Plc nang cao

BỘ LAO ĐỘNG THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI
TRƯỜNG CĐ NGHỀ KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ
TP. HỒ CHÍ MINH
GIÁO TRÌNH
Mô đun: PLC NÂNG CAO
NGHỀ: ĐIỆN TỬ CÔNG NGHIỆP
TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG NGHỀ

2
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể
được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và
tham khảo.
Mọi mục đich khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh
doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
Mã tài liệu: ….
LỜI GIỚI THIỆU
PLC nâng cao là một môn học cơ sở quan trọng đối với sinh viên khối kỹ
thuật nói chung và sinh viên ngành điện nói riêng. Để có thể tiếp tục nghiên cứu
chuyên sâu về lĩnh vực điều khiển tự động thì sinh viên phải nắm vững những
kiến thức trong môn học PLC nâng cao.
Điều khiển lập trình nghiên cứu những ứng dụng của các tập lệnh nhằm
để lập trình và điều khiển một hệ thống trong sản xuất và đời sống.
Ngoài ra môn học này còn giúp sinh viên không chuyên ngành điện bổ
sung thêm các kiến thức cơ bản về điều khiển tự động, các thiết bị điện, cấu tạo
và các đặc tính làm việc của chúng để có thể vận hành được trong thực tế.
Quyển sách này tác giả trình bày các kiến thức cơ bản hệ thống điều khiển
lập trình, cấu trúc và phương thức hoạt động , kết nối giữa các thiết bị ngoại vi ,
tập lệnh , các kiến thức về nguyên lý, cấu tạo, đặc tính và ứng dụng các loại hệ
thống điện có kèm theo các ví dụ cụ thể và các bài tập được soạn theo từng các
chương lý thuyết, để giúp người học có thể giải và ứng dụng vào các môn học
có liên quan.
Giáo trình PLC nâng cao này được biên soạn với sự cố gắng sưu tầm các
tài liệu, với sự đóng góp tận tình của các đồng nghiệp trong và ngoài khoa, cùng
với kinh nghiệm giảng dạy môn học này trong nhiều năm. Tuy nhiên đây cũng
là lần đầu tiên biên soạn giáo trình PLC nâng cao nên không thể tránh khỏi
những thiếu sót. Tôi rất mong sự đóng góp ý kiến của các đồng nghiệp, của các
em sinh viên và các bạn đọc quan tâm đến bài giảng này.
2

3
Tp. Hồ Chí Minh, ngày …. tháng …. năm 2012
Tham gia biên soạn
1. Chủ biên: NGUYỄN NGỌC LINH
2. ………… BÙI QUANG HÒA
3

4
MỤC LỤC
STT ĐỀ MỤC TRANG
1 Lời giới thiệu 2
2 Mục lục 4
3 Nội dung bài học. 5
Bài 1: Tổng quan về điều khiển lập trình 7
Bài 2: Cấu trúc và phương thức hoạt động của PLC
S7-300
15
Bài 3: Kỹ thuật lập trình 31
Bài 4: Cài đặt phần mềm S7-300 và chọn chế độ làm
37
việc
Bài 5: Tập lệnh PLC S7-300 47
Bài 6: Bài tập ứng dụng PLC S7-300 57
4

5
MÔ ĐUN PLC NÂNG CAO
Mã mô đun: 25
Vị trí, ý nghĩa, vai trò mô đun:
Đây là môn học bắt buộc được bố trí dạy cuối chương trình sau khi học
xong các chuyên môn như : Điện tử công suất, Vi xử lý, PLC,…
Mục tiêu của mô đun:
Học xong mô đun này học sinh có năng lực :
- Trình bày cấu trúc và phương thức hoạt động của các loại PLC chính xác theo
nội dung đã học.
- Mô tả cấu trúc các phần chính của hệ thống điều khiển: ngôn ngữ, liên kết,
định thời của các loại PLC khác nhau
- Thực hiện các kết nối giữa PLC và thiết bị ngoại vi
- Viết chương trình cho các loại PLC khác nhau đạt yêu cầu kỹ thuật
Nội dung chính của mô đun:
Tên bài
mục
Loại
bài dạy
Địa điểm
Thời lượng
2
Lý
thuyết
Thực
hành
Kiểm tra
Bài 1 Lý thuyết Xưởng
thực hành
2 2 -
Bài 2 Lý thuyết Xưởng
thực hành
5 4 1 x
Bài 3 Tich hợp Xưởng
thực hành
5 2 3 x
thực hành
5 2 3
thực hành
30 20 10 x
thực hành
73 73
5

6
YÊU CẦU VỀ ĐÁNH GIÁ HOÀN THÀNH MÔ ĐUN
Mỗi sinh viên phải tham gia ít nhất 80% thời gian môn học trên lớp. Nếu không
tham gia đủ sẽ bị cấm thi kết thúc môn. Mỗi sinh viên sẽ làm bài tập sau khi học xong
phần lý thuyết của mỗi chương. Giáo viên sẽ giúp các sinh viên thực hiện các bài tập.
Kết quả đánh giá sẽ bao gồm: 10% tham gia lớp, 30% kiểm tra giữa kỳ và 60% kết
thúc môn học.
6

BÀI 1:
7
TỔNG QUAN VỀ ĐIỀU KHIỂN LẬP TRÌNH
Mục tiêu:
- Phát biểu khái niệm về điều khiển lập trình theo nội dung đã học
- So sánh ưu nhược điểm của điều khiển lập trình với các hình thưc điều khiển
khác theo nội dung đã học.
- Trình bày các ứng dụng của PLC trong thực tế theo nội dung đã học.
1.1.Khái niệm hệ thống điều khiển:
Trong công nghiệp yêu cầu tự động hoá ngày càng tăng, đòi hỏi kỹ thuật điều
khiển phải đáp ứng đuợc những yêu cầu đó. Để giải quyết được nhiệm vụ điều khiển
người ta có thể thực hiện bằng hai cách: thực hiện bằng Rơle, khởi động từ ... hoặc thực
hiện bằng chương trình nhớ. Hệ điều khiển bằng Rơle và hệ điều khiển bằng lập trình có
nhớ khác nhau ở phần xử lý: thay vì dùng Rơle, tiếp điểm và dây nối trong phương pháp
lập trình có nhớ chúng được thay bằng cách mạch điện tử. Như vậy thiết bị PLC làm
nhiệm vụ thay thế phần mạch điện điều khiển trong khâu xử lý số liệu. Nhiệm vụ của sơ
đồ mạch điều khiển sẽ được xác định bằng một số hữu hạn các bước thực hiện xác định
gọi là "chương trình".
Chương trình này mô tả các bước thực hiện gọi là tiến trình điều khiển, tiến trình này
được lưu vào bộ nhớ nên được gọi là "điều khiển lập trình có nhớ". Trên cơ sở khác
nhau của khâu xử lý số liệu ta có thể biểu diễn hai hệ điều khiển như sau:
Các bước thiết lập sơ đồ điều khiển bằng Rơle:
Hình 1-1 : Lưu đồ
điều khiển dùng
Rơle
Các bước thiết lập
sơ đồ điều khiển
bằng PLC:
Hình 1-2: Lưu đồ
điều khiển bằng
PLC
Khi thay đổi nhiệm vụ điều khiển người ta cần thay đổi mạch điều khiển
bằng cách lắp lại mạch, thay đổi phần tử mới đối với hệ thống điều khiển bằng Rơle
7

8
điện. Trong khi đó khi thay đổi nhiệm vụ điều khiển ta chỉ cần thay đổi chương trình
sọan thảo đối với hệ điều khiển bằng lập trình có nhớ.
Sự khác nhau giữa hệ điều khiển bằng Rơle điện và lập trình có nhớ có thể
minh họa bằng một ví dụ sau:
Điều khiển hệ thống 3 máy bơm nước qua 3 khởi động từ K1, K2, K3.
Trình tự điều khiển như sau: Các máy bơm hoạt động tuần tự nghĩa là K1 đóng
trước tiếp đến là K2 rồi cuối cùng là K3 đóng.
Để thực hiện nhiệm vụ theo yêu cầu trên mạch điều khiển ta thiết kế như sau:
o Trong đó các nút ấn S1, S2, S3, S4 là các phần tử nhập tín hiệu.
o Các tiếp điểm K1, K2, K3 và các mối liên kết là các phần xử lý.
o Các khởi động từ K1, K2, K3 là kết quả xử lý.
Hình 1-3 :Sơ đồ diều khiển
Nếu ta thay bằng thiết bị diều khiển PLC ta có thể mô tả như sau:
-Tín hiệu vào: S1, S2, S3, S4 vẫn giữ nguyên.
-Tín hiệu ra: K1, K2, K3 là các khởi dộng từ vẫn giữ nguyên.
-Phần tử xử lý: được thay thế bằng PLC.
8

9
Hình 1-4
Khi thực hiện bằng chương trình điều khiển có nhớ PLC ta chỉ cần thực hiện
nối mạch theo sơ đồ sau:
Hình 1 -5:Sơ đồ nối dây thực hiện bằng PLC
Nếu bây giờ nhiệm vụ điều khiển thay đổi ví dụ như các bơm 1,2,3 hoạt động
theo nguyên tắc là chỉ một trong số các bơm được hoạt động độc lập. Như vậy đối
với mạch điều khiển dùng Rơle ta phải tiến hành lắp ráp lại toàn bộ mạch điều
khiển, trong khi đó đối với mạch điều khiển dùng PLC thì ta lại chỉ cần soạn thảo
lại chương trình rồi nạp lại vào CPU thì ta sẽ có ngay một sơ đồ điều khiển theo yêu
cầu nhiệm vụ mới mà không cần phải nối lại dây trên mạch điều khiển..
Như vậy, một cách tổng quát có thể nói hệ thống điều khiển PLC là tập
hợp các thiết bị và linh kiện điện tử. Để đảm bảo tính ổn định, chính xác và an toàn…
trong quá trình sản xuất, các thiết bị này bao gồm nhiều chủng loại, hình dạng khác
nhau với công suất từ rất nhỏ đến rất lớn. Do tốc độ phát triển quá nhanh của
công nghệ và để đáp ứng được các yêu cầu điều khiển phức tạp nên hệ thống điều khiển
phải có hệ thống tự động hoá cao. Yêu cầu này có thể thực hiện được bằng hệ lập
9

10
trình có nhớ PLC kết hợp với máy tính, ngoài ra còn cần có các thiết bị ngoại vi
khác như: bảng điều khiển, động cơ, cảm biến, tiếp điểm, contactor...
Khả năng truyền dữ liệu trong hệ thống rất rộng thích hợp cho hệ thống xử
lý và cũng rất linh động trong các hệ thống phân phối .
Mỗi một thành phần trong hệ thống điều khiển có một vai trò quan trọng như
được trình bày trong hình vẽ sau:
Hình 1-6: Mô hình hệ thống điều khiển PLC
Hệ thống PLC sẽ không cảm nhận được thế giới bên ngoài nếu không có
các cảm biến, và cũng không thể điều khiển được hệ thống sản xuất nếu không có
các động cơ, xy lanh hay các thiết bị ngoại vi khác nếu cần thiết có thể sử dụng các
máy tính chủ tại các vị trí đặc biệt của dây chuyền sản xuất .
Hệ thống diều khiển PLC diển hình :
Trong hệ thống điều khiển PLC các phần tử nhập tín hiệu như : chuyển mạch,
nút ấn, cảm biến, ... được nối với đầu vào của thiết bị PLC. Các phần tử chấp
hành như : đèn báo, rơ le, contactor,... được nối đến lối ra của PLC tại các đầu nối.
Chương trình điều khiển PLC được soạn thảo dưới các dạng cơ bản (sẽ được
trình bày ở phần sau) sẽ được nạp vào bộ nhớ bên trong PLC, sau đó tự động
thực hiện tuần tự theo một chuỗi lệnh điều khiển được xác định trước .
Hệ còn cho phép công nhân vận hành thao tác bằng tay các tiếp điểm, nút
dừng khẩn cấp để đảm bảo tính an toàn trong các trường hợp xảy ra sự cố.
1.2.Vai trò của PLC:
PLC được xem như trái tim trong một hệ thống điều khiển tự động đơn lẻ với
chương trình điều khiển được lưu trong bộ nhớ của PLC, PC thường xuyên
kiểm tra trạng thái của hệ thống thông qua các tín hiệu hồi tiếp từ thiết bị nhập để
từ đó có thể đưa ra những tín hiệu điều khiển tương ứng đến các thiết bị xuất.
PLC có thể được sử dụng cho những yêu cầu điều khiển đơn giản và được lập
đi lập lại theo chu kỳ, hoặc liên kết với máy tính chủ khác hoặc máy tính chủ
10

11
thông qua một kiểu hệ thống mạng truyền thông để thực hiện các quá trình xử lý
phức tạp.
Tín hiệu vào :
Mức độ thông minh của một hệ thống điều khiển phụ thuộc chủ yếu vào
khả năng của PLC để đọc được các dữ liệu khác nhau từ các cảm biến cũng như
bằng các thiết bị nhập bằnh tay .
Tiêu biểu cho các thiết bị nhập bằng tay như: Nút ấn, bàn phím và chuyển
mạch. Mặt khác, để đo, kiểm tra chuyển động, áp suất, lưu lượng chất lỏng ... PLC
phải nhận các tín hiệu từ các cảm biến. Ví dụ : Tiếp điểm hành trình, cảm biến
quang điện ... tín hiệu đưa vào PLC có thể là tín hiệu số (Digital) hoặc tín hiệu tương
tự (Analog), các tín hiệu này được giao tiếp với PLC thông qua các Modul nhận
tín hiệu vào khác nhau khác nhau DI (vào số) hoặc AI (vào tương tự)....
Đối tượng điều khiển :
Một hệ thống điều khiển sẽ không có ý nghĩa thực tế nếu không giao tiếp
được với thiết bị xuất, các thiết bị xuất thông dụng như: Motor, van, Rơle, đèn
báo, chuông điện,... giống như thiết bị nhập, các thiết bi xuất được nối đến các ngõ ra
của Modul ra (Output). Các Modul ra này có thể là DO (Ra số) hoặc AO (ra
tương tự).
1.3. Cấu tạo PLC:
Thiết bị điều khiển lập trình PLC bao gồm khối xử lý trung tâm (CPU) trong
đó có chứa chương trình điều khiển và các Modul giao tiếp vào/ra có nhiệm vụ liên
kết trực tiếp đến các thiết bị vào/ra, sơ đồ khối cấu tạo PLC được vẽ như hình 1-6.
Khối xử lý trung tâm : là một vi xử lý điều khiển tất cả các hoạt động của PLC
như: Thực hiện chương trình, xử lý vào/ra và truyền thông với các thiết bị bên
ngoài.
Bộnhớ: có nhiều các bộ nhớ khác nhau dùng để chứa chương trình hệ thống là một
phần mềm điều khiển các hoạt động của hệ thống, sơ đồ LAD, trị số của Timer,
Counter được chia trong vùng nhớ ứng dụng, tùy theo yêu cầu của người dùng
có thể chọn các bộ nhớ khác nhau:
· Bộ nhớ ROM: là loại bộ nhớ không thay đổi được, bộ nhớ này chỉ nạp được
một lần nên ít được sử dụng phổ biến như các loại bộ nhớ khác .
· Bộ nhớ RAM: là loại bộ nhớ có thể thay đổi được và dùng để chứa các
chương trình ứng dụng cũng như dữ liệu, dữ liệu chứa trong Ram sẽ bị mất khi
mất điện. Tuy nhiên, điều này có thể khắc phục bằng cách dùng Pin.
· Bộ nhớ EPROM: Giống như ROM, nguồn nuôi cho EPROM không cần
dùng Pin, tuy nhiên nội dung chứa trong nó có thể xoá bằng cách chiếu tia
cực tím vào một cửa sổ nhỏ trên EPROM và sau đó nạp lại nội dung bằng máy
nạp.
· Bộ nhớ EEPROM: kết hợp hai ưu điểm của RAM và EPROM, loại này
11

