Filipino 6 dlp 17 gamitin ang mga salitang pang-ugnay sa tambalan at hu

Filipino 6 dlp 17 gamitin ang mga salitang pang-ugnay sa tambalan at hu

• 1.
  182 Module 17 6666 Filipino Gamitin angmga Salitang Pang-ugnay sa Tambalan at Hugnayang Pangungusap A DepEd-BEAM Distance Learning Program supported by the Australian Agency for International Development
• 2.
  183 Isang makabuluhang pag-aaralna naman ang ating gagawin. Handa ka na ba? Tayo na! Sa modyul na ito, ay matutuhan mo ang paggamit ng mga salitang pang-ugnay sa tambalan at hugnayang pangungusap. Tapusin ang mga pangungusap na nasa ibaba gamit ang wastong katagang nag-uugnay ng mga salita. Piliin ang sagot sa loob ng kahon. 1. Tapusin mo na ito _________________________________. 2. Mamahalin kita ________________________. 3. _______________________, tayo ay magsikap. 4. Sasama ako ________________________. 5. _______________________, ang dapat mamuno sa ating samahan. Subukin Natin Sa Mag-aaral Mga Dapat Matutuhan - maging sino ka man - kung sasama ka rin - Ako o ikaw - upang umunlad - kung maaari
• 3.
  184 Iwasto mo angiyong sagot. Ano ang iskor mo? Kung ito ay 4 o 5 magaling, ang modyul na ito ay dapat mo pang pag-aralan upang lubos mo itong maintindihan. Ngunit kung kuha mo naman ay 3 o pababa, huwag kang mag-alala ang modyul na ito ay para sa iyo. Nag-usap sina Gng. Cruz, Pepe at Frank. Frank: Salamat po, Gng. Cruz. Masarap ang bayabas at saka matamis ang tambis. Gng. Cruz: Uy! Mahusay ka nang mag-Filipino, Frank. May pang-ugnay pa. Pepe: Pang-ugnay? Ano po iyong pang-ugnay? Hindi alam ng anak ni Gng. Cruz ang pang-ugnay. Alam mo ba kung anu-anong mga pang-ugnay ang ginagamit mo sa pangungusap? Tingnan mo kung matutukoy mo. Pag-aralan Natin
• 4.
  185 Nag-usap sina Gng.Cruz at ang anak niyang si Pepe. Abala naman sa pagbabasa si Frank na anak nina G. at Gng. Joe at Katty Brown. Sila’y bagong kapitbahay nina Gng. Cruz, buhat sa Chicago, U.S.A. Gng. Cruz: Madaling matututo ng Filipino ang iyong kalarong si Frank. Pepe: Opo, nanay. Minsan lang niyang narinig sa akin ang salitang saka e nagaya na agad niya. Gng. Cruz: Iyon ang itinatanong mo sa akin kanina. Ang saka ay isang pang-ugnay tulad ng at, kapag, sapagkat, upang, dahil at iba pa. Ang mga salitang ito ay tinatawag na pang-ugnay. Hindi ba napag-aralan na ninyo iyon noong isang taon? Pepe: Natatandaan ko na po. At saka narinig ko na rin pong itinuro ninyo sa mga tinuturuan ninyong Amerikano na ama at ina ni William. Si Frank ay kasintalino rin ni William. Akala ko nga, puti at kayumanggi lamang ang matatalino. Ha! Ha! Ha! Gng. Cruz: Aba, naku hindi anak! Kahit anong lahi ay may marurunong at may mga mangmang. Pare-pareho tayong nilikha ng Diyos na may pag-iisip, nagkakaiba nga lamang sa kakayahan. Pepe: Bakit po may maitim at may maputi? Gng. Cruz: Ang mga tao sa mundo ay napapangkat sa iba-ibang lahi ayon sa kanilang sinilangan. Ngunit kahit ano pa ang kulay ng balat ng tao, dapat na igalang siya. Pepe: Iyan nga po ang sinabi ko sa aking mga kalaro kaya hindi nila tinutukso si Frank. Nakikipaglaro na rin sila sa kanya. Gng. Cruz: Salamat, Anak, at marunong kang gumalang sa iyong kapwa, kahit sino siya.
