Downloaded 16 times
Uploaded byILKKM SG BULOH
PKA_Topik_2_ Sisa Klinikal & sisa Merbahaya.ppt
Dokumen ini membahas pelupusan sisa pepejal, sisa klinikal, dan sisa berbahaya, dengan penekanan pada definisi, ciri-ciri, dan metodologi pengendalian sisa tersebut. Sisa klinikal termasuk bahan buangan dari proses perubatan yang dapat mengancam kesehatan, sementara sisa berbahaya melibatkan bahan kimia yang memudaratkan kesihatan dan persekitaran. Pengendalian sisa-sisa ini memerlukan langkah-langkah khusus untuk meminimalkan risiko dan memastikan keselamatan.
PKA_Topik_2_ Sisa Klinikal & sisa Merbahaya.ppt
- 1. TOPIK 2 PELUPUSAN SISAPEPEJAL SISA KLINIKAL DAN SISA MERBAHAYA
- 3. OBJEKTIF PEMBELAJARAN: Pada akhirsesi, pelatih akan dapat : Mendefinisikan sisa klinikal dan sisa merbahaya Menerangkan ciri-ciri sisa klinikal dan sisa merbahaya Menerangkan kaedah pengendalian sisa klinikal dan sisa merbahaya
- 4.
- 5. PENGENALAN Selaras dengan pertambahan pendudukdan masalah kesihatan yang pelbagai, semakin banyak hospital didirikan. Aktiviti pembukaan kemudahan kesihatan yang baru telah menghasilkan sisa buangan yang akan menjadi ancaman kepada kesihatan dan keselamatan
- 6. DEFINISI SISA KLINIKAL Ditakrifkansebagai sisa yang berpotensi Menyebabkan kecederaan akibat benda tajam - berlaku jangkitan penyakit Mengancam kesihatan orang awam Termasuk benda tajam Tisu manusia Sisa makmal Sisa haiwan drpd kajian atau rawatan veterina Perubatan dan pergigian Majlis Kajian Kesihatan dan Perubatan Kebangsaan 1
- 7. DEFINISI SISA KLINIKAL Sisa pejal yang dijana daripada proses diagnosis, rawatan atau imunisasi manusia dan haiwan atau daripada kajian penghasilan dan ujian bahan biologikal termasuk : Kain pembalut yang dikotori darah, bekas kultur, sarung tangan pembedahan terbuang, jarum suntikan dan pengambilan darah dan organ dan anggotan badan yang dipotong. Diaz dan Sevage 2003
- 8. DEFINISI SISA KLINIKAL Merangkumisemua jenis sisa yang dihasil di hospital, klinik dan lain- lain kemudahan kajian perubatan, sisa-sisa ini termasuklah sisa berjangkit, berbahaya, radioaktif dan sisa-sisa am. Ravi Argurwal 1998
- 9. DEFINISI SISA KLINIKAL Sebarang sisa yang mengandungi kapas, jarum serta pincagari, darah, tisu manusia atau haiwan, ubat-ubatan dan lain-lain alat pencucian. Merangkumi sebarang sisa pergigian, aktiviti pemindahan darah yang mungkin mendatangkan jangkitan, penyelidikan, farmasi serta veterina. Jabatan Kejuruteraan, Kementerian Kesihatan M
- 10. DEFINISI SISA KLINIKAL Sisa yang mempunyai kesemua atau sebahagian daripada tisu darah atau cecair badan manusia, dadah, produk farmaseutikal, jarum, picagari yang sduah tidak digunakan dan mendatangkan bahaya. Contohnya - Kapas yang telah digunakan, swab yang telah digunakan
- 11. CIRI –CIRI SISAKLINIKAL Mengandungi agen jangkitan Bersifat genotoksik iaitu menyebabkan DNA rosak Mengandungi bahan kimia atau toksik yang bebahaya Bersifat radioaktif Terdiri daripada bahan yang tajam Kebanyakan sisa hospital Pelupusan dengan kaedah khas atau khusus