12
có
thể xóa và nạp bằng tín hiệu điện. Tuy nhiên số lần nạp cũng có giới hạn.
1.4. Ưu - nhược điểm của hệ thống :
Trong giai đoạn đầu của thời kỳ phát triển công nghiệp vào khoảng năm
1960 và 1970, yêu cầu tự động của hệ điều khiển được thực hiện bằng các Rơle điện
từ nối nối với nhau bằng dây dẫn điện trong bảng điều khiển, trong nhiều trường hợp
bảng điều khiển có kích thước quá lớn đến nỗi không thể gắn toàn bộ lên trên trường
và các dây nối cũng không hoàn toàn tốt vì thế rất thường xảy ra trục trặc trong hệ
thống. Một điểm quan trong nữa là do thời gian làm việc của các Rơle có giới hạn
nên khi cần thay thế cần phải ngừng toàn bộ hệ thống và dây nối cũng phải thay
mới cho phù hợp, bảng điều khiển chỉ dùng cho một yêu cầu riêng biệt không thể
thay đổi tức thời chức năng khác mà phải lắp ráp lại toàn bộ, và trong trường hợp
bảo trì cũng như sữa chữa cần đòi hỏi thợ chuyên môn có tay nghề cao. Tóm lại hệ
điều khiển Rơle hoàn toàn không linh động.
* Tóm tắt nhược điểm của hệ thống điều khiển dùng Rơle:
- Tốn kém rất nhiều dây dẫn .
- Thay thế rất phức tạp.
- Cần công nhân sữa chữa tay nghề cao.
- Công suất tiêu thụ lớn .
- Thời gian sữa chữa lâu.
- Khó cập nhật sơ đồ nên gây khó khăn cho công tác bảo trì cũng như thay thế.
* Ưu điểm của hệ điều khiển PLC:
Sự ra đời của hệ điều khiển PLC đó làm thay đổi lớn hệ thống điều khiển cũng như
các quan niệm thiết kế về chúng, hệ điều khiển dùng PLC có nhiều ưu điểm sau:
- Giảm 80% Số lượng dây nối.
- Công suất tiêu thụ của PLC rất thấp .
- Có chức năng tự chuẩn đoán do đó giúp cho công tác sửa chữa được nhanh
chóng và dễ dàng.
- Chức năng điều khiển thay đổi dễ dàng bằng thiết bị lập trình (máy tính, màn
hình) mà không cần thay đổi phần cứng nếu không có yêu cầu thêm bớt các thiết bị
xuất nhập.
- Số lượng Rơle và Timer ít hơn nhiều so với hệ điều khiển cổ điển. –
Số lượng tiếp điểm trong chương trình sử dụng không hạn chế.
- Thời gian hoàn thành một chu trình điều khiển rất nhanh (vài mS) dẫn đến tăng
cao tốc độ sản xuất .
- Chi phí lắp đặt thấp .
12

13
- Độ tin cậy cao.
- Chương trình điều khiển có thể in ra giấy chỉ trong vài phút giúp thuận tiện cho
vấn đề bảo trì và sửa chữa hệ thống.
1. 5. Ứng dụng của hệ thống điều khiển PLC:
Từ các ưu điểm nêu trên, hiện nay PLC đó được ứng dụng trong rất nhiều lĩnh vực
khác nhau trong công nghiệp :
- Hệ thống nâng vận chuyển.
- Dây chuyền đóng gói.
- Các ROBOT lắp ráp sản phẩm .
- Điều khiển bơm.
- Dây chuyền xử lý hoá học.
- Công nghệ sản xuất giấy .
- Dây chuyền sản xuất thuỷ tinh.
- Sản xuất xi măng.
- Công nghệ chế biến thực phẩm.
- Dây chuyền chế tạo linh kiện bán dẫn.
- Dây chuyền lắp ráp Tivi.
- Điều khiển hệ thống đèn giao thông.
- Quản lý tự động bãi đậu xe.
- Hệ thống báo động.
- Dây truyền may công nghiệp.
- Dây chuyền sản xuất tole cuộn.
- Dây chuyền sản xuất thép.
- Điều khiển thang máy.
- Dây chuyền sản xuất xe Ôtô.
- Sản xuất vi mạch.
- Kiểm tra quá trình sản xuất .
…
13

14
BÀI 2:
CẤU TRÚC VÀ PHƯƠNG THỨC HOẠT ĐỘNG CỦA PLC S7-300
Mục tiêu:
- Phát biểu cấu trúc của một PLC theo nội dung đã học.
- Trình bày các thiết bị điều khiển lập trình S7- 300 theo nội dung đã học.
- Trình bày cấu trúc bộ nhớ S7- 300 theo nội dung đã học.
- Thực hiện xử lý chương trình đúng theo nội dung đã học.
2.1. Cấu trúc phần cứng của hệ thống PLC S 7-300.
Thông thường, để tăng tính mềm dẻo trong ứng dụng thực tế mà ở đó phần
lớn các đối tượng điều khiển có số tín hiệu đầu vào, đầu ra cũng như chủng loại tín
hiệu vào/ra khác nhau mà các bộ điều khiển PLC được thiết kế không bị cứng hóa về
cấu hình. Chúng được chia nhỏ thành các modul. Số các Modul được sử dụng
nhiều hay ít tuỳ theo từng yêu cầu công nghệ, song tối thiểu bao giờ cũng phải có
một Modul chính là các modul CPU, các modul còn lại là các modul truyền
nhận tín hiệu đối với đối tượng điều khiển, các modul chức năng chuyên dụng như
PID, điều khiển động cơ, Chúng được gọi chung là Modul mở rộng. Tất cả các
modul được gắn trên những thanh ray (RACK).
2.1.1. Modul CPU :
1. Đặc Điểm.
- Hệ thống điều khiển có kích thước nhỏ nhất.
- Có nhiều loại CPU : CPU 314, CPU 315-2 DP…
14

15
- Có nhiều khối mở rộng, có thể mở rộng đến 32 khối
- Có nhiều nhất 1024 ngõ vào ra (DI/DO) : 256 AI/AO.
- Các Bus nối tích hợp phía sau các Module.
- Có thể nối mạng với:
- Multi-point-interface (MPI).
- PROFIBUS.
- Erthernet công nghiệp (Industrical Erthernet).
- Thiết bị lập trình (PG) trung tâm có thể truy cập đến các khối .
- Không hạn chế rãnh cắm.
- Đặc cấu hình và cài đặt thông số với công cụ trợ giúp "HW Config".
- Khi cập nhật những thay đổi chương trình không cần phải chuyển CPU sang trạng
thái STOP.
- Có pin nuôi bộ nhớ .
- Có thể lưu trữ chương trình trong các Card nhớ EFROM (Flash EFROM) .
Nguyên lý chung về cấu trúc của một bộ điều khiển logic khả trình (PLC)
15

16
CPU 314 của PLC S7_300
2. Thiết kế CPU S7-300.
a. Các đèn báo trạng thái.
- SF (System Fault) : báo lỗi hệ thống (lỗi ở module có chức năng chuẩn đoán
hoặc lỗi do lập trình).
- BATF (Battery Fault): báo lỗi về pin (pin yếu hoặc không có pin).
- DC5V: báo trạng thái nguồn cho CPU, đèn sẽ chớp sáng khi có sự cố.
16

17
- FRCE = FORCE : báo có ít nhất một ngõ vào/ ra đang bị cưỡng bức ( chỉ có
thể hủy chức năng này khi sử dụng chức năng Stop
forcing).
-RUN:
· Sáng ổn định khi CPU đang xử lý chương trình vào bộ nhớ ,
· Chớp sáng khi CPU đang khởi động (cấp nguồn hay khi chuyển từ
trạng thái STOP sang RUN)
- STOP:
· Đèn sáng khi CPU ở trạng thái STOP
· Đèn chớp chậm khi yêu cầu Reset bộ nhớ
· Đèn chớp nhanh khi quá trình xác lập bộ nhớ đang tiến hành (đang
Reset).
· Khi cắm Card nhớ vào CPU, đèn STOP sẽ chớp chậm yêu cầu Reset
bộ nhớ Ram.
b. Các kiểu hoạt động.
Công tắt (Key_Switch) chuyển sang chế độ RUN hoặc chế độ STOP có thể lấy ra
cắm vào, dùng để bảo vệ chương trình, chuyển chế độ hoạt động của CPU, Reset bằng
tay.
- RUN_P : xử lý chương trình, có thể đọc và ghi được từ thiết bị lập trình PG.
- RUN : chỉ xử lý chương trình có sẵn trong bộ nhớ, không thể ghi được từ thiết
bị lập trình PG (không giao tiếp với PG).
- STOP : dừng, chương trình không được xử lý.
- MRES : chức năng Reset hệ thống (cho phép Reset Memory).
c. Các bộ phận liên quan.
- Memory Card (MC) : là một bộ nhớ EFROM cho phép đọc ghi nhiều lần, được
dùng để mở rộng bộ nhớ và bảo vệ chương trình khi CPU mất điện. MC có dung
lượng từ 16kB, 32kB …..4MB.
- Ngăn chứa pin : nằm dưới nắp, pin cung cấp năng lượng dự trữ nội dung Ram
trong trường hợp mất điện (thời gian sử dụng khoảng 1 năm).
- Đầu nối MPI (Multi Point Interface) : đầu nối dành cho thiết bị lâp trình hay các
thiết bị cần giao tiếp qua cổng MPI.
- Cổng giao tiếp DP : cổng giao tiếp để nối trực tiếp với các DP.
2.1.1. Các Module của PLC S7-300 .
17

18
- Thông thường, để tăng tính mềm dẻo trong ứng dụng thực tế mà ở đó phần lớn
các đối tượng điều khiển có số tín hiệu đầu vào, đầu ra cũng như chủng loại tín hiệu
Vào/ Ra khác nhau mà các bộ điều khiển PLC được thiết kế không bị cứng hóa về cấu
hình. Chúng được chia nhỏ thành các Module. Số các Module sử dụng nhiều hay ít tùy
theo từng yêu cầu điều khiển, song tối thiểu bao giờ cũng phải có một Module chính là
Module CPU. Các Module còn lại là những Module nhận/ truyền tín hiệu đối với tín
hiệu điều khiển, các Module chức năng chuyên dụng như PID, điều khiển động cơ…
chúng được gọi chung là Module mở rộng. Tất cảcác Module được gá trên thanh Ray.
S7-300
Cách lắp đặt thanh ray
Module CPU.
18
Coång noái
tieáp
RS485
Giaù ñôõ (rack)

Các Modul của S7-300
19
- Module CPU là loại Module có chứa bộ vi xử lý, hệ điều hành, bộ nhớ, các bộ
thời gian, bộ đếm cổng truyền thông (RS485)… và có thể còn có một vài cổng vào ra
số. Các cổng vào ra số có trên Module CPU được gọi là cổng vào ra Onboard.
- Trong họ PLC S7_ 300 có nhiều loại Module CPU khác nhau. Nói chung,
chúng được đặt tên theo bộ vi xử lý có trong nó như Module CPU 312, Module CPU
314, Module CPU 315…
- Những Module này cùng sử dụng một loại bộ vi xử lý, nhưng khác nhau cổng
vào/ ra Onboard cũng như các khối hàm đặc biệt được tích hợp sẵn trong thư viện của
hệ điều hành phục vụ, việc sử dụng các cổng vào/ ra Onboard này sẽ được phân biệt
với nhau trong tên gọi bằng thêm cụm chữ cái IFM (Intergrated Function Module) như
Module CPU 312 IFM, Module 314 IFM …
- Ngoài ra còn có các loại CPU với hai cổng truyền thông, trong đó cổng truyền
thông thứ hai có chức năng chính là phục vụ việc nối mạng phân tán (DP). Tất nhiên
kèm theo cổng truyền thông thứ hai này là những phần mềm tiện dụng thích hợp cũng
đã được cài sẵn trong hệ điều hành. Các loại Module CPU được phân biệt với những
Module CPU khác bằng thêm cụm từ DP (Distributed Port) trong tên gọi như: Module
CPU 315_DP.
2.1.2. Module mở rộng.
- Các Module mở rộng được chia thành năm loại chính :
· PS (Power Supply) Module nguồn nuôi. Có 3 loại 2A, 5A và 10A : làm
nhiệm vụ chuyển đổi điện áp khu vực (115V-230V AC) sang điện áp 24V
DC cung cấp cho CPU và các Module tín hiệu. PS có bảo vệ quá tải, ngắn
mạch và thiếu áp.
19

21
· SM (Signal Module) Module mở rộng cổng tín hiệu vào/ ra, bao gồm :
- DI (Digital Input): Module mở rộng ngõ vào digital: 24V DC,120/230V AC.
Số các cổng vào digital mở rộng có thể là 8, 16 hoặc 32 tùy thuộc vào từng loại
Module.
- DO (Digital Input) : Module mở rộng các cổng ra digital: 24V DC, rơle. Số
các cổng ra digital mở rộng có thể la 8, 16 hoặc 32 tùy thuộc vào từng loại Module.
- DI/ DO (Digital input/ Digital Output):
+ Module mở rộng các cổng vào/ ra Digital. Số các cổng vào/ ra Digital mở rộng có
thể là 8 vào/ 8 ra hoặc 16 vào/ 16 ra tùy thuộc vào từng loại Module.
- AI (Analog Input):
+ Module mở rộng các cổng vào Analog. Về bản chất, chúng chính là bộ chuyển đổi
Analog_Digital(8-15 bít), tức là mỗi tín hiệu Analog được chuyển thành một tín hiệu
Digital có độ dài 8-15 bit. Số các cổng vào/ra Analog có thể là 2, 4 hoặc 8 tùy từng
loại Module.
- AO (Analog Output):
+ Module mơ rộng các cổng ra Analog. Chúng chính là những bộ chuyển đổi
Digital_Analog (DA). Số các cổng ra Analog có thể là 2 hoặc 4 tùy từng loại Module.
· IM (Interface Module): Module IM 360/ IM 361 và IM 365 dùng trong kết
nối tầng.
Đây là loại Module chuyên dụng có nhiệm vụ nối các Rack lại với nhau và được
quản lý chung CPU. Thông thường, các Module mở rộng được gá liền với nhau trên
một thanh đỡ gọi là Rack. Trên mỗi một Rack chỉ có thể gá được nhiều nhất 8 Module
mở rộng (không kể Module CPU, Module PS). Một Module CPU S7_300 có thể làm
việc trực tiếp được với nhiều nhất 4 Rack và các Rack này phải được nối với nhau
bằng Module IM (cấu hình đa tầng chỉ có ơ CPU 314, CPU 315, CPU 315_2DP).
· FM (Function Module) Module có chức năng điều khiển riêng: đếm định vị,
điều khiển hồi tiếp … ví dụ như Module điều khiển động cơ bước, Module
điều khiển động cơ servo, Module PID, Module điều khiển vòng kín …
· CP (Communication Module) Module phục vụ truyền thông trong mạng
giữa các PLC với nhau hoặc giữa PLC với máy tính.
2.1.3. Khả năng mở rộng của PLC S7-300.
21

Khả năng mở rộng của S7-300
22
- PLC S7_300/ CPU 315/ 314 cho phép mở rộng tối đa đến 32 khối, nhiều nhất
là 8 khối cho mỗi dãy. Không có quy luật về số rãnh đăng ký cho các khối tín hiệu, các
khối chức năng, và các bộ xử lý truyền thông nghĩa là chúng có thể đặt bất cứ rãnh
nào.
- Khối giao tiếp (IM 360/ 361) được dùng để nối các bus dữ liệu của các Rack.
- Bộ IMS là khối gửi, và bộ IMR là khối nhận. Các khối giao tiếp phải dùng
đúng rãnh chỉ định.
- Nếu cần, nguồn cung cấp phải gắn thêm ở Rack mở rộng.
- Có loại khối giao tiếp tên IM 365 là dạng tiết kiệm dùng cho cấu hình kiểu
xếp hai khối (không dùng nguồn thêm, không nối CP).
2.1.4. Quy luật lắp đặt.
- Cho kiểu ráp theo bề ngang, CPU và nguồn phải ở phía bên trái.
- Cho kiểu ráp đứng, CPU và nguồn phải ở dưới cùng.
- Khoảng cách hở tối thiểu cần có:
· 20 mm phải trái của Rack.
· 40 mm trên và dưới cho chồng đơn và ít nhất 80 mm giữa hai Rack.
- Khối giao tiếp luôn luôn bên cạnh CPU
- Có tối đa 8 khối I/ O (khối tín hiệu, khối chức năng, khối xử lý truyền thông)
được cài vào Rack.
- Cách lắp chồng nhiều tầng chỉ có đối với CPU 314 / 315 / 316.
- Phải đảm bảo điện trở nối đất giữa các đường trượt, như ở các vòng đệm mối
nối.
- Tùy theo vị trí lắp đặt, nhiệt độ môi trường cần cho PLC làm việc là:
· 0-:-60 oC cho cấu hình theo bề ngang .
22

23
· 0-:-40 oC cho cấu hình theo bề dọc.
- Cấu hình lắp ráp của S7_300
2.2. Kiểu dữ liệu và phân chia bộ nhớ:
2.2.1. Phân loại:
Một chương ttrình trong S7-300 có thể sử dụng các kiểu dữ liệu sau:
23