• 5.
  186 Unawain mo: 1. Anoang kulay ng balat ni Frank? _____________________________ 2. Ano ang maling akala ni Pepe noong una? ____________________ 3. Ano ang magandang ugali ni Pepe na dapat parisan? _____________ May salungguhit ang mga salitang nag-uugnay sa sumusunod na mga pangungusap. Pag-aralan kung paano ginagamit ang mga ito sa pangungusap. 1. Si Frank ay kaibigan ni Pepe at siya ay isang dayuhan. 2. Si William at Frank ay parehong Amerikano ngunit magkaiba sila ng kulay. 3. Lahat tayo’y may pag-iisip sapagkat pantay-pantay tayong nilikha ng Diyos. Pansinin ang tungkuling ginagampanan ng at, ngunit, at sapagkat, sa mga pangungusap na iyong binasa. Subuking basahin ang mga pangungusap nang wala ito. Hindi ba higit na malinaw kung ginagamitan ng pang-ugnay? at – ay ginagamit para mapag-ugnay ang pangalan ng dalawang tao, bagay, pook at iba pa. Ginagamit din ito sa tambalang pangungusap na iniugnay ang dalawang sugnay na makapag-iisa. Hal. Si Dina ay mabait at siya ay matalik kong kaibigan. ngunit – ginagamit sa pag-uugnay ng dalawang sugnay na pinaghahambing ang dalawang diwa. Karaniwa’y panalungat ang gamit ng ngunit. Hal. Si Bea Alonzo ay maganda ngunit si Angel Locsin ang pinakamaganda. sapagkat, dahil – ginagamit sa sugnay na nagpapaliwanag o nagbibigay ng katuwiran. Hal. Nagpapakahirap ako dahil ibig kong matupad ang aking pangarap.
• 6.
  187 Narito ang ilansa mga kataga o lipon ng mga salitang ginagamit na pang-ugnay sa tambalan at hugnayang pangungusap. Upang lubos mo pa itong maintindihan subukan mong sagutin ang bawat pagsasanay. Punan ng sumusunod na pang-ugnay ang mga patlang: subalit, at, kundi, sapagkat, dahil sa. Si Frank ___________ si Pepe ay magkapitbahay. Hindi marunong ng Filipino si Frank ___________ siya’y isang Amerikano. Natuutwa si Gng. Cruz sa mabuting pakikisama ni Pepe sa kanilang kapitbahay __________ magiging suliranin niya __________ sila’y mga dayuhan. Ang pantay-pantay na pagtingin sa kapwa kahit sino ay batid ni Pepe, __________ ang iba niyang kalaro ay hindi gayon. Mabuti naman __________ napangunahan na ni Pepeng pagsabihan ang kanyang mga kalaro __________ maaaring tuksuhin nila si Frank. __________ mabuting halimbawang ipinakikita ni Pepe, pinaparisan siya ng kanyang mga kalaro. Sinusunod siya ng kanyang mga kalaro __________ hindi siya mayabang. Kung ang kuha mo ay 8 o 9 sagutin mo na ang Mga Dagdag na Gawain. Kung ang kuha mo naman ay 7 o pababa, sagutin mo muna ang Gawain 1.A. Gawin Natin o maging nasa kundi dahil kaya ngunit bagaman sana subalit sakali datapwat kung kasi ni kung kaya sa kabuuan sa kabilang dako kung sakali sa kabila kung gayon sa wakas
• 7.
