Lecture 5

Олон улсын Улаанбаатарын их сургууль
Бизнес менежментийн тэнхим
МАРКЕТИНГИЙН УДИРДЛАГА
Лекц 5
• Хичээлийн кредит: 3
• Хичээлийн индекс: BA316
• Судлах анги: ММ-3

L/O/G/O
Маркетингийн
мэдээллийн систем

Contents
Маркетингийн мэдээллийн системийн
тухай үндсэн ойлголт
Маркетингийн судалгаа, түүний үе
шатууд
Асуулгын хуудас боловсруулах нь
Зах зээлийн эрэлт, түүний хэмжилт ба
таамаглал

4
Маркетингийн мэдээллийн системийн
тухай ойлголт
Маркетингийн шийдвэр гаргагч
нарыг цаг тухайд нь хэрэгцээтэй
боловсруулсан мэдээллээр хангах
зорилгоор өгөгдөл цуглуулах,
боловсруулах, шинжилгээ хийх хүн,
техник хэрэгсэл, үйл явцаас бүрдсэн
систем юм.

Title
Title
Title
гадаад
мэдээллийн
систем
судалгаа
Компаний
дотоод
мэдээллийн
систем
Маркетингийн мэдээллийн систем

Компаний дотоод мэдээллийн систем
Маркетинг
Санхүү
Үйлдвэрлэл
Байгууллагын
дотоод үйл
ажиллагаатай
холбоотой өгөгдлийн
сан бүрдүүлэх
систем юм.
Дотоод өгөгдлийн санг байгууллагын архив, тайлангууд, төрөл
бүрийн тэмдэглэл, тушаал, бүртгэл зэрэг бичиглэлээс
бүрдүүлэх боломжтой.
Хүний нөөц

Маркетингийн гадаад мэдээллийн систем
Маркетингийн орчин дах өөрчлөлт,
хөгжлийн талаар байнгын тандалт хийж
мэдээлэл цуглуулах систем. Уг системийн
цуглуулах мэдээлэл байгууллагын дотоод үйл
ажиллагаатай холбоогүй боловч үйл
ажиллагаанд нь ямар нэгэн байдлаар нөлөөлж
болох гадны хүчин зүйлсийн талаарх мэдээлэл
байна.

Маркетингийн гадаад мэдээллийн систем нь
маркетингийн тандалт хийх үйл ажиллагаа явуулдаг.
Нэг ёсондоо цэрэг армийн хэллэгээр “тагнуулын” үйл
ажиллагаа хийнэ гэсэн үг. Өрсөлдөгчдөө, хэрэглэгчдээ
болон макро орчинд болж өнгөрч буй үйл явдлуудын
талаар мэдээлэл цуглуулана.

Маркетингийн судалгаа
Маркетингийн тодорхой асуудпыг
шийдвэрлэх зорилгоор мэдээлэл цуглуулах,
боловсруулах, шинжилгээ хийх үйл ажиллагаа.
Өмнөх дэд системүүдээс байгаа мэдээллийг
олж авахын хажуугаар шинээр мэдээлэл бий
болгодогоороо ялгаатай.

Маркетингийн судалгааг
Тоон судалгаа quantitative research
Үр дүнг тоогоор илэрхийлэх,
статистик боловсруулапт (дундаж,
хувийг тооцох, регресс, корреляцийн
шинжилгээ г.м) хийх боломжтой
байдаг.
Чанарын судалгаа qualitative
research
Оролцогчдын хувийн
бодлыг олж мэдэх зорилготой ба үр
дүн нь тоогоор илэрхийлэгдэх
боломжгүй байдаг.

Маркетингийн судалгааны үе шатууд
Зах зээлийн
судалгаа
Хэрэглэгчдийн
судалгаа
Өрсөлдөгчдийн
судалгаа
Зуучлагчдын
судалгаа
Бүтээгдэхүүний
судалгаа
Үнийн судалгаа
Барааны
хөдөлгөөн,
хуваарилалтын
сувгийн судалгаа

Маркетингийн судалгаа нь шинээр
мэдээлэл бий болгодгоороо компаний дотоод
мэдээллийн сан болон маркетингийн
тандаптаас ялгаатай. Маркетингийн судалгааг
дараах дэс дараатайгаар төлөвлөж гүйцэтгэдэг.
Үүнд:

