Slide bài giảng về lập trình Scratch dành cho GV

Scratch – công cụ lập
trình kéo thả dành cho
học sinh

Nội dung
 Giới thiệu tổng quan xuất sứ và ý nghĩa.
 Giao diện phần mềm. Bắt đầu một mô phỏng
mới. Các khái niệm và lệnh cơ bản. Nhân vật
(Sprite), sân khấu (Stage) và câu lệnh (Script).
 Cấu trúc 1 chương trình hoàn chỉnh trong môi
trường Scratch. Điều khiển nhân vật chính.
 Các tập hợp lệnh chính: Moving, Looks, Sound,
Pen, Event, Control, Sensing.
 Giao tiếp giữa các nhân vật. Bổ sung âm thanh
cho nhân vật. Bổ sung nền cho sân khấu.
 Chia sẻ các dự án Scratch cho cộng đồng

Nội dung
 Các chủ đề kiến thức chính
 Chuyển động
 Vẽ đồ họa
 Biến nhớ
 Hội thoại
 Âm thanh
 Cảm biến
 Truyền thông
 Xử lý số
 Xử lý xâu ký tự
 Mảng số
 Thủ tục

Scratch là gì?
 Scratch là 1 môi trường lập trình ứng dụng
đặc biệt, trong đó việc “viết” lệnh sẽ được
thực hiện bằng thao tác “kéo thả”.
 Đầu ra của Scratch hỗ trợ các công nghệ và
ứng dụng mới nhất của CNTT-ICT, do vậy
các ứng dụng của Scratch rất phong phú.
 Scratch có sự phát triển bùng nổ 2 năm trở
lại đây.
 Scratch hoàn toàn miễn phí và chia sẻ rộng
rãi trong cộng đồng.

Scratch rất thích hợp
cho nhà trường
 Scratch rất thích hợp để tạo ra các ứng dụng đồ
họa, animation, bài học, bài giảng, mô phỏng
kiến thức, trình diễn, sách điện tử, trò chơi, …
rất phù hợp với nhà trường, giáo viên.
 Scratch là môi trường tốt nhất để dạy HS làm
quen với tư duy máy tính, khoa học máy tính
ngay từ lứa tuổi tiểu học.
 Hiện nay Scratch đã được nhiều nước như Hoa
kỳ, Anh đưa vào chương trình môn Tin học để
dạy cho HS ngay từ lớp 1.

MỤC ĐÍCH - MISSION
 We support approaches to coding that engage
young people in thinking creatively, reasoning
systematically, and working collaboratively --
essential skills for everyone in today's society.
 Chúng tôi hỗ trợ một công cụ lập trình mới giúp
trẻ suy nghĩ hợp lý hơn, hệ thống hơn, sáng tạo
hơn, làm việc nhóm và rèn luyện các kỹ năng
cần thiết trong xã hội hôm nay.

Một vài số liệu
 Số lượng dự án Scratch được chia sẻ là hơn
12 triệu và đang tăng chóng mặt với cấp số
nhân.
 Số lượng người đăng ký chia sẻ trực tuyến là
hơn 10 triệu (chưa tính những người đang
sử dụng Offline và chưa đăng ký).

Biểu đồ dự án
 Số lượng dự án được chia sẻ theo từng
tháng

Ai sử dụng nhiều nhất
 Người sử dụng nhiều nhất là học sinh, đặc
biệt từ 7 đến 18 tuổi. Nhiều nhất ở tuổi 13.

Nước nào sử dụng?
 Biểu đồ số lượng người đăng ký sử dụng
theo quốc gia.

Lệnh thường dùng?
 Sơ đồ mô tả tỉ lệ sử dụng các nhóm lệnh
trong các dự án được chia sẻ.

Dạy tư duy lập trình
bằng Scratch?

Mục đích
 HS làm quen và hiểu, thao tác được trên môi
trường lập trình kéo thả Scratch.
 Thông qua Scratch, HS biết được thế nào là thiết
kế phần mềm, ứng dụng máy tính nhằm phục vụ
mục đích của con người.
 HS bước đầu hiểu và thực hiện được các chương
trình đơn giản theo yêu cầu của người khác.
 HS bước đầu hiểu được những yếu tố cơ bản nhất
của tư duy máy tính, hiểu và thực hiện được theo
cách máy tính có thể làm gì để giải quyết các vấn
đề đặt ra.

Yêu cầu năng lực & kỹ năng
 Năng lực giải quyết vấn đề: biết cách phân tích 1 vấn
đề và chia nhỏ thành các lệnh để thực hiện tuần tự.
 Năng lực về thuật toán: hiểu và áp dụng được thuật
toán để giải quyết vấn đề. Biết được 1 số thuật toán
đơn giản như duyệt, tìm giá trị max, min, thay đổi vị trí
2 giá trị.
 Năng lực viết chương trình máy tính: Có thể viết,
kiểm tra, phát hiện lỗi và tiến hành sửa lỗi với các
chương trình đơn giản. Thông thạo các lệnh chọn, rẽ
nhánh, lệnh lặp.
 - Trải nghiệm sáng tạo trong 1 môi trường mới, Biết
và chủ động làm việc trao đổi nhóm với bạn bè.

