวา อยางไรก็ตาม ผูชวยเหลือ 1 คน หรือมากกวา 1 คน การเริ่มตนกูชีพควรเริ่มทำการกดหนาอกกดหนาอกใหเร็วที่สุด และ ควรใช ระยะเวลาชวยหายใจนอยที่สุด ไมใช ตา-ดู หู-ฟง แกม-สัมผัส อีกตอไป 2010 (ใหม) : ตา-ดู หู-ฟง แกม-สัมผัส ถูกตัดออกจากขั้นตอนการทำการกูชีพเบื้องตน หลังจากผูชวยเหลือทำการกดหนาอก 30 ครั้งใหชวยหายใจ 2 ครั้ง 2005 (เกา) : ภายหลังเปดทางเดินหายใจ ใหผูชวยเหลือประเมินการหายใจ ตา-ดู หู-ฟง แกม-สัมผัส สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 9
  • 10.
    เหตุผล : สำหรับแนวคิดใหมที่วาการเริ่มตนกูชีพ ดวยการกดหนาอกทันทีเมื่อพบเห็นผูใหญ หมดสติ ไมหายใจ หายใจไมปกติ ( หายใจเฮือก ) จะเห็นไดวาเราไดทำการประเมินการหายใจผูหมดสติตั้งแตครั้งแรก หลังจากนั้นจึงทำจากการกดหนาอก ( C ) 30 ครั้งเปดทางเดินหายใจ ( A ) และชวยหายใจ (B ) 2 ครั้ง อัตราเร็วของการกดหนาอกอยางนอย 100 ครั้ง/นาที 2010 (ใหม) : อัตตราเร็วของการกดหนาอกในการทำการกูชีพอยางนอย 100 ครั้ง /นาที 2005 (เกา) : อัตตราเร็วของการกดหนาอกประมาณ 100 ครั้ง /นาที เหตุผล : จำนวนครั้งของการกดหนาอกตอนาที มีความสำคัญ และมีผลตอการรอดชีวิต และ ผลของการทำงานของสมอง จำนวนครั้งของการกดหนาอก ไดจากอัตตราเร็วการกดหนาตอนาที หักเวลาที่เสียไปจากการเปดทางเดินหายใจ การเปาปาก และ การรออานผลของเครื่องกระตุนหัวใจ (AED) จากผลการทดลอง จำนวนการกดหนาอกยิ่งเร็ว จะสัมพันธกับอัตราการรอดชีวิต และ จำนวนครั้งของการกดหนาอกยิ่งนอย จะสัมพันธกับอัตตราการรอดชีวิตที่ลดลง นอกเหนือจากการกดหนาอกที่เพียงพอแลว ยังจำเปนตองลดระยะเวลาการขัดขวางการกดหนาอกใหนอยที่สุด การกดหนาอกที่อัตราเร็วไมเพียงพอ หรือ (และ)การหยุดกด หนาอกบอย จะลดการอัตราการกดหนาอก สำหรับขอมูลใหดูในกรอบที่ 2 ความลึกของการกดหนาอก 2010 (ใหม) : กระดูกหนาอกผูใหญควรจะลึกอยางนอย 2 นิ้ว ( 5 ซม. ) 2005 (เกา) : กระดูกหนาอกผูใหญควรจะลึกอยางนอย 1 ½ -2 นิ้ว ( 4-5 ซม. ) เหตุผล : การกดหนาอกจะทำใหมีเลือดไหลเพิ่มขึ้นจากการที่ความดันในชองอกเพิ่มขึ้น และมีผลตอหัวใจ ทำใหมีการสูบฉีดเลือด ไปเลี้ยงพอเพียงตอสมองและหัวใจ การสับสน(confusion)หลังการกูชีพเปนผลที่เกิดจากการกดหนาอกลึกไมเพียงพอ จากหลัก ฐานทางการแพทยถากดลึก 2 นิ้วจะสงผลดีกวา 11/2นิ้ว เปนเหตุผลของการที่ AHA2010 แนะนำใหกดลึกอยางนอย2 นิ้ว สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 10
  • 11.
    บทที่ 3 การชวยชีวิตขึ้นพื้นฐานสำหรับบุคลากรทางการแพทย(HEALTHCARE PROVIDER BLS) สรุปใจความสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลัก X ประเด็นสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลักๆในแนวทางปฏิบัติ American Heart Association (AHA) Guidelines for Cardiopulmonary Resuscitation (CPR) and Emergency Cardiovascular Care (ECC) ฉบับพ.ศ. 2553 (ค.ศ.2010) สำหรับ บุคลากรทางการแพทยไดแก • !"#$%&'()*+,-$./01.2'0/34!5," %(''67(4,./%()(89:,(/;1) 08#%0(/2'!<#%) (Agonal gasps) =>$&%('?8,(&9.(7?1@?"20,)1@*+,20,)(8;$./!0:#%A4, !',(0",(BC$D+"/E?1$&)(8B(&)(8FGB/EH3)!HI" (Dispatcher) '>&9.8'6A4,81@)(8J>)J"7(K4/!HG(620,?(7(8L=1)L(7%()(8*+,-$./ !G#$%20,?(7(8L@%)A4,.$(*+,-$./%/+$2"M(.601.2'0/34!5,"08#%A7$ • !',(0",(BC$D+"/E?1$&)(8B(&)(8FGB/EH3)!HI" (Dispatcher) 9.8'6?(7(8L20,9NF"6"N)1@*+,;$./!0:#%!@#,%&5,"BC$!-O"@399:B1$.A-F:6A7$!9/*$(")(8%@87)(8;$./P#,"9#";CG 20,?(7(8LBN)(8;$./;C.I5Q1,"G#,"R("F@@ Hands-Only CPR 2"*+,20S$BC$!)I4M(.601.2'0/34!5,"!HC/@G:1"A4, • 7C)(8-81@!-:C$/"9NF"6"N!G#$%20,*+,-$./A4,81@)(84+F:81)T('()86@@@8I)(8)(8FGB/EH3)!HI"K4/!8O./I$&Q>," K4/0:1&'()BC$ @39:()8B(&)(8FGB/E G@.$(*+,-$./A7$5%@?"%&5$%)(8)8653," F:6A7$0(/2' 08#%7C)(80(/2'F5$A7$-)5I (!;$" 7C!GC/&F9$0(/2'!<#%)) 20,2;,!.:(;$.&?1,"U2")(858.'?%@K4/BN)(8)8653," 0()G@.$(*+,-$./A7$0(/2' 08#%A7$7C)(80(/2'BC$-)5I 20,@39:()8B(&)(8FGB/E*+,"1," 8,%&Q%9.(7;$./!0:#%'()86@@-VI@15I)(8)(8FGB/EH3)!HI"2"G#,"BC$41&):$(. F:6"N!98#$%&;O%)APP,( AED 7( (08#%?$&*+,%#$"BC$%/+$@8I!.W"1,"A-!%(7(20,) '()"1,"@39:()8B(&)(8FGB/E*+,"1," A7$9.82;,!.:(7()).$( 10 .I"(BC2")(89:N;CG'8 F:6L,(9:N;CG'8A7$A4,M(/2" 10 .I"(BC9.8!8I$7BN)(8;$./P#,"9#";CGB1"BC F:62;,!98#$%&;O%)APP,( AED B1"BC!7#$%!98#$%&7(L>& • )(858.' “5(4+ 0+P1& F),7?17*1?” L+)514%%)'()F*"-VI@15I)(8;$./;C.I5 • !","/,N!8#$%&Q%&)(8;$./P#,"9#";CG%/$(&7C-86?IBXIM(G ()(8)40",(%)4,./%158(!8O.F:69.(7:>)BC$!GC/&G% )(8-:$%/20,0",(%)9:(/51.20,?34 )(88@).")(8)40",(%)20,",%/BC$?34 F:6)(80:C)!:C$/&)(8;$./0(/2'BC$7()!)I"A-) • A7$F"6"N)(8BN)4)864+)9% Cricoid 860.$(&;$./0(/2'%C)5$%A- • *+,20,)(8;$./!0:#%9.8!8I$7)40",(%))$%"BC$'6;$./0(/2' (2;, C-A-B FB" A-B-C) K4/!8I$7'())(8)40",(%))$%" 30 981,& FB"BC$'6!-O")(8;$./0(/2')$%" 2 981,& !G#$%:49.(7:$(;,(Q%&)(8!8I$7)40",(%)981,&F8) • %158()(8)40",(%)!-:C$/"'() 100 981,&5$%"(BC !-O" %/$(&",%/ 100 981,&5$%"(BC • 9.(7:>)Q%&)(8)40",(%)2"*+,20S$ !-:C$/"'())4:>) 1 1/2 - 2 "I,. (4-5 =7.) !-O" %/$(&",%/ 2 "I,. (5 =7.) • !","/,NL>&)(8:486/6!.:(20,!0:#%?1,"BC$?342";$.& 86/6!.:(860.$(&)(8)40",(%)981,&?34B,(/)1@)(8;O%9APP,( F:686/6!.:(860.$(&0:1&;O%9APP,()1@)(8!8I$75,")40",(%)207$B1"BC0:1&;O%9 • !","9.(7?N91SQ%&)(8BN&("8$.7)1"!-O"BC7860.$(&)(8;$./P#,"9#";CG การบงชี้ภาวะหายใจเฮือก โดยเจาหนาที่ศูนยสั่งการทางการแพทยฉุกเฉิน K เนื่องจาก ผูปวยหัวใจหยุดเตน อาจจะมาดวยอาการคลายชัก หรือหายใจเฮือก (Agonal gasps) ซึ่งอาจสรางความ สับสนใหกับผูใหการชวยเหลือได เจาหนาที่ศูนยสั่งการทางการแพทยฉุกเฉิน (Dispatcher) จึงควรไดรับการฝกฝนมาโดยเฉพาะให สามารถระบุภาวะเหลานี้ได เพื่อที่จะใหการวินิจฉัยภาวะหัวใจหยุดเตนและรีบใหการชวยฟนคืนชีพได 2010 (ใหม) : เพื่อที่จะชวยใหผูประสบเหตุ (bystander) ตระหนักถึงภาวะหัวใจหยุดเตน เจาหนาที่ศูนยสั่งการฯควรถามวาผูปวย รูสึกตัวหรือไม ยังหายใจหรือไม และการหายใจนั้นปกติหรือไมเพื่อจะจำแนกผูปวยที่หายใจเฮือก (ซึ่งตองการการชวยฟนคืนชีพ) ออกจากผูปวยที่หายใจไดปกติและไมตองการการชวยฟนคืนชีพ หากผูประสบเหตุนั้น เปนบุคคลทั่วไป ควรจะไดรับการสอนให สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 11
  • 12.
    เริ่มการชวยฟนคืนชีพถาผูปวยไมหายใจหรือหายใจพะงาบ หากผูประสบเหตุเปนบุคลากรทางการแพทย ก็ควรจะไดรับการสอนให เริ่มการชวยฟนคืนชีพถาผูปวยไมหายใจหรือไมมีการหายใจปกติเชน มีแคหายใจเฮือก ดังนั้นการดูการหายใจโดยใชเวลาสั้นๆ จึง ถือเปนสวนหนึ่งในการตรวจสอบวาผูปวยอยูในภาวะหัวใจหยุดเตนหรือไม กอนที่บุคลากรทางการแพทยจะขอความชวยเหลือจาก ระบบบริการการแพทยฉุกเฉิน และนำเครื่องช็อกไฟฟา AED มา (หรือสงผูอื่นไปเอามาให) และจากนั้นก็ทำการตรวจเช็คชีพจร อยางรวดเร็วและเริ่มตนทำการชวยฟนคืนชีพ และใชเครื่องช็อกไฟฟา AED เมื่อเครื่องมาถึง 2005 (เกา) : การใหคำแนะนำเพื่อทำการ CPR โดยเจาหนาที่ศูนยสั่งการทางการแพทยฉุกเฉินนั้น ควรจะมีคำถามที่จะชวยใหผู ประสบเหตุสามารถบอกไดวา ผูปวยรายนั้นมีอาการหายใจเฮือก ซึ่งถือเปนภาวะหัวใจหยุดเตนหรือไม เพื่อเพิ่มโอกาสการไดรับ การชวยฟนคืนชีพโดยการทำ CPR โดยผูประสบเหตุ เหตุผล : มีการศึกษาวิจัยเกี่ยวกับ อุบัติการณการเกิดภาวะหัวใจหยุดเตน และผลลัพธของการชวยฟนคืนชีพ พบวามีแตกตางกัน อยางมากในแตละพื้นที่ทั่วทั้งประเทศสหรัฐอเมริกา ซึ่งการคนพบนี้เปนหลักฐานที่จะจะชวยใหสามารถประมาณความตองการ ของแตละชุมชน และความตองการเชิงระบบในเรื่องการชวยฟนคืนชีพ ใหแมนยำยิ่งขึ้นเพื่อการบริหารทรัพยากรในการรักษา รวม ไปถึงการวัดผลลัพธ นอกจากนี้ ยังเปนขอมูลที่จะชวยชี้แนะถึงโอกาสที่จะพัฒนาระบบเพื่อเพิ่มอัตราการรอดชีวิตในระดับชุมชน ตางๆอีกดวย จากในแนวทางปฏิบัติเพื่อการชวยชีวิตที่ไดรับการตีพิมพกอนหนานี้ไดเคยแนะนำใหมีการพัฒนาโปรแกรมที่จะ ชวยบงบอกภาวะหัวใจหยุดเตนไดดีขึ้นมาแลว สำหรับใน AHA Guidelines for CPR and ECC ฉบับพ.ศ. 2553 (ค.ศ.2010) ได มีการระบุรายละเอียดจำเพาะมากขึ้นในแงขององคประกอบตางๆที่จำเปนในระบบการชวยชีวิต จากการศึกษาวิจัยนับตั้งแต ปค.ศ.2005 เปนตนมา พบวา กรณีผูเสียชีวิตจากภาวะหัวใจหยุดเตนที่เกิดขึ้นนอกโรงพยาบาล โดยเฉพาะกลุมที่คลื่นไฟฟาหัวใจ ครั้งแรกเปนแบบที่สามารถรักษาไดผลดีดวยการช็อกไฟฟา (shockable rhythm) นั้นมีโอกาสรอดชีวิตและผลลัพธการรักษาที่คอน ขางดี ยิ่งทำใหเนนย้ำถึงความสำคัญของการทำ CPR ที่มีประสิทธิภาพอยางทันทวงทีไดมากยิ่งขึ้น X เพื่อที่จะชวยใหผูประสบเหตุ (bystanders) สามารถบอกถึงภาวะหัวใจหยุดเตนไดทันที เจาหนาที่ศูนยสั่งการฯ (Dis- patcher) ควรจะสอบถามอยางเจาะจงไปเลยวาผูปวยไมตอบสนองตอการกระตุนใชหรือไม ผูปวยยังหายใจอยูหรือไม และถายัง หายใจอยู การหายใจของผูปวยนั้นปกติหรือไม เจาหนาที่ศูนยสั่งการฯ ควรจะไดรับการฝกฝนเพื่อใหความชวยเหลือผูประสบเหตุ (bystanders) ใหสามารถระบุภาวะหายใจเฮือกได ทั้งนี้ก็เพื่อใหสามารถระบุภาวะหัวใจหยุดเตนไดแมนยำมากยิ่งขึ้น X เจาหนาที่ศูนยสั่งการฯ ควรพึงระลึกเสมอวา การมีการชักเกร็งชวงสั้นๆอาจเปนอาการแรกๆของภาวะหัวใจหยุดเตนได โดยสรุปแลวในกรณีเชนนี้ นอกจากเรียกทีมกูชีพที่มีความชำนาญแลว เจาหนาที่ศูนยสั่งการ ฯ ควรจะถามตอถึงการตอบสนอง ความรูสึกตัวของผูปวย และการหายใจวาปกติหรือไม เพื่อตรวจสอบความเปนไปไดของการที่ผูปวยจะเกิดภาวะหัวใจหยุดเตน และเจาหนาที่ศูนยสั่งการฯ ควรจะใหคำแนะนำในการทำการทำ CPR แบบไมตองชวยหายใจ (Hand-only CPR) กับผูประสบเหตุ ที่ไมเคยผานการอบรมมากอนได เจาหนาที่ศูนยสั่งการทางการแพทยฉุกเฉิน (DIspatcher) ควรสามารถใหคำแนะนำการทำ CPR ได 2010 (ใหม) : ใน AHA Guidelines for CPR and ECC ฉบับ พ.ศ.2553 (ค.ศ.2010) เนนความสำคัญอยางยิ่งให เจาหนาที่ศูนย สั่งการฯ ควรตองสามารถใหคำแนะนำแกผูประสบเหตุที่เปนประชาชนทั่วไปและไมเคยผานการอบรม ใหสามารถทำ Hands-Only CPR เมื่อพบผูหมดสติที่ไมตอบสนองตอการกระตุนและไมหายใจ หรือมีการหายใจแตไมปกติได ยกเวนในกรณีที่เปนผูปวยหัวใจ หยุดเตนจากการขาดอากาศ จึงแนะนำใหทำการชวยฟนคืนชีพแบบเดิม 2005 (เกา) : AHA Guidelines for CPR and ECC ฉบับ ค.ศ. 2005 เขียนวา การแนะนำทางโทรศัพทโดยใหทำแคการกด หนาอกเพียงอยางเดียวอาจจะทำได มากกวา เหตุผล : เปนที่นาเสียดายเปนอยางยิ่งเมื่อพบวาจากสถิติแลว ผูที่เกิดภาวะหัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาลสวนใหญไมไดรับการ ทำ CPR โดยผูประสบเหตุ การไดรับการชวยเหลือโดยไดรับการทำ CPR แบบกดหนาอกอยางเดียวไมตองชวยหายใจ หรือ Hands-Only (compression-only) CPR โดยผูประสบเหตุ จะทำใหโอกาสรอดเพิ่มขึ้นเปนอยางมากเมื่อเทียบกับไมไดทำ มีการ ศึกษาอื่นๆพบวา ในผูปวยหัวใจหยุดเตนที่ไดรับการทำ Hands-Only CPR โดยผูประสบเหตุที่เปนบุคคลทั่วไปมีอัตราการรอดชีวิต ไดเทียบเทากับผูที่ไดรับการชวยฟนคืนชีพแบบเดิมทีเดียว X ประเด็นที่สำคัญ คือ เปนการงายกวาสำหรับเจาหนาที่ศูนยสั่งการฯที่จะใหคำแนะนำการทำ Hands-Only CPR แกผู ประสบเหตุที่เปนบุคคลทั่วไปที่ไมไดผานการอบรมมากอนเมื่อเทียบกับการใหคำแนะนำในการชวยฟนคืนชีพแบบเดิม ดังนั้น สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 12
  • 13.
    แนวทางการชวยชีวิตฉบับใหมนี้ จึงมุงใหความสำคัญและเนนบทบาทการใหเจาหนาที่ศูนยสั่งการฯ ใหคำแนะนำการทำHands- Only CPR มากขึ้น ยกเวนเฉพาะกรณีผูปวยรายนั้นไดเกิดภาวะหัวใจหยุดเตนที่อาจเกิดจากการขาดอากาศ (เชน จมน้ำ) การกด Cricoid (Cricoid Pressure) 2010 (ใหม) : ไมไดแนะนำใหทำการกด Cricoid ผูปวยหัวใจหยุดเตนในทุกกรณีอีกตอไป2005 (เกา) : การกด Cricoid ควรใช แคในผูปวยที่ซึมมากๆ และจะตองมีผูชวยเหลือคนที่ 3 ซึงไมไดทำหนาที่ชวยหายใจหรือกดหนาอก เปนผูทำ เหตุผล : การกด Cricoid เปนเทคนิคการกดกระดูกออน cricoid เพื่อใหดันหลอดลมไปทางดานหลัง และกดหลอดอาหารใหแนบ กับกระดูกสันหลังบริเวณคอ ทั้งนี้เพื่อปองกันไมใหลมเขากระเพาะ และลดโอกาสเกิดการไหลยอนและการสำลักขณะชวยหายใจ ดวยวิธี bag-mask ventilation แตวิธีการนี้ก็สามารถทำใหการชวยหายใจยากขึ้นได มีการศึกษาแบบสุม 7 การศึกษาที่พบวา การ ทำกด cricoid ทำใหการสอดทอหายใจสามารถทำไดชาลง หรือทำใหทอหายใจใสยาก ซึ่งยิ่งทำใหมีโอกาสเกิดการสำลักมากขึ้น ได นอกจากนั้น วิธีการนี้ยังทำไดยากแมในผูชวยเหลือที่ผานการอบรมมาแลว ดังนั้นการทำกด cricoid ในผูปวยทุกรายจึงไม แนะนำอีกตอไป การเนนย้ำเรื่องการกดหนาอก 2010 (ใหม) : การกดหนาอกเปนขั้นตอนที่ไดรับการเนนย้ำและใหความสำคัญอยางมาก ทั้งในผูประสบเหตุที่ผานและไมผานการ อบรมมากอน ในกรณีที่ผูประสบเหตุไมเคยไดรับการอบรมการชวยฟนคืนชีพมากอน ก็ควรจะชวยฟนคืนชีพแบบ Hands-Only (compression-only) CPR ในผูปวยผูใหญที่หัวใจหยุดเตนเฉียบพลันได โดยมุงเนนที่การกดหนาอก “กดแรงและเร็ว” ที่กึ่งกลาง หนาอก หรือปฏิบัติตามคำแนะนำของเจาหนาที่ศูนยสั่งการฯ และควรจะทำ CPR ไปเรื่อยๆจนกวาเครื่องช็อกไฟฟา AED จะมาถึง และพรอมใชงาน หรือจนกวารถพยาบาลฉุกเฉินจะมาดูแลผูปวยตอบุคลากรทางการแพทยทุกคน ควรไดรับการอบรมการชวยฟน คืนชีพขั้นพื้นฐานเปนอยางดี และบุคลากรทางการแพทย ทั้งในหนวยบริการการแพทยฉุกเฉิน หรือวาจะเปนบุคลากรที่ปฏิบัติงาน ในโรงพยาบาลเปนหลักก็ดี ควรตองสามารถทำ CPR แบบที่ชวยหายใจรวมดวย เมื่อพบผูปวยหัวใจหยุดเตนได 2005 (เกา) : แนวทางปฏิบัติ AHA Guidelines for CPR and ECC ฉบับ ค.ศ. 2005 เพื่อการชวยทำ CPR ไมไดระบุถึงความแตก ตางของการทำ CPR โดยผูประสบเหตุหรือผูชวยเหลือที่ผาน และไมผานการอบรมการชวยฟนคืนชีพมากอน และไมไดระบุเนนย้ำ ถึงความแตกตางในการใหคำแนะนำเพื่อปฏิบัติตามระหวางกรณีที่ผูประสบเหตุเปนประชาชนทั่วไป กับเมื่อผูประสบเหตุเปน บุคลากรทางการแพทย healthcare providers แตแนะนำให เจาหนาที่ศูนยสั่งการ ฯ ใหคำแนะนำการทำ CPR แบบ Hand-only กับผูประสบเหตุที่ ไมเคยผานการอบรมแทน นอกจากนั้น ใน AHA Guidelines for CPR and ECC ฉบับ ค.ศ.2005 ยังระบุวา ถึง แมวาผูประสบเหตุ จะไมตองการ หรือไมสามารถชวยหายใจได อยางนอยก็ควรทำการกดหนาอกไปกอน สวนคำแนะนำเรื่อง AHA Hands-Only CPR เพิ่งจะไดรับการตีพิมพเมื่อป 2008 เหตุผล : สำหรับผูที่ไมเคยผานการอบรมการชวยฟนคืนชีพ การทำ Hands-Only (compression-only) CPR สามารถทำไดงาย กวา และเจาหนาที่ศูนยสั่งการฯสามารถใหคำแนะนำทางโทรศัพทไดอยางมั่นใจกวา อยางไรก็ตาม เนื่องจากบุคลากรทางการ แพทยควรจะตองไดรับการอบรมการชวยฟนคืนชีพมาบางแลว จึงยังคงแนะนำใหทำทั้งการกดหนาอกและการชวยหายใจ แตถา หากบุคลากรทางการแพทยนั้นไมสามารถชวยหายใจได ก็ควรจะขอความชวยเหลือจากหนวยบริการการแพทยฉุกเฉิน และ ทำการกดหนาอกระหวางรอ การขอความชวยเหลือจากระบบบริการการแพทยฉุกเฉิน 2010 (ใหม) : บุคลากรทางการแพทย ควรจะตรวจดูการตอบสนองตอการกระตุนในขณะที่ตรวจดูวาผูปวยยังหายใจหรือหายใจ เปนปกติหรือไม และควรจะสงสัยวาผูปวยอยูในภาวะหัวใจหยุดเตนถาพบวาผูปวยไมหายใจ หรือหายใจเฮือก 2005 (เกา) : บุคลากรทางการแพทย ควรจะขอความชวยเหลือจากระบบบริการการแพทยฉุกเฉิน หลังจากที่พบวาผูปวยหมดสติ ไมตอบสนองตอการกระตุน จากนั้นจึงกลับมาที่ตัวผูปวยเพื่อเปดทางเดินหายใจ และตรวจดูวาผูปวยยังหายใจหรือมีการหายใจที่ ผิดปกติหรือไม เหตุผล : บุคลากรทางการแพทยไมควรทำใหการขอความชวยเหลือลาชา ในขณะเดียวกันก็ควรบอกขอมูลไดทั้งสองอยางพรอม กัน คือการตอบสนองตอการกระตุน และการหายใจ ถาผูปวยไมตอบสนองตอการกระตุน และไมหายใจเลย หรือมีการหายใจแต ผิดปกติ (เชน มีแคหายใจเฮือก) ผูประสบเหตุควรจะขอความชวยเหลือจากระบบบริการการแพทยฉุกเฉิน และนำเครื่องช็อก สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 13
  • 14.
