Downloaded 325 times
Uploaded byHọc Huỳnh Bá
Bài giảng thống kê (chương ii)
Chương II trình bày khái niệm, ý nghĩa và nhiệm vụ của phân tổ thống kê, bao gồm cách xác định tiêu thức và số tổ, cũng như cách thức sắp xếp và trình bày dữ liệu. Phân tổ thống kê giúp phân chia hiện tượng nghiên cứu và phân tích mối liên hệ giữa các tiêu thức. Ngoài ra, các bảng và đồ thị thống kê được nêu rõ nhằm minh họa các thông tin một cách hệ thống và trực quan.
More Related Content
![[123doc.vn] bai-tap-nguyen-ly-thong-ke-co-loi-giai](https://cdn.slidesharecdn.com/ss_thumbnails/123doc-160129071555-thumbnail.jpg?width=640&height=640&fit=bounds)
![[123doc.vn] on-tap-mon-quan-tri-san-xuat-theo-de-thi-co-dap-an](https://cdn.slidesharecdn.com/ss_thumbnails/123doc-160129071725-thumbnail.jpg?width=640&height=640&fit=bounds)
Similar to Bài giảng thống kê (chương ii)
![toan-to-hop_le-van-luyen_chuong-1_to-hop-co-ban - [cuuduongthancong.com].pdf](https://cdn.slidesharecdn.com/ss_thumbnails/toan-to-hople-van-luyenchuong-1to-hop-co-ban-cuuduongthancong-251002161041-39de640e-thumbnail.jpg?width=640&height=640&fit=bounds)
Bài giảng thống kê (chương ii)
- 1. Chương II Phân tổ thống kê 1
- 2. 1. Khái niệm,ý nghĩa, nhiệm vụ của PTTK 1.1. KN : Là việc phân chia các đơn vị của tổng thể thống kê thành các tổ (và các tiểu tổ) có tính chất khác nhau trên cơ sở căn cứ vào một (hay một số) tiêu thức nhất định. 2
- 3. 1.2. Ý nghĩacủa phân tổ thống kê - Được dùng nhiều trong các cuộc điều tra thống kê, đặc biệt là điều tra không toàn bộ. - Là phương pháp cơ bản để tiến hành tổng hợp thống kê. - Là một trong các phương pháp quan trọng của phân tích thống kê. 3
- 4. 1.3. Nhiệm vụcủa phân tổ thống kê - Phân chia hiện tượng nghiên cứu thành các loại hình khác nhau. - Nghiên cứu kết cấu của hiện tượng - Nghiên cứu mối liên hệ giữa các tiêu thức. 4
- 5. 2 – Tiêuthức phân tổ a – KN : Là tiêu thức được chọn làm căn cứ để phân tổ TK. b – Các nguyên tắc lựa chọn tiêu thức phân tổ - Căn cứ vào mục tiêu nghiên cứu - Căn cứ vào tính chất, đặc điểm của đối tượng nghiên cứu - Căn cứ vào thời gian nghiên cứu - Căn cứ vào khả năng của đơn vị. 5
- 6. 3 – Xácđịnh số tổ a: Phân tổ theo tiêu thức thuộc tính Tiêu thức thuộc tính có ít biểu hiện: Coi mỗi biểu hiện là cơ sở hình thành một tổ. VD : Phân tổ dân số theo giới tính Phân tổ học sinh theo hạnh kiểm 6
- 7. a: Phân tổtheo tiêu thức thuộc tính Tiêu thức thuộc tính có nhiều biểu hiện: ghép một số biểu hiện tương tự nhau thành một tổ. VD : Phân tổ dân số theo ngôn ngữ Phân tổ các ngành công nghiệp 7
- 8. 3 – Xácđịnh số tổ b : Phân tổ theo tiêu thức số lượng - Đối với tiêu thức số lượng có ít trị số : coi mỗi trị số là cơ sở hình thành một tổ VD: phân tổ công nhân theo bậc thợ phân tổ hộ gia đình theo số lượng nhân khẩu 8
- 9. - Đối với tiêu thức số lượng có nhiều trị số: Phân tổ có khoảng cách tổ: + Dựa trên QH lượng chất để phân tổ. VD : Điểm học tập của sinh viên chia thành : 9 – 10 : Xuất sắc 8 – 9 : Giỏi 7 – 8 : Khá 5 – 7 : TB 3 – 5 : Yếu < 3 : Kém Trong những TH này, mỗi tổ sẽ gồm 1 phạm vi lượng biến có 2 giới hạn rõ rệt. 9
