Workshop action type en mentaal begeleiden

Workshop Action Type en mentaal begeleiden

Wie ben ik? Ton Kallenberg Hoofdopleider NBB Trainer/coach plm. 30 jaar Laatste jaren meer op meiden gericht (Lokomotief) Werkzaam als Directeur Onderwijs Bron presentatie: www.actiontype.nl Peter Murphy

Onderwerpen ‘ Theoretische’ handvaten om je team te benaderen Action Type (Myers-Briggs) Herkennen van fases van groepsprocessen en daarop in kunnen spelen Tuckman

Het verschil tussen de individu en het team Als je iets wilt met een speler; denk er even over moet na hoe je de speler op basis van zijn karakter het best kunt benaderen. Versus Hoe kun je de diversiteit onder de spelers zo gebruiken dat het team er baat bij heeft?

De coach, de speler en het temperament!

Totaal coachen Peter Murphy & Jan Huijbers Authentiek coachen in 4 stappen: Wees jezelf, sta voor wat je wilt bereiken Vertrouwensrelatie met de sporter Concentratie bij de wedstrijden, ontspanning bij het einde van de wedstrijden Coach op een individuele manier

WAT IS TALENT? Talent is een noodzakelijke bijzaak Beginnersgeluk Is als een kat in een donkere kamer. Action Type als hulpmiddel bij de ontwikkeling van talent “ Het gaat duidelijk niet om één ding. Maar om hoeveel, van wat en hoe.”

voorstellingskracht startklaar leermoment 1 2 3 4 5 Oproepen van succesvolle beelden Interne bioscoop Zinvolle feedback, bespreken van je eigen gedrag en pres- taties, evalueren d.m.v. denken, kijken, praten, schrijven Hervinden van presteren; uit een dip komen, sporten van- uit een positief perspectief volledige aandacht en concentratie tijdens de training; door de wedstrijd in be- slag genomen Gereed en vrij om te presteren loslaten concentratie kalme vastberadenheid GELOOF TOEWIJDING DISCIPLINE PLEZIER ZELFKENNIS OVERTUIGING DOEL Bron: Wheel of excellence Terry Orlick what if scenario worstcase scenario

Het dilemma van het coachen van talent contrôle stap voor stap éé n optie plannen afwachten creativiteit meerdere opties improviseren Kijk ook eens door de bril van de ander naar jezelf!

Opbouw van Action Type E I EXTRAVERT INTROVERT STIMULEREN Extraversion HOE RICHT U UW AANDACHT? Introversion T F DENKEN VOELEN BESLISSEN Thinking HOE NEEMT U BESLISSINGEN? Feeling J P OORDELEND AFWACHTEND LEEFSTIJL Judging HOE STAAT U tov. DE OMGEVING? Perceiving S N ZINTUIGLIJK I N TUÏTIE BELEVEN Sensing HOE NEEMT U INFORMATIE OP? i N tuïtion

Geeft er de voorkeur aan energie te halen uit de innerlijke wereld van gedachten, gevoelens en ideeën . Wordt gewaardeerd omdat je: Rustig bent Heel geconcentreerd werkt Nadenkt voor je iets zegt De indruk geeft echt te luisteren Irriteert anderen soms omdat je: Niet altijd spontaan bent Meer tijd nodig hebt om je uit te drukken Soms moeilijk te doorgronden bent Geeft er de voorkeur aan energie te halen uit de buitenwereld van activiteit, mensen en dingen. Wordt gewaardeerd omdat je: Gemakkelijk contact legt Sfeer brengt in een groep Een onuitputtelijke bron van energie lijkt en enthousiast bent Irriteert anderen soms omdat je: Luidruchtig en druk kan zijn Wel eens oppervlakkig overkomt Anderen wel eens onderbreekt E I EXTRAVERT INTROVERT STIMULEREN Extraversion HOE RICHT JIJ JOUW AANDACHT? Introversion

Geeft er de voorkeur aan zich te concentreren op patronen, verbanden en mogelijke betekenissen. Wordt gewaardeerd omdat je: Creatief bent Toekomstgericht bent en visie hebt Steeds nieuwe manieren zoekt om iets te doen Irriteert anderen soms omdat je: Van de hak op de tak kan springen Af en toe met het hoofd in de wolken lijken te lopen Dingen nogal chaotisch kan aanpakken Geeft er de voorkeur aan zich te concentreren op informatie verworven via de vijf zintuigen en op praktische toepassingen. Wordt gewaardeerd omdat je: Weet waarover je praat Oog hebt voor detail en feiten Nauwkeurig en precies bent Realistisch plant Irriteert anderen soms omdat je: Steeds meer informatie nodig hebt Wel eens doorboomt over details Door de bomen soms het bos niet meer ziet S N ZINTUIGLIJK I N TUÏTIE BELEVEN Sensing HOE NEEM JIJ INFORMATIE OP? Intuïtion

