Download to read offline
More Related Content
Similar to Proyekto sa lit2 ni Olegario D. Toledana
Proyekto sa lit2 ni Olegario D. Toledana
- 1. ANG AKING TALAMBUHAY Akosi Olegario Diaz Toledana, labing siyam na taong gulang, nag-aaral sa unibersidad sa Tinambac na “Partido State University” ang pangalan. Ako ay anak nina Ginoong Graciano Agustin Tolenada at Ginang Gloria Diaz Tolenada. Kung mapapansin ninyo na may pagkakaiba ang aking apilyedo sa mga magulang ko, dahil yan sa maling pagkaka patala ng nag pa anak sa nanay ko. Pinagawan sana nang aking tatay ng affidavit subalit di naman pala nakarating sa NSO kung kaya hanggang ngayun ay Toledana ang ginagamit ko. Ako nga pala ay isang binabaing lumaki sa Brgy. Magtang. Lumaking malusog, masipag at mapagmahal na anak. Mula ng ako ay tumungtong ng unang baitang hangang ikalimang baitang sa mababang paaralan,hindi ako naaalis sa listahan ng magagaling sa klase subalit ng ako ay tumungtung ng ika-anim na baitang ay hindi ako pinalad na makasali sapagkat mahuhusay rin ang aking mga nakatunggali pero kahit ganon masaya parin ako sapagkat nakapagtapus ako at nakuha ko naman ang aking Diploma. Nang ako ay tumungtong ng High School maraming nagbago sa buhay ko hindi na ako masyadong nag-aaral sa bahay namin , biglang gumuho ang mundo ko, maraming nagsabi na dahil lang ito sa mga problemang tinatamasa ng aming pamilya , marami ring nag sabi na dahil ito sa pang-iibang bayan ng dalawa kong kapatid na lalaki, lahat ng gawain ng mga ito sa bahay namin ay naipasa sa akin lalo pa noong manganak ang panganay naming kaptid at ang aming butihing Ina. Pero lahat nang ‘yun ay malayong-malayo sa dahilan ko, sapagkat ang dahilan ng kawalan kong Interes sa pag-aaral ay mula ng aking makilala si Jesus Emmanuel Amaro Jr. III. Si Amaro ay isang matipunong lalaki na nakilala ko sa unang baitang ko sa mataas na paaralan. Nang malaman ito ng karamihan, marami ang nagulat at nag sabing “bakit ka nag kaganyan?anu ang nangyari sayo?’’. Kahit ako ay hindi ko alam kung bakit ako nagkaganito ,simula noon halos lahat ng tao sa paligid ko ay tinutukso ako pero para sa akin hindi ako nasasaktan sa mga sinasabi ng ibang tao , masmasakit kasi sa akin kapag tinutukso ng mga kaklasi namin si Amaro na may sayad sa pag-iisip. Napansin ko rin naman iyon at ‘yon rin ang nagtulak sa akin upang muling bumangon, sa pagkat napansin kong hindi masyadong interisado si Amaro sa pag-aaral. Pero sabi ko kung mag-aaral ako at kapag naka pasa ako ibigsabihin hindi ko na makakasama pa ang iniirog ko kahit kailan, kaya naman ang lahat ng nalalaman ko sa paksa ay pinapaalam ko sa kanya, nang sa gan’on lagi kaming mag kasama, pasa ako pasa rin ang mahal ko. Ngunit ng ako ay mag iika-dalawang baitang na sa mataas na paaralan ay may hindi inaasahang pangyayari ang naganap sa buhay ko. Nagkasakit ang aking lolo sa balat, o skin disease kung tawagin, kaya kinailangan itong idala sa Ospital. Mahal na mahal ko ang lolo ko,kaya hindi ako pumayag na hindi sumama, sapagkat mula pa nang ako’y bata pa lamang ay ito na ang lagi kong kasakasama sa pamamasyal. Nanatili kami sa BICOL MEDICAL CENTER o BMC sa NAGA ng mahigit dalawang buwan.