- 10. + Lượng biếnnhỏ nhất của tổ làm cho tổ đó hình thành (xi min) gọi là giới hạn dưới của tổ. + Lượng biến lớn nhất của tổ mà vượt qua giới hạn đó sẽ chuyển sang tổ khác (xi max) gọi là giới hạn trên của tổ. Chênh lệch giữa giới hạn trên và giới hạn dưới của tổ gọi là khoảng cách tổ (h i). hi = xi max – xi min 10
- 11. Phân tổvới khoảng cách tổ bằng nhau + Trường hợp lượng biến liên tục: Xác định khoảng cách tổ bằng CT : h = (X max – X min) : n h : trị số k/c tổ X max , X min : Lượng biến lớn nhất và lượng biến nhỏ nhất trong tổng thể. n : Số tổ Phân tổ với khoảng cách tổ bằng nhau thường dùng khi lượng biến thay đổi một cách đều đặn. 11
- 12. VD1 Giám đốc một công ty tin học dự định trả mức lương 2800000 VND/tháng cho một lập trình viên làm tại công ty với 3 năm kinh nghiệm. Để biết mức lương này đã thoả đáng chưa, ông ta tổ chức một cuộc điều tra 30 lập trình viên làm cho các công ty cạnh tranh với 3 năm kinh nghiệm. Kết quả điều tra như sau: 12
- 13. Đ/v : 1000đ/tháng 2400 2700 2350 2900 2500 2800 2800 2200 2800 2700 2400 3000 2950 2600 2700 2300 2700 2500 2600 2300 2500 2750 2700 2750 3000 2550 2700 2350 2650 2450 13
- 14. VD1 : Nếuchia TN thành 4 tổ với khoảng cách tổ bằng nhau : h = (3000 – 2200) : 4 = 200 (1000đ) Hình thành các tổ (class): 2200 – 2400 2400 – 2600 2600 – 2800 2800 – 3000 Khi chia tổ theo CT trên, giới hạn trên của tổ đứng trước bằng giới hạn dưới của tổ đứng sau. 14
- 15. Phântổ với khoảng cách tổ bằng nhau + Trường hợp lượng biến rời rạc: Xác định khoảng cách tổ bằng CT : h = (X max – X min +1 – n) : n h : trị số k/c tổ X max , X min : Lượng biến lớn nhất và lượng biến nhỏ nhất trong tổng thể. n : Số tổ 15
- 16. Ví dụ: Cósố liệu lao động của 16 doanh nghiệp, cần phân thành 4 tổ Doanh nghiệp Số lao động Doanh nghiệp Số lao động 1 300 9 760 2 500 10 590 3 500 11 575 4 500 12 790 5 675 13 1103 6 670 14 800 7 636 15 910 8 765 16 900 16
- 17. Ta có: h =( 1103 – 300 + 1 – 4 ) : 4 = 200 Bảng phân tổ Tổ Số lao động Số doanh nghiệp 1 300 – 500 4 2 501 – 701 5 3 702 – 902 5 4 903 – 1103 2 Tổng cộng 16 17
- 18. Phân tổvới khoảng cách không đều: Nhằm cung cấp tài liệu về hiện tượng cụ thể nào đó trong việc lập kế hoạch hoặc báo cáo. VD: Phân tổ theo độ tuổi để xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp. 18
- 19. TH tổthứ nhất hoặc tổ cuối cùng không có giới hạn dưới hoặc giới hạn trên thì tổ đó gọi là tổ mở. + Đối với tiêu thức số lượng : Tổ mở hay được sử dụng trong TH không biết rõ lượng biến lớn nhất hoặc lượng biến nhỏ nhất của tiêu thức phân tổ. + Đối với tiêu thức thuộc tính : Tổ mở được sử dụng khi không có đầy đủ thông tin chi tiết về tất cả các tổ hoặc nếu có thì sẽ quá nhiều tổ. TH này tổ mở thường được gọi là “loại khác” và bao gồm tất cả các thông tin chi tiết chưa được liệt kê ở các tổ trên. 19
- 20. 4 – Dãysố phân phối a – KN : Là dãy số được tạo ra khi tiến hành phân chia các đơn vị của 1 hiện tượng KT- XH theo một tiêu thức nào đó. Các loại dãy số phân phối : - Dãy số thuộc tính : Tổng thể được phân tổ theo tiêu thức thuộc tính. - Dãy số lượng biến : Tổng thể được phân tổ theo tiêu thức số lượng. 20
