UNIZO
Business Model Canvas
Stijn Scholts
stijn.scholts@innovatiecentrum.be
10-02-2014
Stijn Scholts
Innovatiecentrum Limburg
stijn.scholts@innovatiecentrum.be
WAT IS EEN BUSINESS MODEL?
Een business model
beschrijft de wijze waarop
een organisatie waarde
creëert, levert en capteert.
Business Model Canvas

• Boek van Alexander Osterwalder
• Beschrijf je bedrijfsmodelen strategie
• Zoek naar verbeteringen
• Test het businessplan
Alexander Osterwalder
No Business Plan survives the first
contact with customers
If the plans are not important,
the planning is
Test your Business Model
#notrocketscience
HET CANVAS
DE ONDERDELEN
DE ONDERDELEN
STAP 1:
Klanten /
Klantensegmenten
KLANTEN SEGMENTEREN
•

De verschillende groepen mensen of organisaties die een onderneming
tracht te bereiken en te dienen:
–
–
–
–

Wie zijn uw belangrijkste klanten?
Voor wie creëert de onderneming waarde?
Wat is de structuur van uw markt?
Wie wel & wie niet ?

•

Marktsegmentatie is een strategisch proces!

•

Een goede segmentatie stelt de onderneming in staat om de klantenwaarde
propositie te differentiëren.
– Dus geen rekenkundige opdeling!
DOEL MARKT
3 stappen tot de Doel Markt:
A) Marktsegmentatie
B) Doelgroep / target bepalen
C) Product positionering

Wat verkoop ik aan wie?
SEGMENTEREN
•

Segmentatie: Op welke markten zal ik me richten?
–

–

Consumenten
• Gebruikergebaseerde segmentation - “Wie koopt wat?”
– Demografisch: Leeftijd, Gezinsgrootte, Geslacht
– Socio-econ.: Inkomen, Opleiding,
– Geografisch: Stad vs ruraal, klimaat, ...
• Gedraggebaseerde segmentatie – “Waarom koopt iemand?”
– Gebruikers type: Regelmatig, niet-gebruiker, eerste keer, ...
» Nood aan performantie, kwaliteit, imago, dienstverlening
– Consumptie patroon: Laag, Medium, Hoog
Industriële markten (B2B)
• Gebruikergebaseerde segmentatie “Wie koopt wat?”
– Sector
– Bedrijfsgrootte
– Geografisch
– Technologie in onderneming
• Gedraggebaseerde segmentatie – “Waarom koopt bedrijf?”
– Gebruikerstype: frequentie gebruik
– Uiteindelijke doel van de applicatie
– Grootte van aankoop
– Aankoopbeleid

NIET OP
IEDEREEN
MIKKEN !
DOELGROEP BEPALEN
•

Hoe selectie maken tussen verschillende segmenten?
• Voor welke marktsegmenten heeft mijn product/ dienst de
grootste waarde?
• Uniek verkoopsargument in dit segment vs concurrenten? Hoe
groot is de concurrentie in een bepaald segment?
• Welke segmenten kan ik gemakkelijk bereiken? En hoe snel?
(Kost om (eerste) verkoop te realiseren)
• Hoe groot is het segment?
POSITIONEREN
Positionering:
• Hoe wordt uw product/ dienst gepercipieerd door uw markt in
vergelijking met concurrenten?
• Redenen om te kopen (Uniek verkoopsargument - USP)

Perceptie:
• In werkelijkheid beter zijn is leuk
• Gepercipieerd worden als beter = winnen

Belangrijke punten:
• Eenvoudig en gemakkelijk te onthouden
• Gebaseerd op voordelen voor de klant, niet op technische kenmerken!

POSITIONERING DOOR DUIDELIJKE KLANTENWAARDE
PROPOSITIE
DE ONDERDELEN
STAP 2:
Klantenwaarde
propositie
KLANTENWAARDE PROPOSITIE
Combinatie aan producten en diensten dat waarde creëert voor dat
specifieke klantensegment
– Waarom doen klanten op uw onderneming beroep en niet op een
ander?
– Welk klantenprobleem helpen wij “oplossen”, of aan welke nood
wordt voldaan?
– Kan verschillend zijn per segment !
KLANTENWAARDE PROPOSITIE
3 stappen tot de Value Proposition
1) Key factors binnen verschillende segmenten bepalen
2) Waardering van key factors door klanten ?
concurrenten, cfr. Blue ocean canvas)
3) Belang van de key factors voor de klanten ?