Tư duy máy tính
Computer thinking
Lõi của yêu cầu năng lực tin học
đối với HS chính là “Tư duy máy
tính”

Tư duy máy tính?
 Học sinh cần được trang bị Tư duy máy tính để
nâng cao và hoàn thiện năng lực Tin học của
mình. Dùng Tư duy máy tính để biến các bài
toán, vấn đề phức tạp trên thực tế thành những
bài toán mà máy tính có thể tư duy để hiểu và giải
được.
 Các yếu tố của tư duy máy tính:
 Suy nghĩ logic (hợp lý), biết chia nhỏ bài toán.
 Sử dụng tuần tự các bước thuật toán.
 Tư duy trừu tượng hóa thông qua các đại diện, thể hiện
của vấn đề, dữ liệu.
 Biết cách tổng quát hóa vấn đề thông qua các mẫu.
 Khả năng đánh giá, điều chỉnh.

Giới thiệu giao diện
Scratch
Các khái niệm cơ bản.
Mô tả giao diện màn hình.
Nhân vật (Sprite) và Câu lệnh
(Script)

Sân khấu chính
Khu vực tạo nhân
vật và hình nền
Cửa sổ lệnh
Khung
điều khiển
Thực đơn và thanh hệ thống Nút trợ giúp
nhanh Nút trợ giúp
Nhân vật

Sân khấu chính
Khu vực tạo nhân
vật và hình nền
Cửa sổ lệnh
Khung
điều khiển
Thực đơn và thanh hệ thống
Backpack
Tên người truy cập
Nhân vật

Các khái niệm cơ bản
 Sân khấu
 Nhân vật
 Khung điều khiển
 Khung nhân vật
 Cửa sổ câu lệnh
 Thực đơn hệ thống

Tọa độ, hướng sân khấu

Tọa độ, kích thước sân khấu
x: -240, y: 180 x: 240, y: 180
x: 240, y: -180x: -240, y: -180
x: 0, y: 0
Kích thước sân khấu: 480 x 360
X
Y
-240 240
180
-180

Slide bài giảng về lập trình Scratch dành cho GV

Khung điều khiển
Khung chứa các
mẫu lệnh. Các mẫu
câu lệnh này được
dùng bằng cách
kéo thả vào cửa sổ
lệnh.
Khung chỉnh sửa
hình ảnh nhân
vật và nền sân
khấu
Khung nhập và
chỉnh sửa âm
thanh

Khung các nút lệnh (Script)
Các mẫu
câu lệnh
Nút phân
loại câu
lệnh

Motion
Look
Sound
Pen
Data
Event
Control
Sensing
Operator
More Blocks
Phân loại các câu lệnh

Chuyển động
Ngoại hình
Âm thanh
Bút vẽ
Dữ liệu
Sự kiện
Điều khiển
Cảm biến
Phép toán
Thêm khối
Phân loại các câu lệnh

Khu vực làm việc với trang phục

Khu vực làm việc với âm thanh

Khu vực làm việc nhân vật, nền

Khu vực câu lệnh (Script)
Mỗi nhân vật sẽ có 1 cửa sổ câu
lệnh riêng. Mỗi dãy câu lệnh
(Script) bao gồm 1 số lệnh được
sắp xếp theo thứ tự.
Cửa sổ câu
lệnh của nhân
vật đang chọn

Các ví dụ đầu tiên
Bài toán: thiết lập 1 nhân vật là 1
bạn quả bóng, 1 bạn nam hoặc
nữ, và cho nhân vật này chuyển
động theo ý muốn.

Ví dụ 1:
 Chọn thêm 1
nhân vật, đưa
về góc trái dưới
tạo 1 nhân vật mới là 1 học sinh, cho
học sinh này chuyển động 1 vòng
xung quanh sân khấu
 Kéo thả và nhập
tham số cho các
câu lệnh sau:
Phương án 1
Phương án 2
Tốt hơn

Ví dụ 2:
 đưa con mèo về
cạnh trái
Điều khiển con mèo chạy từ bên cạnh
trái sang cạnh phải và ngược lại, mỗi lần
gặp cạnh thì kêu “meo meo” và quay
chạy về phía ngược lại. Lặp lại vài lần.
tham số cho các
câu lệnh sau:

Thay đổi ngoại hình,
giọng nói nhân vật,
thay đổi sân khấu

Các lệnh thay đổi ngoại hình
 Nói – trong --- giây
 Nói ----
 Nghĩ – trong – giây
 Thay ngoại hình sang –
 Thay đồ tiếp theo –
 Thay đổi kích thước theo –
 Đặt kích thước theo -- %
 Chuyển lên lớp trên cùng
 Chuyển xuống 1 lớp

Ví dụ 1:
 Tạo thêm 1
nhân vật là Boy
hip-hop
Tạo animation: 1 hip hop boy nhảy trên
sân khấu
tham số cho các
câu lệnh sau:

Các lệnh thay đổi hiệu ứng đồ họa
và nền sân khấu
 Thay đổi hiệu ứng đồ họa
của nhân vật theo ---
 Thay đổi sân khấu đến ---
 Hủy hiệu ứng đồ họa cho
nhân vật.