24
1/ BOOL: với dung lượng là 1 bit và có giá trị là 0 hoặc 1 (đúng hoặc sai).
Đây là kiểu dữ liệu biến có hai giá trị.
2/ BYTE: gồm 8 bits, thường được dùng để biểu diễn một số nguyên dương
trong khoảng từ 0 đến 255 hoặc mã ASCII của một ý tự.
Ví dụ: B#16#14 nghĩa là số nguyên 14 viết theo hệ đếm cơ số 16 có độ
dài 1 byte.
3/ WORD: gồm 2 byte, để biểu diễn số nguyên dương từ 0 đến 65535 (216 - 1).
4/DWORD: Là từ kép có giá trị là: 0 đến 232-1.
5/ INT: cũng có dung lượng là 2 bytes, dùng để biểu diễn một số nguyên
trong khoảng -32768 đến 32767 hay ( 2-15...215-1).
6/ DINT: gồm 4 bytes, dùng để biểu diễn số nguyên từ -2147483648 đến
2147483647 hay: (2-31....231-1).
7/ REAL: gồm 4 bytes, dùng để biểu diễn một số thực dấu phảy động có giá
trị là: -3,4E383,4E38.
Ví dụ: 1.234567e+13
8/ S5t (hay S5Time): khoảng thời gian, được tính theo giờ/phút/giây: (-2-31+ 231-
1 ms).
Ví du: S5t#2h_3m_0s_5ms.
Đây là lệnh tạo khoảng thời gian là 2 tiếng 3 phút và 5 mili giây.
9/TOD: Biểu diễn giá trị tức thời tính theo Giờ/phút/giây.
Ví du: TOD#5:30:00 là lệnh khai báo giá trị thời gian trong ngày là 5
giờ 30 phút.
10/ DATE: Biểu diễn thời gian tính theo năm / ngày / tháng.
Ví du: DATE#2003-6-12
Là lệnh khai báo ngày12 tháng 6 năm 2003.
11/ CHAR: biểu diễn một hoặc nhiều ký tự (nhiều nhất là 4 ký tự) (ASCII -
code).
Ví du: ABCD
2.2.2. Sử dụng và khai báo các dạng tín hiệu:
Trong quá trình thực hiện cấu trúc của tín hiệu số được biểu diễn dưới dạng:
1/ Bit : (ví dụ I0.0) dùng để biểu diễn số nhị phân (có 2 giá trị 1 hoặc 0).
2/ Byte : (ví dụ MB0) Một Byte gồm có 8 bits. Ví dụ giá trị của 8 cổng vào (IB0)
hoặc 8 cổng ra (QB1),... được gọi là một byte:
24

25
3/ Word: (ví dụ MW0= MB0 + MB1) Một Word gồm có 2 Byte như vậy một
Word có độ dài 16 bits.
0 0 1 0 1 1 1 0 0 0 1 0 1 1 1 0
Byte 0 Byte 1
4/ Doudble word: (ví dụ MD0 = MW0 + MW2): có độ dài 2 từ hoặc 4 Byte tức là
32 bits.
2.3. Cấu trúc bộ nhớ của CPU S7-300:
Được chia ra làm 3 vùng chính:
1) Vùng chứa chương trình ứng dụng: vùng nhớ chunơng trình được chia
làm 3 miền:
a/ OB: Miền chứa chương trình tổ chức (các chương trình này sẽ được giới
thiệu ở mục 1.2.5).
b/ FC: (Funktion): miền chứa chương trình con được tổ chức thành hàm
có biến hình thức để trao đổi dữ liệu với chương trình đã gọi nó.
c/ FB: (Funktion Block): Miền chứa chương trình con, được tổ chức thành
hàm và có khả năng trao đổi dữ liệu với bất cứ một khối chương trình nào
khác. Các dữ liệu này phải được xây dựng thành một khối dữ liệu riêng
(gọi là DB-Data block).
2) Vùng chứa các tham số của hệ điều hành và chương trình ứng dụng, được
phân chia thành 7 miền khác nhau, bao gồm:
a. I (Procees image input): miền bộ đệm các dữ liệu cổng vào số. Trước khi
thực hiện chương trình, PLC sẽ đọc giá trị logic của tất cả các đầu vào và cất
giữ chúng trong vùng nhớ I. Thông thường chương trình ứng dụng không
đọc trực tiếp trạng thái logic của cổng vào số mà chỉ lấy dữ liệu của cổng vào
từ bộ đệm I.
b. Q (Process image output): miền bộ đệm các cổng ra số. Kết thúc giai đoạn
thực hiện chưnơng trình sẽ chuyển giá trị logic của bộ đệm tới các cổng ra số.
Thông thường không trực tiếp gán giá trị tới tận cổng ra mà chỉ chuyển
chúng vào bộ đệm Q.
c. M: Miền các biến cờ. Chương trình ứng dụng sử dụng vùng nhớ này để lưu
giữ các tham số cần thiết và có thể truy cập nó theo bit (M), byte (MB), từ
(MW) hay từ kép (MD).
d. T: Miền nhớ phục vụ bộ thời gian (TIME) bao gồm việc lưu giữ giá trị
thời gian đặt trước (PV-preset value), giá trị đếm thời gian tức thời (CV-Curren
value) cũng như các giá trị logic đầu ra của bộ thời gian.
e. C: Miền nhớ phục vụ bộ đếm (counter) bao gồm việc lưu giữ giá trị đặt
trước (PV), và giá trị đếm tức thời (CV) và giá trị logic đầu ra của bộ đếm.
25

26
f. PI: Miền địa chỉ cổng vào của các modul tương tự. Các giá trị tương tự tại cổng
vào của modul tương tự sẽ được đọc và chuyển tự động theo những địa chỉ.
Chương trình ứng dụng có thể truy nhập miền nhớ PI theo từng byte (PIB),
từng từ (PIW) hoặc theo từ kép (PID).
g. PQ: miền địa chỉ cổng ra cho các modul tương tự. Các gía trị theo những địa
chỉ này được modul tương tự chuyển tới các cổng ra tương tự. Chương trình
ứng dụng có thể truy cập miền nhớ PQ theo từng byte (PQB), từng từ
(PQW) hay từng từ kép (PQD)
3) Vùng chứa các khối dữ liệu: được chia làm hai loại
a. DB (Data block): miền chứa các dữ liệu được tổ chức thành khối. Kích
thước cũng như số lượng do người sử dụng qui định, phù hợp với từng
bài toán điều khiển. Chương trình có thể truy cập miền này theo từng bit
(DBX), byte (DBB), từ (DBW) hoặc từ kép (DBD).
b. L (Local data block) : miền giữ liệu địa phương, được các khối chương
trình OB, FB, FC tổ chức và sử dụng cho cwc biến nhwp tức thời và trao
đổi giữ liệu của biến hình thức của chương trình với những khối chương
trình đã gọi nó. Nội dung của một số dữ liệu trong miền nhớ này sẽ bị xoá
khi kết thúc chương trình tương ứng trong OB, FB, FC. Miền này có thể
truy cập từ chương trình theo bit (L), byte (LB), từ (LW) hay từ kép (LD).
2.4. Vòng quét chương trình:
SPS (PLC) thực hiện các công việc (bao gồm cả chương trình điều khiển)
theo chu trình lặp. Mỗi vòng lặp được gọi là một vòng quét (scancycle). Mỗi
vòng quét được bắt đầu bằng việc chuyển dữ liệu từ các cổng vào số tới vùng bộ đệm
ảo I, tiếp theo là giai đoạn thực hiện chương trình. Trong từng vòng quét , chương
trình được thực hiện từ lệnh đầu tiên đến lệnh kết thúc của khối OB1. Sau giai
đoạn thực hiện chương trình là giai đoạn chuyển các nội dung của bộ đệm ảo Q tới
các cổng ra số. Vòng quét được kết thúc bằng giai đoạn xử lý các yêu cầu truyền
thông (nếu có) và kiểm tra trạng tháng của CPU. Mỗi vòng quét có thể mô tả như
sau:
Hình1 -8: Quá trình hoạt động của một vòng quét
26

27
Chú ý : Bộ đệm I và Q không liên quan tới các cổng vào/ra tương tự nên các
lệnh truy nhập cổng tương tự được thực hiện trực tiếp với cổng vật lý chứ
không thông qua bộ đệm.
Thời gian cần thiết để cho PLC thực hiện được một vòng quét được gọi
là thời gian vòng quét (Scan time). Thời gian vòng quét không cố định, tức là
không phải vòng quét nào cũng được thực hiện trong một khoảng thời gian như
nhau. Có vòng quét được thực hiện lâu, có vòng quét được thực hiện nhanh tuỳ
thuộc vào số lệnh trong chương trình được thực hiện, vào khối lượng dữ liệu
truyền thông. Trong vòng quét đó .
Như vậy giữa việc đọc dữ liệu từ đối tượng để xử lý, tính toán và việc gửi tín
hiệu điều khiển đến đối tirợng có một khoảng thời gian trễ đúng bằng thời gian
vòng quét. Nói cách khác, thời gian vòng quét quyết định tính thời gian thực của
chương trình điều khiển trong PLC. Thời gian vòng quét càng ngắn, tính thời gian
thực của chương trình càng cao.
Nếu sử dụng các khối chương trình đặc biệt có chế độ ngắt, ví dụ khối OB40,
OB80,... Chương trình của các khối đó sẽ được thực hiện trong vòng quét khi
xuất hiện tín hiệu báo ngắt cùng chủng loại. Các khối chương trình này có thể
thực hiện tại mọi vòng quét chứ không phải bị gò ép là phải ở trong giai đoạn
thực hiện chương trình. Chẳng hạn một tín hiệu báo ngắt xuất hiện khi PLC đang ở
giai đoạn truyền thông và kiểm tra nội bộ, PLC sẽ tạm dừng công việc truyền
thông, kiểm tra, để thực hiện ngắt như vậy, thời gian vòng quét sẽ càng lớn khi
càng có nhiều tín hiệu ngắt xuất hiện trong vòng quét. Do đó để nâng cao tính thời
gian thực cho chương trình điều khiển, tuyệt đối không nên viết chương trình xử
lý ngắt quá dài hoặc quá lạm dụng việc sử dụng chế độ ngắt trong chương trình điều
khiển.
Tại thời điểm thực hiện lệnh vào/ra, thông thường lệnh không làm việc trực
tiếp với cổng vào/ra mà chỉ thông qua bộ nhớ đệm của cổng trong vùng nhớ
tham số. Việc truyền thông giữa bộ đêm ảo với ngoại vi trong giai đoạn 1 và 3
do hệ điều hành CPU quản lý. Ở một số modul CPU, khi gặp lệnh vào/ra ngay
lập tức hệ thống sẽ cho dừng mọi công việc khác, ngay cả chương trình xử lý
ngắt, để thực hiện với cổng vào/ra.
2.5. Những khối OB đặc biệt :
Khối OB1 có chức năng quản lý chính trong toàn bộ chương trình, có nghĩa
là nó sẽ thực hiện một cách đều đặn ở từng vòng quét trong khi thực hiện
chương trình. Ngoài ra Step7 còn có rất nhiều các khối OB đặc biệt khác và mỗi
khối OB đó có một nhiệm vụ khác nhau, ví dụ các khối OB chứa các chương
trình ngắt của các chương trình báo lỗi ,....Tuỳ thuộc vào từng loại CPU khác
nhau mà có các khối OB khác nhau. Ví dụ các khối OB đặc biệt.
1.OB10: (Time of Day Interrupt ): Chương trình trong khối OB10 sẽ được
thực hiện khi giá trị của đồng hồ thời gian thực nằm trong một khoảng thời
27

28
gian đã qui định. OB10 có thể được gọi một lần, nhiều lần cách đều nhau từng
phút, từng giờ, từng ngày,....Việc qui định thời gian hay số lần gọi OB10
được thực hiện bằng chương trình hệ thống SFC28 hoặc trong bảng tham số
modul CPU nhờ phần mềm Step7.
2.OB20: (Time Delay Interrupt ): Chương trình trong khối OB20 sẽ được
thực hiện sau một khoảng thời gian trễ đặt trước kể từ khi gọi chương trình
hệ thống SFC32 để đăt thời gian trễ.
3.OB35: (Cyclic Interrupt ): Chưrơng trình OB35 sẽ được thực hiện cách đều
nhau một khoảng thời gian cố định. Mặc định khoảng thời gian này là
100ms, xong ta có thể thay đổi trong bảng đặt tham số cho CPU nhờ phần
mềm Step7.
4.OB40 ( Hardware Int errupt ): Chương trình trong khối OB40 sẽ được
thực hiện khi xuất hiện một tín hiệu báo ngắt từ ngoại vi đưa vào CPU thông
qua các cổng vào/ra số onboard đặc biệt, hoặc thông qua các modul SM, CP,
FM.
5.OB80: (cycle Time Fault): Chương trình sẽ được thực hiện khi thời gian vòng
quét (scan time) vượt qua khoảng thời gian cực đại đã qui định hoặc khi có
một tín hiệu ngắt gọi một khối OB nào đó mà khối OB này chưa kết thúc ở lần
gọi trước. Mặc định, scan time cực đại là 150ms, nhưng có thể thay đổi tham số
nhờ phần mềm Step7.
6.OB81( Power Supply Fault ): nếu có lỗi về phần nguồn cung cấp thì sẽ gọi
chương trình trong khối OB81.
7.OB82: (Diagnostic Interrupt ) chương trình trong khối này sẽ được gọi
khi CPU phát hiện có lỗi từ các modul vào/ra mở rộng. Với điều kiện các
modul vào/ra này phải có chức năng tự kiểm tra mình.
8.OB85 (Not Load Fault ): CPU sẽ gọi khối OB85 khi phát hiện chương
trình ứng dụng có sử dụng chế độ ngắt nhưng chương trình xử lý tín hiệu ngắt lại
không có trong khối OB tương ứng.
9.OB87 (Communication Fault ): Chương trình trong khối này sẽ được gọi
khi CPU phát hiện thấy lỗi trong truyền thông.
10.OB100 (Start Up Information): Khối này sẽ được thực hiện một lần khi
CPU chuyển trạng thái từ STOP sang trạng thái RUN.
11.OB121: (Synchronouns error ): Khối này sẽ được gọi khi CPU phát hiện
thấy lỗi logic trong chương trình như đổi sai kiểu dữ liệu hoặc lỗi truy nhập
khối DB, FC, FB không có trong bộ nhớ của CPU.
12.OB122 (Synchr onouns e r ror ): Khối này sẽ được thực hiện khi CPU
phát hiện thấy lỗi truy nhập Modul trong chương trình, ví dụ trong chương
trình có lệnh truy nhập modul mở rộng nhưng lại không có modul này.
Để thực hiện thay đổi các chức năng của các khối OB trong CPU ta chỉ cần
kích đúp chuột trái vào vị tí CPU trong bảng cấu hình cứng của Project khi
đó trên màn hình sẽ xuất hiện một cửa sổ như sau:
28

29
Hình 1-9
Chú ý: không phải tất cả các CPU đều có các khối OBs như đó giới thiệu.
Số lượng và chủng loại khối OB tuỳ thuộc vào từng loại CPU.
29

BÀI 3:
30
KỸ THUẬT LẬP TRÌNH
Mục tiêu:
- Trình bày cách kết nối giữa PLC và thiết bị ngoại vi theo nội dung đẵ học.
- Kiểm tra nối dây bằng phần mềm chính xác theo nội dung đă học.
- Thực hiện cài đặt phần mềm đạt các yêu cầu kỹ thuật.
3.1. Giới thiệu chung:
3.1.1. Lập trình tuyến tính và lập trình có cấu trúc:
Phần bộ nhớ của CPU dành cho chương trình ứng dụng có tên gọi là
logic Block. Như vậy logic block là tên chung để gọi tất cả các khối bao gồm
những khối chương trình tổ chức OB, khối chương trình FC, khối hàm FB.
Trong các loại khối chương trình đó thì chỉ có khối duy nhất khối OB1 được thực
hiện trực tiếp theo vòng quét. Nó được hệ điều hành gọi theo chu kỳ lặp với
khảng thời gian không cách đều nhau mà phụ thuộc vào độ dài của chương trình.
Các loại khối chương trình khác không tham gia vào vòng quét.
Với tổ chức chương trình như vậy thì phần chương trình trong khối OB1 có
đầy đủ điều kiện của một chương trình điều khiển thời gian thực và toàn bộ
chương trình ứng dụng có thể chỉ cần viết trong OB1 là đủ như hình vẽ sau. Cách
tổ chức chương trình với chỉ một khối OB1 duy nhất như vậy được gọi là lập
trình tuyến tính.
Hình 3-1: Sơ đồ khối kiểu lập trình tuyến tính
Khối OB1 được hệ thống gọi xoay vòng liên tục theo vòng quét.
Các khối OB khác không tham gia vào vòng quét được gọi bằng những
tín hiệu báo ngắt. S7-300 có nhiều tín hiệu báo ngắt như tín hiệu báo ngắt khi có sự cố
nguồn nuôi, có sự cố chập mạch ở các modul mở rộng, tín hiệu báo ngắt theo chu
kỳ thời gian, và mỗi loại tín hiệu báo ngắt như vậy cũng chỉ có khả năng gọi một
30

