Legionella spp.

ΜΕΤΡΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ: ΜΕΤΡΑ
ΕΠΙΤΗΡΗΣΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ ΠΑΘΟΓΟΝΩΝ ΚΑΙ
ΜΕΤΡΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ POINT PREVALENCE STUDY – ΜΕΛΕΤΕΣ
ΣΗΜΕΙΑΚΟΥ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΥ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ
LEGIONELLA SP.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ Χ. ΠΙΤΥΡΙΓΚΑ
ΙΑΤΡΟΣ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ
ΕΠΙΚ. ΚΑΘ. ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ
ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΕΚΠΑ

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
 1976: Συνέδριο Φιλαδέλφεια
Πενσυλβάνιας Η.Π.Α.
 Επιδημία πνευμονίας
 Βετεράνοι της Αμερικανικής Λεγεώνας
 221 κρουσ. -34 θάν.
 Fraser et al 1977
 Legionella pneumophila (AWT 2003)
Pneumophila: προτίμηση στους
πνεύμονες
 1965: Δείγματα κατάψυξης
 Ενδονοσοκομειακη λοίμωξη-
 81 κρ. πνευμονίας-14 θαν.
Fraser et al 1977

LEGIONELLA SPP.
 Gram αρνητικά
βακτήρια
 Αερόβια, ετεροτροφικά
βακτήρια
 Ακίνητα
 Ραδβόμορφα, μη
σπορογόνα
 1-2 πολικές βλεφαρίδες
 (-) ουρεάση
 (+) καταλάση
 Διατροφικές ανάγκες:
Fe L κυστεινη

 60 είδη-70 οροομαδες
 20 είδη προκαλούν νόσο στον άνθρωπο
 Legionella pneumophila: 80 - 90% των λοιμώξεων
 16 οροομαδες
 οροομάδα 1 (sg1): 70%
– Serogroups 2-6 also can cause
disease
Αλλα είδη: L. micdadei, L. bozemanii, L.
dumoffii, L. longbeachii, L. anisa

Η ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ ΤΩΝ ΛΕΓΕΩΝΑΡΙΩΝ
ΥΠΟΕΚΤΙΜΑΤΑΙ
 Burden of Disease
 2008-2012, a total of 3000-4000 cases of
Legionnaires disease were reported to CDC each
year.[3]
 Yet, research studies with thorough diagnostic testing
estimate that 8000-18,000 hospitalized cases of the
disease may occur in the United States each year.

 we included TALD cases with
disease onset in 2009 and
retrieved the patients’
 places of residence and travel
history from TESSy.Reporting was performed on a daily basis through
the web-based European Surveillance System, known
widely as TESSy.

Surveillance in Greece
 Greece has been a member of the EWGLI network since 1981
(HCDCP, Hellenic Centre for Diseases Control and Prevention),
 1987-2008: EWGLINET reported 441 cases of Legionella infection
for travelers in Greece.
 1987-2008: 11 cases were reported in Greece

Οικολογία της Λεγιονέλλας
 Υδάτινο περιβάλλον
 Φυσικό
 Τεχνητά συστήματα νερού
 Ενδοκυττάρια ή
 Ελεύθερη στο περιβάλλον
 Σε αφιλόξενο περιβάλλον:
Μετατροπή σε μη καλλιεργητικές
μορφές (εν υπνώσει)
 Σε ευνοϊκές συνθήκες: Ταχύς
πολ/σμός

ΠΑΡΑΣΙΤΙΣΜΟΣ
 Παρασιτικό βακτηρίδιο-
πολλαπλασιάζεται στο εσωτερικό
πρωτόζωων αλλά και ανθρώπινων
φαγοκυττάρων
 Αμοιβάδες
 Μύκητες
 Βλεφαριδοφόρα πρωτόζωα
 (Tetrahymena) (Hägele et al 2000).
 Κυανοβακτήρια
 (Tison et al 1980, Wadowsky&Yee 1983).