- 2. Habang ako aynasa ospital, iniisip ko lagi-lagi,araw-araw kahit sa oras ng pagtulog ko kung pumasok ba si Amaro, anu na kayang ginagawa niya?, na susondan kaya niya ang mga aralin?. At dahil d’yan hinangad ko noon na sana hindi siya pumasok ,sana bumagsak siya para umulit s’ya ng 2nd year. Lumabas kami noon sa buwan nang Agosto,ngunit hindi parin tumigil ang pahirap ng tadhana sa buhay ko, lumala uli ang sakit ng lolo ko at hindi tumagal namatay rin ito. Pagkatapos ng pagluksa si Amaro parin ang nasa isip ko. Dumating pa ang panahon na ako naman ang nagkasakit. Nagka dingue ako,blood infection, at olser sa bitoka. Akala ko noon wakas na ng buhay ko, hindi ko na makikita pa ang pinakamamahal ko. Lumipas ang mga buwan,dumating muli ang araw ng pasukan, hindi ko ito pinalagpas. Agad akong nagpalista. Sa pagpasok ko, aking nakasama ang tatlo kong dating kamag-aral. Ngunit kahit pa nakasama ko sila, hindi parin nabuo ang kasiyahan sa buhay ko, dahil sa paglipas ng isang buwan ay hindi ko nasilayan ang mukha ng aking sinisinta. Ngunit isang araw, araw ng eleksyon ng SSG member sa paaralang Gregorio Ocampo Bercasio Memorial High School, nakikinig kami ng meeting de avanse ng mga kandidato, nang bigla akong kabigin ng kamag-aral kong si Eden at pilit akong pinapatingin sa isang lalaking naka puti na kausap ng isa naming guro. Bigla akong natulala at halos lumundag sa tuwa ang puso ko nang masilayan ang lalaki at malamang ang pinapantasyahan ko ay muling nag balik. Biglang napuno uli ng kasiyahan ang buhay ko, lalo pa nang aking malamang kamag- aral ko ito. Mas lalo pa akong kinikig nang kausapin ako nito at sinabihan akong namis daw niya ako. Ngunit nang panahon na iyon ay nagsimula na namang kumontra sa akin ang tadhana. Natukso si Amaro sa dalagang nag ngangalang Rizza Danabar na kamag- aral pa namin at kaibigan ko rin. Nagsama ang dalawa ng limang buwan, inaamin ko na nasaktan ako pero ako ay nagparaya, dahil alam ko naman na hindi ako kailan man mamahalin ni Amaro. Hinayaan kong magsama ang dalawa, hindi nagtagal nag hiwalay rin sila. Lumipas ang mga araw, dumating ang araw ng pagtatapos. Umalis si Amaro, pumunta ng Cavite. Wala akong magawa sa bahay kung kaya ay nag hanap ako ng mapaglilibangang trabaho sa Sentro ng Tinambac at doon ko nakilala si Bb. Charie Din, isang binabae na may katungkulan sa Munisipyo. Kinuha niya ako bilang katulong niya sa Cultural office, nag enjoy ako doon pero kahit ganun ay hindi ko parin nakakalimutan si Amaro. Lagi ko itong tiniteks at tinatawagan. Habang nasa trabaho ako nakilala ko ang ilang kalalakihan. Muntik na akong tukso sa isa sa mga kalalakihan, ngunit nasa isip ko parin si Amaro. Isang gabi kinausap ako ni Bb. Din at sinabihan akong s’ya na ang mag papa-aral sa akin sa Don Servillano Platon National High School. Ngunit hindi ako pumayag dahil iniisip ko na kapag pumayag ako ay hindi ko na makikita pa si Amaro kahit kailan. Matapos ang limang buwan umuwi ako sa Brgy. Magtang dahil malapit na naman ang pasukan, eksayted na akong pumasok uli at muling makita ang aking Prince Charming.
- 3. At hindi akonagkamali sa aking desisyon, ngunit hindi sana kami magiging magkaklase ni Amaro dahil magkahiwalay kami ng klase, buti na lang lumipat ito kung saan ako naroon at sa panahong iyon ay nasa ikatlong baitang na kami sa mataas na paaralan. At masayang nagsasama at nag-aaral. Ang akala ko malaya ko nang makakasama ang mahal ko, pero hindi pala. Nakasama namin muli si Rizza, nalaman ko din na mahal parin ito ng mahal ko, at balak nitong magkabalikan sila ni Rizza. Masakit man sa loob ko, pero nag desisyon akong palayain na ang sarili ko mula sa kadilimang tinatamasa, sa mundo ng pag-ibig. Naisip kong magbago, pero kahit ganun hindi parin mawala saakin ang pagiging benabae, lalo na kapag nakikita ko si Amaro, sinabi ko pa noon na mula sa araw ng aking pagbabago ay ituturing ko na lamang matalik na kaibigan sina Amaro at Rizza. Nang ako ay nasa ikaapat na baitang na sa mataas na paraalan, naging maayos ang aking pag-aaral, kinalimotan ko ang pagpapantasya o pagmamahal kay Amaro. Lagi na ulit akong nakakasali sa listahan ng mahuhusay sa klase, nakaka sali narin ako sa mga activity sa paaralan, subalit di parin nawawala ang mga suliranin ko sa pag-ibig. Nakaklase ko ulit sina Amaro, at Rizza; ang tadhana nga naman. Pero sabi ko sawa na ako sa pagmumukha n’ya. At nakilala ko ang dalawang lalaking gwapo, matipuno, mapurma, maapel, kaso nga lang ay basaguliro. Kung kaya bumagsak parin ako kay Amaro. Makalipas ang ilang buwan ay dumating ang araw ng aming J/S prom sa mismong araw ng mga puso. Subalit nawasak nanaman ang puso ko ng makita ko ang dating hinahangaan kong lalaki ng ako ay nasa mababang paaralan pa lamang. Nag papansin ako sa kanya subalit denedma niya ako “how sad diba”. At mula sa gabing yun ay ipinangako ko sa sarili ko,sa mga kaibigan ko at sa lahat nang nasa paligid ko ng mga sandaling pauwi na ako sa bahay na isasara ko nang tuluyan ang aking damdamin at di na ako magmamahal muli. Kaya naman hanggang ngayon ay wala akung kasintahan at tatanda akong walang kasintahan dahil sawa na akung masaktan. Kung meroon man kayung narinig mula sa akin na ako’y may sinisinta yan ay kathang isip ko lang at kung meroon man yan ay laro- laro lamang.
