VI£M TôY CÊP
     s¥ L­îc vÒ gi¶I phÉu-sinh lý
- Tuþ lµ tuyÕn võa néi tiÕt vµ ngo¹i tiÕt
- N»m tr­íc cét sèng
- §Çu tuþ giíi h¹n bëi khung t¸ trµng
Viªm tôy cÊp

Viªm tuþ cÊp thÓ phï        Viªm tuþ cÊp
  ho¹i tö
(Edematons pancreatitis)      (Necro
  pancreatitis)
   - Tû lÖ viªm tuþ cÊp ë c¸c vïng trªn thÕ
     giíi kh¸c nhau
   - Nguyªn nh©n kh¸c nhau
BÖnh nguyªn vµ bÖnh sinh
 Cã   nhiÒu gi¶ thiÕt:
           - Do sái, giun t¾c èng dÉn mËt -
 tuþ
            - Do r­îu
            - Do nhiÔm khuÈn, nhiÔm virus
            - Do thuèc
            - Do sang chÊn
Qu¸ tr×nh tù tiªu huû
          (Antodigestion)

Cã vai trß cña c¸c men tiªu ®¹m
  (Tripsinozen, chymotripsinozen,
  proclastase, phospholipaza)
Tiªu huû tæ chøc, tiªu mµng tÕ bµo     phï
  nÒ
Xung huyÕt      tæn th­¬ng m¹ch m¸u   ho¹i
  tö
 ThuyÕt èng dÉn (Common channel)
 ThuyÕt sù t¨ng tiÕt vµ t¾c èng tuþ
  (Hypersecretion)
H×nh ¶nh l©m sµng
- §au bông - bông ch­íng - ®iÓm s­ên l­ng
  tr¸i ®au
- Buån n«n- n«n
- M¹ch nhanh
- HuyÕt ¸p thÊp
- Sèt
- Gi¶m nhu ®éng ruét
TriÖu chøng cËn l©m sµng
- Amylaza m¸u t¨ng
- Lipaza t¨ng
- B¹ch cÇu t¨ng
- §­êng huyÕt gi¶m
- Canxi m¸u gi¶m
- Cã thÓ bilinrubin m¸u t¨ng, photphatase
  kiÒm t¨ng, LDH t¨ng (lactic-
  Dehydrogenaze)
ChÈn ®o¸n h×nh ¶nh
- Film bông kh«ng chuÈn bÞ: B¸n t¾c
  ruét, ruét d·n, cã thÓ cã dÞch trong
  bông.
- Siªu ©m: Tuþ phï nÒ, tuþ to …
- CT: lµ chÈn ®o¸n rÊt cã gi¸ trÞ (phï nÒ-
  ho¹i tö)
ChÈn ®o¸n
1. ChÈn ®o¸n x¸c ®Þnh: - L©m sµng
                     - CËn l©m sµng
                     - ChÈn ®oµn h×nh ¶nh
2. ChÈn ®o¸n ph©n biÖt
          - Thñng t¹ng rçng
          - Viªm ruét thõa
          - Viªm tói mËt
          - T¾c ruét
          - T¾c m¹ch m¹c treo
          - Nhåi m¸u c¬ tim, vì phång ®/m chñ
          - Viªm phæi
DiÔn biÕn vµ biÕn chøng
 Khái: TriÖu chøng toµn th©n gi¶m dÇn,
  c¸c XN trë vÒ b×nh th­êng
 NÆng dÇn lªn:
     T¹i chç: Viªm lan to¶
               ¸p xe tuþ
               Nang gi¶ tuþ
     Liªn quan c¸c t¹ng xung quanh
               Nhåi m¸u m¹ch treo
               Vµng da t¾c mËt
HÖ thèng
- Rèi lo¹n h« hÊp
- Trµn dÞch mµng phæi
- T¾c m¹ch, ch¶y m¸u
- Suy thËn
- T¨ng ®­êng huyÕt
- Rèi lo¹n t©m thÇn
- Suy ®a t¹ng
®IÒu trÞ
 Néi   khoa:   Kh¸ng sinh
                - Nu«i d­ìng
                - øc chÕ tiÕt dÞch
                - Chèng ®au, chèng
  cho¸ng
 Ngo¹i khoa: - ThÓ phï: mæ sím gi¶i
  quyÕt ngay
              - ThÓ ho¹i tö: mæ khi cã
  viªm phóc m¹c, dùa vµo CT-siªu ©m
Tiªn l­îng
- Viªm tuþ thÓ phï (cã nguyªn nh©n) tiªn l­
  îng tèt h¬n
- Viªm tuþ ho¹i tö (tiªn l­îng xÊu)
    Ranson (1974)

