Natuurstroom
- 1. Natuur-stroom: doorbraak in CO2 reductie Amsterdam 2030, Eerste Wereld zonne- en windenergiestad De historie In 2009 had niemand kunnen denken dat energie zo vanzelfsprekend zou kunnen zijn als vandaag de dag. Ik herinner me nog de tijd dat de wereld in rep en roer was over kernenergie en fossiele brandstof. Het was aan alle kanten uitzichtloos, de aarde en de mensen zouden het misschien niet eens overleven volgens sommigen. Al Gore kreeg toen nog de Nobelprijs voor de vrede voor zijn werk om het broeikaseffect wereldwijd op de politieke agenda te krijgen. En nu? Natuur-stroom, toen nog groene stroom, is een heel natuurlijk onderdeel geworden van ons leven. Alle nadelen en zorgen van toen hebben we zo goed als opgelost. De belangrijkste verandering is natuurlijk de paradigma shift: wek energie op uit natuurlijke bronnen, daar waar je het gebruikt. We wisten al dat we veel beter natuurlijke energiebronnen konden gebruiken. Ze vervuilen niet en zijn er altijd én van iedereen. Maar door energie op te wekken uit natuurlijke hulpbronnen op de plaats waar je het gebruikt, verviel het monopolie van bedrijven en landen die energie exploiteerden. Hiermee kwam een Gezichtslaan 6 einde aan het monopolie op energie van landen of bedrijven die energie als economisch (schaars) product verhandelden. Eerst gingen we de energieproductie, opgewekt met fossiele brandstof of kernenergie, 3956 BB vervangen door parken met windmolens op zee of hele parken met zonnecollectoren. Gelukkig duurde dat maar kort. Dat ging wel erg langzaam en dat konden we ons op een gegeven moment niet meer veroorloven. Of de biobrandstof, die hebben we ook nog even gehad. Leersum Hiermee brachten we het milieu ook heel veel schade toe, door ontbossing of vergroting van de voedselschaarste en daarmee gepaard gaande prijsstijging. T +31 (0)343 45 64 24 2009, crisis alom De snelheid en de omslag kwam er pas goed in, toen we de ‘productie-shift’ maakten. Energieproductie werd van iedereen. Het was in de tijd van de ergste economische crisis sinds mensenheugenis. Er was ineens een ongekende economische krimp van wel 5 tot 10 %. Allerhande economische en politieke zekerheden stonden te schudden op hun grondvesten. De werkloosheid liep in hoog tempo op. Tekorten op de begrotingen liepen pijlsnel op. Deze schulden zouden we wel saneren als het weer beter ging met de economie. Toekomstige [email protected] generaties zouden dit wel oplossen. Dat schoven we dus voor ons uit. We zagen aanvankelijk immers geen andere oplossing. Maar ook op het gebied van energie, milieu, klimaatverandering, veiligheid, gezondheid, voedsel, grondstoffen en armoede waren er wereldwijd grote problemen. De problemen leken zich telkens verder op te stapelen. Energiekosten hadden toen de tendens om explosief te stijgen door de enorme groei van de vraag in met name Azië. www.natuurlijkwerken.nl Er moest wat gebeuren, dat kon je voelen. Regeringsleiders kwamen telkens in spoedzitting bijeen om weer een probleem te bespreken en allerlei maatregelen af te kondigen. Als burger stond je erbij en keek je ernaar. Wat kon je doen? Stemmen op een partij die ook niet waar maakte wat ze beloofden? Politici gaven soms ook aan dat ze eigenlijk ook niet meer wisten hoe de situatie te veranderen zou zijn. NATUURLIJK WERKEN DUURZAME GROEI ÉN CONTINUÏTEIT VOOR MENS EN ORGANISATIE. KvK 30114943 Rabobank 14.91.47.651 BTW NL-8079.14.678.B.01
- 2. Eerste paradigma ‘productie’ shift En toen ineens was de shift er. Twee van onze energieproductiebedrijven werden overgenomen door buitenlandse bedrijven. De overheid onderhandelde over de overname-voorwaarden en de opbrengst werd geïnvesteerd in opwekking van schone ‘natuur-stroom’. Maar dat niet alleen. De gemeente Amsterdam was de eerste die een grootschalig initiatief nam. De opbrengst van de verkoop van Nuon in 2009, ging de gemeente investeren om de eerste zonne- en windenergiestad van Nederland te worden. De gemeente Amsterdam heeft toen een duurzaam energiebedrijf opgericht. Wat toen startte bleek later in een stroomversnelling te komen. Een soort kettingreactie. Met de ambitie om zonne- en windenergiestad te worden creëerde Amsterdam eigenlijk als eerste de paradigma ‘productie-shift’. Produceer ‘natuur-energie’ waar je het gebruikt. Tweede paradigma ‘volledige productie’ shift Daar kwam toen nog een tweede paradigma shift bij. Tot dan toe waren we gewend voor ieder gebouw, veelal woningen, de energie op te wekken die het nodig had. Net genoeg dus. Maar daar kwam toen ineens verandering in. De trend werd ‘volledige’ energieopwekking en maximale energiebesparing per gebouw. Eigenlijk de situatie zoals we die nu kennen. Toen was dat een revolutie. Het enthousiasme van de gebouw eigenaren werd zo groot dat de groei van de opwekking van schone natuur-stroom de stoutste verwachtingen jaar na jaar overtrof. Aanvankelijk had de gemeente Amsterdam een prognose dat na 15 jaar, dus in 2025, 25% van alle energie schone natuur-stroom zou zijn. Achteraf bleek dat na 15 jaar al 75% te zijn en nu is dat inmiddels 85%. Amsterdam werd daarmee in één klap wereldwijd trendsetter en wereld- marktleider in energie-innovatie. De stroom-versnelling In 2009, de crisistijd, gingen de gebouweigenaren, veelal woningeigenaren, in hoog tempo investeren in besparing op energiegebruik en duurzame energieopwekking. De overheid, beleidsmakers, ondernemers en financiers voelden de tijdsgeest goed aan. Regelgeving en financiering maakten de investeringen en realisatie van de projecten binnen de kortste keren mogelijk. Energieopwekking was ineens van iedereen. Elke burger kon direct bijdragen aan een schoner milieu door te voorzien in zijn eigen duurzame energievoorziening. Ook de versnelde realisatie van ons ‘smart-grid’ is uit die tijd. Alle nieuwbouw-woningen en -gebouwen gingen toen over op ‘volledige productie’. Ze gingen zoveel mogelijk natuur-stroom produceren. De extra geproduceerde, het overschot, ging lokaal ‘publiek’ gebruikt worden voor o.a. duurzame energievoorziening van oude woningen en gebouwen die door een hoog energiegebruik en beperkte opwekkingcapaciteit een tekort aan duurzame energie hadden. Uit die tijd stamt ook de nu wel bekende aanwending van de extra opgewekte duurzame natuur-stroom voor het opladen van elektrische auto’s en straatverlichting. Opwekkers kregen toen ook al betaald voor de levering van deze stroom. Voor iedereen ontstond een win/win situatie. Dit gaf toen ook direct een verbetering van de sociale cohesie. Natuur-stroom werd op die manier ook een belangrijke energiebron voor de Amsterdamse goederentram en de wel bekende elektrische vrachtautootjes voor de fijndistributie. Het succes van deze vormen van transport maakte dat Amsterdam wereldwijd nu één van de laagste emissies fijnstof en CO2 in stedelijke gebieden heeft. De besparing op brandstofkosten was ook de reden voor het decimeren van de transport- en distributiekosten. In Amsterdam werden de vogelgeluiden en het windgeruis weer deel van het dagelijks leven.
- 3. Erkenning De erkenning voor haar voorlopersrol deze maand kwam voor de gemeente Amsterdam dan ook niet onverwacht. De verkiezing van Amsterdam tot Eerste Wereld zonne- en windenergiestad is meer dan verdiend. Amsterdam is al jaren een voorbeeld voor vele andere steden wereldwijd. Al Gore heeft tijdens diverse bezoeken de aanpak geprezen en mede gezorgd voor de mondiale verspreiding van de opgebouwde kennis en ervaring. Ook dat werkte al als een erkenning en stimulans om op de ingeslagen weg door te gaan. Een lawine aan effecten In die tijd kwam er een ongekende reeks initiatieven en effecten op gang. De crisis-sfeer van 2009 sloeg om naar een enorme innovatie- en werkgelegenheidsgolf. Econcern heeft haar redding hieraan te danken. In 2009 was dit één van de meest vooraanstaande bedrijven in energie-innovatie, maar bijna failliet toen de grote financiers hun kredieten terughaalden. Door de samenwerking met de gemeente Amsterdam was er weer een nieuw perspectief en konden zij hun kennis volop inzetten om het project te starten. Ook het gevoel van ‘samen’ kunnen we er wat moois van maken werkte versterkend. Het werd bijna een wedloop: ‘wie heeft zijn wijk het eerste over op natuur-stroom’. Toen kwam ook de naam natuur-stroom in zwang. Immers groene-stroom was van de energiebedrijven en natuur- stroom, dát was van ons allemaal. Maar ook het perspectief van een dalende in plaats van een stijgende energierekening werkte als een enorme stimulans. Door slimme financieringsvormen en het verkopen van de extra geproduceerde natuur-stroom, werd het zelfs mogelijk om te besparen op je energierekening. Dit