Translation
BibTex RIS Cite

Arap Sesbilimi Açısından Sâkin Nûn ve Hükümleri

Year 2025, Issue: 4, 45 - 61, 30.06.2025

Abstract

Bu araştırma, tecvid ilminde sâkin nûn olarak bilinen seste ortaya çıkan hükümleri sesbilim ilminin verileri ışığında açıklamayı amaçlamaktadır. Araştırma sonucunda, nûn sesinin, söz konusu hükümlere maruz kalmasının iki sebebe dayandığı tespit edilmiştir: Bunlardan birincisi, nûn sesinin mahreci ile ilgilidir; zira nûn, çift yönlü mahrece sahip bir sestir, yani aynı anda hem ağız (lesevî/dişyuvasıl) hem de burun mahreci (enfî/genizsil) kullanılarak telaffuz edilmektedir. İkincisi ise nûn sesinin Arap dilinde sıkça kullanılmasıdır. Sâkin nûn hükümlerinin fonolojik açıdan açıklanmasına gelince ise araştırma, sâkin nûnun maruz kaldığı hükümlerin -farklı isimlendirilmiş hükümler olmasına rağmen- mahreç bölgeleri açısından tek bir şeye dayandığını ortaya koymuştur; o da şudur ki, bütün bu hükümlerin oluşması esnasında nûn sesinin iki mahrecinden biri, ya ağız ya da burun mahreci değişmektedir. Bu değişiklik, nûn ile yanındaki ses arasında bir mümasele sağlamak amacıyla gerçekleşmektedir. Bununla birlikte tüm bu hükümlerde nûn sesinin ağız mahrecinin, kendisine komşu olan sesi andıracak şekilde değiştiği, fakat sadece ğunnesiz idğamda nûn sesinin ağız mahrecinin sabit kaldığı ve burun mahrecine ihtiyaç duymadığı gözlemlenmiştir. Söz konusu hükümler işitsel açıdan tek bir şekilde değil, farklı şekillerde ortaya çıkmaktadır ve işitsel olarak ortaya çıkan bu durumlar, tecvid âlimlerinin de sâkin nûn için belirttiği hükümler olan izhâr, ihfâ, iklab, ğunneli idğam ve ğunnesiz idğamdır.

Ethical Statement

Bu makalenin tercüme edilip yayımlanması için yazarı Mahmoud OBAİDAT'tan izin alınmıştır.

