30.6.2017   

MT

Il-Ġurnal Uffiċjali tal-Unjoni Ewropea

C 207/87

1.

jinnota li, għall-ewwel darba, l-aċċess bażiku għall-broadband huwa meqjus bħala servizz universali. Iċ-ċittadini Ewropej għandhom id-dritt li jaċċessaw konnessjoni tal-Internet funzjonali, bi prezzijiet affordabbli u li tippermetilhom jipparteċipaw bis-sħiħ favur l-ekonomija u s-soċjetà diġitali madwar l-Unjoni Ewropea kollha. Dan huwa pass importanti ħafna fit-triq lejn l-inklużjoni diġitali, inkluża wkoll il-ħtieġa għal alternattivi ta’ tariffi speċjali jew għoti ta’ vawċers liċ-ċittadini bi bżonnijiet speċjali, kif ukoll lill-muniċipalitajiet u l-bliet bl-għan li jiġu stabbiliti punti ta’ aċċess għall-WiFi pubbliku mingħajr ħlas;

2.

iqis li l-iżgurar ta’ aċċess bażiku għall-broadband huwa għan ta’ interess ġenerali u li r-rikonoxximent tiegħu bħala servizz universali jrid jimxi id f’id mar-rikonoxximent sħiħ tal-obbligi ta’ servizzi universali; dan huwa ta’ importanza kbira f’żoni fejn is-suq ma jwettaqx il-funzjoni tiegħu u fejn l-investiment pubbliku huwa kruċjali;

3.

jirrikonoxxi li seħħew bidliet konsiderevoli mir-reviżjoni tal-qafas regolatorju tat-telekomunikazzjoni tal-UE fl-2009. Dan il-qafas għen biex tiġi żgurata l-kopertura broadband bażika fl-UE kollha, iżda qed jinħolqu, b’mod drammatiku, ħtiġijiet u xejriet ta’ konsum ġodda, u jidher li din it-tendenza ser tissokta fis-snin li ġejjin. L-iżvilupp tal-internet tal-oġġetti, ir-realtá virtwali u intensifikata, il-cloud computing, l-immaniġġjar ta’ ammonti kbar ta’ data, is-servizzi u l-applikazzjonijiet tal-ekonomija kollaborattiva, l-industrija 4.0 – dan kollu se jintensifika d-domanda għal sistemi ta’ trażmissjoni u interkonnessjonijiet b’kapaċità għolja;

4.

jenfasizza li qed infasslu l-infrastrutturi ta’ għada llum;

5.

jenfasizza li ż-żieda fil-konsum tad-data (1) u ż-żieda fl-aċċess għall-informazzjoni simultanji, it-tendenza ta’ upload u download b’veloċità għolja, kif ukoll il-ħtieġa għal trasferimenti f’ħin reali, immedjati u kullimkien li jkunu wkoll affidabbli, ser jirrikjedu provvista ta’ netwerks veloċi ħafna, dejjem aktar u aktar viċin tal-utenti aħħarin madwar l-Ewropa. Il-konnettività gigabit diġà teżisti f’xi pajjiżi (il-Ġappun, il-Korea) u l-Ewropa għandha tiksibha għat-tkabbir u l-impjiegi, il-kompetittività u l-koeżjoni interna tagħha;

6.

iqis li huwa importanti li l-atturi ekonomiċi u soċjali bħal skejjel, universitajiet, ċentri ta’ riċerka u ċentri tat-trasport, servizzi pubbliċi bħal sptarijiet u ċentri edukattivi kif ukoll kumpaniji li jkollhom konnessjoni bl-Internet b’veloċità għolja li lill-utenti tipprovdilhom upload u download ta’ data b’veloċità ta’ mill-inqas1 Gigabit kull sekonda;

7.

huwa tal-fehma li l-unitajiet domestiċi rurali u urbani kollha fl-UE għandu jkollhom konnessjoni tal-internet b’veloċità ta’ tniżżil ta’ mill-inqas 100 Megabit kull sekonda li tista’ tiżdied sa 1 Gigabit kull sekonda;

8.

jaqbel mal-Kummissjoni li ż-żoni urbani kollha u t-toroq tat-trasport l-aktar importanti għandu jkollhom kopertura sħiħa ta’ 5G; japprova l-mira intermedja li sal-2020 mill-inqas belt prinċipali waħda f'kull Stat Membru tal-UE jkollha konnessjoni 5G disponibbli bħala servizz kummerċjali. Il-Kummissjoni Ewropea għandha tikkonkludi malajr kemm jista’ jkun l-istandardizzazzjonineċessarja li fadal għal din it-teknoloġija mingħajr fili ġdida sabiex jiġu evitati applikazzjonijiet iżolati. L-għan tal-adozzjoni sal-2020 huwa ambizzjuż ħafna għal raġunijiet oħra wkoll: in-netwerks 4G li diġà lesti biss għandhom il-potenzjal li jżidu l-kapaċità tagħhom b’aktar minn 1 000 Mbit/s, il-kumpaniji tat-telekomunikazzjoni għamlu investimenti kbar għall-espansjoni tagħhom, għalhekk ir-rieda għat-tibdil mill-ġdid fit-teknoloġija tista’ tkun pjuttost baxxa, mingħajr il-ħolqien tal-kundizzjonijiet xierqa;

