Downloaded 35 times
More Related Content
Similar to Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino WEEk 5- ARALIN.pptx
Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino WEEk 5- ARALIN.pptx
- 1. KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKAAT KULTURANG PILIPINO WEEK 5 QUARTER 2 Talisay Senior High School
- 2. KASANAYANG PAMPAGKATUTO: Nabibigyangkahulugan ang mga salitang ginamit sa talakayan (F11PT- IIe- 87) Napipili ang angkop na mga salita at paraan ng paggamit nitó sa mga usapan o talakayan batay sa kausap, pinag- uusapan, lugar, panahon, layunin, at grupong kinabibilangan (F11PS-IIe-90C)
- 3.
- 4. GAWAIN 1. PANIMULANGPAGTATAYA Panuto: Pansinin ang mga sumusunod na larawan. Suriin ito ayon sa gamit ng wika.
- 9. Kakayahang Lingguwistiko Ang kakayahanglingguwistik/gramatikal ay tumutukoy sa kaalamang leksikal at pagkaalam sa tuntunin ng ponolohiya, morpolohiya, sintaks at semantiks, ayon kina Michael Merill Canale at Swains.
- 10. Gramatika ang mahalagangsalik sa pag-aaral ng kakayahang ito. Ang gramatika ay tungkol sa tuntunin ng wastong paggamit ng bantas, salita, bahagi ng pananalita, pagbuo ng mga parirala, sugnay, at pangungusap.
- 11. Ponolohiya o Palatunugan –maagham na pag-aaral ng mga makabuluhang tunog (ponema) na bumubuo ng isang wika. Halimbawa: malapatinig na w at y = bahay, bahaw
- 12. A. Ponemang Segmental –makabuluhang tunog sa Filipino. Halimbawa: bata (child) banta (threat) batas(law) bantas (punctuation mark)
- 14. A. Ponemang Segmental Ginagamitang daw/din kapag ang sinusundang salita ay nagtatapos sa katinig (consonant), raw/rin kapag patinig (vowel) o malapatinig na w at y. Halimbawa: bayad daw bababa raw, malikot din pangit din, maganda rin, magalaw rin Buhay raw
- 15. B. Ponemang Suprasegmental –pantulong sa ponemang segmental upang higit na maging mabisa ang paggamit ng 28 ponemang segmental sa pakikipagtalastasan at upang higit na maging malinaw ang kahulugan.
- 16. 2. Morpolohiya oPalabuoan – makaagham na pag-aaral sa pagbuo ng mga salita sa pamamagitan ng pinakamaliit na yunit ng isang salita o morpema.
- 17. 2. Morpolohiya oPalabuoan Halimbawa: tawid+in = tawirin Takip+an = takpan hati+gabi = hatinggabi
- 18. Panlapi • ginagamit upangmakabuo ng panibagong salita. Ito ay morpemang di-malaya ay isang morpema na ikinakabit sa isang salitang-ugat upang makabuo ng isang salita. • Ang mga ito ay idinudugtong sa salitang -ugat— maaaring sa unahan, sa gitna o sa hulihan.
- 19. Gamit ng NANGat NG
- 20. NANG Una, ginagamit angnang na kasingkahulugan ng noong. Halimbawa, “Umaga nang barilin si Rizal. Nang umagang iyon ay lumubha ang sakit ni Pedro.”
- 21. NANG Ikalawa, ginagamit angnang kasingkahulugan ng upang o “para.” Halimbawa, “Sa isip ng mga Espanyol, kailangang bitayin si Rizal nang matakot ang mga Pilipino. Dinala si Pedro sa ospital nang magamot.”
- 22. NANG Ikatlo, ginagamit angnang katumbas ng pinagsámang na at “ng.” Halimbawa, “Pero sa isip ng mga Filipino, sobra nang lupit ang mga Espanyol. Sobra nang hirap ang dinanas ni Pedro.”
- 23. NANG Ikaapat, ginagamit angnang para sa pagsasabi ng paraan o sukat (pang-abay na pamaraan at pang-abay na panggaano). Halimbawa, “Binaril nang nakatalikod si Rizal. Namayat nang todo si Pedro dahil sa sakít.”
- 24. NANG Ikalima, ginagamit angnang bílang pang-angkop ng inuulit na salita. Halimbawa, “Barilin man nang barilin si Rizal ay hindi siyá mamamatay sa puso ng mga kababayan. Ginamot nang ginamot si Pedro para gumaling.”
- 25. NG Ang ‘NG’ ayisang bahagi ng pananalita na gumaganap bilang pantukoy at pang-ukol ayon sa gamit sa loob ng pangungusap. Halimbawa: Ang magsasaka ay nagbubungkal ng lupa.
- 26. NG Palaging ang kasunodnito ay pangalan. Hal. Pumitas si Pedro ng bulaklak. Kumain siya ng Lomi.