    ไฟฟา AED มา(หรือสงผูอื่นไปนำมาให) ถาผูชวยเหลือที่เปนบุคลากรทางการแพทยนั้นไมสามารถคลำชีพจรไดภายใน 10 วินาที ก็ควรจะเริ่มตนชวยฟนคืนชีพ และใชเครื่องช็อกไฟฟา AED เมื่อเครื่องมาถึง การเปลี่ยนแปลงลำดับขั้นตอนการชวยฟนคืนชีพ โดยใช C-A-B แทน A-B-C 2010 (ใหม) : ในAHA Guidelines for CPR and ECC ฉบับ ค.ศ. 2010 แนะนำใหเริ่มตนดวยการกดหนาอกกอนที่จะชวยหายใจ 2005 (เกา) : ลำดับขั้นตอนการชวยฟนคืนชีพในผูใหญ เริ่มจากการเปดทางเดินหายใจใหโลง ตรวจดูวาผูปวยหายใจปกติหรือไม ถาไม ใหชวยหายใจ 2 ครั้ง ตามดวยการกดหนาอก 30 ครั้งและชวยหายใจ 2 ครั้งเปนวงรอบเหตุผล : ถึุงแมวาจะไมมีหลักฐาน ยืนยันทั้งในคนและสัตววา การเริ่มตนการชวยฟนคืนชีพดวยการกดหนาอก 30 ครั้ง แทนที่จะเปนการชวยหายใจ 2 ครั้ง จะทำให ผลลัพธดีขึ้น แตการกดหนาอก ก็ทำใหมีการไหลเวียนเลือด และการศึกษาภาวะหัวใจหยุดเตนในผูใหญนอกโรงพยาบาลก็พบวา การมีผูประสบเหตุชวยทำการกดหนาอกกอนมาถึงรพ. ทำใหผูปวยมีอัตราการรอดชีวิตสูงกวาการที่ไมมีการกดหนาอกเลย การ ศึกษาในสัตวพบวา การกดหนาอกที่ลาชา หรือมีการขัดจังหวะระหวางการกดหนาอก จะทำใหโอกาสรอดชีวิตต่ำลง ดังนั้น ความ ลาชาหรืการขัดจังหวะการกดหนาอกนี้ ควรจะลดลงใหเหลือนอยที่สุดตลอดชวงของการชวยฟนคืนชีพ การกดหนาอกสามารถเริ่ม ทำไดทันที ในขณะที่การจัดทาของศีรษะเพื่อเปดทางเดินหายใจ และการชวยหายใจไมวาจะเปนการเปาปาก หรือใชอุปกรณชวย ตางตองใชเวลาทั้งสิ้น การลดความลาชาในการเริ่มการกดหนาอกสามารถทำไดอีกหากมีผูชวยเหลือ 2 คน โดยที่ผูชวยเหลือคนที่ 1 เริ่มกดหนาอก ในขณะที่ผูชวยเหลือคนที่ 2 เปดทางเดินหายใจ และเตรียมชวยหายใจใหเร็วที่สุดที่จะทำได หลังจากที่ผูชวยเหลือ คนแรกกดหนาอกครบ 30 ครั้ง แตไมวาจะมีผูชวยเหลือ 1 คนหรือมากกวา การเริ่มตนการชวยฟนคืนชีพดวยการกดหนาอกก็จะ ทำใหผูปวยไดรับการชวย เหลืออยางรวดเร็ว ยกเลิกการตรวจ “ตาดู หูฟง แกมสัมผัส” ออกจากการประเมินการหายใจ 2010 (ใหม) : “ตาดู หูฟง แกมสัมผัส” ถูกเอาออกจากลำดับขั้นการประเมินการหายใจหลังจากเปดทางเดินหายใจใหโลง บุคลากรทางการแพทย ควรใชเวลาสั้นๆเพื่อตรวจสอบการหายใจในขณะที่ตรวจดูการตอบสนองตอการกระตุ นของผูปวย เพื่อดู วาผูปวยอยูในภาวะหัวใจหยุดเตนหรือไม การเปดทางเดินหายใจและชวยหายใจ 2 ครั้ง จะทำหลังจากที่ทำการกดหนาอกครบ 30 ครั้งแลว 2005 (เกา) : “ตาดู หูฟง แกมสัมผัส” เปนขั้นตอนในการประเมินการหายใจหลังจากที่เปดทางเดินหายใจแลว เหตุผล : จากการขั้นตอนการชวยฟนคืนชีพใหม (C-A-B sequence) ที่ใหกดหนาอกทันทีที่พบวาผูปวยไมตอบสนอง และไม หายใจหรือไมมีการหายใจที่ปกติ (เชน ไมหายใจ หรือมีเพียงแคหายใจพะงาบ) ดังนั้นการตรวจดูการหายใจ จึงถือเปนสวนหนึ่ง ของการตรวจสอบวาผูปวยอยูในภาวะหัวใจหยุดเตนหรือไม และภายหลังจากที่กดหนาอกครบ 1 รอบแลวจึงคอยเปดทางเดิน หายใจ และชวยหายใจ 2 ครั้ง อัตราการกดหนาอก : อยางนอย 100 ครั้งตอนาที 2010 (ใหม) : แนะนำอัตราการกดหนาอกสำหรับผูทำการชวยชีวิตที่เปนประชาชนทั่วไป และ บุคลากรทางการแพทยใหทำการ กดหนาอกดวยอัตราอยางนอย 100 ครั้งตอนาที 2005 (เกา) : ใหกดหนาอกดวยอัตราประมาณ 100 ครั้งตอนาที เหตุผล : จำนวนครั้งของการกดหนาอกตอนาทีระหวางการชวยฟนคืนชีพ เปนสิ่งสำคัญที่มีผลตอการกลับมามีการไหลเวียน เลือดไดเอง (ROSC) และการรอดชีวิตที่ยังมีการทำงานของระบบประสาทที่ปกติ จำนวนครั้งของ “การกดหนาอกตอนาทีที่แท จริง”นั้นถูกกำหนดโดย อัตราการกดหนาอก และจำนวนรวมทั้งระยะเวลาที่มีการขัดจังหวะการกดหนาอก (เชน เพื่อเปดทางเดิน หายใจ เพื่อชวยหายใจ หรือเพื่อใหเครื่องช็อกไฟฟา AED วิเคราะหคลื่นไฟฟาหัวใจ) เปนตน การศึกษาสวนมากพบวา จำนวน ครั้งของการกดหนาอกที่มากขึ้น มีความสัมพันธกับโอกาสรอดชีวิตที่ดีกวา และการกดหนาอกที่นอยกวา ก็ทำใหโอกาสรอดชีวิตต่ำ กวา ดังนั้นการกดหนาอกที่เพียงพอ ไมเพียงแตตองการอัตราการกดหนาอกที่เร็วพอเทานั้น แตยังตองการการขัดจังหวะใหนอย ที่สุดอีกดวย อัตราการกดหนาอกที่ไมเร็วพอ หรือการขัดจังหวะการกดหนาอกบอยๆ หรือทั้งสองประการ จะทำใหจำนวนครั้งของ การกดหนาอกตอนาทีลดลง (ถาตองการขอมูลเพิ่มเติม ใหดูที่กลองขอความที่ 2 หนาที่ 4) ความลึกของการกดหนาอก 2010 (ใหม) : ในผูใหญ ควรกดใหทรวงอกยุบลงอยางนอย 2 นิ้ว (5 เซนติเมตร) 2005 (เกา) : ในผูใหญควรกดใหทรวงอกยุบลง 1 1/2 ถึง 2 นิ้ว (ประมาณ 4-5 เซนติเมตร) สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 14
  • 15.
    เหตุผล : การกดหนาอกเปนการทำใหเลือดไหลเวียนเพิ่มขึ้นโดยการเพิ่มความดันในชองอก และกดลงไปตรงๆบนหัวใจ จึงทำให มีเลือด ออกซิเจน และพลังงานไปเลี้ยงหัวใจและสมองเพิ่มขึ้น การกำหนดความลึกของการกดหนาอกเปนชวงกวางๆอาจทำให เกิดความสับสนได ดังนั้นจึงกำหนดความลึกเหลือเพียง 1 คา ปญหาที่พบคือผูชวยเหลือมักจะกดหนาอกไมลึกพอบอยๆ ทั้งที่ แนะนำให”กดลึก” นอกจากนี้ ขอมูลทางวิทยาศาสตรที่ไดยังบงชี้วา การกดหนาอกลึกอยางนอย 2 นิ้ว มีประสิทธิภาพมากกวาการ กดลึก 1 1/2 นิ้ว ดวยเหตุผลนี้ ใน 2010 AHA Guidelines for CPR and ECC จึงแนะนำตัวเลขที่นอยที่สุดเพียงคาเดียวสำหรับ การกดหนาอกในผูใหญ และเปนตัวเลขที่ใหกดลึกกวาคำแนะนำเดิม ทีมกูชีวิต 2010 (ใหม) : ขั้นตอนการทำการชวยฟนคืนชีพขั้นพื้นฐานกำหนดเปนลำดับขั้น เพื่อใหผูชวยเหลือเพียงคนเดียวสามารถ กำหนดการชวยเหลือตามลำดับกอนหลัง ไดถูกตอง มีการเพิ่มความสำคัญไปที่การชวยฟนคืนชีพเปนทีม เนื่องจากในระบบบริการ การแพทยฉุกเฉินและระบบสาธารณสุขสวนใหญ มีผูชวยเหลือทำงานเปนทีม และแตละคนในทีมก็ทำแตละขั้นตอนไปพรอมๆกัน เชน ผูชวยเหลือคนหนึ่งอาจเรียกขอความชวยเหลือจากหนวยบริการฉุกเฉิน ณ ที่เกิดเหตุนั้นๆ ในขณะที่ผูชวยเหลือคนที่สองเริ่ม ทำการกดหนาอก ผูชวยเหลือคนที่สามเตรียมอุปกรณชวยหายใจ และผูชวยเหลือคนที่สี่นำเครื่องช็อกไฟฟามาใช 2005 (เกา) : ขั้นตอนการชวยฟนคืนชีพขั้นพื้นฐานเปนชุดของการประเมินและการปฏิบัติตาม ลำดับขั้น  โดยมีเจตนาเพื่อบอกถึง ลำดับขั้นตอนและสรุปวิธีปฏิบัติเพื่อใหงายในการที่ ผูชวยเหลือแตละคนจะเรียนรู จดจำ และทำตาม เหตุผล : บางครั้งการชวยฟนคืนชีพเริ่มตนจากผูชวยเหลือหนึ่งคนขอความชวยเหลือ ในขณะที่หลายครั้งการชวยฟนคืนชีพมีผูชวย เหลือหลายคน การอบรมควรเนนไปที่การสรางทีมเมื่อมีผูชวยเหลือเพิ่มขึ้น หรือการกำหนดตัวหัวหนาทีมถามีผูชวยเหลือหลายคน เมื่อมีคนเพิ่มขึ้น หนาที่เดิมที่ทำโดยผูชวยเหลือสองสามคน ก็จะถูกกระจายใหกับทุกคนในทีม ใหสามารถทำทุกขั้นตอนไปพรอมๆ กันได ดวยเหตุนี้ การฝกอบรมการชวยฟนคืนชีพขั้นพื้นฐาน จึงไมควรเนนสอนเพียงแคทักษะเปนรายบุคคลเทานั้น แตควรสอนให ผูชวยเหลือสามารถทำงานเปนทีมไดอยางมีประสิทธิภาพอีกดวย ขอเปรียบเทียบประเด็นสำคัญที่นาสนใจในการชวยฟนคืนชีพขั้นพื้นฐานในผูใหญ เด็ก และทารก ตารางเปรียบเทียบประเด็นสำคัญในการชวยฟนคืนชีพขั้นพื้นฐานในผูใหญ เด็ก และทารก (ยกเวนเด็กแรกเกิด) ในตารางที่ 1 คำแนะนำ องคประกอบ ผูใหญ เด็ก ทารก ไมตอบสนองตอการกระตุน (ทุกกลุมอายุ) ไมหายใจ หรือไมมีการหายใจที่ปกติ การวินิจฉัยภาวะหัวใจหยุดเตน ไมหายใจ หรือมีแคหายใจพะงาบ (เชน มีแคหายใจพะงาบ) คลำชีพจรไมไดภายใน 10 วินาที ในทุกกลุมอายุ (สำหรับ HCP เทานั้น) ลำดับการทำ CPR C-A-B อัตราการกดหนาอก อยางนอย 100 ครั้งตอนาที อยางนอยครึ่งหนึ่งของ อยางนอยครึ่งหนึ่งของ ความลึกของการกดหนาอก อยางนอย 2 นิ้ว (5 ซม.) ทรวงอก ประมาณ 2 นิ้ว ทรวงอก ประมาณ 1 ½ (5 ซม.) นิ้ว (4 ซม.) ปลอยทรวงอกใหคืนตัวใหสุดระหวางการกดหนาอก การปลอยทรวงอกใหคืนตัว HCP สลับเปลี่ยนกันกดหนา อกทุก 2 นาที ขัดจังหวะการกดหนาอกใหนอยที่สุด การขัดจังหวะการกดหนาอก พยายามลดระยะเวลาที่ หยุดกดหนาอกใหนอยกวา 10 วินาที ทางเดินหายใจ เชิดหัว-เชยคาง (กรณีผูปวยอุบัติเหตุ ให HCP ทำ jaw thrust) สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 15
  • 16.
    อัตราการกดหนาอกตอการชวย 30:2 30:2 กรณีผูชวยเหลือ 1 คน15:2 กรณีมี HCP ชวย หายใจ (จนกวาจะใสทอชวย ไมวาจะมีผูชวยเหลือ 1 หรือ 2 คน เหลือ 2 คน หายใจ) การชวยหายใจ กรณีผูชวยเหลือ ใหกดหนาอกเพียง อยางเดียว ไมเคยผานการอบรม 1 ครั้ง ทุก 6-8 วินาที (8-10 ครั้งตอนาที) การชวยหายใจ กรณีใสทอชวย ไมตองสัมพันธกับการ กดหนาอก หายใจแลว (HCP) ชวยหายใจ 1 วินาทีตอครั้ง แคเห็นทรวงอกขยับ ใช AED ใหเร็วที่สุดที่จะทำได ขัดจังหวะการกดหนาอกใหนอยที่สุดกอนและ หลังช็อก; การช็อกไฟฟา เริ่มตนกดหนาอกใหม ทันที หลังการช็อกแตละครั้ง สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 16
  • 17.
    บทที่ 4 การรักษาดวยไฟฟา(ELECTRICAL THERAPIES) K ใน แนวทางการ CPR ป 2010 มีการปรับเปลี่ยนเพื่อใหสอดคลองกับหลักฐานที่เพิ่มเติมขึ้นมาเกี่ยวกับการ defibrillation, cardioversion สำหรับภาวะหัวใจเตนผิดปกติ และการใช pacing สำหรับภาวะ bradycardia ซึ่งหลักฐานโดยสวนใหญยังคง สนับสนุนแนวทางการ CPR 2005 คือใหความสำคัญกับการทำ defibrillation อยางรวดเร็ว (early defibrillation) และการ CPR อยางมีคุณภาพ เพราะเปนปจจัยสำคัญที่ทำใหผูปวยหัวใจหยุดเตน รอดชีวิต สรุปใจความสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลัก •!"##$% AED &'("&)*+,-$+.+/-0'10 .-$023-'10!"##1456$789+:6-,";"#<= •'(1>7?"#<"95( AED 9+2#0>@"A"B •AED ,"%"#C95(9+&4*!:"#!D4( C("D%-%6 defibrillator •5*1E!-1+ .#F1 CPR !-1+9+GH()[email protected]$9?.@J4&8(+ •$7;6!"#5*1E 1 E#I(0 &:6@A!IA!"#5*1E 3 E#I(0874!I+9+ VF •!"#95(>BI00"+DKK("E0:6- &:6@A!IA!"#)#IA&>7-%>BI00"+9+!"#5*1EE#I(08-1D) •!"#874 electrode •!"# defibrillation 9+GH()-$@:6-874 cardioconverter .#F1 defibrillator •!"#:L synchronized cardioversion การใช AED (Automated External Defibrillators ) สำหรับบุคคลทั่วไป 2010 (เปลี่ยนแปลงเล็กนอย): แนะนำให CPR รวมกับการใช AED โดยผูประสบเหตุ เพื่อเพิ่มโอกาสในการรอดชีวิตของผูปวย หัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาล ในแนวทางการ CPR 2010 ยังคงแนะนำใหมีการติดตั้ง และใชงาน AED ในที่สาธารณะที่มีโอกาส เสี่ยงจะเกิดเหตุการณผูปวยหัวใจหยุดเตน (สนามบิน, บอนคาสิโน สถานที่ออกกำลังกาย) เพื่อใหเกิดประโยชนสูงสุด AHA ยัง แนะนำใหมีการจัดตั้ง วางแผน ฝกซอม และเชื่อมโยกกับระบบการแพทยฉุกเฉิน เพื่อใหเกิดการพัฒนาคุณภาพอยางตอเนื่อง 2005 (ของเดิม): ในแนวทางการ CPR 2005 ไดกำหนดปจจัย 4 ขอ ที่ทำใหโครงการ AED สำหรับบุคคลทั่วไปประสบความ สำเร็จได คือ · การตอบสนองที่มีการวางแผน และฝกซอมลวงหนา ซึ่งโดยทั่วไปมีการกำกับดูแลโดยบุคลากรทางสาธารณสุข · การฝกสำหรับผูชวยเหลือทั้งการ CPR และการใช AED · การเชื่อมตอกับระบบการแพทยฉุกเฉิน · โครงการสนับสนุนเพื่อการพัฒนาตอเนื่อง ไมมีหลักฐานเพียงพอวาควรมีการติดตั้ง AED ไวในบานหรือไม การใช AED ในโรงพยาบาล สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 17
  • 18.
    2010 (ยืนยัน แนวทางในป2005): แมวาจะมีหลักฐานจำกัด แตก็อาจพิจารณานำ AED มาใชในโรงพยาบาลได เพื่อใหสามารถ ทำ defibrillation ไดเร็ว (<=3 นาที หลังผุปวยหมดสติ) โดยเฉพาะในพื้นที่ที่ผูปฏิบัติงานไมชำนาญในการแปลผลภาวะหัวใจเตน ผิดปกติ หรือไมคอยมีโอกาสไดทำ defibrillation โรงพยาบาลควรมีการกำกับดูแลชวงเวลาตั้งแตผุปวยหมดสติ จนถึงการช็อคครั้ง แรก และผลลัพธของการชวยชีวิต การใช AED ในเด็ก รวมถึงเด็กทารก 2010 (ใหม): ในการ defibrillation เด็กอายุ 1-8 ปโดยใช AED ผูชวยเหลือควรใชระบบปรับพลังงานไฟฟาสำหรับเด็ก ถามี อยางไรก็ตามถาหาก AED ที่ใชไมมีระบบปรับพลังงานไฟฟาสำหรับเด็ก ก็สามารถใช AED แบบมาตรฐานได ในเด็กทารก (อายุ <1 ป) แนะนำใหพิจารณาใช defibrillator ถาไมมีจึงพิจารณาใช AED ที่มีระบบปรับพลังงานสำหรับเด็ก หรือ AED มาตรฐาน ตามลำดับ 2005 (เดิม): สำหรับเด็กอายุ 1-8 ป ผูชวยเหลือควรใช AED ที่มีระบบปรับพลังงานไฟฟาสำหรับเด็กเปนอันดับแรก หรือใช AED มาตรฐาน ถาไมมีแบบแรก และไมมีหลักฐานเพียงพอสำหรับการใช AED ในเด็กทารกอายุ < 1 ปเหตุผล: ไมมีขอมูลวาพลังงาน ต่ำที่สุด ที่ไดผลในการทำ defibrillation และพลังงานที่สูงที่สุดที่สามารถทำ defibrillation ได สำหรับเด็ก และทารกคือเทาใด แต พลังงานขนาด > 4 J/kg (อาจสูงถึง 9 J/kg) สามารถกระตุนหัวใจในเด็ก และสัตวทดลองไดอยางมีประสิทธิภาพ โดยไมมีผลขาง เคียงที่สำคัญ และมีความสำเร็จในการใช AED ที่มีขนาดพลังงานคอนขางสูง เมื่อเทียบกับตัวผูปวย โดยไมมีผลขางเคียงที่ชัดเจน การช็อคกอน หรือ CPR กอน 2010 (ยืนยันตามแนวทาง CPR 2005): เมื่อผูชวยเหลือประสบกับภาวะหัวใจหยุดเต็นนอกโรงพยาบาล (witnessed sudden cardiac arrest) และมี AED อยูในบริเวณใกลเคียง ผูชวยเหลือความเริ่มทำการ CPR และใช AED ใหเร็วที่สุดเทาที่จะทำได สำหรับบุคลากรทางการแพทยในโรงพยาบาล ก็ควรเริ่มทำการ CPR และใช AED หรือ defibrillator ใหเร็วที่สุดเทาที่จะทำไดเชน เดียวกัน คำแนะนำนี้มีขึ้นเพื่อสนับสนุนใหมีการ เริ่ม CPR และ defibrillation อยางรวดเร็ว โดยเฉพาะในภาวะที่มี AED หรือ defi- brillator ใหใชในชวงที่ผูปวยหัวใจหยุดเต็นเฉียบพลัน ในกรณีที่ผูปวยหัวใจหยุดเตนกอนหนาที่ผูชวยเหลือจะไปพบ ใหเริ่มทำ CPR ไปกอน 1 ½ – 3 นาที กอนในระหวางตรวจสอบจังหวะการเตนของหัวใจโดยการใช AED หรือ ECG เพื่อเตรียมทำ defibrillation ถาหากมีผูชวยเหลือ 2 คนขึ้นไป ใหเริ่มทำ CPR ในขณะที่ผูชวยเหลืออีกคนหนึ่งไปเอา defibrillator  สำหรับ ภาวะหัวใจหยุดเตน ในโษงพยาบาล ไมมีหลักฐานเพียงพอที่จะคัดคาน หรือยืนยันการ CPR กอนการทำ defibrillation อยางไรก็ตามระยะเวลาตั้งแต เกิด VF จนกระทั่งถึงากรช็อคครั้งแรกไมควรเกิน 3 นาที และควรทำ CPR ไปดวยในระหวางเตรียม defibrillator เหตุผล: เมื่อเกิด VF เปนเวลามากกวา 2-3 นาที กลามเนื้อหัวใจจะเริ่มขาดออกซิเจน และพลังงาน การกดหนาอกจะชวยใหมี เลือดและพลังงานไปเลี้ยงกลามเนื้อหัวใจ ซึ่งเปนการเพิ่มโอกาสรักษา VF จากการทำ defibrillation และตามมาดวย ROSC กอน หนาแนวทางการ CPR 2005 มี 2 การศึกษา ที่บงบอกวาการทำ CPR 1 ½ – 3 นาทีกอนการช็อค ในระหวางที่ EMS ใชเวลานาน กวา 4-5 นาทีนั้นเพิ่มโอกาสการรอดชีวิตของผูปวยหัวใจหยุดเตน อยางไรก็ตาม ในอีก 2 การศึกษาแบบ randomized controlled trial ตอมาพบวาการ CPR กอน defibrillation โดยเจาหนาที่กูชีพนั้นไมสัมพันธกับอัตราการรอดชีวิตถึงออกจากโรงพยาบาล นอกจากนี้ยังมีการศึกษาแบบ retrospective อีก 1 การศึกษาที่พบวาผูปวย VF ที่เกิดขึ้นนอกโรงพยาบาล ที่ไดรับการทำ CPR ทันที มีการฟนตัวของของระบบประสาทที่ดีกวาการทำ defibrillation ทันที การช็อค 1 ครั้ง เทียบกับการช็อค 3 ครั้งติดกัน K ใน ชวงป 2010 มี 2 การศึกษาที่เปรียบเทียบการช็อค 1 ครั้งกับการช็อค 3 ครั้งติดกันในการรักษาภาวะหัวใจหยุดเตน จาก VF จากหลักฐานของทั้ง 2 การศึกษาพบวา การช็อค ทีละครั้งไดประโยชนมากกวา และถาหากการช็อคครั้งแรกไมประสบ ความสำเร็จ โอกาสที่การช็อคครั้งตอไปจะสำเร็จนั้นมีนอย การทำ CPR ตอทันทีหลังจาก defibrillation นาจะไดประโยชนมากกวา เมื่อนำมาพิจารณารวมกับการทดลองในสัตวเกี่ยวกับผลเสียจากการหยุดกดหนาอก จึงแนะนำใหทำการช็อคทีละครั้ง และตอดวย การทำ CPR ทันทีคลื่น (waveform) และระดับพลังงาน 2010(ไม เปลี่ยนแปลงจาก 2005): ขอมูลจากการศึกษาทั้งในและนอกโรงพยาบาลบงชี้วา การช็อคดวย biphasic waveform และพลังงานที่เทียบเทา หรือต่ำกวาการช็อคดวย 200 J monophasic waveform นั้นใหผลการรักษา VF ไดดีเทากัน หรือดีกวา อยางไรก็ตาม ยังไมมีขอสรุปสำหรับระดับพลังงานที่เหมาะสมสำหรับการช็อคดวย biphasic waveform ครั้งแรก และยังไมพบวา waveform ชนิดใด ที่มีผลตอ ROSC และ การรอดชีวิตออกจากโรงพยาบาล หลังจากเหตุการณหัวใจหยุดเตนใน กรณีที่ไมมี สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 18
  • 19.