31
khối OB nhất định. Ví dụ tín hiệu báo ngắt sự cố nguồn nuôi chỉ gọi khối OB8 1, tín
hiệu báo ngắt truyền thông chỉ gọi khối OB87.
Mỗi khi xuất hiện tín hiệu báo ngắt hệ thống sẽ dừng công việc đang thực
hiện lại, chẳng hạn như tạm dừng việc thực hiện chương trình trong OB1, và
chuyển sang thực hiện chương trình xử lý ngắt tong các khối OB tương ứng. Ví dụ
khi đang thực hiện chương trình trong khối OB1 mà xuất hiện ngắt báo sự cố truyền
thông, hệ thống sẽ tạm dừng việc thực hiện chương trình trong OB1 lại để gọi
chương trình trong khối truyền thông OB87. Chỉ sau khi đó thực hiện xong chương
trình trong khối OB87 thì hệ thống mới quay trở về hực hiện tiếp tục phần
chương trình còn lại trong OB 1.
Với kiểu lập trình có cấu trúc thì khác vì toàn bộ chương trình điều khiển
được chia nhỏ thành các khối FC và FB mang một nhiệm vụ cụ thể riêng và
được quản lý chung bởi những khối OB. Kiểu lập trình này rất phù hợp cho
những bài toán phức tạp, nhiều nhiệm vụ và lại rất thuận lợi cho việc sửa chữa
sau này.
Hình 3-2: Sơ đồ kiểu lập trình có cấu trúc.
 OB: Organization Block
 FB: Function Block
 FC: Function
 SFB: System Function block
 SFC: System function
 SDB: System Data Block
 DB: Data block
Chú ý: Bao giờ FB cũng sử dụng chung với DB .
3.1.2. Qui trình thiết kế chương trình điều khiển dùng PLC:
31

32
Qui trình thiết kế hệ thống điều khiển dùng PLC bao gồm các bước sau:
1. Xác định qui trình điều khiển:
Điều đầu tiên cần biết là đối tượng điều khiển của hệ thống, mục đích chính của
PLC là phải điều khiển được các thiết bị ngoại vi. Các chuyển động của đối tượng
điều khiển được kiểm tra thường xuyên bởi các thiết bị vào, các thiết bị này gửi
tín hiệu đến PLC và tiếp theo đó PLC sẽ đưa tín hiêu điều khiển đến các thiết bị để
điều khiển chuyển động của đối tượng. Để đơn giản, qui trình điều khiển có thể mô tả
theo lưu đồ (hình 2-3).
2. Xác định tín hiệu vào/ra:
Bước thứ hai là phải xác định vị trí kết nối giữa các thiết bị vào/ra với PLC.
Thiết bị vào có thể là tiếp điểm, cảm biến, công tắc hành trình, nút nhấn, …Thiết
bị ra có thể là Rơle điện từ, motor, đèn, contactor, …Mỗi vị trí kết nối được đánh
số tương tự ứng với PLC sử dụng.
3. Soạn thảo chương trình:
Chương trình điều khiển được soạn thảo dưới dạng lưu đồ hình thang như đã trình
bày ở bước 1.
4. Nạp chương trình vào bộ nhớ:
Cấp nguồn cho PLC, cài đặt cấu hình khối giao tiếp I/O nếu cần (Phụ thuộc
vao từng loại PLC). Sau đó nạp chương trình soạn thảo trên màn hình vào bộ nhớ
của PLC. Sau khi hoàn tất nên kiểm tra lỗi bằng chức năng tự chuẩn đoán và nếu
có thể thì chạy chương trình mô phỏng hoạt động của hệ thống (Ví dụ chương trình
S7-SIM, S7- VISU,...).
5 . Chạy chương trình:
Trước khi khởi động hệ thống cần phải chắc chắn dây nối từ PLC đến các thiết
bị ngoại vi là đúng, là không hở mạch trong quá trình chạy kiểm tra có thể cần thiết
phải thực hiện các bước tinh chỉnh hệ thống nhằm đảm bảo an toàn khi đưa vào hoạt
động thực tế.
Qui trình thiết kế hệ thống điều khiển bằng PLC:
32

33
Hình 3-3: Qui trình thiết kế một hệ thống điều khiển tự động.
3.2. Các ngôn ngữ lập trình:
Lập trình là hiện thực hóa ý tưởng của chính bản thân người viết thông qua một
ngôn ngữ giao tiếp nào đó mà người khác có cùng chuyên môn đọc và hiểu được nội
dung bên trong chương trình.
Ngôn ngữ dùng để lập trình cho PLC, làm cho giao tiếp giữa người lập trình và
PLC hiểu được ý tưởng nhau gọi là ngôn ngữ lập trình PLC.
Đối với PLC S7-300 có thể sử dụng 5 ngôn ngữ để lập trình.
1/ Ngôn ngữ lập trình LAD:
Với loại ngôn ngữ này rất thích hợp với người quen thiết kế mạch điều khiển
logic. chương trình được viết dưới dạng liên kết giữa các công tắc.
Ví dụ:
Hình 3-4: ví dụ kiểu lập trình LAD.
2/ Ngôn ngữ lập trình FBD :
33

34
Loại ngôn ngữ này thích hợp cho những người quen sử dụng và thiết kế mạch
điều khiển số.
Chương trình được viết dưới dạng liên kết của các hàm logic kỹ thuật số.
Ví dụ:
Hình3-5: Ví dụ kiểu lập trình FBD.
3/ Ngôn ngữ lập trình STL
Đây là ngôn ngữ lập trình thông thường của máy tính. Một chương trình được
ghép bởi nhiều lệnh theo một thuật toán nhất định, mỗi lệnh chiếm một hàng và đều
có cấu trúc chung là : "tên lệnh" + "toán hạng".
Ví dụ:
Hình 3-6: Ví dụ kiểu lập trình STL.
Thông thường, người lập trình sử dụng 3 loại ngôn ngữ dùng để lập trình
(FBD, STL, LAD). Tùy theo từng ứng dụng mà người lập trình chọn cho
mình 1 loại ngôn ngữ.
34

BÀI 4:
CÀI ĐẶT PHẦN MỀM S7 -300 VÀ CHỌN CHẾ ĐỘ LÀM VIỆC
Mục tiêu:
- Trình bày cách cài đặt phần mềm S7-300 và chọn chế độ làm việc.
4.1. Giới thiệu chung:
Muốn xây dựng một chuơng trình điều khiển sử dụng phần mềm Step7 cần
thực hiện các thủ tục như sau:
- Khai báo cấu hình cứng cho một trạm PLC thuộc họ Simatic S7-300/400.
- Xây dựng cấu hình mạng gồm nhiều trạm PLC S7-300/400 cũng như thủ tục
truyền thông giữa chúng.
- Sọan thảo và cài đặt chương trình điều khiển cho 1 hoặc nhiều trạm.
- Giám sát việc thực hiện chương trình điều khiển trong một trạm PLC và gỡ
rối chương trình.
Ngoài ra Step 7 còn có cả một thư viện đầy đủ với các hàm chuẩn hữu ích,
phần trợ giúp Online rất mình có khả năng trả lời mọi câu hỏi của nguời sử
dụng về cách sử dụng Step 7, về cú pháp lệnh trong lập trình, về xây dựng cấu hình
cứng của một trạm cũng như của một mạng gồm nhiều trạm PLC.
4.2. Cài đặt Step7:
4.2.1.Tổng quát về Step 7:
Tại việt Nam hiện có rất nhiều phiên bản của bộ phần mềm gốc của Step7.
Đang được sử dụng nhiều nhất là phiên bản (version) 4.2, 5.0 và 5.1. Trong khi
phiên bản 4.2 khá phù hợp cho những PC có cấu hình trung bình (CPU 80586,
90MB còn trống trong ổ cứng, màn hình VGA) nhưng lại đòi hỏi tuyệt đối có
bản quyền. Trong khi phiên bản 5.0 và 5.1 mặc dù đòi hỏi máy tính có cấu hình
mạnh nhưng lại không đòi hỏi bản quyền một cách tuyệt đối, nghĩa là phiên bản
này vẫn làm việc ở một mức hạn chế khi không có bản quyền. Phần lớn các đĩa
gốc của Step7 đều có khả năng tự cài đặt chương trình (autorun). Bởi vậy chỉ cần cho
đĩa vào ổ CD và thực hiện theo đúng chỉ dẫn hiện trên màn hình. Ta có thể chủ động
thực hiện việc cài đặt bằng cách gọi chương trình Setup.exe có trên đĩa. Công việc
cài đặt, về cơ bản không khác nhiều so với việc cài đặt các phần mềm ứng dụng khác,
tức là cũng bắt đầu bằng việc chọn ngôn ngữ cài đặt ( mặc định là tiếng Anh), chọn thư
mục đặt trên ổ cứng (mặc định là C:simens), kiểm tra dung tích còn lại trên ổ cứng,
chọn ngôn ngữ sẽ được sử dụng trong quá trình làm việc với Step7 sau này.
4.2.2. Khai báo mã hiệu sản phẩm :

Mã hiệu sản phẩm luôn đi kèm với sản phẩm và được in ngay trên đĩa chứa
bộ cài Step7. Khi trên màn hình xuất hiện cửa sổ yêu cầu cho biết mã hiệu sản phẩm,
ta phải điền đầy đủ vào tất cả các thư mục của cửa sổ đó, kể cả địa chỉ nguời sử dụng sau
đó ấn continue để tiếp tục.
Hình 4-1: Khai báo mã hiệu của sản phẩm
4.2.3.Chuyển bản quyền :
Bản quyền Step7 nằm trên một đĩa mềm riêng (thường có màu vàng hoặc màu
đỏ). Trong quá trình cài đặt, trên màn hình sẽ xuất hiện yêu cầu chuyển bản quyền sang
ổ đích (mặc định là c: ) có dạng như sau:
Ta có thể chuyển bản quyền sang ổ đĩa C: ngay trong khi cài đặt Step7 bằng cách
cho đĩa bản quyền vào ổ đĩa A: rồi ấn phím Authorize. Ta cũng có thể bỏ qua và sẽ
chuyển bản quyền sau vào lúc khác bằng cách ấn phím Skip. Trong trường hợp bỏ
qua thì sau này, lúc chuyển bản quyền, ta phải sir dụng chuơng trình truyền bản
quyền có tên là AuthorsW.EXE cũng có trên đĩa bản quyền (Ver.4.2) hoặc có
cùng trong đĩa CD với phần mềm gốc Step7 (ver5.1).

Chú ý đĩa mềm chứa bản quyền (Author disk) đó được bảo vệ cấm sao chép. Cho
dù bản quyền đó được chuyển từ đĩa mềm sang ổ cứng và trên đĩa mềm không còn
bản quyền, nhưng nó vẫn là một đĩa đặc biệt có chỗ chứa bản quyền. Bản quyền khi
sao chép sang ổ đĩa cứng sẽ nằm trong thư mục Ax nf zz. Nếu thư mục này bị hỏng,
ta sẽ mất bản quyền. Bởi vậy mỗi khi muốn cài đặt lại hệ thống hay dọn dẹp lại ổ
đĩa cứng thì trước đó ta phải thực hiện rút bản quyền khỏi ổ đĩa C: và chuyển ngược
về ổ đĩa mềm Author cũng bằng chương trình AuthorsW.EXE.
4.2.4. Khai báo thiết bị dốt EPROM :
Chương trình step7 có khả năng đốt chương trình ứng dụng lên thẻ EPROM
cho PLC. Nếu máy tính PC của ta có thiết bị đốt EPROM thì cần phải thông
báo cho Step7 biết khi trên màn hình xuất hiện cửa sổ:

Hình 4-3: Khai báo thiết bị đốt EPROM
4.2.5. Chọn giao diện cho PLC:
Chương trình Step7 được cài đặt trên PC (máy tính cá nhân) hoặc PG (lập trình
bằng tay) để hỗ trợ việc sọan thảo cấu hình cứng cũng như chương trình cho PLC,
tức là sau đó toàn bộ những gì đã sọan thảo sẽ được dịch sang PLC. Không những
thế, Step7 còn có khả năng quan sát việc thực hiện chương trình của PLC. Muốn
như vậy ta cần phải có bộ giao diện ghép nối giữa PC với PLC để truyền thông
tin, dữ liệu.
Step7 có thể ghép nối với PLC bằng nhiều bộ phương thức ghép nối khác
nhau như qua Card MPI, qua bộ chyển đổi PC/PPI, qua thẻ PROFIBUS (CP)
nhưng chúng phải được khai báo sử dụng.
Ngay sau khi Step7 được cài đặt xong, trên màn hình xuất hiện cửa sổ thông báo
cho ta chọn các bộ giao diện sẽ được sử dụng. Cửa sổ này có dạng sau (hình vẽ
4-4):
Muốn chọn bộ giao diện nào, ta đánh dấu bộ giao diện đó ở phía trái rồi ấn
phím Install.... Những bộ giao diện đó được chọn sẽ được ghi vào ô bên phải.
Sau khi chọn xong các bộ giao diện sử dụng, ta còn phải đặt tham số làm việc
cho những bộ giao diện đó bao gồm tốc độ truyền , cổng ghép nối với máy tính.
Chẳng hạn khi đã chọn bộ giao diện MPI -ISA Card ta phải đặt tham số làm việc
cho nó thông qua cửa sổ màn hình.

Hình4-4: Khai báo dạng kết nối PC với CPU
4.3. Đặt tham số làm việc:
Sau khi cài đặt xong Step7, trên màn hình (Destop) sẽ xuất hiện biểu tượng
icon của nó. Đồng thời trong Menu của Window cũng có thư mục Simat ic
với tất cả các tên của những thành phần liên quan, từ các phần mềm trợ giúp đến các
phần mềm cài đặt cấu hình, chế độ làm việc của Step7.
Khi vừa được cài đặt, step7 có cấu hình mặc định về chế độ làm việc của
Simatic, chẳn hạn cú pháp các lệnh lại được viết theo tiếng Đức ví dụ như
AND thì viết thành UND, muốn chuyển thành dạng thông dụng quốc tế ta phải
cài đặt lại cấu hình cho Step7.
Tất nhiên, bên cạnh việc chọn ngôn ngữ cho cú pháp lệnh ta còn có thể sửa
đổi nhiều chức năng khác của Step 7 như nơi sẽ chứa chương trình trên đĩa cứng,
những thanh ghi sẽ được hiển thị nội dung khi gỡ rối chương trình, song các việc
đó không ảnh hưởng quyết định tới việc sử dụng Step7 theo thói quen của ta như
ngôn ngữ cú pháp lệnh.
4.4. Sọan thảo một Project :

Khái niệm Project không đơn thuần chỉ là chương trình ứng dụng mà rộng hơn
bao gồm tất cả những gì liên quan đến việc thiết kế phần mềm ứng dụng để điều
khiển, giám sát một hay nhiều trạm PLC. Theo khái niệm như vậy, trong một
Project sẽ có:
1. Bảng cấu hình cứng về tất cả các module của từng trạm PLC.

2. Bảng tham số xác định chề độ làm việc cho từng module của mỗi trạm PLC.
3. Các Logic block chứa chuơng trình ứng dụng của từng trạm PLC.
4. Cấu hình ghép nối và truyền thông giữa cac trạm PLC.
5. Các cửa sổ giao diện phục vụ việc giám sát toàn bộ mạng hoặc giám sát từng
trạm PLC của mạng.
4.4.1. Khai báo và mở một Project mới :
Để khai báo một Project, từ màn hình chính của Step 7 ta chọn File-> New
hoặc kích chuột tại biểu tuợng "New Project/ Library".
Hình 4-5: Mở một Project mới
Khai báo một
Project mới
Mở một
Khi đó trên màn hình sẽ xuất hiện hộp thọai như hình 4-6. Gõ tên Project rồi
ấn phím OK và như vậy ta đã khai báo xong một Project mới. Ngoài ra ta còn
có thể chọn nơi Project sẽ được cất lên đĩa. Mặc định, nơi cất sẽ là thư mục đã
được quy định khi cài đặt Step 7, ở đây là thư mục F:S7_ projects.