- 4. ANUNG SAKLAP NAMAN Tula Akdani:Olegario D. Toledana Buhay estudyante ay sadyang mahirap, Lalo na sa mga mataas ang pangarap. Ayaw umupa’t malayo sa pamilya, Pipilit, nang makapasok ng maaga. Ang mga Ina na hiram na lang ng hiram, Nang maibigay ang edukasyong mainam. Sapagkat anak nila’y nais mapagtapos, Nang sa hirap ng buhay ay makaraos. Ang kanilang ama’y bogbog sa trabaho, At sa iba pang bayan ay nakidayo. Habang pamilya’y naghihintay ng sweldo, Na pang bayad sa utang at pang kunsumo. Anung saklap namang anak ay mawala, Sa dilim malalagutan ng hininga. Lahat ng hirap mauuwi sa wala, Dahil sa taong walang pagkaawa. Kasalukuyang kalagayan ng wikang Pilipino
- 5. Ang wikang pilipinosa kasalukuyan ay sadyan nakakalungkot sapagkat marami nang binago at dinagdag na mga salita. Kung kaya’t malimit na ang mga pilipino ay di na nagkakaintindihan. Nagkalat sa buong Pilipinas ang iba’t ibang uri ng salita na pinagpipilitang idagdag sa wikang pilipino, halimbawa na lamang ay ang Gay Language at Mga Salitang Kalye. Mayroon ding mga hiram na salita na ibinabahagi sa ating wikang Pilipino. Ang alam ko ang wikang pilipino ay binuo upang maging iisang salita nating mga pilipino subalit dahil sa ating iba’t ibang dayalikto ay unti-unti nang nawawala ang tinatawag na wikang Pilipino. Kung kaya naman sa tuwing binabasa ko ang mga sinaunang mga akda ay kalimitang di ko ito maunawaan sapagkat maaring ang mga salita ay naglaho na o napalitan na nang ibang salita sa wikang Pilipino. Kapag ang sistemang ito nang ating wika ay magpapatuloy hangang sa maging kritikal maaaring ang wikang Pilipino ay maging bahagi na lamang nang mga kasaysayan nang Pilipinas sa darating na mga panahon. Sana’y wag nating hayaang mangyari ito, pagtulungan nating ibangon ang ating sariling wika, ang wikang Pilipino. MON LEON
- 6. (maikling kuwento) Akda ni: Olegario Toledana Noong unang panahon sa isang liblib na pook ng Tinambac, mayroong isang lalaking nagngangalang Leonardo ang namamasyal sa kagubatan, at ang diwatang nagbabantay sa gubat na Alena ang pangalan ay umibig sakanya. subalit nabigo ito kay Leonardo sapagkat may ibang mahal ito, yun ay si Monalisa. Nagalit si Alena sapagkat hindi ito tumatanggap ng pagkabigo. Sa galit ay isinumpa nito si Monalisa isang gabing tirik na tirik ang bilog na buwan. Ikaw babae.. Maghihirap ka sa iyong panganganak,taong leon ang iyong iluluwal at ikaw ay mamamatay.. At tumawa ito ng pagkalakas lakas at saka naglaho sa karimlan ng gabi. Natakot ang mag-asawa sa sumpa ni alena kung kaya pinuntahan nila ang lahat ng albularyo sa Nayon subalit wala sa kanilang nakatulong. Umalis sila sa Nayon at nagpakalayo layo. Nanirahan sila sa nakababatang kapatid ni Leonardo na si Jana. Lumipas ang mga taon, masayang nag sama sina Monalisa at Leonardo, at naganap ang sinabi ng diwata at nabuntis nga si Monalisa. Ah!!! Leonardo, manganganak na yata ako... Ha...?, teka tatawag ako ng hilot, Jana bantayan mo ang ate Mona mo, tatawagin ko lang si Aleng Rosita Sige po kuya! Bilisan mo po... Dumating ang mga sandali dumating sina Leonardo at si Aleng Rosita at sinimulan ang pagpapa-anak kay Mona. Habang nagsasagawa ng Operasyon ang hilot ay lumabas muna si Leonardo, at doon niya muling nasilayan si Alena sa may di kalayuan nakatawa. Hindi niya ito pinansin hanggang sa narinig niya ang sigaw mula sa loob ng bahay ay dali-dali siyang pumasok upang alamin ang kalagayan ng kanyang asawa. Aleng Rosita ano pong nangyari?,bulalas niya Impakto,Impakto,Impakto ang anak n’yo Leonardo, Impakto!!! Nagsusumigaw na pahayag ng matanda Huh? Gulat na tanung ni Leonardo at napatingin sa bata, hindi ito bata kundi isang Leon Tatakbo na sana palabas ang hilot at si Jana nang bigla silang harangin ni Leonardo Teka! Pagpipigil niya. Aleng Rosita Pakiusap po wag n’yong ipagsabi ito. At wag po nin’yong iwan ang aking asawa sapagkat kailangan ka po niya. Pakiusap po Aleng Rosita, Pakiusap po... Pagmamakaawa niya.
