Abstract
Makalede, 16. yüzyıl klasik Türk edebiyatı şairlerinden Derviş Hasan’ın, Medhî mahlasıyla kaleme aldığı Şîr-i Dilîr bâ Mihr-i Münîr adlı eserinin daha önce bilinmeyen bir nüshası tanıtılmaktadır. Hakkında sınırlı biyografik bilgi bulunan Medhî, III. Murad döneminde kıssahanlık yapmış, çeşitli Osmanlı padişahlarına şiirler sunmuş ve hem manzum hem mensur biçimde pek çok eser kaleme almıştır. Şîr-i Dilîr bâ-Mihr-i Münîr’in, Sultan III. Murad’a (salt. 1574-1595) takdim edilmek üzere yazıldığı kabul edilmektedir. Câbelisâ şahı Ekrem Şâh’ın oğlu Şîr-i Dilîr ile Câbelikâ şahı Şerif Hân’ın kızı Mihr-i Münîr arasındaki aşkı konu alan eser, manzum-mensur karışık olup olağanüstü unsurlar içeren bir aşk hikâyesidir. Eser cin, peri, ejderha, tılsım ve kanatlı at gibi motiflerle zenginleşmiş fantastik bir anlatıdır. Daha önce iki nüshası bilinen eserin, bu çalışmada Cambridge Üniversitesi Kütüphanesi’nde Or. 604 numarada kayıtlı yeni bir nüshası tanıtılacaktır. Bu yeni nüsha, Medhî’nin edebî dünyasının daha sağlıklı değerlendirilmesine katkı sağlayacak önemli bir kaynak niteliğindedir.
Keywords
Klasik Türk Edebiyatı Medhî Derviş Hasan Mesnevi Meddah Yeni Nüsha Şîr-i Dilîr bâ-Mihr-i Münîr
References
- Aksoyak, İ.H. (2015). Bâkî, Derviş Abdülbâkî. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü.
- Ambros, E. G. (1987). So Many Medḥîs. Bacqué-Grammont, J. L., vd. (Ed.) in Türkische Miszellen Robert Anhegger Festschrift (pp. 25-33). Editions Divit Press.
- Banarlı, N. S. (2016). Resimli Türk Edebiyatı Tarihi-I. MEB Yayınları. https://oygm.meb.gov.tr/kitap/kitap/23/index.html
- Browne, E. G. (1922). A Supplementary Hand-list of the Muḥammadan Manuscripts Including All Those Written in the Arabic Character. Cambridge University Press.
- Çakır, M. Şîr-i Dilîr Bâ-Mihr-i Münîr (Medhî, Dervîş Hasan, Meddâh Medhî). Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü.
- Çakır, M. & Koncu, H. (2010). XVI. Yüzyıldan Bir Aşk Hikayesi -Medhî'nin Şîr-i Dilîr bâ-Mihr-i Münîr'i-. Kesit Yayınları.
- Koçak Akarvardar, Z. S. (2023). Medhî’nin Terceme-i Şeh-nâme-i Firdevsî Adlı Eseri: II. Cildinin Çeviriyazımı ve Çeviri Eleştirisi. [Doktora Tezi, İstanbul Medeniyet Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü]. İstanbul.
- Köprülü, M. F. (2004). Meddahlar. Edebiyat Araştırmaları-I. Akçağ Yayınları.
- Öztürk, U. (2024). Osmanlı Dünyasında Himaye İlişkileri ve Yazılı Kültür -Sultan III. Murad Devri (1574-1595)-. Dergah Yayınları.
- Rieu, C. (1888). Catalogue of the Turkish Manuscripts in the British Museum. British Museum Publication.
- Salim Efendi. (2005). Tezkiretü'ş-Şuara. A. İnce (Ed.). Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
- Seyhan, N. (2000). Medhî Divanı (İnceleme Transkripsiyonlu Metin). [Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. İstanbul.
- Üzer Altuner, N. (1989). Safai ve Tezkiresi (İnceleme-Metin-İndeks). [Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi]. İstanbul.
Abstract
This article presents a previously unknown copy of Şîr-i Dilîr bâ Mihr-i Münîr, written under the pseudonym Medhî by Derviş Hasan, a classical Turkish poet of the 16th century. Medhî, about whom there is little biographical information, worked as a short story writer during the reign of Murad III, presented poems to various Ottoman sultans and wrote many works in both verse and prose. It is believed that Şîr-i Dilîr bâ-Mihr-i Münîr was written to be presented to Sultan Murad III (c. 1574-1595). The work is about the love between Şîr-i Dilîr, the son of Ekrem Shâh, the Shah of Câbelisâ, and Mihr-i Münîr, the daughter of Şerif Khan, the Shah of Câbelikâ, is a love story in verse and prose and contains extraordinary elements. The work is a fantastic narrative enriched with motifs such as jinns, fairies, dragons, talismans and winged horses. Two copies of the work were previously known, and in this study, we present a new copy of the work in the Cambridge University Library, Or. 604. This new copy is an important source that will contribute to a more accurate assessment of Medhī's literary world.
Keywords
Classical Turkish Literature Medhî Dervish Hasan mathnawi Story-teller New Manuscript Şîr-i Dilîr bâ-Mihr-i Münîr
References
- Aksoyak, İ.H. (2015). Bâkî, Derviş Abdülbâkî. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü.
- Ambros, E. G. (1987). So Many Medḥîs. Bacqué-Grammont, J. L., vd. (Ed.) in Türkische Miszellen Robert Anhegger Festschrift (pp. 25-33). Editions Divit Press.
- Banarlı, N. S. (2016). Resimli Türk Edebiyatı Tarihi-I. MEB Yayınları. https://oygm.meb.gov.tr/kitap/kitap/23/index.html
- Browne, E. G. (1922). A Supplementary Hand-list of the Muḥammadan Manuscripts Including All Those Written in the Arabic Character. Cambridge University Press.
- Çakır, M. Şîr-i Dilîr Bâ-Mihr-i Münîr (Medhî, Dervîş Hasan, Meddâh Medhî). Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü.
- Çakır, M. & Koncu, H. (2010). XVI. Yüzyıldan Bir Aşk Hikayesi -Medhî'nin Şîr-i Dilîr bâ-Mihr-i Münîr'i-. Kesit Yayınları.
- Koçak Akarvardar, Z. S. (2023). Medhî’nin Terceme-i Şeh-nâme-i Firdevsî Adlı Eseri: II. Cildinin Çeviriyazımı ve Çeviri Eleştirisi. [Doktora Tezi, İstanbul Medeniyet Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü]. İstanbul.
- Köprülü, M. F. (2004). Meddahlar. Edebiyat Araştırmaları-I. Akçağ Yayınları.
- Öztürk, U. (2024). Osmanlı Dünyasında Himaye İlişkileri ve Yazılı Kültür -Sultan III. Murad Devri (1574-1595)-. Dergah Yayınları.
- Rieu, C. (1888). Catalogue of the Turkish Manuscripts in the British Museum. British Museum Publication.
- Salim Efendi. (2005). Tezkiretü'ş-Şuara. A. İnce (Ed.). Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
- Seyhan, N. (2000). Medhî Divanı (İnceleme Transkripsiyonlu Metin). [Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü]. İstanbul.
- Üzer Altuner, N. (1989). Safai ve Tezkiresi (İnceleme-Metin-İndeks). [Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi]. İstanbul.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Classical Turkish Literature of Ottoman Field |
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Publication Date | July 20, 2025 |
| Submission Date | May 20, 2025 |
| Acceptance Date | July 7, 2025 |
| Published in Issue | Year 2025 Volume: 9 Issue: 2 |