References

  • Abdu’t-tevvâb, Ramazan. et-Tetavvuru’l-luğavî mezâhiruhû ve ilelühû ve kavânînuhû. Kahire: Mektebetü’l-Hancî, 1983.
  • Abduttevvâb, Ramazan. el-Medhal ilâ ilmi’l-luğa. Kahire: Mektebetu’l-hancî, 1995.
  • Abdülbâkî, Dâhî. Lüğatü Temîm dirâse vasfiyye târîhiyye. Kahire: el-Hey’etü’l-âmme, 1985.
  • Bişr, Kemal. İlmu’l-esvât. Kahire: Dâru ğarîb, 2000.
  • Cantineau, Jean. Dürûsun fî ilmi esvâti’l-Arabiyye, çev: Sâlih el-Kırmâdî. Tunus: Câmiatu Tunus, 1966.
  • Ferâhîdî, Halil bin Ahmed el-. el-Ayn. thk: Mehdî el-Mahzûmî ve İbrahim es-Semarrâî Kum/İran: Dâru’l-hicre, 1984.
  • Firuzabâdî. Basâiru zevi't-temyîz fi latâifi'l-kitâb-i'l-Aziz, thk: Muhammed Ali Naccar. Kahire: Meclisü’l-a’la li’ş-şüûni’l-İslâmiyye, 1973.
  • Hamed, Ğânim Kaddûri el-. ed-Dirâsâti’s-savtiyye ınde ulemâi’t-tecvîd. Amman: Dâru Ammâr, 2007.
  • Hassan, Temmâm. Menâhicü’l-bahs fi’l-luğa. Kahire: Mektebetü’l-Angelo el-Mısriyye, 1954.
  • İbn Cinnî. el-Hasâis, thk: Muhammed Ali en-Neccâr. Beyrut: Dâru’l-kitâbi’l-Arabî, ty.
  • İbn Cinnî. Sırru sına’ati’l-i’râb. thk: Hasan Hindâvî. Dimeşk: Dâru’l-Kalem,1985.
  • İbnü’l-Cezerî. en-Neşr fi’l-kıraâti’l-aşr. thk: Ali Dabba’. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, ty.
  • İbnü’s-Serrâc. el-Usûl fî’n-nahv, thk: Abdu’l-huseyn el-Fetlî. Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 1985.
  • Kaddûr, Ahmed Muhammed. Asâletü ilmu’l-esvât inde Halil. Dimeşk: Dâru’l-fikr, 1998.
  • Matar, Abdulazîz. Lahnu’l-âmme fî dav’i’d-dirâsâti’l-luğavîyyi’l-hadîse. Kahire: Dâru’l-maârif, 1981.
  • Musa, Ali Hilmi. İhsâiyyâtü cüzûru mu’cemi lisâni’l-Arab bi istihdâmi’l-kombiyûtir. Kuveyt: Camiatu Kuveyt, 1972.
  • Nîrbânî, Abdulbedî en-. el-Cevânibu’s-savtiyye fî kütübi’l-ihticâc li’l-kıraât. Dimeşk: Dâru’l-ğavsânî li’d-dirâsâti’l-Kurâniyye, 2006.
  • Nûrî, Muhammed Cevâd en-. İlmu esvâti’l-Arabiyye. Kudüs: Menşûratü Câmiatu Kuds, 1996.
  • Ömer, Ahmed Muhtâr. Dirâsetu’s-savti’l-luğavî. Kahire: Alemu’l-kütüb, 1991.
  • Ömer, Ahmed Muhtâr. Dirâsetü’s-savti’l-luğavî. Kahire: Âlemu’l-kütüb, 1991.
  • Sibeveyhi, el-Kitâb. thk: Abdusselâm Muhammed Hârun. Kahire: Mektebetu’l-hancî, 1982.
  • Sitetiyye, Semîr. el-Esvâtü’l-luğaviyye. Amman: Dâru vâil, 2003.
  • Suyûtî es-. e.l-Eşbâh ve’n-nezâir, thk: Taha Abdurraûf Said. Kahire: Mektebetü’l-külliyyeti’l-Ezheriyye 1975.
  • Şahin, Abdussabûr. İhsâiyyetü li cüzûru mu’cemi tâci’l-arûs bi istihdâmi’l-kombiyûtir. Kuveyt: Camiatu Kuveyt, ty.
  • Şâyib, Fevzi. Muhâdarât fi’l-lisâniyyât. Amman: Kültür Bakanlığı, 1999.
  • Zemahşerî. el-Mufassal fî ilmi’l-Arabiyye. Beyrut: Dâru’l-cîl, ty.

Rules of Silent Nūn in the Light of Modern Phonology

Year 2025, Issue: 4, 45 - 61, 30.06.2025

Abstract

This research aims at interpreting the rules to which Silent Nūn is exposed in the science of Tajweed in the light of modern phonology regulations. The research has concluded that the reason why Silent Nūn is restricted by these rules lies in two things: the first one being the nature of point of articulation; because it has double points of articulation; oral and nasal. The second one is due to the very common use of Nūn in language. Regarding the phonological interpretation of the rules of Nūn, the research has concluded that from the organic point of view there is no difference between all these rules regardless of what they are called because both Nūn points of articulation (oral and nasal) can be exchanged for the sake of achieving the assimilation between Nūn and the adjoining consonant. The research also finds that what happens with all rules is a change in the oral point of articulation of Nūn so that it assimilates the point of articulation for the adjacent consonant; except diphthongation without nasalization (Idgham be ghayr ghonna) where the oral point of articulation stays unchanged with dropping the nasal point of articulation. However, these rules appear from the auditory point of view in more than one form, and these forms were mentioned by the scholars of Tajweed and they include: >Iżhār, >Ihfā>, >Iqlāb, diphthongation (idġām) with and without nasalization.