T F DENKEN VOELEN BESLISSEN Thinking HOE NEEM JIJ BESLISSINGEN? Feeling Geeft er de voorkeur aan beslissingen te baseren op een waarderingsproces en houdt daarbij rekening met wat er belangrijk is voor mensen. Wordt gewaardeerd omdat je: Zo respectvol bent Aandacht hebt voor iedereen Een gevoel van betrokkenheid creert Altijd een medemens voorop stelt Irriteert anderen soms omdat je: Wel eens overgevoelig bent Niet altijd rechtuit bent Opmerkingen sterk persoonlijk aantrekt Geeft er de voorkeur aan beslissingen te baseren op logica en een objectieve analyse van oorzaak en gevolg. Wordt gewaardeerd omdat je: Alles logisch aanpakt Consequent bent Rechtuit durf te zijn Knopen makkelijk doorhakt Irriteert anderen soms omdat je: Koel en afstandelijk kan overkomen Af en toe teveel op ratio en logica terugvalt bij je beslissingen Kritiek wel eens op een kwetsende manier gebruikt

J P GECONTROLEERD AFWACHTEND LEEFSTIJL Judging HOE STA JIJ TOV. DE OMGEVING? Perceiving Houdt van een flexibele, spontane aanpak en geeft er de voorkeur aan alle opties open te houden. Wordt gewaardeerd omdat je: Vlot met veranderingen omgaat Heel ongedwongen en flexibel overkomt Op het laatste moment extra energie ontwikkelt Optimistisch bent Irriteert anderen soms omdat je: Nonchalant met je tijd omspringt Niet altijd lijkt te weten wat je wil Wel eens op je beslissing terugkomt Houdt van een geplande, georganiseerde levenshouding en geeft er de voorkeur aan dat alles beslist is. Wordt gewaardeerd omdat je: Heel betrouwbaar bent Veel waarde hecht aan afspraken Zaken wil afronden Snelle beslisser bent Irriteert anderen soms omdat je: Alles vooraf wil plannen Wel eens kregelig wordt als iemand op zijn beslissing terugkomt Voorspelbaar en saai kan overkomen

Verdeling in vier categorieen Vaklui ESTP / ESFP / ISTP / ISFP Wachter ESTJ / ESFJ / ISTJ / ISFJ Rationalist ENTJ / ENTP / INTJ / INTP Idealist ENFP / ENFJ / INFP / INFJ

Interactie voorkeur Koers uitzetten Directief reagerend Inzet voor plan van actie Waarde: de groep op de route houden Weloverwogen besluitvorming Wil het proces volgen Achter de schermen Informatief reagerend Inzet voor beste resultaat Waarde: ondersteunen van het groepsproces Raad geven bij de besluitvorming Wil richting proces beinvloeden Leiding nemen Directief agerend Inzet voor afronding Waarde: groep richting doel leiden Snelle besluitvorming Wil resultaten zien INFJ, INTJ, ISTJ, ISTP INFP, INTP, ISFJ, ISFP ENFJ, ENTJ, ESTJ, ESTP ENFP, ENTP, ESFJ, ESFP Bron: vrij naar Linda Berens In gang zetten Informatief agerend Inzet om mee te doen Waarde: versnellen van het groepsproces Stimulerende besluitvorming Wil aandacht voor interactie binnen proces

Temperament voorkeur WACHTER Verantwoordelijkheid Stabiliteit, Logistiek Controle RATIONALIST Kennis Competentie Strategie, Visionair ISTJ ESTJ ISFJ ESFJ INFP ENFP INFJ ENFJ INTP ENTP INTJ ENTJ IDEALIST Groei, Integriteit Diplomatie Katalysator ISTP ESTP ISFP ESFP Is alles wat je zegt en doet - Is alles wat je voelt en denkt - Is alles wat je nodig hebt VAKMAN Variatie,Impact Risicobereidheid Tactiek, Doen

Conflict voorkeur WACHTER VERMIJDEN Ik wil het niet meemaken RATIONALIST SAMENWERKEN Ik wil een win-win scenario ISTJ ESTJ ISFJ ESFJ INFP ENFP INFJ ENFJ INTP ENTP INTJ ENTJ IDEALIST TOEDEKKEN Ik wil het niet zien ISTP ESTP ISFP ESFP VAKMAN WEDIJVEREN Ik wil winnen

