Download to read offline
![[123doc] - bai-giang-benh-thalassemia.pdf](https://cdn.slidesharecdn.com/ss_thumbnails/123doc-bai-giang-benh-thalassemia-240303081528-d82df9ae-thumbnail.jpg?width=640&height=640&fit=bounds)
![[123doc] - benh-u-hoc-giai-phau-benh-slide.pdf](https://cdn.slidesharecdn.com/ss_thumbnails/123doc-benh-u-hoc-giai-phau-benh-slide-231030050017-ecb463c7-thumbnail.jpg?width=640&height=640&fit=bounds)
dtngoaikhoabenhlytg-120713205121-phpapp01.pdf
- 1. ĐIỀU TRỊ NGOẠIKHOA BỆNH LÝ TUYẾN GIÁP
- 2. MỤC TIÊU BÀIGIẢNG • Trình bày được sơ lược GP TG • Nêu được cơ chế phình giáp • Phân biệt được các nhóm nguy cơ trong K • Trình bày được nội dung, đặc điểm, chỉ định, hiệu quả các pp đt cường giáp, u giáp đơn thuần, K giáp • Phát hiện được các BC sau mổ TG
- 3. ĐẠI CƯƠNG • Tuyếnnội tiết, trước dưới của cổ, liên quan chặt chẽ các cấu trúc GP quan trọng • Hormone giáp: ảnh hưởng lớn đến chuyển hoá các chất, chức năng TK, tim mạch • Một khối ở TG: - U thật (tumor): lành (adenoma) - ác - U giả: phình giáp (goiter), viêm (thyroiditis)
- 4. PHÂN LOẠI Chức năng:cường giáp, bình giáp, nhược giáp Hình thể: lan toả (1, 2 thùy), nhân (đơn, đa) Lâm sàng: chức năng + hình thể GPB: viêm, phình, u giáp (lành, ác) lộ mắt Basedow: lan tỏa 2 thùy + cường giáp + âm thổi
- 5.
- 7. TỔNG HỢP HORMONEGIÁP I T3, T4 T3, T4 T3, T4 Goitrin (cải, su) Thiocyanate (sắn, măng) Estrogen (-) (-) T3 (Triodothyronin): 7%, mạnh 4 lần T4, tgian td ngắn hơn nhiều T4 (Tetraiodothyronin, thyroxin): 93% (1 ptử Thyroglobulin có 1-4 T4; 1 T3 ~ 14 T4; đủ dùng 2-3 tháng) I + Tyrosin (1 ptử thyroglobulin có 70 amino a. Tyrosin)
- 8. CƠ CHẾ TẠICHỖ; TRỤC YÊN - GIÁP T3, T4 ↑ TSH (+) (-) T3, T4 + globulin (bất hoạt) FT3, FT4 (h động) (-) I ↑ (Lugol) (Thyroid stimulating hormone) TSH, T3, T4
- 9. GIẢI PHẪU Tuyến nộitiết, 2 thùy + eo, trước KQ 2 ĐM giáp trên (cảnh ngoài); 2 dưới (thân giáp cổ) TM giáp trên, giữa (TM cảnh trong), dưới (TM cánh tay đầu) TK quặt ngược, TK thanh quản trên (TK X) 2-4 cận giáp, mặt sau, giữa bao xơ-mạc tạng
- 13. ĐIỀU TRỊ CƯỜNGGIÁP
- 14. Chẩn đoán Xác định -LS: Hc cường giáp (↓ cân, run tay, M ↑...) TG thường to ± âm thổi Mắt lộ, long lanh, các dấu.. - CLS: T3 T4 ↑ (TSH ↓); ECG nhịp nhanh; xạ Phân biệt: cường Σ, u tuỷ thượng thận, u giáp + suy tim (TSH, T3, T4)
- 15. Cường giáp dotăng kích thích (ngoài TG) - Basedow: TSAb (Thyroid Stimulating Ab), TGI (Thyroid Growth Immunoglobulin) - Thai trứng, K tế bào nuôi: TSH like - U thuỳ trước tuyến yên: TSH Cường giáp tự chủ - U tuyến độc tuyến giáp (toxic adenoma, Plummer) - Viêm giáp Nguyên nhân, sinh lý bệnh