- 7. Papalitpalit ng tinginang matanda sa bata at kay Leonardo... Sa makalipas na isang minuto ay nagdisisyon rin ang matanda. Segi papayag ako. Subalit ano ang plano mo sa anak n’yo? Dilikado kung bubuhayin mo yan. Ipinapangako ko po aleng Rosita na lalaki siyang normal na tao sapagkat papalakihin ko siya sa magagandang asal at mabuting kalooban. Ikaw ang bahala subalit ito lang ang sasabihin ko. Dilikado ang gagawin mo Leonardo. Salamat po!!! At tumungo sa tabi ng asawa’t anak. Lumipas ang mga panahon lumaki si Moleo na palihim ang tunay na pagkatao subalit sa pagtungtung niyang sampung taong gulang ay nagsimula na siyang magpapalit palit nang anyo, kung kaya alam na niya ang kanyang pagkatao. Isa na siyang binata noon at lagi niyang kasama ang kanyang tita Jana at ang kaibigan niyang si Loida. Madalas siyang pumunta sa bahay nina aleng Rosita kaya di malayong mahulog ang loob ni Junmar sa kanya. Si Junmar ay ang binabaing kapatid ni Loida na anak ni aleng Rosita. Mula nang magkaisip ay nagi nang matalik na magkaibigan sina Moleo at Loida, at nang sila ay high school na ay nakilala ni Loida si Christian isang Chickboy sa Maynila. Nabighani ito sa kagandahan ni Loida kung kaya di nito mapigil ang sarili na mainis kay Moleo sapagkat ito ang laging kasama ng dalagang iniibig niya. Para namang loka-loka itong si Junmar sa pagpapapansin kay Moleo, dead na dead talaga ito kay Moleo kaya naman madalas biroin ni Jana at Loida si Moleo. Uy! Moleo...tukso ni Jana Wag mong paiiyakin ang kapatid ko ha!.. Dugtong naman ni Loida at humalakhak ang dalawa. Hay naku! Tigilan n’yo nga ako,,, pag gaganti ni Moleo Hoy! Loida pagsabihan mo nga yong kapatid mo, nakakahiya kaya sa mga classmate natin! Padamdam na sugpong niya. Ayaw ko nga... Sumbat ni Loida at muling humalakhak. Isang dapit hapun maagang lumabas ang bilog na buwan, pauwi na sina moleo kasama ang tita Jana niya at si Loida. Habang naglalakag ay nakaramdam siyang kakaiba sa kanyang katawan, naramdaman niyang lumalaki ang katawan niya, pumupula ang buhok at humahaba ang mga kuko. Napatigil siya sa paglalakad. Moleo bakit? Nagtatakang tanong ni Jana Ahh! Wala po tita.. Tugon niya Naku! Kailangan ko na pong magmadali, segi po tita mauna na po ako..sabay takbo. Anung nangyari do’n? Gulat na tanong naman ni Loida. Ewan! Gulat ding tugon ni Jana
- 8. Pag dating niMoleo sa bahay nila napansin ni Leonardo ang pagmamadali ng anak. Oh! Anak maaga ka atang umuwi ngayon? Pananahilan ng ama. Ngunit hindi siya nito tinugon at tumuloy-tuloy sa kanyang silid. Napansin ni Leonardo ang kaunting pulang buhok ng anak sa may likuran. Malamang magpapalit anyo nanaman ang anak ko... Naibulong niya sa sarili, sabay sinundan ang anak ngunit nang makarating ito sa tapat ng silid ni Moleo ay narinig niya ang malakas na ungol ng Lion. Ninais niyang buksan ang pinto ngunit na isip niyang makakabuting hayaan na muna niya ito. Bumalik na siya sa kusina upang maghanda ng kanilang hapunan at pagtagal ay dumating na rin si Jana. Kung buhay lang sana si Mona di sana’y hindi ako ang nag luluto rito...Habang nag hahanda ay naisip ni Leonardo. Si Monalisa ay namatay isang araw mula ng mailuwal si Moleo. Ilang sandali pa ang lumipas ay bumaba na si Moleo mula sa kanyang silid. Oh! Kumusta na ang pakiramdam mo? Bulalas ni Leonardo sa anak Ok lang naman po itay... Tugon ni Moleo sa malumanay na boses Oh sya’t halika na. Sumabay ka na sa amin ng tita Jana mo. Ano pong ulam itay? Siyempre tulad kanina! Nanaman? Kapag ganyan uli ang ulam bukas di na ako kakain. Pasensya ka na anak kasi di pa ako nakaka punta ng palingke eh. Ayus lang po itay. Gusto mo tay kami na lang ni tita ang mamamalingke? Talaga? Oo naman po.. Wag na ako na lang. Hindi na sumabad si Moleo sapagkat alam n’ya ang ibig sabihin ng kanyang ama. Nang mga sumunod na araw naiba na rin sawakas ang ulam nila. Linggo noon ng pumonta si Moleo kina Loida upang yayaing mag simba. Tao po!!! Aling Rosita... Tawag niya Oh! Moleo andyan kana pala. Kanina ka pa hinihintay ni Loida. Paliwanag ng matanda. Mula sa taas ay narinig niya ang magkapatid na ani mo’y nag-aaway. Te! Sasama ako! Segi na te oh! Please. Ang pakikimaawa ni Junmar. Wag na, hindi naman pagsisimba ang hangad mo eh! Pagtututol ni Loida. Ah basta sasama ako! Nay kasi oh si ate ayaw akong isama. Pag mamaktol ni Junmar. Hay naku Anak! Isama mo na at di ka rin naman niyan titigilan. Ani ng Ina.
