Μόνιμη διαρθρωμένη συνεργασία στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας (PESCO)

ΒΑΣΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ

Συμμετέχοντα κράτη μέλη

Συνολικά, 26 από τα 27 κράτη μέλη επέλεξαν να συμμετάσχουν στην PESCO: Βέλγιο, Βουλγαρία, Τσεχία, Δανία, Γερμανία, Εσθονία, Ιρλανδία, Ελλάδα, Ισπανία, Γαλλία, Κροατία, Ιταλία, Κύπρος, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Ουγγαρία, Κάτω Χώρες, Αυστρία, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβενία, Σλοβακία, Φινλανδία και Σουηδία.

Στόχοι

Τα κράτη μέλη που συμμετέχουν συνεργάζονται για την ανάπτυξη έργων με σκοπό:

• την προώθηση της στρατιωτικής εκπαίδευσης και των στρατιωτικών ασκήσεων·
• την ενίσχυση των δυνατοτήτων τους, μεταξύ άλλων, στον κυβερνοχώρο.

Καθώς η συμμετοχή είναι εθελοντική, οι αποφάσεις εξακολουθούν να λαμβάνονται από τα μεμονωμένα κράτη μέλη και λαμβάνεται υπόψη ο ιδιαίτερος χαρακτήρας των πολιτικών ασφάλειας και άμυνας που ακολουθούν.

Τα κράτη μέλη που συμμετέχουν συμφωνούν να συνεργαστούν για την επίτευξη των στόχων που έχουν θέσει στους τομείς της ασφάλειας και της άμυνας, αναλαμβάνοντας πιο δεσμευτικές κοινές υποχρεώσεις στους παρακάτω πέντε τομείς, οι οποίοι καθορίζονται στο άρθρο 2 του πρωτοκόλλου 10 της ΣΕΕ.

• Επενδύσεις στον τομέα των αμυντικών εξοπλισμών:
  • τακτική αύξηση των αμυντικών προϋπολογισμών·
  • αύξηση των δαπανών για επενδύσεις στον τομέα της άμυνας στο 20 % των συνολικών αμυντικών δαπανών·
  • αύξηση των κοινών και συνεργατικών έργων στρατηγικών αμυντικών δυνατοτήτων·
  • αύξηση των δαπανών για την έρευνα στον τομέα της άμυνας και για την αμυντική τεχνολογία στο 2 % των συνολικών αμυντικών δαπανών.
• Εναρμόνιση, από κοινού διάθεση πόρων και μείωση των επικαλύψεων:
  • ανάληψη σημαντικού ρόλου στην ανάπτυξη δυνατοτήτων σύμφωνα με τη φιλοδοξία της ΕΕ·
  • στήριξη της συντονισμένης ετήσιας επανεξέτασης στον τομέα της άμυνας (CARD)·
  • εντατική συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Ταμείου Άμυνας, που συστάθηκε με τον κανονισμό (ΕE) 2021/697 (βλ. σύνοψη),), στην ανάθεση δημόσιων συμβάσεων σε πολυεθνικό επίπεδο·
  • θέσπιση εναρμονισμένων απαιτήσεων για όλα τα έργα ανάπτυξης δυνατοτήτων·
  • εξέταση του ενδεχόμενου κοινής χρήσης των υφιστάμενων δυνατοτήτων·
  • ενίσχυση της συνεργασίας σε σχέση με την κυβερνοάμυνα.
• Βελτίωση της διαθεσιμότητας και της ικανότητας ανάπτυξης:
  • διάθεση σχηματισμών που να μπορούν να αναπτυχθούν στρατηγικά·
  • ανάπτυξη βάσης δεδομένων δυνατοτήτων που να είναι έτοιμες να αναπτυχθούν γρήγορα·
  • επιδίωξη ταχείας πολιτικής δέσμευσης σε εθνικό επίπεδο, μεταξύ άλλων με την ενδεχόμενη επανεξέταση των εθνικών διαδικασιών λήψης αποφάσεων·
  • παροχή στήριξης των επιχειρήσεων και των αποστολών της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας με προσωπικό, εξοπλισμό και κατάρτιση·
  • ουσιαστική συνεισφορά στις μάχιμες ομάδες της ΕΕ·
  • απλούστευση και ενοποίηση των διασυνοριακών στρατιωτικών μεταφορών για ταχεία ανάπτυξη·
  • έγκριση κοινών κριτηρίων αξιολόγησης και επικύρωσης για τις μάχιμες ομάδες της ΕΕ, σε εναρμόνιση με το NATO (Οργανισμός Βορειοατλαντικού Συμφώνου)·
  • έγκριση κοινών τεχνικών και επιχειρησιακών προτύπων για τις δυνάμεις, για την εξασφάλιση διαλειτουργικότητας με το ΝΑΤΟ·
  • ανάληψη ενεργού ρόλου στις κύριες υφιστάμενες και μελλοντικές δομές εξωτερικής στρατιωτικής δράσης της ΕΕ, όπως το Ευρωπαϊκό Στρατιωτικό Σώμα (Eurocorps), το Κέντρο Συντονισμού Μετακινήσεων στην Ευρώπη (MCCE) και το σύστημα Αεροπορικές μεταφορές, εναέριος ανεφοδιασμός καυσίμων και λοιπές ανταλλαγές υπηρεσιών (Atares)·
  • υιοθέτηση φιλόδοξης προσέγγισης όσον αφορά την κοινή χρηματοδότηση στρατιωτικών επιχειρήσεων και αποστολών στο πλαίσιο της κοινής πολιτικής ασφάλειας και άμυνας.
• Αντιμετώπιση των ελλείψεων δυνατοτήτων:
  • συμβολή στην αντιμετώπιση των ελλείψεων δυνατοτήτων που προσδιορίστηκαν στο σχέδιο ανάπτυξης δυνατοτήτων και στη συντονισμένη ετήσια επανεξέταση στον τομέα της άμυνας, με στόχο την ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής και τεχνολογικής βάσης στον τομέα της άμυνας·
  • απόδοση προτεραιότητας σε μια συνεργατική προσέγγιση για την αντιμετώπιση των εθνικών ελλείψεων·
  • συμμετοχή σε ένα τουλάχιστον πρόγραμμα το οποίο περιλαμβάνει στρατηγικές δυνατότητες στο πλαίσιο της PESCO.
• Αξιοποίηση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας και της αμυντικής βιομηχανίας:
  • χρήση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας ως φόρουμ για την ανάπτυξη κοινών δυνατοτήτων και εξέταση της ενδεχόμενης χρήσης του Κοινού Οργανισμού Συνεργασίας στον τομέα των Εξοπλισμών (ΚΟΣΕ) για τη διαχείριση προγραμμάτων·
  • διασφάλιση της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας με τα έργα, μέσω κατάλληλης βιομηχανικής πολιτικής·
  • διασφάλιση του θετικού αντίκτυπου των προγραμμάτων συνεργασίας στην ευρωπαϊκή βιομηχανική και τεχνολογική βάση στον τομέα της άμυνας.