Các lệnh liên quan đến âm thanh
 Bật âm thanh ---
 Chơi âm thanh – cho đến hết
 Đánh trống --- theo – nhịp
 Chơi nốt nhạc -- theo – nhịp
 Dừng mọi âm thanh
 Thay đổi kích thước theo –
 Đặt kích thước theo -- %
 Chuyển lên lớp trên cùng
 Chuyển xuống 1 lớp

Các ví dụ liên quan
đến trang phục và đồ
họa sân khấu

Ví dụ 1:
 Tạo thêm 3 sân
khấu nữa:
Tạo thêm các hình nền tương ứng
với các phong cảnh thiên nhiên, khi
nháy phím tương ứng thì hình ảnh
xuất hiện.
 Tạo Script
tương ứng như
sau:
 Cho nhân vật
chính ẩn đi trên
màn hình

Ví dụ 2:
 Tạo thêm 3
nhân vật là nút
lệnh như sau:
Tạo thêm 3 nút lệnh tương ứng với 3
hình nền. Khi click lên nút thì hình
ảnh tương ứng xuất hiện.
 Tạo 3 Script tương ứng
với mỗi nút lệnh, ví dụ

Các cấu trúc lệnh điều
khiển

Các lệnh cấu trúc điều khiển
 Chờ --- giây.
 Lặp lại --- (lần)
 Thực hiện liên tục
 Nếu --- thì
 Nếu --- thì
không thì
 Chờ cho đến khi ----
 Lặp lại cho đến khi ---
 Dừng dãy lệnh

10 nhóm lệnh chính
Motion, Look, Sound, Pen
Event, Control, Sensing,
Operators

Motion – các lệnh mô tả
chuyển động

Looks – các lệnh giao tiếp và
thay đổi thể hiện

Sound – các lệnh điều khiển
âm thanh

Pen – các lệnh điều khiển bút
và màu sắc

Data – các lệnh điều khiển
biến nhớ, dữ liệu

Event – các lệnh điều khiển sự
kiện

Control – các lệnh điều khiển

Sensing – các lệnh cảm biến

Operators – Biểu thức logic &
toán học

Các chủ đề chính
Các chủ đề chính sẽ đưa vào
chương trình giảng dạy cho HS
và GV (mô hình VNEN)

Ví dụ 1:
 Chọn thêm 1
nhân vật, đưa
tạo 1 nhân vật mới là con cánh cam,
cho con cánh cam chuyển động
 Kéo thả và các câu
lệnh sau cho nhân vật
này.

Ví dụ 2:
 Chọn thêm 1
nhân vật, đưa
tạo 1 nhân vật mới là 1 học sinh, cho
học sinh này chuyển động 1 vòng
tham số cho các
câu lệnh sau:
Phương án 1
Phương án 2
Tốt hơn

Ví dụ 3:
 đưa con mèo về
cạnh trái
Điều khiển con mèo chạy từ bên cạnh
trái sang cạnh phải và ngược lại, mỗi lần
gặp cạnh thì kêu “meo meo” và quay
chạy về phía ngược lại. Lặp lại vài lần.
tham số cho các
câu lệnh sau:

Các lệnh chuyển động đơn giản
 Di chuyển – bước
 Nhảy tới vị trí x: – y: –
 Dịch chuyển trong – giây
đến vị trí x: – y: –
 Xoay – độ (ngược/xuôi)
 Thay đổi x –
 Thay đổi y –
 Đặt x là –
 Đặt y là –

Các lệnh chuyển động phức tạp
 Xoay về hướng – (độ)
 Xoay về phía – (đối tượng)
 Nhảy đến – (đối tượng)
 Nếu chạm biên, quay lại
 Đặt kiểu quay cho phép (4
hướng / trái – phải / không
quay).

Chuyển động có điều kiện
 Chuyển động theo hiệu lệnh (Key pressed).
 Chuyển động vô hạn
 Chuyển động khi gặp sự kiện khác

Một số nguyên tắc cho vẽ hình
 Khi nhân vật chuyển động, nếu chế độ đặt bút là
Pen down thì bút sẽ vẽ quĩ đạo chuyển động của
nhân vật trên màn hình theo thuộc tính của bút
(pen).
 Thuộc tính của bút bao gồm:
 Màu sắc (Color).
 Kích thước nét bút (Size).
 Kiểu tô màu (Shape).
 Lệnh Stamp sẽ vẽ lên màn hình 1 hình ảnh nhân
vật tại vị trí hiện thời.
 Lệnh Clear sẽ xóa toàn bộ các nét vẽ và Stamp trên
màn hình.

Các lệnh liên quan đến đồ họa
 Hạ bút
 Nâng bút
 Thiết lập stamp.
 Thay đổi màu bút theo ---
 Thiết lập màu bút theo ---
 Thay đổi kiểu tô màu ---
 Thiết lập kiểu tô màu ---
 Thay đổi nét bút theo ---
 Thiết lập nét bút theo ---
 Hủy tất cả các hiệu ứng đồ họa

Ví dụ 1:
 Cho nhân vật chuyển đông và để lại vết của mình
 Vẽ hình vuông
 Vẽ tam giác đều

Ví dụ 2: Vẽ đa giác đều (tổng quát)
 Thiết lập 1 nhân vật mới và thực hiện theo sơ đồ
sau:

Ví dụ 3: Vẽ vòng tròn
 Thiết lập 1 nhân vật mới và thực hiện theo sơ đồ
sau:

Ví dụ 4: Vẽ trái đất chuyển động
 Tạo ra 3 đối tượng sau:

Một số lệnh hội thoại
 Nói --- trong – giây.
 Nói ---- (không tg)
 Nghĩ --- trong --- giây
 Nghĩ --- (không tg)
 Phát âm thanh ---
 Phát âm thanh --- cho
đến khi xong

Ví dụ 1: Câu lệnh chào hỏi

Ví dụ 2: Hội thoại đơn giản

Một số lệnh với biến nhớ
 Gán 1 giá trị cho biến nhớ.
 Thay đổi giá trị biến nhớ
 Hiện giá trị biến nhớ
 Ẩn giá trị biến nhớ

Ví dụ 1:
 Tạo 3 biến nhớ
n1, n2, gdc
Giáo viên yêu cầu HS nhập 2 số, sau
đó tính tổng và hiện trên màn hình
 Tạo Script tương tự sau:

Ví dụ 2:
 Tạo 3 biến nhớ
n1, n2, gdc
Giáo viên yêu cầu HS nhập 2 số, sau
đó tính ƯSCLN hai số trên và hiện
trên màn hình
 Tạo Script tương tự như
bài trước, đoạn lệnh tính
ƯSCLN như sau:

Một số lệnh cảm biến
 tiếp xúc với ---?
 tiếp xúc với màu sắc --?
 Màu – đã tiếp xúc với --?
 Hỏi --- và đợi trả lời
 Khoảng cách đến ---
 Phím – đã nhấn chưa?
 Đã nháy chuột chưa?
 Vị trí x của chuột
 Vị trí y của chuột
 Giá trị thời gian hiện thời
 Reset thời gian

Ví dụ 1: chuyển động có điều
kiện cảm biến  Vẽ trên sân khấu 1
vạch đỏ. Cho mèo
chuyển động và tự
nhận biết dừng khi
gặp vạch đỏ.
Lệnh cảm biến
màu sắc

Ví dụ 2: cảm biến tiếp xúc
 2 nhân vật Chó và mèo chuyển
động ngẫu nhiên trên sân khấu
nhưng tránh va vào nhau. Viết 2
script riêng cho chó và mèo.

Ví dụ 3: cảm biến bàn phím
 Sử dụng các phím để điều khiển
chuyển động của mèo và chuột

Một số lệnh điều khiển giao tiếp
 Thông báo -----
 Thông báo ----- và đợi
 Sự kiện: khi tôi nhận
được thông báo ----

Ví dụ 1: chào hỏi
 Tạo 2 nhân vật: Cat và Nam
 Tạo các Script riêng biệt cho 2 nhân vật này.
Tạo 2 âm thanh: Chào bạn và Tôi là Nam
riêng biệt cho mỗi nhân vật.

Ví dụ 2: chào hỏi
 Tạo 3 nhân vật: Lan, Bình, Việt
 Tạo các Script riêng biệt cho 3 nhân vật này.
Lan lần lượt nói chuyện riêng biệt với Bình và
Việt.

Các phép toán với số
 Phép cộng 2 số
 Phép trừ 2 số
 Phép nhân 2 số
 Phép chia 2 số
 Tính số dư
 Làm tròn số
 Tính với hàm cụ thể
 Kết nối 2 xâu
 Lấy ký tự thứ --- trong xâu
 Độ dài xâu ký tự

Các phép toán logic
 Phép so sánh <
 Phép so sánh =
 Phép so sánh >
 Phép toán và: AND
 Phép toán hoặc: OR
 Phép phủ định NOT

Các phép toán với chữ và xâu
 Phép cộng 2 số
 Phép trừ 2 số
 Phép nhân 2 số
 Phép chia 2 số
 Tính số dư
 Làm tròn số
 Tính với hàm cụ thể
 Kết nối 2 xâu
 Lấy ký tự thứ --- trong xâu
 Độ dài xâu ký tự

Các phép toán logic này áp dụng
được cho cả xâu ký tự
 Phép so sánh <
 Phép so sánh =
 Phép so sánh >
 Phép toán và: AND
 Phép toán hoặc: OR
 Phép phủ định NOT

Ví dụ 1:
 Thiết lập nhân vật là GV điều
khiển lớp học. Thực hiện bài sau.
Thiết lập 1 bài học tìm từ, so sánh 2
từ (xâu ký tự)

Khái niệm Dãy (List)
 Dãy (mảng,
list) là 1 danh
sách các giá
trị (số hoặc
chữ).
 Mỗi dãy là 1
đối tượng
của nhân vật.

Các lệnh với Dãy (List)
 Bổ sung giá trị vào dãy
 Xóa 1 phần tử -- của dãy
 Chèn 1 giá trị vào dãy
 Thay thế 1 phần tử của
dãy
 Hiển thị dãy
 Không hiển thị dãy
 Dãy có chứa giá trị --?
 Giá trị phần tử của dãy
 Độ dài của dãy
 Nội dung dãy

Ví dụ 1:
 Cho trước 1 dãy số, hãy viết chương trình
hiển thị số Max trong các số của dãy.

Ví dụ 2:
 Đọc từ bàn phím vào 1 dãy 5 số, sau đó hiển
thị số Max trong các số của dãy.