- 16. Diễn tiến Cường giáptạm thời (do thuốc, viêm giáp...) → tự khỏi Cường giáp → biến chứng nguy hiểm: - Tim mạch: suy tim, loạn nhịp - Tâm thần: kích động, lú lẫn, nói sảng - Cơ: teo cơ, nhược cơ, liệt - Cơn bão giáp
- 17. Điều trị cườnggiáp Tuỳ nguyên nhân, thể LS Có 3 phương pháp: - Nội: chỉ đt chức năng, tgian dài, tái phát 50% - Ngoại: đt chức năng + hình thể, lành 95% - Xạ I131 : dễ suy giáp, K hoá? Viêm giáp do nhiễm xạ → xơ hoá Không có p pháp đt lý tưởng → chọn cho từng trường hợp cụ thể
- 18. Điều trị nộikhoa cường giáp Iod vô cơ (Lugol): - Ức chế I gắn TG, ↓ tưới máu - H quả nhanh nhưng ngắn → nhảy ngược - Chỉ định: cơn bão giáp, trước PT Kháng giáp tổng hợp: Thiouracyl, Imidazol - 18-24th, tái phát sau vài tháng 40-50% - Tiên đoán tốt: TG nhỏ dần, liều duy trì < 1v/ngày Propranolol: chẹn beta, chặn chuyển T4 → T3
- 19. Điều trị ngoạicường giáp Chỉ định: khi nguy cơ PT thấp (bệnh kèm) - U lan tỏa độ II, III gây mất thẩm mỹ, chèn ép - U đơn nhân, đa nhân: nội khoa kém hiệu quả - Đ trị nội thất bại, có BC do thuốc Thời điểm PT: hết cường giáp (LS, sinh hóa) PT: cắt gần hết TG (basedow, đa nhân), cắt thuỳ Chuẩn bị PT: lugol 5% 20 giọt/ngày x 4-5 ngày; ngưng Inderal trước mổ 1 tuần
- 20. ĐIỀU TRỊ UGIÁP ĐƠN THUẦN
- 21. Sinh lý bệnh •Thiếu T3, T4 tuyệt đối, tương đối → ↑ TSH → tb giáp phì đại lan tỏa (phục hồi) → một số vùng đáp ứng mạnh, ↑ tiết vào nang → tạo nhân (hạt) (không phục hồi) • ↑ nhanh → hoại tử (thiếu máu nuôi) → xơ sẹo → lộ nhân
- 22. Chẩn đoán Xác định -LS: u giáp, không cường giáp ± dấu chèn ép - CLS: TSH, T3, T4 bt; siêu âm (loại u, kích thước, số lượng, tính chất, hạch, FNAC) Phân biệt - Ngoài TG: hạch, nang giáp lưỡi - Tại TG: u thật (lành, ác), viêm giáp
- 23. Diễn tiến U mới,lan toả có thể tự khỏi hoặc khỏi sau đt. U cũ, nhân có biến đổi mô học không hồi phục Biến chứng - Chèn ép KQ, TQ, TK - Nh trùng - Hoại tử, chảy máu - Cường giáp hoá - K hoá: khi có kèm tăng sản
- 24. Tuỳ loại (lantoả, nhân), tgian có u (mới, lâu) U giáp lan toả - Nội: u mới có, 60% nhỏ lại Levothyroxin 100-200µg/ngày x 6th - Ngoại: u lớn, chèn ép, thòng, k. đồng nhất Cắt giảm thể tích u Điều trị
- 25. U giáp nhân:luôn cảnh giác K (FNAC) - Nội: u nhỏ và mới, nguy cơ K thấp - Ngoại: u lớn đã lâu, nguy cơ K cao, nội khoa thất bại → cắt bán phần thuỳ, thuỳ, gần hết TG (lấy bỏ hết nhân giáp) Nguy cơ K cao: nam; trẻ hoặc lớn tuổi; 1 nhân, chắc - cứng, di động kém, hạch cổ; tiền căn xạ; SA (đặc, nang có chồi, vôi hoá, giới hạn k. rõ) Điều trị (tt)
- 26. ĐIỀU TRỊ KGIÁP