ΒΙΟΜΕΜΒΡΑΝΕΣ
 Συμβιωτικοί μικροοργανισμοί
 Ενισχύει την επιβίωση και τον
πολλαπλασιασμό της Legionella
έξωκύτταρια (Rogers&Keevil 1992, Surman
et al 2002).
 Προστατεύεται από τις βιοκτόνες
ουσίες
Η ΠΙΟ
ΠΡΟΤΙΜΩΜΕΝΗ
ΕΞΩΚΥΤΤΑΡΙΑ
ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΤΗΣ
L. PNEUMOPHILA

Temperature affects the survival οf Legionella
35 to 46 °C: Ideal growth range
20 to 50 °C: Growth range
"What is Legionnaires' disease?".
Relianceworldwide.com.2010-09-11.
ΘΕΡΜΟ
ΑΝΘΕΚΤΙΚΗ

Ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη
Legionella spp.
 Ιδανική θερμοκρασία
 Αμοιβάδες
 Συνυπάρχοντες
μικροοργανισμοί
 pH= 2-8.5
 Οργανικές και ανόργανες
θρεπτικές ουσίες (Fe κλπ)
 Ιζήματα, σκουριές
 Στασιμότητα νερού
 Βιομεμβράνες
 Άλγη
ΣΤΟ ΑΠΟΣΤΕΙΡΩΜΕΝΟ ΝΕΡΟ
ΑΠΛΑ ΕΠΙΖΕΙ, ΔΕΝ
ΠΟΛΛ/ΖΕΤΑΙ

Legionella in water systems
 Τα δίκτυα ύδρευσης = ιδανικό
περιβάλλον για τη Legionella
Biofilms
 Η χημική σύσταση του νερού και
των υλικών του συστήματος,
 Η μεγάλη περιεκτικότητα του νερού
σε άλατα,
 Η παρουσία μικροβίων,
 Η στασιμότητα ή
 Η χαμηλή ροή του νερού,
 Η θερμοκρασία
 Η ελλιπής συντήρηση του
συστήματος

ΠΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝΤΑΙ ΒΙΟΜΕΜΒΡΑΝΕΣ?
Σχεδόν σε όλες τις επιφάνειες
 Σε λάστιχα, πλαστικούς
σωλήνες/ενώσεις,
 Πλαστικές κεφαλές
καταιωνιστήρων
 Σκουριά, πετρώματα
 Τυφλά σημεία του συστήματος
ύδρευσης κτιρίων
 Σε δεξαμενές αποθήκευσης
νερού-στάσιμα νερά

Sensitive areas in tap water
systems in buildings

Άλλες πηγές? Όπου υπάρχει νερό
 Πύργοι ψύξης
 Εξατμιστικοί συμπυκνωτές
 Θεάματα με νερό (συντριβάνια, καταρράκτες
κ.τ.λ.)
 Υγραντήρες
 Συστήματα ποτίσματος κήπων
 Πλυντήρια αυτοκινήτων
 Αναπνευστικές συσκευές
 Οδοντιατρικός εξοπλισμός

Πύργοι ψύξεις: Μια απειλή
 Ψυκτικό σύστημα που
χρησιμοποιεί την εξάτμιση
του νερού για την αποβολή
θερμότητας
 Συστήματα που
χρησιμοποιούν
ανακυκλωμένο νερό, ή
δημιουργούν στάσιμες
υγροποιήσεις