9.

jilqa’ s-sistema l-ġdida ta’ vawċers ta’ servizz ta’ Wi-Fi bla ħlas, it-tnedija tal-fond broadband f’kooperazzjoni mal-BEI, kif ukoll l-għan ta’ għajnuna finanzjarja futura taħt l-ipprogrammar finanzjarju għal wara l-2020, u jqis li dan huwa pass fid-direzzjoni t-tajba;

10.

jilqa’ l-proposta tal-Kummissjoni biex tistabbilixxi pjattaforma tal-broadband parteċipattiva f'kooperazzjoni mal-Kumitat tar-Reġjuni sat-tmiem l-2016, bl-għan li tiżgura li l-istituzzjonijiet pubbliċi u privati jaħdmu flimkien u jimpenjaw ruħhom li jinvestu fl-iżvilupp ta’ netwerk tal-broadband u li jieħdu aktar passi għall-progress fl-implimentazzjoni ta’ strateġiji nazzjonali għall-iżvilupp ta' netwerks tal-broadband; huwa jinsab lest għal kooperazzjoni sħiħa u kostruttiva fl-istabbiliment tal-pjattaforma;

11.

jissuġġerixxi t-temi ewlenin li ġejjin għad-diskussjoni fil-laqgħa tal-pjattaforma: għażliet f'termini tal-politika : jiġu eżaminati l-aħjar alternattivi ta’ politika, filwaqt li jitqiesu l-poteri lokali u reġjonali differenti u l-ħtiġijiet speċifiċi tal-livell lokali u reġjonali; għażliet f'termini ta’ teknoloġija : diskussjoni dwar l-użu tal-aktar teknoloġiji adegwati għal dawn iż-żoni; għażliet fir-rigward ta’ finanzjament : il-parteċipazzjoni tal-BEI fid-diskussjonijiet u l-analiżi tas-sinerġiji possibbli bejn il-Fondi (CEF, FEIS, il-Fondi SIE) kif ukoll l-iskema l-ġdida tal-vawċers proposta WIFI4EU; aktar għażliet : f'dak li jirrigwarda l-miżuri għall-bini tal-kapaċità fil-livell lokali u reġjonali, l-immappjartal-investimenti tal-IT u tal-kopertura tal-broadband u l-promozzjoni tas-servizzi tal-ħiliet diġitali u l-gvern elettroniku;

12.

huwa tal-fehma li l-effett prinċipali tal-pjattaforma għall-broadband ser ikun li din tikkontribwixxi għallimplimentazzjoni aħjar, aktar veloċi, u aktar sostenibbli ta’ netwerks tal-broadband b’veloċità għolja f’żoni rurali u skarsament popolati tal-UE u b’hekk jitnaqqas id-distakk diġitali f’dawn ir-reġjuni;

13.

jinnota li l-pjanijiet jikkonformaw mal-prinċipji tas-sussidjarjetà u tal-proporzjonalità, peress li dawn il-kwistjonijiet jaffettwaw lill-Istati Membri kollha u jistgħu jiġu regolati biss b’mod uniformi b’livell ta’ kwalità u effikaċja madwar l-UE;

14.

jieħu nota tal-fatt li s-suq uniku diġitali Ewropew għandu l-għan li jkisser struttuti riġidi u jagħmel is-suq intern tal-UE diġitali. L-għan tar-reviżjoni tal-Pakkett tat-Telekomunikazzjoni hu li tagħti spinta lill-ekonomija Ewropea u tiġi promossa l-kompetittività, u tħeġġeġ lill-muniċipalitajiet sabiex huma jkun jista’ jkollhom rwol attiv fis-suq uniku diġitali, u li tissodisfa l-ħtiġijiet dejjem jikbru tal-Ewropej fir-rigward tal-konnettività;

15.

ifakkar li karatteristiċi bħal “rurali”, “ultraperiferiċità” u “periferiċità” u “żoni skarsament popolati” jiskoraġġixxu investituri privati milli jinvestu f’dawn iż-żoni fl-infrastruttura tal-ICT. Meta mqabbla ma’ żoni urbani, dawn iż-żoni jiffaċċjaw sfidi komuni li jirrigwardaw l-implimentazzjoni ta’ netwerk tal-broadband, bħalma hija domanda strutturalment aktar baxxa u frammentata kif ukoll spejjeż ta’ implimentazzjoni u ta' manutenzjoni tal-infrastruttura ogħla għal kull unità (għal kull utent finali);