    biphasic defibrillator ยังคงสามารถใชmonophasic defibrillator ได waveform ของเครื่อง biphasic defibrillator นั้นมีการ กำหนดคาตางกันไปในแตละผูผลิต แตยังไมมีการเปรียบเทียบประสิทธิภาพในมนุษย ดังนั้นจึงควรใชระดับพลังงานตามที่ผูผลิต แนะนำ (120 หรือ 200 J) ถาไมทราบระดับพลังงานที่ผูผลิตแนะนำ ใหใชระดับพลังงานสูงสุดในการทำ defibrillation การทำ defibrillation เด็ก 2010(เปลี่ยนแปลง จากคำแนะนำเดิม): ในผูปวยเด็กนั้น ระดับพลังงานที่เหมาะสมนั้นยังไมมีขอสรุป มีเพียงขอมูลเกี่ยวกับ ระดับพลังงานต่ำสุด และสูงสุดสำหรับการทำ defibrillation ที่ปลอดภัย ในการช็อคครั้งแรก จึงควรเริ่มตนดวยพลังงาน 2-4 J/kg เพื่อใหงายตอการจำ จึงใหพิจารณาเริ่มตนดวย 2 J/kg แลวคอยเพิ่มเปน 4 J/kg ในการช็อคครั้งตอมา อาจพิจารณาใชพลังงานสูง กวานี้ได แตไมเกิน 10 J/kg หรือระดับพลังงานสูงสุดที่ใชในผูใหญ 2005(เดิม): ระดับพลังงานเริ่มตนสำหรับการทำ defibrillation สำหรับทารก และเด็กไมวาจะเปน monophasic หรือ biphasic คือ 2 J/kg และเพิ่มเปน 4 J/kg ในครั้งตอไป เหตุผล: ปจจุบันยังไมมีขอมูลเพียงพอในการเปลี่ยนแปลงคำแนะนำเกี่ยวกับระดับ พลังงานในการทำ defibrillation สำหรับเด็ก ที่ ระดับพลังงาน 2 J/kg ของ monophasic waveform สามารถหยุด VF ได 18%-50% และไมมีหลักฐานเปรียบเทียบกับระดับ พลังงานที่สูงกวานี้ มีการรายงานความสำเร็จในการทำ defibrillation โดยใชพลังงาน 9 J/kg โดยไมมีผลขางเคียง ซึ่งยังตองการ การศึกษาเพิ่มเติมในอนาคต การคง และปรับเพิ่มพลังงาน 2010(ไม เปลี่ยนแปลงจาก 2005): ยังไมมีขอสรุปสำหรับระดับพลังงานที่เหมาะสมในการช็อคครั้งแรก และครั้งตอ ๆ ไป โดยใช biphasic waveform ดังนั้นดวยหลักฐานที่มีอยูในปจจุบัน ระดับพลังงานที่ใชในการช็อคครั้งตอไปจึงควรเทียบเทา หรือสูงกวาการ ช็อคในครั้งแรก ตำแหนง Electrode 2010(เปลี่ยนแปลง จากเดิม): เพื่อใหงายตอการติด และการใหความรู ตำแหนง anteroposterior จึงเปนตำแหนงมาตรฐาน สวนตำแหนงอื่น ๆ (anteroposrerior, anterior-left infrascapular และ anterior-right infrascapular) อาจอยูในขายพิจารณา ตามความเหมาะสมของผูปวย ซึ่งสามารถ defibrillation ไดทั้ง 4 ตำแหนง 2005(เดิม) : ผูชวยเหลือควรติดแผน AED electrode บนหนาอกของผูปวยในตำแหนง sternal-apical ตามปกติ (anterior- lateral) โดยแผนดานขวา (sternal) ใหติดที่หนาอกดานขวา ในตำแหนง superior-anterior (infraclavicular) และแผน apical electrode ที่ติดหนาอกดานซาย ใหอยูที่ตำแหนง inferior-lateral สำหรับตำแหนงอื่น ๆ ที่สามารถติดไดก็คือ ติดที่ดานขางหนาอก ทั้ง 2 ขาง (biaxillary) หรือตำแหนง apical ปกติทางดานซาย กับอีกแผนหนึ่งที่หลังดานบนซาย หรือขวาก็ได เหตุผล: ขอมูลใหมแสดงใหเห็นวา ตำแหนง electrode ทั้ง 4 ตำแหนง มีประสิทธิภาพเทาเทียมกันในการรักษาทั้ง atrial และ ventricular arrhythmia เพื่อใหงายตอการสอน จึงไมมีการเปลี่ยนคำแนะนำจากป 2005 จากเดิม และไมมีการศึกษาที่ประเมินผล ของตำแหนงของแผน electrode ตอความสำเร็จของการทำ defibrillation และการรอดชีวิต การทำ defibrillation ในผูปวยที่มี implantable cardioverter-defibrillator 2010(ใหม): ตำแหนง anterior-posterior และ anterior-lateral เปนตำแหนงที่สามารถทำไดในผูปวยที่มี implantable cardioconverter-defibrillator หรือ pacemaker การติดแผน electrode หรือการวาง paddle ไมควรทำใหการทำ defibrillation ชาลง และควรวางตำแหนงของ electrode โดยเลี่ยงตำแหนงของอุปกรณที่ฝงอยูในตัวผูปวย 2005(เดิม): ตำแหนงของแผน electrode ควรอยูหางจากอุปกรณที่ฝงอยูในตัวผูปวยอยางนอย 1 นิ้ว (2.5 เซนติเมตร) เหตุผล: คำแนะนำใหมมีความยืดหยุนมากขึ้นกวาเดิม แมวาจะมีความเสี่ยงที่จะเกิดความเสียหายกับอุปกรณที่ฝงอยูในตัวผูปวย ที่ เกิดจากการทำ defibrillation ในตำแหนงที่ใกลกับอุปกรณ มีการศึกษาเกี่ยวกับการทำ cardioversion ในตำแหนงที่หางจาก อุปกรณที่ฝงในตัวผูปวย 8 เซนติเมตรไมสงผลตอการทำงานของอุปกรณนั้น ๆ สัญญาณ (spike) ของ pacemaker ที่เปนแบบ unipolar pacing อาจรบกวนการทำงานของ AED ทำใหไมสามารถตรวจพบ และช็อคVF ไดอยางถูกตอง หลักการสำคัญสำหรับ ผูชวยเหลือ คือ การติดแผน electrode หรือวาง paddle ในตำแหนงที่เหมาะสมกับอุปกรณที่ฝงในตัวผูปวย โดยไมทำใหการ de- fibrillation ชาลง สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 19
  • 20.
    การทำ Synchronized cardioversion Supraventriculartachycardia 2010(ใหม): ระดับพลังงาน biphasic ที่เหมาะสมในการทำ cardioversion เพื่อแกไขภาวะ atrial fibrillation ในครั้งแรก คือ 120- 200 J และ 200 J ถาใช monophasic สำหรับภาวะ atrial flutter และ supraventricular tachycardia อื่น ๆ อาจใหพลังงานนอย กวา โดยแนะนำใหเริ่มตนที่ 50-100 J ทั้ง monophasic และ biphasic ถาทำ cardioversion ครั้งแรกไมไดผล ใหเพิ่มพลังงานขึ้็น เปนลำดับ 2005(เดิม): พลังงานที่แนะนำในการทำ cardioversion เพื่อรักษาภาวะ atrial fibrillation คือ 100-200 J สำหรับ biphasic car- dioversion เริ่มมีใชบาง แตยังไมมีขอสรุปที่แนชัดในเรื่องระดับพลังงาน จากการดูขอมูลยอนหลังในการทำ elective cardiover- sion ใน atrial fibrillation โดยใช rectilinear และ truncated exponential waveform แนะนำใหใชพลังงานเริ่มตนที่ 100-120 J และปรับระดับพลังงานขึ้นตามความจำเปน ซึ่งมีโอกาสประสบความสำเร็จ 80-85% ซึ่งสามารถนำมาประยุกตใชกับการทำ biphasic cardioversion สำหรับ tachyarrhythmia ชนิดอื่น ๆ เหตุผล: ขอมูลการทำ biphasic cardioversion ตั้งแตป 2005 ทำใหมีการเปลี่ยนแปลงเล็กนอย ในแงของคำแนะนำขนาดของ พลังงานที่ใชในการทำ cardioversion มีการศึกษาประสิทธิภาพของ waveform แบบตาง ๆ ทำใชในการทำ biphasic cardiover- sion สำหรับ atrial fibrillation ในขนาดพลังงานในชวง 120-200 J ขึ้นอยูกับ waveform แตละชนิด Ventricular tachycardia 2010(ใหม): stable monomorphic VT ในผูใหญตอบสนองดีตอ monophasic หรือ biphasic waveform synchronized car- dioversion ที่พลังงานเริ่มตน 100 J ถาไมไดผลในการช็อคครั้งแรก จึงคอยปรับเพิ่มระดับพลังงาน ไมมีผลการศึกษาสำหรับการ รักษาผูปวยในกลุมนี้ คำแนะนำจึงมาจากมติของผูเขียนคำแนะนำไมแนะนำใหใช synchronized cardioversion เพื่อรักษา VF เนื่องจากอุปกรณไมสามารถตรวจพบ QRS wave ซึ่งจะทำใหไมสามารถช็อคได VT ที่ไมมีชีพจร และ polymorphic VT (poly- morphic VT) ก็เปนภาวะที่ไมแนะใหทำ synchronized cardioversion แตใหใชการช็อคแบบ unsynchronized ดวยพลังงาน ขนาดสูง (คือ defibrillation dose) 2005(เดิม): ไมมีหลักฐานเพียงพอเพื่อแนะนำขนาดพลังงานของ biphasic cardioversion สำหรับ monomorphic VT ในสวน ของ polymorphic VT ที่ไม stable คำแนะนำในป 2005 แนะนำใหใชการช็อค แบบ unsynchronized เหตุผล: ในแนวทางการ CPR 2010 มีการเพิ่มคำแนะนำขนาดพลังงานของ biphasic cardioversion สำหรับ monomorphic VT แตก็ตองการเนนย้ำถึงความจำเปนในการรักษา polymorphic VT เชนเดียวกับผูปวยหัวใจหยุดเตน และผูปวยที่ไม stable Fibrillation waveform analysis to predict outcome 2010(ไมเปลี่ยนแปลงจาก 2005): การวิเคราะห waveform ของ VF เพื่อตัดสินใจทำ defibrillation นั้นยังไมมีความชัดเจน Pacing 2010(ไม เปลี่ยนแปลงจาก 2005): การติด pacing ไมแนะนำใหทำในผุูปวยหัวใจหยุดเตนแบบ asystole ในผูปวย sympto- matic bradycardia ที่มีชีพจร ผูชวยเหลือจึงควรเตรียมติด transcutaneous pacing ในผูปวยที่ไมตอบสนองตอยา การใส pac- ing ทางหลอดเลือดดำ (transvenous pacing) โดยผูเชี่ยวชาญ อาจมีขอบงชี้ ถาการทำ transcutaneous pacing ไมไดผล สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 20
  • 21.
    บทที่ 5 เทคนิคการCPR และ อุปกรณชวย CPR สรุปใจความสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลัก K ใน ปจจุบัน ไมมีอุปกรณการชวย CPR ชนิดใดที่ดีกวาการทำ CPR ดวยวิธีมาตรฐาน ในสถานการณการชวยชีวิตพื้นฐาน นอกโรงพยาบาล และไมมีอุปกรณอื่นใดที่ชวยเพิ่มโอกาสการรอดชีวิตในระยะยาวจากภาวะหัวใจ หยุดเตนนอกโรงพยาบาล ใน แนวทางการ CPR 2010 ไดทำการสรุปการศึกษาที่เกิดขึ้นในชวงหลังเอาไวแลว เทคนิคการ CPR X ไดมีความพยายามพัฒนาทางเลือกอื่น ๆ นอกเหนือไปจากการทำ CPR ดวยมือ เพื่อเพิ่มปริมาณเลือดที่ไปเลี้ยงเนื้อเยื่อ ในระหวางการชวยชีวิต เพื่อเพิ่มโอกาสการรอดชีวิต เปรียบเทียบกับการทำ CPR ตามวิธีปกติ เทคนิดเหลานี้ ตองการจำนวนคน การฝกซอม และอุปกรณมากกวา หรือใชไดเฉพาะบางสถานการณเทานั้น อุปกรณเหลานี้ อาจชวยสนับสนุน ระบบการไหลเวียน โลหิตของผูปวย และเพิ่มโอกาสการรอดชีวิตในระยะสั้น ถาใชโดยบุคลากรที่ไดรับการฝกมาเปนอยางดี ในผูปวยเฉพาะราย 2010(ใหม): ไมควรทุบหนาอก (precordial thump) ในผูปวยหัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาลที่ไมมีผูพบเห็น ควรพิจารณาใชใน รายที่เปนผูปวย unstable VT และ VT ที่ไมมีชีพจร ที่มีการติดตามสัญญาณชีพอยู และมีผูพบเห็น แตไมมี defibrillator ใหใชงาน ไดทันที แตไมควรทำใหการ CPR และการช็อคตองชาออกไป 2005(เดิม): ไมมีคำแนะนำกอนหนานี้ เหตุผล: มีการรายงานวาการทุบหนาอกสามารถเปลี่ยน VT ไดในบางการศึกษา แตในการศึกษาขนาดใหญกวาอีก 2 การศึกษา การทุบหนาอกไมสัมพันธกับการกลับมามีการไหลเวียนเลือดไดเองในผูปวย VF และมีการรายงานภาวะแทรกซอนจากการทุบ หนาอก เชน กระดูกหนาอกหัก, กระดูกติดเชื้อ, stroke และทำใหเกิดหัวใจเตนผิดปกติรุนแรงทั้งในเด็กและผูใหญ นอกจากนี้ การ ทุบหนาอกจึงไมควรทำใหการ CPR และการช็อคตองชาออกไป อุปกรณ CPR K ใน ชวงหลังมีการศึกษาเกี่ยวกับอุปกรณที่ชวยทำ CPR ออกมาจำนวนหนึ่ง ในชวงเริ่มตนของการใชอุปกรณเหลานี้ (การ ติดตั้ง และจัดตำแหนงของอุปกรณ) อาจทำใหการ CPR ตองชาลง หรือหยุดชะงัก ดังนั้นผูชวยเหลือจึงควรไดรับการฝกซอมการใช อุปกรณนั้นมากอน เพื่อลดการขัดจังหวะของการกดหนาอก และการช็อคไฟฟา การ ใช impedance threshold device เพิ่ม การกลับมามีการไหลเวียนเลือดไดเอง และการรอดชีวิตในระยะสั้นในผูใหญที่หัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาล แตไมเพิ่มการรอด ชีวิตในระยะยาว มีการศึกษาที่เปน multicenter, prospective, randomized controlled trial เปรียบเทียบ load-distributing band CPR (Autopulse) กับการทำ CPR ดวยมือในผูปวยหัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาลพบวา การใชอุปกรณนี้ ไมมีการเพิ่มขึ้น ของอัตราการรอดชีวิตใน 4 ชั่วโมง และมีการฟนตัวของระบบประสาทที่แยกวา จึงจะตองมีการศึกษาเพิ่มเติมตอไปเกี่ยวกับปจจัย เกี่ยวกับพื้นที่ และประสบการณในการติดตั้งอุปกรณ วามีผลตอประสิทธิภาพหรือไม ในขณะนี้จึงยังไมมีหลักฐานเพียงพอที่จะ สนับสนุนการใชงานอุปกรณนี้ในผู ปวยทุกราย มีการรายงานผลที่หลากหลายของการใชอุปกรณชวย CPR เหลานี้ ดังนั้นจึงควร พิจารณาใชในสถานการณที่ยากตอการ CPR ดวยวิธีปกติ (เชน ในระหวางการตรวจวินิจฉัยโรค) เพื่อ หลีกเลี่ยงการเสียเวลา และ ใหเกิดประสิทธิภาพสูงสุด จึงควรมีการฝกซอม ติดตาม และทบทวนอยางสม่ำเสมอในการใชอุปกรณ CPR เหลานี้ สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 21
  • 22.
    บทที่ 6 การชวยชีวิตขั้นสูงในผูใหญ(ADVANCED CARDIOVASCULAR LIFE SUPPORT) สรุปใจความสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลัก การเปลี่ยนแปลงที่สำคัญในแนวทางการชวยชีวิตขั้นสูงในผูใหญ ป ค.ศ. 2010 ประกอบไปดวย • แนะนำใหมีการใช Quantitative waveform capnography ในการยีนยันตำแหนงทอหายใจ และ เพื่อติดตามดูคุณภาพของ การทำ CPR • แผนภูมิการชวยชีวิตไดรับการปรับปรุงใหมใหเขาใจงายกวาเดิม และไดรับการออกแบบใหเนนย้ำถึงการใหความสำคัญของ การชวยชีวิตอยางมีประสิทธิภาพ • ใหความสำคัญกับการติดตามสภาวะทางสรีรวิทยามากยิ่งขึ้น โดยใชเพื่อชวยประเมินและควบคุมใหเกิดการชวยชีวิตที่มี ประสิทธิภาพ นอกจากนี้ยังใชเพื่อชวยในการวินิจฉัยวาผูปวยกลับมามีการไหลเวียนของเลือดไดเองแลวหรือไม • ไมแนะนำใหใช Atropine ในการรักษา PEA และ Asystole อีกตอไป • สำหรับการรักษาผูปวย Bradycardia ที่มีอาการและสัญญาณชีพผิดปกติ แนะนำวิธีใชยา chronotropic drug โดยหยดทาง หลอดเลือด เปนอีกาทางเลือกหนึ่งในการรักษา นอกเหนือจากการใช pacing • Adenosine สามารถใชไดอยางปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ ทั้งในการใชเพื่อชวยวินิจฉัย และการรักษา undifferentiated regular monomorphic wide-complex tachycardia • ควรจัดใหมีการดูและรักษาผูปวยที่กลับมามีการไหลเวียนเลือดไดเอง อยางเปฯระบบ และสงตอการรักษาไปยังหอผูปวยอาการ หนัก โดยมีผูเชี่ยวชาญจากสหสาขาเขารวมประเมินสภาวะทาง physiology และ neurology ของผูปวย ทั้งนี้ รวมถึงการทำการ รักษาดวยการควบคุมอุณหภูมิ (Therapeutic hypothermia) ดวย คำแนะนำสำหรับการใช Capnography สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 22
  • 23.
    2010 (ใหม) :แนะนำใหใชเครื่อง Capnography ชนิด Quantitative waveform อยางตอเนื่องในผูปวยที่ใสทอหายใจตลอดชวง เวลาที่ไดรับการชวยชีวิต โดยกรณีผูปวยเปนผูใหญ แนะนำใหใชเพื่อ (1) ยืนยันตำแหนงทอหายใจ (2) ใชเฝาติดตามและประเมิน คุณภาพการ CPR อยางตอเนื่อง (3) ตรวจจับวาผูปวยกลับมามีการไหลเวียนเลือดไดเองแลวหรือไม โดยทั้งหมดนี้ ใชการดูคา end tidal carbon dioxide (PETCO2) (ภาพประกอบที่ 3) 2005 (เกา) : แนะนำใหใชเครื่องตรวจจับกาซ CO2 จากลมหายใจออกหรือใชอุปกรณตรวจจับการใสทอหายใจเขาหลอดอาหาร (esophageal detector device) เพื่อยีนยันตำแหนงทอหายใจ จาก AHA guideline ป ค.ศ. 2005 ระบุถึงการติดตามคา PET- CO2 วามีประโยชนในการใชเปนตัวชี้วัดชนิด noninvasive เพื่อดู cardiac output ที่เกิดขึ้นชวง CPR ได เหตุผล : การใช waveform capnography อยางตอเนื่อง เปนวิธียืนยันตำแหนงทอหายใจวาอยูในหลอดลมคอที่เชื่อถือไดมาก ที่สุดในขณะนี้ และ สามารถใชเฝาระวังวาทอหายใจยังอยูในตำแหนงที่ถูกตองตลอดการรักษา แมกอนหนานี้จะมีหลายวิธีที่ถูก นำมาใชเพื่อยืนยันตำแหนงทอหายใจ แตก็ยังไมมีวิธีใดที่มีหลักฐานความนาเชื่อถือเทียบเทา โดยสถานการณที่ผูปวยมีความ เสี่ยงตอการเลื่อนหลุดของทอหายใจ หรือทอหายใจขยับเปลี่ยนที่ คือชวงระหวางการเคลื่อนยายผูปวย บุคลากรทางการแพทยผู ใหการดูแลรักษาควรคอยสังเกตการหายใจของผูปวยควบคูไปกับการดู capnographic waveform เสมอตลอดชวงเวลาดังกลาว X จากการที่เลือดไหลเวียนสูปอดเพื่อแลกเปลี่ยนกาซ carbon dioxide และออกมาทางลมหายใจ ทำใหสามารถใช cap- nography เพื่อประเมินและเฝาติดตามสภาวะทางสรีรวิทยาของผูปวยไดดวย กลาวคือ สามารถดูประสิทธิภาพของการกด หนาอก และใชเพื่อตรวจดูวามีการกลับมาไหลเวียนเลือดไดเอง (ROSC) แลวหรือไม การกดหนาอกที่ประสิทธิภาพไมเพียงพอ (ไมวาจะเกิดจากปจจัยดานลักษณะของผูปวยเอง หรือจากสมรรถนะของผูชวยเหลือ) จะพบคา PETCO2 ต่ำ การที่ cardiac output ของผูปวยลดลง หรือ ผูปวยที่มีการกลับมาไหลเวียนเลือดไดเองแลวกลับไปหัวใจหยุดเตนซ้ำ สามารถทำใหคา PETCO2 ต่ำไดเชนกัน ในทางตรงกันขาม พบวาเมื่อมีการกลับมาไหลเวียนเลือดไดเอง (ROSC) จะพบวาคา PETCO2 สูงขึ้นอยางชัดเจน แผนปฏิบัติการชวยชีวิตที่ปรับปรุงใหเรียบงายขึ้น และ แผนภูมิใหมเพิ่มเติม 2010 (ใหม) : แผนปฏิบัติการชวยชีวิตขั้นสูงถูกปรับปรุงจากเดิม ใหสามารถเขาจไดงายขึ้น และเพิ่มการใหความสำคัญของการ ทำ CPR อยางมีประสิทธิภาพ ซึ่งประกอบดวย การกดหนาอกที่ถูกตอง , ลดการรบกวนการกดหนาอกใหนอยที่สุด และ หลีก เลี่ยงการชวยหายใจที่มากเกินไป นอกจากนี้ การชวยชีวิตขั้นสูงยังเปนการรักษาที่ควรไดรับการบริหารการทำงานอยางเปนระบบ และไมมีการหยุดรบกวนโดยไมจำเปนจนกวาจะครบรอบเวลาที่ประเมินผูปวยได ดังแผนภูมิ รูปภาพที่ 4 2005 (เกา) : แผนปฏิบัติการชวยชีวิตเดิมของป ค.ศ. 2005 ใชแผนภูมิที่ประกอบดวยลำดับการรักษาจัดตามควาสำคัญในการ ชวยชีวิต เหตุผล : ในการรักษาภาวะหัวใจหยุดนั้น การชวยชีวิตขั้นสูงที่ดีจะมีรากฐานมาจากการชวยชีวิตขั้นพื้นฐานอันประกอบดวยการ ทำ CPR อยางมีประสิทธิภาพ เพื่อเพิ่มโอกาสการกลับมามีการไหลเวียนเลือดไดเอง (ROSC) X กอนป ค.ศ. 2005 การสอนการชวยชีวิตขั้นสูงในขณะนั้นถูกเชื่อวาไดทำการ CPR ไดอยางมีประสิทธิภาพดีเพียงพอแลว จึงไปใหความสำคัญกับการรักษาเพิ่มเติมในดานการช็อกไฟฟา (defibrillation) , การรักษาดวยยา และ การใชอุปกรณชวยดูแล ระบบทางเดินหายใจ เชนการสอดทอหายใจ รวมไปถึงทางเลือกการรักษาเพิ่มเติมในภาวะคุกคามชีวิตที่ตองดูแลเปนพิเศษ จน ในป ค.ศ. 2005 จึงไดกลับมาใหความสำคัญกับการรักษาพื้นฐานที่มีหลักฐานชัดเจนวาชวยเพิ่มโอกาสรอดชีวิตไดดี นั่นคือ การทำ CPR อยางมีประสิทธิภาพ ( ไดแก การกดหนาอกที่ลึกและเร็วเพียงพอ , ปลอยใหทรวงอกขยายกลับใหสุดหลังจากการกดแตละ ครั้ง , ลดการรบกวนการกดหนาอกใหนอยที่สุด , และ หลีกเลี่ยงการชวยหายใจมากเกินจำเปน ) ควบคูไปกับการใหยาและการ รักษาดวยการสอดทอ สำหรับแผนปฏิบัติการชวยชีวิตขึ้นสูง ป ค.ศ.2010 นั้นยังใหความสำคัญในสวนนี้เชนกัน การ CPR ใน ทางอุดมคติควรจะมีการติดตามการเปลี่ยนแปลงทางสรีรวิทยา , ติดตามดูวาผูปวยไดรับกาซ oxygen อยางเพียงพอ และรีบ ใหการรักษาดวยการช็อกไฟฟาเมื่อมีขอบงชี้ และในขณะเดียวกัน บุคลากรทางการแพทยที่ใหการรักษาควรทำการประเมิน คนหา และ รักษาสิ่งที่อาจเปนสาเหตุการเสียชีวิตไปพรอมๆกันดวย ในขณะนี้ยังไมมีหลักฐานทางคลินิกมากเพียงพอวาการรีบสอดทอ สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 23
  • 24.