- 27. 3. Sintaks - estrukturang mga pangungusap at ang mga tuntuning nagsisilbing patunay sa pagsasabi ng kawastuan ng isang pangungusap. Ang anyo ng pangungusap ay karaniwang anyo: nauuna ang panaguri kasunod ang paksa; at kabalikan: nauuna ang paksa na sinusundan ng ‘ay’ na sinusundan ng panaguri.
- 28. Ang anyo ngpangungusap ay karaniwang anyo: nauuna ang panaguri kasunod ang paksa; at kabalikan: nauuna ang paksa na sinusundan ng ‘ay’ na sinusundan ng panaguri.
- 29. Halimbawa: Pinatawag ng nanayang bata. (karaniwan) Ang bata ay pinatawag ng nanay. (kabalikan)
- 30. Dalawang bahagi ngpangungusap Ang paksa ay tumutukoy sa pinag- uusapan sa loob ng pangungusap habang ang panag-uri naman ang nagsasabi tungkol sa paksa.
- 31. KARANIWAN DI-KARANIWAN PANAGURI+PAKSA 1. Naglalaroang bata 2. Umalis ako papuntang SM 3. Naglalakad sila kanina 4. Naggagandahan ang mga naglalakad PAKSA+PANAGURI 1. Ang bata ay naglalaro 2. Ako ay umalis papuntang S.M 3. Sila ay naglalakad kanina 4. Ang mga naglalakad ay naggagandahan
- 32. 4. Semantika Ito aytumatalakay sa interpretasyon ng mga kahulugan ng mga morpema, salita, parirala, at pangungusap. Pagbibigay sa isipan ng tao ng kahulugan batay sa: Denotasyon at Konotasyon
- 33. Halimbawa: Ilaw ng tahanan Denotasyon:Maliwanag ang ilaw sa namin. Konotasyon: Si inay ang ilaw ng tahanan.
- 34. Halimbawa: Buwaya Denotasyon: Mapanganib angmga buwaya kaya dapat mag-ingat kung nakatira ka malapit sa mga lawa. Konotasyon: Maraming mga tao ang buwaya sa salapi at kapangyarihan.
- 35. Panuto: Basahing ang mgapahayag. Piliin ang tamang sagot.
- 36. Kung gusto mongmaglubid ng buhangin, huwag sa harap ng mga taong nakakikilala sa iyo dahil mabibisto ka nila. A. Magsabi ng katotohanan B. Magsinungaling C. Maglaro sa buhanginan D. Magpatiwakal
- 37. Bakit hindi kamakasagot diyan? Para kang natuka ng ahas, a. A. Namumutla B. Nangangati ang lalamunan C. May ahas na nakapasok sa bahay D. Hindi nakakibo; nawalan ng lakas na magsalita
- 38. Puro balitang kutseroang naririnig ko sa kapitbahay nating iyan. Ayoko na tuloy maniwala sa kanya. A. Balitang sinabi ng kutsero B. Balitang walang katotohanan C. Balitang makatotohanan D. Balitang maganda
- 39. Nang umuwi naang mga bata ay nakabalik na sila sa sariling pugad nila. Ano ang ibig sabihin nito? A. Pugad ng kanilang ibon B. Pugad ng kanilang mga manok C. Sariling tahanan D. Sariling kuwarto
- 40. Nag-alsa balutan angmagkakapatid dahil sa kanilang mga magulang. A. Palipat-lipat ng tirahan B. Nagbalot ng pagkain C. Binalot ang gamit D. naglayas
- 41. Ang mag-asawang Markat Nita ay parang aso’t pusa. Bakit sila parang aso’t pusa? A. Hindi sila pantay ng laki B. Lagi silang nag-aaway C. Hindi sila nagbibigayan D. Lagi silang naghahabulan
- 42. Bulang-gugo si Tompetdahil anak- mayaman siya. A. Mata-pobre B. Galante; laging handang gumasta C. Parating wala sa bahay D. Laging kasapi sa lipunan
- 43. Walang magawa angmga kapitbahay naming makakati ang dila kaya’t maraming may galit sa kanila. A. May sakit sa dila B. Daldalero o daldalera C. May singaw D. Nakagat ang dila
- 44. Si Juan aypalaging nagsusunog ng kilay dahil gusto niyang makatapos ng pag-aaral. A. Nangongopya B. Nanghihiram ng pera C. Naglalaro ng apoy D. Nag-aaral ng mabuti
- 45. Para siyang maytaingang kawali kahit sumisigaw na ang kanyang ina ay hindi pa rin sumusunod. A. Nakikinig ng musika B. Nagbibingibingihan C. Naglilinis ng tainga D. May kawaling hugis tainga
- 46. GAWAIN 1. PANIMULANGPAGTATAYA Panuto: Tukuyin ang wastong salita upang mabuo ang diwa ng bawat pangungusap. Pagkatapos ay sagutin ang mga tanong. Gawin ito sa sagutang papel. 1. Ang bukol sa kanyang leeg ay (ooperahan, ooperahin) na sa isang buwan. 2. Nasuntok niya ang (pinto, pintuan) dahil sa galit. 3. (Pahirin, Pahiran) mo ng langis ang likod ko para hindi akoginawin. 4. Bukas na tayo magkita-kita (kina, kila) Joyce. 5. Ang mga yapak ng ating mga dakilang bayani ang dapat(sundin, sundan) ng mga kabataan ngayon.