Ví dụ 3:
 Tạo 1 dãy số, sinh ngẫu nhiên các phần tử,
sau đó hiển thị số Max trong các số của dãy.

Lệnh khởi tạo thủ tục riêng
 Lệnh: New Block
 Mỗi thủ tục là 1
nhóm lệnh
 Cho phép xác định
nhiều tham số đầu
vào cho thủ tục. Các
tham số này có thể
là: số, ký tự hoặc
logic (đúng/sai).

Ví dụ 1: thủ tục tìm Max trong dãy
Tạo trước:
- Mảng Day_so
- Các biến nhớ:
Max, Stt
Định nghĩa thủ
tục Tìm Max như
hình bên.

Thủ tục có tham số
Định nghĩa thủ tục (có
hoặc không có tham số)
Nội dung thủ đục
viết ngay phía dưới
Lời gọi thủ tục trong
Script

Ví dụ 2:
 Thủ tục vẽ 1 đa giác đều

Nâng cao:
Làm việc với Clone

Các lệnh với Clone
 Tạo 1 Clone cho 1
nhân vật đã có
 Sự kiện dành cho
Clone mới khởi tạo
 Xóa Clone này

Ví dụ  Khi click Space sẽ tạo thêm ra các
máy bay trên bầu trời.

Ví dụ 2  Bắn tên lửa tiêu diệt con quỉ
Script của
Dragon
Script của
Tên lửa

Một số dạng bài ứng
dụng khác
Trình diễn / sách điện tử
Hội thoại / Talk Show
Bài giảng elearning

Ví dụ: Trình diễn / xem tranh
 Xây dựng các dãy các hình nền là nội dung
các bài học chính. Trình diễn cho HS xem.

Thiết kế trò chơi
Bài tập lớn:
Thiết kế trò chơi 1 người
Thiết kế trò chơi Người - Máy

Tổng kết
Phân loại lệnh trong Scratch
Chia sẻ cộng đồng sử dụng
Scratch

Phân loại lệnh trong Scratch
 Sự kiện
 Lệnh bình thường
 Giá trị logic (đúng/sai)
 Giá trị số hoặc chữ
(không logic).

Chia sẻ cộng đồng Scratch
 Trang home chính của Scratch:
https://scratch.mit.edu/

Cộng đồng Scratch
 Trang wiki của Scratch:
http://wiki.scratch.mit.edu/wiki/Scratch_W
iki_Home

Trên trang Scratch có thể:
 Thực hiện lập trình Scratch Online để tạo ra
các bài học, animation theo ý muốn. Lưu trữ
các kết quả vào kho riêng của mình trên
Scratch.
 Chia sẻ kết quả cho cộng đồng cùng xem và
góp ý kiến.
 Xem và góp ý, bình luận các kết quả mà
cộng đồng đưa lên.
 Xem các thông tin khác có liên quan.

Phụ lục 1: các lệnh
chính
Thiết kế một bài mô phỏng hoàn
chỉnh.
Chia sẻ cộng đồng sử dụng
Scratch

Dịch chuyển nhân vật 10 bước theo hướng hiện
thời.
Xoay nhân vật 15 độ theo chiều kim đồng hồ.
Xoay nhân vật 15 độ ngược chiều kim đồng hồ.
Quay nhân vật theo hướng được xác định (trong
hình: 90 độ).
Quay nhân vật theo hướng của 1 nhân vật khác.
Chọn nhân vật khác này tại vị trí có hình tam
giác nhỏ.
Di chuyển nhân vật đến vị trí có tọa độ X, Y
tương ứng. Lệnh này tương đương với việc
thực hiện đồng thời 2 lệnh Set X to và Set Y to.

Chuyển đến vị trí của con trỏ chuột hoặc nhân vật khác
được xác định bởi chọn từ bảng chọn.
Di chuyển đến vị trí (X, Y) trong khoảng thời gian nhất
định tính bằng giây. Thời gian có thể nhập là số thập
phân, ví dụ 1.5 là 1 giây rưỡi.
Thay đổi tọa độ X của nhân vật theo giá trị cho trong
lệnh. Giá trị có thể là số dương hoặc số âm.
Thiết lập giá trị cụ thể tọa độ X của nhân vật.
Thay đổi tọa độ Y của nhân vật theo giá trị cho trong
lệnh. Giá trị có thể là số dương hoặc số âm.
Thiết lập giá trị cụ thể tọa độ Y của nhân vật.
Nếu gặp cạnh màn hình, quay lại.
Đây là lệnh rất quan trọng. Lệnh sẽ điều khiển nhân vật
khi di chuyển gặp cạnh của màn hình thì nhân vật sẽ
"bật" trở lại theo nguyên tắc đối xứng gương.
Thiết lập kiểu quay của nhân vật (ví dụ khi gặp cạnh
màn hình). Có 3 kiểu quay: trái - phải (right-left),
không quay (do not rotate), quay tròn (all around).

Thể hiện dòng chữ "Hello" trong 1 khoảng thời gian
<2> tính bằng giây. Trong thời gian đó chương trình sẽ
tạm dừng.
Thể hiện dòng chữ "Hello" trong khi chương trình vẫn
chạy bình thường.
Thể hiện dòng chữ suy nghĩ "Hmm…" trong 1 khoảng
thời gian <2> tính bằng giây. Trong thời gian đó chương
trình sẽ tạm dừng.
Thể hiện dòng chữ suy nghĩ "Hmm…" trong khi
chương trình vẫn chạy bình thường.
Hiện nhân vật.
Ẩn nhân vật.
Thay đổi kiểu trang phục của nhân vật sang dạng được
hiện trong danh sách bên phải.
Thay đổi kiểu trang phục của nhân vật dang dạng tiếp
theo (trong danh sách).