    หายใจ หรือการใชยากูชีวิตจะชวยเพิ่มอัตราการรอดชีวิตจนถึงวันออกจากโรงพยาบาลโดยที่มีการทำงานของระบบประสาทที่ปกติ ได รูปภาพที่ 4 : แผนภูมิวงกลม ACLS ลดความสำคัญของเครื่องมือ / อุปกรณ , ยา และการรักษาที่ไมจำเปนอื่นๆ X แผนปฏิบัติการชวยชีวิตขั้นสูงถูกปรับเปลี่ยนใหเขาใจงายกวาเดิม เนนเฉพาะการรักษาที่จะใหผลลัพธที่ดีเปนสำคัญ ซึ่ง คือการทำ CPR อยางมีประสิทธิภาพ และ ใหการรักษาโดยการช็อกไฟฟาในผูปวย VF , pulseless VT สวนการรักษาอื่นๆอัน ไดแก การใหยาทางหลอดเลือด และการสอดทอหายใจนั้นยังแนะนำใหปฏิบัติอยู แตตองไมรบกวนทั้งการกดหนาอกและการ รักษาดวยการช็อกไฟฟา ปรับแผนภูมิการใชยา 2010 (ใหม) : ไมแนะนำใหใช Atropine สำหรับการรักษา PEA / Asystole อีกตอไป และไดถอดยา Atropine ออกจากแผน ปฏิบัติการชวยชีวิตขั้นสูงแลวเชนกัน การรักษา PEA / Asystole แนะนำใหเปนไปแนวทางตามแผนปฏิบัติการชวยชีวิตขั้นสูงแบบ ลาสุด สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 24
  • 25.
    X สำหรับแผนการรักษา Tachycardia ที่มีชีพจรไดถูกปรับปรุงใหงายขึ้น มีการแนะนำใหใช Adenosine เพื่อชวยวินิจฉัย และรักษาผูปวย tachycardia ที่มีสัญญาณชีพปกติและ คลืนไฟฟาเปนแบบ regular monomorphic wide-complex tachycar- dia ได (ทั้งในแผนการชวยชีวิตสำหรับผูใหญและเด็ก) ขอควรระวังสำคัญคือ ไมควรใช Adenosine กับผูปวย irregular wide complex tachycardia เพราะอาจทำใหแยลงและเปน VF ได X สำหรับแผนการรักษา Bradycardia ในผูใหญที่มีอาการแสดงจากชีพจรชาและสัญญาณชีพผิดปกติ ไดแนะนำใหใช ยากลุม Chronotropic drug หยดเขาทางหลอดเลือดได ถือเปนการรักษาทางเลือกอีกทางนอกเหนือจากการ pacing. 2005 (เกา) : แนะนำใหใช Atropine ในแผนปฏิบัติการชวยชีวิตขั้นสูงในผูปวย Asystole หรือ slow PEA ได สวนในแผน Tachycardia นั้นแนะนำใหใช Adenosine เฉพาะใน tachycardia กลุม regular narrow-complex reentry supraventricular tachycardia เทานั้น สำหรับแผน Bradycardia การใชยากลุม Chronotropic drug หยดทางหลอดเลือดดำ แนะนำใหใชหลัง จากที่ผูปวยไดยา Atropine แลวไมดีขึ้น หรือเพื่อรอจนกวาจะได pacing มาเทานั้น เหตุผล : เห็นไดวามีการเปลี่ยนแปลงหลายอยางในการรักษาผูปวย arrhythmias จากหลักฐานทางคลินิกในปจจุบัน พบ วาการใช Atropine ใน Asystole / PEA ดูเหมือนจะไมมีผลทางการรักษาใดๆ ดวยเหตุนี้จึงทำใหถอด Atropine ออกจากรายการ ยาในแผนปฏิบัติการชวยชีวิต X นอกจากนี้ยังมีหลักฐานใหมที่บงวา Adenosine สามารถใชในการประเมิน วิินิจฉัย และ รักษา Tachycardia ที่มี สัญญาณชีพปกติ และ คลืนไฟฟาเปนแบบ regular monomorphic wide-complex ไดอยางปลอดภัยและไดผลดี แตตองเปน คลื่นไฟฟาแบบ regular เทานั้น สำหรับแผน Bradycardia การใหยา Chronotropic drug ไดประสิทธิภาพทัดเทียมกับการใช external transcutaneous pacing) การดูแลหลังการชวยชีวิต 2010 (ใหม) : การดูแลหลังการชวยชีวิต ถูกแยกออกมาเปฯหัวเรื่องใหมในแนวปฏิบัติการชวยชีวิต AHA ค.ศ.2010 โดยมี วัตถุประสงคเพื่อเพิ่มอัตราการรอดชีวิตของผูปวย หลังจากกลับมามีการไหลเวียนเลือดไดเอง และไดรับไวรักษาตอในโรง พยาบาล โดยควรจัดใหมีการดูแลหลังการชวยชีวิตที่มีการทำงานเปนระบบอยางครอบคลุม , มีการวางโครงสรางการทำงานเพื่อ ดูแลรักษาผูปวยแบบบูรณาการโดยสหสาขาวิชาชีพ และทำใหแนวทางนี้ประสบความสำเร็จอยางยั่งยืน (กลองขอความ 3 ) !"#$%&'$()*+ 3 ),-./0123%(435(,6&$%!*1789":",%!*1;#)<;=)>- 1. !"#$%&$'()*+,-./01-23%1%'4('5607489:,-.;*<!':(2!<#%=;=+%($-1!*9-569>-(*<41?-,@A+B$'(,<4C9-9:,-.;*<!':(2!<#%==+'(D2!%1 2. !7<#$%2(+-(*.#%6$1D$%@A+B$'(;B(41*%%>EC-<@A+B$'('E,FD *.#% G.1"(-C-</:$9:H4,(>-"I<5.5CC)2,-.=AI<*<41,-.&$'(&:'ED 3. 6#C7+2I<5I,+;3>-'5 Acute coronary syndrome *.#%6-!*DJ,-.!6:(&:'ED%#$2/:$%-?.4,K-;=+ 4. 7'C7J9%JL*>A9E)*+!*9-569!"#$%.4,K-,-./01-23%1.5CCB.56-/)*+6-9-.MN#+2D4';=+ 5. B+%1,42I<5.5'41;9$)*+!,E= multiple organ dysfunction OP$1.'9MP1,-..5'41;9$)*+!,E= excessive ventilation I<5 hyperoxia กลองขอความ 3 การรักษาควรประกอบไปดวยการดูแลทั้งระบบ cardiopulmonary และ neurology การรักษาดวยการควบคุมอุณหภูมิ (Thera- peutic hypothermia) และการสวนหลอดเลือดหัวใจ (percutaneous coronary interventions, PCIs) นั้น ควรทำเมื่อมีขอบงชี้ (อานเพิ่มเติมในบท Acute coronary syndrome) นอกจากนี้ การชักยังพบไดบอยในผูปวยหวใจหยุดเตน จึงควรไดรับการตรวจ คลื่นไฟฟาสมอง (EEG) เพื่อชวยวินิจฉัยและตรวจซ้ำบอยๆ ในผูปวยที่กลับมามีการไหลเวียนเลือดไดเองแลวแตยังคงไมรูสึกตัว 2005 (เกา) : การดูแลหลังจากการชวยชีวิตเดิมถูกรวมอยูในบทการชวยชีวิตขั้นสูงสำหรับผูใหญตามแนวปฏิบัติการชวยชีวิตป ค.ศ. 2005 การรักษาดวยการควบคุมอุณหภูมิ (Therapeutic hypothermia) ไดถูกแนะนำใหใชในผูปวยี่หัวใจหยุดจากนอกโรง สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 25
  • 26.
    พยาบาลแบบที่มีผูเห็นเหตุการณและคลื่นไฟฟาหัวใจแรกเปนแบบ VF เทานั้นนอกจากนี้ ยังแนะนำให (1) ชวยการทำงานของ ระบบ hemodynamic , respiratory , และ neurology (2) คนหาและรักษาสาเหตุของหัวใจหยุดที่จะสามารถรักษาได (3) ติดตามดูอุณหภูมิกายของผูปวยและใหการรักษา อยางไรก็ตาม หลักฐานที่สนับสนุนในขณะนั้นยังไมเพียงพอ เหตุผล : นับจากป ค.ศ. 2005 มีการศึกษาแบบไมสุมตัวอยาง 2 งานวิจัยที่เปนแบบ concurrent control และ อีกหลายงานวิจัย ที่เปนแบบ historical control ไดมีขอมูลบงชี้วา การทำ therapeutic hypothermia ในผูปวยที่เสียชีวิตในโรงพยาบาล (in- hospital cardiac arrest) และ ผูที่เสียชีวิตจากนอกโรงพยาบาล (out-of-hospital cardiac arrest) ที่คลื่นไฟฟาหัวใจแรกเปน PEA / Asystole นั้น อาจไดประโยชนดวยเชนกัน การจัดการระบบการดูแลภายหลังการชวยชีวิตแบบบูรณาการโดยสหสาขา วิชาชีพ เพื่อชวยสนับสนุนการทำงานของระบบ hemodynamic , neurology และ การควบคุมเมตาโบลิสม (รวมถึงการควบคุม อุณหภูมิ therapeutic hypothermia) ดวยนั้น จะชวยใหเพิ่มโอกาสรอดชียิตจนกลับบานไดมากขึ้น ทั้งในผูปวยประเภทหัวใจหยุด เตนจากนอกและในรพ. แมในขณะนี้จะยังไมสามารถระบุไดวาเปนจากผลการรักษาอื่นๆดวยหรือไมเนื่องจากมีหลายปจจัย แต อยางนอยการดูแลดังกลาวนี้ก็ชวยเพิ่มอัตราการรอดชีวิตจนกลับบานไดมากขึ้น ผลของการควบคุมอุณหภูมิตอปจจัยพยากรณผลลัพธ X มีการศึกษาวิจัยจำนวนมากพยายามคนหาปจจัยที่ชวยพยากรณผลลัพธที่ไมไดจากผูปวยกลมที่ไมกลับมาตื่นรูสึกตัว หลังมีการไหลเวียนเลือดไดเอง แตการศึกษาดังกลาวสวนใหญเกิดขึ้นในชวงที่ยังไมมีการรักษาดวย therapeutic hypothermia ตอมามีการศึกษาที่พบวาผูปวยที่ไดรับ therapeutic hypothermia บางสวนมีผลการรักษาดีแมจากการประเมินดวยวิธีมาตรฐาน แบบเดิม คือการประเมินดวย neuroelectrophysiology และการตรวจรางกายทางระบบประสาทในวันที่ 3 นั้นจะบงชี้วาผูปวย ไมมีการตอบสนองและมีพยากรณโรคที่ไมดีก็ตาม จากหลักฐานดังกลาวทำใหพบวาการประเมินเพื่อพยากรณผลลัพธทางระบบ ประสาทตามวิธีเดิม อาจไมสามารถนำมาใชพยากรณโรคในผูปวยที่ไดรับการรักษาดวย therapeutic hypothermia ได X ความพยายามในการหาปจจัยพยากรณผลลัพธที่ไมดีทางระบบประสาทในผูปวยที่ยังไมรูสึกตัวหลังกลับมามีการไหล เวียนเลือดเปนปกติแลว เปนสิ่งที่ทาทายและยังตองการการศึกษาวิจัยเพิ่มเติม การพิจารณาหยุดยาหรือจำกัดการรักษาตอเนื่อง โดยเฉพาะในชวงแรกหลังจากที่ผูปวยกลับมามีการไหลเวียนเลือดไดเองใหมๆควรทำดวยความระมัดระวังอยางยิ่ง X ในปจจุบัน มีการผาตัดปลูกถายอวัยวะและเนื้อเยื่อตางๆมากขึ้นในขณะที่ผูบริจาคยังมีไมเพียงพอ บุคลากรทางการ แพทยผูใหการรักษาอาจใหคำแนะนำกับครอบครัวของผูปวยเรื่องการบริจาคอวัยวะอยางเหมาะสม โดยขึ้นกับความประสงคของ ผูปวยและครอบครัวเปนหลัก การพิจารณาปรับลดความเขมขนกาซ oxygen ในการรักษาหลังจากมีการไหลเวียนเลือดไดเอง โดย พิจารณาจากคาความอิ่มตัวของ oxyhemoglobin 2010 (ใหม) : หลังจากผูปวยกลับมามีการไหลเวียนเลือดไดเองแลวควรทำการตรวจและติดตามวัดคาความอิ่มตัวของ oxyhe- moglobin หากมีอุปกรณที่สามารถทำไดในสถานพยาบาลนั้น ควรทำการปรับการรักษาโดยการให oxygen ตามคาความอิ่มตัว ของ oxyhemoglobin โดยใหมีคาความอิ่มตัวมากกวาหรือเทากับ 94% โดยใช Fraction of inspired O2 (FIO2) นอยที่สุด เพื่อ หลีกเลี่ยงภาวะ Hyperoxia แตในขณะเดียวกับก็ตองไดรับ oxygen มากเพียงพอ 2005 (เกา) : ไมมีขอมูลจำเพาะที่กลาวถึงการปรับการชวยหายใจ (weaning) เหตุผล : ควรพยายามรักษาระดับคาความอิ่มตัว oxyhemoglobin ใหอยูที่ 94% - 99% เทาที่จะทำไดเพื่อใหผลการรักษาที่ดี แมจากคำแนะนำการรักษาของ ACLS task force of the international consensus on CPR and ECC ป ค.ศ. 2010 2,3 จะยัง ไมมีหลักฐานมากเพียงพอที่จะแนะนำแนวทางการปรับหรือการหยาเครื่องชวยหายใจได แตจากการศึกษาลาสุด5 มีขอมูลถึงผล เสียจากภาวะ Hyperoxia ในการรักษาผูปวยมีกลับมามีการไหลเวียนเลือดเอง โดยเมื่อวัดคาอิ่มตัวของกาซ oxygen ได 100% อาจหมายถึงคา PaO2 ระหวาง 80 ถึง 500 มม.ปรอทได จึงมีมติคำแนะนำจากผูเชี่ยวชาญทั้ง ACLS และ PALS วาหากมีอุปกรณ ในสถานพยาบาลนั้น ควรทำการติดตามคาความอิ่มตัวของ oxyhemoglobin และปรับปริมาณ oxygen ที่ใชในการรักษา โดยให คาความอิ่มตัวอยูที่ 94% ขึ้นไปแตไมถึง 100% ภาวะคุกคามตอชีวิตที่ตองดูแลเปนพิเศษ สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 26
  • 27.
    2010 (ใหม) :เพิ่มคำแนะนำและแนวทางการรักษาภาวะคุกคามตอชีวิตที่ตองดูแลเปนพิเศษเปน 15 สถานการณ ประกอบดวย หอบหืด , anaphylaxis , หัวใจหยุดเตนในหญิงตั้งครรภ , ความผิดปกติของ electrolyte ที่เปนอันตรายตอชีวิต , หัวใจหยุดเตน จากการไดรับสารพิษ , หัวใจหยุดเตนที่เกี่ยวเนื่องจากการบาดเจ็บ , accidental hypothermia และเพิ่มหัวขอใหม คือ โรคอวน รุนแรง (morbid obesity) , ภาวะลิ่มเลือดอุดกั้นในปอด (pulmonary embolism) , การเสียชีวิตจากอุบัติภัยหิมะถลม (ava- lanche) , การเสียชีวิตระหวางการสวนหัวใจ PCI , ภาวะหัวใจถูกบีบรัด (cardiac tamponade) , และการเสียชีวิตระหวางการ ผาตัดหัวใจ (cardiac surgery) 2005 (เกา) : มี 10 สถานการณ เหตุผล : ภาวะหัวใจหยุดในบางสถานการณตองการการรักษาหรือการทำหัตถการบางอยางเพิ่มเปนพิเศษนอกเหนือไปจากใน แผนปฏิบัติการชวยชีวิตขั้นพื้นฐานและขั้นสูง สถานการณเหลานี้มักพบไมบอยนัก จึงยากที่จะทำการศึกษาวิจัยแบบสุมตัวอยาง เพื่อเปรียบเทียบวิธีการรักษาหลายๆแบบได การรักษาในสถานการณจำเพาะเชนนี้จึงมีหลักฐานคอนขางจำกัด และสวนใหญเปน มติคำแนะนำการรักษาจากคณะผูเชี่ยวชาญที่มีประสบการณในดานนั้นๆ หัวขอดังกลาวจะรวมถึงการรักษาเพื่อปองกันไมใหเกิด ภาวะหัวใจหยุดเตน ที่จำเปนตองมีรายละเอียดเพิ่มเติมมากกวาการรักษาตามแนวทางชวยชีวิตปกติดวย สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 27
  • 28.
    บทที่ 7 ภาวะหลอดเลือดหัวใจเกิดการอุดตันหรือตีบแคบเฉียบพลัน (ACUTE CORONARY SYNDROMES) สรุปใจความสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลัก X แนวทางการวินิจฉัยและดูแลภาวะที่เกิดจากการอุดตันหรือตีบแคบของหลอดเลือดหัวใจอยางฉับพลัน (ACS) ไดรับการ ปรับปรุง เพื่อกำหนดขอบเขตการรักษาใหกับบุคลากรทางการแพทยที่ใหการดูแลผูปวยที่คาดวา หรือยืนยันวาเปน ACS ภายใน หนึ่งชั่วโมงแรกหลังจากมีอาการ เปาหมายแรกในการรักษาผูปวยที่มี ACS สอดคลองกับแนวทางการดูแลรักษาจาก ECC and AHA/American College of Cardiology Guidelines ฉบับกอน ซึ่งมีจุดประสงคดังนี้ • !"#$%&'(&)*+,-'.%/!.0,&123!4#1%5-67*028 %-4!4#$%932*2,:26),&123!4#1%5-67*028;-/"&-4 (AMI) <=$9*)>$68?@)A%9,2@B+924.%95-67*51%9&$29<128, ?1%9,-4:26)5-67*&13!5&6 (&)*+,-',2@!,C'D&.129!AE89B295-67*(&)5&%'!&#%'BE$%2*!,C'.=14:285&-9 • !"#$%?1%9,-4!50FG3$"=9?@)H9AI5&-,B295-67* Major Cardiac Adverse Events (MACE) A#% ,2@!HE8>E6C0, :26),&123!4#1%5-67*028(0$G3$J=9,-/!HE8>E6C0 (&):26)BE$*+!?K401%9B+,2@J$29.8285&%'!&#%'%8$29 @E/'$64 • !"#$%751H232@J@-,L2:26);F,!;C4!@$9'$64BE$!?K4D&.129!AE89*2,,2@%F'0-45@#%0E/(A/.%95&%'!&#%' 5-67*%8$29;-/"&-4 0-6%8$29!>$4 ventricular fibrillation, pulseless ventricular tachycardia, unstable tachycardia, symptomatic bradycardia !"#$%&"'()*+%, -'*./-0*0/1234/.567!$8090:$%;<;'5+ ระบบการดูแลรักษาผูปวยที่มีภาวะกลามเนื้อหัวใจขาดเลือดชนิดที่มีการยกของ ST-Segment F การดูแลรักษา STEMI อยางเปนระบบ ตองอาศัยการทำงานรวมกันอยางเปนโครงขายตั้งแตชุมชน , ระบบบริการการ แพทยฉุกเฉิน, แพทย และโรงพยาบาล ซึ่งรวมไปถึงการจัดโครงการใหความรูแกชุมชน เพื่อใหสามารถ ทราบถึงอาการ ACS ตั้งแตเริ่มแรก, การพัฒนาระบบรับแจงและสั่งการ EMS ใหสามารถใหคำแนะนำและการรักษา ไดตั้งแตระดับกอนเขามาถึงโรง พยาบาล, การนำสงมายังหองฉุกเฉิน รวมไปถึงการจัดการภายในทั้งระดับระหวางแผนก และระหวางโรงพยาบาล เพื่อใหไดรับ การดูแลรักษาที่เหมาะสม Out-of-Hospital 12-Lead ECGs X กุญแจสำคัญอยางหนึ่งในการดูแลรักษา STEMI คือการทำ 12 lead-ECG และสงผลหรืออานผล รวมกับการแจงให โรง พยาบาลปลายทางที่จะนำสง ไดเตรียมพรอมในการดูแลผูปวย แนวทางการดูแลของ AHA และ ECC ที่ออกมาในป 2000 ไดแนะนำใหทำการตรวจคลื่นไฟฟาหัวใจ 12 leads ตั้งแตกอนมาถึง โรงพยาบาล และมีหลักฐานรับรองวาสามารถลดระยะเวลาทำ reperfusion with fibrinolytic therapy ได ยิ่งไปกวานั้น เมื่อไมนาน มานี้ยังพบวาสามารถลดระยะเวลากอนทำ Primary PCI และยังชวยในการคัดกรองผูปวย ในการตัดสินใจนำสงไปยังโรงพยาบาล ที่เหมาะสมได เมื่อ EMS หรือแพทยที่หองฉุกเฉินแจงไดแจงใหแผนกหัวใจ และทีม cardiac catheterization laboratory พบวาสามารถลดระยะ เวลา reperfusion times ไดอยางมีนัยสำคัญ สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 28
  • 29.