- 21. b- Cấu tạo: Dãy số phân phối gồm 2 thành phần: - Các biểu hiện hoặc các lượng biến của tiêu thức phân tổ (kí hiệu : xi). - Tần số tương ứng (kí hiệu : fi). Tần số là số lần lặp lại của một biểu hiện hoặc một lượng biến nào đó hay chính là số đơn vị của tổng thể được phân phối vào mỗi tổ. 21
- 22. c - Mộtsố khái niệm khác + Tần suất (di) : Là tần số được biểu hiện bằng số tương đối (%, lần). Ý nghĩa : Cho biết số đơn vị mỗi tổ chiếm bao nhiêu % trong toàn bộ tổng thể. fi di = ∑f i Nếu di tính bằng lần : ∑ di = 1 Nếu di tính bằng % : ∑ di = 100 22
- 23. + Tần sốtích luỹ (Si) - Tần số tích luỹ là tổng các tần số khi ta cộng dồn từ trên xuống. xi fi di Si x1 f1 f1 / ∑ fi f1 x2 f2 f2 / ∑ fi f1 + f2 x3 f3 f3 / ∑ fi f1 + f2 + f3 … … … … xn fn. fn / ∑ fi ∑fi 23
- 24. + Tần sốtích luỹ (Si) VD: có 100 suất học bổng cho SV có KQ học tập tốt Điểm bình quân Tần số (SV) Tần số tích lũy (điểm) (SV) 9,0 trở lên 5 5 8,8 – 9,0 15 20 8,5 – 8,8 30 50 8,3 – 8,5 52 102 8,0 – 8,3 150 252 … … … 24
- 25. - Tác dụng: (Đối với dãy số lượng biến) + TH không có khoảng cách tổ : Tần số cho biết số đơn vị của tổng thể có lượng biến nhỏ hơn hoặc bằng lượng biến của tổ đó. + TH có khoảng cách tổ : Tần số tích luỹ phản ánh số đơn vị tổng thể có lượng biến nhỏ hơn giới hạn trên của tổ đó. 25
- 26. + VD :Phân tổ các hộ gia đình theo diện tích nhà ở : DT nhà (m2)(xi) Số hộ (fi) Si < 10 5 5 10 – 30 10 15 30 – 50 30 45 50 – 70 40 85 ≥ 70 15 100 Si = 85 cho biết có 85 hộ gia đình có DT < 70m2 26
- 27. + Mật độphân phối (Di) Mật độ phân phối là tỉ số giữa tần số với trị số khoảng cách tổ. Công thức: fi Di = hi VD : NSLĐ (chiếc) Số CN hi Di 30 – 40 30 10 3 40 – 50 50 10 5 50 – 70 80 20 4 70 – 75 35 5 7 27
- 28. Thời gian cầnthiết (tính bằng giây) để hoàn thiện 1 sản phẩm của 40 công nhân thuộc phân xưởng hoàn thiện được theo dõi như sau: 69 65 72 71 60 61 74 73 75 73 65 68 74 72 63 67 68 72 69 66 65 73 73 69 75 76 70 70 63 64 60 67 61 62 69 74 68 73 78 74 28
- 29. Yêu cầu Xây dựngbảng phân tổ với số tổ là 6 và khoảng cách tổ đều nhau 29
- 30. KL : - Cácbước cơ bản để tiến hành phân tổ (Phân tổ theo một tiêu thức hay còn gọi là phân tổ giản đơn): + Chọn tiêu thức phân tổ + Xác định số tổ (và khoảng cách tổ) + Sắp xếp các đơn vị vào các tổ tương ứng (XD dãy số phân phối) 30
- 31. - Các bướccơ bản để tiến hành phân tổ theo nhiều tiêu thức (phân tổ kết hợp): + Lựa chọn tiêu thức phân tổ : Liệt kê những tiêu thức phân tổ và sắp xếp các tiêu thức phân tổ đó theo thứ tự hợp lý để dễ phân tích và nhận xét. + Xác định số tổ của mỗi tiêu thức + Chọn các đơn vị vào các tổ và các tiểu tổ tương ứng. 31
- 32. Bµi tËp Cã tµiliÖu theo dâi thêi gian thùc hiÖn H§ cña mét doanh nghiÖp xuÊt khÈu (® v: ng µ y ) 8 10 19 20 9 26 16 12 14 16 19 12 17 18 7 14 6 13 1 23 4 16 20 20 7 5 17 11 15 6 10 21 17 4 15 22 28 11 19 30 21 18 9 19 14 21 17 8 32
- 33. Yªu cÇu X©y dùng b¶ng ph©n tæ thêi gian thùc hiÖn H§ víi kho¶ng c¸ch tæ ®Òu nhau b»ng 6 ngµy NhËn xÐt vÒ thêi gian thùc hiÖn H§ cña doanh nghiÖp Gi¶ sö t¹i ®Çu kú kinh doanh, doanh nghiÖp ®Æt môc tiªu lµ thùc hiÖn ®îc 50% sè H§ trong vßng nöa th¸ng, vËy trong kú, doanh nghiÖp cã thùc hiÖn ®îc môc tiªu nµy kh«ng? 33