Vaklui Zijn vaak impulsief, energiek, warmbloedig en praktisch Zintuiglijk ingesteld Houden van spanning, opwinding en risico’s nemen Ze hebben aanleg voor tactiek en zijn geboren onderhandelaars Motto: Pluk de dag ! Kernbehoefte: Vrijheid om te handelen en mogelijkheid om invloed uit te oefenen Moeten gecoacht worden op: Beginnersgeest (fris, speels, variatie, vrij)

Vaklui ESTP = Promotors = spontane risiconemers met een groot vermogen tot het inschatten van anderen, wat ze gebruiken om mensen te overtuigen. Door hun grote improvisatievermogen zijn ze in staat innovatieve oplossingen te vinden voor problemen. Zijn altijd in beweging, snel verveeld, hekel aan theorie en intuïtie, maar wel enthousiast, praktisch, creatief, charmant, gevat en een inspirator voor anderen. ESFP = Performers = hebben levenslust en zijn plezierig in de omgang maar hebben moeite met innige contacten. Ze kunnen irritatie oproepen als ze hun afspraken niet nakomen of te weinig “commitment” tonen. (vb. Romario) ISTP = Ambachtsman = optimistisch, loyaal, trouw en goed in actie georiënteerde taken. Ze kunnen zonder dat ze het weten gevoelens van anderen kwetsen of zonder dat ze het iets kunnen schelen. Ze zijn zwak in het uiten van hun gevoelens en zijn communicatief beperkt. ISFP = Componist = zijn impulsieve, warme, rustige mensen die zich niet gemakkelijk openstellen voor anderen. Ze zijn erg zintuiglijk ingesteld en hebben een hekel aan autoriteit en laten zich leiden door hun eigen waarden. Zijn erg perfectionistisch wat anderen doen maakt hen niet uit. (vb. Ruud van Nistelrooy)

Wachters Zijn vaak betrouwbare, zorgzame en precieze mensen die deel willen uitmaken van een groep Ze houden van duidelijkheid, georganiseerdheid en een duidelijke structuur Ze zijn kwetsbaar als processen onvoorziene wendingen aannemen Ze hebben duidelijke beelden hoe het wel moet en hoe het toch nog fout kan gaan (faalangst) Motto: Als iedereen zich aan de regels zou houden, zou alles op rolletjes lopen ! Kernbehoefte: Lidmaatschap (erbij horen), plicht en verantwoordelijkheid Moeten gecoacht worden op: Taakacceptatie

Wachters ESTJ = Supervisors = zijn geboren leiders met een groot plichtsgevoel. Ze stralen zelfvertrouwen uit, zijn energiek en zien graag snel resultaten van hun inspanningen. Ze zijn uitzonderlijk begaafd in het ontwerpen van systemen. Gewetensvol, praktisch, realistisch, betrouwbaar en koesteren zekerheid voor zichzelf en hun dierbaren. ESFJ = Verzorgers = zijn warm, behulpzaam, tactvol, grondig en energiek. Aangezien zij tradities en zekerheden waarderen, leiden zij stabiele levens die rijk zijn aan contacten met vrienden en familie. Zij worden door anderen vooral gewaardeerd als trouwe vrienden . ISTJ = Plichtvervullers = zijn capabele, logische, redelijke en effectieve mensen met een diepe drang naar een veilig en vredig bestaan. Ze zijn zeer effectief in het bereiken van hun doelen. Hun verlangen om beproefde systemen los te laten op de feiten van alledag maakt dat zij zich blijmoedig door enorme hoeveelheden routinewerk ploegen. ISFJ = Loyalisten = zijn warm, vrijgevig, betrouwbaar, verantwoordelijk, gevoelig en in staat dingen gladjes te doen verlopen, maar ze zijn ook al te kritisch op zichzelf. Eigenlijk zouden zij zichzelf de warmte en liefde moeten geven die zij zo vrijelijk aan anderen schenken.