    การคัดกรองผูปวยเพื่อนำสงไปยังโรงพยาบาลที่มีศักยภาพในการทำ PCI F ดู Criteria ในการคัดกรองผูปวยหลังมีภาวะหัวใจวายไปยัง PCI Center ไดในเอกสารคำแนะนำ การดูแลครอบคลุมสำหรับผูปวยหลังหัวใจวายที่ไดรับการยืนยันวาเปน STEMI หรือคาดวาเปน ACS X การทำ PCI ในผูปวที่ไดรับการกูชีวิตหลังภาวะหัวใจวายในผูใหญ มีความสัมพันธกับผลการรักษาที่นาพอใจ จึงมีเหตุผล เพียงพอที่จะรวมการทำ Cardiac catheterization เขาใน post-cardiac arrest protocol เพื่อเปนสวนหนึ่งของกระบวนการ ทั้งหมด เพื่อเพิ่ม neurologically intact survival ในผูปวยกลุมนี้ X ในผูปวยที่มีภาวะ out-of-hospital cardiac arrest เนื่องจาก VF, แนะนำใหทำการฉีดสีรวมกับการถางขยาย หลอดเลือด แดงที่ตีบอยางรีบดวน แมวาคลื่นไฟฟาหัวใจภายหลังการเกิดหัวใจวายอาจไมชัดเจน หรือแปลผลไดยาก การทำการฉีดสีหลอด เลือดโคโรนารี ในผูปวยที่สงสัยวาหัวใจวายดวยสาเหตุของหัวใจขาดเลือดยังสมเหตุสมผล แมวาจะไมชัดเจนวาเปน STEMI หรือ ไมก็ตาม นอกจากนี้การที่ผูปวยยังอยูในภาวะโคมาหลังภาวะหัวใจวาย นอกโรงพยาบาลซึ่งพบไดบอย ไมควรเปนขอหามในการ พิจารณาทำการฉีดสีรวมกับการถางขยายหลอดเลือดแดง (อานเพิ่มเติมในหัวขอการดูแลผูปวยภายหลังหัวใจวาย). การเปลี่ยนแปลงคำแนะนำในการรักษาในสวน immediate general treatment (รวมถึงการใหออกซิเจน และมอรฟน) 2010 (ใหม) : ไมจำเปนตองใหออกซิเจนในผูปวยที่ไมมีภาวะหายใจผิดปกติ หากมีระดับ oxyhemoglobin saturation ≥ 94% และควรระมัดระวังการใหมอรฟนในผูปวย Unstable Angina 2005 (เดิม) : แนะนำใหออกซิเจนในผูปวยทุกรายที่มีภาวะน้ำทวมปอดที่ชัดเจน หรือมี arterial oxyhemoglobin saturation ≤ 90% และสมเหตุผลที่จะใหออกซิเจนในผูปวย ACS ทุกราย ในชวง 6 ชัวโมงแรกหลังมีอาการ. มอรฟนเปนยาแกปวดแนะนำในผู ปวยที่ไมตอบสนองตอการรักษาดวยไนเตรท แตไมแนะนำใหใชในผูปวยที่มีอาจจะ มีภาวะขาดน้ำ. เหตุผล : ผูในบริการทางการแพทยฉุกเฉินสามารถใหออกซิเจน ในชวงแรกที่เริ่มประเมินผูปวยที่อาจเปน ACS ได แตยังไมมีหลัก ฐานยืนยันเพียงพอถึงการใหเปนประจำในผูปวย Uncomplicated ACS หากผูปวยมีภาวะหายใจลำบาก หรือมีภาวะขาดออกซิเจนในเลือด หรือมีหัวใจลมเหลวชัดเจน ผูใหการดูแลควรปรับให ออกซิเจนเทาที่จำเปนเพื่อใหได Oxyhemoglobin saturation ≥ 94%, และควรใชมอรฟนอยางระมัดระวังในผูปวย unstable an- gina/ non-STEMI เนื่องจากพบวามีความสัมพันธกับอัตราตายที่สูงขึ้น. สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 29
  • 30.
    บทที่ 8 โรคหลอดเลือดสมอง(STROKE) สรุปใจความสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลัก X เปาหมายในการดูแลรักษาโรคหลอดเลือดสมอง คือเพื่อลดการบาดเจ็บของสมองใหนอยที่สุด และเพื่อใหฟนสภาพ ให ไดมากที่สุด เนื่องจากเวลาเปนปจจัยสำคัญตอความสำเร็จในการรักษาโรค จึงยังคงใช “D’s of Stroke Care” เพื่อแบงลำดับขั้น ตอนการดูแล (รวมถึงบางขั้นตอน ที่อาจมีสวนทำใหการรักษาชาลง) นอกจากนี้เมือประสาน การใหคำแนำนำและความรูแก ่ ชุมชน, การสั่งการรถพยาบาล, การคนหาและคัดกรองสงโรงพยาบาลที่เหมาะสม ของระบบการแพทยฉุกเฉิน, การเตรียมพัฒนา ระบบการดูแลผูปวย โรคหลอดเลือดสมอง ในระดับโรงพยาบาล และการจัดใหมีหนวยโรคหลอดเลือดสมองโดยเฉพาะ ทำใหผล การรักษา โรคหลอดเลือดสมองในปจจุบัน ดีขึ้นอยางมีนัยสำคัญ. สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 30
  • 31.
    • !"#$%&&'()*+,-.*/#0&1 2#3)24564/77/$89:'91#)';<1/=-$:).$+:. 7>.'91#)'7<245689:*"-.'91#)'&:#''?-@3A4&A;)6.)6B/6&AC#:).0&.D$)E)3&A!/E FG6$HB)&@D8$HB/E0&.D$)E)3(I'(6 @6#1+!JC"'“stroke-prepared” hospital 9 7>.2B+!,>"6 0!$'924")C')$JC";)')&K!G@3&/BL)0&1C3-!23?-!;'-. */".@*:(:#.@&B89:'9-)B)& 76K>.B)&!G@3J6&A$A*:-')-$:).2456&AEEJ6,-E2,* 0!$-)F/$B)&8<.)6;6/E;6I6-$:).245601&.,:)$ 2D?:-JC";)')&K,$)$,-E2,*B)&!G@3 M!"')B,>"6 • B)&E&+B)&!")6B)&@D8$HNIB2N+6 1#&8<.)64&A;)6B/E&AEEB)&!G@30&1C3-!23?-! ;'-.89:'9-$GJ6,-E,:)$ 2D?:-JC";)')&K1/!B&-.@3A6<;:.OG"4:#$M4$/.0&.D$)E)3 : 89:'9F/B$P)DJ6B)&!G@3&/BL)0&1C3-!23?-!;'-.M!"-$:).2C')A;'@3A8/68:#.89 • @'"#:)B)&1#E1I'1#)'!/603C+*7A2456;:#6C6>:.J6B)&!G@3OG"4:#$ 0&1C3-!23?-!;'-. 89:C"-.NIB2N+6 $B2#"6J6B&Q989:'91#)'!/603C+**:< (1#)'!/6R+;083+B < 90 mmHg) $/.M':@6A6<JC"'9B)&3!1#)'!/603C+*B:-6')0&.D$)E)3 • C3/BS)689:2D+:'')B,>"6&/E&-.#:) '9B)&2D+:',>"6,-. -/*&)&-!89: 1 49C3/.2B+!-)B)&, 1#)';)')&K @3A1IQP)D(9#+* 2'?:-OG"4:#$M!"&/EB)&!G@3J6;K)E/689:'9C6:#$ 0&1C3-!23?-!;'-. @3A89';C#+()(9D89:'94&A;4B)&QHJ6B)&!G@3OG"4:#$ 0&1C3-!23?-!;'-.0!$2ND)A • '9B)&4&/E4&I.@6#8).;<C&/E,"-E:.(9," ,"-C")' @3A,"-1#&&A#/. 2'?:-D+7)&Q)JC" recombination tissue plasminogen activator (rtPA) 0!$ American Stroke Association/ AHA recommendations. • @'"O3B)&&/BL)7A'9@6#06"'89:;G.,>"6J6OG"4:#$0&1C3-!23?-!;'-.(6+!*9EC&?--I!*/6N/E D3/6 89:M!"&/E rtPA P)$J6 3 (/:#0'.@&BC3/.7)B'9-)B)&, B)&D+7)&Q)-$:).&-E1-E J6B)&JC" rtPA 8).C3-!23?-!!<@B:OG"4:#$J6(:#.2#3) 3-4.5 (/:#0'.C3/.2&+:''9-)B)& @;!.JC"2C56K>.O3B)&&/BL)89:!9,>"6 @*:-$:).M&B5*)'$/.M':!9289$E28:)B/EB)&JC"B)&&/BL) P)$J6 3 (/:#0'.@&B. !"##$%"&'()*+,-',.,-/012,3'(4.-"5'67-8+, (FDA) 2"(97:-"%-'(+,-;.< rtPA =,(.0'>60?'>>@/+:AB<!:C2 ;&D:C(6C0, 3-4.5 D":CE7(.0"(6-8:77F',+,- • 3<'7B0#,++,-GH+I,C8#"267?:'97:&,&7,&F< /4>(;.<6.J&C:, stroke unit team 7F)C,74,7,-K;&+,->B/0>F+C:, ward =":C9! /012"(7FA0><,&%C+L:'9!'F+.0,2!F. )C,74@)"M3'(!-1E2D&*;&+,->B/0E>2 stroke unit 6=F2%6=:,9><+"%!-1E2D&*3'(+,-;.< rtPA =,(.0'>60?'>>@. • 7F+,-!-"%!-$(L,-,(+,->B/0-"+I,)C,7>"&E0.8L4B(;&AB!:C2E-).0'>60?'>47'(. สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 31
  • 32.
    บทที่ 9 การกูชีพขั้นพื้นฐานในเด็ก(PEDIATRIC BASIC LIFE SUPPORT) สรุปใจความสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลัก K หลายหัวขอในการกูชีพขั้นพื้นฐานในเด็กคลายคลึงกับในผูใหญ รวมถึงหัวขอดังตอไปนี้ • !"#$#%&'CPR ()*!"#!)+,-".! /0,!"#1&2*+"*34 (C-A-B /0,05A-B-C) :$#%&'!"# & !)+,-"/!/0,!"#1&2*+"*34,6789:&!"#;)#<*<$2;"05&4<7)-#=> !"#!)+,-".!?#=-@/#! 3+-9=-,;@ • *=@?@3+-?2"'96?=AB&.!"#06 CPR 05&'58#<9%0C%D"E • '5!"#8#=>$8;5&*,?6/,<,6$!5&*2!=>?2"';F!05&$+'"<9'3,!"#!)+,-".! $8G,.*&"@,-.* 1/3 H.@ AP diameter H.@+,-".! IF&@$0&"!=>8#<'"J 1 K ,%-2 (4 cm)3,$)G!0"#!9&2,3+A& /;<$0&"!=> 2,%-2 (5cm) 3,$)G!(B • H=-,B., “B"):,+:L=@,/!-'9='M=9” N:!,6..!784"!H=-,B.,!"#CPR • 3+-?2"'96?=A,-.*;@ !=>!"#B#2415E4#H.@>O?;"!#0"@!"#/E0*P : '5H-.':;9,=>9,O,2&">O?;"!#0"@!"#/E0*P 7'&9"'"#NB#24E>15E4#7)-.*&"@#2)$#G2 /;<$1Q&.NQ.7)- 96+#=>$)G!05&7'&B.>9,.@B&.!"#!#<BO-, /;<7'&+"*34 +"!7'&9"'"#NB#24E>15E4#7)-D"*3, 10 2%,"05 >O?;"!#0"@!"#/E0*P?2#$#%&'3+-!"#CPR • !"#31- $?#Q&.@1G.?+=234/>>.=B(,'=B% (AED ) 3,$)G!0"#! : 96+#=>$)G!0"#! ?2#$;Q.!31-$?#Q&.@HG.?+=234/>>manual '"!!2&" $?#Q&.@/>>.=B(,'=B% 3,!#J505&7'&9"'"#N+"$?#Q&.@/>>manual 7)- $?#Q&.@1G.?+=234/>>.=B(,'=B% (AED )05&'5.O8!#JP8#=>E;=@@",7LL-"$EQ&.31-!=>$)G! ."431-7)-$1&,!=, การเปลี่ยนแปลงขั้นตอนการ CPR (C-A-B แทนที่A-B-C ) 2010 (ใหม) : ใหเริ่มการ CPR ในเด็กทารก และเด็กโตดวยการกดหนาแกแทนการชวยหายใจ การCPR เริ่มตนดวยการกดหนา แก 30 ครั้ง (สำหรับผูชวยเหลือคนเดียวทั่วไป) หรือกดหนาอก 15 ครั้ง ( สำหรับการชวยทารกและเด็กโต โดยผูชวยเหลือที่เปน บุคลากรทางการแพทย 2 คน) กอนการชวยหายใจ 2 ครั้ง สำหรับการชวยเหลือเด็กทารกแรกเกิด ใหอานในบทของการชวยชีวิต ทารกแรกเกิด 2005 (เกา) : ขั้นตอนการทำ CPR เริ่มตนโดยการเปดทางเดินหายใจ และชวยหายใจ 2 ครั้ง ตอดวยการกดหนาอก เหตุผล: การเปลี่ยนแปลงลำดับการ CPR เปนการกดหนาอกกอนการชวยหายใจ เปนการเปลี่ยนแปลงที่นำไปสูการโตเถียงอยาง มากในกลุมผูเชียวชาญการกูชีพเด็ก เนื่องจากสาเหตุสวนใหญของภาวะหัวใจหยุดเตนในเด็กมักเกิดจากภาวะขาดอากาศหายใจ มากกวาสาเหตุจากหัวใจเอง และขอมูลสนับสนุนความจำเปนของการใหทั้งการกดหนาอก และการชวยหายใจสำหรับการ CPR ในเด็ก เนื่องจากในเด็กที่หัวใจหยุดเตนสวนใหญ ไมไดรับการกดหนาอกจากคนทั่วไปที่พบเห็นเหตุการณ ดังนั้นวิธีใดก็ตามที่ สามารถเพิ่มการกดหนาอกโดยผูพบเหตุ อาจจะสามารถชวยชีวิตเด็กได ดังนั้นการเปลี่ยนแปลงขั้นตอนเปน C-A-B สำหรับทุกอายุ จึงถูกนำมาใช โดยหวังวาจะสามารถเพิ่มโอกาสของการCPR โดยผูพบเหตุ โดยทางทฤษฎีระดับขั้นตอนใหมจะทำใหการชวย หายใจชาลงไปเพียง 18 วินาทีเทานั้น (เวลาที่ใชสำหรับการกดหนาอก 30 ครั้ง) หรือนอยกวานั้น (ในผูชวยเหลือ 2 คน) ความลึกในการกดหนาอก 2010 (ใหม): ในการกดหนาอกอยางมีประสิทธิภาพ ผูชวยเหลือควรกดอยางนอย 1/3 ของ AP diameter ของหนาอก สัมพันธกับ การกดลึกอยางนอย 1½ นิ้ว ( 4 cm) ในเด็กทารกสวนใหญ และเทากับ 2นิ้ว (5cm) ในเด็กโต สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 32
  • 33.
    2005 (เกา): กดหนาอกดวยแรงที่มากพอที่จะทำใหหนาอกยุบลงประมาณ½ หรือ หนึ่งในสามของ AP diameter ของหนาอก เหตุผล: จากหลักฐานการศึกษาภาพถายรังสีทรวงอกในเด็ก สนับสนุนวาการกดหนาลึก ½ ของ AP diameter ของหนาอกอาจทำ ไมสามารถทำไดสำเร็จ อยางไรก็ตาม การกดหนาอกที่มีประสิทธิภาพที่แนะนำ คือการกดหนาอกใหแรงพอ ,ไดความลึกประมาณ 1½ นิ้ว ( 4 cm) ในเด็กทารก และประมาณ 2นิ้ว (5cm) ในเด็กโต การนำขั้นตอน “ตาดู,หูฟง,แกมสัมผัส” ออกไปจากขั้นตอนการCPR 2010 (ใหม): “ตาดู,หูฟง,แกมสัมผัส” ถูกตัดออกไปจากขั้นตอนการประเมินการหายใจ และการเปดทางเดินหายใจ 2005 (เกา): “ตาดู,หูฟง,แกมสัมผัส” ถูกใชในขั้นตอนการประเมินการหายใจ และเปดทางเดินหายใจ เหตุผล: ในลำดับขั้นตอนใหม การกดหนาอก เปนขั้นตอนแรก การทำ CPR จะเริ่มทันทีเมื่อพบเด็กทารก หรือเด็กโตที่ไมตอบ สนองตอการกระตุน หรือ ไมหายใจ ( หรือหายใจเฮือก ) และเริ่มตนดวยการกดหนาอกกอน ( C-A-B ) การตรวจชีพจร – ลดความสำคัญลง 2010 (ใหม ): หากพบเด็กทารก หรือเด็กโตที่ไมตอบสนองตอการกระตุน และไมหายใจ หรือหายใจเฮือกก็ตาม บุคลากรทางการ แพทยอาจใชเวลาไมเกิน 10 วินาที ในการตรวจหาชีพจร (brachial ในเด็กทารก และ carotid และ femoral ในเด็กโต ) ถาตรวจ ไมพบภายใน 10 วินาที หรือไมแนใจวามีชีพจรหรือไม ใหเริ่มทำการกดหนาอกทันที 2005 (เกา ): หากเปนบุคลากรทางการแพทย ใหพยายามคลำชีพจร โดยใชเวลาไมเกิน 10 วินาที เหตุผล: คำแนะนำยังคงเหมือนเดิม มีหลักฐานสนับสนุนวาบุคลากรทางการแพทยไมสามารถตรวจชีพจรอยารวดเร็ว และเชื่อถือ ไดในเด็ก เมื่อเปรียบเทียบผลเสียของการไมใหการกดหนาอกในภาวะหัวใจหยุดเตน และผลเสียที่นอยกวาเมื่อทำการกดหนาอก ในคนที่ยังมีชีพจรอยู AHA guideline ป 2010 จึงแนะนำใหกดหนาอกหากผูชวยเหลือไมแนใจวามีชีพจรหรือไม การช็อกไฟฟา และการใชเครื่องช็อกหัวใจแบบอัตโนมัติ (AED ) ในเด็กทารก 2010(ใหม): สำหรับเด็ก การใชเครื่องช็อกหัวใจแบบ manual เปนสิ่งที่ควรเลือกใชมากวาการใชเครื่องช็อกหัวใจแบบอัตโนมัติ หากไมมี การใชเครื่องช็อกหัวใจแบบอัตโนมัติ (AED )ที่มีอุปกรณปรับพลังงานไฟฟาเพื่อใชกับเด็ก อาจใชไดเชนกัน แตหากไม สามารถหาไดทั้งสองอยาง อาจใชเครื่องช็อกหัวใจแบบอัตโนมัติทั่วไป 2005(เกา): จากขอมูลพบวา เครื่องช็อกหัวใจแบบอัตโนมัติ (AED ) สามารถใชไดอยางปลอดภัย และมีประสิทธิภาพ ในเด็กอายุ 1-8 ป อยางไรก็ตามยังมีขอมูลไมเพียงพอ ที่จะแนะนำใหใชในเด็กทารกอายุนอยกวา 1 ป เหตุผล: จากรายงานการศึกษาใหมในผูปวย แนะนำวาการใชเครื่องช็อกหัวใจแบบอัตโนมัติ (AED )อาจปลอดภัย และมี ประสิทธิภาพในเด็กทารก เนื่องจากอัตราการรอดชีวิตขึ้นกับการไดรับการช็อกไฟฟาเมื่อเกิดคลื่นไฟฟาหัวใจที่ตองการการช็อก (shockable rhythm) ระหวางหัวใจหยุดเตน ดุงนั้นการใหพลังงานไฟฟาสูงดีกวาไมไดรับการช็อกเลย อยางไรก็ตามยังหลักฐาน ไมมากที่จะสนับสนุนการใชเครื่องช็อคหัวใจแบบอัตโนมัติ (AED )ในเด็กทารก สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 33
  • 34.
    บทที่ 10 การกูชีพขั้นสูงในเด็ก(PEDIATRIC ADVANCED LIFE SUPPORT) สรุปใจความสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลัก o !"##"$%&%'('$$)#$$* +,"-.+/'012+,/#3(#"$#415670/1(8493(:;<#*6#"$=$/&=$>9?@A(B(@%6C*62-4C:;D* *"##'C"*6?@A(B(@3+*C 012*4,%6C:7DC*:ED*0F1(*"8@+$/&#"$5C'-56'DE:;<#%"$# A,B:;<#GE?H23(I"'B+/'3!%6C*6?'"*JD;=#EDAEC#@:(D; A,BI"'B?'"*;/(G,+DE8493(=2; o :?$HC29E$'!ED;E"* capnography/capnometry -/9?9A(B(@3+1351:7HC2-H(-/(E@A+(C9%C2+"-3! A,B2"!*6=$BG-5(K$B+'C"9#"$%@CPR:7HC2=$B:*D( A,B=$/&=$>9=$B8D%LDI"7029#"$#;+(1"2# o AJ(J/9#"$5C'-:+,H2I"'B+/'3!+->;:E1( 8@+$/&:;<# M4#%@3+19C"-0F1( %/19(61:7HC2:(1(#"$;4A,A&&29?K$'* 3($B+'C"9 2 ("%6029#"$#;+(1"2#%6CN*CM4#$&#'( o 7,/99"(029#"$5<2?NOO1" :$DC*!"# 2-4 !4,/##.N*C'C"!B351 monophasic +$H2 biphasic :7HC23+19C"-EC2#"$82( 2 !4,/##.2"!351N;1:5C(#/( (=$D*"):%C":;D*3(?@A(B(@029=62005 ) 8@+$/&#"$5<2??$/19%6C829 A,B?$/19EC2.N=3+13512-C"9(12- 4!4,/##. 7,/99"(NOO1"%6C849#'C" 4 !4,/##.(N*C:#D( 10 !4,/##. +$H2=$D*")NOO1"8498>;%6C351N;13(J413+PC) 2"!351N;12-C"9*6=$B8D%LDI"7A,B=,2;I/-:5C(#/( G;-:Q7"B#"$351JC"(:?$HC295<2?+/'3!A&& biphasic o !"#+,/#R"(%6CA8;9MF9J,:86-!"##"$%6CN;1$/&22#SD:!(849 ?@A(B(@3+*C!F9N;1:7DC*:ED*:$HC29#"$=$/&$B;/& ?'"*:01*01(02922#SD:!(%6C351 G;-%/(%6%6C*6#"$#,/&*"N+,:'6-(:,H2;:=<(=#ED !BE129?'&?>*$B;/&oxyhemoglobin3+1 T94% AEC< 100% :7HC2=129#/(2/(E$"-!"##"$N;1$/&I"'B22#SD:!(3(:,H2;849:#D(N= o :7DC*:ED*E2(3+*C :$HC29#"$5C'-56'DE3(%"$#A,B:;<#%6C*6?'"*JD;=#ED029+/'3!AEC#@:(D; N;1A#C G$?+/'3!:'(E$D:?D,+129:;6-' I"'B+,/9JC"E/;&$$:%"?'"*JD;=#ED029+/'3!:'(E$D:?D,+129:;6-' A,BI"'B?'"*;/(G,+DE8493(=2; o ?@A(B(@+,"-2-C"9:#6C-'#/&-"*6#"$:=,6C-(A=,9 $'*N=MF9#"$3+1A?,:S6C-*%6CM4#!@#/;N'1:Q7"B3(&"9#$)6 A,B#"$!@#/;#"$3+1etomidate 3(?(N01%6C*6I"'B5<2?!"##"$ED;:5H123(#$BA8:,H2; o 012&C95613(#"$%@#"$,;2>)+I4*D$C"9#"-:7HC2#"$$/#U" (Therapeutic hypothermia)M4##,C"'MF93(&"9#$)6 o *60127D!"$)"3+*C3(#"$'D(D!Q/-#"$:86-56'DE!"#+/'3!+->;:E1(#$B%/(+/( (sudden cardiac death) M4#:7DC*:ED*0F1(*"3+*C o &>?,"#$J41=VD&/ED N;1$/&?@A(B(@3+1=$F#U"J41:56C-'5"P3(%6C%6C%@N;1 #C2(#"$3+1 amiodarone +$H2 procainamide 3(?(N01+/'3!:E1(JD;!/9+'B %6C*6#"$N+,:'6-(:=<(=#ED (hemodynamic stable) คำแนะนำเกี่ยวกับการติดตามระดับกาซคารบอนไดออกไซดในลมหายใจออก 2010 (ใหม): เครื่องตรวจวัดระดับกาซคารบอนไดออกไซดในลมหายใจออก (capnography/capnometry) ถูกแนะนำใหใชใน การประเมินทางคลินิก เพื่อยืนยันตำแหนงทอหายใจในเด็กทารกแรกเกิด เด็กทารก และเด็กโต ที่มีการเตนของหัวใจในทุก สถานการณ (เชน นอกโรงพยาบาล หองฉุกเฉิน หอผูปวยวิกต หอผูปวย และหองผาตัด) และระหวางการนำสงในโรงพยาบาล และระหวางโรงพยาบาล (รูป 3A หนา 13) การติดตามcapnography และcapnometry อยางตอเนื่องถาทำได อาจมีประโยชนใน ระหวางการทำ CPR ชวยบอกการรักษา โดยเฉพาะอยางยิ่งประสิทธิภาพของการกดหนาอก (รูป 3A หนา 13) สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 34
  • 35.