Report Citation Location
No. of cases (including possible
cases where applicable)
Source Serogroup 1 subgroup
Edmond-Smith, 2006 [1] Barrow, UK 494 Air conditioning plant Benidorm
Garcia, 2003 [2] Murcia, Spain 449 Cooling tower Pontiac
Sasaki, 2008 [3] Miyazaki, Japan 295 Public bathhouse
Den Boer, 1999 [4] Bovenkarspel,
Netherlands
188 Whirlpool spa
Fraser, 1977 [5] Philadelphia, US 182 Hotel lobby
Castilla, 2008 [6] Pamplona, Spain 146 Cooling tower Pontiac
Greig, 2000 [7] Melbourne, Australia 125 Cooling tower Pontiac
Sabria, 2006 [8] Cerdanyola, Spain 113 Cooling tower
Castellani, 1997 [9] Genova, Italy 98 Cooling tower Pontiac
De Schrijver, 2003 [10] Kapellen, Belgium 93 Whirlpool spa
Nguyen, 2006 [11] Pas-de-Calais, France 86 Cooling tower Lens
Klaucke, 1984 [12] Burlington, USA 85 Cooling tower
Henry, 2005 [13] Toronto, Canada 82 Cooling tower
O'Mahony, 1990 [14] Stafford, UK 68 Air conditioning plant Pontiac
Von Baum, 2010 [15] Ulm, Germany 65 Cooling tower Knoxville
Nordstrom, 1983 [16] Vasteras, Sweden 58 Cooling tower
Nygard, 2008 [17] Sarpsborg, Norway 56 Air scrubber
Sala, 2007 [18] Vic-Gurb, Spain 55 Cooling tower
Jansa, 2002 [19] Barcelona, Spain 54 Cooling tower Pontiac
Dondero, 1980 [20] Memphis, USA 47 Cooling tower
Watson, 1994 [21] London, UK 43 Cooling tower Benidorm
Garcia de Olalla, 2008[22] Barcelona, Spain 33 Cooling tower Pontiac
Mahoney, 1992 [23] Bogalusa, USA 33 Mist machine Philadelphia
Glasgow, 1986 [24] Glasgow, UK 33 Cooling tower
Darelid, 1994 [25] Varnamo, Sweden 31 Shower nozzels Benidorm
Sonder, 2008 [26] Amsterdam, Netherlands 31 Cooling tower
Alonso, 2004 [27] Zaragoza, Spain 30 Cooling tower Pontiac
Hugosson, 2007 [28] Lidkoping, Sweden 30 Cooling tower Benidorm
Brown, 1999 [29] Delaware, US 29 Cooling tower Philadelphia
Addiss, 1989 [30] Sheboygan, US 29 Cooling tower Philadelphia
Luna, 2005 [31] Torrevieja, Spain 28 Cooling tower
Blystad, 2001 [32] Stavangar, Norway 28 Cooling tower
Kirrage, 2007 [33] Hereford, UK 28 Cooling tower
Benkel, 2000 [34] Christiansburg, US 23 Whirpool spa Philadelphia
Fiore, 1998 [35] Franklin County, US 22 Cooling tower Philadelphia
Formica, 2000 [36] Thomastown, Australia 18 Cooling tower
O'Loughlin, 2007 [37] Rapid City, US 18 Decorative fountain Benidorm
Garbe, 1985 [38] Rhode Island, US 15 Cooling tower Philadelphia
Rota, 2005 [39] Rome, Italy 15 Cooling tower Philadelphia
Hunt, 1991 [40] Gloucester, UK 14 Cooling tower Pontiac
Correia, 2001 [41] Braga, Portugal 11 Decorative fountain

ΤΡΟΠΟΣ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ
 ΕΙΣΠΝΟΗ εκνεφωμάτων
νερού,
 ΕΙΣΡΟΦΗΣΗ
μικροσταγονιδίων νερού
 Άμεση ενστάλαξη στον
πνεύμονα κατά τη διάρκεια
ιατρικών χειρισμών,
 ΌΧΙ μετάδοση από
ανθρώπου σε άνθρωπο
Αερολύματα (διαμ. 1-5μm):
προκύπτουν από:
Ψεκασμό νερού
Εμφύσηση αέρα μέσα σε νερό
Πρόσκρουση του νερό σε
στερεές επιφάνειες

ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
Νόσος των Λεγεωναρίων (Legionnaires’
disease)
 Οξεία εμπύρετη συνδρομή και αναπνευστική
ανεπάρκεια.
 Θνητότητα: 5% έως 25%.
 Legionella pneumophila
Pontiac πυρετός (Pontiac fever)
 Οξεία, αυτοπεριοριζόμενη, γριππώδης
συνδρομή
 Μη πνευμονική συνδρομή
 Μηδενική θνητότητα (Alexiou 1990).
 Είδη Legionella όπως η L.pneumophila,
L.midadei, L.feeleii, L.anisa
 Nosocomial,
 Community acquired
or
 Travel related

