3. www.economielokaal.nl
Marktvorm Aantal aanbieders Aard van het product Voorbeeld
volkomen
concurrentie
(of: volledige
mededinging)
veel homogeen aandelen
Koffiebonen
Tarwe/ graan/mais etc
monopolie één homogeen
(er is maar één
aanbieder!)
Holland Casino
Uitgifte van geld bij C.B.
Veerboot naar Ameland
homogeen oligopolie weinig homogeen Internet
benzine (stations)
Energiebedrijven
heterogeen oligopolie weinig heterogeen Opticien
Telefonie
Supermarkten
monopolistische
concurrentie
veel heterogeen TV’s
Kleding
Auto’s
5. www.economielokaal.nl
Prijsmechanisme
• Adam Smith (±1770)
‘Als iedereen zijn eigenbelang nastreeft, zullen alle
inspanningen, als geleid door een onzichtbare hand, aan
de gehele samenleving ten goede komen’
• Eigenbelang = inkomen verdienen, status, enz..
• PRIJS stuurt de inspanningen
Maar hoe komt die prijs tot stand?
6. www.economielokaal.nl
De vraagfunctie
Als de prijs daalt, neemt de vraag toe.
voor het (reken)gemak maken we daar een rechte lijn van
Bij een prijs van € 40.000
zijn slechts een paar mensen bereid
deze auto te kopen
Bij een prijs van € 30.000
zijn al wat meer mensen bereid
deze auto te kopen
Bij een prijs van € 15.000
zijn veel mensen bereid deze auto
te kopen. Een enkeling zelfs 2!
Als de auto slechts € 5.000 kost
wordt de vraag naar deze auto
héél groot
euro’s
Markt voor kleine auto’s
aantal auto’s (x mln)
5.000
10.000
20.000
30.000
40.000
4 8 12 16 20
7. www.economielokaal.nl
De aanbodfunctie
Als de prijs stijgt, neemt het aanbod toe.
voor het gemak hebben we er nu direct een rechte lijn van gemaakt
En voor € 35.000
zijn er zeer veel bedrijven bereid
om de auto te maken
Bij een prijs van € 25.000
zijn veel meer bedrijven bereid
deze auto te verkopen
Bij een prijs van € 15.000
Zijn enkele bedrijven bereid deze
auto te verkopen
Voor een bedrag van € 5.000
is geen enkel bedrijf bereid de auto
te maken/verkopen
euro’s
Markt voor kleine auto’s
aantal auto’s (x mln)
5.000
10.000
20.000
30.000
40.000
4 8 12 16 20
8. www.economielokaal.nl
De evenwichtsprijs
Vraag en Aanbod ‘vinden elkaar’ bij
(ongeveer) € 18.500
euro’s
Markt voor kleine auto’s
aantal auto’s (x mln)
5.000
10.000
20.000
30.000
40.000
4 8 12 16 20
Qv
Qa
18.500
Zouden producenten tóch € 30.000
vragen, ontstaat er een aanbodoverschot
Om de auto’s kwijt te raken, moeten
de producenten hun prijs laten dalen
Zouden producenten € 10.000
vragen, ontstaat er een vraagoverschot
Consumenten overbieden elkaar,
waardoor de prijs gaat stijgen
Dit prijsmechanisme stuurt dus vraag en aanbod,
het proces is voor niemand zichtbaar, vandaar ‘de onzichtbare hand’
