Bu çalışma, klasik Türk edebiyatı araştırmalarında yapay zekâ teknolojilerinin dijital dönüşüm bağlamındaki yerini ve potansiyelini incelemektedir. Araştırma, metin eleştirisi, edisyon kritik, dilbilimsel inceleme, kültürel ve tarihsel bağlam analizi gibi geleneksel filolojik yöntemlerin ötesine geçerek metin madenciliği, doğal dil işleme ve makine öğrenimi gibi yapay zekâ tekniklerinin edebî metin analizindeki işlevselliğini teorik ve uygulamalı boyutlarıyla tartışmaktadır. Dijital teknolojilerin yüksek veri işleme kapasitesi, büyük metin külliyatları üzerinde yapılacak korpus tabanlı analizlerle edebiyatın estetik ve kültürel boyutlarının daha kapsamlı incelenmesine olanak sağlamaktadır. Makine öğrenimi algoritmaları, özellikle büyük ölçekli metinleri analiz etme konusunda; şairlerin üsluplarını belirleme, dönemsel dil değişimlerini ortaya çıkarma ve metinler arası ilişki ağlarını haritalandırma gibi olanaklar sunarak Türk edebiyatı tarihçiliğine yeni yöntemsel yaklaşımlar kazandırmaktadır. Araştırma, söz konusu hesaplamalı tekniklerin edebî eserlerin yapısal, dilsel ve tematik boyutlarını yapılandırılmış bir şekilde analiz etme yolları üzerine metodolojik öneriler sunmayı ve bu alanda çalışma yapacak araştırmacılara dijital araçların kullanımında bir perspektif oluşturmayı amaçlamaktadır. Çalışma ayrıca, yapay zekâ uygulamalarının beraberinde getirdiği algoritmik önyargı, veri temsil sorunları ve araştırma etiği zorlukları gibi eleştirel meseleleri de irdelemektedir.
Klasik Türk Edebiyatı Dijital Dönüşüm Yapay Zekâ Metin Madenciliği Doğal Dil İşleme
This study examines the place and potential of artificial intelligence technologies in the context of digital transformation in classical Turkish literature studies. The research goes beyond traditional philological methods such as textual criticism, edition criticism, linguistic analysis, cultural and historical context analysis, and discusses the functionality of artificial intelligence techniques such as text mining, natural language processing and machine learning in literary text analysis with its theoretical and practical dimensions. The high data processing capacity of digital technologies allows for a more comprehensive examination of the aesthetic and cultural dimensions of literature through corpus-based analyses of large corpuses of texts. Machine learning algorithms offer new methodological approaches to the historiography of Turkish literature, especially in analyzing large-scale texts, such as identifying the styles of poets, revealing periodic linguistic shifts, and mapping intertextual networks. This study aims to provide methodological suggestions on the ways in which these computational techniques can analyze the structural, linguistic and thematic dimensions of literary works in a structured way and to provide a perspective on the use of digital tools for researchers in this field. The study also explores critical issues such as algorithmic bias, data representation problems, and research ethics challenges brought about by artificial intelligence applications.
Classical Turkish Literature Digital Transformation Artificial Intelligence Text Mining Natural Language Processing
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Türk Dili ve Edebiyatı (Diğer) |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 20 Temmuz 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 23 Mayıs 2025 |
| Kabul Tarihi | 9 Temmuz 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 9 Sayı: 2 |
This work is licensed under Attribution-NonCommercial 4.0 International