Research Article
BibTex RIS Cite

Dijitaleşme Sürecinde E-Ticaret Faaliyetlerinin Sektörel Bazda Değerlendirilmesi

Year 2025, Volume: 12 Issue: 1, 137 - 151, 22.06.2025
https://doi.org/10.30803/adusobed.1669691

Abstract

İnternetin yaygınlaşması ve kullanıcı sayısının artış göstermesiyle beraber, sayıları artan e-ticaret siteleri karşısında tüketiciler geleneksel satın alma alışkanlıkları yanı sıra online satın alma davranışına uyum göstermeye başlamıştır. Bu değişim e-ticaret hacminin toplam ticaret hacmi içindeki payında da bir etki göstermiştir.
Bu çalışmanın amacı, dijital dönüşümün işletmelerin ticari faaliyetleri ve tüketici davranışlarında nasıl bir değişime neden olduğunu ortaya koymaktır. Bu amaçla, dijitalleşmenin e-ticaret ve tüketici davranışlarında yarattığı etki belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada, dijitalleşme, e-ticaret, tüketici davranışları ve online satın alma davranışı kavramsal olarak açıklanmış; güncel istatistiksel veriler çerçevesinde e-ticaret hacminde yaşanan değişimin bir karşılaştırılması yapılmıştır. İkincil veriler kullanılarak e-ticarette yaşanan değişim yıllar itibariyle incelenmiştir.
Çalışmada incelenen dönemler itibariyle yapılan analiz sonuçları e-ticaretteki büyümeyi göstermektedir. E-ticaret hacmi her yıl ivme kazanarak artmaktadır. E- ticaret hacmi 2013 yılında 14 milyar TL iken 2023 yılında 1855 milyar TL’ye ulaşmıştır. Artış oranı 11 yıllık süreçte hem ilk yıla hem de önceki dönemlere göre katlanarak gerçekleşmiştir. Örneğin 2023 yılında 2019 yılına göre 12,64 kat oranında bir artış gerçekleşmiştir. Yine 2023 yılında 2022 yılına göre artış oranı ise %132 olarak gerçekleşmiştir.
E-ticaret hacmindeki artışların yanısıra, genel ticaret içindeki e-ticaretin oranının yıllar itibariyle artış eğiliminde olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın son kısmında sektör bazında e-incelenmiş, incelenen yıllar içinde öne çıkan sektörler belirlenmiştir.

References

  • A. Şenbayram, E. (2023). Artan E-Ticaret Hacminin İstihdam Sağlama Noktasında Kent Ekonomisine Etkisi. Social Sciences Research Journal, 12 (1), 138-147.
  • Akther, F. (2023). E-commerce in India: Trends, Hurdles, and Growth Opportunities. Formosa Journal of Science and Technology (FJST). 2(10); 2871-2880.
  • Aslan, E. ve Manavgat, G. (2021). Yeni Ekonomide Teknolojik Gelişmelerin Uluslararası Rekabet Gücüne Etkisi: Türkiye’de E-Ticaret SWOT Analizi. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 8(14); 67-92. Bozdağ, D. ve Yıldırım, Z. (2023). Türkiye’de E-ticaret üzerinden perakende mal ve hizmet alım sıklığının İBBS-1’ e göre karşılaştırılması; hanehalkı için multinomial logit model analizi. Turkish Studies - Economy, 18(4), 1265-1282.
  • Criveanu, M.M. (2023). Investigating Digital Intensity and E-Commerce as Drivers for Sustainability and Economic Growth in the EU Countries. Electronics (12), 2318.
  • Daloğlu, P. ve Sarıdoğan, N. (2023). Analysing the Effecte of the Global Pandemic on the Retail Sector in Turkey’s Economy. Eurasian Academy of Sciences Social Sciences Journal. (50), 57-70.
  • Ersezer Ö. ve Altun D.D. (2024). Dijitalleşme Sürecinde Türkiye’de E-Ticaret. İşletme ve Girişimcilik Araştırmaları Dergisi, (4), 14-25
  • Eryiğit, V. ve Özdemir, L. (2023). Covid-19 pandemi döneminde yükseliş gösteren sektörler: E-ticaret. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 83-99.
  • Haji, K. (2021). E-commerce development in rural and remote areas of BRICS countries. Journal of Integrative Agriculture, 20(4), 979–997.
  • Irmak, E. (2023). Uluslararası Ticarette Dijitalleşme: E-Ticaret Kapsamında E- İhracat. The Journal of Social Science. 7(14), 180-200.
  • Özdemir, S. (2023).Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Yılında E-Ticaret Sektörü Rakamları ve Değerlendirmeler, Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 9 (71),4164-176.
  • Savrul Kılınc, B. ve Akın, F. (2021). Koronavirüs Salgınının Türkiye’de E-Ticaret Sektörüne Etkileri, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, Özel Sayı; 87-97.
  • Sivaslıgil, A.C.(2003). Sosyal Bilimler için AraştırmaTeknikleri ve Temel İstatistik Bilgileri, İzmir.
  • T.C. Ticaret Bakanlığı (2023). Türkiye’de E-Ticaretin Görünümü Raporu. E-Ticaret Bilgi Platformu. 22.08.2024 tarihinde https://ticaret.gov.tr/duyurular/turkiyede-e-ticaretin-gorunumu-raporu adresinden erişildi.
  • TÜBİSAD, DELOİTTE, ETİD Ortak Çalışması: Türkiye’de E-Ticaret Pazar Tanımlama ve Pazar Büyüklüğü Ölçümleme Çalışması Raporları. 1 Ekim 2021 tarihinde https://tubisad.org.tr adresinden erişildi.
  • Yang, L.; Liu, J. ve Yang, W. (2023). Impacts of the Sustainable Development of Cross-Border E-Commerce Pilot Zones on Regional Economic Growth. Sustainability (15), 13876.