Hình 4-6: Đặt tên cho một Project mới
Trong trường hợp muốn mở một Project đã có, ta chọn File -> Open hoặc
kích chuột tại biểu tượng"Open Project/ Library" từ cửa sổ chính của Step7 rồi
chọn tên Project muốn mở từ hộp hội thọai có dạng như hình 4-7. Cuối cùng ấn
phím OK để kết thúc.

Hình 4-7: Mở một Project đã có.

4.4.2. Xây dựng cấu hình cứng cho trạm PLC:
1. Phần mềm simatic S7 300
Sau khi mở một Project mới ta sẽ có màn hình như hình vẽ với một khối
quản lý Project (quản lý dạng cây) và một khối các đơn vị bên trong.
Hình 1
2. Tạo Project mới:
Tên của một
Project đọ cú
s1/2n

- Để tạo một Project mới một cách tuần tự: File  New. Khi đó
xuất hiện một cửa sổ cho phép ta: đặt tên cho Project mới, chọn
thư mục để lưu Project. Sau đó nhấn OK
Hình 2
- Để thêm vào các thành phần của bộ PLC hoàn chỉnh ta nhấn phải
chuột vào tên của Project : Tan_PhatInsert New Object SIMATIC 300
Station
Hoặc thực hiện từ Menu chính: InsertStationSIMATIC 300 Station

Hình 3
- Chọn các thiết bị phần cứng cho PLC bằng cách nháy chuột vào
biểu tượng Hardware
Hình 4
- Trong cửa sổ cài đặt phần cứng trước tiên ta phải tạo ra một
Rack để gá các Module của PLC lên bằng cách chọn SIMATIC 300
RACK 300Rail khi đó ta sẽ có một bảng để nhập các thiết bị phần cứng
của PLC, để nhập các thiết bị phần cứng của PLC vào các Rack ta phải
nhập đúng vị trí của chúng:
+ Rack 1: sử dụng cho Module nguồn của PLC, để chọn Module nguồn ta
thực hiện: SIMATIC 300 PS-300 trong đó ta chọn Module nguồn mà ta có
trong thực tế

Hình 5
+ Rack 2: Sử dụng để chứa CPU, để lấy ra Module CPU thích hợp:
SIMATIC 300 CPU-300 trong đó ta sẽ có rất nhiều loại CPU để lựa chọn
cho phù hợp
+ Các Module vào ra mở rộng ta có thể đưa chúng vào các Rack từ 4
đến 11. Để chọn các Module mở rộng thích hợp: SIMATIC 300SM-300.
Trong đó ta có thể chọn các Module mở rộng rạng AI, AO,AI/AO, DI,
DO,DI/DO. Bản thân bên trong các khối Module mở rộng cũng bao gồm rấ
nhiều các Module nhỏ để ta lựa chọn.
Hình 6
- Sau khi chọn xong các Module cần thiết ta sẽ có một bảng bao
gồm các Module:
Hình 7

- Địa chỉ của các Module sẽ được hiển thị ở bảng : (các địa chỉ này
có là do hệ thống tự đặt, ta hoàn toàn có thể đặt lại theo ý mình)
Hình 8
- Ghi lại (Save) cấu hình phần cứng vừa thiết lập.
- Sau đó ta sẽ có một Project để lập trình
Hình 9
· Thực hiện viết chương trình:
- Sau khi thiết lập xong một Project chương trình sẽ tự tạo ra cho ta
khối OB1 là khối chương trình chính.

- Để tạo ra các khối chương trình khác ta thực hiện: từ Menu chọn
Insert S7 Block hoặc nhấp chuột phải vào Block Insert New
Object (hình 9)
Hình 10

Hình 11
- Thực hiện lập trình trong từng khối.
- Đặt tên hình thức (khi lập trình các tên hình thức này sẽ có tác
dụng gợi nhớ về ý nghĩa của biến đó) cho các địa chỉ trong PLC:
chọn S7 ProgramSymbols
Hình 12
Hình 13
· Download chương trình.
- Để Download chương trình trước tiên ta phải thiết lập truyền
thông hệ thống
o Chọn Options PC/PG Interface

Hình 14
Hình 15
Chọn PC Adapter(MPI) rồi chọn Properties

Hình 16
o Sau khi thiết lập truyền thông ta có thể tiến hia2nh
Download : chọn PLC Download hoặc nhấn vào biểu tượng
Download trên thanh công cụ.
Hình 17
4.4.3. Đặt tham số quy định chế độ làm việc cho modul:
Với bảng cấu hình cứng phần mềm Step7 cũng xác định luôn cho ta địa
chỉ từng module.
Chẳng hạn Step7 có hỗ trợ việc tích cực ngắt theo thời điểm cho module
CPU để module này phát một tín hiệu ngắt gọi khối OB10 một lần vào đúng
ngày 16/02/2003 lúc 10 giờ 30. Để làm được điều này ta nháy đúp chuột
tại tên của module CPU ở vị trí 2 rồi chọn ô Time-Of-Day Interrupt, trên
màn hình sẽ xuất hiện hộp hội thoại như hình 4-12. Điền thời điểm, tần suất
phát tín hiệu ngắt rồi đánh dấu tích cực chế độ ngắt vào các ô tương ứng
trong hộp hội thoại. Cuối cùng ấn phím OK.

Hình 4-12: Đặt tham số cho Modul CPU
Cũng trong hộp hội thoại ta thấy module CPU3 14 chỉ cho phép
sử dụng OB10 trong số các module OB10 - OB17 với mức ưu tiên là để
chứa chương trình xử lý tín hiệu ngắt theo thời điểm.
Các chế độ làm việc khác của module CPU cũng được quy định
nhờ Step7. Ví dụ để sửa đổi thời gian vòng quét cực đại cho phép từ giá trị mặc
định 150ms thành 100 ms, ta chọn Cycle/Clock memory trong hộp hội
thoại rồi sửa nội dung ô Scan time thành 100.
Hoàn toàn tương tự ta cũng có thể sử dụng Step7 để quy định chế
độ làm việc cho các module mở rộng khác, như xác định chế độ làm việc
với dạng tín hiệu điện áp, với dải ± 5V cho module AI:

Hình 4-13: Đặt chế độ cho Modul Analog
4.4.4. Sọan thảo chương trình cho các khối logic:
Sau khi khai báo cấu hình cứng cho một trạm PLC và quay trở về
cửa sổ chính của Step7 ta thấy trong thư mục Simatic 300(1) bây giờ có
thêm các thư mục con và tất nhiên ta có thể đổi tên các thư mục đó.
Tất cả các khối Logic (OB, FC, FB, DB) chứa chương trình ứng dụng
sẽ nằm trong thư mục Block. Mặc định trong thư mục này đã có sẳn khối
OB1.
1. Sọan thảo chương trình cho khối OB1:
Ta nháy chuột tại biểu tượng OB1 bên nửa cửa sổ bên phải. Trên màn
hình sẽ xuất hiện cửa sổ của chế độ sọan thảo chương trình như hình 4-14.
Chức năng chương trình sọan thảo của Step7 về cơ bản cũng giống
như các chương trình soạn thảo khác, tức là cũng có các phím nóng để gõ
nhanh, có chế độ cắt và dán, có chế độ kiểm tra lỗi cú pháp lệnh.

Hình 4-14: Soạn thảo chương trình trong OB1
Phần Local
block của
Phần chú
thích của
Chương
trình
Phần soạn
thảo
Ch ơng
Để khai báo và soạn thảo chương trình cho các khối OB khác hoặc cho
các khối FC, FB hoặc DB, ta có thể tạo một khối mới ngay trực tiếp từ
chương trình soạn thảo bằng cách kích chuột phải vào phần trống như hình
vẽ sau:
Hình 4-15: Mở một khối logic khác.
Hoặc cũng có thể chèn thêm khối mới đó trước từ cửa sổ chính của
Step7 bằng phím Insert -> S7 Block rồi sau đó mới vào soạn thảo
chương trình cho khối mới được chèn thêm như đã làm với OB1.

Trong màn hình soạn thảo chương trình cho các khối Logic, ta có thể
thay đổi không riêng phần chương trình mà cả phần local block của khối đó
bao gồm tên hình thức, kiểu dữ liệu, giá trị ban đầu, Chú ý rằng không được
thay đổi 20 bytes đầu trong local block của các khối OB.
Các bước soạn thảo một khối logic cho chương trình ứng dụng được
tóm tắt như sau:
- Tạo khối logic hoặc từ cửa sổ màn hình chính của Step7 bằng cách
chọn Einfuegen (Insert) trên thanh công cụ rồi vào S7 Block dể chọn
lại khối logic mong muốn ( OB, FB, FC ) hoặc vào chương trình soạn thảo
rồi từ đó kích biểu tượng New.
- Thiết kế local block cho khối logic vừa tạo.
Với tất cả các khối để hoàn thành công việc thiết kế Local Block ta cần
phải chú ý việc khai báo theo bảng sau:
Loại biến ý nghĩa chức năng Khối thực hiện
IN Nhận các tín hiệu từ đầu vào đọc FB, FC
OUT Xuất các tín hiệu ra xuất FB, FC
IN_OUT Nhận và gửi các tín hiệu đọc, xuất FB, FC
STAT Nội dung của biến hình
thức, có khả năng lưu giữ
lại khi kết thúc chương trình
trong FB
đọc, xuất FB
TEMP Biến tạm thời, nội dung sẽ
bị mất đi khi kết thúc
chương trình trong FB, FC
hoặc OB
đọc , xuất FB, FC, OB
- Soạn thảo chương trình: chương trình có thể được soan thảo theo rất
nhiều ngôn ngữ khác nhau ví dụ: FBD, LAD, STL.... xem trong mục 2.2.
2. Soạn thảo một chương trình trong khối logic FC1:
Ta thực hiện các bước như sau:
a/ Tạo khối:

Hình 4-16: Tạo một khối logic mới
Sau khi chọn thư mục như hình vẽ trên trên màn hình sẽ hiện ra một cửa
sổ
sau:
Hình 4-17: Đặt tên và chọn chế độ làm việc cho khối logic mới.
Trong hộp hội thoại cho phép ta chọn tên của FC ví dụ FC2. Trong
thực tế Step7 luôn mặc định thứ tự của các FC và ta chỉ cần OK nếu ta
chấp nhận tên như đã mặc định, ngoài ra ta còn có thể chọn chế độ viết
chương trình trong khối hàm FC2 dưới dạng FBD, LAD hay STL. Cuối

cùng ta nhấn nút OK. Trên màn hình sẽ xuất hiện cửa sổ chính của Step7
nhu sau:
Hình 4-18: Gọi màn hình soạn thảo.
Để soạn thảo chương trình trong FC2 ta chỉ cần nhấy đúp chuột trái vào
biểu tượng của FC2 và lập tức sẽ hiện ra cửa sổ soạn thảo chương trình
cho FC2:
b/ Xây dựng Local block:
Trong cửa sổ màn hình soạn thảo ta xây dựng local block cho khối
FC2 như sau:

Hình 4-20: Nhập dữ liệu vào khối Lokal block của khối FC
c/ Soạn thảo chương trình:
Toàn bộ chương trình có thể viết trong khối logic FC2 như− sau:
Hình 4-21: Soạn thảo chương trình trong khối logic
FC1.
3. Soạn thảo chương trình cho khối FB.
a/Tạo khối FB : Ta có thể tạo khối FB bằng cách từ cửa sổ màn hình
chính của Step7 ta dùng chuột phải và chọn các đối tượng như hình sau:

Hình 4-22: Tạo khối FB
Sau khi chọn thư mục Funktionsblock trên màn hình xuất hiện một cửa
sổ:
Trong cửa sổ đó ta cần phải đặt tên cho khối FB mà ta mới chọn ví dụ
FB1 (thông thường S7 tự gán cho một tên theo thứ tự mà nguời lập trình
đó chọn khi đó nếu đồng ý ta chỉ cần nhấn nút OK). Ngoài ra ta còn có thể
đặt tên cho khối FB; ví dụ: test_1, chọn cách viết chương trình AWL,
KOP, FUP hay S7- GRAPH, Sau khi đó điền đủ các thông tin vào cửa sổ
màn hình ta nhấn nút OK.
Muốn soạn thảo chương trình trong khối FB ta chỉ cần nhấn đúp chuột
trái vào biểu tượng FB trên màn hình chính. Sau khi thực hiện xong
bước này ta sẽ có cửa sổ soạn thảo chương trình cho khối FB1 và công
việc tiếp theo cũng được thực hiện giống như ta đó thực hiện đối với khối
FC ở trên, đó là các bước như xây dựng Local block, soạn thảo chương
trình.

Hình 4-23: Chọn ngôn ngữ viết chương trìnhtrong khối FB1
b/Thủ tục gọi khối FB:
Vì khối FB bao giờ cũng làm việc với khối dữ liệu DB dùng để lưu
giữ nội dung các biến kiểu STAT của Local block. Vì vậy để thực hiện
việc gọi khối FB ta phải đặt tên cho khối dữ liệu DB tương ứng. Lệnh gọi
khối hàm FB như sau:
Hình 4-24:Gọi khối FB1
Tuỳ theo nhu cầu sử dụng mà ta sử dụng một , hai hay nhiều khối DB
ta phải đặt tên cho khối DB mà ta vừa chọn ví dụ DB1, DB2,...

Sau khi đó chọn xong bước trên ta có thể soạn thảo chương trình
cho khối DB1 và DB2 như sau:
Hình 4-25:Màn hình soạn thảo trong khối FBs.
4.4.5. Sử dụng biến hình thức:
Step7 cung cấp một khả năng sử dụng tên hình thức trong lập trình
thay vì các ký hiệu địa chỉ , chữ s6 kh6i FB, FC,. . .khó nhớ. Các tên hình
thức được thay bởi một địa chỉ hay một tên khối tuỳ ý theo nguời lập trình tự
đặt. Để làm đuợc điều này, người lập trình cần phải khai báo trước
trong một bảng có tên là Symbols.
Kích chuột vào thư mục mẹ của Block, ở đây là thư mục với tên mặc
định là S7 Program(1), sau đó nháy phím chuột trái tại biểu tượng
Symbole như hình vẽ ta sẽ có màn hình soạn thảo bằng các tên hình thức
sau:

Hình4-26: Sử dụng biến hình thức.
Hình 4-27: Ghi các ký hiệu biến hình thức vào bảng Symbol.
Sau khi điền đày đủ tên hình thức, địa chỉ ô nhớ mà nó thay thế ( hầu hết
kiểu dữ liệu đều được S7 tự xác định căn cứ vào địa chỉ ô nhớ) và cất vào
Project, ta sẽ quay trở lại màn hình chính của S7. Mở một khối chương trình,
ví dụ OB1 và chọn biểu tượng dùng biến hình thức ta sẽ chuyển sang
dạng soạn thảo với những biến hình thức như đã đặt sẳn trong bảng Symbole.
ví dụ :

Hình 4-28: Màn hình soạn thảo với các tên biến hình thức.
Muốn quay trở về để sử dụng lại các ký hiệu địa chỉ tuyệt đối ta nhấn lại nút
Đã chọn ban đầu là biểu tượng này nằm trên thanh công cụ .
4.5. Nạp chương trình và giám sát viêc thực hiện chương trình.
4.5.1. Nạp chương trình soan thảo từ PC xuống CPU:
Chương trình sau khi đó soạn thảo cần được truyền xuống CPU. Để làm
được
điều này, ta nhấn chuột trái vào biểu tuợng này trên thanh công cụ và
trả lời đầy đủ các câu hỏi. Chú ý khi nạp chương trình cần phải đặt CPU ở
trạng thái Stop hoặc đặt CPU ở trạng thái RUN-P.
4.5.2. Xoá chương trình đã có trong CPU:
Để thực hiện việc nạp chương trình mới từ PC xuống CPU ta cần thực
hiện công việc xoá chương trình đã có sẳn trong CPU. Điều này ta thực
hiện các bước như sau:
- Đưa trạng thái của CPU về STOP : Từ màn hình chính của Step7 ta
chọn lệnh:

Hình 4-29
4.5.3.Quan sát việc thực hiên chương trình:
Sau khi đã nạp chương trình soạn thảo xuống CPU lúc này chương trình
đã được ghi vào bộ nhớ của CPU. Khi đó ta có thể tách rời PC và CPU
của S7 mà chương trình vẫn hoạt động bình thuờng. Để thực hiện việc
quan sát quá trình hoạt động của chương trình và CPU ta sử dụng chức
năng giám sát chương trình bằng cách nhấn vào biểu tuợng này
trên thanh công cụ. Sau khi chọn chức năng giám sát chương trình này thì
trên màn hình sẽ xuất hiện một cửa sổ sau:
Tuỳ theo kiểu viết chương trình mà ta nhận được sự khác nhau về kiểu
hiển thị trên màn hình (Dưới đây sử dụng kiểu viết chương trình FBD).