Bai giang viem tuy cap

  • 1.
    VI£M TôY CÊP s¥ L­îc vÒ gi¶I phÉu-sinh lý - Tuþ lµ tuyÕn võa néi tiÕt vµ ngo¹i tiÕt - N»m tr­íc cét sèng - §Çu tuþ giíi h¹n bëi khung t¸ trµng
  • 2.
    Viªm tôy cÊp Viªmtuþ cÊp thÓ phï Viªm tuþ cÊp ho¹i tö (Edematons pancreatitis) (Necro pancreatitis) - Tû lÖ viªm tuþ cÊp ë c¸c vïng trªn thÕ giíi kh¸c nhau - Nguyªn nh©n kh¸c nhau
  • 3.
    BÖnh nguyªn vµbÖnh sinh  Cã nhiÒu gi¶ thiÕt: - Do sái, giun t¾c èng dÉn mËt - tuþ - Do r­îu - Do nhiÔm khuÈn, nhiÔm virus - Do thuèc - Do sang chÊn
  • 4.
    Qu¸ tr×nh tùtiªu huû (Antodigestion) Cã vai trß cña c¸c men tiªu ®¹m (Tripsinozen, chymotripsinozen, proclastase, phospholipaza) Tiªu huû tæ chøc, tiªu mµng tÕ bµo phï nÒ Xung huyÕt tæn th­¬ng m¹ch m¸u ho¹i tö
  • 5.
     ThuyÕt èngdÉn (Common channel)  ThuyÕt sù t¨ng tiÕt vµ t¾c èng tuþ (Hypersecretion)
  • 6.
    H×nh ¶nh l©msµng - §au bông - bông ch­íng - ®iÓm s­ên l­ng tr¸i ®au - Buån n«n- n«n - M¹ch nhanh - HuyÕt ¸p thÊp - Sèt - Gi¶m nhu ®éng ruét
  • 7.
    TriÖu chøng cËnl©m sµng - Amylaza m¸u t¨ng - Lipaza t¨ng - B¹ch cÇu t¨ng - §­êng huyÕt gi¶m - Canxi m¸u gi¶m - Cã thÓ bilinrubin m¸u t¨ng, photphatase kiÒm t¨ng, LDH t¨ng (lactic- Dehydrogenaze)
  • 8.
    ChÈn ®o¸n h×nh¶nh - Film bông kh«ng chuÈn bÞ: B¸n t¾c ruét, ruét d·n, cã thÓ cã dÞch trong bông. - Siªu ©m: Tuþ phï nÒ, tuþ to … - CT: lµ chÈn ®o¸n rÊt cã gi¸ trÞ (phï nÒ- ho¹i tö)
  • 9.
    ChÈn ®o¸n 1. ChÈn®o¸n x¸c ®Þnh: - L©m sµng - CËn l©m sµng - ChÈn ®oµn h×nh ¶nh 2. ChÈn ®o¸n ph©n biÖt - Thñng t¹ng rçng - Viªm ruét thõa - Viªm tói mËt - T¾c ruét - T¾c m¹ch m¹c treo - Nhåi m¸u c¬ tim, vì phång ®/m chñ - Viªm phæi
  • 10.
    DiÔn biÕn vµbiÕn chøng  Khái: TriÖu chøng toµn th©n gi¶m dÇn, c¸c XN trë vÒ b×nh th­êng  NÆng dÇn lªn: T¹i chç: Viªm lan to¶ ¸p xe tuþ Nang gi¶ tuþ Liªn quan c¸c t¹ng xung quanh Nhåi m¸u m¹ch treo Vµng da t¾c mËt
  • 11.
    HÖ thèng - Rèilo¹n h« hÊp - Trµn dÞch mµng phæi - T¾c m¹ch, ch¶y m¸u - Suy thËn - T¨ng ®­êng huyÕt - Rèi lo¹n t©m thÇn - Suy ®a t¹ng
  • 12.
    ®IÒu trÞ  Néi khoa: Kh¸ng sinh - Nu«i d­ìng - øc chÕ tiÕt dÞch - Chèng ®au, chèng cho¸ng  Ngo¹i khoa: - ThÓ phï: mæ sím gi¶i quyÕt ngay - ThÓ ho¹i tö: mæ khi cã viªm phóc m¹c, dùa vµo CT-siªu ©m
  • 13.
    Tiªn l­îng - Viªmtuþ thÓ phï (cã nguyªn nh©n) tiªn l­ îng tèt h¬n - Viªm tuþ ho¹i tö (tiªn l­îng xÊu) Ranson (1974)