- 12. KLASIFIKASI SISA KLINIKAL WHOtelah mengklasifikasikan sisa klinikal kepada 3 iaitu: Tidak merbahaya Bahan berjangkit Bahan tidak berjangkit tetapi berbahaya
- 13. SISA KLINIKAL DIMALAYSIA DIKATEGORIKAN KEPADA 5 KUMPULAN: KUMPULA N JENIS SISA KLINIKAL A • Kapas dan plaster yg. telah tercemar dengan darah dan cairan badan dlm perkhidmatan kesihatan • Peralatan merawat penyakit berjangkit • Sisa patologikal termasuk tisu manusia, organ badan, plasenta, fetus dll. B • Jarum suntikan yang telah digunakan • Kaca yang pecah. Peralatan tajam, dan alat-alat pembedahan C • Sisa dari bilik makmal dan post mortem • Spesimen patalogikal,spesimen hematologikal dll. D • Sisa farmaseutikal dan sisa kimia • dadah atau ubat yang telah tamat tarikh E • Bahan perkumuhan dan bahan cecair yang dikeluarkan oleh badan • Bekas simpanan air kencing, dan tuala wanita yang telah digunakan
- 14. KOMPOSISI SISA KLINIKAL Komposisisisa klinikal menunjukkan ciri-ciri yang berkaitan dengan sumbernya. Antaranya ialah : 1. Wad Perubatan Terdiri daripada sisa berjangkit Cth. Picagari, pembalut luka, sarungtangan yang tercemar dan sebagainya 2. Bilik pembedahan Sisa anatomi Cth. Tisu, organ, fetus, dan anggota badan
- 15. KOMPOSISI SISA KLINIKAL 3.Lain-lain unit perkhidmatan kesihatan Terdiri daripada sisa-sisa am, hanya peratusan kecil dari sisa berjangkit. 4. Makmal Sisa patologi dan sisa anotomi Cth. Kultur mikrobiologi, darah yang tercemar, benda tajam, sisa kimia, dan radiokaktif 5. Stor farmaseutikal dan kimia Kuantiti yang kecil bagi sisa farmaseutikal dan kimia dan sisa am 6. Unit sokongan - hanya sisa am
- 16. FAKTOR PENJANAAN SISA KLINIKAL Jenishospital Saiz hospital Kadar penghunian Kadar pesakit dalam dan pesakit luar Lokasi geografi
- 17.
- 18. 5 PANDUAN UTAMADALAM PENGENDALIAN SISA KLINIKAL 1. Pengasingan dan Penstoran sisa klinikal Bagi meminima risiko jangkitan Diasingkan mengikut kod tertentu: Hitam - (sisa domestik normal) Kuning - (sisa utk incineration) Biru muda- (sisa untuk autoclaving) Merah - (sisa yang telah dijangkiti)
- 19. PENSTORAN SISA KLINKAL Clinical waste bags Sharp waste bins
- 20. 2. PENGUTIPAN SISAKLINIKAL KUTIPAN SEKURANG-KURANGNYA SEKALI SEHARI. CTH. DIWAD-WAD HOSPITAL PEKERJA KUTIPAN - PAKAI PPE
- 21. 3. Penyimpanan Berpusat •Tempat bersih dan pengudaraan baik • Jika simpan lebih 72 jam, simpan pada suhu 2°C - 7°C
- 22. 4.Pengangkutan Sisa Klinikal •Ciri-ciri khas kenderaan yang mengangkut • Elak tumpahan, kebocoran, risiko jangkitan
- 23. 5. Rawatan danPelupusan Teknologi incineration, pensterilan stim, disinfeksi kimia dan disinfeksi thermal Suhu incinerator - 1000°C utk membunuh patogen
- 24. SYARIKAT PENGENDALI SISAKLINIKAL Syarikat Pantai Medivest atau PMSB Pengurusan sisa klinikal di Malaysia Perkhidmatan kutipan dan pelupusan sisa klinikal Mempunyai sebuah fasiliti incinerator di Bukit Rambai Melaka.