Hình 4-30: Quan sát quá trình hoạt động.
Ngoài ra ta còn có thể quan sát được nội dung của ô nhớ. Những ô
nhớ muốn quan sát cần phải khai báo trong bảng Variable.
Hình 4-31: Quan sát nội dung của ô nhớ.
Sau khi khai báo tất cả các biến cần quan sát ta kích vào phím quan sát
trên màn hình xuất hiện cửa sổ như hình trên. Tuỳ theo yêu cầu mà ta kích
vào phím quan sát tương ứng trên màn hình sẽ hiển thị nội dung của ô nhớ
tại thời điểm hiện tại hay liên tục quan sát theo từng thời điểm.
4.6. Phần mềm Simulation:
Siemens cung cấp phần mềm Simulation cho phép người sử dụng mô
phỏng các thuật toán của mình mà không cần có PLC.
1

Đây thực sự là một công cụ hữu ích cho những người lập trình PLC,
không những thể Simulation còn cho phép ta kết nối với WinCC.
· Phần mềm mô phỏng Simulation
- Sau khi cài đặt xong phần mềm mô phỏng Simulation ta sẽ thấy biểu
tượng của phần mềm được sáng lên trên thanh công cụ của màn
hỡnh chính S7 300.
- Để sử dụng mô phỏng ta có thể nhấp chuột vào biểu tượng này hoặc
từ menu chính chọn OptionSimulate Modules, khi đó màn hình của
Simulation sẽ hiện ra:
Hình 26
- Để hiển thị các đầu vào, đầu ra, Timer, Counter ta nhấn chuột trực tiếp
lên biểu tượng của chúng trên thanh công cụ, hoặc chọn từ menu
chính: Insert chọn vùng nhớ cần hiển thị.
- Sau khi chọn xong các cửa sổ của các vùng nhớ cần thiết, nếu muốn
thay đổi vùng nhớ ta chỉ cần đánh địa chỉ của vùng nhớ đó vào các cửa
sổ tương ứng. Cụ thể:
+ Nếu muốn sử dụng Timer hay Counter số bao nhiêu ta chỉ cần thay
đổi chỉ số của Timer (x nằm trong khoảng 0 đến 255).
+ Để thay đổi đầu vào ra số ta cũng chỉ phải thay đổi địa chỉ của các
Byte đầu vào ra.
+ Nếu sử dụng các đầu vào ra tương tự ta cần phải thay đổi cả phần
chữ của địa chỉ. Ví dụ ta cần mô phỏng đầu vào tương tự tại cổng
PIW10 thì ta phải đánh toàn bộ PIW10 tại đầu ra (hình 23).
2

Hình 27
Hình 28
- Điều khiển hoạt động của chương trình mô phỏng:
Ta có thể sử dụng trực tiếp nhờ bảng hoặc từ Menu chính chọn:
Execute Key Swith Positon rồi chọn chế độ cần thiết
+ Trên bảng điều khiển ta có thể điều khiển được các chế độ của PLC
nhứ trong thực tế.
+ Các chế độ: Stop, Run, Run-P (chế độ cho phép vừa chạy vừa thay
đổi chương trình và thông số của chương trình). Các chế độ hoạt động
và lỗi đều được hiển thị bằng đèn ở bên cạnh.
+ Để xoá và khởi động lại hệ thống ta nhấn MRES.
Hình 29
3

- Trong chế độ hoạt động (RUN) ta có thể cho chương trình hoạt động ở
chế độ quét từng vòng hoặc liên tục: Execute Scan Mode.
· Thực hiện mô phỏng
Sau khi viết xong các chương trình trong các khối ta tiến hành mô
phỏng.
- Bật chương trình Simulation.
- Download chương trình từ S7 300 sang Simulation: từ màn hình chính
của S7 ta chọn Block sau đó nhân Download để download toàn bộ các
khối chương trình trong S7.
- Thực hiện mô phỏng nhờ Simulation.
+ Để thực hiện mô phỏng các đẩu vào ra số ta chỉ cần tích vào vị trí của
các bit tương ứng.
+ Để mô phỏng đầu vào ra tương tự ta đánh toàn bộ địa chỉ của đầu
vào ra đó vào bảng rồi tiến hành mô phỏng bằng cách điền giá trị của
cổng vào bảng.
4.7. Phụ lục:
1. Đặt các thông số cho CPU
Mở cửa sổ lưu các thông tin về cấu hình phần cứng của PLC rồi nháy
đúp chuột vào Rack chứa CPU, khi đó sẽ xuất hiện cửa sổ cho phép ta đặt
cấu hình cho máy:
Hình 30
4

- Từ những tab của cửa sổ này ta có thể thiết lập các cấu hình khác
nhau cho CPU
2. Thiết lập thời gian ngắt cho khối OB 35
Mở cửa sổ thuộc tính của CPUCyclic Interrupt (hình 26 ): ở đây ta có
thể thay đổi được chu kỳ gọi khối OB 35 bằng cách nhập giá trị tương ứng
cho khối (đơn vị của chu kỳ là ms).
Hình 31
3. Thiết lập cho ngõ vào ra số
Ngắt cứng đầu vào của PLC chỉ có đối với các ngõ vào onboard
Trong cửa sổ phần cứng của PLC chọn cổng vào ra onboard (nháy đúp
chuột vào rack này) ta sẽ có cửa sổ thuộc tính của module này:
- General: ta có thể đổi tên và đặt giải thích cho Module
- Address: Đặt địa chỉ cho các Module vào ra Onboard, hệ thống đã tự
động đặt địa chỉ cho Module này, nếu ta muốn đổi địa chỉ của Module
ta bỏ lựa chọn “Systerm Selection” rồi chọn địa chỉ bất kỳ mà ta muốn.
Có thể đặt địa chỉ cho cả đầu vào và đầu ra.
- Input: Cho phép ta cài đặt chế độ ngắt ngoài cho Module: xảy ra ngắt
khi gặp sườn lên hay sườn xuống của tín hiệu đầu vào, đặt thời gian
trễ khi xảy ra ngắt, khoảng thời gian trễ này sẽ có một số giá trị đặc
biệt cho ta lựa chọn (0.1ms, 0.5ms, 3ms, 15ms).
5

Hình 32
4. Thiết lập cho ngõ vào ra tương tự
- Tương tự như ngõ vào ra số, trước tiên ta thực hiện mở cửa sổ thuộc
tính của ngõ vào ra tương tự: ta cũng có thể thay đổi địa chỉ của
Moule.
- Ngoài ra đối với Module tương tự ta có thể đặt giải điện áp đầu vào ra
hoặc là 0 ¸10V hoặc là ±10V hoặc giải dòng điện vào (±20mA,
0¸20mA, 4¸20mA) : chọn Tab InputMeasuring Arange.
- Để chọn dạng tín hiệu vào: InputMesurment types ở đây ta có thể
chọn dạng tín hiệu cho ngõ vào tương tự là dòng, áp hoặc không có
ngõ vào này hoạt động.
- Tương tự với ngõ ra ta cũng có thể chọn dải đo tương ứng với dạng tín
hiệu ra (dòng, áp hoặc cấm không cho hoạt động)
6

BÀI 5:
TẬP LỆNH PLC S7-300
Mục tiêu:
- Trình bày các hàm logic tiếp điểm theo nội dung đã học.
5.1. Nhóm hàm Logic tiếp diểm:
1/ Hàm AND : Toán hạng là kiểu dữ liệu BOOL hay địa chỉ bit I,Q,
M, T, C, D, L
FBD LAD STL
Hình 5-1: Cách khai báo hàm AND
Tín hiệu ra Q4.0 sẽ bằng 1 khi đồng thời tín hiệu I0.0=1 và I0.1=1.
Dữ liệu vào và ra :
Vào: I0.0, I0.1: BOOL
Ra : Q4.0 : BOOL
2/ Hàm OR : Toán hạng là kiểu dữ liệu BOOL hay địa chỉ bit I,Q, M,
T, C, D, L.
FBD LAD STL
Hình 5-2: Khai báo hàm OR
Tín hiệu ra sẽ bằng 1 khi ít nhất có một tín hiệu vào bằng 1.
Dữ liệu vào và ra:
Vào : I0.0, I0.1: BOOL
Ra : Q4.0: BOOL
3/ Hàm NOT:
FBD LAD STL
8

Hình 5-3: Khai báo hàm thực hiện chức năng phủ định.
Tín hiệu ra sẽ là nghịch đảo của tín hiệu vào. Dữ liêu vào và ra:
Vào : I0.0 : BOOL
Ra : Q4.0 : BOOL
4/ Hàm XOR: Toán hạng là kiểu dữ liệu BOOL hay địa chỉ bit I, Q,
M, T, C, D, L.
FBD LAD STL
Hình 5-4: Khối thực hiên chức năng XOR.
Tín hiệu ra Q4.0= 1 khi I0.0 khác I0.2 Dữ liệu vào và ra:
Vào: I0.0, I0.1 : BOOL
Ra : Q4.0 : BOOL
5/ Lệnh xoá RESET: Toán hạng là địa chỉ bit I, Q, M, T, C, D, L.
FBD LAD STL
Hình 5-5: Khối thực hiện chức năng RESET
Tín hiệu ra Q4.0 = 0 (Q4.0 sẽ được xoá ) khi I0.0 =1 . Dữ liệu vào và ra:
Vào: I0.0 : BOOL
Ra : Q4.0 : BOOL
6/ Lệnh SET: Toán hạng là địa chỉ bit I, Q, M, T, C, D, L.
9

Hình 5-6: Khối thực hiện chức năng SET.
Tín hiệu ra Q4.0 = 1 (Q4.0 sẽ được thiết lập ) khi I0.0 =1. Dữ liệu vào
và ra:
Vào I0.0 : BOOL
Ra Q4.0 : BOOL
Lệnh RS:
 Nếu I0.0=1 , I0.1=0 thì M0.0=1, Q0.0=0
 Nếu I0.0=0 ,I0.1=1 thì M0.0=0 ,Q0.0=1
 Nếu I0.0=I0.1=0 Thì không có gì thay đổi.
 Nếu I0.0=I0.1=1 thì M0.0=Q0.0=1
Lệnh SR:
 Nếu I0.0=1 , I0.1=0 thì M0.0=1, Q0.0=1
 Nếu I0.0=0 ,I0.1=1 thì M0.0=0 ,Q0.0=0
 Nếu I0.0=I0.1=0 Thì không có gì thay đổi.
 Nếu I0.0=I0.1=1 thì M0.0=Q0.0=0
10

 Vi phân cạnh lên:
M0.0 lưu giá trị KQ ở vòng quét trước
Khi I0.0 chuyển trạng thái từ 0 sang 1 và M0.0 =0 thì Q0.0 =1
 Vi phân cạnh xuống:
M0.0 lưu giá trị KQ ở vòng quét trước
Khi I0.0 chuyển trạng thái từ 1 xuống 0 và M0.0=1 thì Q0.0=1
5.2. Nhóm hàm so sánh:
5.2 .1 . Nhóm hàm so sánh số nguyên 16 bit:
FBD LAD STL
Hình 5-9: Khối thực hiện chức năng so sánh bằng nhau
Có các dạng so sánh hai số nguyên 16 bits như− sau :
- Hàm so sánh bằng nhau giữa hai số nguyên 16 bits: ==
11

- Hàm so sánh khác nhau giữa hai số nguyên 16 bits: <>
- Hàm so sánh lớn hơn giữa hai số nguyên 16 bits: >
- Hàm so sánh nhỏ hơn giữa hai số nguyên 16 bits: <
- Hàm so sánh lớn hơn hoặc bằng nhau giữa hai số nguyên 16 bits: >=
- Hàm so sánh nhỏ hơn hoặc bằng nhau giữa hai số nguyên 16 bits: <=
Trong ví dụ trên đầu ra Q4.0 sẽ là "1" khi MW0 = MW1.
5.2.2. Nhóm hàm so sánh hai số nguyên 32 bits:
FBD LAD STL
Hình 5-10: Khối thực hiện chức năng so sánh
Trong ví dụ trên đầu ra Q4.0 sẽ là "1" khi MD0 = MD4.
• Hàm so sánh bằng nhau giữa hai số nguyên 32 bits: ==
- Hàm so sánh khác nhau giữa hai số nguyên 32 bits: <>
- Hàm so sánh lớn hơn giữa hai số nguyên 32 bits: >
- Hàm so sánh nhỏ hơn giữa hai số nguyên 32 bits: <
- Hàm so sánh lớn hơn hoặc bằng nhau giữa hai số nguyên 32 bits: >=
- Hàm so sánh nhỏ hơn hoặc bằng nhau giữa hai số s6 nguyên 32 bits: <=
5.2 .3 . Nhóm hàm so sánh các số thực 32 bits
FBD LAD STL
Hình 5-11: Khối thực hiện chức năng so sánh hai số thực.
Trong ví dụ trên đầu ra Q4.0 sẽ là "1" khi MD0 < MD1 .
Các dạng so sánh hai số thực 32 bits như− sau :
- Hàm so sánh bằng nhau giữa hai số thực 32 bits: ==
- Hàm so sánh khác nhau giữa hai số thực 32 bits: <>
12

- Hàm so sánh lớn hơn giữa hai số thực 32 bits: >
- Hàm so sánh nhỏ hơn giữa hai số thực 32 bits: <
- Hàm so sánh lớn hơn hoặc bằng nhau giữa hai số thực 32 bits: >=
- Hàm so sánh nhỏ hơn hoặc bằng nhau giữa hai số thực 32bits: <=
5.3. Các hàm toán học:
5.3.1. Nhóm hàm làm việc với số nguyên 16 bits:
1/ Cộng hai số nguyên 16 bits:
FBD LAD STL
Hình 5-12: Khối thực hiện chức năng cộng hai số nguyên 16
bits.
EN: BOOL IN1: INT
IN2: INT OUT: INT ENO: BOOL
Khi tín hiệu vào I0.0 = 1 đầu ra Q4.0 = 1 và hàm sẽ thực hiện cộng hai
số nguyên 16 bits MW0 với MW2. Kết quả đ−ợc cất vào MW10.
Trong tr−ờng hợp tín hiệu vào I0.0 = 0 đầu ra Q4.0 = 0 và hàm sẽ không
thực hiện chức năng.
2/ Trừ hai số nguyên 16 bits:
Hình 5-13: Khối thực hiện chức năng trừ hai số nguyên 16 bits
13

EN : BOOL IN1: INT
IN2: INT OUT: INT ENO: BOOL
Khi tín hiệu vào I0.0 = 1 đầu ra Q4.0 = 1 và hàm sẽ thực hiện trừ
hai số nguyên 16 bits MW0 với MW2. Kết quả được cất vào MW 10.
Trong trường hợp tín hiệu vào I0.0 = 0 đầu ra Q4.0 = 0 và hàm sẽ
không thực hiện chức năng.
3/ Nhân hai số nguyên 16 bits:
FBD LAD STL
Hình 5-14: Khối thực hiện chức năng nhân hai số 16 bits.
EN: BOOLIN1: INT
IN2: INT OUT: IN ENO: BOOL
Khi tín hiệu vào I0.0 = 1 đầu ra Q4.0 = 1 và hàm sẽ thực hiện nhân hai
số nguyên 16 bits MW0 với MW2. Kết quả được cất vào MW 10.
4/ Chia hai số nguyên 16 bits:
FBD LAD STL
14

Hình 5-15: Khối thực hiện chức năng chia hai số nguyên 16
bits
Khi tín hiệu vào I0.0 = 1 đầu ra Q4.0 = 1 và hàm sẽ thực hiện chia
hai số nguyên 16 bits MW0 với MW2. Kết quả được cất vào MW10.
5.3 .2 . Nhóm hàm làm việc với số nguyên 32 bits:
1/ Cộng hai số nguyên 32 bits:
EN: BOOLIN1: DINT
IN2: DINT OUT: DINT ENO: BOOL
Hình 4-16: Khối thực hiện chức năng cộng hai số nguyên 32
bits
Khi tín hiệu vào I0.0 = 1 đầu ra Q4.0 = 1 và hàm sẽ thực hiện công
hai số nguyên 32 bits MD0 với MD4. Kết quả được cất vào MD 10.
2/ Trừ hai số nguyên 32 bits:
EN: BOOL IN1: DINT
IN2: DIN OUT: DINT ENO: BOOL
15