Rationalisten Zijn vaak eeuwige leerlingen (altijd op zoek om zichzelf te verbeteren) Hun taalgebruik is vaak gericht op concepten, systemen en ideeën Zelfcontrole is erg belangrijk voor hen Emoties vinden ze onhandig en onfunctioneel omdat hun F-functie zwak ontwikkelt is Ze komen flegmatiek over, maar dat is vaak uiterlijke schijn Motto: Kennis is vaardigheid ! Kernbehoefte: Zelfcontrole en kennis Moeten gecoacht worden op: Heldere waarneming

Rationalisten ENTJ Veldheren = zijn vaak lange termijn denkers met een grote capaciteit voor het vertalen van mogelijkheden in actieplannen. Het zijn krachtige persoonlijkheden die makkelijk hun doelen bereiken. Ze zijn recht door zee, nemen hun verplichtingen zeer serieus, zijn in staat relaties te verbreken zonder om te kijken en hebben extreem hoge verwachtingen en standaarden. Ze zijn meesters in het hanteren van stress, maar als de stress hen overmeestert, exploderen zij als een vulkaan met gruwelijke woedeaanvallen en zware paranoia. (vb. Louis van Gaal) ENTP = Uitvinders = zijn creatief, flexibel, intelligent, nieuwsgierig, theoretisch, visionair en doelgericht. Zij laten zich inspireren door ideeën en weten met hun enthousiasme en verbale vaardigheden anderen aan boord van hun ondernemingen te trekken. Omdat zij hun beslissingen strikt rationeel nemen, kunnen zij mensen soms ongewild kwetsen. INTJ = Masterminds = zijn vrijwel altijd zeer complete individuen met een diep inzicht in het grote plaatje. Het zijn werkers, geen spelers, altijd pogend hun inzichten om te zetten in plannen van aanpak. Als iemand innovaties kan brengen in zijn sport, dan is het wel een mastermind. Ook op persoonlijk niveau kan een mastermind die tolerantie praktiseert en zich inspant om effectief te leren communiceren, een rijk leven leiden. INTP = Architecten = zijn snel van begrip, origineel, vernieuwend, accuraat, enthousiast, goedgeluimd, dwars en razend knappe denkers in structuren. Ze zijn de pioniers van nieuw gedachtegoed in de samenleving. Focussen en in de zone komen gaat bij hun vanzelf.

Idealisten Zijn vaak complexe en unieke personen Zijn lang op zoek naar zichzelf en willen van betekenis zijn voor de mensheid Hebben een krachtige intuïtie, zijn gevoelig, creatief en hebben een rijke verbeelding Zijn optimistisch, enthousiast en gericht op het goede in mensen (wereldverbeteraars) Motto: Ik geloof in het menselijk potentieel en ik wil mijn beste zelf worden! Kernbehoefte: Zelfontplooiing en zingeving Moeten gecoacht worden op: Concentratie

Idealisten ENFP = Inspirators = zijn charmante, ingenieuze, inspirerende, risiconemende, sensitieve, op mensen gerichte individuen met een brede waaier aan capaciteiten. Zij hebben veel te geven als zij betrokken blijven, dingen afmaken in hun werk en in hun relaties en een heel klein beetje leren autoriteit te accepteren. (vb. Pieter v/d Hoogenband) ENFJ = Leraren = zijn charmante, warme, creatieve individuen met een rijk inzicht. Zij worden gewaardeerd om hun speciale gave potentieel voor groei te zien in anderen en om hun oprechte verlangen mensen te helpen. Vrijgevig en zorgzaam als zij zijn, moeten zij erop letten ook aan hun eigen behoeften te voldoen. INFP = Helers = zijn zeldzame, intelligente, theoretisch ingestelde, creatieve wezens die vaak moeite hebben hun plaats in de wereld te vinden. Het zijn zelfmotivators die een gebrek aan structuur in hun leven kunnen hebben. Zij hebben diepe intuïties van andere mensen en weten in een oogwenk wat hen drijft en welke richting zij uit zullen gaan. Ze zijn zeer sensitief en meten alles af aan hun waarden . INFJ = Raadgevers = zijn vriendelijke zorgzame, complexe en hogelijk intuïtieve individuen met een direct en groot inzicht in anderen. Grote delen van hun persoonlijkheid houden zij verborgen, ook omdat zij niet zouden weten hoe dat allemaal uit te leggen. Zij zijn de steun en toeverlaat van hun vrienden en vinden het heerlijk als zijnde gids mogen zijn bij hun persoonlijkheidsontwikkeling.

Wat betekent dat in de praktijk? Stel: je houdt als coach een voorbespreking De vaklui speelsters willen het graag gaan doen, dus het moet allemaal niet te lang duren! De wachters speelsters willen duidelijk weten wat hun taken en plichten zijn! De rationalisten speelsters kun je alleen prikkelen als je spannende vooruitzichten voorschotelt! De idealisten speelsters moeten geconcentreerd blijven want anders verliezen ze de aandacht !

Wat betekent het nog meer? Stel: we trainen op 100% techniek De vaklui speelsters willen vrijheid in handelen ! De wachters speelsters spelen het systeem zoals afgesproken ! De rationalisten speelsters willen graag hun kennis delen ! De idealisten speelsters vragen zich af of deze oefening wel zin heeft en of het wel bijdraagt aan hun persoonlijke ontwikkeling !