Шийдвэрлэх
асуудал,
судалгааны
зорилгыг
тодорхойлох
Мэдээллийн эх
үүсвэрийг
Өгөгдол
цуглуулах арга
хэрэгслээ
Өгөгдөл
цуглуулах
Шинжилгээ
хийх, дүгиэлт
гаргах
Үр дүнг
танилцуулах,
тайлагнах зэрэг
үе шатууд орно

1. Шийдвэрлэх асуудал, судалгааны
зорилгыг тодорхойлох
Байгууллагын үйл ажиллагаанд ямар
нэг асуудап тулгараад буйг мэдэх боловч
чухам юунд байгааг олж мэдэх тун хэцүү.
Маркетингийн судалгааны асуудал нь
компанид одоо тулгамдаж буй, эсвэл
ирээдүйн боломжийг тодорхойлохтой
холбоотой байж болно.

Маркетингийн шийдвэрлэх асуудлыг
тодорхойлсны дараа судалгааны зорилгоо
тодорхойлно.
Зорилгоос
хамааран 3
төрөлд
ангилна
Шинжих
судалгаа
Учир
шалтгааны
судалгаа
Тодруулах
судалгаа
Title in
here
Title in
here
Title in
here

2. Мэдээллийн эх үүсвэрийг тодорхойлох

17
Хоёрдогч мэдээлэл одоогийн судалгааны
зорилгоос өөр зорилгоор урьд өмнө нь
цуглуулагдсан мэдээлэл.
Хоёрдогч мэдээлэл:
Урьд өмнө нь байсан мэдээлэл
Өөр зорилгоор цуглуулагдсан
Шинэ мэдээлэл хайхаас өмнө нь заавал хянаж
үзэх шаардлагатай

18
Хоёрдогч мэдээллийн эх үүсвэр
Дотоод – байгууллага доторх эх үүсвэр
 Борлуулалтын мэдээлэл
 Бүтээгдэхүүний мэдээлэл
 Зах зээлийн мэдээлэл
Гадаад- арилжааны зорилгоор
хэвлэгдсэн гадаад эх үүсвэр
 Номын сан
 Засгийн газар
 Хувийн эх үүсвэрүүд

19
Хоёрдогч мэдээллийн давуу тал
• Зардал бага
• Олдоц их
• Цаг хугацаа хэмнэнэ
• Агуулга баялаг
• Баталгаатай эх
үүсвэртэй
• Хайгуулын
(урьдчилсан)
судалгааг орлоно.

20
Хоёрдогч мэдээллийн сул тал
• Хуучирсан байж
болзошгүй
• Зорилгод нийцэхгүй
• Судалгааны арга нь
тодорхойгүй
• Зөвхөн үр дүнг харж
болно
• Үр дүн нь
зөрчилдөөнтэй
• Найдваргүй

21
Анхдагч мэдээлэл
Анхдагч мэдээлэл маркетингийн тодорхой
асуудалд уялдуулан цуглуулсан мэдээлэл.
Анхдагч мэдээлэл гэдэг нь:
 Тодорхой асуудлыг шийдвэрлэх зорилгоор
цуглуулагдсан
 Хоёрдогч мэдээлэл хангалтгүй бол
цуглуулах шаардлагатай
 Ихэвчлэн шийдвэрлэх судалгаа хийх
шаардлагатай

22
Анхдагч мэдээлэл
Давуу тал
• Тодорхой, нарийн
• Тогтмол
• Цаг үетэйгээ уялдсан
• Судалгааны арга нь
тодорхой
• Нууцлагдмал
• Найдвартай
Сул тал
• Зардал ихтэй
• Цаг их зарцуулна
• Ирээдүй
хязгаарлагдмал
• Байгууллагын
хязгаарлалтууд

3. Өгөгдөл цуглуулах арга хэрэгслээ
Description
of the
contents
1) Асуулга
2) Ярилцлага
3) Ажиглалт
4) Туршилт
5) Загварчлал
Хоёрдогч өгөгдөл нь
маркетингийн дотоод ба гадаад
мэдээллийн системийн тогтмол
үйл ажиллаагааны үр дүнд
цуглагддаг бол анхдагч
өгөгдөлийг суддаач дараах 5
аргуудыг ашиглан цуглуулах
боломжтой. Үүнд

24
4. Өгөгдөл цуглуулах
• Судалгааны зорилгод шинжилгээний ямар
хэлбэр эсвэл асуулга тохирох вэ?
• Хэр нууц бай ёстой вэ?
• Хаалттай эсвэл нээлттэй асуулт байх уу?
• Үнэлгээний ямар хэлбэрийг ашиглах вэ?
• Эцсийн үр дүн ямар хэлбэртэй байх ёстой вэ?