Thay đổi sân khấu nền sang dạng <backdrop1> trong
danh sách chọn bên phải.
Thay đổi hiệu ứng bên ngoài của nhân vật theo giá trị
<25> cho trước. Các hiệu ứng được chọn trong danh
sách, như color, fisheye, …
Thiết lập giá trị của hiệu ứng bên ngoài của nhân vật
theo giá trị cho trước. Các hiệu ứng được chọn trong
danh sách, như color, fisheye,…
Hủy tất cả hiệu ứng thể hiện của nhân vật, quay trở về
trạng thái ban đầu.
Thay đổi kích thước của nhân vật theo giá trị <10> %
cho trước so với kích thước hiện thời. Giá trị có thể là số
dương hoặc âm.
Thiết lập kích thước của nhân vật là <100>% so với
kích thước gốc.
Chuyển nhân vật lên lớp trên cùng.
Chuyển nhân vật xuống <1> lớp.
(hàm) trả lại số thứ tự của trang phục hiện thời của
nhân vật.
(hàm) trả lại tên của nền sân khấu hiện thời.
(hàm) trả lại kích thức hiện thời của nhân vật.

Thay đổi sân khấu nền sang dạng <backdrop1> trong
danh sách chọn bên phải.
Thay đổi sân khấu nền sang dạng trong danh sách chọn
bên phải và chờ thực hiện các lệnh của lệnh điều khiển
sau “When backdrop swiches to”.
Chuyển nền sân khấu sang kiểu tiếp theo.
Thay đổi hiệu ứng bên ngoài của sân khấu theo giá trị
<25> cho trước. Các hiệu ứng được chọn trong danh
sách, như color, fisheye, …
Thiết lập giá trị của hiệu ứng bên ngoài của nền sân
khấu theo giá trị cho trước. Các hiệu ứng được chọn
trong danh sách, như color, fisheye, …
Hủy tất cả hiệu ứng thể hiện của sân khấu, quay trở về
trạng thái ban đầu.
(hàm) trả lại số thứ tự của nền sân khấu hiện thời trong
danh sách.
(hàm) trả lại tên của nền sân khấu hiện thời.

Bật âm thanh <meow> theo âm thanh trong danh sách bên
phải và không dừng chạy chương trình.
Bật âm thanh <meow> theo âm thanh trong danh sách bên
phải, chương trình dừng lại đợi kết thúc âm thanh.
Tắt tất cả âm thanh.
Đánh trống với tốc độ <0.25> (1/4) của nhịp trống. Lựa chọn
kiểu trống trong danh sách được đánh số.
Tạm nghỉ đánh trống trong thời gian <0.25> (1/4) nhịp trống.
Chơi nốt nhạc <60> (nốt C) trong danh sách trong thời gian
<0.5> nhịp trống.
Chọn công cụ chơi nhạc <1> trong danh sách.
Thay đổi độ lớn âm thanh theo tỉ lệ <-10> phần trăm so với
hiện thời. Cho phép nhập số dương và âm.
Thiết lập độ lớn âm thanh theo mức <100> phần trăm của loa
hệ thống (máy tính).
(hàm) trả lại độ lớn âm thanh hiện thời của loa hệ thống.
Thay đổi nhịp trống, tăng lên (hoặc giảm đi) <20> nhịp trống
trong mỗi phút.
Thiết lập nhịp trống theo <60> nhịp đập trong 1 phút.
(hàm) trả lại giá trị nhịp trống hiện thời là số lượng nhịp trống
trong 1 phút.

Xóa tất cả các hình đồ họa được vẽ trước đó bới bút
(pen).
In (hiển thị) hình ảnh nhân vật trên màn hình (chú ý:
hình ảnh này không nằm trong sân khấu).
Đặt chế độ hạ bút để bắt đầu vẽ theo vết chuyển động
của nhân vật.
Đặt chế độ nhấc bút không vẽ nữa.
Đặt màu sắc cho bút theo mẫu màu được chọn bởi
chuột.
Thay đổi màu của bút theo giá trị <10> được nhập trực
tiếp. Cho phép giá trị âm hoặc dương. Giá trị màu được
thiết lập theo hiệu ứng màu sắc (color effect).
Thiết lập màu cho bút theo giá trị màu.
Thay đổi độ mờ của bút theo giá trị <10>. Độ mờ được
đo bởi các giá trị từ 0 đến 100.
Thiết lập độ mờ của bút theo giá trị <50>.
Độ mờ được đo bởi các giá trị từ 0 đến 100.
Thay đổi kích thước của bút theo <1> pixel. Giá trị thay
đổi có thể dương hoặc âm.
Thiết lập kích thước bút theo giá trị <1> pixel.

