EPIKO Ang epiko ay uri ng panitikan na tumatalakay sa mga kabayanihan at pakikipagtunggali ng isang tao o mga tao laban sa mga kaaway na halos hindi mapaniwalaan dahil may mga tagpuang makababalaghan at di-kapani-paniwala. Kuwento ito ng kabayanihan na punung-puno ng mga kagila-gilalas na mga pangyayari. Bawat pangkatin ng mga Pilipino ay may maipagmamalaking epiko.
Mga halimbawa ng Epiko sa Pilipinas LUZON Hudhud (Ifugao) Biag ni Lam-ang (Ilokano) Ullalim (Kalinga) Ibalon (Bicolano)
VISAYAS Hinilawod (Hiligaynon) Humadapnon (Panay) Labaw Donggon Maragtas
MINDANAO Bidasari Darangan Indarapatra at Sulayman Tulalang Tuwaang
Bantugan (Epiko ng Mindanao)
TALASALITAAN
nagulumihanan bulwagan mabunyi kinikimkim katipan mabagsik pumailanlang
PANGNGALAN salita o bahagi ng pangungusap na tumutukoy sa ngalan ng tao, bagay, pook, hayop, at pangyayari
PANSEMANTIKANG PANGNGALAN
PANGNGALANG PANTANGI mga pangngalang nagsisimula sa malaking titik na tumutukoy sa tangi o tiyak na ngalan ng tao, hayop, bagay, lugar, kathang-isip, o pangyayari  Tinitiyak na hindi maipagkamali ang tinutukoy sa iba Hal. Jose Rizal, Luneta, Bathala, Pasko
PANGNGALANG PAMBALANA mga pangngalang nagsisimula sa maliit na titik na tumutukoy sa pangkalahatang ngalan ng tao, hayop, bagay, lugar, pangyayari at iba pa Hal. bayani, parke, bundok, relo
URI NG PANGNGALAN AYON SA  KONSEPTO
BASAL pangngalang tumutukoy sa mga kaisipan o konsepto na hindi nararanasan ng limang pandamdam at walang pisikal na katangian   Tumutukoy sa hindi materyal na bagay kundi sa diwa o kaisipan Hal. yaman, buhay, lakas, tapang
TAHAS pangngalang nararanasan ng isa sa mga limang pandamdam (paningin, pandinig, panlasa, pakiramdam at pang-amoy) at may katangiang pisikal  Tumutukoy sa mga materyal na bagay  Hal. tubig, bundok, pagkain, tunog
HANGO pangngalang nakabatay sa isang salitang basal  Maylapi Hal. kaisipan, kalungkutan, salawikain, katapangan
PATALINGHAGA pangalang hindi tuwirang patungkol sa bagay na pinangangalanan sa halip inihahambing lamang sa bagay na kamukha o katulad lamang  Hal. buwaya (imbis na kurakot) langit (imbis na ligaya)
URI NG  TAHAS NA PANGNGALAN
PALANSAK Pangngalang tumutukoy sa isang kalipunan o karamihan  Hal. hukbo, kumpol, madla, kapuluan
DI-PALANSAK Pangngalang tumutukoy sa bagay na isinasaalang-alang nang nag-iisa Hal. tao, bulaklak, diwata, aso
URI NG  PANGNGALAN AYON SA KASARIAN
PANLALAKI tumutukoy sa tao o hayop na lalaki  Hal. sastre, hari, tatay, ginoo, pari
PAMBABAE tumutukoy sa tao o hayop na babae  Hal. reyna, nanay, binibini, madre
DI-TIYAK maaaring tumutukoy sa lalaki o babae man. Halimbawa:  magkaibigan, guro, magulang, bata
WALANG KASARIAN tumutukoy sa mga bagay, pook, pangyayari, at iba pang walang kasarian. Halimbawa: damit, telepono, parke, kaarawan
PABABA 1. babaing mananahi 2. malaking hayop na may mahabang ilong 3. Pilipinas, India, Thailand, Malaysia, Singapore 4. ang asawa ng iyong ina 5. kalipunan ng mga sundalo 7. Jose Rizal, Andres Bonifacio, Lapu-Lapu, Marcelo H. Del Pilar 9. pook pasyalan 11. Philippine Normal University, University of the Philippines, De La Salle University PAHALANG 5. nakabatay sa salitang basal na may panlapi 6. tumutukoy sa isang kalipunan o karamihan 8. hindi materyal na bagay kundi mga diwa at kaisipan 9. mga tiyak na ngalan ng tao, bagay, pook at pangyayari 10. lalaking mananahi 12. tawag sa babaing wala pang asawa 13. asawa ng hari
                                                                                                                                                                                                                    13                                                                                                                                     12   11                                                       10                       9                                                   8                             7                   6                                                         5       4                               3         2   1  

Epiko at Pangngalan

  • 1.