25
Анкетыг боловсруулах үе шат
1. Асуулгын зорилгоо тодорхойлох
2. Өгөгдөл цуглуулах аргачлалаа сонгох
3. Асуултуудаа боловсруулах
4. Асуултуудаа үнэлэх
5. Захиалагчаар хүлээн зөвшөөрүүлэх
6. Туршилт
7. Анкетаа нягтлах
8. Анкетаа олшруулах
9. Өгөгдөл цуглуулах
10. Хүснэгтлэн, эцсийн дүгнэлтийг гаргах

26
Анкетын бүтэц
Ихэнхдээ асуулга нь 3 хэсгээс
бүрддэг :
* Удиртгал,
* Реквизит (шалгах) хэсэг,
* Үндсэн хэсэг.

27
Удиртгал хэсэг
Гол зорилго нь хариулагчийг асуулганд оролцоход ятгах.
 Асуулгын зорилго, түүнд оролцсоноор хариулагчид
ямар ашигтай байхыг харуулах
 Асуулгыг удирдан зохион байгуулагчийн нэр,
 Хариулахад шаардагдах хугацаа нь тодорхой байх
ёстой.
 Хэрвээ асуулгыг шуудангаар авч байвал оршил
/тайлбар/ хэсэг нь дагалдах захианы хэлбэртэй байх
ёстой.

28
Реквизит хэсэг
• Респондентод хамааралтай мэдээлэл
тусгагдсан байна
• Хувь хүмүүсийн хувьд нэр, хаяг нас, хүйс, гэр
бүлийн байдал, нийгмийн байдал, ажил;
байгуулагуудын хувьд хэмжээ, байршил, үйл
ажиллагааны чиглэл, хариулагчийн нэр, албан
тушаал.
• Үүнээс гадна асуулгыг өөрийг нь тодорхойлох,
ө.х. түүндээ нэр өгч,судалгаа авсан газар
огноо, байршил, цаг хугацаа, судлаачийн
нэрийг энэ хэсэгт оруулна.

29
Үндсэн хэсэг
• Энэ хэсгийг боловсруулахдаа асуултын
хэлбэр, тэдгээрийн агуулга, тоо, хяналтын
асуултууд байгаа эсэхийг анхаарах хэрэгтэй.
• Асуултын нээлттэй, хаалттай, хуваарьтай
хариулт бүхий гэсэн үндсэн гурван хэлбэр
байдаг.

30
Асуултын хэлбэр
1. Энгийн. Жишээ нь “Та банкинд данстай юу?”
• Тийм
• Үгүй
2. Олон сонголттой.
Жишээ нь “Та мөнгөө хаана хадгалдаг вэ?”
• Банкинд
• Даатгалын компанид
• Барилгын компанид
• Гэртээ
3. Нээлттэй
Жишээ нь: “Та Маркетингийн үндэс хичээлийн талаарх
санал сэтгэгдлээ бичнэ үү?”
…………………………………………
…………………………………………………………………..

31
Түүвэр тодорхойлох, мэдээлэл
цуглуулах
• Түүвэр: нийт нийдмийн төлөөлөгч
• Магадлалт ба магадлалт бус түүвэр
• Респондентын тоо
• Холбоо тогтоох арга
• Хариулахгүй байх тохиолдлын удирдлага
• Судалгааны нарийвчилсан зааварчилгаа
• Мэдээлэл цуглуулах

32
• Шинжилгээний зорилго нь их
хэмжээгээр цуглуулагдсан
мэдээллийг хөрвүүлэн нэгдсэн
дүгнэлт гаргах явдал юм
5. Шинжилгээ хийх

33
Тайлан бичих зорилго
• Үр дүнг шийдвэр гаргагч нарт хүргэх
• Удирдлагад үр дүн нь итгэл үнэмшилтэй
бөгөөд цуглуулсан мэдээллээр
баталгаажсаныг харуулна
• Судалгааны чанарыг судалгааны үр дүнг
судалгааны санал (загвартай)-тай
харьцуулж хийнэ.
6. Үр дүнг танилцуулах тайлагнах

L/O/G/O
Анхаарал тавьсан
та бүхэнд
баярлалаа

Lecture 5

More Related Content

What's hot

Similar to Lecture 5

More from enkhtuyagerel01

Lecture 5