- 9. Segi! Pero wagna wag kang makakamaling mag binowang ha! Okay. Sumbat ni Loida sa kapatid. Okay! Fine! Pag sang ayun ni Junmar. Pagkatapos ng misa. Papauwi na si Moleo, naramdaman niya nanaman ang pagbabago ng kanyang katawan. Naramdaman n’ya ring may nakasunod sa kanya. Mabilis siyang tumago sa ilalim ng kagubatan at hindi na niya napigilan ang pagbabagong anyo, at ito ay nasaksihan ni Christian sapagkat ito pala ang sumusunod sa kanya upang kausapin s’ya tungkol kay Loida. Si Moleo isang taong lion? Gulat na tanung sa kanyang sarili. Di nagtagal ngumiti ito na parang dimonyo, nanlalaki ang mata, abot tinga ang ngiti. Ngayon alam ko na ang sekreto mo Moleo!!! Humanda ka ! Sabay takbo papalayo. Habang papauwi si Christian iniisip niya ang nalaman niya kay moleo. Kaya pala kapag bilog ang buwan at niyayaya namin ay hindi siya sumasama dahil may sa impakto pala ang mukong na ‘yon. Alam na kaya ni Loida na nag aanyong Lion si Moleo? Sa tingin ko hindi pa. Dahil kung oo bakit pa siya makikipakaibigan sa impaktong ‘yon. Kinaumagahan tinawagan ni Christian ang kayang pinsan sa karatig nayon. Nabalitaan kasi niya na magbubukas ito ng Perya doon at naisip niyang nababagay doon si Moleo. Hindi siya pumasok sa paaralan sapagkat nakipag-usap siya sa kanyang pinsan. At nang magkasundo na ang magpinsan ay tinipon ni Christian ang kayang mga katropa at kinausap. Mga tol humanda kayo mamayang gabi.. Bakit chris may reresbakan ba? May huhulihin tayong malaking hayop Hah? Di man nila naintindihan ang pahayag ni Christian ay sumang-ayun ang mga ito. At kina gabihan habang nakatirik ang bilog na buwan at papauwi si Moleo galing sa bayan ay napansin niyang may nakasunod sa kanya. Bigla siyang kinabahan kung kaya naman ay nagmadali siya sa pag lalakad subalit sa unahan ay hinarang na siya ng isang naka maskarang lalaki at itinakip sa kanya ang panyong may pangpatulog. Nagising si Moleo na nakatakip ang mga mata, nakatali ang kamay at paa. Panay
- 10. ang sigaw niyaat paghingi ng tulong subalit wala ni isa man ang duminig sa kanya. Samantala ang ama niya na si Leonardo at ang kapatid nito na si Jana ay nagpatulong na sa paghahanap sa kanya at sa pag aalala ay di naiwasang sisihin ng makapatid ang kanilang sarili sa pagkawala ni Moleo. Sa pagsapit ng tanghali ay narinig ni Moleo ang pag-uusap ng dalawang lalaki sa labas. Anu insan nahuli n’yo ba? Oo naman insan ako pa. Oh paano yan yung usapan natin! Oo naman wag kang mag alala hito at dala ko.! Ayus.. Pakatapos ng pag uusap ay tumungo ang dalawa sa silid kung asaan si Moleo. Sino kayo? Anung kailangan n’yo sa akin? Pagtatanong niya. Wag ka nang dumaldal at di mo na kailangan pangako ay makilala. Sagot ni Christian at muling pinatulog si Moleo at ibinigay sa kanyang pinsan na si Carlo upang idala sa Perya. Dalawang araw nang naghahanap sina Leonardo kay Moleo subalit hindi nila ito na tagpuan hanggang sa may marinig silang usap-usapan ng ilang ale sa bayan. Naka punta kana ba mare sa Perya sa karatig nayon natin? Dipa nga eh... Punta tayo mamaya may taong lion daw doon eh.. Totooba yon mare.? Baka costume lang naman! Ewan pero paano natin malalaman kung di natin makikita diba! Oo nga nu! Segi punta tayo mamaya. O segi! Nang marinig ito ng magkapatid ay inisip nilang si Moleo ang sinasabing taong lion at agad nilang inalam kung saan matatagpuan ang Perya sa karatig nayon. Samantala sa mga oras na iyon ay naisipang dalawin ni Christian si Moleo sa Perya at bigla siyang dinatnan nang awa at kunsensya nang makita ang kalagayan ni moleo. Walang saplot sa katawan, nak akulong sa malaking silda naka kadena ang mga kamay at paa. At ang masaklap pa ay may lata ng latigo at may pasa sa mukha si Moleo. Nang mataohan si Christian ay tumungo sa pinsa at kinausap ito. Insan anung ginawa ninyo kay moleo? Eh nagmamatigas eh! Pero wala ito sa napag- usapan natin. Eh anu ngang magagawa ko insan eh nag mamatigas nga ayaw magtrabaho. At saka Perya ito nag babayad ako ng malaki kaya kailangan ko ring kumita nang malaki. At isa