References

  • Abdu’t-tevvâb, Ramazan. et-Tetavvuru’l-luğavî mezâhiruhû ve ilelühû ve kavânînuhû. Kahire: Mektebetü’l-Hancî, 1983.
  • Abduttevvâb, Ramazan. el-Medhal ilâ ilmi’l-luğa. Kahire: Mektebetu’l-hancî, 1995.
  • Abdülbâkî, Dâhî. Lüğatü Temîm dirâse vasfiyye târîhiyye. Kahire: el-Hey’etü’l-âmme, 1985.
  • Bişr, Kemal. İlmu’l-esvât. Kahire: Dâru ğarîb, 2000.
  • Cantineau, Jean. Dürûsun fî ilmi esvâti’l-Arabiyye, çev: Sâlih el-Kırmâdî. Tunus: Câmiatu Tunus, 1966.
  • Ferâhîdî, Halil bin Ahmed el-. el-Ayn. thk: Mehdî el-Mahzûmî ve İbrahim es-Semarrâî Kum/İran: Dâru’l-hicre, 1984.
  • Firuzabâdî. Basâiru zevi't-temyîz fi latâifi'l-kitâb-i'l-Aziz, thk: Muhammed Ali Naccar. Kahire: Meclisü’l-a’la li’ş-şüûni’l-İslâmiyye, 1973.
  • Hamed, Ğânim Kaddûri el-. ed-Dirâsâti’s-savtiyye ınde ulemâi’t-tecvîd. Amman: Dâru Ammâr, 2007.
  • Hassan, Temmâm. Menâhicü’l-bahs fi’l-luğa. Kahire: Mektebetü’l-Angelo el-Mısriyye, 1954.
  • İbn Cinnî. el-Hasâis, thk: Muhammed Ali en-Neccâr. Beyrut: Dâru’l-kitâbi’l-Arabî, ty.
  • İbn Cinnî. Sırru sına’ati’l-i’râb. thk: Hasan Hindâvî. Dimeşk: Dâru’l-Kalem,1985.
  • İbnü’l-Cezerî. en-Neşr fi’l-kıraâti’l-aşr. thk: Ali Dabba’. Beyrut: Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, ty.
  • İbnü’s-Serrâc. el-Usûl fî’n-nahv, thk: Abdu’l-huseyn el-Fetlî. Beyrut: Müessesetü’r-risâle, 1985.
  • Kaddûr, Ahmed Muhammed. Asâletü ilmu’l-esvât inde Halil. Dimeşk: Dâru’l-fikr, 1998.
  • Matar, Abdulazîz. Lahnu’l-âmme fî dav’i’d-dirâsâti’l-luğavîyyi’l-hadîse. Kahire: Dâru’l-maârif, 1981.
  • Musa, Ali Hilmi. İhsâiyyâtü cüzûru mu’cemi lisâni’l-Arab bi istihdâmi’l-kombiyûtir. Kuveyt: Camiatu Kuveyt, 1972.
  • Nîrbânî, Abdulbedî en-. el-Cevânibu’s-savtiyye fî kütübi’l-ihticâc li’l-kıraât. Dimeşk: Dâru’l-ğavsânî li’d-dirâsâti’l-Kurâniyye, 2006.
  • Nûrî, Muhammed Cevâd en-. İlmu esvâti’l-Arabiyye. Kudüs: Menşûratü Câmiatu Kuds, 1996.
  • Ömer, Ahmed Muhtâr. Dirâsetu’s-savti’l-luğavî. Kahire: Alemu’l-kütüb, 1991.
  • Ömer, Ahmed Muhtâr. Dirâsetü’s-savti’l-luğavî. Kahire: Âlemu’l-kütüb, 1991.
  • Sibeveyhi, el-Kitâb. thk: Abdusselâm Muhammed Hârun. Kahire: Mektebetu’l-hancî, 1982.
  • Sitetiyye, Semîr. el-Esvâtü’l-luğaviyye. Amman: Dâru vâil, 2003.
  • Suyûtî es-. e.l-Eşbâh ve’n-nezâir, thk: Taha Abdurraûf Said. Kahire: Mektebetü’l-külliyyeti’l-Ezheriyye 1975.
  • Şahin, Abdussabûr. İhsâiyyetü li cüzûru mu’cemi tâci’l-arûs bi istihdâmi’l-kombiyûtir. Kuveyt: Camiatu Kuveyt, ty.
  • Şâyib, Fevzi. Muhâdarât fi’l-lisâniyyât. Amman: Kültür Bakanlığı, 1999.
  • Zemahşerî. el-Mufassal fî ilmi’l-Arabiyye. Beyrut: Dâru’l-cîl, ty.
There are 26 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Religious Studies (Other)
Journal Section Translation
Translators

Elif Nur Ömeroğlu 0000-0001-7626-9477

Publication Date June 30, 2025
Submission Date January 6, 2025
Acceptance Date March 20, 2025
Published in Issue Year 2025 Issue: 4

Cite

ISNAD Ömeroğlu, Elif Nur, trans. “Arap Sesbilimi Açısından Sâkin Nûn Ve Hükümleri”. Ahi İlahiyat Dergisi 4 (June2025), 45-61.