Redenen waarom een or moet durven debatteren

     Dialoog met de directie
     Ondernemingsraden hebben bij het woord ‘debat’ vaak de associ-
      atie met heibel in de tent. In een goed debat kun je echter met ie-
      mand van mening verschillen zonder dat de relatie met die per-
          soon eronder leidt. Debat is een sportieve woordenwisseling.
                                                                            Door René van Oorschot




      Kritisch zijn
      Gezonde organisatie
      Concrete resultaten




     V
              eel ondernemingsraden zijn bang          telt. Dat is een verfrissende manier om in      de duivel spelen. Ze mogen gewaagde nieu-
              om in debat te gaan hun bestuur-         or-land een gesprek te voeren. In het debat     we voorstellen doen. Naarmate or-leden
              der, uit angst voor een verstoorde       ruim je tijd in om te discussiëren over een     meer debatteren met hun bestuurder, groeit
     relatie. Als de relatie eenmaal goed is, zo re-   voorstel voor nieuw ondernemingsbeleid.         het vertrouwen dat de relatie een stootje
     deneren ze, dan komt de inhoud vanzelf.           Neem als voorbeeld enkele stellingen uit        kan hebben.
     Niets is minder waar. Toen ik laatst een be-      een recent debat in een zorginstelling: ‘dis-
     stuurder vroeg naar                                                        functionerende me-       Geen jaknikkers
     verbeterpunten in                                                          dewerkers moeten       Het debat dient niet alleen een goede relatie
     het or-werk, ant-       Debat is een perfect middel                        worden ontslagen’,     tussen or en bestuurder. Het helpt ook om
     woordde zij: ‘Ik wil                                                       ‘ongemotiveerde cli-   een frisse wind te laten waaien door de or-
     meer weerwoord van      om eenzijdige beslissingen                         enten behandelen we    ganisatie, en dat is precies de rol die een ef-
     mijn or. Laat ze wat                                                       niet meer’ en ‘mede-   fectieve or inneemt. Artikel 2 van de WOR
     kritischer en steviger        te voorkomen                                 zeggenschappers        geeft niet voor niets aan wat het doel is van
     zijn.’ Spijtig genoeg                                                      moeten op hun or-      medezeggenschap: ‘De ondernemer is ver-
     durfde de or in dit bedrijf helemaal geen         werk beoordeeld worden’.                        plicht een or in te stellen in het belang van
     weerwoord te geven. Op die manier loopt           Deze drie stellingen schoppen tegen aardig      het goed functioneren van de organisatie in
     een or het risico zijn relevantie te verliezen.   wat heilige huisjes aan. Als de bestuurder ze   al haar doelstellingen.’ Soms kan een or het
     Regel 1 van het debatteren is: speel de bal,      als proefballonnetjes had opgelaten tijdens     functioneren van de organisatie verbeteren
     niet de man. In een debat moet de inhoud          de overlegvergadering, was het huis te klein    door de dialoog aan te gaan met directie, op
     prevaleren boven de relatie. Tijdens het de-      geweest. Maar in een debat laat je de vaste     andere momenten is de organisatie er juist
     bat is iedereen gelijkwaardig, of je nu van de    rollen los en dwing je sprekers hun mening      mee gediend dat er een pittige discussie
     werkvloer komt of van de hoogste verdie-          te onderbouwen. Bestuurders en or’s lieten      wordt gevoerd over het bedrijfsbeleid. De-
     ping. Alleen de kracht van je argumenten          eventjes hun rol los. Ze mogen advocaat van     bat is het perfecte middel om eenzijdige be-
                                                                                                       slissingen te voorkomen. Geen jaknikkers
                                                                                                       meer, maar voorstellen die de toets der kri-
      Appel                                                                                            tiek kunnen doorstaan. Want in het debat
      Een or en bestuurder staan aan de vooravond van een adviestraject over een nieuwe regeling       geldt: wie stelt, moet bewijzen.
      voor beoordelingsgesprekken. Het hoofdkantoor in het buitenland lanceert met veel enthousias-    In een debat overtuig je jouw toehoorders
      me een systeem waarin leidinggevenden volledig digitaal kunnen aangeven hoe goed hun mede-       ervan dat ze beter kunnen doen wat jij voor-
      werkers functioneren. Het enige probleem: medewerkers kunnen in het systeem niets kwijt over     stelt, dan wat je tegenstander wil. Natuurlijk
      de kwaliteit van hun leidinggevenden. De or heeft hier moeite mee. Maar wat wil de or dan van    is het belangrijk om je publiek te overtuigen
      de Nederlandse directie? En wat kan de directeur eigenlijk voor de or betekenen? Het systeem     met argumenten die zij belangrijk vinden. Je
      tegenhouden is onhaalbaar, de Nederlandse directie heeft daar geen zeggenschap over. De or is    tegenstander zul je nooit kunnen overhalen:
      creatief en bedenkt het volgende appel: voeg een formulier toe aan het beoordelingsgesprek,      zijn doel is om de tekortkomingen van jouw
      waarin de medewerkers hun feedback over leidinggevenden kwijt kunnen.                            voorstel te laten zien. Maar er is meer nodig
                                                                                                       om het publiek aan jouw zijde te krijgen tij-