    2005 (เกา): ในเด็กทารกและเด็กโต ที่มีชีพจร การใชเครื่องตรวจวัดระดับกาซคารบอนไดออกไซดในลมหายใจออก ใชเพื่อยืนยัน ตำแหนงทอหายใจ นอกโรงพยาบาล ในโรงพยาบาล และระหวางการนำสงผูปวย เหตุผล: การติดตามระดับกาซคารบอนไดออกไซดในลมหายใจออก (capnography/capnometry)โดยทั่วไปใชเพื่อยืนยัน ตำแหนงทอหายใจในทางเดินหายใจ และอาจชวยบอกในกรณีที่ทอหายใจเลื่อนหลุดไดรวดเร็วมากกวาการตรวจติดตามระดับ ความเขมขนออกซิเจนในเลือดเนื่องจากการเคลื่อนยายผูปวย เพิ่มความเสี่ยงในการเลื่อนหลุดของทอหายใจ การติดตามระดับ กาซคารบอนไดออกไซดในลมหายใจออกตลอดเวลามีความสำคัญยิ่งในสถานการณเชนนี้ การศึกษาในสัตวทดลอง และในผูใหญพบวามีความสัมพันธกันอยางยิ่งระหวางระดับ PETCO2 และการรักษาที่ เพิ่มcardiac output ระหวางการทำCPR ระดับ PETCO2ที่ <10-15 mmhg บอกวาการรักษาควรใหความสนใจกับการกด หนาอกใหดียิ่งขึ้น และตองแนใจวาไมชวยหายใจมากจนเกินไป และการเพิ่มขึ้นอยางทันทีและตอเนื่องของระดับ PETCO2 จะ สังเกตไดไมนาน กอนจะสามารถตรวจพบการไหลเวียนกลับมา(ROSC) ไดทางคลินิก ดังนั้นการใชเครื่องตรวจติดตามระดับ PETCO2อาจชวยลดความจำเปนในการรบกวนการกดหนาอกเพื่อตรวจชีพจรได ระดับพลังงานไฟฟาที่ใชในการช็อค 2010 (ใหม ): ยอมรับการใชระดับพลังงานไฟฟา 2-4 จูล/กก.ในการช็อคครั้งแรก แตเพื่อใหงายตอการสอน การให 2 จูล/กก.อาจ ใชไดเชนกัน สำหรับ VF ที่ดื้อตอการรักษาดวยไฟฟา เปนการสมควรที่จะใชพลังงานไฟฟาที่สูงขึ้น พลังงานไฟฟาที่ใชในขั้นตอไป ควรเปนอยางนอย 4 จูล/กก. และสูงกวานั้น แตไมเกิน 10จูล/กก. หรือพลังงานสูงสุดที่ใชในผูใหญ 2005(เกา ): ดวยเครื่องข็อคหัวใจแบบmanual (monophasic หรือ biphasic) ใชพลังงานไฟฟา 2 จูล/กก.สำหรับการช็อคครั้ง แรก และ 4จูล/กก.สำหรับการช็อคครั้งตอๆไป เหตุผล: จำเปนตองมีขอมูลเพิ่มเติมอีก ในการสรุปวาพลังงานไฟฟาที่เหมาะสมสำหรับการช็อคหัวใจในเด็กควรเปนเทาไร ยังมี หลักฐานจำกัดเกี่ยวกับพลังงานไฟฟาที่มีประสิทธิภาพ และระดับพลังงานสูงสุดที่ใชไดในเด็ก แตก็มีขอมูลบางอยางสนับสนุนการ ใชระดับพลังงานที่สูงกวานาจะปลอดภัย และมีประสิทธิภาพมากกวา จากหลักฐานที่มีอยูจำกัดที่จะสนับสนุนการเปลี่ยนแปลง คำแนะนำใหมจึงเปนเพียงการปรับเปลี่ยนเล็กนอย ที่อนุญาตใหใชพลังงานไฟฟาที่สูงกวาเดิมได จนถึงระดับสูงสุดที่ผูเชี่ยวชาญ เชื่อวายังปลอดภัย จำกัดออกซิเจนใหอยูในระดับปกติหลังการชวยฟนคืนชีพ 2010(ใหม) : เมื่อมีการไหลเวียนกลับมาอีกครั้ง ตองทำการติดตามระดับ oxyhemoglobin ในเลือด โดยหากมีอุปกรณทำได ให ควบคุมระดับ oxyhemoglobin ในเลือดให≥94% หากสามารถจัดหาอุปกรณที่เหมาะสมได หลังมีการไหลเวียนกลับคืนมา ให ปรับระดับ FiO2 ใหต่ำสุดที่จะทำให oxyhemoglobin ในเลือด ≥94% จุดประสงคเพื่อหลีกเลี่ยงภาวะขาดออกซิเจน และแนใจวา ไดรับออกซิเจนมากเพียงพอ เนื่องจาก oxyhemoglobin ที่100% สัมพันธกับระดับ PaO2 ประมาณ 80-500 mmhg โดยทั่วไป จึง เปนการสมควรที่จะลด FiO2 ลง ขณะที่คาอิ่มตัวของออกซิเจนเทากับ100% โดยใหอยูที่ระดับ≥94% 2005(เกา): ภาวะออกซิเจนสูงเกินไป และการเกิดreperfusion injury มีการกลาวถึงตั้งแต AHA guideline ป 2005 แตยังไมมีคำ แนะนำที่เฉพาะเจาะจงในการปรับระดับออกซิเจนที่ใช เหตุผล: หากมีอุปกรณทำได ใหควบคุมระดับ oxyhemoglobin ในเลือดใหอยูที่ 94%-99% จากขอมูลที่สนับสนุนวาภาวะ ออกซิเจนที่สูงเกินไป (ระดับ PaO2 ที่สูง) ทำใหเกิด oxidative injury หลังจากมีการไหลเวียนเลือดไปเลี้ยงเซลลที่ขาดเลือด เชนที่ เกิดภายหลังการชวยฟนคืนชีพจากภาวะหัวใจหยุดเตน ความเสี่ยงในการเกิด oxidative injuryอาจลดลงได โดยการปรับระดับ FiO2ใหต่ำลงเพื่อลด PaO2 (ทำไดโดยการติดตามระดับ oxyhemoglobin ในเลือด) โดยในขณะเดียวกันตองแนใจวามีออกซิเจน มากเพียงพอ จากขอมูลการศึกษาในผูใหญเมื่อเร็วๆนี้5 แสดงใหเห็นถึงผลการรักษาที่แยกวาจากการใหออกซิเจนมากเกินไป หลังการชวยฟนคืนชีพจากภาวะหัวใจหยุดเตน การชวยชีวิตในทารกและเด็กที่มีความผิดปกติของหัวใจแตกำเนิด 2010(ใหม ): คำแนะนำเฉพาะถูกเพิ่มเติมขึ้นมาเพื่อใชรักษาภาวะหัวใจหยุดเตนในเด็กทารกและเด็กโตที่ความผิดปกติของหัวใจ ไดแก หัวใจเวนตริเคิลหองเดียว(single ventricle),Fontan or hemi-Fontan/bidirectional Glenn physiology และภาวะความดัน โลหิตสูงในปอด สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 35
  • 36.
    2005(เกา): หัวขอเหลานี้ไมไดถูกกลาวถึงใน AHAguideline ป 2005 เหตุผล: ลักษณะกายวิภาคที่จำเพาะแตกตางออกไปในกลุมที่มีความผิดปกติของหัวใจแตกำเนิด ทำใหเกิดความทาทายในการ ชวยชีวิต จากเคาโครงของป2010 มีคำแนะนำเฉพาะสำหรับการชวยฟนคืนชีพในแตละสถานการณ แตสำหรับทุกๆสถานการณมี แนวโนมที่จะใช extracorporeal membrane oxygenationตั้งแตเริ่มตน ในการรักษาเพื่อชวยชีวิตสำหรับสถานพยาบาลที่มี ศักยภาพสูง การรักษาภาวะหัวใจเตนเร็วผิดปกติ 2010(ใหม): หัวใจเตนเร็วชนิด QRS กวาง หมายถึง ความกวางของ QRS> 0.09 วินาที 2005 (เกา): หัวใจเตนเร็วชนิด QRS กวาง หมายถึง ความกวางของ QRS > 0.08 วินาที เหตุผล: ขอมูลดานวิทยาศาสตรลาสุด พบวา QRS ที่กวางผิดปกติ คือ > 0.09 วินาทีในเด็กอายุต่ำกวา 4 ปและ ≥0.1 วินาที ใน เด็กอายุระหวาง 4-16 ป ดวยเหตุนี้ กลุมผูเขียน PALS guideline จึงสรุปวาความกวางที่เหมาะสมสำหรับ QRS ที่กวางผิดปกติ คือ >0.09 วินาที อยางไรก็ตามสำหรับความสามารถของสายตามนุษยไมสามารถแยกความแตกตางที่ 0.01 วินาทีได ดังนั้นจึง ตองเครื่องตรวจคลื่นไฟฟาหัวใจที่สามารถอานผลโดยคอมพิวเตอร เพื่อคำนวณความกวางของ QRS ออกมาไดเปน millisecond ยาในภาวะหัวใจหยุดเตน และภาวะช็อค 2010 (ใหม ): คำแนะนำเกี่ยวกับการใหแคลเซียมถูกกลาวถึงมากขึ้นกวา guideline ฉบับกอน โดยไมแนะนำใหใชแคลเซียมใน ภาวะหัวใจหยุดเตนที่ไมมีหลักฐานสนับสนุนวามีภาวะแคลเซียมในเลือดต่ำ ไดยากลุม Calcium channel blockerเกินขนาด ภาวะแมกนีเซียมสูงในเลือด หรือภาวะโปแตสเซียมสูงในเลือดมากอน การใหแคลเซียมเปนประจำในภาวะหัวใจหยุดเตนไมมี ประโยชน และอาจเปนอันตราย Etomidate ถูกนำมาใชในการชวยการใสทอหายใจ ในเด็กทารก และเด็กโต โดยมีผลตอการ ไหลเวียนนอย แตไมแนะนำใหใชเปนประจำสำหรับผูปวยเด็กที่มีหลักฐานสงสัยภาวะช็อคจากการติดเชื้อในกระแสเลือด 2005 (เกา): ถึงแมวา AHA guideline ป2005 จะระบุวาการใหแคลเซียมเปนประจำไมชวยเพิ่มความสำเร็จในการแกไขภาวะ หัวใจหยุดเตน แตคำวา “ไมแนะนำใหใช” ที่ถูกระบุใน AHA guideline ป 2010 เปนคำที่ชัดเจนมากวาและบงถึงวาอาจมีอันตราย ได Etomidate ไมไดถูกกลาวถึงใน AHA guideline ป2005 เหตุผล: มีหลักฐานสนับสนุนชัดเจนมากกวาคัดคานการใชแคลเซียมในระหวางหัวใจหยุดเตน ทำใหมีการเนนย้ำถึงการหลีกเลี่ยง การใหแคลเซียม ยกเวน ในกรณีที่มีหลักฐานสนับสนุนวามีภาวะแคลเซียมในเลือดต่ำ ไดยา กลุม Calcium channel block- erเกินขนาด ภาวะแมกนีเซียมสูงในเลือด หรือภาวะโปแตสเซียมสูงในเลือด มีหลักฐานสนับสนุนวา มีอันตรายจากการใช etomidate ในผูใหญและเด็กที่มีภาวะช็อคจากการติดเชื้อในกระแสเลือด นำไปสูคำแนะนำที่ใหหลีกเลี่ยงการให etomidate ในภาวะนี้ Etodmidate ทำใหเกิดการกดการทำงานของตอมหมวกไต และ ยับยั้งการหลั่งของ endogenous steroid ซึ่งเปนสิ่งสำคัญในผูปวยที่มีภาวะช็อคจากการติดเชื้อในกระแสเลือด การดูแลภายหลังภาวะหัวใจหยุดเตน 2010 (ใหม ): ถึงแมวายังไมมีการตีพิมพผลการทดลองแบบ prospective randomized trial ในเด็กถึงการรักษาโดยการลด อุณหภูมิ (therapeutic hypothermia) แตหลักฐานสนับสนุนในผูใหญ พบวาการลดอุณหภูมิลง (32-34 องศาเซลเซียส) อาจมี ประโยชนในเด็กวัยรุน ที่ยังคงไมรูสึกตัวภายหลังการชวยฟนคืนชีพ จากภาวะหัวใจหยุดเตน นอกโรงพยาบาล ที่เปน VF และไดรับ การชวยCPRโดยผูพบเหตุ การรักษาโดยการลดอุณหภูมิ(32-34องศาเซลเซียส) อาจพิจารณาใชในเด็กทารก และเด็กโตดวยเชน กัน ในกรณีที่ยังคงไมรูสึกตัวภายหลังการชวยฟนคืนชีพ 2005 (เกา ): จากการคาดการณจากการศึกษาในผูใหญ และเด็กทารกแรกเกิด เมื่อผูปวยเด็กยังคงไมรูสึกตัวภายหลังการชวยฟน คืนชีพ ใหพิจารณาทำการลดอุณหภูมิลงเหลือ32 -34 องศาเซลเซียส เปนเวลา 12-24 ชั่วโมง เหตุผล: มีการศึกษาเพิ่มเติมในผูใหญ ที่ยังคงแสดงใหเห็นถึงประโยชนของการทำการรักษาดวยการลดอุณหภูมิในผูปวยที่ยังคง ไมรูสึกตัว ภายหลังการชวยฟนคืนชีพ ซึ่งรวมไปถึงคลื่นฟาหัวใจแบบอื่นๆนอกเหนือไปจาก VF ดวย สวนขอมูลในเด็กยังคงตองรอ การศึกษา การประเมินการเสียชีวิตจากหัวใจหยุดเตนกระทันหัน (sudden cardiac death) 2010 (หัวขอใหม ) : เมื่อการเสียชีวิตจากหัวใจหยุดเตนกระทันหัน โดยไมสามารถอธิบายสาเหตุไดในเด็กโต หรือวัยหนุมสาว ให ซักประวัติความเจ็บปวยในอดีต ประวัติสมาชิกในครอบครัว (ไดแก ประวัติเปนลมหมดสติ ชัก อุบัติเหตุที่ไมสามารถอธิบายได จม สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 36
  • 37.
    น้ำ หรือการเสียชีวิตกระทันหันโดยไมสามารถอธิบายไดในอายุนอยกวา50ป) และทบทวนคลื่นไฟฟาหัวใจที่เคยตรวจไวกอนหนา นี้ สำหรับเด็กทารกทุกคน เด็กโต หรือวัยรุนที่มีการเสียชีวิตจากหัวใจหยุดเตนกระทันหัน โดยไมสามารถอธิบายสาเหตุได หากเปนไปได ควรไดรับการตรวจชันสูตรอยางสมบูรณ โดยพยาธิแพทยที่เชี่ยวชาญและมีประสบการณดานความผิดปกติของ หัวใจและหลอดเลือดโดยเฉพาะ เนื้อเยื่อควรเก็บเพื่อสงตรวจวิเคราะหดานพันธุกรรม เพื่อหาวามีความผิดปกติจองการทำงาน ของChannel หรือไม (channelopathy) เหตุผล : มีหลักฐานมากขึ้นเรื่อยๆวาในบางรายที่มีการเสียชีวิตอยางกระทันหันในเด็กทารก เด็กโต และวัยหนุมสาวอาจมีความ เกี่ยวของกับการกลายพันธุทางพันธุกรรม ที่นำไปสูความผิดปกติของการไหลเขาออกของประจุไฟฟาของหัวใจ ซึ่งรูจักกันในชื่อวา channelopathy ซึ่งสิ่งเหลานี้นำไปสูการเตนหัวใจผิดปกติอยางรุนแรงจนทำใหเสียชีวิต การใหการวินิจฉัยอยางถูกตองอาจ เปนการชวยชีวิตสมาชิกคนอื่นๆในครอบครัวที่ยังมีชีวิตอยู สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 37
  • 38.
    บทที่ 11 การกูชีพทารก(NEONATAL RESUSCITATION) สรุปใจความสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลัก ในทารกที่มีภาวะหัวใจหยุดเตนโดยสาเหตุหลัก เกิดจากภาวะ asphyxia ดังนั้นลำดับการชวยกูชีวิตยังคงเปน A-B-C โดย อัตราสวนการกดหนาอก : การชวยหายใจเปน 3:1 ยกเวนในกรณีที่สาเหตุของภาวะหัวใจหยุดเตนเกิดจากหัวใจที่ผิดปกติ ราย ละเอียดของหัวขอหลักที่เปลี่ยนไปในป 2010 มีดังตอไปนี้ · เมื่อมีการใหการรักษา positive pressure ventilation หรือ การให oxygen ควรตองมีการติดตามประเมินอาการหลัง จากใหการรักษา โดยประเมินจาก 3 อยางดังนี้ : อัตราการเตนของหัวใจ, อัตราการหายใจ,การประเมินถึง สภาวะ oxy- gen ในรางกาย (ควรประเมินจากการใชเครื่อง pulse oximetry มากกวาการใชดูลักษณะสีภายนอก) · ในทารกที่คลอดโดยการผาคลอดทางหนาทอง มักมีโอกาสที่จะตองไดรับการกูชีวิต · ควรมีการประเมินติดตามการรักษาอยางตอเนื่อง · การรักษาโดยการให oxygen · การดูดเสมหะและสารคัดหลั่ง · เทคนิคการชวยหายใจ (ไมเปลี่ยนจากป 2005) · แนะนำใหมีการใช exhale co2 ในการประเมินเพื่อดูตำแหนงของทอชวยหายใจ · อัตราการกดหนาอกตอการชวยหายใจ · การควบคุมอุณหภูมิ( thermoregulation)ในทารกแรกเกิดที่คลอดกอนกำหนด(ไมเปลี่ยนจากป 2005) · การรักษาดวยการควบคุมอุณหภูมิ therapeutic hypothermia ในชวง post resuscitation care · การผูกมัดสายสะดือสามารถรอได · การระงับหรือยุติการชวยกูชีวิต(ไมเปลี่ยนจากป 2005) ในทารกที่คลอดโดยการผาคลอดทางหนาทองมักมีโอกาสที่จะไดรับการกูชีวิต 2010(ใหม) : ในทารกแรกเกิด ที่เกิดจากมาดาที่ไมมีปจจัยเสี่ยงระหวางการตั้งครรภ ที่คลอดโดยวิธีผาตัดคลอดทางหนาทอง โดย วิธีการระงับความรูสึกเฉพาะสวนในมารดาที่ตั้งครรภในชวง 37-39 สัปดาห พบวา โอกาสที่ตองใสทอชวยหายใจลดลง แตพบวามี ความตองการการชวยหายใจแบบ mask ventilation ที่สูงขึ้น เมื่อเทียบกับทารกที่คลอดวิธีปกติทางชองคลอด ดังนั้นในการคลอด จึงตองมีผูที่คอยชวยเหลือทารกที่มีความสามารถทำ mask ventilation ไดก็เพียงพอ ไมจำเปนตองสามารถใสทอชวยหายใจได การประเมิน อัตราการเตนของหัวใจ ,อัตราการหายใจ,และ oxygenation 2010(ใหม) : เมื่อมีการใหการชวยหายใจโดยใช positive pressure หรือ การให oxygen หลังจากนั้นควรตองมีการประเมินผล การรักษา โดยตองประเมินจาก 3 ลักษณะดังตอไปนี้: อัตราการเตนของหัวใจ,อัตราการหายใจ,ภาวะ oxygenation โดยควร ประเมินจากเครื่องวัด pulse oximeter มากกวาการดูลักษณะสีภายนอก 2005(เกา) : ในป 2005 ใหประเมินผลการติดตามจาก อัตราการเตนของหัวใจ,อัตราการหายใจ, ลักษณะสีภายนอก สาเหตุที่เปลี่ยน เนื่องจากการประเมินลักษณะสีภายนอกนั้น ขึ้นกับการประเมินของแตละบุคคล อาจทำใหมีการประเมินที่ไมตรง กันได และจากขอมูลในปจจุบันที่มีพบวาการดู ภาวะ oxygenation สามารถติดตามประเมินดูไดโดยใช เครื่องวัด pulse oximeter การรักษาโดยการให oxygen 2010(ใหม) : เครื่องวัด pulse oximeter วัดโดยการใช probe ติดที่แขนดานขวา ซึ่งควรจะตองใชเพื่อนำมาประเมินความ ตองการในการไดรับ oxygen สำหรับทารกแรกเกิดที่คลอดครบกำหนดควรเริ่มตนการกูชีวิตดวยการใชอากาศปกติมากกวาการให oxygen 100% หากจำเปนตองให oxygen ควรจะใชแบบ อากาศปกติ ผสมกับ ออกซิเจน ซึ่งปริมาณการใหสามารถใชเตรื่องวัด pulse oximeter ในการประเมินผล โดยติด probe ที่แขนดานขวา บริเวณ ขอมือ หรือ ฝามือ สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 38
  • 39.
    2005(เกา) : หากมีภาวะcyanosis , bradycardia หรือมีอาการผิดปกติทางการหายใจอื่นๆของทารก การชวยเหลือจะให oxy- gen 100% ทันที เหตุผล : จากการวิจัยมีหลักฐานชัดเจนวา ในทารกแรกเกิดที่คลอดครบกำหนดและแข็งแรงดีพบวา หลังคลอดออกมาจะมี ate- rial oxyhemoglobin<60% และตองการเวลามากกวา 10 นาที ระดับ aterial oxyhemoglobin ถึงจะ >90% และยังพบวา hy- peroxia ยังทำใหเกิดภาวะเปนพิษ โดยเฉพาะในทารกที่คลอดกอนกำหนด การดูดเสมหะและสารคัดหลั่ง 2010(ใหม) : การ suction ในแรกคลอดทันที(รวมถึงการใชลูกยางแดง)ควรใชเฉพาะในรายที่เห็นชัดเจนวามีสารคัดหลั่งอุดตันจน ทำใหลำบากตอการหายใจเอง หรือ ใชเมื่อมีการเริ่มใชการชวยหายใจแบบ positive pressure ventilation เทานั้น สำหรับกรณี ทารกแรกเกิดที่ไมคอยตอบสนองตอการกระตุนและมีประวัติน้ำคร่ำมารดามีขี้เทาปน (meconium stain amniotic fluid) ยังคง รักษาตามเดิมคือใสทอชวยหายใจเพื่อทำการดูดเสมหะ (endotracheal suctioning) ในขณะนี้ยังไมมีหลักฐานการวิจัยที่เพียง พอที่จะเปลี่ยนคำแนะนำในการรักษา 2005(เกา) : แพทย/พยาบาล/เจาหนาที่ผดุงครรภ ผูทำการคลอดทารก จะตองทำการดูดเสมหะโดยใชลูกยางแดงดูดในปากและ จมูกในชวงที่เริ่มคลอดไหลแตตองกอนที่คลอดสวนหนาอกออกมา สำหรับในทารกที่แข็งแรง รองดัง มีการเคลื่อนไหวเองไดดีอาจ ไมจำเปนที่ตองดูดเสมหะหลังจากคลอดออกมาแลว สำหรับในกรณีที่น้ำคร่ำมีขี้เทาปน ควรดูดเสมหะในชองปาก ลำคอ และจมูก ทันทีที่ศีรษะคลอดออกออกมา(ยังไมคลอดไหลและลำตัว) ไมวาจะเปนน้ำคร่ำที่มีขี้เทามากหรือนอย (thin และ thick meco- nium) หากทารกที่คลอดในครรภที่มีน้ำคร่ำปนเปอนขี้เทา และพบวาทารกมีปญหาทางการหายใจ ไดแกไมหายใจหรือหายใจนอยลง ตัว ออนไมมีการเคลื่อนไหวแขนขาเอง , อัตราการเตนของหัวใจ < 100 ครั้ง/นาที ควรตองทำ direct laryngoscope ทันทีเพื่อทำการ ดูดขี้เทาที่เหลือออกมาจาก hypopharynx โดยการใสทอชวยหายใจพรอมอุปกรณ meconium suction และดูดเสมหะออกทางทอ ชวยหายใจ เหตุผล : ไมมีหลักฐานยืนยันชัดเจนวาในทารกที่แข็งแรงจะไดประโยชนจากการทำดูดเสมหะในทางเดินหายใจเสมอ ดังนั้นจึงยัง ไมแนะนำใหทำในทุกกรณี (หรือแมวาจะมีขี้เทาปนเปอนก็ตาม) และในขณะเดียวกันยังพบวามีขอเสียที่เกิดขึ้นจากการดูดเสมหะ เชนกัน สำหรับกรณีทารกแรกเกิดที่มีขี้เทาปนเปอนมาในน้ำคร่ำนั้น ยังไมมีหลักฐานที่เพียงพอที่จะแนะนำใหทำ / หรือ ไมให ทำการใสทอชวยหายใจเพื่อทำการดูดเสมหะในหลอดลมในทุกกรณี ยังใหเปนไปตามการพิจารณาของผูดูแลผูปวยตอไป เทคนิคการชวยหายใจ 2010(ไมเปลี่ยนจากป 2005) : การชวยหายใจดวยแรงดันบวก หรือ positive pressure ventilation นั้นควรกระทำดวยความ ระมัดระวัง และควรชวยดวยแรงดันที่เหมาะสมเพียงพอ ซึ่งจะชวยใหอัตราการเตนของหัวใจที่เพิ่มขึ้น หรือ ทำใหทรวงอกขยาย ตัวดีขึ้น หากใชความดันที่สูงเกินไปจะทำอันตรายตอปอดไดในทารกที่คลอดกอนกำหนด อยางไรก็ตาม ยังไมสามารถระบุชัดไดวา คาใดเปนคาที่เหมาะสมของ inflation time ,tidal volume, positive end expiratory pressure ที่ทำใหเกิด functional residual capacity ที่มีประสิทธิภาพสูงที่สุด การชวยหายใจดวยแรงดันบวกอยางตอเนื่องนั้นพบวามีประโยชนมากในทารกที่คลอดกอน กำหนด ในสวนของการใช LMA นั้น ควรจะพิจารณาใชเมื่อการทำ face mask ventilation ไมประสบผลสำเร็จและยังไมสามารถ ใสทอชวยหายใจได คำแนะนำในการติดตามวัด Exhaled CO2 2010(ใหม) : การวัด Exhaled CO2 แนะนำใหใชเพื่อยืนยันตำแหนงทอชวยหายใจวาอยูในหลอดลมหรือไม อาจพบผลลบลวง ได หากมีภาวะ cardiac output ที่ไมเพียงพอ หรือ อาจพบผลบวกลวงได หากเครื่องมือมีการปนเปอน 2005(เกา) : การวัด Exhaled CO2 สามารถชวยดูตำแหนงทอชวยหายใจได เหตุผล : มีหลักฐานจากงานวิจัยเพิ่มมากขึ้นเรื่อยที่บงชี้วาการใชเครื่องติดตามคา Exhaled CO2 มีประโยชนเพื่อการ monitor ทอชวยหายใจมากพอๆ กับประโยชนดานการยืนยันตำแหนงทอชวยหายใจเชนกัน อัตราสวนการกดหนาอกตอการชวยหายใจ สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 39
  • 40.