Τα κράτη μέλη πρέπει να υποβάλουν εθνικά σχέδια εφαρμογής που περιγράφουν τις δυνατότητές τους και την προθυμία εκπλήρωσης των δεσμεύσεων.

Τον Μάρτιο του 2018, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξέδωσε σύσταση για έναν χάρτη πορείας για την εφαρμογή της PESCO, προκειμένου να παρέχει στρατηγική διεύθυνση και καθοδήγηση στα κράτη μέλη. Επιπλέον, η σύσταση όρισε ένα χρονοδιάγραμμα για την έγκριση ενδεχόμενων μελλοντικών έργων και τις κύριες αρχές για την έγκριση των έργων από το Συμβούλιο έως τα τέλη Ιουνίου του 2018.

Τροποποιήσεις της απόφασης (ΚΕΠΠΑ) 2018/340

Η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2018/340 έχει τροποποιηθεί πέντε φορές.

• Η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2018/1797 επικαιροποίησε τον κατάλογο των έργων, ο οποίος περιλάμβανε μετά την τροποποίηση συνολικά 34 έργα.
• Η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2019/1909 επικαιροποίησε τον κατάλογο των έργων, ο οποίος περιλάμβανε μετά την τροποποίηση συνολικά 47 έργα.
• Η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2020/1746 επικαιροποίησε τον κατάλογο των έργων, ο οποίος περιλάμβανε μετά την τροποποίηση συνολικά 46 έργα, καθώς τα μέλη του κέντρου ικανοτήτων για εκπαιδευτικές αποστολές της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάσισαν την περάτωση του έργου.
• Η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2021/2008 επικαιροποίησε τον κατάλογο των έργων, ο οποίος περιλάμβανε μετά την τροποποίηση συνολικά 60 έργα.
• Η απόφαση (ΚΕΠΠΑ) 2023/995 επικαιροποίησε τον κατάλογο των έργων, ο οποίος περιλάμβανε μετά την τροποποίηση συνολικά 72 έργα.