- 11. pa baka nakakalimutanmo ibinenta mo na siya sa akin at binayaran kita sa gusto mung halaga 20,000 yun insan. Kung ganun babawiin ko na s’ya. Anu ako loko-loko? Diko na s’ya ibibigay sayo. Hahaha! Di nga na bawe ni Christian si Moleo sa kamay ng kanyang pinsan at dahil doon ay mastumindi pa ang kanyang kunsensya. Kinagabihan bilog na bilog ang buwan. Inihahanda na ang palabas sa Perya. Habang abala ang lahat ay pinuntahan ni Christian si Moleo at tinangkang itakas ito. Moleo gising. Nang marinig ito ni Moleo ay dali dali itong bumangon at nagulat nang makita si Christian. A anung ginagawa mo dito? Baka mahuli ka nila! Moleo patawarin mo ako. Hah? Bakit? Ako ang dahilan kung bakit ka andito. Ipinagbili kita sa pinsan ko ng malaman kong isa kang taong lion at para mawala ka sa tabi ni Loida kaya ko nagawa ito. Anu? Ikaw? Pero paano? Patawad Moleo! Patawad! Pero wag kang mag alala andito ako para iligtas ka. Ako ililigtas mo? Paano? Heto ang susi. Halika at kakalasan kita. Habang kinakalasan ni Christian si Moleo napansin ni Carlo na nawawala ang susi kung kaya dalidali siyang pumonta sa likod ng tanghalan upang tingnan si Moleo ngunit naka alis na ito. Subalit sinundan niya parin ito sa labas. Nang mga oras ding yun ay nanghihina na si Moleo dulot ng mga pasa at latay ng latigo sa kanyang katawan. At habang sila’y nasa daan ay narinig nila ang sigaw ni Carlo. Christian... Ibalik mo saakin ang kinuhamo.. Bilis na Moleo at baka ma abotan tayo ni Carlo. Iwan mo na ako Chris nang hihina na ako. Di ko na kayang tumakbo.. Anu ka ba Moleo di kita iiwan dito. Halika na Hindi nag laon ay tumumba si Moleo at naging lion. At inabot nga sila ni Carlo. Sina sabi ko na nga ba’t ikaw ang kumuha sa taong lion ko. Di mo siya pag aari. Anu? Hindi? Mataohan ka nga Chris. Ibininta mo sya sa akin at binayaran kita kaya pag-aari ko na s’ya. Dika tumupad sa usapan.. Binayaran na nga kita diba! Kaya bahala na ako kung ano ang gagawin sa kanya. At tsaka kasalanan ko ba kung matigas ang ulo ng lion na yan? Hindi ko siya ibibigay sayo. Ah ganun segi pero lasapin mo to..
- 12. At bumunot ngbaril si Carlo at ipinutok kay Christian subalit hinarang ni Moleo ang bala kung kaya ito ang tinamaan sa dibdib. Puputokan pa sana ni Carlo si Christian subalit dumating ang mga pulis kasama sina Leonardo, Jana, Loida, Aleng Rosita, at si Junmar. Ayus kalang ba Chris? Bakit mo tinatanung kung ayus lang ako? Ikaw ang dapat tanungin ko n’yan. Alagaan mo si Loida ha! Anu bang pinagsasabi mo? Di ka Mamamatay dadalhin ka namin sa ospital. Wag na. Sabay nalagutan ng hininga si Moleo. Tulong... Sigaw ni Christian At nakalapit na rin ang hindi makapaniwalang ama na si Leonardo. Niyakap ng mahigpit ang anak at sunod sunod na nagtanung. Bakit kailangang umabot sa ganito? Binawe mo na ang asawa ko bakit pati anak ko? Bakit di nalang ako ang kunin mo? Bakit? Isang sandali pa ay lumiwanag ang buong lugar at kanilang nasilayan ang napakagandang dilag na nakalutang sa hangin at yun ay ang diwatang si Alena. Bina bawe ko na ang sumpa sa iyong anak Leonardo sapagkat napatawad na kita. Aking napagtanto na mali ang aking ginawa. Sapagkat nalaman kung ang nagmamahal ay handang magparaya at magbuwis ng sariling buhay para sa iba.Sana ay patuloy kayung magmahalang mga tao, alisin ang ingit sa inyong mga puso at patuloy na magpakumbaba upang patuloy rin kayong mabuhay nang mapayapa. At pagkaraan ay naglaho na ang diwata. Nagliwanag ang buong katawan ni Moleo, nawala ang mga sugat,pasa at latay sa katawan niya at muli siyang nabuhay ng gabing iyon. Natuwa ang lahat at na hawi ang mga luha sa mga mata ng bawat isa ng kanilang muling masilayan na si Moleo ay muling nabuhay. Kina umagahan ay naging maayus na ang lahat. Naging normal na tao si Moleo, naging magkasintahan sina Loida at Christian, nakulong si Carlo, at naging matalik na magkaibigan sina Moleo at Christian. Subalit mayroong di nagbago at yon ay ang pagpapantasya ni Junmar kay Moleo. Nasaan ka man
