9 3

9.3 ชนิดของวัสดุหล่อลื่น
วัสดุหล่อลื่นแบ่งตามสถานะในการใช้งานได้ 3 ชนิด คือ
1. วัสดุหล่อลื่นชนิดของเหลว ที่พบและใช้กันทั่ว ๆ ไปคือ น้ามันชนิดต่าง เช่น น้ามันพืช น้ามันสัตว์ และ
น้ามันที่ได้จากการกลั่นน้ามันดิบ หรือน้ามันปิโตเลียม มีอยู่หลายชนิด และเป็นเกรดต่าง ๆ ตามความหนืด ความหนืดถูก
กาหนดค่ามาตรฐานโดยสมาคมวิศวกรรมยายยนต์ (Soeiety of Automotive Engineers)
มีชื่อย่อว่า SAE โดยกาหนดค่าไว้เป็นเบอร์ (NO.) ดังนี้
เบอร์ NO. การใช้งาน
No. 10
No. 20W/50
No.30
No.40
No.90
No.140
ความหนืดน้อยมากใช้สาหรับหล่อลื่นชิ้นส่วนที่หมุนรอบสูง ๆ รับภาระน้อย เช่น จักรเย็บผ้า
ความหนืดอยู่ในช่วง 20-50 เป็นน้ามันหล่อลื่นชนิดพิเศษ (ผสมสารประเภทโพลิเมอร์) ณ
อุณหภูมิต่ามีความหนืดเท่ากับ No.20 ถ้าอุณหภูมิปกติจะมีความหนืดเท่ากับเบอร์ 50
มีความหนืดปานกลาง ใช้ในการหล่อลื่นเครื่องจักรทั่วไป
ความหนืดปานกลาง ใช้สาหรับเครื่องยนต์ดีเซลทั่วไป
ความหนืดสูงใช้หล่อชุดเฟืองทดของเครื่องจักรใหญ่ที่รับภาระมากหรือใช้กับเฟืองท้ายรถยนต์
หมายเหตุ
- มาตรฐาน SAE แบ่งความหนืดออกเป็น 10 เกรดคือ 0W, 5W, 10W, 15W, 20W, 20, 30, 40, 50 เกรดที่มี W
ต่อท้าย หมายถึง ต้องผ่านการทดสอบค่าแรงเสียดทานและง่ายต่อการปั๊มที่ ณ อุณหภูมิต่า ส่วนเกรด No.90 ,140
ผลิตเพื่อใช้สาหรับหล่อลื่นชุดเฟืองเป็นส่วนใหญ่
- การเลือกใช้น้ามันหล่อลื่นยังมีอีกมาก การเลือกควรพิจารณาจากคู่มือเครื่องจักร/เครื่องยนต์ ที่บริษัทผู้ผลิตจะเป็นผู้
แนะนามาให้
คุณสมบัติน้ามันหล่อลื่นที่ดี
- ให้การหล่อลื่นหรือลดแรงเสียดทานได้มากที่สุด
- ระบายความร้อนได้ดี
- ไม่เป็นสนิม
- ความหนืดไม่เปลี่ยนแปลงที่อุณหภูมิสูง
- จุดวาบไฟสูง
- อุณหภูมิหยุดไหลต่าที่สุด

2. วัตถุหล่อลื่นประเภทกึ่งเหลว ได้แก่ประเภท จาระบี เหมาะสาหรับใช้ในการหล่อลื่นในที่ที่น้ามันไม่
สามารถหล่อลื่นได้อย่างสมบูรณ์ เช่น ตลับลูกปืนบางชนิด เฟืองเปิด ฯลฯ การใช้จาระบีอาจมีปัญหาคือเรื่องการกระเด็น
ออก ฝุ่นเจือปนลงในจาระบี ซึ่งทาให้การหล่อลื่นมีประสิทธิภาพลดลง แต่ข้อดีของจาระบีก็คือจะจับติดกับชิ้นส่วนได้ดี
ไหลตัวได้ยากเมื่อเทียบกับน้ามัน จึงทาให้ใช้ได้เป็นเวลานาน ๆ
จาระบีมีโดยทั่ว ๆ ไปเป็นสารประกอบของน้ามันหล่อลื่นพื้นฐานสารอุ้มน้ามันและสารเพิ่มคุณภาพน้ามัน ทั้ง
3 อย่างนามาประกอบกัน มีลักษณะเป็นกึ่งของเหลวที่เรียกว่า จาระบี
- น้ามันหล่อลื่นพื้นฐานที่ใช้ทาจาระบีได้แก่ น้ามันแร่ น้ามันสังเคราะห์ โดยทั่วไปแล้วจะใช้เป็นน้ามันแร่
ส่วนน้ามันสังเคราะห์จะใช้ในอุณหภูมิสูง และมีราแพง
- สารเพิ่มคุณภาพ ซึ่งเป็นสารเพิ่มคุณภาพทางด้านป้ องกันสนิม สารรับแรงกดสูง สารขับน้า สารเกาะเหนียว
เป็นต้น
- สารอุ้มน้ามัน เป็นสารที่ผลทางด้านอุณหภูมิการใช้งานของของจาระบี ส่วนใหญ่จะเป็นสบู่ ซึ่งผลิตง่าย
คุณภาพดี ราคาถูก ส่วนชนิดอื่น ได้แก่ สารอนินทรีย์ ได้แก่ พวกดินเหนียว, เบนโทไนท์ หรือสารอินทรีย์ ได้แก่ โปลียู
เรีย เป็นต้น
ชนิดและคุณสมบัติการใช้งานของจาระบี
ชนิดของจาระบีจะแยกตามสารอุ้มน้ามัน ซึ่งมีชนิดและคุณสมบัติการใช้งานตามตาราง
3. วัสดุหล่อลื่นชนิดของแข็ง ได้แก่ ผงกราไฟท์ โบลิปดินั่ม ส่วนใหญ่จะใช้ร่วมกับจาระบี ทาให้คุณสมบัติ
ทางด้านการเกาะติดผิวเพิ่มขึ้น และทนอุณหภูมิได้สูงขึ้น เช่น งานหล่อลื่นชุดเฟืองขนาดใหญ่ ๆ เป็นต้น

9 3

More Related Content

More from Pannathat Champakul (20)

Recently uploaded (6)

9 3