    2010(ใหม) : แนะนำใหทำการกดหนาอกตอการชวยหายใจดวยอัตรา3:1 หากสาเหตุของการเกิดหัวใจหยุดเตนนั้นคาดวาเกิด จากที่หัวใจผิดปกติใหพิจารณาเพิ่มอัตราการกดหนาอกตอการชวยหายใจเปน 15:2 2005(เกา) : ทำการกดหนาอกตอการชวยหายใจในอัตราสวน 3:1 โดยทำการกดหนาอก 90ครั้ง ชวยหายใจ 30ครั้ง เพื่อใหไดผล รวมของการกดหนาอกและชวยหายใจ 120 ครั้ง/นาที เหตุผล : อัตราการกดหนาอกตอการชวยหายใจในทารกนั้น ยังไมทราบคาที่เหมาะสมแนชัด แตพบวาอัตราการกดหนาอกตอการ ชวยหายใจ ที่ 3:1 สามารถเพียงพอตอการชวยหายใจในทารกที่หัวใจหยุดเตนโดยมีสาเหตุจากภาวะการหายใจผิดปกติ (as- phyxia) ได สำหรับในกรณีของทารกที่มีภาวะหัวใจหยุดเตนโดยสันนิษฐานวามีสาเหตุจากพยาธิสภาพของหัวใจ ควรพิจารณา ทำการกดหนาอกตอการชวยหายใจ ที่ 15:2(กรณีที่มีผูทำการชวยชีวิต 2 คน) จะไดประโยชนกวาเนื่องจากมีอัตราการกดหนาอก ตอการชวยหายใจสูงกวา Post Resuscitation Therapeutic Hypothermia 2010(ใหม) : แนะนำใหในทารกที่คลอดออกมาที่มีอายุครรภมากกวาหรือเทากับ 36 สัปดาหที่มีภาวะ hypoxic ischemic en- cephalopathy ที่ระดับความรุนแรงตั้งแตปานกลางจนถึงวิกฤติ ควรไดรับการรักษาดวยภาวะ hypothermia ควรมีการเก็บขอมูล และติดตามผลการรักษาในระยะยาว 2005(เกา) : มีการศึกษาวิจัยทั้งใน คนและในสัตวพบวา การทำใหสมองอยูในภาวะ hypothermia ในทารกที่มีปญหาหายใจ ติดขัด (asphyxia) ซึ่งพบวาลดการบาดเจ็บตอเนื้อสมองได แตยังไมแนะนำใหนำไปใชจนกวาจะมีการศึกษาในคนและในสัตว อยางเพียงพอ เหตุผล : จากงานวิจัยแบบสุมในสหสถาบัน (Randomized controlled multicenter trial) หลายงานวิจัยที่พบวาการทำใหเกิด ภาวะ hypothermia (33.5°c-34.5°c)ในทารกที่มีอายุครรภคลอดที่มากกวาหรือเทากับ 36 สัปดาห ที่มีภาวะ hypoxic ischemic encephalopathy ที่ระดับความรุนแรงตั้งแตปานกลางจนถึงวิกฤติ จะชวยลดอัตราการเสียชีวิต และภาวะทุพพลภาพได โดยมีการ ติดตามผลจนทารกอายุ 18เดือน การผูกมัดสายสะดือที่ชาลง 2010(ใหม) : มีหลักฐานงานวิจัยมากขึ้นที่พบวาการผูกมัดสายสะดือที่ชาลงอยางนอย 1 นาที จะเกิดประโยชนตอทารกแรกเกิด ทั้งที่คลอดไมครบและครบกำหนด ที่ไมตองการการชวยกูชีวิต และยังไมมีหลักฐานอางอิงที่พอเพียงที่จะสนับสนุนหรือ ปฏิเสธ การ ผูกมัดสายสะดือที่ชาลงในทารกที่ตองการการชวยกูชีวิต การยุติการชวยกูชีวิต 2010(ยืนยันคำแนะนำจากป 2005 ) : ในทารกแรกเกิดที่คลอดออกมาแลวไมพบวามีการเตนของหัวใจ หลังจากการใหการชวย เหลือกูชีวิตไป 10 นาที ก็ยังไมมีการเตนของหัวใจที่กลับคืนมา ถือวาเพียงพอตอการตัดสินใจที่ยุติการชวยกูชีวิต ในกรณีที่จะ ตัดสินใจใหทำการกูชีวิตตอไปแมวา 10 นาทีผานไปแลวก็ตามขึ้นกับ สาเหตุของภาวะหัวใจหยุดเตน อายุคครภที่คลอด ภาวะ แทรกซอน บทบาทการรักษาในสภาวะ hypothermia และความรูสึกของผูปกครองในการยอมรับตอการเสียชีวิต เมื่อพบวาอายุ ครรภ น้ำหนักแรกคลอด ภาวะพิการตั้งแตแรกเกิด ซึ่งมีโอกาสในการรอดชีวิตมีนอยมาก ดังนั้นในกรณีนี้ไมตองทำการกูชีวิต สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 40
  • 41.
    บทที่ 12 ประเด็นทางจริยธรรม(ETHICAL ISSUES) สรุปใจความสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลัก K ประเด็นทางจริยธรรมที่เกี่ยวของการการกูชีพมีความซับซอน เกิดขึ้นในหลายๆสถานการณ (ทั้งใน และนอกโรงพยาบาล) และเกิดขึ้นกับผูชวยเหลือหลายระดับ (ทั้งผูชวยเหลือเบื้องตน จนถึงบุคลากรทางการแพทย) และเกิดขึ้นทั้งระหวางทำการกูชีพขั้น พื้นฐาน และขั้นสูง บุคลากรทางการแพทยทุกคน ควรพิจารณาปจจัยทางจริยธรรม กฎหมาย และ ทางวัฒนธรรม ที่เกี่ยวของใน การใหการชวยเหลือผูปวยที่จำเปนตองไดรับการกูชีพ ถึงแมวาตองกระทำการตัดสินใจระหวางการทำการกูชีพ แตการตัดสินใจ ตองกระทำบนหลักการทางวิทยาศาสตร ความตองการของผูปวยหรือตัวแทน และ หลักการทางกฎหมายของแตละพื้นที่ การยุติความพยายามกูชีพในผูใหญ ที่มีภาวะหัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาล 2010 (ใหม): สำหรับผูใหญที่มีภาวะหัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาล และไดรับการเฉพาะการกูชีพระดับพื้นฐาน ไดมีการจัดทำ ”ขอกำหนดเพื่อยุติการกูชีพขั้นพื้นฐาน (BLS termination resuscitation rule)” โดยพิจารณาสิ้นสุดการกูชีพขั้นพื้นฐานตั้งแตกอน การขนสงดวยรถพยาบาล เมื่อสภาวะของผูปวยตรงตามขอกำหนด ดังตอไปนี้ทุกขอ - มีสภาวะหัวใจหยุดเตนที่ไมมีเจาหนาที่ระบบบริการการแพทยฉุกเฉิน หรือ เจาพนักงานกูชีพขั้นตน - ไมมีการกลับมาของสัญญาณชีพ(ROSC) หลังจากใหการกดหนาอกผายปอดกูชีพ และการวิเคราะหจากเครื่องกระตุน หัวใจอัตโนมัติ ครบ 3 รอบ - ไมมีการปลอยกระแสไฟฟาออกจากเครื่องกระตุนหัวใจ สำหรับสถานการณที่หนวยกูชีพขั้นสูงออกปฏิบัติการชวยเหลือผูใหญที่มีภาวะหัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาล ไดมีการจัดทำ ”ขอ กำหนดเพื่อการยุติการกูชีพขั้นสูง (ALS termination resuscitation rule)” โดยพิจารณายุติการกูชีพ เมื่อสภาวะของผูปวยตรงตาม ขอกำหนด ดังตอไปนีทุกขอ ้ - เปนการเสียชีวิตโดยไมมีผูพบเห็น - ไมมีการนวดผายปอดกูชีพโดยผูเห็นเหตุการณ - ไมมีการกลับมาของสัญญาณชีพ(ROSC) หลังจากใหการกูชีพขั้นสูงเสร็จสิ้น ณ ที่เกิดเหตุ - ไมมีคลื่นไฟฟาหัวใจแบบที่จะไดรับการรักษาดวยเครื่อง Defibrillator หรือ AED (no shock delivered) การใชงานขอกำหนดดังกลาว รวมถึง กระบวนการติดตอผูควบคุมทางการแพทยเมื่อมีขอบงชี้ เจาหนาที่ระบบบริการการแพทย ฉุกเฉินควรไดรับการฝกอบรม เกี่ยวกับการแจงขอมูลที่มีความละเอียดออนกับครอบครัวของผูปวยเกี่ยวกับผลลัพธของการกูชีพ ควรมีความรวมมือระหวางหนวยงานตางๆ เชน แผนกฉุกเฉินของโรงพยาบาล หนวยชันสูตรพลิกศพ แพทยผูควบคุมระบบการ แพทยฉุกเฉิน และ เจาหนาที่ตำรวจ หากจะใหยุติการกูชีพจากภายนอกโรงพยาบาลดังกลาว 2005 (เกา): ไมมีการจัดทำขอกำหนดมากอนหนานี้ เหตุผล : กฎการสิ้นสุดการกูชีพขั้นสูงของทั้งหนวยกูชีพขั้นพื้นฐานและหนวยกูชีพขั้นสูง ไดรับการยอมรับอยางแพรหลายในระบบ การแพทยฉุกเฉินของประเทศสหรัฐอเมริกา แคนาดา รวมถึงในยุโรป การนำกฎดังกลาวไปใชงานสามารถลดอัตราการขนสงผูปวย สูโรงพยาบาลที่ไมมีความจำเปนลงได รอยละ 40 ถึง 60 ซึ่งสงผลใหชวยลดความอันตรายบนทองถนน ที่ทำใหเจาที่ผูชวยเหลือผู ปวยและสาธารณชนมีความเสี่ยง ลดการละเลยตอความเสี่ยงของเจาหนาที่หนวยบริการการแพทยฉุกเฉิน และ ลดปริมาณการ รณรงคของแผนกฉุกเฉินซึ่งมีราคาแพง หมายเหตุ: แนวทางการตัดสินใจนี้ ไมมีการจัดทำสำหรับผูปวยเด็ก(ทารกแรกคลอด เด็ก เล็ก หรือ เด็กโต) ที่มีภาวะหัวใจหยุดเตนกอนถึงโรงพยาบาล เนื่องจาก ไมเคยมีการศึกษาที่เชื่อถือได เกี่ยวกับปจจัยที่สัมพันธกับ ผลของการกูชีพในภาวะหัวใจหยุดเตนนอกโรงพยาบาลในผูปวยกลุมนี้ ตัวชี้วัดการพยากรณโรคในผูปวยหลังภาวะหัวใจหยุดเตนที่ไดรับการรักษาดวยควบคุมอุณหภูมิกายใหต่ำ ลง (Therapeutic Hypothermia) 2010 (ใหม): ในผูใหญที่รอดชีวิตหลังเกิดภาวะหัวใจหยุดเตนและไดรับการรักษาดวยวิธีควบคุมอุณหภูมิกายใหต่ำลง (Thera- peutic Hypothermia) มีคำแนะนำใหประเมิน อาการทางระบบประสาท การตรวจคลื่นไฟฟาสรีระวิทยาของสมอง (Electro- สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 41
  • 42.
    physiology) การตรวจวิเคราะห Biomarkerและการตรวจทางรังสีของสมอง ซึ่งทำการประเมินในอีก 3 วันหลังผูปวยรอดจาก ภาวะหัวใจหยุดเตน ในปจจุบัน หลักฐานทางวิทยาศาสตรที่ชวยในการตัดสินใจยุติความพยายามในการยื้อชีวิต (withdrawal of life support) ยังมีขอจำกัด แพทยควรจดบันทึกขอมูลตัวชี้วัดทุกประเภทอยางนอย 72 ชั่วโมงหลังรอดจากภาวะหัวใจหยุดเตน และไดรับการรักษาดวยภาวะอุณหภูมิกายต่ำ และใชการตัดสินใจที่ดีที่สุดโดยตั้งอยูบนขอมูลตัวชี้วัดขางตน ในการตัดสินใจวาจะ สิ้นสุดการชวยกูชีพหรือไมตามความเหมาะสม 2005 (เกา): ไมมีการกำหนดตัวชี้วัดการพยากรณโรคในผูปวยหลังภาวะหัวใจหยุดเตนที่ไดรับการรักษาดวยวิธีควบคุมอุณหภูมิ กาย Therapeutic Hypothermia สำหรับผูปวยที่ไมไดรับการรักษาดวยวิธีควบคุมอุณหภูมิกาย Therapeutic Hypothermia นั้น จากการวิเคราะหอภิมาน(Meta- analysis) ในการศึกษาวิจัย 33 เรื่อง เกี่ยวกับ ผลลัพธของภาวะโคมาจากสมองขาดออกซิเจนและขาดเลือด (anoxic-ischemic coma) พบวา ปจจัยที่สงผลตอผลลัพธที่ไมดี่ มี 3 ปจจัย คือ - ตรวจไมพบปฏิกิริยาของรูมานตาในวันที่สาม - ตรวจไมพบการตอบสนองทาง motor ตอสิ่งกระตุน / ความเจ็บปวด ในวันที่สาม - ตรวจไมพบการตอบสนองของเสนประสาทมีเดียนทั้งสองขาง จากการกระตุนทางกระแสไฟฟาที่สมอง (Somatosensory-evoked potentials) ในสภาวะที่อุณหภูมิปกติและมีภาวะโคมาอยางนอย 72 ชั่วโมง หลังมีภาวะ สมองขาดออกซิเจนและขาดเลือด การยุติความพยายามในการชวยกูชีพสามารถกระทำไดอยางถูกตองทางจริยธรรมในกรณีนี้ เหตุผล : บนพื้นฐานของหลักฐานทางการแพทยที่จำกัด ปจจัยที่สงผลตอผลลัพธที่ไมดีของผูปวยหลังภาวะหัวใจหยุดเตนที่ไดรับ การรักษาดวยภาวะอุณหภูมิกายต่ำ ไดแก การตรวจไมพบการตอบสนองแบบ N20 peak จากสมองทั้งสองขาง จากการกระตุน ทางกระแสไฟฟาที่สมอง (Somatosensory-evoked potentials) ในเวลา ≥ 24 ชั่วโมง และ การตรวจไมพบทั้งปฏิกิริยาของ กระจกตา และรูมานตา ในเวลา ≥ 3 วัน หลังจากภาวะหัวใจหยุดเตน ยังมีหลักฐานทางการแพทยแนะนำอีกวา การตรวจ Glas- gow Coma Scale โดยดูคะแนนของการสั่งการของสมองที่มีคา ≤ 2 ในเวลา 3 วันหลังจากพบภาวะหัวใจกลับมาเตนเอง(ROSC) และการตรวจพบภาวะชักไมหยุด(Status epilepticus) ไมไดบงถึงผลลัพธที่แยของผูปวยหลังภาวะหัวใจหยุดเตนที่ไดรับการรักษา ดวยภาวะอุณหภูมิกายต่ำ (แตยังมีการศึกษาวิจัยคอนขางจำกัด) ในขณะเดียวกัน อาจมีโอกาสพบการกลับมาของความรูสึกตัว และการรับรูของผูปวยหลังภาวะหัวใจหยุดเตนที่ไดรับการรักษาดวยภาวะอุณหภูมิกายต่ำ แมวาจากการตรวจจะไมพบการตอบ สนอง N20 ทั้งสองขาง หรือมีการตอบสนองเพียงเล็กนอยจากเสนประสาทมีเดียนดวยการกระตุนโดยใชกระแสไฟฟา (Somatosensory-evoked potentials)ก็ตาม (แตพบยังพบรายงานกรณีผูปวยนอยมาก) แสดงใหเห็นวาปจจัยดังกลาวก็อาจยัง เชื่อถือไมไดเชนกัน ความนาเชื่อถือของสารเคมีที่บงสภาวะมีชีวิต (Biomarker) ที่บงบอกถึงพยากรณโรคก็ยังถูกจำกัดโดยจำนวน ผูปวยที่ถูกศึกษายังมีจำนวนนอยเกินไป สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 42
  • 43.
    บทที่ 13 การฝกอบรมการประยุกตใชในทางปฏิบัติ และการทำงานรวมกันเปนทีม (EDUCATION, IMPLEMENTATION, AND TEAMS) K การฝกอบรม การประยุกตใช และการทำงานเปนทีม เปนหัวขอใหมใน แนวปฏิบัติการกดหนาอกฝายปอดกูชีพ ป 2010 ของ AHA และ ECC เพื่อตอบสนองการเพิ่มขึ้นของหลักฐานทางการแพทยที่ดีที่สุด เกี่ยวกับการฝกอบรมทักษะการกูชีพ การ ประยุกตหวงโซของการรอดชีวิต (Chain of survival) มาสูการปฏิบัติไดจริง และการพัฒนาสูแนวทางปฏิบัติที่ดีที่สุดในดานการ ทำงานรวมกันเปนทีม และระบบการดูแลรักษาผูปวยครบวงจร เนื่องจาก ขอมูลดังกลาวมีผลกระทบตอเนื้อหาและรูปแบบที่จะใช เปนหลักสูตรในการนำมาฝกอบรม จึงไดมีคำแนะนำกลาวไวในประเด็นนี้ดวยเชนกัน สรุปใจความสำคัญ คำแนะนำหลักและจุดเนนย้ำในหัวขอนี้ไดแก : - หลักสูตรกูชีพขั้นพื้นฐานและขั้นสูง (ที่มีอายุใบอนุญาต 2 ป ตามแบบของ American Heart Association certificates) ควรประกอบดวยการประเมินความรูและทักษะในการกูชีพเปนระยะ รวมไปถึงการสนับสนุน หรือ ฟนฟูวิชาการใหทัน สมัยตามความจำเปน ปจจุบัน ยังไมมีขอสรุปในเรื่องการกำหนดระยะเวลาและวิธีการที่เหมาะสมในการประเมินความรู ซ้ำ หรือฟนฟูวิชาการดังกลาว และยังตองการการศึกษาเพิ่มเติมตอไป - หลักสูตรการเรียนการสอน CPR ไดจัดใหมีประเด็นการสนับสนุนใหมีการทำ bystander CPR ใหมากขึ้น - ควรมีการฝกสอนการชวยชีวิตโดยใชการกดหนาอกเพียงอยางเดียว (compression-only CPR) แกผูที่อาจไมอยาก ทำการ CPR แบบเต็มรูปแบบ (คือมีการกดหนาอกและชวยหายใจ) เพื่อใหผูประสบเหตุ ลดความลังเลที่จะทำการชวยกู ชีพ (เชน ความกลัว หรือหวั่นใจ เวลาที่ตองพบกับผูปวยที่มีภาวะหัวใจหยุดเตนจริงๆ) และทำการชวยชีวิตพื้นฐานได - เจาหนาที่สั่งการในระบบการแพทยฉุกเฉิน ควรสามารถใหคำแนะนำทางโทรศัพทเพื่อชวยใหผูประสบเหตุประเมินไดวา ผูปวยมีภาวะหัวใจหยุดเตนหรือไม เชน ผูปวยที่อาจยังหายใจแตไมใชการหายใจปกติ หรือหายใจเฮือก(Gasping) เปนตน และชวยกระตุนใหผูประสบเหตุ ตัดสินใจทำการ CPR ทันที ถาสงสัยวาผูปวยมีภาวะหัวใจหยุดเตน เจาหนาที่สั่ง การในระบบการแพทยฉุกเฉินอาจสามารถให คำแนะนำทางโทรศัพทในการปฏิบัติ เพื่อชวยใหผูประสบเหตุที่ไมเคยได รับการฝกอบรมการกูชีพมากอน สามารถทำการชวยชีวิตโดยใชการกดหนาอกเพียงอยางเดียว (compression-only CPR) ได - ทักษะการกูชีพขั้นตน สามารถเรียนรูไดจากการดูวีดีทัศนสื่อการสอน โดยมีผลลัพธเทียบเทากับการฝกโดยวิธีปกติตาม หลักสูตรเดิม - เพื่อลดระยะเวลาที่ผูปวยจะไดรับการทำการกระตุนหัวใจดวยไฟฟา การใชเครื่องกระตุนหัวใจอัตโนมัติหรือ AED ไมควร จำกัดเฉพาะผูไดรับการฝกอบรมการใชงานมากอนแลวเทานั้น อยางไรก็ตาม การเขารับการอบรมการใชเครื่องกระตุน หัวใจอัตโนมัตินั้น ชวยพัฒนาความสามารถของผูใชไดดีขึ้น (จากการทดสอบในสถานการณจำลอง) มากกวาผูไมเคย อบรมอยางชัดเจน และยังแนะนำใหมีการจัดการเรียนการสอนในเรื่องนี้ตอไป - การทำงานเปนทีม และทักษะความเปนผูนำ ยังเปนสิ่งที่ควรมีในการฝกอบรมอยางตอเนื่องทั้งในหลักสูตรกูชีพขั้นสูง สำหรับผูใหญ และการกูชีพขั้นสูงในเด็ก - หุนจำลองที่มีลักษณะเหมือนจริง เชน มีความสามารถในการแสดงการขยายของทรวงอก หรือมีเสียงปอด สามารถสราง ชีพจร รวมถึงความดันโลหิต และ สามารถพูดได อาจมีประโยชนสำหรับการบูรณาการความรู ทักษะ และ เจตคติ ที่ จำเปนในการฝกการกูชีพขั้นสูง และการกูชีพขั้นสูงในเด็ก อยางไรก็ตาม ขอมูลที่ไดยังไมเพียงพอในการแนะนำหรือตอ ตานการใชงานหุนดังกลาวในหลักสูตรฝกอบรม - ไมควรมีการใชขอสอบแบบเขียนเพียงอยางเดียวในการประเมินสมรรถนะของผูเขาฝกอบรมในหลักสูตรกูชีพขั้นสูง ทั้งใน เด็กและในผูใหญ ควรจัดใหมีการประเมินดานทักษะปฏิบัติการ (Performance assessment) ดวย - การประเมินผลควรทำเปนกิจลักษณะอยางจริงจัง ทั้งเพื่อประเมินวาผูเขาอบรมไดบรรลุวัตถุประสงคการเรียนรูหรือไม และยังรวมถึงประสิทธิผลของหลักสูตรดวย สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 43
  • 44.