En ook! Stel: er is een irritatie binnen de groep omdat er mensen zijn die structureel te laat komen De vaklui speelsters vinden het allemaal wel best, het had hun ook kunnen overkomen! De wachters speelsters vinden dat iedereen zich aan de afspraken had moeten houden! De rationalisten speelsters zien de functionaliteit van de discussie niet echt in! De idealisten speelsters geloven hun medesporters als deze zegt dat het nooit meer zal gebeuren!

Tips Verbind eigen profiel en temperament met dat van de ander. Maak overeenkomsten en verschillen complementair Werk vooral aan sterke punten en neem zwakke punten mee; die gave gaat het verschil maken. Coach op aandacht / concentratie. Zelfkennis is de basis van succes. KISS: keep it simple, stupid and solid. Focus op het proces, niet op winnen. Geef de ander vooral wat-ie nodig heeft, niet wat-ie wil.

Conclusie Accepteer elkaars verschillen Bewonder elkaars talenten op weg naar het gemeenschappelijke doel voor het team en jezelf

Samenvatting groepsproces Forming (Een groep vormen, elkaar leren kennen Storming (Conflicten tussen eigen belangen en teambelangen) Norming (Vaststellen van gemeenschappelijke teamnormen en -waarden) Performing (Doelen bereiken, optimale samenwerking leidt tot prestatie) Adjourning (Mourning) Ontbinden, wederzijdse afhankelijkheid wordt minder

Teamontwikkeling Forming Elkaar leren kennen De groep leren kennen Afhankelijkheid bepalen Gezamenlijke identiteit (gevoel van ‘erbij horen’) Fase katalysatoren Groepsactiviteiten (kamp, eten, toernooi) Niet-sportgerelateerde spellen (kennismakingsspel, interview)

Teamontwikkeling Storming Onenigheid over procedures Expressie van ontevredenheid Spanning tussen leden Verzet tegen leider Kritiek op ideeen Fase katalysatoren Schep kaders waarbinnen een conflict aanwezig mag zijn Stel je als coach op als vertrouwensersoon Creeer een situatie die storming oproept bijvoorbeeld spelen tegen sterkere tegenstanders, scherp trainen)

Teamontwikkeling Norming Vastzetten van standaarden en rollen Communicatie “ Wij”-gevoel wordt gedefinieerd en gespecificeerd Fase katalysatoren Spreek routines af (wedstrijdvoorbereiding, nabespreking) Maak afspraken met door het team bedachte sancties (bijvoorbeeld te laat komen) Deel teamrollen toe

Teamontwikkeling Performing Doelen bereiken Hoge taakorientatie Wederzijdse oplossingsgerichte cooperatie Fase katalysatoren Taakgericht coachen Zelfredzaamheid en verantwoordelijkheid bij het team

Teamontwikkeling Adjourning (Mourning) Beeindigen van rollen Reductie van afhankelijkheid Terugtrekken op zichzelf Fase katalysatoren Sluit goed af bijvoorbeeld slotevaluatie)

Wat betekent dit bij: doelen stellen? Criteria Inspireert dit doel mij? Daagt het me uit? Bereik ik het doel met mijn normale techniek ? Kan ik nagaan of ik mijn doel bereikt heb? Is het te meten? Ligt mijn doel in het heden? Hangt het bereiken van het doel alleen van mij af? Valkuilen en gevaren Te veel doelen stellen in te weinig tijd. Het niet erkennen van individuele verschillen. Te algemene doelen stellen. Het niet aanpassen van doelen als blijkt dat ze te hoog of te laag zijn. Het ontbreken van proces doelen. Het ontbreken van een sfeer waarin het stellen van doelen geaccepteerd wordt. Soorten Droomdoel (1 e op een WK of OS)? Reëel doel (in Nederlands Team of in Dames 1)? Lange termijn doel (Nederlands Kampioen D1 2015)? Middellange termijn doel (enkele wedstrijden)? Korte termijn doel (voor de wedstrijd doe ik : ...... vroeg naar bed bijv.) Doel van de dag (niet verknallen, lekker spelen, winnen, zo snel mogelijk, enz.) " Ik doe mijn best" is geen goed doel. Is te vrijblijvend en niet te meten.

Workshop action type en mentaal begeleiden

More Related Content

What's hot

Similar to Workshop action type en mentaal begeleiden

More from Ton Kallenberg

Workshop action type en mentaal begeleiden