38   OR informatie 12 | december 2011                                                                                   @informatief   www.orinformatie.nl
dens het debat. Je moet je toehoorders vertel-       trekken. Die concrete actie van het publiek      medezeggenschap en organisatie.
   len wat zij voor jou kunnen doen.                    is een zeer belangrijk onderdeel van het         Or’s vinden het vaak makkelijk om het er-
   In vaktermen wordt dit                                                   debat.                       gens mee oneens te zijn: dit willen wij niet.
   een ‘appel’ genoemd, een         De truc is om je in                     Veel or’s hebben moeite      Maar wat wil je dan wél? Een or die kan ad-
   persoonlijk beroep op ie-                                                met het verzinnen van        viseren, weet deze vraag te beantwoorden.
   mand. Een spreker ge-          te leven in de persoon                    een goed appel, zeker        De truc is om je in te leven in de persoon
   bruikt in een discussie                                                  als ze hun bestuurder        die tegenover je zit. Als je als or een appel op
   het appel om zijn pu-            die tegenover je zit                    proberen te beïnvloe-        het spoor wil komen, stel dan deze vraag:
   bliek te betrekken bij                                                   den. Dat is jammer,          wat kan deze persoon voor mij op dit on-
   zijn boodschap. Het appel geeft jouw pu-             want het appel is van groot belang om een        derwerp betekenen? Of: wat kan mijn be-
   bliek de kans om samen met jou op te                 concreet resultaat binnen te halen voor          stuurder voor me doen om dit probleem op
                                                                                                         te lossen? Het antwoord op deze vragen zal
                                                                                                         helpen om concrete resultaten te boeken
     Feedback                                                                                            tijdens een debat.
     Een instelling in de zorgsector staat voor een grote verandering in werkwijze. Verzorgers en ver-
     pleegkundigen gaan samenwerken in één team, psychologen en fysiotherapeuten ook. Maar ja:           René van Oorschot is auteur van het boek ‘Pittig
     wie krijgt er dan de verantwoordelijkheid? En hoe gaat het werk van medewerkers veranderen?         discussiëren. In debat met or, bestuurder en ach-
     De or vindt het de hoogste tijd voor een pittige discussie en organiseert een debat. De bestuur-    terban’ van uitgeverij Kluwer.
     der met twee van zijn managers zijn voorstander; zij verdedigen de nieuwe werkwijze. De tegen-
     standers zijn zo’n twintig medewerkers van de zorginstelling. De onderwerpen waarover de aan-
     wezigen het oneens zijn worden één voor één afgewerkt binnen anderhalf uur. De bestuurder en
     zijn managers worden behoorlijk geroosterd in de debatten. Door alle tegenstand tegen de ver-
     anderingen bloot te leggen, verbetert de sfeer in de zaal aanzienlijk. Veel misverstanden worden
     ter plekke opgehelderd. Daarnaast levert het debat kritische punten van de tegenstanders op.
     Veel van die punten zijn nieuw voor de bestuurder, en hij verwerkt ze in de vervolgplannen. De
     or heeft in zijn advies voortgebouwd op de feedback van de achterban.