Tạo một biến nhớ mới.
(hàm) trả lại giá trị hiện thời của biến nhớ.
Lựa chọn có hiển thị hay không giá trị biến nhớ trên
màn hình. Thể hiện của biến nhớ có dạng sau:
Gán 1 giá trị cụ thể cho biến nhớ "a". Giá trị có thể là
số hoặc chữ.
Thay đổi biến nhớ "a" theo giá trị số (1) được nhập trực
tiếp tại ô phía phải.
Chú ý: giá trị bắt buộc phải là số, có thể dương hoặc
âm.
Nếu nhập sai thì lỗi sẽ được thông báo bởi "NaN".
Hiện giá trị biến nhớ "a" trên màn hình.
Ẩn không hiện giá trị biến nhớ "a" trên màn hình.

Tạo một danh sách (mảng) giá trị mới.
(hàm) trả lại giá trị của biến nhớ "b" là một dãy số hoặc
văn bản.
Bổ sung giá trị <"thing"> vào cuối của mảng "b". Giá
trị có thể là số hoặc chữ.
Xóa phần tử thứ <1> khỏi mảng "b".
Chèn giá trị <"thing"> vào mảng "b" tại vị trí trước
phần tử thứ <1>. Mảng "b" sẽ tăng thêm 1 phần tử.
Giá trị có thể là số hoặc chữ.
Thay thế phần tử thứ <1> của mảng "b" bằng giá trị
mới <"thing">. Giá trị này có thể là số hoặc chữ.
(hàm) trả lại giá trị của phần tử thứ <1> của mảng "b".
(hàm) trả lại giá trị là số phần tử hiện có của mảng "b".
(hàm logic) trả lại giá trị đúng nếu mảng "b" chứa phần
tử có giá trị <"thing">.
Thể hiện mảng "b" trên màn hình.
Ẩn không hiện mảng "b" trên màn hình.

Đây là lệnh "bắt đầu chương trình". Chương trình (nhóm
lệnh) sẽ chạy khi nháy lên lá cờ xanh.
Lệnh điều khiển bàn phím. Nhóm lệnh sẽ chạy khi phím tương
ứng <Space> được bấm.
Lệnh điều khiển chuột. Nhóm lệnh sẽ chạy khi nháy chuột lên
nhân vật.
Lệnh điều khiển theo sân khấu. Nhóm lệnh sẽ chạy khi nền
sân khấu thay đổi sang <backdrop1>.
Lệnh điều khiển phụ thuộc vào độ âm (loudness), thời gian
(timer) và tốc độ của chuyển động (video motion). Khi các
điều kiện trên thỏa mãn thì nhóm lệnh sẽ chạy.
Lệnh điều khiển thông điệp. Nhóm lệnh sẽ được thực hiện khi
nhân vật nhận được thông điệp <message1>.
Lệnh gửi thông điệp cụ thể <message1>. Lệnh "when I receive
the message" có tác dụng trả lời cho thông điệp này. Các lệnh
khác vẫn chạy bình thường. Chú ý: trong lệnh này có chức
năng tạo 1 thông điệp mới.
Lệnh gửi thông điệp cụ thể <message1>. Khi gửi thông điệp
chương trình sẽ tạm dừng và chờ cho đến khi tất cả các nhân
vật khác thực hiện xong các lệnh khi nhận thông điệp này. Sau
đó chương trình sẽ quay lại thực hiện các lệnh tiếp theo. Chú
ý: trong lệnh này cũng có chức năng tạo 1 thông điệp mới.

Chương trình sẽ tạm dừng trong <1> giây.
Nhóm lệnh trong khung sẽ thực hiện lặp <10> lần.
Nhóm lệnh trong khung sẽ thực hiện lặp vô hạn lần.
Lệnh điều khiển có điều kiện If. Nếu điều kiện trong
biểu thức lệnh là Đúng thì nhóm lệnh trong khung sẽ
được thực hiện.
Lệnh điều khiển rẽ nhánh If-then-else. Nếu điều kiện
trong biểu thức lệnh là Đúng thì nhóm lệnh trong khung
trên sẽ được chạy, ngược lại nếu điều kiện trong biểu
thức lệnh là Sai thì nhóm lệnh trong khung dưới (else)
sẽ được chạy.
Lệnh "dừng cho đến khi". Chương trình sẽ tạm dừng
cho đến khi điều kiện trong biểu thức có giá trị Đúng.
Lệnh "lặp cho đến khi". Nhóm lệnh trong khung sẽ
được thực hiện lặp lại cho đến khi điều kiện trong biểu
thức lệnh trả lại giá trị Đúng.
Lệnh "dừng chạy". Lệnh này sẽ dừng chạy theo các khả
năng lựa chọn từ ô bên phải. Có thể chọn "all" - dừng
tất cả các chương trình; "this script" - chỉ dừng chương
trình hiện tại; "other scripts in sprite" - dừng tất cả các

Lệnh "khi tôi bắt đầu là một bản sao". Các
lệnh trong khối này sẽ được thực hiện khi
nhân vật bản sao (phân thân) được tạo ra.
Lệnh thực hiện việc tạo ra 1 bản sao (phân
thân) của 1 nhân vật. Nhân vật sẽ được tạo
bản sao (phân thân) có thể chọn từ danh sách.
"itself" là tạo phân thân cho chính mình. Có
thể tạo phân thân cho nhân vật khác.
Lệnh xóa đi 1 bản sao (phân thân) hiện thời.

