“Magtanim ay di biro
Maghapong nakayuko
Di naman makayuko
Di na rin makaupo.”
“Ako’y may alaga
Asong mataba
Buntot ay mahaba
Makinis ang mukha.”
VII
Mga anyo ng tula
Tradisyun
al-
mayroong
tugma at
sukat at
piling-pili
ang mga
salita’t
talinghaga.
Blangkong
berso-
Mayroong
sukat ngunit
walang
tugma
Malayang
taludturan- walang
tugma at sukat.
Itinuturing na
pinakamodernong
anyo ng panullang
Filipino.
Tugma
Dalawang uri ng Tugma
Uri ng tugma na kung saan ang mga
huling salita sa bawat taludtod ay
nagtatapos sa patinig.
Slide 1
Uri ng tugma na kung saan ang huling letra
ng mga salita sa bawat taludtod ay
nagtatapos sa katinig.
Ay! Sayang na sayang, sayang na pag-ibig,
Sayang na singsing kong nahulog sa tubig:
Kung ikaw rin lamang ang makasasagip,
Mahanga’y hintiin kong kumati ang tubig.”
13
Sukat
Pagkakapare-pareho ng bilang ng
pantig ng dalawa o higit pang taludtod
sa isang saknong ng tula.
Kaurian ng Sukat
Wawaluhin
Wawaluhin- Mayroong walong (8) bilang
ng pantig sa bawat taludtod.
- Tinatawag din siyang dalit at korido.
Hindi tayo nabubuhay
ng ukol sa sarili lang,
bahagi ka ng lipunan,
na ating kinaaniban.
- Paglalakbay sa Buhay ni Ado Garces
-Mayroong labindalawang
(12) bilang ng pantig sa
bawat taludtod.
- Isang halimbawa rito ay
“awit”
Saknong
Panuto: Basahin ang mga sumusunod na mga
saknong ng tula. Tukuyin ito kung anong uri ito
ng tugma at ang sukat nito.
Hal:
Ang pera niya’y tinipid,
Sa guro ay di sumipsip.
Markang mataas, nakamit:
Tagumpay nga ang kapalit.
-Zoren Mercurio
1.Ang sugat ay kung tinanggap
Di daramdamin ang antak
Ang aayaw at di mayag
Galos lamang magnanaknak
2. Ang tamuneneng ko’y lumuha sa bundok.
Kasabay ang taghoy ng luha’t himutok;
Luha’y naging dagat along sumasalpok,
Ang tamuneneng ko’y sadyang napalaot.
3. Ang salita nati’y huwad din sa iba,
Na may alpabeto at sariling letra.
Na kaya nawala’y dinatnan ng sigwa,
Ang lunday sa lawa noong dakong una.
- Sa Aking Mga Kababata ni Jose Rizal
4. Ang Prinsesa’y nanahimik
sa malungkot niyang silid
si Don Pedro ay umalis
na may sugat sa dibdib
- Saknong 856 ng Ibong Adarna
5. O akasyang nalulungkot sa lansangan
Parang taong nagdarasal tuwing hapon
Kung umaga’y nakalahad iyang palad
At kung gabi’y nakatungo’t namamanglaw
-Ang akasya ni Jose Corazon De Jesus
6. Ako ay dinilim sa aking paglakad
At di ko malaman kung saan tatawag;
Ang lahat ng baga, may asong marahas,
At sa pagsama ko ang sagot ay layas.
- Ang Matanda ni Benigno Ramos
7. Sa edad kong labing-apat
Test paper ko ay panggulat
Ay! Sero ang nakasulat
Lukutin na’t gawing kalat
- Bagsak ni John Anthony Teodosio
8. Ngayo’y namamanglaw sa pangungulila
Ang ginagawa kong pang-aliw sa dusa
Nagdaang panaho’y inaalaala
Sa iyong larawa’y ninitang ginhawa.
- Kay Selya (Florante at Laura) ni Fransisco
Balagtas
9. Narito po’t tingnan ninyo
Kapirasong barong ito ,
May padala’y Ermitanyong
Sa aki’y nagpaparito
-Saknong 889 ng Ibong Adarna
10. “O, Birheng kaibig-ibig,
Ina naming nasa langit,
liwanagan yaring isip
nang sa layo’y di malihis.”
- Unang saknong ng Bernardo Carpio
Tulang Pasalaysay Tulang Liriko
Tulang Patnigan
Tulang
Pantanghalan/Dula
Apat na uri
ng tula
Tulang Pasalaysay
 Isang uri ng tula na nagsasalaysay
gamit ang mga elemento ng tula at
mayroong balangkas na pangyayari.
 Mga halimbawa ng tulang
pasalaysay: Epiko, Awit at
Korido, Karaniwang tulang
pasalaysay.
XXI
Tulang Liriko
 tulad ng isang soneto o ng isang oda, na
ipinapahayag ang mga saloobin at damdamin
ng makata. Ang kataga ng tulang liriko ay
ngayon karaniwang tinutukoy bilang ang mga
salita sa isang kanta.
 Halimbawa ng tulang liriko:
Awit, Soneto, Oda, Elehiya, dalit, Pasyon
XXI
Tulang Patnigan (Joustic
Poetry)
 Uri ng tula na kung saan naglalaban
ang magkabilang panig sa
pamamagitan ng pagtula.
 halimbawa ng tulang patnigan:
karagatan, duplo, balagtasan.
XXI
Tulang Dula
 Karaniwang itinatanghal sa theatro.Ito ay
patulang ibinibigkas na kung minsan ay
sinasabayan ng ritmo o melodiya ng isang
awitin.
 Naglalarawan ito ng mga tagpong lubhang
madula na maaaring makatulad ng, o dili
kaya’y naiiba sa nagaganap sa pang-araw-
araw na buhay.