- 25.
- 26. PENGENALAN Bahan-bahan buanganbahan kimia berbahaya ditadbir oleh Federal, State, dan peraturan tempatan. Kegagalan menguruskan sisa dengan betul boleh mengakibatkan kompaun yang maksima dan penalti kepada individu- individu menjana sisa. Contoh : Insiden di Bhopal India adalah disebabkan oleh sisa methyl cynide.
- 27. MELIBATKAN POLISI DANAKTA Akta Kualiti Alam Sekeliling (Sisa berjadual)-EQA 1974 pindaan 1989, Contoh : Pengeluar sisa berjadual hendaklah memeberitahu maklumat kepada DOE tentang kategori dan kuantiti sisa berjadua yang dihasilkan EQA 1974 – dikuatkuasakan oleh DOE di bawah MOSTI Pelupusan sisa berjadual bersepadu - Kualiti Alam cth. Bukit Nanas, N.S. Pengendalian melibatkan – physical - chemical
- 28. DEFINISI SISA MERBAHAYA Satuunsur organik atau tak organik atau sebatian, disebabkan oleh toksikologi, fizikal, kimia, boleh memudaratkan dan memberi kesan-kesan kronik kepada kesihatan manusia dan persekitaran.”
- 29. DEFINISI HAZARDOUS WASTE “Bahan-bahanbuangan termasuk pepejal-pepejal, enapcemar, cecair , dan gas-gas, kecuali bahan-bahan buangan radioaktif dan berjangkit, disebabkan kegiatan kimia mereka (kereaktifan) atau ketoksikan, bahan letupan, mengkakis, atau ciri-ciri lain, memudaratkan untuk kesihatan atau persekitaran, sama ada dengan sendiri atau berhubung dengan bahan- bahan buangan lain”
- 30. DEFINISI SISA MERBAHAYA Sisa fizikal, kimia atau biologi yang mempunyai ciri merbahaya, berjangkit dan toksid, dan memerlukan pengendalian dan prosedur tertentu bagi mengelak risiko kepada kesihatan manusia dan lain-lain kehidupan organisma dan alam sekitar. Contoh : sisa radioaktif , bahan x-ray dan kemoterapi, pelarut spt klorofom, etanol, metanol)
- 31. Sisa toksikadalah sisa yang boleh menyebabkan kesan toksik kepada alam sekitar dan kesihatan Contoh : racun herba (herbicide), racun serangga (pesticid) fenol, xylene yang merupakan sisa-sisa toksid yang merbahaya Kesan?
- 32. SOLID WASTE VS.HAZARDOUS WASTE Solid Waste: A solid, semi-solid, liquid, sludge, or contained gas, that is no longer needed, to be discarded, or has served its useful purpose. Hazardous Waste: A solid waste that is listed by the EPA or exhibits one or more of four characteristics. Ignitable Corrosive Reactive Toxic
- 33. SISA PEPEJAL: bersifat pepejal, separuh pepejal , cecair, enapcemar, atau gas dan tidak lagi diperlukan, dibuang, atau telah tamat tempoh penggunaannya. SISA BERBAHAYA : Satu sisa pepejal yang disenaraikan oleh EPA atau mempunyai satu atau lebih sifatnya * EPA : Environmental Protection Agency SISA PEPEJAL VS SISA BERBAHAYA
- 34. Sisa berbahaya daripada pelbagaibahan kimia dan bahan hazard dalam kuantiti kecil dihasilkan ditempat kerja tetapi dapat membahayakan kesihatan dan persekitaran SISA MERBAHAYA
- 35. JENIS SISA MERBAHAYA Sisa minyak mineral (mineral oils wastes) Sisa kimia organik - mengandungi halogen dan sulfur or tanpa halogen dan sulfur Sisa pelarut organik Sisa yang megandungi merkuri Sisa racun perosak Sisa kimia organik
- 36. CIRI-CIRI SISA MERBAHAYA Satu bahan buangan pelbagai bahan kimia dan hazard walaupun dalam kuantiti yang kecil boleh membahayakankesihatan dan alam sekitar Juga meliputi Sisa Toksik, Sisa Berjadual dan sisa Kimia 4 CIRI UTAMA: Ignitability - Menyala/terbakar Corrosivity - Pengakisan Reactivity - Kereaktifan Toxicity - Ketoksikan
- 37. • Cth: larutanammonia- iritasi,dioksin-karsinogen, uranium- nefrotoksin (toksindi ginjal) Akibat daripada sisa merbahaya. Cth. Pencemaran di Tasik Minamata - (merkuri - Penyakit minamata-Jepun) dan Penyakit itai-itai (Jepun), Chenobyl (radioakatif-Russia) dan insiden Bhopal (Methly Cynide-India)
- 38.
