Ang bansang Haponna matatagpuan
sa Silangang Asya ay nasa Pacific Ring
of Fire, kung saan natatala ang
pinakamaraming lindol at pagputok ng
bulkan.
3.
Nihonggo ang kanilangwika at ang
kanilang mga relihiyon ay Shintoismo
at Buddhismo. Ang buhay ng mga
Hapones ay naimpluwensiyahang
mabuti ng Shintoismo at ng Kodigo ng
Bushido.
4.
HAIKU AT TANKA
Tankaat Haiku ay ilang anyo ng tula na
pinahahalagahan ng panitikang Hapon. Ginawa ang
Tanka noong ikawalong siglo at ang Haiku noong
ika-15 siglo. Sa mga tulang ito layong pagsama-
samahin ang mga ideya at imahe sa pamamagitan
ng kakaunting salita lamang.
5.
TANKA
Ang Tanka ayisang uri ng tula mula sa Japan na may 31
pantig, nahahati sa limang linya na may sukat na 5-7-5-
7-7. Isa itong anyo ng waka o tradisyunal na tula ng
Hapon na ginagamit upang ipahayag ang malalim na
damdamin at pagmumuni-muni.
6.
Ang tankang itoay isunulat ni Empress Iwa no Hime, na
siyang Empress-consort of the 16th sovereign, emperor
nintoku. Sinasabing ang tula ay isunulat ng empress dahil sa
kabiguan niyang masolo ang pag-ibig ng emperor.
Araw na mulat
Sa may gintong palayan
Ngayong taglagas
Di ko alam kung kelan
Puso ay titigil na
7.
Ang sususnod natanka ay isinulat noong ikapitong siglo ni Princess
Nukata. Isinulat niya ito noong dumalo siya ng ceremonial
gathering of the berbs noong May 5, 668 na inorganisa ni Emperor
Tenji. Isa si Princess Nukata sa mga consorts na naturang emperor.
Ngunit ang tankang iyong mababasa ay inalay ng prinsesa sa
kanyang dating asawa na si Prince Oama.
Sa Murasaki
Ang bukid ng palasyo
Pag pumunta ka
Wag ka sanang makita
Na kumakaway sa'kin
8.
HAIKU
Ang Haiku ayisang tradisyunal na anyo ng tula mula sa Japan
na binubuo ng tatlong taludtod na may kabuuang 17 pantig,
na nahahati sa sukat na 5-7-5. Karaniwang tumatalakay ito sa
kalikasan, mga pagbabago sa panahon, at mga simpleng
karanasan sa buhay. Bagamat ang Haiku ay walang tugma,
ang mga salita nito ay may malalim na kahulugan at layuning
magbigay ng masusing pagmumuni-muni.
9.
Ang Haiku naito ay isinulat ni Matsuo
Basho ang tinaguriang master ng Haiku.
Mundong ‘sang kulay
Nag-iisa sa lamig
Huni ng hangin
10.
Ito ang hulingHaikung isinulat ni Basho sa banig ng
kamatayan. Alam na niyang malubha na ang kanyang
karamdaman ngunit ang pagsulat pa rin ang kanyang
sandigan.
Lakbay ng hirap
Pangarap na naglalayag
Tuyong Lupain
Paano ipinapakita ngmga
tulang ito ang pagmamahal
ng mga Hapon sa kalikasan at
damdamin?
15.
Panuto: Gamitin angconcept map, ilagay sa kaliwa ang
impormasyon tungkol sa Tanka at sa kanan naman ang
impormasyon tungkol sa Haiku.
16.
Pagtataya
Panuto: Sagutin angmga sumusunod na tanong.
1. Ano ang haiku at tanka? Ipaliwanag sa dalawang pangungusap lamang.
2. Ano ang pagkakapareho ng Haiku at Tanka sa kanilang nilalaman o paksa?
3. Ano ang napansin mo sa apat na tulang binasa? Tungkol saan ang
pinapaksa ng bawat isa?
4. Naipahayag ba ng mga sumulat ang kanilang nararamdaman noong oras
na isinulat nila ang tula? Patunayan.
5. Sa panahon ngayon, saan mo maikokompara ang ganitong klase ng
pagpapahayag ng damdamin?
#4 Ang Tanka, na ginawa noong ika-8 siglo, ay mas mahaba at nagpapahayag ng damdamin o karanasan. Ang Haiku naman, na ginawa noong ika-15 siglo, ay mas maikli at kadalasang tungkol sa kalikasan. Pareho silang naglalarawan ng ideya o larawan gamit ang kaunting salita lamang.
#6 Ano ang damdamin o pakiramdam sa tulang ito?
Napansin niyo ba na ginagamit ng makata ang imahe ng paligid para ipakita ang damdamin?
#7 Tungkol saan ang tulang ito?
Ano ang napapansin niyo tungkol sa estilo ng Tanka base sa dalawang halimbawa?
#9 Ano ang nakikita o nararamdaman mo sa imaheng ipinapakita ng tula ?
Anong damdamin ang ipinapahayag ng Haiku na ito?
#10 Ano ang ipinapahiwatig ng “Lakbay ng hirap” sa sitwasyon ni Basho?
Ano ang naramdaman mo matapos basahin ang huling Haiku ni Basho?