Tula, elemento at uri nito

  • 1.
    “Magtanim ay dibiro Maghapong nakayuko Di naman makayuko Di na rin makaupo.” “Ako’y may alaga Asong mataba Buntot ay mahaba Makinis ang mukha.” VII
  • 4.
    Mga anyo ngtula Tradisyun al- mayroong tugma at sukat at piling-pili ang mga salita’t talinghaga. Blangkong berso- Mayroong sukat ngunit walang tugma Malayang taludturan- walang tugma at sukat. Itinuturing na pinakamodernong anyo ng panullang Filipino.
  • 5.
  • 6.
    Dalawang uri ngTugma Uri ng tugma na kung saan ang mga huling salita sa bawat taludtod ay nagtatapos sa patinig. Slide 1
  • 7.
    Uri ng tugmana kung saan ang huling letra ng mga salita sa bawat taludtod ay nagtatapos sa katinig. Ay! Sayang na sayang, sayang na pag-ibig, Sayang na singsing kong nahulog sa tubig: Kung ikaw rin lamang ang makasasagip, Mahanga’y hintiin kong kumati ang tubig.” 13
  • 8.
    Sukat Pagkakapare-pareho ng bilangng pantig ng dalawa o higit pang taludtod sa isang saknong ng tula.
  • 9.
  • 10.
    Wawaluhin- Mayroong walong(8) bilang ng pantig sa bawat taludtod. - Tinatawag din siyang dalit at korido. Hindi tayo nabubuhay ng ukol sa sarili lang, bahagi ka ng lipunan, na ating kinaaniban. - Paglalakbay sa Buhay ni Ado Garces
  • 12.
    -Mayroong labindalawang (12) bilangng pantig sa bawat taludtod. - Isang halimbawa rito ay “awit”
  • 13.
  • 15.
    Panuto: Basahin angmga sumusunod na mga saknong ng tula. Tukuyin ito kung anong uri ito ng tugma at ang sukat nito. Hal: Ang pera niya’y tinipid, Sa guro ay di sumipsip. Markang mataas, nakamit: Tagumpay nga ang kapalit. -Zoren Mercurio
  • 16.
    1.Ang sugat aykung tinanggap Di daramdamin ang antak Ang aayaw at di mayag Galos lamang magnanaknak 2. Ang tamuneneng ko’y lumuha sa bundok. Kasabay ang taghoy ng luha’t himutok; Luha’y naging dagat along sumasalpok, Ang tamuneneng ko’y sadyang napalaot.
  • 17.
    3. Ang salitanati’y huwad din sa iba, Na may alpabeto at sariling letra. Na kaya nawala’y dinatnan ng sigwa, Ang lunday sa lawa noong dakong una. - Sa Aking Mga Kababata ni Jose Rizal 4. Ang Prinsesa’y nanahimik sa malungkot niyang silid si Don Pedro ay umalis na may sugat sa dibdib - Saknong 856 ng Ibong Adarna
  • 18.
    5. O akasyangnalulungkot sa lansangan Parang taong nagdarasal tuwing hapon Kung umaga’y nakalahad iyang palad At kung gabi’y nakatungo’t namamanglaw -Ang akasya ni Jose Corazon De Jesus 6. Ako ay dinilim sa aking paglakad At di ko malaman kung saan tatawag; Ang lahat ng baga, may asong marahas, At sa pagsama ko ang sagot ay layas. - Ang Matanda ni Benigno Ramos
  • 19.
    7. Sa edadkong labing-apat Test paper ko ay panggulat Ay! Sero ang nakasulat Lukutin na’t gawing kalat - Bagsak ni John Anthony Teodosio 8. Ngayo’y namamanglaw sa pangungulila Ang ginagawa kong pang-aliw sa dusa Nagdaang panaho’y inaalaala Sa iyong larawa’y ninitang ginhawa. - Kay Selya (Florante at Laura) ni Fransisco Balagtas
  • 20.
    9. Narito po’ttingnan ninyo Kapirasong barong ito , May padala’y Ermitanyong Sa aki’y nagpaparito -Saknong 889 ng Ibong Adarna 10. “O, Birheng kaibig-ibig, Ina naming nasa langit, liwanagan yaring isip nang sa layo’y di malihis.” - Unang saknong ng Bernardo Carpio
  • 21.
    Tulang Pasalaysay TulangLiriko Tulang Patnigan Tulang Pantanghalan/Dula Apat na uri ng tula
  • 22.
    Tulang Pasalaysay  Isanguri ng tula na nagsasalaysay gamit ang mga elemento ng tula at mayroong balangkas na pangyayari.  Mga halimbawa ng tulang pasalaysay: Epiko, Awit at Korido, Karaniwang tulang pasalaysay. XXI
  • 23.
    Tulang Liriko  tuladng isang soneto o ng isang oda, na ipinapahayag ang mga saloobin at damdamin ng makata. Ang kataga ng tulang liriko ay ngayon karaniwang tinutukoy bilang ang mga salita sa isang kanta.  Halimbawa ng tulang liriko: Awit, Soneto, Oda, Elehiya, dalit, Pasyon XXI
  • 24.
    Tulang Patnigan (Joustic Poetry) Uri ng tula na kung saan naglalaban ang magkabilang panig sa pamamagitan ng pagtula.  halimbawa ng tulang patnigan: karagatan, duplo, balagtasan. XXI
  • 25.
    Tulang Dula  Karaniwangitinatanghal sa theatro.Ito ay patulang ibinibigkas na kung minsan ay sinasabayan ng ritmo o melodiya ng isang awitin.  Naglalarawan ito ng mga tagpong lubhang madula na maaaring makatulad ng, o dili kaya’y naiiba sa nagaganap sa pang-araw- araw na buhay.