Sectoral Evaluation of E-Commerce Activities in the Digitalization Process

Year 2025, Volume: 12 Issue: 1, 137 - 151, 22.06.2025
https://doi.org/10.30803/adusobed.1669691

Abstract

With the spread of the internet and the increase in the number of users, consumers have started to adapt to online purchasing behavior in addition to traditional purchasing habits in the face of the increasing number of e-commerce sites. This change has also had an impact on the share of e-commerce volume in the total trade volume.
The purpose of this study is to reveal how digital transformation causes changes in the commercial activities and consumer behavior of businesses. For this purpose, the impact of digitalization on e-commerce and consumer behavior was determined. In the study, digitalization, e-commerce, consumer behavior and online purchasing behavior were explained conceptually; a comparison was made of the change in e-commerce volume within the framework of current statistical data. The change in e-commerce was examined over the years using secondary data.
The analysis results for the periods examined in the study show the growth in e-commerce. E-commerce volume increases rapidly every year. While e-commerce volume was 14 billion TL in 2013, it reached 1855 billion TL in 2023. The increase rate has been exponential in the 11-year period compared to both the first year and the previous periods. For example, in 2023, there was an increase of 12.64 times compared to 2019. Again, in 2023, the increase rate compared to 2022 was 132%.
In addition to the increases in e-commerce volume, it has been determined that the proportion of e-commerce in general trade has tended to increase over the years. In the last part of the study, e-commerce was examined on a sector basis, and the prominent sectors in the examined years were determined.