- 34. 5. - BảngTK và đồ thị TK 1 - Bảng thống kê a – KN : Là bảng trình bày các thông tin TK một cách có hệ thống, hợp lý, rõ ràng nhằm nêu lên những đặc trưng về mặt lượng của hiện tượng nghiên cứu 34
- 35. b- Cấu tạobảng TK - Về hình thức : Bảng TK gồm các hàng ngang, cột dọc, các tiêu đề và số liệu Kết quả sản kinh doanh công ty A giai đoạn 1999-2002 đơn vị: triệu VND Chỉ tiêu 1999 2000 2001 2002 Doanh thu 12.000 13.500 13.050 13.780 Chi phí 8.400 9.600 9.750 9.860* Lợi nhuận 3.600 3.900 3.300 3.920 Nguồn: Phòng kế hoạch - Tổng hợp công ty A * Chưa tính thuế thu nhập đặc biệt 35
- 36. - Về nội dung : Gồm 2 phần + Phần chủ đề (chủ từ) : Trình bày các bộ phận của hiện tượng nghiên cứu…hay có thể là không gian hoặc thời gian nghiên cứu của hiện tượng đó. + Phần giải thích (tân từ) : gồm các chỉ tiêu giải thích các đặc điểm của đối tượng nghiên cứu, giải thích cho phần chủ từ. 36
- 37. c- Yêu cầukhi xây dựng bảng TK - Qui mô bảng không nên quá lớn - Các tiêu đề, tiêu mục ghi chính xác, gọn, đầy đủ, dễ hiểu. - Các chỉ tiêu giải thích cần sắp xếp hợp lý, phù hợp với mục tiêu nghiên cứu. Các chỉ tiêu có liên hệ với nhau nên sắp xếp gần nhau. - Có đơn vị tính cụ thể cho từng chỉ tiêu. 37
- 38. - Cách ghisố liệu : Các ô trong bảng dùng để ghi số liệu, nhưng nếu không có số liệu thì dùng các kí hiệu qui ước sau: + Dấu gạch ngang (-) : Hiện tượng không có số liệu. + Dấu ba chấm (…) : Số liệu còn thiếu, sau này có thể bổ sung. + Dấu gạch chéo (x ) : Hiện tượng không liên quan đến chỉ tiêu, nếu viết số liệu vào ô đó sẽ không có ý nghĩa. 38
- 39. VD: Giá trị xuấtkhẩu một số MH của VN tháng 2/2003 Mặt hàng Lượng XK Giá trị XK (1000 tấn) (triệu USD) 1. Gạo … … 2. Cà phê 50 36 3. Cao su 35 26 4. Dầu thô 1340 292 5. Than đá 300 8 Nguồn: bản tin XNK – BTM số … tháng 3 năm 2003 39
- 40. 2 - Đồthị thống kê SV lớp A và B ĐHNT Số SV (người) a - KN : 100 90 Nam Là các hình vẽ 80 Nữ 70 hoặc đường nét 60 50 hình học dùng để 40 miêu tả có tính 30 20 chất qui ước các 10 0 thông tin thống kê. A Lớp B 40
- 41. b – Tácdụng : Ứng dụng rộng rãi trong mọi công tác nhằm hình tượng hoá về hiện tượng nghiên cứu, cụ thể biểu hiện: + Sự phát triển của hiện tượng qua thời gian + Kết cấu và biến động kết cấu của hiện tượng + Tình hình thực hiện kế hoạch + Mối liên hệ giữa các hiện tượng …… 41
- 42. c– Các loạiđồ thị TK − Căn cứ theo nội dung phản ánh: + Đồ thị phát triển + Đồ thị kết cấu + Đồ thị liên hệ + Đồ thị so sánh + Đồ thị phân phối + Đồ thị hoàn thành kế hoạch ……. 42
- 43. − Căn cứvào hình thức biểu hiện: + Biểu đồ hình cột + Biểu đồ tượng hình (biểu hiện bằng các hình vẽ tượng trưng, dùng để tuyên truyền, cổ động…) + Biểu đồ diện tích (hình vuông, hình tròn, hình chữ nhật…) + Đồ thị đường gấp khúc + Bản đồ thống kê 43
- 44. Ví dụ: Biểuđồ kết quả kinh doanh công ty A 1999 - 2002 $16,000 $14,000 $12,000 $10,000 CP $8,000 DT $6,000 LN $4,000 $2,000 $0 1999 2000 2001 2002 44
- 45. Biểu đồ kếtquả kinh doanh công ty A 1999 - 2002 16000 14000 12000 vùng lãi 10000 DT 8000 CP 6000 4000 2000 0 1999 2000 2001 2002 45