(t.o.v.
CONCURRENTIE
•Hoog

Cosmetica industrie

Blue Ocean

Red Ocean

•Laag

Body Shop
Prijs Verpakking
& promotie

High tech
cosmetica

Glamour
imago

Natuurlijke Maatsch. Gezondheid
ingrediënten Verantwoord
Ondernemen
DE ONDERDELEN
STAP 3:
Klantenrelatie
KLANTENRELATIE
•

Klantenrelatie: Welke relatie wordt nagestreefd ?
– Is deze persoonlijk (key account) of automatisch (webshop) ?
– Op welke tijdstippen en hoe vaak is er interactie met de klant ?
Vbn: persoonlijke assistentie, self-service, geautomatiseerde
dienstverlening, communities,…
DE ONDERDELEN

STAP 4:
Kanalen
KANALEN
•
•
•

Via welke kanalen bereikt u uw klanten?
Welke taak heeft elk kanaal?
Zijn de kanalen geïntegreerd? Kostefficiëntie? Welke werken
best?
Verkoopsproces
marketing

kanaal
direct sales
business partners
telekanalen
direct mail
internet

lead generation kwalificatie

offertes &
voorstellen

onderhandelen &
sluiten verkoop realiseren

customer care &
ondersteuning
Voorbeeld
DE ONDERDELEN
STAP 5:
Kernprocessen
KERNPROCESSEN
•

Set acties/processen die de onderneming moet ondernemen om de
klant te dienen
– Processen
•
•
•
•
•
•
•

R&D proces
software ontwikkeling
product design
productie
marketing
Verkoop
supply chain management

– Regels en metrics
• lead times
• leveranciersovereenkomsten (SLA)

•
•

Wat zijn de belangrijkste ? Welke zijn uniek tov concurrentie ?
Vb. Skype: maximale outsourcing (software ontwikkeling = kernproces)
DE ONDERDELEN

STAP 6:
Kernmiddelen
KERNMIDDELEN
•
•

Set middelen die de onderneming nodig heeft om de klant te
dienen.
Enkele kernmiddelen kunnen zijn:
–
–
–
–
–
–

•
•

Merknaam
Patenten
werknemers met unieke competenties
Machinepark
financiële middelen
…

Welke zijn de belangrijkste middelen nodig voor de realisatie
van de propositie (LINKEN) ?
Welke zijn uniek ten opzichte van de concurrentie?
DE ONDERDELEN
STAP 7:
Partners
PARTNERS
•

Welke zijn de belangrijkste partners en leveranciers van de
onderneming?
– Waarom wordt op hen beroep gedaan?
– Welke diensten (processen / middelen) leveren zij aan?
– Welk type relatie wordt nagestreefd (strategisch alliantie - ... –
aankoper/verkoper relatie)?
– Reden? (economy of scale – risk reduction – specifieke processen /
middelen)

•

Wat doen uw concurrenten?
DE ONDERDELEN

STAP 8
Kostenstructuur
KOSTENSTRUCTUUR
•
•

Welke zijn de belangrijkste kosten van het model?
Welke zijn fixed?
–
–
–
–
–

•

Welke zijn variabel?
–
–
–
–

•

Personeel
Huur
Productiemiddelen
Diensten
…

Grondstoffen
Diensten
Energie
…

Wat is hun “oorzaak”?
–

personeel - huur -productiemiddelen – diensten - grondstoffen – energie - …
DE ONDERDELEN

STAP 9:
Inkomstenstromen
Stap 9: Inkomstenstromen
•

Hoe ontvangt de onderneming inkomsten van de geleverde
goederen/diensten (waarde)?
– 2 types :
• transactioneel (1x)
• terugkerende inkomstenstromen
– pricing mechanismen: fixed – dynamic

•
•

Waarvoor zijn klanten bereid te betalen?
Waarvoor zijn klanten niet bereid te betalen?
#gebruik
EPICENTRA

resource gedreven

Aanbod gedreven

klantgedreven

Financiën gedreven
#strategie
OMGEVING– 4 KRACHTEN
regelgeving

Maatschappelijke trends

technologietrends
Kerntrends

Socio economische trends

marktsegmenten

leveranciers
stakeholders
concurrenten

markt
krachten

branche
krachten

behoeften & vraag
marktissues
switching costs

nieuwkomers

inkomstenaantrekkelijkheid

substituutproducten

mondiale marktcondities

Macroeconomische
krachten

kapitaalmarkten

Economische infrastructuur
commodities & resources
IEDER VAK Z’N SWOT
DE BASISVRAGEN
Wie zijn onze
partners ? Onze
leveranciers ?
Welke iddelen
leveren ze aan?
Wat zijn hun
activiteiten ?

Welke
activiteiten doe
je zelf ?

Wat zijn de
fysieke,
intellectuele of
financiële
middelen van
het bedrijf?

Wat zijn de belangrijkste kosten ?
Welke activiteiten zijn het duurst?

Welke waarde
lever je aan de
klanten ?
Welk probleem
los je op ?

Welk type relatie
heb je per
segment ?