- 39. JENIS SISA TOKSIKMERBAHAYA PESTISID HERBISID FENOL
- 40. LANDMARK EPISODS Mercuri(1960an) Ciri toksikologi berbeza bergantung keadaan kimianya. Bentuk liquid logam - sebaik sahaja digunakan untuk mengubati sembelit dengan beberapa kesan sampingan yang buruk. Bentuk organik – menyebabkan kelumpuhan dan kehilangan deria – dilepaskan dari loji kimia ke Minamata Bay, Jepun (1960an), bioakumulasi dalam kerang-kerangan. Kesedaran sejagat di pencemaran industri wujud apabila banyak kes kelihatan dengan simptom serupa di satu tempoh masa sangat pendek
- 41. DDT (1962)Dichlorodiphenyltrichloroethane Sisa-sisa DDT dalam sotong laut dalam, penguin Antartik Penguin – kekurangan kesuburan dijangka menguruskan kulit-kulit telur Polychlorinated Biphenyls - PCB (1960&1970) 100 juta pound PCB telah dihasilkan setiap tahun. 2 kes pencemaran minyak masak beras di Jepun & Taiwan membawa kepada keguguran dan kecacatan kelahiran. LANDMARK EPISODS
- 42. CONTOH LAIN Sisa uraniumakan menyebabkan penyakit nefrotoksin Dioksin akan menyebabkan penyakit kanser
- 43. CHEMICAL SAFETY SYMBOLS EXPLAINED Beracun Simbol racun jelas dengan sendiri Berbahaya jika makan atau menyedut, dan berbahaya jika ada hubungan.
- 44. Simpan Jauhdari barang makanan Bahan merbahaya akan disimpan jauh dari bahan boleh dimakan • Environmental hazard • Agak jarang dengan bahan kimia makmal. Memerlukan rawatan tertentu di ambil ke atas pelupusan
- 45. Dangerous whenwet Umumnya bertindak aktif / ganas dengan air Corrosive Elakkan sentuhan dengan kulit. Boleh mengaratkan almari- almari kimia
- 46. Flammable Gas Simbolkeselamatan digunakan untuk pengangkutan atau storan gas mudah terbakar. Explosive Jelas dengan sendirinya. Agak jarang kelihatan di makmal sederhana. Bunyi bising dan pergerakan boleh juga mencetuskan letupan (not just sparks/flames!)
- 47. Non flammablegas Simbol keselamatan menggunakan pengangkutan tidak mudah terbakar Flammable or extremely flammable Bahan kimia akan di simpan dalam alamri tahan api. Pelaut turun naik yang terbuka. Ini meliputi bahan proforik (yang terbakar degan spontan di pendedahan pengudaraan.