ΟΜΑΔΕΣ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ
 Άνδρες 3: γυναίκες 1
 Καπνιστές
 Νεογνά
 Ηλικία >50 ετών
 Ανοσοκατασταλμένα άτομα,
 Χρόνιες παθήσεις του
πνεύμονα,
 Αγωγή με κορτικοστεροειδή,
 Μεταμόσχευση οργάνων
 Σακχαρώδης διαβήτης
 Χρόνια πνευμονοπάθεια,
 Νεοπλασματικά νοσήματα,
 Νεφρική ανεπάρκεια

ΘΕΡΑΠΕΙΑ
 Η λοίμωξη θεραπεύεται με αντιμικροβιακά στα αρχικά
στάδια
 Αναγκαία η ΕΓΚΑΙΡΗ διάγνωση
 Η Legionella ΕΥΑΙΣΘΗΤΗ εξωκυτταρικά
 Αντιμικροβιακά ικανά για υψηλές ενδοκυτταρικές
συγκεντρώσεις
 ΡΙΦΑΜΠΙΚΙΝΗ
 Αντοχή στις άλλες ομάδες (NaTHNaC 2008)
 Αποτυχία μονοθεραπείας
Εναλλακτικά:
 DOXYCYCLINE
 TRIMETHOPRIM SULFAMETHOXAZOLE (SXT)
 B-lactams
 Aminoglycosides
1. ΜΑΚΡΟΛΙΔΕΣ * (AZT-CLM)1η εκλογής
2. ΚΙΝΟΛΟΝΕΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ
 ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ
 ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΑΝΤΙΓΟΝΟΥ ΟΥΡΩΝ
 DFA ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ (ΑΜΕΣΟΣ ΑΝΟΣΟΦΘΟΡΙΣΜΟΣ)
 ΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΕΣ (ΤΙΤΛΟΙ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΩΝ)
 ΜΟΡΙΑΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ (gold standard)
Κλινικά Δείγματα
 Δείγματα αναπνευστικού
 Προϊόντα βιοψίας (Sens
80-90%)
 Πλευριτικό υγρό
Περιβαλλοντικά δείγματα
 Καλλιεργητική μέθοδος (Gold
standard)
 ISO 11731:1998,
 ISO 11731-2:2004
BCYE άγαρ (buffered charcoal
yeast extract) L-κυστείνη, Fe
36°C (±10C) χ 14 ημ
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ:
Ανίχνευση όλων των
οροτυπων/οροομαδων
Δυνατότητα σύγκρισης
περιβ/ κλινικών στελεχών
Συχνα απουσια αποχρεμψης !

ΤΑΧΕΙΑ ΑΝΟΣΟΧΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ
ΜΕΜΒΡΑΝΗΣ
 Δείγμα: Ούρα
 Ανίχνευση διαλυτού αντιγόνου
(LPS) L. pneumophila υποομάδας 1
(sg1)
 (+) Από 1 ημ. μετά την έναρξη των
συμπτωμάτων
 Παραμονή για μήνες παρά την
θεραπευτική αγωγή
 Sens =70%-90%, Spec=100% (για sg1)

 Δείγματα
 Πτύελα
 Πλευριτικό
 Ιστολογικά δείγματα
 Περιορισμένη Sens
 Συχνά (-) στο αρχικό στάδιο.
 Αντιδραστήριο ειδικό στο αντιγόνο-
μεγάλος αριθμός οροτύπων και
υποτύπων της L. Pneumophila
 Διασταυρούμενες αντιδράσεις
 Εξειδικευμένο προσωπικό- εμπειρία
 Τετραπλασιασμός του
τίτλου 4-12
εβδομάδες μετά την
έναρξη
 IgM >140 U/ml
 IgG >70 U/ml
ΑΜΕΣΟΣ ΑΝΟΣΟΦΘΟΡΙΣΜΟΣ ΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΕΣ
13%-40% ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΔΕΝ ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΥΝ
ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ

ΜΟΡΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ
ΚΛΙΝΙΚΑ/
ΠΕΡΙΒ. ΔΕΙΓΜΑΤΑ
 Ταυτοποίηση-
τυποποίηση
 Ταχεία διάγνωση-
ενδείκνυται για
άμεση διερεύνηση
επιδημιών
 Σύγκριση
περιβαλλοντικών
/κλινικών στελεχών
 real-time PCR (disease severity
correlates with bacterial load)
 Μέθοδος SBT (sequence-based
typing) τυποποίηση με
διαδοχική αλληλουχιση
 AFLP (Amplified fragment length
polymorphism)
 PFGE (Pulse field gel
electrophoresis)
 WGS (Rapid Whole Genome
Sequencing)

ΛΕΓΙΟΝΕΛΛΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ
 15% της ενδονοσοκομειακής πνευμονίας
 40% θνησιμότητα
 80% σε ανοσοκατεσταλμενους
 Η έξαρση επιδημιών-ένα από τα μεγαλύτερα
προβλήματα της δημόσιας υγείας
Πολλαπλές εστίες μόλυνσης
 Ομάδες υψηλού κινδύνου,
 Στασιμότητα νερού στο δίκτυο
 Υπολειτουργία θαλάμων
 Παλιές /πολύπλοκες εγκαταστάσεις
ύδρευσης
Συχνή η απομόνωση στα νοσοκομεία
παγκοσμίως
nonpneumophila species of
Legionella
non-serogroup 1 L. pneumophila

ΛΕΓΙΟΝΕΛΛΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ
Ευρίσκεται στα δίκτυα
ύδρευσης ως 70%.
 Νερό οδοντιατρικών συσκευών
 Υγροποιητές παιδιατρικών και
πνευμονολογικών τμημάτων
 Ρινογαστρικοί καθετήρες
 Αναπνευστήρες
 Φυσικοθεραπεία με χρήση
λουτρών
 Χειρουργικές επεμβάσεις,
 Συσκευές αναρρόφησης

Είναι πρόβλημα τα ντους?
 Απομονώνεται στο νερό και στα
βιοφίλμς των σωληνώσεων
 Αρχικά (1981) θεωρήθηκε ως
απειλητικός τρόπος μετάδοσης
 Case-control μελέτες τα θεωρούν
ως ελάχιστα σημαντική απειλή.

 Βρύσες με ηλεκτρονικούς αισθητήρες
(nontouch) (+) Legionella
 Αίτιο: ηλεκτρονικές βαλβίδες ανάμιξης και
χαμηλότερες θερμοκρασίες λόγω θερμοστατικής
ανάμιξης

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗΝ
ΕΛΛΑΔΑ
 Υψηλές θερμοκρασίες για μεγάλα χρονικά
διαστήματα
 Ευρεία χρήση υδρόψυκτων κλιματιστικών
συστημάτων και ιδιαίτερα των πύργων ψύξης.
 Μεγάλα διαστήματα κλεισίματος ή
υπολειτουργίας των ξενοδοχειακών μονάδων

«Μελέτη απομόνωσης Legionella spp. σε Νοσοκομεία
του Λεκανοπεδίου Αττικής κατά τη διάρκεια της
Ολυμπιακής Περιόδου» Βελονάκης και συν.
 20 Νοσοκομεία στο Λεκανοπέδιο της Αττικής
 Δίκτυο Ύδρευσής- Πύργοι Ψύξης-209 δείγματα
 40% των δειγμάτων: Legionella spp (+)

Mavridou A1, et al .Prevalence study of Legionella spp.
contamination in Greek hospitals. Int J Environ Health
Res. 2008 Aug;18(4):295-304. doi:
10.1080/09603120801966035.
 δείγματα νερού και επιχρισματα από επιφανειες
 13 νοσοκομεία// καταμέτρηση Legionella
 Legionella (+):
 8/13 νοσ.
 22/130 δείγματα νερού και επιφανειών
72.7% L. pneumophila ser. 1,
22.7% L. pneumophila ser. 2-
14,
4.5% other serotypes
ΤΕΣΤ
ΑΝΤΙΓΟΝΟΥ
ΟΥΡΩΝ :
ΧΑΜΗΛΗ
Sens

ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
ΑΦΟΡΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ
 Μη ειδικό
 Δύο εγκύκλιοι (Υ1/ΟΙΚ.2393/17/5/2000,
Υ2/Γ.Π./οικ.79305/8/8/2002) που αφορούν την
ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ
 Αναθεώρηση στις 30/8/2005
 Τελευταία εγκύκλιος: Εγκ. ΔΥΓ2/οικ. 70777/2012 –
Εγκατάσταση προληπτικού συστήματος επιτήρησης
νόσου των λεγεωναρίων