Producten en
Services ?

Langs welke
kanalen bereik
je de klant ?

vb. persoonlijke
assistentie,
communities,
self-service,… ?

Voor wie creëer
je waarde ?
Wat zijn de
belangrijkste
klanten ?

vb. salesmensen? web?
winkels? partners?

Voor welke waarde wordt betaald?
Wat is de bijdrage van elke inkomstenstroom?
EN NU JULLIE!
Verdelen in 3 groepen
21u00 – 21u45: Business Model Case
21u45 – 22u00: Conclusies en lessons learned
feedback per groep

Business model canvas - unizo communicatie

  • 1.
  • 2.
  • 4.
    WAT IS EENBUSINESS MODEL? Een business model beschrijft de wijze waarop een organisatie waarde creëert, levert en capteert.
  • 5.
    Business Model Canvas •Boek van Alexander Osterwalder • Beschrijf je bedrijfsmodelen strategie • Zoek naar verbeteringen • Test het businessplan
  • 6.
    Alexander Osterwalder No BusinessPlan survives the first contact with customers If the plans are not important, the planning is Test your Business Model
  • 7.
  • 8.
  • 9.
  • 10.
  • 11.
    KLANTEN SEGMENTEREN • De verschillendegroepen mensen of organisaties die een onderneming tracht te bereiken en te dienen: – – – – Wie zijn uw belangrijkste klanten? Voor wie creëert de onderneming waarde? Wat is de structuur van uw markt? Wie wel & wie niet ? • Marktsegmentatie is een strategisch proces! • Een goede segmentatie stelt de onderneming in staat om de klantenwaarde propositie te differentiëren. – Dus geen rekenkundige opdeling!
  • 12.
    DOEL MARKT 3 stappentot de Doel Markt: A) Marktsegmentatie B) Doelgroep / target bepalen C) Product positionering Wat verkoop ik aan wie?
  • 13.
    SEGMENTEREN • Segmentatie: Op welkemarkten zal ik me richten? – – Consumenten • Gebruikergebaseerde segmentation - “Wie koopt wat?” – Demografisch: Leeftijd, Gezinsgrootte, Geslacht – Socio-econ.: Inkomen, Opleiding, – Geografisch: Stad vs ruraal, klimaat, ... • Gedraggebaseerde segmentatie – “Waarom koopt iemand?” – Gebruikers type: Regelmatig, niet-gebruiker, eerste keer, ... » Nood aan performantie, kwaliteit, imago, dienstverlening – Consumptie patroon: Laag, Medium, Hoog Industriële markten (B2B) • Gebruikergebaseerde segmentatie “Wie koopt wat?” – Sector – Bedrijfsgrootte – Geografisch – Technologie in onderneming • Gedraggebaseerde segmentatie – “Waarom koopt bedrijf?” – Gebruikerstype: frequentie gebruik – Uiteindelijke doel van de applicatie – Grootte van aankoop – Aankoopbeleid NIET OP IEDEREEN MIKKEN !
  • 14.
    DOELGROEP BEPALEN • Hoe selectiemaken tussen verschillende segmenten? • Voor welke marktsegmenten heeft mijn product/ dienst de grootste waarde? • Uniek verkoopsargument in dit segment vs concurrenten? Hoe groot is de concurrentie in een bepaald segment? • Welke segmenten kan ik gemakkelijk bereiken? En hoe snel? (Kost om (eerste) verkoop te realiseren) • Hoe groot is het segment?
  • 15.
    POSITIONEREN Positionering: • Hoe wordtuw product/ dienst gepercipieerd door uw markt in vergelijking met concurrenten? • Redenen om te kopen (Uniek verkoopsargument - USP) Perceptie: • In werkelijkheid beter zijn is leuk • Gepercipieerd worden als beter = winnen Belangrijke punten: • Eenvoudig en gemakkelijk te onthouden • Gebaseerd op voordelen voor de klant, niet op technische kenmerken! POSITIONERING DOOR DUIDELIJKE KLANTENWAARDE PROPOSITIE
  • 16.
  • 17.
    KLANTENWAARDE PROPOSITIE Combinatie aanproducten en diensten dat waarde creëert voor dat specifieke klantensegment – Waarom doen klanten op uw onderneming beroep en niet op een ander? – Welk klantenprobleem helpen wij “oplossen”, of aan welke nood wordt voldaan? – Kan verschillend zijn per segment !
  • 18.
    KLANTENWAARDE PROPOSITIE 3 stappentot de Value Proposition 1) Key factors binnen verschillende segmenten bepalen 2) Waardering van key factors door klanten ? concurrenten, cfr. Blue ocean canvas) 3) Belang van de key factors voor de klanten ? (t.o.v.
  • 19.
    CONCURRENTIE •Hoog Cosmetica industrie Blue Ocean RedOcean •Laag Body Shop Prijs Verpakking & promotie High tech cosmetica Glamour imago Natuurlijke Maatsch. Gezondheid ingrediënten Verantwoord Ondernemen