- 48. Organic Peroxide Simbol keselamatankimia menggunakan dalam pengangkutan dan storan peroksida organik. Irritant or Harmful Miang/iritasi/radang atau Berbahaya Simbol ini menutup satu pelbagai (kadang-kadang agak kecil) bahaya - dengan langkah berjaga-jaga seperti mengelakkan sentuhan dengan kulit, jangan bernafas , dan lain-lain. - terbaik merujuk helaian data berkaitan bagi butir-butir.
- 49. Corrosive Simbol mengkakis digunakan dalam pengangkutanbahan- bahan mengkakis - sekali lagi, mengelakkan sentuhan dengan kulit. Oxidising chemical Bahan kimia Oxidising ialah bahan-bahan yang dengan spontan berevolusi pada suhu bilik oksigen atau dengan pemanasan kecil, atau itu menggalakkan pembakaran. Untuk disimpan jauh dari bahan kimia mudah terbakar dengan
- 50. Inhalation Hazard Pengangkutanbahaya sedutan / simbol storan. Poisonous Gas Digunakan untuk pengangkutan satu gas beracun - di silinder gas, atau kadang-kadang kerana satu penunjuk terhadap kenderaan
- 51. Marine Pollutant Pencemarlaut - jangan membuang dalam sistem pembetungan. Miscellaneous danger Simbol kesemua untuk semua bahaya lain (biasanya menentukan dalam ruang).
- 52. Explosive Menggunakan dalam pengangkutanbahan letupan Poison Simbol yang lebih umum untuk pengangkutan bahan-bahan beracun (bukan semestinya gas).
- 53. Spontaneously Combustible Bahan yangdengan spontan mudah terbakar Flammable Solid Amat mudah terbakar
- 54. PENGENDALIAN SISA BERBAHAYA 1.PENGURANGAN PUNCA Termasuk apa-apa amalan yang mengurangkan kuantiti dan / atau ketoksikan bahan pencemar memasuki satu sisa aliran sebelum kitar semula, rawatan, atau pelupusan Contoh pengurangan sumber Pengubahsuaian peralatan atau teknologi, Perumusan semula atau rekabentuk semula produk- produk, Penggantian bahan-bahan mentah kurang toksik, dalam pekerjaan Peningkatan amalan ditempat kerja Penyelenggaraan, Kitar semula - penggunaan, menggunakan semula dan
- 55. PENGENDALIAN SISA MERBAHAYA 2.MENYERAHKAN KEPADA PIHAK SWASTA – Pelupusan Sisa Berjadual Bersepadu Contohnya KUALITI ALAM SEKITAR yang terletak di Bukit Nanas Negeri Sembilan 3. Pengendalian Kaedah Physical-chemical Treatmant Plants - Tapak pelupusan yg selamat dan Incinerator 4. Penguatkuasaan Akta dan Polisi - AKTA KUALITI ALAM SEKELILING 1974 - Akta Kualiti Alam Sek (Sisa Berjadual)- EQA 1974(Pin.89) • Di pantau oleh JAS, dibawah Kementerian Sains, Teknologi dan Alam Sekitar
- 56. BAGAIMANA UNTUK MENGURUSKAN BAHANMENGANDUNGI SISA Satellite Accumulation Areas (SAA) (Kawasan Pengumpulan Satelit) Semua bekas sisa berbahaya mesti disimpan dalam satu kawasan pengumpulan satelit. Kawasan-kawasan pengumpulan satelit mesti dibina di kawasan di mana sisa telah dihasilkan dan di bawah kawalan langsung individu yang menghasilkan sisa.
- 57. KEADAAN BEKAS SISABERBAHAYA Bekas mesti dalam keadaan baik, Tidak karat, lekuk, bocor, atau simpan sisa kimia di luar, Penutup/tudung bekas mesti bebas rekahan dan dengan ketat – tiada gabus, penyumbat, Bekas tidak boleh bocor jika songsang – termos, atau penutup tin
- 60.