Hình 5-17: Khối thực hiện chức năng trừ hai số nguyên 32 bits
Khi tín hiệu vào I0.0 = 1 đầu ra Q4.0 = 1 và hàm sẽ thực hiện trừ hai
số nguyên 32 bits MD0 với MD4. Kết quả được cất vào MD10.
3/ Nhân hai số nguyên 32 bits:
Khi tín hiệu vào I0.0 = 1 đầu ra Q4.0 = 1 và hàm sẽ thực hiện nhân hai
số nguyên 32 bits MD0 với MD4. Kết quả đ−ợc cất vào MD10.
FBD LAD STL
Hình 5-18: Khối thực hiện chức năng nhân hai số nguyên 32
bit
EN: BOOL IN1: DINT
4/ Chia hai số nguyên 32 bits :
Khi tín hiệu vào I0.0 = 1 đầu ra Q4.0 = 1 và hàm sẽ thực hiện chia hai
s6 nguyên 32 bits MD0 với MD4. Kết quả đ−ợc cất vào MD 10.
Trong trường hợp tín hiệu vào I0.0 = 0 đầu ra Q4.0 = 0 và hàm sẽ không
16

EN: BOOL IN1: DINT
FBD LAD STL
Hình 5-19: Khối thực hiện chức năng chia hai số nguyên 32
bits
5.3 .3 . Nhóm hàm làm việc với số thực:
1/ Cộng hai số thực:
Khi tín hiệu vào I0.0 = 1 đầu ra Q4.0 = 1 và hàm sẽ thực hiện cộng
hai số thực MD0 + MD4. Kết quả được cất vào MD10.
Hình 5-20: Khối thực hiện chức năng cộng hai số thực
EN: BOOL IN1: REAL
IN2: REAL OUT: REAL ENO: BOOL
2/ Hàm trừ hai số thực:
Khi tín hiệu vào I0.0 = 1 đầu ra Q4.0 = 1 và hàm sẽ thực hiện trừ
hai số thực MD0 - MD4. Kết quả được cất vào MD10.
17

Hình 5-21: Khối thực hiện chức năng trừ hai số thực.
EN: BOOL IN1: REAL
3/ Nhân hai số thực:
Khi tín hiệu vào I0.0 = 1 đầu ra Q4.0 = 1 và hàm sẽ thực hiện nhân
hai số thực MD0 . MD4. Kết quả được cất vào MD 10.
FBD LAD STL
Hình 5-22: Khối thực hiện chức năng nhân hai số thực.
EN: BOOL IN1: REAL
4/ Chia hai số thực :
18

Khi tín hiệu vào I0.0 = 1 đầu ra Q4.0 = 1 và hàm sẽ thực hiện chia
hai số thực MD0 : MD4. Kết quả được cất vào MD10.
Trong trường hợp tín hiệu vào I0.0 = 0 đầu ra Q4.0 = 0 và hàm sẽ không
Hình 5-23: Khối thực hiện chức năng nhân hai số thực
EN: BOOL IN1: REAL IN2: REAL OUT: REAL
ENO: BOOL
5.5. Bộ thời gian (Timer):
5.5.1. Nguyên tắc làm việc của Timer
- Bộ định thời là bộ tạo thời gian trễ t mông muốn giữa tín hiệu đầu vào
và tín hiệu đầu ra.
- S7 300 có 5 loại Timer khác nhau, nhưng tất cả đều được tác động khi
có tín hiệu tích cực ở đầu vào, thời điểm tín hiệu đầu vào được chuyển
từ 0 lên 1 (thời điểm kích).
- Khoảng thời gian trễ được khai báo bằng một giá trị 16 bit bao gồm hai
phần
+ Độ phân giải của Timer bao gồm: 10ms, 100ms, 1s, 10s
+ Một số nguyên (BCD) có giá trị trong khoảng 0¸999. Đây là giá trị đặt
trước của Timer (PV).
Khi đó thời gian trễ mong muốn sẽ là :
T= độ phân giải x PV
- Timer có hai giá trị đặc trưng cho sự làm việc của mình đó là thanh ghi
T_Word và T_bit.
+ Thanh ghi T_Word sẽ lưu giá trị PV của Timer tại thời điểm có tín hiệu
kích, giá trị này sẽ được đếm ngược về 0, khi đó Timer sẽ tạo được thời
gian trễ mông muốn.
19

+ Bit T_Bit : là bit sẽ được SET khi Timer hoạt động, tuy nhiên thời điểm
SET sẽ phụ thuộc vào lạoi Timer sử dụng.
+ Cả T_Word và T_Bit đều được ký hiệu là Tx (x là chỉ số của Timer),
tuy nhiên hệ điều hành sẽ tự phân biệt nó là T_Word hay T_Bit tuỳ
thuộc vào lện gọi Tx.
- Khi Timer bị Reset cả CV và T_bit đều được đưa về 0.
5.5.2. Khai bảo sử dụng Timer
Các bước khai báo sử dụngTimer:
- Khai báo tín hiệu Enable nếu muốn sử dụng tín hiệu kích chủ động.
- Khai báo tín hiệu đầu vào.
- Khai báo thời gian trễ mong muốn.
- Khai báo loại Timer được sử dụng (SD, SS, SP, SE, SF).
- Khai báo tín hiệu xoá nếu muốn xoá Timer một cách chủ động.
Trong 5 bước trên các bước 2,3,4 là bắt buộc.
a. Khai báo tín hiệu Enable
Cú pháp: A <địa chỉ bit>
FR <tên timer>
b. Khai báo tín hiệu đầu vào
c. Khai báo thời gian trễ mong muốn
- Khai báo thời gian dạng thời gian thực: S5T# giờH_phutM_giâyS_
minigiây MS
- Khai báo thời gian dạng số nguyên 16 bit, cấu trúc của 16 bit sẽ là:
15 14 13 12 11 0
Hai bit 15,14 không sử dụng
Tác dụng của hai bit 13, 12:
Bit 13 Bit 12 Độ phân giải
0 0 10ms
0 1 100ms
1 0 1s
20

1 1 10s
Các bit từ 0¸11 là số nguyên dạng BCD ghi giá trị đặt trước PV
VD: Khai báo một timer có thời gian trễ là 120s
A I0.0 // Khai báo tín hiệu kích chủ động
FR T1
A I0.1 // Khai báo tín hiệu đầu vào
L S5T#2m12s // Khai báo thời gian trễ mong muốn
//Hoặc khai báo dạng số nguyên 16 bit
A I0.0 // Khai báo tín hiệu kích chủ động
FR T1
A I0.1 // Khai báo tín hiệu đầu vào
L W#16#2132 // Khai báo thời gian trễ mong muốn (1s x 132)
d. Khai báo loại Timer
Các loại Timer trong S7 300
- SD: Trễ theo sườn lên không có nhớ.
- SS : Trễ theo sườn lên có nhớ.
- SP : Tạo xung không có nhớ.
- SE : Tạo xung có nhớ.
- SF : Trễ theo sườn xuống.
Khai báo từng Timer:
· Timer trễ theo sườn lên không có nhớ : SD
WORD
TV
BIT R
BCD
S_ODT
EN Q
BI
Cú pháp: SD <tên Timer>
Giá trị PV sẽ đựơc nạp vào T_word khi có sườn lên của tín hiệ đầu vào
hoặc có sườn lên của tín hiệu kích chủ động (trong khi tín hiệu đầu vào đang
ở mức 1).
Khoảng thời gian trễ chính là khoảng thời gian tính từ khi gặp sườn lên
của tín hiệu đầu vào vá sườn lên của T_bit.
21

Là loại Timer không có nhớ do vậy trong thời gian tạo trễ (PV > 0) nếu
tín hiệu đầu vào về 0 thì thời gian PV=0, quá trình trễ kết thúc, T_bit =0.
Vi dụ:
A I2.0 // Tín hiệu kích chủ động
FR T1
A I2.1 // Tín hiệu đầu vào
L S5T#12S30MS // Đặt thời gian trễ
SD T1 // Khai báo Timer SD
A I2.2 // Tín hiệu Reset
R T1
A T1 // Đọc giá trị T_bit
= Q4.0 // Gán ra đầu ra Q4.0
L T1 // Đọc T_word
T MW0 // Ghi vào MW0
Với ví dụ trên ta sẽ có giản đồ xung của đầu ra ứng với các tín hiệu đầu vào
như sau:
Hình 19
· Timer trễ theo sườn lên có nhớ: SS
S_ODTS
EN Q
BI
TV
R
WORD
BIT BCD
Cú pháp: SS <tên Timer>
22

Cũng như loại Timer tạo trễ không có nhớ, khoảng thời gian trễ của
Timer được tính từ khi có sườn lên của tín hiệu đầu vào cho đến khi có sườn
lên của T_bit. T_bit sẽ được lên 1 khi T_word giảm từ giá trị PV về 0.
Khác với Timer tạo trễ không có nhớ, đối với Timer tạo trễ có nhớ thì trong
quá trình tạo trễ thời gian nếu có sự thay đổi tín hiệu đầu vào đầu ra và
T_word sẽ thay đổi như sau:
- Gặp sườn xuống của tín hiệu đầu vào thì Timer vẫn hoạt động và giá
trị thời gian trong T_word vẫn đựơc chạy lùi về 0, khi đó T_bit=1, kết
thúc quá trình tạo trễ.
Vi dụ:
A I2.0 // Tín hiệu kích chủ động
FR T1
A I2.1 // Tín hiệu đầu vào
L S5T#12S30MS // Đặt thời gian trễ
SS T1 // Khai báo Timer thời gian có nhớ
A I2.2 // Tín hiệu Reset
R T1
A T1 // Đọc giá trị T_bit
= Q4.0 // Gán ra đầu ra Q4.0
L T1 // Đọc T_word
T MW0 // Ghi vào MW0
Giản đồ xung tín hiệ đầu vào ra của loại Timer này sẽ là:
Hình 20
· Timer tạo xung không có nhớ: SP
23

S_PULSE
EN Q
BI
TV
R
WORD
BIT BCD
Cú pháp: SP <tên timer>
Thời gian trễ được tính từ khi có sườn lên của tín hiệu đầu vào (hoặc
sườn lên của tín hiệu kích chủ động khi tín hiệ đầu vào đang ở mức 1). Khi đó
giá tri PV sẽ được gán vào T_word, và giá trị này bắt đầu được giảm cho đến
khi về 0, lúc đó kết thúc thời gian tạo xung. Khi T_word ≠ 0 thì T_bit=1 còn các
trường hợp khác thì T_bit=0.
Chưa hết thời gian tạo trễ mà đầu vào trở về 0 thì cả T_word và T_bit
đều về 0
Giản đồ xung của Timer(với vi dụ tương tự ở trên):
Hình 21
· Timer tạo xung có nhớ: SE
S_PEXT
EN Q
BI
TV
R
WORD
BIT BCD
Cú pháp: SE <tên Timer>
Thời gian trễ được tính từ khi có sườn lên của tín hiệu đầu vào (hoặc
sườn lên của tín hiệu kích chủ động khi tín hiệu đầu vào đang ở mức 1). Khi
đó giá tri PV sẽ được gán vào T_word, và giá trị này bắt đầu được giảm cho
đến khi về 0, lúc đó kết thúc thời gian tạo xung. Khi T_word ≠ 0 thì T_bit=1 còn
các trường hợp khác thì T_bit=0.
24

Khác với Timer tạo xung không có nhớ khi chưa hết thời gian tạo trễ mà
đầu vào trở về 0 thì Timer vẫn hoạt động tức T_word vẫn được đếm lùi về 0
và T_bit=1.
Giản đồ xung của Timer(với vi dụ tương tự ở trên):
Hình 22
· Timer trễ theo sườn xuống: SF
WORD
S_OFFDT
EN Q
TV
BIT R
BCD
BI
Cú pháp: SF
Thời gian trễ được tính từ khi có sườn xuống của tín hiệu đầu vào, tức
là ở thời điểm xuất hiện sườn xuống của tín hiệu đầu vào, giá trị PV được
chuyển vào trong T_word.
Trong khoảng thời gian giữa sườn lên của tín hiệu vào hoặc T_word ≠ 0
thì T_bit có giá trị bằng 1. Ngoài khoảng đó T_bit có giá trị 0.
Vẫn ví dụ trên ứng với Timer trễ theo sườn xuống ta có giản đồ xung:
25

Hình 23
e. Khai báo tín hiệu xoá
R <tên Timer>
Khi gặp sườn lên của tín hiệu Reset toàn bộ Timer bị xoá về 0.
5.6 Bộ đếm (COUNTER):
5.6.1. Nguyên lý làm việc:
Counter thực hiện chức năng đếm tức các sườn lên của các xung
đầu vào. S7- 300 có tối đa là 256 bộ đếm phụ thuộc vào từng loại CPU, ký
hiệu bởi Cx. Trong đó x là số nguyên trong khoảng từ 0 đến 255. Trong S7-
300 có 3 lo1i bộ đếm thuờng sử dụng nhất đó là : Bộ đếm tiến lùi (CUD), bộ
đếm tiến (CU)và bộ đếm lùi (CD).
Một bộ đếm tổng quát có thể đuợc mô tả như sau: trong đó:
- CU : BOOL là tín hiệu đếm tiến
- CD : BOOL là tín hiệu đếm lùi
- S : BOOL là tín hiệu đặt
- PV : WORD là giá trị đặt truớc
- R : BOOL là tín hiệu xoá
- CV : WORD Là giá trị đếm ở hệ đếm 16
- CV_BCD: WORD là giá trị đếm ở hệ đếm BCD
- Q : BOOL Là tín hiệu ra .
26

Hình 5.49 Sơ đồ khối bộ đếm counter
Quá trình làm việc của bộ đếm đuợc mô tả như sau:
Số sườn xung đếm đuợc, đuợc ghi vào thanh ghi 2 Byte của bộ đếm,
gọi là thanh ghi C-Word. Nội dung của thanh ghi C-Word đuợc gọi là giá
trị đếm tức thời của bộ đếm và ký hiệu bằng CV và CV_BCD. Bộ đếm
báo trạng thái của C- Word ra ngoài C-bit qua chân Q của nó. Nếu CV
<> 0 , C-bit có giá trị "1". Ngược lại khi CV = 0, C- bit nhận giá trị 0. CV
luôn là giá trị không âm. Bộ đếm sẽ không đếm lùi khi CV = 0.
Đối với Counter, giá trị đặt trước PV chỉ được chuyển vào C-Word
tại thời điểm xuất hiện sườn lên của tín hiệu đặt tới chân S.
Bộ đếm sẽ được xoá tứ thời bằng tín hiệu xoá R (Reset). Khi bộ đếm
được xóa cả C-Word và C- bit đều nhận giá trị 0.
5.6.2 .Khai báo sử dụng:
Việc khai báo sử dụng một Counter bao gồm các buớc sau:
- Khai báo tín hiệu Enable nếu muốn sử dụng tín hiệu chủ động kích đếm
(S): dạng dữ liệu BOOL
- Khai báo tín hiệu đầu vào đếm tiến CU : dạng dữ liệu BOOL
- Khai báo tín hiệu đầu vào đếm lùi CD : dạng dữ liệu BOOL
- Khai báo giá trị đặt tr−ớc PV: dạng dữ liệu WORD
- Khai báo tín hiệu xoá: dạng dữ liệu BOOL
- Khai báo tín hiệu ra CV nếu muốn lấy giá trị đếm tức thời ở hệ 16. dạng
dữ liệu WORD
- Khai báo tín hiệu ra CV-BCD nếu muốn lấy giá trị đếm tức thời ở hệ
BCD dạng dữ liệu WORD
- Khai báo đầu ra Q nếu muốn lấy tín hiệu tác động của bộ đếm. dạng dữ
liệu BOOL
27

Trong đó cần chú ý các tín hiệu sau bắt buộc phải khai báo: Tên của bộ
đếm cần sử dụng, tín hiệu kích đếm CU hoặc CD.
Enable
Input
Set
Reset
C_word
1. Bộ đếm tiến-lùi :
- Sơ đồ khối :
Hình 5-50: Sơ đồ khối bộ đếm tiến lùi.
- Nguyên lý hoạt động:
Khi tín hiệu I0.2 chuyển từ 0 lên 1 bộ đếm đ−ược đặt giá trị là 55. Giá trị đầu ra
Q4.0 =1.
Bộ đếm sẽ thực hiện đếm tiến tại các suờn lên của tín hiệu tại chân CU khi
tín hiệu I0.0 chuyển giá trị từ "0" lên "1"
28