Infection Control
Σύσταση διεπιστημονικής ομάδας είναι απαραίτητη:
 Επιτροπή έλεγχου λοιμώξεων
 Μηχανικοί
 Κλινικοί ιατροί
 Μικροβ. Εργαστήριο
 Διοίκηση νοσοκομείου

CDC (2009): ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗ
(ΑΠΟΥΣΙΑ ΚΡΟΥΣΜΑΤΩΝ Ή ΕΠΙΔΗΜΙΑΣ)
 Σχεδιασμός μελέτης- Εκτίμηση κινδύνου (risk assessment) έκθεσης στη
λεγιωνελλα
 Λήψη κατάλληλων προληπτικών μέτρων
 Παρακολούθηση-επιτήρηση των συστημάτων (δειγματοληψίες νερού)
 Διατήρηση αυξημένης υποψίας για νόσο σε ασθενείς υψηλού κινδύνου
(αντιγόνο ούρων)
 Καθορισμός μέτρων απολύμανσης
 Επανεκτίμηση συστήματος επιτήρησης
 Εκπαίδευση προσωπικού
 Καταγραφή των διαδικασιών

RISK ASSESMENT #
 Μελέτη του υπάρχοντος
κυκλώματος νερού
 Καταγραφή όλων των «επικίνδυνων
σημείων» Πχ.
 Καταγράφεται σε σημεία του
δικτύου εύρος θερμοκρασίας
επικίνδυνο για πολλ/σμο
legionella;
 Υπάρχουν «τυφλά σημεία» στο
δίκτυο?
 Βρύσες – ντους που δε
χρησιμοποιούνται συχνά-στάσιμο
νερό;
 Ιζήματα, σκουριά, βιομεβράνες στο
δίκτυο;
 Ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς;

ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ
 Αποφυγή δημιουργίας εστιών
μόλυνσης στα σημεία των δικτύων
 Σωστή και συνεχή απολύμανση του
νερού
 Συστηματικός καθαρισμός φίλτρων
 Αποφυγή στασιμότητας νερού στο
δίκτυο,
 Καθαρισμός δεξαμενών, σωληνώσεων
και κλιματισμών τουλάχιστον μια
φορά το χρόνο,
 Όχι τυφλές απολήξεις σωλήνων,
 Να αφήνεται η βρύση να τρέχει μετά
από περιόδους απουσίας

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΩΝ
ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ
Weekly - flushing little used outlets
Monthly – temperature checks
Quarterly - shower cleaning
Six monthly – Cold Water Storage Tank
temperatures
Annually - CWS Tank inspections, calorifier
checks
Typical written scheme: H & C Water Systems
checks

ΣΗΜΕΙΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ
 ΠΑΝΤΑ ΕΛΕΓΧΟΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ!!!
 Σύστημα κρύου νερού: το πιο απομακρυσμένο σημείο
 Σύστημα ζεστού νερού: το πιο απομακρυσμένο σημείο από λέβητες/ θερμοσίφωνες
 Πολύπλοκα δίκτυα
 Υγραντήρες
 Κάθε πιθανή πηγή λοίμωξης
Προληπτικός Έλεγχος
Δίκτυο ύδρευσης: κάθε 6 μήνες,
Πύργο ψύξης: κάθε 3 μήνες
To καλοκαίρι κάθε μήνα
ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΝΕΡΟΥ

THE PRESENCE OF LEGIONELLA IN A
HIGH PROPORTION (>30%) OF
OUTLETS
has been shown to be predictive of disease
(Stout JE, et al. 2007)
Quantitative measurements of CFU/ml were shown to be
WORTHLESS. Quantitation does not correlate with risk
due
to ﬂuctuations in the recovery of Legionella from outlets.
(Napoli C, et al. 2009)

ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗ
ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΚΡΟΥΣΜΑΤΟΣ Ή ΕΠΙΔΗΜΙΑΣ
 Έναρξη ενεργού επιτήρησης για εντοπισμό πρόσφατων ή εν
εξέλιξη κρουσμάτων <=2 μήνες
 Περιβαλλοντική διερεύνηση για εντοπισμό της πηγής
μόλυνσης / δειγματοληψίες νερού και επιφανειών δικτύου
 Εφόσον εντοπιστεί: μέτρα απολύμανσης
 Μεταφορά των ασθενών υψηλού κίνδυνου σε χώρους
ασφαλείς
 Αντιστοίχιση δειγμάτων περιβαλλοντικών και κλινικών για
επιβεβαίωση της αιτίας λοίμωξης (Μοριακές μέθοδοι)
Definite nosocomial:
 Stayed in a hospital >10 days prior to the onset of
symptoms
Probable nosocomial:
 Stayed in a hospital <10 d
 >=1 previous cases of Legionnaires’ disease or isolates
from the hospital.
Possible nosocomial:
 Stayed in a hospital <10 d
 No previous cases of Legionnaires’ disease or isolates
from the hospital.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗΣ ΝΕΡΟΥ
Συστήματα ζεστού και κρύου νερού (συνοπτικά)
 Θερμικό σοκ
 Συνεχής διατήρηση της θερμοκρασίας έξω από τα επικίνδυνα
όρια
 Χρήση Οξειδωτικών Βιοκτόνων ουσιών
 Χλωρίωση (Χλωρίωση σοκ – Υπερχλωρίωση και Συνεχής
χλωρίωση)
 Ιονισμός (ηλεκτρόλυση ιόντων χαλκού, αργύρου)
 Υπεριώδης ακτινοβολία (UV)-254nm
 ΚΡΥΟ ΝΕΡΟ :
 Αποθήκευση και διανομή
<20°C
 ΖΕΣΤΟ ΝΕΡΟ:
 Αποθήκευση σε >60°C
 Κυκλοφορία>=51°C

ΘΕΡΜΙΚΟ SHOCK (SUPERHEAT -
FLUSH)
 Η πιο παλιά μέθοδος
 Λεγιονελλα -Χρονος θερμικού θανάτου: 2’ x
60 °C και 13,9’x 55 ° C.
 Θο θερμοσίφωνα : 70ο-80C χ 3ημ
 Ροή νερού από όλες τις εξόδους διαδοχικά x
30’
Μειονεκτήματα
 Εγκαύματα
 Απαιτείται προσωπικό για την
παρακολούθηση διαδικασιών
 Δαπάνη ενέργειας
 Επαναποικισμός
ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ
ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ
ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ

ΣΥΝΕΧΗΣ ∆ΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ Θo ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΜΕΤΑΞΥ 55-
60 οC
 Επιτυγχάνεται 90% μείωση του
αριθμού της L. pneumophila
εντός 2’
 Στόχος: Το νερό να
αποθηκεύεται στους 60°C και
να κυκλοφορεί στους 51°C
 ∆εν εξαλείφεται η Legionella-
ελέγχεται ο πολλ/σμός της
Πλεονεκτήματα
 Σχετικά εύκολο να εφαρμοσθεί
και να έχει συνεχή
παρακολούθηση.
 Κατανάλωση ενέργειας
 Κίνδυνος για εγκαύματα

ΥΠΕΡΧΛΩΡΙΩΣΗ
(Hyperchlorination)
ΚΑΙ στα δύο συστήματα ζεστού και κρύου
νερού
 Shock χλωρίωση: συνεχή
υπερχλωρίωση χ 1-2 ώρες
 Μέθοδος εκλογής για μακροχρόνιο
έλεγχο της Legionella
 Καμία δράση στα τυφλά σημεία του
δικτύου
 Παρακολούθηση της στάθμης του
χλωρίου - Αναγκαίο προσωπικό
 Προκαλεί προβλήματα υγείας
 Αδυναμία εξάλειψης-επαναμολύνσεις
 Διαβρωτική δράση στις σωληνώσεις
Υπερχλωρίωση. Σε νερό θ<30ºC
50ppm /1h ή
20ppm /2h
Xλωρίωση 0.5-1ppm συνεχώς.
ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ
ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ
ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ

ΧΗΜΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ-
ΒΙΟΚΤΟΝΑ
Βιοκτόνο Συγκέντρωση
ppm
Σχόλια
Χλώριο 0.5-1.0 Διαβρωτικό
Εξαρτάται pH
Διοξείδιο του
χλωρίου
0.5-1.0 Υπολειμματικά
παραπροϊόντα
Μονοχλωραμίνη 4.0 Ενεργό υπόλειμμα
Βρώμιο 0.5-1.5 υψηλό pH
ΜΟΝΟΧΛΩΡΑΜΙΝΗ
Υπερτερεί σε σχέση με το χλώριο:
Νοσοκομεία:
 Χαμηλότερα επίπεδα
αποικισμού από Legionella
 Λιγότερες επιδημικές εκρήξεις
 Βραδύτερη δράση βιοκτονου
 Μεγαλύτερη διάρκεια
αποτελέσματος
 Αποτελεσματική για
βιομεμβράνες

ΙΟΝΤΕΝΑΛΛΑΓΗ ΑΡΓΥΡΟΥ-ΧΑΛΚΟΥ AG+ CU+
Σύστημα διανομής ζεστού
νερού
 Ηλεκτρόλυση
 Παραγωγή Ag+ Cu+ ,
 Στόχος:
 Ag+ βακτήρια -ιοί
 Cu+ αγλες (φύκη)
 Διάβρωση του συστήματος
 Ανάγκη για αντικατάσταση περιοδική

Τιμές 0,1 - 0,3 mg / L 99 % του L.
pneumophila σε 5’
ΟΖΟΝΙΣΜΟΣ
 Ευρώπη-Νοσοκομεία
 Επιδρά στη σύνθεση DNA
 Εξαλείφει Legionella και βιοφίλμ σε όλο
το σύστημα
Ωστόσο..
 Μεγάλο κόστος
 Δεν έχει υπολειμματική δράση
 μέθοδος συμπληρωματική σε μια κύρια πχ.
χλωρίωση

ΥΠΕΡΙΩΔΗΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ
 Χαλαζιακές λάμπες ατμών υδραργύρο
 Δράση στο DNA των μικροοργανισμών
 Απουσία υπολειμματικής δράσης
 Πλεονεκτήματα
 Απαιτούνται πολύ μικροί χρόνοι επαφής
 Δεν προκαλεί τη δημιουργία ανεπιθύμητων
και επικίνδυνων υποπροϊόντων
 Χαμηλά λειτουργικά έξοδα, υψηλή ασφάλεια
λειτουργίας
ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ
ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ
ΜΕΘΟΔΟΣ

ΣΥΝΟΨΙΖΟΝΤΑΣ…
 Αύξηση συχνότητας
ενδονοσοκομειακών κρουσμάτων
Legionella παγκοσμίως
 Πηγή νοσοκομειακής λοίμωξης: πύργοι
ψύξης/δίκτυο ύδρευσης
 Απαραίτητη η ενεργητική
επιδημιολογική επιτήρηση-Risk
assesment
 Απαραίτητος ο προληπτικός τακτικός
περιβαλλοντικός μικρ/κος έλεγχος
 ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ=Gold standard,
υπερτερεί του τεστ αντιγόνου ούρων
 ΜΟΡΙΑΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ: εντοπισμός πηγής
λοίμωξης-σύγκριση στελεχων
 Ανάγκη για βελτίωση των εργ. μεθόδων
για ανίχνευση > ειδών/οροτυπων
ΔΙΑΤΗΡΟΥΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ
 ΚΑΘΑΡΟ
 ΤΡΕΧΟΥΜΕΝΟ
 ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ
ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ

ΠΗΓΕΣ
 European Legionnaires’ Disease
Surveillance Network (ELDSNet)
- Operating Procedures
 EWGLI Technical Guidelines for
the Investigation, Control and
Prevention of Travel Associated
Legionnaires' Disease
 Legionnaires' disease outbreak
investigation toolbox –
 See more at:
http://ecdc.europa.eu/en/healthto
pics/legionnaires_disease/Pages/i
ndex.aspx#sthash.oWbPlWz9.dp

Legionella spp.

More Related Content

What's hot

Viewers also liked

Similar to Legionella spp.

More from University of Athens, National & Kapodistrial University of Athens

Legionella spp.