- 13. By: Olegario Toledana Soundfrom: On the wings of love Kapag nakita ka mundo ko’y sumasaya sa bawat araw ng buhay laging hanap ka Di mapalagay kapag dika nakikita Nais ko lang sa tuwina ay kapiling ka Nasaan ka man dika papalitan Nag-iisa ka lang nasaan ka man Nasaan kaman tanging ikaw lamang At wala na ngang iba kahit na ikaw ay nasaan man Tumingin ka lang at ako’y matutunaw Sa bawat sulyap mo ako’y nasisilaw Kahit sabihin mang ako’y nababaliw Ayus lang sapagkat kapiling ay ikaw Nasaan ka man dika papalitan Nag-iisa ka lang nasaan ka man Nasaan kaman tanging ikaw lamang At wala na ngang iba kahit na ikaw ay nasaan man At kung ika’y akin, ako’y sayo lang din Kahit na mailayo ka pa sa akin Nag-iisa ka lang, di ka papalitan Kahit na kaylan ma’y nag-iisa ka lang Nasaan ka man dika papalitan Nag-iisa ka lang nasaan ka man Nasaan kaman tanging ikaw lamang At wala na ngang
- 14. iba(At wala nangang iba) Nasaan ka man dika papalitan Nag-iisa ka lang nasaan ka man Nasaan kaman tanging ikaw lamang At wala na ngang iba kahit na ikaw ay nasaan man Tinambac By olegario toledana Tinambaqueno kay saya sa san pascual Kung dito ka makakasal Silibrasyon ng himoragat Tuloy tuloy lang sa pag angat Ibaling sa daming tanawin Di dapat natin palampasin Dapat pa nating tangkilikin Ito ay sariling atin Tinambac kay gandang masdan Tinambac ikay masisiyahan Ating tuklasin ang kabayanan Dito tayo‘y mas sisiyahan Tinambac kay gandang puntahan Tinambac ikay masisiyahan Ating tuklasin ang kabayanan Dito tayo‘y mas sisiyahan Silipin ang isla Caaluan At baybayin ng Libanon Mga luntiang halaman Ito’y handog ng kalikasan Hali na’t pumunta ng salog Masdan ang ganda ng cagliliog Mga pagkaing nakakabosog At fiestang nakakaindayog Tinambac kay gandang masdan
- 15. Tinambac ikay masisiyahan Atingtulasin ang kabayanan Dito tayo‘y mas sisiyahan Tinambac kay gandang puntahan Tinambac ikay masisiyahan Ating tulasin ang kabayanan Dito tayo‘y mas sisiyahan TINAMBAC AWIT ng GROUP1 Sound from: Camsur by Karylle Intro: Tinambaqueño... Luntiang bayan ng tinambac Sa kasaysaya’y namumulaklak Sa berding ilog ng himoragat Siguradong ikay mabibihag Maraming pook sa Tinambac Maaari nating puntahan Sa tanawin ay mayaman Pagkat ito ang tanging yaman Chorus: Tinambac kay gandang masdan Tinambac ikay masisiyahan Ating tuklasin ang kayamanan Dito tayo‘y masisiyahan Tinambac kay gandang puntahan Tinambac ikay masisiyahan Ating tuklasin ang kayamanan Dito tayo‘y masisiyahan Ref: Tinambac paligid ay tubig Sa Dagat, sa sapa at sa ilog Mga pagkain ay nakakabusog At fiesta’y nakakaindayog Pook madalas na dayuhin Sa awit ay bibigkasin Caliliog, Tierra, at Tamban Magtang, Antipolo’t Caaluan Rap: Sa Tamban piyer ay matatagpuan Sa Tierra ang fiesta ng tinagba Ang Cagliliog may malinis na dagat At Caaluan ang Isla’y luntian Tinambac lugar ng likas na yaman Ang tanawin ay tyak kawiwilihan Chorus: Tinambac kay gandang masdan Tinambac ikay masisiyahan Ating tulasin ang kayamanan Dito tayo‘y masisiyahan Tinambac kay gandang puntahan Tinambac ikay masisiyahan Ating tuklasin ang kayamanan Dito tayo‘y masisiyahan
- 16. Republic of thePhilippines PARTIDO STATE UNIVERSITY Tinambac Campus Binalay,Tinambac,Camarines Sur Ipinasa ni:
- 17. Olegario D. ToledanaBSOA2 Ipinasa kay: Bb. Hennecy B. Cabrejas Bayan kung Tinambac By: Olegario Toledana Sa paglipas ng taon Darating ang pag boto Tayo ay nalilito Sa mga kandidato Laganap ang krimen Sa ating inang bayan Dahil sa pulitika Tayo ay nag aaway Bayan kung tinambac Ikaw ngayo’y nasasadlak Sa hirap anung saklap Mga pinuno’y sadyang kurap Patawarin mo sila Sa kanilang ginagawa Sapagkat sila’y sabik sa pera Tulongan n’yo ako Ituwid ang daan Sapagkat nais kong Bayan natin umunlad Alisin ang kaba Iwasan ang pulitika