References

  • A. Şenbayram, E. (2023). Artan E-Ticaret Hacminin İstihdam Sağlama Noktasında Kent Ekonomisine Etkisi. Social Sciences Research Journal, 12 (1), 138-147.
  • Akther, F. (2023). E-commerce in India: Trends, Hurdles, and Growth Opportunities. Formosa Journal of Science and Technology (FJST). 2(10); 2871-2880.
  • Aslan, E. ve Manavgat, G. (2021). Yeni Ekonomide Teknolojik Gelişmelerin Uluslararası Rekabet Gücüne Etkisi: Türkiye’de E-Ticaret SWOT Analizi. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 8(14); 67-92. Bozdağ, D. ve Yıldırım, Z. (2023). Türkiye’de E-ticaret üzerinden perakende mal ve hizmet alım sıklığının İBBS-1’ e göre karşılaştırılması; hanehalkı için multinomial logit model analizi. Turkish Studies - Economy, 18(4), 1265-1282.
  • Criveanu, M.M. (2023). Investigating Digital Intensity and E-Commerce as Drivers for Sustainability and Economic Growth in the EU Countries. Electronics (12), 2318.
  • Daloğlu, P. ve Sarıdoğan, N. (2023). Analysing the Effecte of the Global Pandemic on the Retail Sector in Turkey’s Economy. Eurasian Academy of Sciences Social Sciences Journal. (50), 57-70.
  • Ersezer Ö. ve Altun D.D. (2024). Dijitalleşme Sürecinde Türkiye’de E-Ticaret. İşletme ve Girişimcilik Araştırmaları Dergisi, (4), 14-25
  • Eryiğit, V. ve Özdemir, L. (2023). Covid-19 pandemi döneminde yükseliş gösteren sektörler: E-ticaret. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 83-99.
  • Haji, K. (2021). E-commerce development in rural and remote areas of BRICS countries. Journal of Integrative Agriculture, 20(4), 979–997.
  • Irmak, E. (2023). Uluslararası Ticarette Dijitalleşme: E-Ticaret Kapsamında E- İhracat. The Journal of Social Science. 7(14), 180-200.
  • Özdemir, S. (2023).Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Yılında E-Ticaret Sektörü Rakamları ve Değerlendirmeler, Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 9 (71),4164-176.
  • Savrul Kılınc, B. ve Akın, F. (2021). Koronavirüs Salgınının Türkiye’de E-Ticaret Sektörüne Etkileri, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, Özel Sayı; 87-97.
  • Sivaslıgil, A.C.(2003). Sosyal Bilimler için AraştırmaTeknikleri ve Temel İstatistik Bilgileri, İzmir.
  • T.C. Ticaret Bakanlığı (2023). Türkiye’de E-Ticaretin Görünümü Raporu. E-Ticaret Bilgi Platformu. 22.08.2024 tarihinde https://ticaret.gov.tr/duyurular/turkiyede-e-ticaretin-gorunumu-raporu adresinden erişildi.
  • TÜBİSAD, DELOİTTE, ETİD Ortak Çalışması: Türkiye’de E-Ticaret Pazar Tanımlama ve Pazar Büyüklüğü Ölçümleme Çalışması Raporları. 1 Ekim 2021 tarihinde https://tubisad.org.tr adresinden erişildi.
  • Yang, L.; Liu, J. ve Yang, W. (2023). Impacts of the Sustainable Development of Cross-Border E-Commerce Pilot Zones on Regional Economic Growth. Sustainability (15), 13876.
There are 15 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Econometric and Statistical Methods, Microeconomics (Other), Consumer Behaviour
Journal Section Articles
Authors

Mesut Çakır 0000-0003-4980-1047

Publication Date June 22, 2025
Submission Date April 3, 2025
Acceptance Date May 21, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 12 Issue: 1

Cite

APA Çakır, M. (2025). Dijitaleşme Sürecinde E-Ticaret Faaliyetlerinin Sektörel Bazda Değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(1), 137-151. https://doi.org/10.30803/adusobed.1669691
AMA Çakır M. Dijitaleşme Sürecinde E-Ticaret Faaliyetlerinin Sektörel Bazda Değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. June 2025;12(1):137-151. doi:10.30803/adusobed.1669691
Chicago Çakır, Mesut. “Dijitaleşme Sürecinde E-Ticaret Faaliyetlerinin Sektörel Bazda Değerlendirilmesi”. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 12, no. 1 (June 2025): 137-51. https://doi.org/10.30803/adusobed.1669691.
EndNote Çakır M (June 1, 2025) Dijitaleşme Sürecinde E-Ticaret Faaliyetlerinin Sektörel Bazda Değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 12 1 137–151.
IEEE M. Çakır, “Dijitaleşme Sürecinde E-Ticaret Faaliyetlerinin Sektörel Bazda Değerlendirilmesi”, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol. 12, no. 1, pp. 137–151, 2025, doi: 10.30803/adusobed.1669691.
ISNAD Çakır, Mesut. “Dijitaleşme Sürecinde E-Ticaret Faaliyetlerinin Sektörel Bazda Değerlendirilmesi”. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 12/1 (June2025), 137-151. https://doi.org/10.30803/adusobed.1669691.
JAMA Çakır M. Dijitaleşme Sürecinde E-Ticaret Faaliyetlerinin Sektörel Bazda Değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2025;12:137–151.
MLA Çakır, Mesut. “Dijitaleşme Sürecinde E-Ticaret Faaliyetlerinin Sektörel Bazda Değerlendirilmesi”. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol. 12, no. 1, 2025, pp. 137-51, doi:10.30803/adusobed.1669691.
Vancouver Çakır M. Dijitaleşme Sürecinde E-Ticaret Faaliyetlerinin Sektörel Bazda Değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2025;12(1):137-51.