  • 21.
  • 22.
    KLANTENRELATIE • Klantenrelatie: Welke relatiewordt nagestreefd ? – Is deze persoonlijk (key account) of automatisch (webshop) ? – Op welke tijdstippen en hoe vaak is er interactie met de klant ? Vbn: persoonlijke assistentie, self-service, geautomatiseerde dienstverlening, communities,…
  • 23.
  • 24.
    KANALEN • • • Via welke kanalenbereikt u uw klanten? Welke taak heeft elk kanaal? Zijn de kanalen geïntegreerd? Kostefficiëntie? Welke werken best? Verkoopsproces marketing kanaal direct sales business partners telekanalen direct mail internet lead generation kwalificatie offertes & voorstellen onderhandelen & sluiten verkoop realiseren customer care & ondersteuning
  • 25.
  • 26.
  • 27.
    KERNPROCESSEN • Set acties/processen diede onderneming moet ondernemen om de klant te dienen – Processen • • • • • • • R&D proces software ontwikkeling product design productie marketing Verkoop supply chain management – Regels en metrics • lead times • leveranciersovereenkomsten (SLA) • • Wat zijn de belangrijkste ? Welke zijn uniek tov concurrentie ? Vb. Skype: maximale outsourcing (software ontwikkeling = kernproces)
  • 28.
  • 29.
    KERNMIDDELEN • • Set middelen diede onderneming nodig heeft om de klant te dienen. Enkele kernmiddelen kunnen zijn: – – – – – – • • Merknaam Patenten werknemers met unieke competenties Machinepark financiële middelen … Welke zijn de belangrijkste middelen nodig voor de realisatie van de propositie (LINKEN) ? Welke zijn uniek ten opzichte van de concurrentie?
  • 30.
  • 31.
    PARTNERS • Welke zijn debelangrijkste partners en leveranciers van de onderneming? – Waarom wordt op hen beroep gedaan? – Welke diensten (processen / middelen) leveren zij aan? – Welk type relatie wordt nagestreefd (strategisch alliantie - ... – aankoper/verkoper relatie)? – Reden? (economy of scale – risk reduction – specifieke processen / middelen) • Wat doen uw concurrenten?
  • 32.
  • 33.
    KOSTENSTRUCTUUR • • Welke zijn debelangrijkste kosten van het model? Welke zijn fixed? – – – – – • Welke zijn variabel? – – – – • Personeel Huur Productiemiddelen Diensten … Grondstoffen Diensten Energie … Wat is hun “oorzaak”? – personeel - huur -productiemiddelen – diensten - grondstoffen – energie - …
  • 34.
  • 35.
    Stap 9: Inkomstenstromen • Hoeontvangt de onderneming inkomsten van de geleverde goederen/diensten (waarde)? – 2 types : • transactioneel (1x) • terugkerende inkomstenstromen – pricing mechanismen: fixed – dynamic • • Waarvoor zijn klanten bereid te betalen? Waarvoor zijn klanten niet bereid te betalen?
  • 36.
  • 37.
  • 38.
  • 39.
    OMGEVING– 4 KRACHTEN regelgeving Maatschappelijketrends technologietrends Kerntrends Socio economische trends marktsegmenten leveranciers stakeholders concurrenten markt krachten branche krachten behoeften & vraag marktissues switching costs nieuwkomers inkomstenaantrekkelijkheid substituutproducten mondiale marktcondities Macroeconomische krachten kapitaalmarkten Economische infrastructuur commodities & resources
  • 40.
  • 42.
    DE BASISVRAGEN Wie zijnonze partners ? Onze leveranciers ? Welke iddelen leveren ze aan? Wat zijn hun activiteiten ? Welke activiteiten doe je zelf ? Wat zijn de fysieke, intellectuele of financiële middelen van het bedrijf? Wat zijn de belangrijkste kosten ? Welke activiteiten zijn het duurst? Welke waarde lever je aan de klanten ? Welk probleem los je op ? Welk type relatie heb je per segment ? Producten en Services ? Langs welke kanalen bereik je de klant ? vb. persoonlijke assistentie, communities, self-service,… ? Voor wie creëer je waarde ? Wat zijn de belangrijkste klanten ? vb. salesmensen? web? winkels? partners? Voor welke waarde wordt betaald? Wat is de bijdrage van elke inkomstenstroom?
  • 43.
    EN NU JULLIE! Verdelenin 3 groepen 21u00 – 21u45: Business Model Case 21u45 – 22u00: Conclusies en lessons learned feedback per groep