www.orinformatie.nl     @informatief                                                                                   OR informatie 12 | december 2011      39

Art Dialoog Met De Directie (Or Informatie Dec 2011)

  • 1.
    Redenen waarom eenor moet durven debatteren Dialoog met de directie Ondernemingsraden hebben bij het woord ‘debat’ vaak de associ- atie met heibel in de tent. In een goed debat kun je echter met ie- mand van mening verschillen zonder dat de relatie met die per- soon eronder leidt. Debat is een sportieve woordenwisseling. Door René van Oorschot Kritisch zijn Gezonde organisatie Concrete resultaten V eel ondernemingsraden zijn bang telt. Dat is een verfrissende manier om in de duivel spelen. Ze mogen gewaagde nieu- om in debat te gaan hun bestuur- or-land een gesprek te voeren. In het debat we voorstellen doen. Naarmate or-leden der, uit angst voor een verstoorde ruim je tijd in om te discussiëren over een meer debatteren met hun bestuurder, groeit relatie. Als de relatie eenmaal goed is, zo re- voorstel voor nieuw ondernemingsbeleid. het vertrouwen dat de relatie een stootje deneren ze, dan komt de inhoud vanzelf. Neem als voorbeeld enkele stellingen uit kan hebben. Niets is minder waar. Toen ik laatst een be- een recent debat in een zorginstelling: ‘dis- stuurder vroeg naar functionerende me- Geen jaknikkers verbeterpunten in dewerkers moeten Het debat dient niet alleen een goede relatie het or-werk, ant- Debat is een perfect middel worden ontslagen’, tussen or en bestuurder. Het helpt ook om woordde zij: ‘Ik wil ‘ongemotiveerde cli- een frisse wind te laten waaien door de or- meer weerwoord van om eenzijdige beslissingen enten behandelen we ganisatie, en dat is precies de rol die een ef- mijn or. Laat ze wat niet meer’ en ‘mede- fectieve or inneemt. Artikel 2 van de WOR kritischer en steviger te voorkomen zeggenschappers geeft niet voor niets aan wat het doel is van zijn.’ Spijtig genoeg moeten op hun or- medezeggenschap: ‘De ondernemer is ver- durfde de or in dit bedrijf helemaal geen werk beoordeeld worden’. plicht een or in te stellen in het belang van weerwoord te geven. Op die manier loopt Deze drie stellingen schoppen tegen aardig het goed functioneren van de organisatie in een or het risico zijn relevantie te verliezen. wat heilige huisjes aan. Als de bestuurder ze al haar doelstellingen.’ Soms kan een or het Regel 1 van het debatteren is: speel de bal, als proefballonnetjes had opgelaten tijdens functioneren van de organisatie verbeteren niet de man. In een debat moet de inhoud de overlegvergadering, was het huis te klein door de dialoog aan te gaan met directie, op prevaleren boven de relatie. Tijdens het de- geweest. Maar in een debat laat je de vaste andere momenten is de organisatie er juist bat is iedereen gelijkwaardig, of je nu van de rollen los en dwing je sprekers hun mening mee gediend dat er een pittige discussie werkvloer komt of van de hoogste verdie- te onderbouwen. Bestuurders en or’s lieten wordt gevoerd over het bedrijfsbeleid. De- ping. Alleen de kracht van je argumenten eventjes hun rol los. Ze mogen advocaat van bat is het perfecte middel om eenzijdige be- slissingen te voorkomen. Geen jaknikkers meer, maar voorstellen die de toets der kri- Appel tiek kunnen doorstaan. Want in het debat Een or en bestuurder staan aan de vooravond van een adviestraject over een nieuwe regeling geldt: wie stelt, moet bewijzen. voor beoordelingsgesprekken. Het hoofdkantoor in het buitenland lanceert met veel enthousias- In een debat overtuig je jouw toehoorders me een systeem waarin leidinggevenden