    - อุปกรณบันทึกการนวดหนาอกฝายปอดกูชีพ และแสดงผลการปฏิบัติ อาจมีประโยชนในการฝกอบรมผูใหการชวยเหลือ และอาจมีประโยชนในตรวจดูความกาวหนาในการปฏิบัติการนวดหนาอกฝายปอดกูชีพในผูปวยจริง - การทบทวนและสรุปหลังจบการเรียนการสอน หรือ Debriefing เปนกระบวนการที่เนนผูเรียนเปนศูนยกลาง (learner- focused) โดยเปนกลวิธีละมุนละมอมที่สามารถชวยใหทั้งผูเรียนและทีม สามารถพัฒนาการเรียนรูรวมกันโดยหลีกเลี่ยง วิธีการตำหนิได การ Debriefing ควรมีการรวมอยูในหลักสูตรกูชีพขั้นสูง เพื่อชวยใหเกิดการเรียนรูและสามารถใชในการ ทบทวนวิธีการในการปฏิบัติจริง ทำใหเกิดการพัฒนากระบวนการกูชีพได หลังจบกระบวนการ - ควรมีการจัดการอยางเปนระบบ(Systems-based approaches) เพื่อพัฒนาทักษะการกูชีพในวงกวาง เชน ระบบดูแลผู ปวยสวนทองถิ่น และ ทีมกูชีวิตในโรงพยาบาล หรือพื้นที่ตางๆ (Medical Emergency Team) เพื่อชวยใหเกิดประโยชน ในการลดความแตกตางในทางปฏิบัติ และทำใหโอกาสของการรอดชีวิตจากภาวะหัวใจหยุดเตน ในแตละทองที่ ดีขึ้น อยางเปนระบบได 2 ป นานเกินไป ในการประเมินทักษะการกูชีพซ้ำ 2010 (ใหม): อายุของเอกสารรับรองทักษะการกูชีพตาม American Heart Association คือ 2 ป แตแนะนำใหควรมีการประเมิน ซ้ำในระหวางรอบ 2 ป โดยมีการฟนฟูวิชาการตามความจำเปน แตปจจุบัน ยังไมมีขอมูลเพียงพอเพื่อกำหนดระยะเวลาและวิธีการ ที่เหมาะสมในการประเมินความรูซ้ำ เหตุผล : คุณภาพของการฝกอบรมและความถี่ในการฝกอบรมซ้ำเปนปจจัยสำคัญในการพัฒนาประสิทธิภาพของการกูชีพ ใน ทางอุดมคตินั้น การฝกอบรมซ้ำไมควรมีการจำกัดที่ระยะเวลา 2 ป การฝกซ้ำบอยๆเปนสิ่งที่มีความจำเปนในการรักษาระดับ คุณภาพของการกูชีพ โดยมีเปาหมายเพื่อการรักษาระดับคุณภาพของการกูชีพ ทั้งผูฝกสอนและผูเขารับการอบรมควรตระหนักวา การผานการฝกอบรมกูชีพตามหลักสูตรของ AHA และ ECC นั้น เปนเพียงกาวแรกเทานั้น การฝกอบรมของ American Heart Association และ ECC ควรเปนสวนหนึ่งที่ชวยใหมีการศึกษาและการพัฒนาคุณภาพการกูชีพอยางตอเนื่อง ซึ่งสะทอนความ ตองการและการฝกฝนของทั้งตัวบุคคลและระบบ แตในปจจุบันนี้ยังไมพบวิธีการใดที่ไดรับการยืนยันวาที่ดีที่สุดในการรักษาระดับ ความรูและคุณภาพของการกูชีพ การเรียนรูเพื่อความเชี่ยวชาญ 2010 (ใหม): อุปกรณบันทึกการนวดหนาอกฝายปอดกูชีพ และแสดงผลการปฏิบัติรุนใหมๆ อาจมีประโยชนในการฝกอบรมผู ใหการชวยเหลือ และเปนสวนหนึ่งของยุทธศาสตรทั้งหมดในการพัฒนาคุณภาพของการกูชีพในผูปวยในสถานการณจริง การฝก เพื่อใหมีทักษะในการดูแลผูปวยที่มีการบูรณาการและซับซอน ที่จำเปนในการปฏิบัติการนวดหนาอกที่เพียงพอนั้น ตองมีเปาหมาย ที่ผูเขารับการฝกอบรมวาตองฝกปฏิบัติจนมีความเชี่ยวชาญและสามารถแสดงใหเห็นวาปฏิบัติไดจริง เหตุผล : การประเมินผลการกดหนาอกโดยหลักแลว จะเนนใหมีทักษะปฏิบัติที่แมนยำใน 3 องคประกอบ ไดแก ความถี่ในการกด ความลึกในการกด และการปลอยใหมีการขยายกลับของทรวงอก(recoil) รวมถึงหามมิใหมีการขัดขวางการกดหนาอก เปนความ ทาทายอยางสูง แมกระทั่งผูที่เปนผูเชี่ยวชาญที่ไดรับการฝกมาอยางดีก็ตาม ดังนั้น ผูเขาฝกอบรมจะตองไดรับการใหความสนใจ ในการระหวางการฝกกดหนาอกเปนอยางดี คำแนะนำในการกูชีพป 2010 ของ AHA และ EEC ไดใหความสำคัญกับการทำให มั่นใจวาผูฝกอบรม สามารถทำการกดหนาอกไดอยางถูกตอง การฝกพื้นฐานอยางการ “กดใหแรง และ กดใหเร็ว” อาจไมเพียง พอที่จะทำใหแนใจวา การกดหนาอกทำไดอยางยอดเยี่ยม การใชอุปกรณบันทึกการกดหนาอกฝายปอดกูชีพ และแสดงผลการ ปฏิบัติ ระหวางการฝกกดหนาอกนั้น จะชวยเพิ่มการเรียนรูและการจดจำได การพิชิตกำแพงที่ทำใหละเลยการชวยกูชีพ 2010 (ใหม): การฝกอบรมควรมีการพูดถึงอุปสรรคที่สงผลตอการตัดสินใจเขาของผูประสบเหตุคนแรกในการชวยเหลือผูปวยดวย การนวดหนาอกฝายปอดกูชีพ เหตุผล : ความกลัวของผูชวยเหลือผูปวย สามารถทำใหลดลงไดดวยการใหความรูเกี่ยวกับความเสี่ยงที่แทจริงที่อาจเกิดขึ้นตอผู ชวยเหลือ และตัวผูปวยเอง การใหความรูอาจชวยใหประชาชนทั่วไปที่เคยผานการฝกอบรมการกูชีพขั้นพื้นฐานใหสามารถชวย เหลือผูปวยไดดีขึ้น จากการศึกษาพบวาคำตอบที่พบบอยๆ จากผูประสบเหตุนั้นคือจริงๆ แลวทุกคนตางกังวล รูสึกไมมั่นใจและ ตื่นตระหนก หลักสูตรการฝกอบรมควรสอนวิธีการลดอาการดังกลาว เจาหนาที่สั่งการในระบบการแพทยฉุกเฉินควรรูจัก สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 44
  • 45.
    วิเคราะหสภาวะอารมณของผูประสบเหตุ และชวยแนะนำใหผูประสบเหตุสามารถทำการชวยเหลือผูปวยไดอยางถูกตองและมี ประสิทธิภาพได การเรียนรูเรื่องทักษะการทำงานเปนทีมในการกูชีพขั้นสูงสำหรับผูใหญและการกูชีพขั้นสูงในเด็ก 2010 (ใหม):การฝกอบรมการกูชีพขั้นสูงควรมีการฝกการทำงานเปนทีมดวย เหตุผล : ทักษะการกูชีพมักมีการทำหลายๆสิ่งไปพรอมๆกัน และผูใหบริการทางการแพทยจะตองสามารถทำงานรวมกันเปนหมู คณะไดเพื่อลดกระบวนการขัดขวางการนวดหนาอก พบวาการทำงานเปนทีม และภาวะความเปนผูนำทวีความสำคัญอยางมาก โดยเฉพาะอยางยิ่งในหลักสูตรขั้นสูงทั้งในเด็กและผูใหญ ไมมีความจำเปนตองฝกการใชงานเครื่องกระตุนหัวใจอัตโนมัติ 2010 (New): ไมมีความจำเปนตองฝกการใชเครื่องกระตุนหัวใจอัตโนมัติ แมวาการฝกจะชวยเพิ่มความสามารถในการใชงาน เครื่องก็ตาม เหตุผล : ในการศึกษาที่ใชหุนจำลอง พบวา ผูใชงานสามารถใชเครื่องกระตุนหัวใจอัตโนมัติไดอยางถูกตองโดยไมตองผานการฝก มากอน การใชเครื่องกระตุนหัวใจอัตโนมัติโดยผูประสบเหตุคนแรกที่แมไมเคยไดฝกอบรมมากอนก็มีประโยชนและอาจชวยใหผู ปวยรอดชีวิตได จากการศึกษาแสดงใหเห็นวาการฝกอบรมเพียงเล็กนอยก็สามารถเพิ่มความสามารถในการใชงานเครื่องในหุน จำลองได ทั้งนี้ควรมีการสงเสริมใหมีการฝกอบรมอยางกวางขวาง เพื่อเพิ่มโอกาสการฝกอบรมใหกับผูประสบเหตุคนแรกไดมาก ขึ้น การพัฒนาคุณภาพของระบบกูชีพอยางตอเนื่อง 2010 (ใหม): ระบบการกูชีพควรมีระบบการประเมินผลและพัฒนาอยางตอเนื่อง เหตุผล : มีหลักฐานที่พบวา ในแตละพื้นที่ของประเทศสหรัฐอเมริกามีการรายงานอุบัติการณภาวะหัวใจหยุดเตน และผลลัพธ ของการกูชีพที่แตกตางกันไปในแตละชุมชน ความแตกตางนี้เองเปนหลักฐานที่ยืนยันวาในแตละชุมชนและระบบการกูชีพมี ความจำเปนตองจำแนกและวิเคราะหการใหความชวยเหลือภาวะหัวใจหยุดเตนอยางทันทวงทีและวัดผลลัพธอยางแมนยำ ทั้งยัง ชวยใหเห็นโอกาสในการเพิ่มอัตราการรอดชีวิตในหลายๆพื้นที่ไดอีกดวย ควรมีการประเมินและติดตามผลของระบบการกูชีพใน ชุมชนและในโรงพยาบาล ภาวะหัวใจหยุดเตน ระดับของการชวยเหลือ และ ผลลัพธของการชวยเหลือ อยางเปนระบบ การพัฒนา คุณภาพอยางตอเนื่องรวมถึงการประเมินผลและเปรียบเทียบกับชุมชน / สถาบันอื่น และพยายามปรับปรุงการกูชีพใหมีความ เหมาะสมอยางตอเนื่อง จะชวยพัฒนาการกูชีพใหเขาใกลอุดมคติไดมากยิ่งขึ้นได สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 45
  • 46.
    บทที่ 14 การปฐมพยาบาล AHA Guidelines for CPR and ECC 2010 ไดรับการพัฒนาโดย AHA และสภากาชาดอเมริกัน (American Red Cross: ARC) โดย 2010 AHA/ARC Guidelines for First Aid มีพื้นฐานมาจากการทบทวนวรรณกรรม ในหัวขอที่สำคัญตางๆ โดยอาศัย International First Aid Advisory Board ซึ่งมีตัวแทนจากองคกรปฐมพยาบาลจาก 30 ประเทศ เขารวม ขั้นตอนดำเนิน การจะตางจากของ ILCOR International Consensus on CPR and ECC Science with Treatment Recommendations และ ไมไดเปนสวนหนึ่งของ ILCOR X การปฐมพยาบาลคือการประเมินและการรักษาใดๆ ที่สามารถทำไดโดยผูที่พบเห็นเหตุการณ (หรือโดยผูปวยเอง) โดย ปราศจากอุปกรณทางการแพทย หรือมีใชเพียงเล็กนอย ผูทำการปฐมพยาบาล ไดแกผูที่ไดรับการฝกอบรมการปฐมพยาบาล การ ดูแลผูปวยฉุกเฉิน หรือการแพทยฉุกเฉิน ที่ใหการปฐมพยาบาลผูปวยนั่นเอง สรุปใจความสำคัญและการเปลี่ยนแปลงหลัก หัวขอสำคัญใน 2010 AHA/ARC Guidelines for First Aid ไดแก - การใหออกซิเจนเสริม (supplementary oxygen administration) - Epinephrine (adrenaline) กับ anaphylaxis - การใหแอสไพรินในผูปวยแนนหนาอก (ใหม) - การขันชะเนาะ (Tourniquets) และการหามเลือด - Hemostatic agents - งูกัด - พิษแมงกะพรุน (jellyfish stings) - ภาวะฉุกเฉินจากความรอน (heat emergencies) หัวขอที่มีใน 2010 Guidelines แตยังคงเดิมของเหมือนในป ค.ศ. 2005 ไดแก การใช inhalers ในผูที่หายใจติดขัด, ลมชัก, บาดแผล และแผลถลอก, ไฟไหม น้ำรอนลวก, spine stabilization, การบาดเจ็บของกลามเนื้อและกระดูก, การบาดเจ็บของฟน, ภาวะฉุกเฉินจากความเย็น (Cold emergencies) และ ภาวะฉุกเฉินจากพิษ (poison emergencies) การใหออกซิเจน (supplementary oxygen) 2010 (ไมตางจากของป 2005) : ไมแนะนำให ใหออกซิเจนเสริมเปนการปฐมพยาบาล ในผูปวยทุกรายที่มีการหายใจขัด (short- ness of breath) หรือแนนหนาอก (chest discomfort) 2010 (ใหม) : ควรพิจารณาใหออกซิเจนเสริม เปนสวนหนึ่งของการปฐมพยาบาล นักดำน้ำที่มี decompression injury เหตุผล: ดังปรากฎในป ค.ศ. 2005 ยังไมมีหลักฐานที่แสดงถึงประโยชนจากการใหออกซิเจนเสริม ในผูปวยที่มีการหายใจขัด (shortness of breath) หรือแนนหนาอก (chest discomfort) แตมีหลักฐานที่แสดงถึงประโยชนของการใหออกซิเจนเสริม แกนัก ดำน้ำที่มี decompression injury Epinephrine (adrenaline) กับ anaphylaxis 2010 (ใหม) : หากอาการของ anaphylaxis ยังคงมีอยูหลังให epinephrine แลว ผูทำการปฐมพยาบาลควรหาความชวยเหลือ ทางการแพทยกอนที่จะให epinephrine ครั้งที่สอง 2005 (เกา) : ดังปรากฎในป ค.ศ. 2005, 2010 AHA/ARC Guidelines for First Aid แนะนำใหผูทำการปฐมพยาบาลเรียนรูถึง อาการ และอาการแสดงของ anaphylaxis และการใช epinephrine แบบฉีดดวยตนเอง เพื่อใหชวยผูปวยเบื้องตนได เหตุผล: Epinephrine สามารถชวยชีวิตผูปวยที่มี anaphylaxis ได แตประมาณ 18%-35% ของผูปวยที่มีอาการ และอาการ แสดงของ anaphylaxis ตองไดรับ epinephrine เปนครั้งที่สอง การวินิจฉัย anaphylaxis อาจทำไดยาก ถึงแมจะเปนผูประกอบ วิชาชีพทางการแพทยก็ตาม และการให epinephrine มากเกินไปก็จะกอใหเกิดภาวะแทรกซอนได (เชน ภาวะกลามเนื้อหัวใจขาด เลือดแยลง หรือเกิดหัวใจเตนผิดจังหวะ) หากใหในผูปวยที่มิไดมี anaphylaxis (เชน ใหในผูปวยที่เปนโรคหลอดเลือดหัวใจ) ดังนั้น ผูทำการปฐมพยาบาลจึงควรเรียกขอความชวยเหลือฉุกเฉิน กอนให epinephrine ครั้งที่สอง สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 46
  • 47.
    การใหแอสไพรินในผูปวยแนนหนาอก 2010 (ใหม) :ผูทำการปฐมพยาบาลควรแจงระบบบริการการแพทยฉุกเฉินเมื่อพบผูปวยแนนหนาอก ขณะที่รอรถพยาบาลมารับ ควรแนะนำใหผูปวยเคี้ยวยาแอสไพริน (ชนิดเม็ด ไมเคลือบ) ขนาดของผูใหญ 1 เม็ด หรือขนาดของเด็ก 2 เม็ด หากผูปวยไมมี ประวัติแพยาแอสไพริน และไมมีภาวะเลือดออกในทางเดินอาหารกอนหนานี้ไมนาน เหตุผล: แอสไพรินเปนยาที่มีประโยชน ตอผูปวยที่แนนหนาอกจากโรคหลอดเลือดหัวใจ ซึ่งอาการแนนหนาอกนั้น ตอใหเปนผู ประกอบวิชาชีพแพทยก็ยังบอกไดยาก วาอาการเกิดจากหัวใจหรือไม การใหแอสไพรินนั้นไมควรทำใหการแจงระบบบริการการ แพทยฉุกเฉินลาชาไป การขันชะเนาะ (Tourniquets) และการหามเลือด 2010 (ไมตางจากของป 2005) : เนื่องจากการขันชะเนาะอาจทำไดไมเหมาะสม หรือเกิดผลขางเคียงที่อาจเปนอันตรายได ฉะนั้น จึงแนะนำใหทำการขันชะเนาะเฉพาะในผูปวยที่ไมสามารถกดโดยตรงที่บาดแผล หรือการกดนั้นไมสามารถหยุดเลือดได และผูทำการปฐมพยาบาลควรฝกฝนการขันชะเนาะมาเปนอยางดีแลว เหตุผล: การหามเลือดดวยวิธีขันชะเนาะดังกลาว มีประโยชนอยางยิ่งในสถานการณจำเพาะ เชน ในสนามรบ และทำโดยผูที่ผาน การฝกฝนมากอน อยางไรก็ดี ไมมีขอมูลรองรับการขันชะเนาะที่ทำโดยผูทำการปฐมพยาบาลแตอยางใด สวนผลขางเคียงที่อาจ เปนอันตราย เชน การขาดเลือดและมีเนื้อตาย (ischemia and gangrene) ของแขนขา ภาวะช็อกหรือถึงแกชีวิต สัมพันธกับเวลา ที่คงการบีบรัดเอาไว และประสิทธิภาพของการทำขึ้นกับชนิดของการขันชะเนาะแบบตางๆ โดยทั่วไปแลว แนะนำใหใชอุปกรณที่ ออกแบบมาโดยเฉพาะดีกวาการประยุกตใช Hemostatic agents 2010 (ใหม) ไมแนะนำใหใช hemostatic agents เพื่อหยุดเลือดในการปฐมพยาบาล เหตุผล: แมวาจะมี hemostatic agents หลายตัวที่ใชหยุดเลือดไดผล แตก็ไมแนะนำใหใชในการปฐมพยาบาลเนื่องจากมีความ หลากหลายของประสิทธิภาพการหยุดเลือด และผลขางเคียงที่อาจเปนอันตรายได เชน เนื้อเยื่อถูกทำลาย รวมกับการเกิด pro- embolic state และอาจเกิดอันตรายจากความรอนได (thermal injury) งูกัด 2010 (ใหม) การพันรัดแผลใหอยูนิ่ง (pressure immobilization bandage) โดยใชความดันระหวาง 40-70 มม.ปรอท สำหรับ แขน และระหวาง 55-70 มม.ปรอท สำหรับขา พันตลอดความยาวของแขนหรือขาที่โดนกัด นับเปนวิธีที่ปลอดภัยและไดผลในการ ลดการไหลเวียนของน้ำเหลือง (lymph flow) เพื่อลดการกระจายของพิษงู 2005 (เกา) ในฉบับปค.ศ. 2005 นั้น แนะนำใหใช การพันรัดแผลใหอยูนิ่ง (pressure immobilization bandage) ดังกลาว เฉพาะ กับผูปวยที่ถูกงูที่มีพิษตอระบบประสาท (neurotoxic venom) กัดเทานั้น เหตุผล: มีการรายงานถึงผลดีที่เกิดจากการพันรัดแผลดังกลาวขางตน ในผูปวยที่ถูกงูพิษชนิดอื่นๆ (ในอเมริกา) กัดดวย พิษแมงกะพรุน (jellyfish stings) 2010 (ใหม) เพื่อลดฤทธิ์ของเข็มพิษและปองกันการออกฤทธิ์เพิ่มของพิษ ควรลางบริเวณที่สัมผัสกับแมงกะพรุนดวยน้ำสมสายชู (สารละลายกรดอะซิติก 4-6%) โดยเร็วที่สุด และลางนานอยางนอย 30 วินาที หลังจากนั้นจึงลดอาการแสบรอนดวยการจุม หรือ ประคบบริเวณดังกลาวของรางกายดวยน้ำรอน เหตุผล: การรักษาพิษแมงกะพรุน จำเปนตองมี 2 สิ่งนี้ ไดแก การปองกันไมใหเข็มพิษออกฤทธิ์ และการลดอาการแสบรอน มีการ ทดลองใชสารหลายชนิดเพื่อรักษา แตพบวาน้ำสมสายชูไดผลดีที่สุดในการยับยั้งพิษ สวนอาการแสบรอนนั้น รักษาไดโดยการจุม หรือประคบน้ำรอนที่สุดเทาที่ทนได ประมาณ 20 นาทีเปนวิธีการที่ดีที่สุด ภาวะฉุกเฉินจากความรอน (heat emergencies) 2010 (ไมตางจากของป 2005) การปฐมพยาบาลผูปวยที่เปนตะคริวจากความรอน (heat cramps) ประกอบไปดวยการพัก, ทำ รางกายใหเย็นลง, และใหดื่มเครื่องดื่มเกลือแร-คารโบไฮเดรต เชน น้ำผลไม, นม หรือเครื่องดื่มเกลือแรที่วางขายตามทองตลาด การยืดคลายกลามเนื้อ, ประคบดวยน้ำแข็ง, และบีบนวดบริเวณที่ปวดจะชวยลดอาการได อาการหอบแดด (heat exhaustion) ควรรักษาโดยการใหผูปวยนอนราบในที่เย็น ถอดเสื้อผาออกใหมากที่สุด แลวใหความเย็น ซึ่งแนะนำใหแชตัวผูปวยลงในน้ำเย็น สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 47
  • 48.
    รวมกับแจงระบบบริการการแพทยฉุกเฉิน การเปนลมแดด (heatstroke) ตองไดรับการดูแลจากบุคคลากรการแพทยฉุกเฉิน (EMS providers) ซึ่งมีการใหสารน้ำทางหลอดเลือดดำรวมดวย ผูทำการปฐมพยาบาลไมควรพยายามใหผูปวยจากลมแดดดื่มน้ำ เหตุผล: ตาม 2010 AHA/ARC Guidelines for First Aid มีการแบงภาวะฉุกเฉินจากความรอน (heat emergencies) ออกเปน 3 ประเภท ตามความรุนแรง ไดแก ตะคริวจากความรอน (heat cramps), หอบแดด (heat exhaustion) และที่รุนแรงที่สุดคือ เปน ลมแดด (heat stroke) อาการแสดงของการเปนลมแดด ประกอบไปดวยอาการของหอบแดด รวมกับอาการแสดงของระบบ ประสาทสวนกลาง (central nervous system) ฉะนั้นแลวการเปนลมแดดตองไดรับการดูแลฉุกเฉินรวมถึงการใหสารน้ำทางหลอด เลือดดำดวย สรุป K หลังจากการตีพิมพ 2005 AHA Guidelines for CPR and ECC มีการรายงานถึงอัตรารอดชีวิตของผูปวยหัวใจหยุดเตน มากขึ้น จากแหลงขอมูลระบบการชวยกูชีวิตจากที่ตางๆ อยางไรก็ดี ยังมีจำนวนผูปวยที่ไดรับการชวยกูชีวิตโดยผูพบเห็นเหตุการณ เพียงเล็กนอยเทานั้น และนอยเกินกวาที่ควร X เปนที่ทราบกันดีวา การชวยกูชีวิตนั้นควรมีคุณภาพอยางสูง และผูปวยที่รอดชีวิตตองไดรับการดูแลหลังการชวยกูชีวิต สำเร็จ (post-cardiac arrest care) เปนอยางดี จากทีมผูรักษาที่สมาชิกในทีมทำหนาที่ของตนเอง และประสานกับผูอื่นไดเปน อยางดี การเรียนการสอน รวมถึงการฝกฝนอยูสม่ำเสมอ เปนกุญแจนำไปสูการชวยกูชีวิตที่มีประสิทธิภาพ ในวาระครบรอบ 50 ป ตั้งแต Kouwenhoven, Jude, and Knickerbocker ไดตีพิมพการคนพบนี้ในวารสารการแพทยถึงความ สำเร็จในการชวยชีวิตดวยการกดหนาอกจากภายนอก เรายังคงตองทุมเท สนับสนุนใหมีการชวยกูชีวิตโดยผูพบเห็นเหตุการณให มากขึ้น และพัฒนาคุณภาพการชวยกูชีวิตและการดูแลหลังการชวยกูชีวิตสำเร็จใหดีขึ้นตอไป สรุปแนวทางปฏิบัติการชวยชีวิต ป ค.ศ.20108 48