  188 Gawain 1.A Basahin angmga pangungusap. Isulat ang titik ng tamang sagot. ______ 1. Kailangan kita __________ tutulungan mo ako. a. kung b. sapagkat c. ngunit ______ 2. Ikaw ay napiling iskolar ng paaralan __________ si Jun ay minalas na hindi nakuha. a. at b. dahil c. ngunit ______ 3. __________ mahal kita, handa akong ipagtanggol ka. a. Ngunit b. Dahil c. Kaya ______ 4. Magsikap kayong mag-aral __________ maging maganda ang buhay ninyo. a. upang b. sapagkat c. kasi ______ 5. Ang tao ay di dapat mawalan ng pag-asa __________ siya ay may buhay. a. habang b. upang c. dahil
• 8.
  189 Masdan ang mgalarawan. Bumuo ng mga pangungusap batay sa mga larawang na nasa ibaba, gamit ang iba’t ibang pang-ugnay na salita. 1. 2. 3. Mga Dagdag na Gawain
• 9.
  190 4. 5. Sa mga pagsasanayna iyong ginawa, ano ang natutuhan mo?
• 10.
  191 Gumamit ng wastongpang-ugnay upang maging malinaw ang pangungusap. Ang mga salitang pang-ugnay ay nag- uugnay ng salita, parirala, sugnay o pangungusap. Ang mga salitang nag-uugnay ay: o maging nasa kundi dahil kaya ngunit bagaman sana subalit sakali datapwat kung kasi ni kung kaya sa kabuuan sa kabilang dako kung sakali sa kabila kung gayon sa wakas Gamitan ng salitang pang-uugnay ang mga sumusunod na pangungusap. 1. Mayaman ang Saudi Arabia. Maraming langis dito. 2. Salat na salat sa tubig. Wala doong palagiang ilog. 3. Sukdulan ang init kung tag-araw. Gumagawa sila sa oasis. 4. Hindi siya pumasok kahapon. Walang mag-aalaga sa kanyang bunsong kapatid. 5. Magaling sumayaw si Mario. Napakahusay kumanta ng kanyang kapatid. Sariling Pagsusulit Tandaan Natin
• 11.
  192 Pagtapatin ang hanayA at B. Isulat ang titik ng tamang sagot. A B _____ 1. Hindi tayo lalakad. a. dahil sa pag-ulan. _____ 2. Maraming mga bayan ang lumubog b. pero ayaw naman niyang patulong. _____ 3. Tayo ay magiging magkaibigan c. kapag uulan. _____ 4. Ibig ko siyang tulungan d. hanggang sa wakas ng panahon. _____ 5. May kayamanan nga sila e. ngunit wala namang kaibigan. Maligayang bati sa iyo! Natapos muna ang modyul na ito. Pagyamanin Natin
• 12.
  193 Subukin Natin 1. kungmaaari 2. maging sino ka man 3. Upang umunlad 4. kung sasama ka rin 5. Ako o ikaw Gawin Natin Si Frank at si Pepe ay magkapitbahay. Hindi marunong ng Filipino si Frank sapagkat siya’y isang Amerikano. Natutuwa si Gng. Cruz sa mabuting pakikisama ni Pepe sa kanilang kapitbahay kundi magiging suliranin niya dahil sa sila’y mga dayuhan. Ang pantay-pantay na pagtingin sa kapwa kahit sino ay batid ni Pepe, subalit ang iba niyang kalaro ay hindi gayon. Mabuti naman at napangunahan na ni Pepeng pagsabihan ang kanyang mga kalaro sapagkat maaaring tuksuhin nila si Frank. Dahil sa mabuting halimbawang ipinakikita ni Pepe, pinaparisan siya ng kanyang mga kalaro. Sinusunod siya ng kanyang mga kalaro sapagkat hindi siya mayabang. Gawain 1 A 1. b 2. c 3. b 4. a 5. a Mga Dagdag na Gawain (Ipawasto sa guro ang iyong mga sagot.) Sariling Pagsusulit Pagyamanin Natin 1. dahil 1. c 2. at 2. a 3. kaya 3. d 4. sapagkat/dahil 4. b 5. ngunit 5. e Gabay sa Pagwawasto