volledig digitaal kunnen aangeven hoe goed hun mede- ervan dat ze beter kunnen doen wat jij voor- werkers functioneren. Het enige probleem: medewerkers kunnen in het systeem niets kwijt over stelt, dan wat je tegenstander wil. Natuurlijk de kwaliteit van hun leidinggevenden. De or heeft hier moeite mee. Maar wat wil de or dan van is het belangrijk om je publiek te overtuigen de Nederlandse directie? En wat kan de directeur eigenlijk voor de or betekenen? Het systeem met argumenten die zij belangrijk vinden. Je tegenhouden is onhaalbaar, de Nederlandse directie heeft daar geen zeggenschap over. De or is tegenstander zul je nooit kunnen overhalen: creatief en bedenkt het volgende appel: voeg een formulier toe aan het beoordelingsgesprek, zijn doel is om de tekortkomingen van jouw waarin de medewerkers hun feedback over leidinggevenden kwijt kunnen. voorstel te laten zien. Maar er is meer nodig om het publiek aan jouw zijde te krijgen tij- 38 OR informatie 12 | december 2011 @informatief www.orinformatie.nl
  • 2.
    dens het debat.Je moet je toehoorders vertel- trekken. Die concrete actie van het publiek medezeggenschap en organisatie. len wat zij voor jou kunnen doen. is een zeer belangrijk onderdeel van het Or’s vinden het vaak makkelijk om het er- In vaktermen wordt dit debat. gens mee oneens te zijn: dit willen wij niet. een ‘appel’ genoemd, een De truc is om je in Veel or’s hebben moeite Maar wat wil je dan wél? Een or die kan ad- persoonlijk beroep op ie- met het verzinnen van viseren, weet deze vraag te beantwoorden. mand. Een spreker ge- te leven in de persoon een goed appel, zeker De truc is om je in te leven in de persoon bruikt in een discussie als ze hun bestuurder die tegenover je zit. Als je als or een appel op het appel om zijn pu- die tegenover je zit proberen te beïnvloe- het spoor wil komen, stel dan deze vraag: bliek te betrekken bij den. Dat is jammer, wat kan deze persoon voor mij op dit on- zijn boodschap. Het appel geeft jouw pu- want het appel is van groot belang om een derwerp betekenen? Of: wat kan mijn be- bliek de kans om samen met jou op te concreet resultaat binnen te halen voor stuurder voor me doen om dit probleem op te lossen? Het antwoord op deze vragen zal helpen om concrete resultaten te boeken Feedback tijdens een debat. Een instelling in de zorgsector staat voor een grote verandering in werkwijze. Verzorgers en ver- pleegkundigen gaan samenwerken in één team, psychologen en fysiotherapeuten ook. Maar ja: René van Oorschot is auteur van het boek ‘Pittig wie krijgt er dan de verantwoordelijkheid? En hoe gaat het werk van medewerkers veranderen? discussiëren. In debat met or, bestuurder en ach- De or vindt het de hoogste tijd voor een pittige discussie en organiseert een debat. De bestuur- terban’ van uitgeverij Kluwer. der met twee van zijn managers zijn voorstander; zij verdedigen de nieuwe werkwijze. De tegen- standers zijn zo’n twintig medewerkers van de zorginstelling. De onderwerpen waarover de aan- wezigen het oneens zijn worden één voor één afgewerkt binnen anderhalf uur. De bestuurder en zijn managers worden behoorlijk geroosterd in de debatten. Door alle tegenstand tegen de ver- anderingen bloot te leggen, verbetert de sfeer in de zaal aanzienlijk. Veel misverstanden worden ter plekke opgehelderd. Daarnaast levert het debat kritische punten van de tegenstanders op. Veel van die punten zijn nieuw voor de bestuurder, en hij verwerkt ze in de vervolgplannen. De or heeft in zijn advies voortgebouwd op de feedback van de achterban. www.orinformatie.nl @informatief OR informatie 12 | december 2011 39