- 27. Phân loại: Car.& Sar. • Carcinoma TG biệt hoá: 85-95%, bắt iod - Dạng nhú: 60-89%, 30-40t, đa ổ, tiến triển chậm * Xâm lấn, ít di căn xa (40-70% hạch) * 70% sống 5 năm, 60% sống 10 năm - Dạng nang (túi tuyến): 30%, 40-55t, ác hơn nhú * Dễ tái phát, di căn phổi, xương (hiếm → hạch) * FNAC: không phân biệt được u tuyến lành * 70% sống 5 năm, 45% sống 10 năm
- 28. Phân loại (tt) •Car. TG không biệt hoá: 5%, ác tính cao nhất, 60t - D tiến chậm → bùng phát: u chèn ép + hạch to 90% - Phát hiện – tử vong: vài tháng - Không bắt iod • Carcinoma TG dạng tuỷ: 7%, tb C cận nang, diễn tiến rất chậm 95% sống 10 năm, gđ cuối di căn phổi, gan, xương, thượng thận. Không bắt iod • Sarcoma, lymphoma: rất hiếm
- 29. Chẩn đoán xácđịnh • LS: u giáp đơn thuần ± hạch ± chèn ép • Echo: đặc, chồi/nang, vi vôi hoá, tăng sinh mạch máu, xâm lấn vỏ bao... • FNAC: nhạy-chuyên 95%, 4 KQ: lành – ác – không xác định (Car túi tuyến, sinh thiết) – không đủ tiêu chuẩn (echo hướng dẫn) • Calcitonin ↑, CEA ↑: car dạng tuỷ • CT, MRI: xâm lấn
- 30. Chẩn đoán phânbiệt • U nang tuyến lành tính: hầu hết u giáp lành - 15% u tuyến nhú: được xem là K giáp - 85% u tuyến nang: * Hình thái tb bt, nhưng xâm lấn vỏ bao, m máu * Được xem tiền K (hoặc K tại chỗ) dù chưa bằng chứng hoá ác * FNAC: không phân biệt được với Car. túi tuyến
- 31. Diễn tiến • Tuỳloại ung thư giáp • Diễn tiến chậm. Bùng phát (car không biệt hoá) • Xấm lấn, di căn hạch: car không biệt hoá, car nhú • Xâm lấn chèn ép: car không biệt hoá • Di căn xa: car túi tuyến, car dạng tuỷ (gđ cuối)
- 32. Điều trị • Tuỳloại K giáp, nhóm nguy cơ, gđoạn. Đa mô thức • Phẫu thuật: chọn đầu tiên, cơ bản nhất - Cắt thuỳ, cắt trọn TG, cắt 1 phần giải ép ± mở KQ - Nạo hạch cổ • Xạ: tuỳ loại - I131 : sau mổ, cắt càng sạch càng tốt, car biệt hoá - Xạ ngoài: car. không biệt hoá, dạng tuỷ • Hormone đè nén: LT4, Car biệt hoá, suốt đời
- 33. Nhóm nguy cơcủa carcinoma biệt hoá AMES (Cady, Lahey 1988) Nguy cơ thấp Nguy cơ cao Tuổi Nam < 40, Nữ < 50 Nam > 40, Nữ > 50 U < 5 cm > 5 cm Xâm lấn Chưa Có Di căn Chưa Có Nguy cơ trung gian: tuổi nhóm này – tổn thương nhóm kia
- 34. Điều trị (tt) •Car biệt hoá - Nguy cơ thấp: cắt thuỳ + hormone đè nén - Nguy cơ cao: cắt TG + nạo hạch (nếu có di căn) + I131 + hormone đè nén • Car không biệt hoá: cắt trọn hoặc 1 phần TG (giải ép) + xạ ngoài + hoá trị. Thường phải mở KQ Không I131 • Car dạng tuỷ: cắt trọn TG + nạo hạch + xạ ngoài. Không I131
- 35. BIẾN CHỨNG SAUPT Nguy hiểm đến tính mạng - Chảy máu: chèn ép KQ. Cầm máu tốt, DL - Xẹp khí quản: khâu treo, lưu NKQ lâu - Cơn bão giáp: TV do suy tim, loạn nhịp Không nguy hiểm đến tính mạng - Tetanie tạm thời, vĩnh viễn - Khàn tiếng, giọng nhỏ - Cường giáp tái phát 1-3%, nhược giáp 5%