- 18. Pumili ka ngtama Upang di ka magdusa Bayan kung tinambac Ikaw ngayo’y nasasadlak Sa hirap anung saklap Mga pinuno’y sadyang kurap Patawarin mo sila Sa kanilang ginagawa Sapagkat sila’y sabik sa pera Awit ng panitikan By:Olegario Toledana Intro: Panitikan ay lupa gamitin natin Sa pagtuklas ng mga akdang babasahin Ito’y hanapin lang at saka basahin At maaantig ang ating mga damdamin Chorus: Panitika’y bituin nagbibigay ningning Sa mga kasagutang ating hinihiling Ito’y handang tumulong sumagot sa atin Wikang Filipino dito ay ating gamitin Ref: Literatura’y sagot ating kaylangan
- 19. Sa mga tanongna tungkol sa ating bayan Ito ay sandigan nitong kasarinlan Sa bundok o burol, maging kapatagan Rap: Panitikan ay hangin siyang bumubuhay Sa mga nahihimlay na kultura’t patay Ito’y nagbibigay ng sayang dalisay Sa mga tradisyon at pagtatagumpay Oh yeah Chorus: Panitika’y bituin nagbibigay ningning Sa mga kasagutang ating hinihiling Ito’y handang tumulong sumagot sa atin Wikang Filipino dito ay ating gamitin Coda: May alab ng apoy at lakas ng bato At kinang ng bituin na wari ay ginto Damdamin ng Pinoy matatag na hukbo Na lakas ng ating pagka pilipino. Chorus: Panitika’y bituin nagbibigay ningning Sa mga kasagutang ating hinihiling Ito’y handang tumulong sumagot sa atin Wikang Filipino dito ay ating gamitin Panitika’y bituin nagbibigay ningning Sa mga kasagutang ating hinihiling Ito’y handang tumulong sumagot sa atin Wikang Filipino dito ay ating gamitin
- 20. Ang awit ngwika Intro: Ang wika ay tubig na nakakaputi Ng pusong may sala at bahid ng dumi Manalangin lamang at saka magsisi At patatawarin ng Poong mabuti Chorus: Ang wika ay apoy nagbibigay init Sa sanggol na hulog ng anghel sa langit Ang inang kumalung at siyang umawit Wikang Filipino ang siyang ginamit Ref: Ang wika ay buto na siyang tuntungan Nitong mga paa ng mahal na bayan Wika ay sandigan nitong kasarinlan Sa bundok o burol, maging kapatagan Rap: Ang wika ay hangin siyang bumubuhay Sa patid na hinga ng kulturang patay Ito’y nagbibigay ng siglang mahusay Sa mga tradisyon at pagtatagumpay Oh yeah Chorus: Ang wika ay apoy nagbibigay init Sa sanggol na hulog ng anghel sa langit Ang inang kumalung at siyang umawit Wikang Filipino ang siyang ginamit
- 21. Coda: May alab ngapoy at lakas ng bato At kinang ng tubig na wari ay ginto Wikang Filipino’y matatag na hukbo Na lakas ng iyong pagka Pilipino Chorus: Ang wika ay apoy nagbibigay init Sa sanggol na hulog ng anghel sa langit Ang inang kumalung at siyang umawit Wikang Filipino ang siyang ginamit Ang wika ay apoy nagbibigay init Sa sanggol na hulog ng anghel sa langit Ang inang kumalung at siyang umawit Wikang Filipino ang siyang ginamit PANITIKAN ANG RIGHT Awit ng group1-BSOA2 Kasaysayan ang simula At lahat nilathala Nang ika’y mabasa Isipan ko ay gumanda
- 22. Puso kong maykulang Bigla na lang sumaya Panitikan ikaw ang simula Hindi ko mapigilan ang aking nadarama Kapag ako’y nagbabasa Ang mundo ko’y gumaganda Sabi pa nila panitikan at nobela Alamat, dalit, dula, anikdota Chorus: Panitikan na ba ang right? Para tayo’y maging bright Makakatulong ba ito sa pag- aaral ko? Nag tuturo sya ng right Para tayo’y maging bright Balagtasan, tula, bugtong, duplo, at epiko Panitikan na ba? Panitikan na ba? Panitikan na ba? Kahit na malabo di alam saan tutungo Pero di pagkakait nalaman ko ang totoo Tungkol sa oda, soneto, at tulang liriko Sana nga matulungan mo ako Chorus: Panitikan na ba ang right? Para tayo’y maging bright Makakatulong ba ito sa pag- aaral ko? Nag tuturo sya ng right Para tayo’y maging bright Balagtasan, tula, bugtong, duplo, at epiko Panitikan na ba? Panitikan na ba? Panitikan na ba? Kasaysayan parte ng buhay ko Panitikan di mawawala sa puso ko Chorus: Panitikan na ba ang right? Para tayo’y maging bright Makakatulong ba ito sa pag- aaral ko? Nag tuturo sya ng right Para tayo’y maging bright Balagtasan, tula, bugtong, duplo, at epiko
- 23. Panitikan na ba?Panitikan na ba? Panitikan na ba?