- 47. GAWAIN 1. PANIMULANGPAGTATAYA Sagutin ang mga sumusunod na tanong. 1. Sa tingin mo ba ng ay nasagutan mo ng wasto lahat? 2. Bakit mahalaga na matukoy natin ang mga wastong salita na ating gagamitin? 3. Mahalaga ba ang gramtika sa pagsulat at pagsasalita? Bakit?
- 48. Sanggunian: Aglibot, ImeldaH. 2020. Komunikasyon at Pnanaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino. Department of Education-Region IV-A CALABARZON. Cainta Rizal. https://www.docsity.com/en/kakayahang- lingguwistiko/5870062/ http://spandauside.blogspot.com/2009/09/filipino-101- maling-paggamit-ng_24.html
Editor's Notes
- #6 Ano ang mapapansin nyo sa mga pahayag na nasa larawan? ng mga maling gamit ng wika ng mga Pilipino ay isang tanda ng pagkawala ng hustong kaalaman ukol sa sariling wika. Ito ay bunga ng sobrang modernisasyon na nangyayari sa ating bansa at sa patuloy ng pagtangkilik sa wikang banyaga. Kaya mahalagang matutunan at magkaroon ng kasayanan sa Lingguwistiko.
- #7 Ano ang mapapansin nyo sa mga pahayag na nasa larawan? ng mga maling gamit ng wika ng mga Pilipino ay isang tanda ng pagkawala ng hustong kaalaman ukol sa sariling wika. Ito ay bunga ng sobrang modernisasyon na nangyayari sa ating bansa at sa patuloy ng pagtangkilik sa wikang banyaga. Kaya mahalagang matutunan at magkaroon ng kasayanan sa Lingguwistiko.
- #8 Ano ang mapapansin nyo sa mga pahayag na nasa larawan? ng mga maling gamit ng wika ng mga Pilipino ay isang tanda ng pagkawala ng hustong kaalaman ukol sa sariling wika. Ito ay bunga ng sobrang modernisasyon na nangyayari sa ating bansa at sa patuloy ng pagtangkilik sa wikang banyaga. Kaya mahalagang matutunan at magkaroon ng kasayanan sa Lingguwistiko.
- #9 Ano ang mapapansin nyo sa mga pahayag na nasa larawan? ng mga maling gamit ng wika ng mga Pilipino ay isang tanda ng pagkawala ng hustong kaalaman ukol sa sariling wika. Ito ay bunga ng sobrang modernisasyon na nangyayari sa ating bansa at sa patuloy ng pagtangkilik sa wikang banyaga. Kaya mahalagang matutunan at magkaroon ng kasayanan sa Lingguwistiko.
- #10 Simula sa unang baitang sa paaralan, hinahasa na ang mga mag-aaral sa iba’t ibang pagsasanay sa gramatika tungo sa pagbubuo ng mahuhusay na pangungusap, talata at pahayag. Ang ganitong mga aralin ay bahagi ng paglilinang sa kakayahang lingguwistiko ng isang tao. Sa pakikipagkomunikasyon ng tao, sa anyong berbal man o sa anyong di-berbal, ang kanyang kakayahan sa larangan ng pagpapahayag ay lagi ng nasasangkot. Upang ang tao ay mag-angkin ng isang mabisa at maayos na paraan ng pagpapahayag tungo sa isang matagumpay na pakikipagkomunikasyon, nararapat na paunlarin niya ang kasanayang pangwika.
- #12 Ang ponema ay ang pinakamaliit na yunit ng tunog na nagpapaiba ng kahulugan.
- #16 Ang tinutukoy nito ay ang diin, tono, haba at antala ng ating pagbigkas o pagsasalita.
- #17 Ang tinutukoy nito ay ang diin, tono, haba at antala ng ating pagbigkas o pagsasalita.
- #18 Ang tinutukoy nito ay ang diin, tono, haba at antala ng ating pagbigkas o pagsasalita.
- #19 Ang tinutukoy nito ay ang diin, tono, haba at antala ng ating pagbigkas o pagsasalita.
- #20 Ang tinutukoy nito ay ang diin, tono, haba at antala ng ating pagbigkas o pagsasalita.
- #28 Ang panaguri ay bahaging tumutukoy sa paksa or sa ingles ay predicate.
- #29 Ang panaguri ay bahaging tumutukoy sa paksa or sa ingles ay predicate.
- #30 Ang panaguri ay bahaging tumutukoy sa paksa or sa ingles ay predicate.
- #33 Ang panaguri ay bahaging tumutukoy sa paksa or sa ingles ay predicate.
- #34 Ang panaguri ay bahaging tumutukoy sa paksa or sa ingles ay predicate.