Bộ đếm sẽ đếm lùi tại các suờn lên của tín hiệu tại chân I0.1 khi tín hiệu
chuyển từ "0" lên "1"
Giá trị của bộ đếm sẽ trở về 0 khi có tín hiệu tai suờn lên của chân R
( I0.3)
2 . Bộ đếm tiến : CU
FBD LAD STL
Hình 5-51: sơ đồ khối bộ đếm tiến.
Khi tín hiệu I0.2 chuyển từ "0" lên "1" bộ đếm đuợc đặt giá trị là 55. Giá trị
đầu ra Q4.0 =1 .
Bộ đếm sẽ thực hien đếm tiến tại các suờn lên của tín hiệu tại chân CU
khi tín hiệu I0.0 chuyển giá trị từ "0" lên "1"
Giá trị của bộ đếm sẽ trở về 0 khi có tín hiệu tai suờn lên của chân R
(I0.3) BO đếm sẽ chỉ đếm đến giá trị <= 999.
3. Bộ đếm lùi: CD
FBD LAD STL
Hình 5-52: Sơ đồ khối bộ đếm lùi.
29

Khi tín hiệu I0.2 chuyển từ "0" lên "1" bộ đếm đuợc đặt giá trị là 55. Giá trị
đầu ra Q4.0 =1 .
Bộ đếm sẽ thực hien đếm lùi tại các sườn lên của tín hiệu tại chân CD khi
tín hiệu I0.0 chuyển giá trị từ "0" lên"1"
Giá trị của bộ đếm sẽ trở về 0 khi có tín hiệu tai sườn lên của chân R
(I0.3). Bộ đếm sẽ chỉ đếm đến giá trị >= 0.
30

5.7.Khối chuyển dữ liệu:
FBD LAD STL
Hình 5-53: Sơ đồ khối MOV
Khi có tín hiệu kích I0.0 khối Copy đuợc thiết lập , tín hiệu đầu ra ENO
là Q4.0 =1. Đồng thời số liệu ở đầu vào IN là MW0 đuợc Copy sang
đầu ra OUT là MW2.
Khi tín hiệu kích I0.0 = 0 tín hiệu đầu ra Q4.0 = 0.
Trong truờng hợp muốn thay đổi số liệu trong bộ nhớ (tức là thay đổi
giá trị trong MW2) ta có thể không cần sử dụng tín hiệu kích I0.0.
5.8. Cácbộ ghi dịch và quay số liệu trên thanh ghi:
1. Dich phải số nguyên 16 bits :
FBD LAD STL
Hình 5-54: Sơ đồ khối dịch phải.
Hình 5-55: Nguyên lý hoạt động.
31

Khi tín hiệu kích I0.0 = 1 Khối sẽ thực hiện chức năng dich chuyển
sang phải số liệu trong thanh ghi. Đồng thời tín hiệu ra tại ENO là Q4.0 có
giá trị là 1.
Số liệu đư−a vào IN là MW0
Số bit sẽ dich chuyển là MW2 (tại chân N). Kết quả sau khi dịch được
cất vào MW4.
Trên sơ đồ cho ta thấy kết quả của bộ dịch phải 4 bit.
2. Dich phải số nguyên 32 bits:
- Sơ đồ khối:
FBD LAD STL
Hình 5-56: Khối dịch phải.
Khi tín hiệu kích I0.0 = 1. Kh6i sẽ thực hiện chức năng dich chuyển
sang phải số liệu trong thanh ghi. Đồng thời tín hiệu ra tại ENO là Q4.0
có giá trị là 1.
Số liệu đư−a vào tại IN là MD0
Số bit sẽ dịch chuyển là MW2 (tại chân N). Kết quả sau khi dịch
được cất vào MW4.
Trên sơ đồ cho ta thấy kết quả của bộ dịch phải 4 bit.
3. Dich trái 16 bit:
- Sơ đồ khối:
FBD LAD STL
Hình 5-57: Khối dịch trái.
32

Khi có tín hiệu kích I0.0 = 1 tín hiệu ra Q4.0 đ−ợc thiết lập và có giá trị 1.
Dữ liệu ở đầu vào MW0 được dịch sang trái với số bit được đặt tại chân N
(MW2).
Kết quả sau khi dịch được ghi vào MW4.
- Giản đồ thời gian:
Hình 5-58: Giản đồ thời gian bộ dịch trái 6 vị trí.
Chú ý: Trong tr−ờng hợp cần dich trái một số 32 bits ta chỉ cần
khai báo dữ Liệu ở đầu vào IN dưới dạng MD ví dụ: MD0 và kết quả
đầu ra cũng sẽ được lưu giữ ở MD Ví dụ: MD4
4. Quay trái số 32 bits:
- Sơ đồ khối:
FBD LAD STL
Hình 4-59: Sơ đồ khối quay trái.
Khi có tín hiệu kích I0.0 = 1 tín hiệu ra Q4.0 được thiết lập và có giá trị 1.
Dữ liệu ở đầu vào MD0 được quay sang trái với số bit đ−ợc đặt tại chân N
(MW4).
Kết quả sau khi dịch đ−ược ghi vào MD 10.
33

Hình 5-60: Giản đồ thời gian.
34

5. Quay phải số 32 bits:
-Sơ đồ khối:
Hình 5-61: sơ đồ khối bộ quay phải.
-Nguyên lý hoạt động:
Khi có tín hiệu kích I0.0 = 1 tín hiệu ra Q4.0 đ−ợc thiết lập và có giá trị
1. Dữ liệu ở đầu vào MD0 đ−ược quay phải với số bit được đặt tại chân N
(MW4). Kết quả sau khi dịch được ghi vào MD10.
- Giản đồ thời gian:
Hình 5-62: Giản đồ thời gian của bộ dịch phải 3 vị trí số
35

BÀI 6 :
BÀI TẬP ỨNG DỤNG PLC S7-300
Mục tiêu:
- Trình bày cách kết nối giữa PLC và thiết bị ngoại vi theo nội dung đã học.
PHẦN I: BÀI TẬP ÁP DỤNG CÁC LỆNH CƠ BẢN
Bài 1:
Viết chương trình điều khiển ngõ ra Q0.0 và Q0.1 hoạt động theo yêu cầu
sau:
- Khi nhấn Start1, Q0.0 =1.
- Khi nhấn Start2, Q0.1 =1.
- Khi nhấn Stop1, Q0.1 =0.
- Khi nhấn Stop2, Q0.0 = 0.
Điều kiện là Q0.0 chỉ bằng 0 khi Q0.1 đã bằng 0.
Yêu cầu: Viết chương trình dùng các lệnh Vào/ Ra thông thường.
Bài 2:
Viết chương trình điều khiển ngõ ra Y0 và Y1 hoạt động theo yêu cầu sau:
- Khi nhấn Start1, Y0 =1.
- Khi nhấn Start2, Y1 =1.
- Khi nhấn Stop1, Y1 =0.
- Khi nhấn Stop2, Y0 = 0.
Điều kiện là Y0 chỉ bằng 0 khi Y1 đã bằng 0.
Yêu cầu: Viết chương trình dùng các lệnh SET,RESET.
Bài 3:
Điều khiển mạch rửa xe tự động:
Yêu cầu: Khi xe đến nhờ băng chuyền đưa xe đến cảm biến L1, động cơ M1 lau
và Val 1 phun nước. Khi xe đến cảm biến L2 thì Val 2 thổi hơi. Khi đến cảm biến L3
thì đưa xe ra ngoài.
- Đèn xanh báo hệ thống sẵn sàng.
- Đèn đỏ báo hệ thống đang hoạt động.
Bài 4:
Điều khiển trò chơi “Đường lê đỉnh OLYMPIA“:
36

Yêu cầu: Sau khi người dẫn chương trình đã nêu xong các câu hỏi, các thí sinh sẽ nhấn
nút phía trước mặt để dành quyền trả lời câu hỏi. Ai nhấn trước thì được quyền trả lời, chuông
sẽ kiêu trong 5 giây sau khi bất kỳ thí sinh nào nhấn nút. Cùng lúc đó đèn trước mặt của thí
sinh sẽ sáng lên. Nó sẽ được tắt bởi người dẫn chương trình.
Bài 5:
Lập trình cho điều khiển cửa tự động ở các siêu thị, nhà hàng, khách sạn, toà nhà
cao ốc, bệnh viện, ...Theo yêu cầu:
· Cửa thường đóng: nếu có người ở ngoài đi vào hay có người đi ra thì cửa sẽ tự
động mở trong 10 giây (cửa phải ở trạng thái mở 10 giây để lối vào đón khách
cho tới khi không còn người đến gần).
· Nếu không có người vào đến gần thì cửa phải tự động đóng lại sau một thời
gian ngắn 10 giây.
Việc xác định người Ra/Vào nhờ cảm biến, Đóng/Mở cửa dừng lại nhờ vào công
tắc hành trình.
Bài 6:
Viết chương trình điều khiển 4 động cơ với bảng điều khiển như sau:
- Khi nhấn START thì động cơ 1 chạy , 5 giây sau động cơ 2 chạy, 5 giây sau thì
động cơ 3 chạy và 5 giây sau thì động cơ 4 chạy
- Khi nhấn STOP thì động cơ 4 dừng, 5 giây sau động cơ 3 dừng, 5 giây sau động
cơ 2 dừng và 5 giây sau thì động cơ 1 dừng chạy.
Bài 7:
Điều khiển dây chuyền đóng gói:
Yêu cầu: Khi nút nhấn PB1 được nhấn băng tải hộp bắt đầu chuyển động. Khi phát hiện có
mặt của hộp thì băng tải hộp dừng lại và băng tải táo bắt đầu hoạt động. Cảm biến táo sẽ đếm
số lượng táo cho đến khi được 10 quả thì băng tải táo dừng lại và băng tải hộp bắt đầu chuyển
động trở lại. Chu kỳ được lặp đi lặp lại cho đến khi nhấn nút dừng.
Bài 8:
Chương trình điều khiển bồn trộn hóa chất:
Yêu cầu: Có hai bồn trộn hóa chất, mỗi bồn được kéo bởi một động cơ.
- Bồn 1 trộn hóa chất a.
- Bồn 2 trộn hóa chất b.
Trên bảng điều khiển có 3 lựa chọn:
- Nếu nhấn nút PB thì cả hai bồn đều được chọn làm việc trong 30s.
- Nếu nhấn nút PB1 thì chỉ có bồn 1 làm việc trong 30s.
- Nếu nhấn nút PB2 thì chỉ có bồn 2 làm việc trong 30s.
Khi đang trộn hoá chất, nếu bồn hóa chất bị hở van thì phải báo động ngay và lập
tức dừng quá trình trộn lại.
Bài 9:
Điều khiển 2 động cơ theo chế độ đặt trước:
37

Yêu cầu: Hai động cơ được yêu cầu hoạt động theo chế độ như sau:
Động cơ 1 chạy 5 giây rồi ngừng. Sau đó động cơ 2 chạy 5 giây rồi ngừng 5 giây, động
cơ 2 lặp lại 5 lần như vậy. Sau đó động cơ 1 chạy trở lại, hai động cơ này lặp lại 10 lần rồi nghỉ
. Muốn làm việc trở lại thì nhấn nút khởi động.
Bài 10:
Viết chương trình điều khiển 8 đèn dùng 4 nút nhấn:
- Khi nhấn ON: tất cả 8 đèn sáng.
- Khi nhấn L: 8 đèn tắt dần từ phải sang trái, lặp lại.
- Khi nhấn R: 8 đèn tắt dần từ trái sang phải, lặp lại.
- Khi nhấn OFF: 8 đèn đều tắt
Bài 11:
Viết chương trình điều khiển 6 đèn bằng 3 nút nhấn: L, R và OFF:
- Khi nhấn L: 6 đèn sáng dần tắt dần từ trái sang phải, lặp lại.
- Khi nhấn R: 6 đèn sáng dần tắt dần từ phải sang trái, lặp lại.
- Khi nhấn OFF: 6 đèn đều tắt.
Bài 12:
Chương trình điều khiển 8 động cơ:
Viết chương trình điều khiển động cơ từ D1 đến D8 với các yêu cầu sau:
- Nhấn nút START thì động cơ D1 chạy.
- Nhấn nút NEXT thì động cơ đang chạy sẽ dừng lại và động cơ bên phải của nó
chạy.
- Nhấn nút BACK thì động cơ đang chạy sẽ dừng lại và động cơ bên trái của nó
chạy.
- Nhấn nút STOP thì động cơ đang chạy sẽ dừng lại.
Bài 13:
Viết chương trình điều khiển WQ0 hoạt động như sau.
- Nhấn Up, WQ0 tăng thêm 1.
- Nhấn Down, WQ0 giảm đi 1.
- Nhấn Start, WQ0 =1.
- Nhấn Stop, WQ0 = 0.
Viết chương trình dùng các lệnh tăng, giảm .
Bài 14:
Viết chương trình điều khiển WY0 hoạt động như sau.
- Nhấn Up, WY0 tăng thêm 1.
- Nhấn Down, WY0 giảm đi 1.
38

- Nhấn Start, WY0 =1.
- Nhấn Stop, WY0 = 0.
Điều kiện : Khi WY0 tăng lên đến 10 thì không tăng được nữa và khi WY0 giảm tới 0
thì không giảm được nữa.
Viết chương trình dùng các lệnh tăng, giảm, so sánh .
Bài 15:
Viết chương trình điều khiển WY0 hoạt động như sau.
- Nhấn Up, WY0 tăng thêm 1.
- Nhấn Down, WY0 giảm đi 1.
- Nhấn Start, WY0 =1.
- Nhấn Stop, WY0 = 0.
Điều kiện : Khi WY0 tăng lên đến 10 thì không tăng được nữa và khi WY0 giảm tới 0
thì không giảm được nữa.
Viết chương trình dùng các lệnh cộng, trừ, so sánh
PHẦN II: BÀI TẬP ỨNG DỤNG TRÊN MÔ HÌNH THỰC TẾ
Bài 1: Viết chương trình cho mô hình Complex Bridge Circuit.
Bài 2: Viết chương trình cho mô hình Two Speed Motor Started With Reverse.
Bài 4: Viết chương trình cho mô hình Automatic Garage.
Bài 5: Viết chương trình cho mô hình Auto – Drinks Selling Machine.
Bài 6: Viết chương trình cho mô hình Traffic Light System.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đề cương môđun/môn học nghề Sửa chữa thiết bị điện tử công nghiệp”, Dự án
Giáo dục kỹ thuật và Dạy nghề (VTEP), Tổng cục Dạy Nghề, Hà Nội, 2003
39

2. automatisieren mit sps - Guenter, Wellenreuther, Dieter Zastrow. nxb Viweg
3. stuerung von - ELWE
4. tự động hóa với simatic s7-300. Nguyễn Doãn Phước. nxb nông nghiệp
5.Kỹ thuật điều khiển lập trình. Trung tâm Việt Đức Trường ĐHSPKT
40

DANH SÁCH BAN BIÊN SOẠN GIÁO TRÌNH DẠY NGHỀ
TRÌNH ĐỘ TRUNG CẤP, CAO ĐẲNG
(font chữ Time News Roman, in hoa, cỡ chữ 14 Bold)
Tên giáo trình:
Tên nghề:
1. Ông (bà) …… Chủ nhiệm
2. Ông (bà) …… Phó chủ nhiệm
3. Ông (bà) …… Thư ký
4. Ông (bà) …… Thành viên
DANH SÁCH HỘI ĐỒNG NGHIỆM THU
GIÁO TRÌNH DẠY NGHỀ TRÌNH ĐỘ TRUNG CẤP, CAO ĐẲNG
(font chữ Time News Roman, in hoa, cỡ chữ 14 Bold)
1. Ông (bà) …… Chủ tịch
2. Ông (bà) …… Phó chủ tịch
3. Ông (bà) …… Thư ký
- Mẫu chữ trình bày cụ thể trong văn bản: Sử dụng font chữ Time News Roman,
in hoa, cỡ chữ 14
- Căn lề:
+ Trang mặt trước: lề trái cách mép 3 – 3,2 cm; lề phải cách mép 1,8 – 2 cm;
lề trên cách mép 2 – 2,5 cm; lề dưới cách mép 1,8 – 2cm.
+ Trang mặt sau: lề trái cách mép 1,5 – 2 cm; lề phải cách mép 3 – 3,5 cm; lề
trên cách mép 2 – 2,5 cm; lề dưới cách mép 1,8 – 2cm.
- Đánh số trang lên đầu văn bản, đặt ở giữa trang;
- Khoảng cách các dòng đơn (singe)
- Các Mô đun được ký hiệu chung là MĐ kèm theo 2 chữ số (MĐ01, MĐ02…).
Thứ tự các mô đun đun được ghi kế tiếp nhau, liên tục từ 01 đến hết số lượng
các mô đun trong toàn bộ văn bản.
41

Plc nang cao

More Related Content

What's hot (20)

Similar to Plc nang cao (20)

Plc nang cao