Điều kiện cảm biến va chạm. Có thể chọn vật thể va
chạm từ danh sách là các nhân vật, con trỏ chuột hay
cạnh màn hình. Nếu có va chạm thì hàm giá trị sẽ trả lời
giá trị Đúng.
Điều kiện cảm biến va chạm màu sắc. Màu được chọn
bằng cách nháy chuột lên vị trí có màu muốn chọn.
Hàm trả lại giá trị đúng khi nhân vật va chạm với màu
sắc đã chọn.
Điều kiện cảm biến màu sắc va chạm màu sắc. Màu sắc
có thể chọn bằng cách nháy chuột lên vị trí màu. Hàm sẽ
trả lại giá trị Đúng khi 2 màu này va chạm nhau.
Hàm số trả lại khoảng cách từ (tâm) nhân vật hiện thời
đến 1 nhân vật khác, hoặc đến vị trí con trỏ chuột.
Lệnh "hỏi và chờ". Nhân vật sẽ thể hiện câu hỏi
<What's your name> và chờ nhập dữ liệu từ bàn phím.
Giá trị được nhập từ bàn phím (số hoặc chữ) sau khi
bấm Enter sẽ được lưu trong biến nhớ "answer".
Hình ảnh thể hiện khi thực hiện lệnh này.
Biến nhớ "Answer" dùng để lưu giá trị nhập dữ liệu từ
bàn phím của lệnh trên.
Cảm biến bàn phím. Hàm này sẽ trả lại giá trị Đúng nếu
phím tương ứng <Space> được bấm.

Cảm biến chuột. Hàm sẽ trả lại giá trị đúng nếu chuột
được nhấn (chuột trái).
(hàm) trả lại tọa độ X của vị trí chuột hiện thời.
(hàm) trả lại tọa độ Y của vị trí chuột hiện thời.
(hàm) trả lại giá trị hiện thời của âm thanh loa hệ thống.
(hàm) trả lại giá trị là các tham số liên quan đến video
camera hiện thời tương ứng với nhân vật hoặc sân
khấu.
Các tham số có thể tính:
- motion: số lượng chuyển động.
- direction: hướng chuyển động
Lệnh bật / tắt camera của máy tính.
Camera sẽ dùng để điều khiển hoạt động và nhân vật
trên màn hình.
Lệnh thiết lập độ trong suốt của video camera trên màn
hình. Giá trị có thể thiết lập từ 0% đến 100%. Vậy video
có độ trong suốt = 100% sẽ không hiện trên màn hình.
(hàm) trả lại giá trị thời gian bằng giây tính từ lúc
chương trình bắt đầu chạy.
Lệnh có tác dụng đặt lại tham số "timer" về 0.

(hàm) trả lại giá trị các tham số của nhân vật được chọn
tại ô bên phải lệnh.
Các tham số có thể trả lại giá trị bao gồm:
- x position: tọa độ X
- y position: tọa độ Y
- direction: hướng
- costume #: số thứ tự của trang phục
- costume name: tên của trang phục
- size: kích thước nhân vật
- volume: độ lớn của âm thanh.
(hàm) trả lại giá trị thời gian hiện thời được tính theo
tham số chọn trong ô của lệnh:
- year: năm (ví dụ: 2016)
- month: tháng (ví dụ: 3, 112)
- date: ngày của tháng (ví dụ: 20, 131)
- day of week: ngày của tuần (ví dụ: 2, 17)
- hour: giờ hiện thời (ví dụ: 14, 023)
- minute: phút hiện thời (ví dụ: 56. 059)
- second: giây hiện thời (ví dụ: 59. 059)
(hàm) trả lại số ngày của thế kỷ 21, tính từ năm 2000.
(hàm) trả lại tên tài khoản người dùng trên trang
scratch.mit.edu.

(hàm) phép cộng 2 số
(hàm) phép trừ 2 số
(hàm) phép nhân 2 số
(hàm) phép chia 2 số, kết quả thập phân.
(hàm) trả lại số ngẫu nhiên giữa 2 giá trị số.
Biểu thức logic mô tả quan hệ giữa 2 số. Biểu thức trả
lại giá trị Đúng nến số thứ nhất < số thứ 2.
Biểu thức logic mô tả quan hệ giữa 2 số. Biểu thức trả
lại giá trị Đúng nến số thứ nhất > số thứ 2.
Biểu thức logic "and" (và).
Biểu thức logic "or" (hoặc)
Biểu thức logic phủ định "not".

(hàm) toán tử nối 2 xâu ký tự.
(hàm) trả lại ký tự thứ <1> của xâu ký tự
<world>
(hàm) trả lại độ dài của xâu ký tự <world>
(hàm) phép toán tính thương số của phép chia
số nguyên "mod".
(hàm) phép tính làm tròn số. Trả lại phần
nguyên của 1 số.
(hàm) trả lại giá trị là kết quả của các hàm
toán học của 1 số. Hàm toán học được chọn từ
danh sách trên dòng lệnh.

Slide bài giảng về lập trình Scratch dành cho GV

More Related Content

What's hot (20)

Similar to Slide bài giảng về lập trình Scratch dành cho GV (20)

More from Bùi Việt Hà (19)

Recently uploaded (20)

Slide bài giảng về lập trình Scratch dành cho GV