werd helemaal financieel aantrekkelijk toen de elektrische auto populair werd. Benzinekosten van vele honderden euro’s per maand gingen flink naar beneden, door zelf opgewekte natuur-stroom. Naar toen ook bleek, werd de kwaliteit van het binnenklimaat van gebouwen verhoogd, de CO2-uitstoot werd natuurlijk minder en er kwam een kostenvoordeel. Adviesbureautjes, installatiebedrijven en aannemers hadden topjaren. Het woord ‘crisis’ verdween als sneeuw voor de zon. Het begrotingstekort werd lang zo groot niet als verwacht, doordat de economie een enorme impuls kreeg en de milieukosten voor het terugdringen of compenseren van CO2-uitstoot sterk terugvielen. Ook de sociale uitkeringen bleven binnen de grenzen. Wat eerst leek op vooruitschuiven van de financiële lasten naar toekomstige generaties, sloeg om in betere klimaatvooruitzichten voor de generaties van nu. Nieuwe rol energiebedrijven Energiebedrijven hadden aanvankelijk nog moeite om een nieuwe rol te vinden. Zij waren gericht op energieproductie. Maar kijk nu naar onze grootste energiebeheerders Greenpower en Energie-duurzaam. Ook de beheerders van de natuur-stroominstallaties en energieinfrastructuur hebben hun nieuwe rol helemaal gevonden. Wie maakt zich nu nog zorgen over de continuïteit en kosten van zijn energievoorziening? Je huis-opwekking wordt door hen op afstand bewaakt. En als er een storing is, dan merk je dat eigenlijk niet direct. De energievoorziening loopt door en je beheerder komt langs voor onderhoud en reparatie.Via Internet kun je precies volgen wat de stand van zaken is. Hoeveel natuur-stroom wek je op, gebruik en lever je en hoe staat het met je financiën?
- 4. Nederland wereld marktleider natuur-stroom innovatie Sinds de twee paradigma-shifts in 2009 heeft de technologieinnovatie een enorme vlucht genomen. Nederland stond in één keer weer op de wereldkaart als technologie leverancier. We hadden er weer een nieuwe hoogwaardige maak-industrie bij. De hele wereld kwam hier kijken naar onze demonstratie-projecten. De eerste projecten in o.a. Amsterdam werden toen gebruikt als demonstratie-objecten. In eerste instantie voor kennis- en ervaringsopbouw en uitwisseling voor andere lokale initiatieven. En dus ook voor kennis-export naar het buitenland. Eén van de eerste demonstratie-projecten is in 2013 het eerste Nature Energy Innovation Experience Centre (NEIEC) geworden met vorig jaar zo’n 735.000 bezoekers uit 143 landen. Een broed- en kraamkamer waar naast technologie en duurzaamheid, de sociale vernieuwing één van de belangrijkste speerpunten is. Het vliegwiel draait door Een goed voorbeeld van deze sociale vernieuwing zijn de lokale coöperaties voor de lokale zuivering, terugwinning en hergebruik van huishoudelijk afval- en regenwater. Aanvankelijk een kleinschalige technische proef in Groningen, groeide in die tijd uit tot het systeem zoals we dat nu kennen. Niet alleen de lokale zuivering en hergebruik van dit water was toen nieuw. Ook de duurzame energieopwekking werd een nieuwe vorm voor opwekking van natuur-stroom en het hergebruik van afval- en regenwater voor alles behalve menselijke consumptie. Hoewel dit laatste over een paar jaar ook mogelijk schijnt te zijn. Naast deze technische innovatie was het oprichten van coöperaties van lokale bewoners een belangrijke sociale innovatie. Tot dan toe waren er wel verenigingen van eigenaren van appartementen-complexen. Maar een coöperatie die zelf eigenaar was van de lokale waterzuivering kende men nog niet. En we zien nu hoe goed het werkt. De coöperatie verenigt de bewoners in een gezamenlijke bijdrage aan het oplossen van lokale milieuproblemen en verduurzaming van de directe leefomgeving. De winst die ze er van hebben zit in het sociale van de co-creatie, het milieu en de natuur-stroom. De ervaring is dat mensen zich veel bewuster geworden zijn van hun leefmilieu en het direct in harmonie samenwerken en -leven hiermee. De auteur Theo Land is de auteur van deze nieuwsbrief en partner van “Natuurlijk Werken”. In de praktijk blijkt “Natuurlijk Werken” substantieel bij te dragen aan de verbetering van het bedrijfsresultaat en de bijdrage aan een duurzame wereld op korte en lange termijn. Natuurlijk Werken werkt! Natuurlijk! Meer weten over Natuurlijk Werken projecten? Bel of mail ons dan: 0343-456424; [email protected]