    EPIKO Ang epiko ayuri ng panitikan na tumatalakay sa mga kabayanihan at pakikipagtunggali ng isang tao o mga tao laban sa mga kaaway na halos hindi mapaniwalaan dahil may mga tagpuang makababalaghan at di-kapani-paniwala. Kuwento ito ng kabayanihan na punung-puno ng mga kagila-gilalas na mga pangyayari. Bawat pangkatin ng mga Pilipino ay may maipagmamalaking epiko.
  • 2.
    Mga halimbawa ngEpiko sa Pilipinas LUZON Hudhud (Ifugao) Biag ni Lam-ang (Ilokano) Ullalim (Kalinga) Ibalon (Bicolano)
  • 3.
    VISAYAS Hinilawod (Hiligaynon)Humadapnon (Panay) Labaw Donggon Maragtas
  • 4.
    MINDANAO Bidasari DaranganIndarapatra at Sulayman Tulalang Tuwaang
  • 5.
  • 6.
  • 7.
    nagulumihanan bulwagan mabunyikinikimkim katipan mabagsik pumailanlang
  • 8.
    PANGNGALAN salita obahagi ng pangungusap na tumutukoy sa ngalan ng tao, bagay, pook, hayop, at pangyayari
  • 9.
  • 10.
    PANGNGALANG PANTANGI mgapangngalang nagsisimula sa malaking titik na tumutukoy sa tangi o tiyak na ngalan ng tao, hayop, bagay, lugar, kathang-isip, o pangyayari Tinitiyak na hindi maipagkamali ang tinutukoy sa iba Hal. Jose Rizal, Luneta, Bathala, Pasko
  • 11.
    PANGNGALANG PAMBALANA mgapangngalang nagsisimula sa maliit na titik na tumutukoy sa pangkalahatang ngalan ng tao, hayop, bagay, lugar, pangyayari at iba pa Hal. bayani, parke, bundok, relo
  • 12.
    URI NG PANGNGALANAYON SA KONSEPTO
  • 13.
    BASAL pangngalang tumutukoysa mga kaisipan o konsepto na hindi nararanasan ng limang pandamdam at walang pisikal na katangian Tumutukoy sa hindi materyal na bagay kundi sa diwa o kaisipan Hal. yaman, buhay, lakas, tapang
  • 14.
    TAHAS pangngalang nararanasanng isa sa mga limang pandamdam (paningin, pandinig, panlasa, pakiramdam at pang-amoy) at may katangiang pisikal Tumutukoy sa mga materyal na bagay Hal. tubig, bundok, pagkain, tunog
  • 15.
    HANGO pangngalang nakabataysa isang salitang basal Maylapi Hal. kaisipan, kalungkutan, salawikain, katapangan
  • 16.
    PATALINGHAGA pangalang hindituwirang patungkol sa bagay na pinangangalanan sa halip inihahambing lamang sa bagay na kamukha o katulad lamang Hal. buwaya (imbis na kurakot) langit (imbis na ligaya)
  • 17.
    URI NG TAHAS NA PANGNGALAN
  • 18.
    PALANSAK Pangngalang tumutukoysa isang kalipunan o karamihan Hal. hukbo, kumpol, madla, kapuluan
  • 19.
    DI-PALANSAK Pangngalang tumutukoysa bagay na isinasaalang-alang nang nag-iisa Hal. tao, bulaklak, diwata, aso
  • 20.
    URI NG PANGNGALAN AYON SA KASARIAN
  • 21.
    PANLALAKI tumutukoy satao o hayop na lalaki Hal. sastre, hari, tatay, ginoo, pari
  • 22.
    PAMBABAE tumutukoy satao o hayop na babae Hal. reyna, nanay, binibini, madre
  • 23.
    DI-TIYAK maaaring tumutukoysa lalaki o babae man. Halimbawa: magkaibigan, guro, magulang, bata
  • 24.
    WALANG KASARIAN tumutukoysa mga bagay, pook, pangyayari, at iba pang walang kasarian. Halimbawa: damit, telepono, parke, kaarawan
  • 25.
    PABABA 1. babaingmananahi 2. malaking hayop na may mahabang ilong 3. Pilipinas, India, Thailand, Malaysia, Singapore 4. ang asawa ng iyong ina 5. kalipunan ng mga sundalo 7. Jose Rizal, Andres Bonifacio, Lapu-Lapu, Marcelo H. Del Pilar 9. pook pasyalan 11. Philippine Normal University, University of the Philippines, De La Salle University PAHALANG 5. nakabatay sa salitang basal na may panlapi 6. tumutukoy sa isang kalipunan o karamihan 8. hindi materyal na bagay kundi mga diwa at kaisipan 9. mga tiyak na ngalan ng tao, bagay, pook at pangyayari 10. lalaking mananahi 12. tawag sa babaing wala pang asawa 13. asawa ng hari
  • 26.
                                                                                                                                                                                                                       13                                                                                                                                     12   11                                                       10                       9                                                   8                             7                   6                                                         5       4                               3         2   1 Â