16.

jiġbed l-attenzjoni għall-fatt li, b’mod partikolari, il-konnettività hija inċentiv deċiżiv għall-investiment privat, li jfisser li l-parteċipanti fis-suq m’għandhomx konvenjenza ekonomika f’żoni fejn id-densità tal-popolazzjoni ma tiggarantixxix id-domanda għal servizz biex tiġġustifika l-ispiża tal-implimentazzjoni. F’żoni affettwati minn falliment tas-suq u distorsjonijiet tas-suq, l-awtoritajiet għandhom firxa wiesgħa ta’ kompiti. Tabilħaqq, hemm evidenza li l-awtoritajiet lokali u reġjonali Ewropej jaġixxu bħala istituzzjonijiet finanzjarji, dawk li jieħdu r-riskji jew l-inizjaturi/faċilitaturi fir-rigward ta’ inizjattivi għall-implimentazzjoni jew modernizzar tal-broadband;

17.

jenfasizza l-importanza li tiġi żviluppata l-ġenerazzjoni li jmiss ta’ netwerks tal-broadband b’veloċità għolja, b’mod partikolari f’żoni b’popolazzjoni baxxa. Il-miżuri regolatorji kollha kif ukoll il-miżuri finanzjarji kollha f’dan il-kuntest għandhom jintlaqgħu b’sodisfazzjon;

18.

iwissi kontra l-konġestjoni eċċessiva li tista’ tiġġenera disponibbiltà wiesgħa ta’ konnessjonijiet b’kapaċità għolja fiż-żoni ta’ eċċellenza u/jew għarfien. Dan iwassal biex il-produzzjoni tiżdied f’dawn iż-żoni u jkun hemm influss kbir ħafna ta’ popolazzjoni b’effetti territorjali negattivi. Għall-kuntrarju, f’żoni oħrajn il-produzzjoni tonqos drastikament, l-iżjed f’dak li jirrigwarda attivitajiet innovattivi diġitali u professjonali teknoloġiċi. Għaldaqstant, il-konnessjonijiet b’kapaċità għolja għandhom jitħeġġu bl-iżjed mod uniformi possibbli;

19.

jenfasizza li s-soluzzjoni tal-problema tal-hekk imsejjaħ “last mile” hija importanti għall-iżvilupp tal-UE kollha, u tirrikjedi miżuri flessibbli;

20.

jipproponi li, mill-bidu tal-perjodu finanzjarju li jmiss, flimkien mal-fondi allokati għall-iżvilupp ta’ netwerk bażiku, ikun hemm ukoll fondi għall-bini ta’ netwerks ta’ aċċess f’żoni rurali u ultraperiferiċi;

21.

jirrimarka li l-prezzijiet għall-konnettività jipprovdu tagħrif utli dwar l-intensità tal-kompetizzjoni u l-effiċjenza fis-swieq ta’ komunikazzjoni. Valutazzjoni komparattiva ta’ dawn il-prezzijiet tippermetti lill-partijiet interessati, inklużi operaturi tat-telekomunikazzjoni, il-konsumaturi, u dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet politiċi biex jevalwaw il-progress li jkun sar lejn il-kisba tal-objettivi tagħhom. Indikaturi li jqabblu l-prezzijiet għal konnettività jistgħu jkunu interessanti, kif iddikjarat mill-OECD fir-rapport tagħha “Measuring the Digital Economy. A New Perspective” (2);

22.

jenfasizza li, waqt l-iżvilupp u l-ippjanar tan-netwerk, huwa importanti li l-awtoritajiet pubbliċi ikollhom aċċess dirett konnessjoni tal-internet affidabbli. Sabiex tiġi żgurata l-kwalità ta’ dawn il-konnessjonijiet, huwa importanti li jkun hemm gwida u pariri statali fil-livell lokali sabiex jiġu ottimizzati l-investimenti u biex is-servizzi jiġu adottati malajr mill-akbar numru possibbli ta’ utenti;

23.

jinnota li sabiex jinkisbu l-miri għall-broadband fl-Unjoni Ewropea sal-2020 fir-rigward tal-provvista u t-tixrid tal-broadband, diġà huma disponibbli fondi pubbliċi tal-UE għall-perjodu ta’ programmazzjoni 2014-2020 għall-ammont ta’ madwar EUR 22 biljun biex tkun aġġornata l-infrastruttura tal-broadband diġà eżistenti u biex jiġu żviluppati oħrajn ġodda. Il-fondi tal-UE huma kruċjali mhux biss minħabba l-kontribuzzjoni diretta tagħhom għall-finanzjament tal-infrastruttura tal-broadband, iżda wkoll għall-effett ta’ lieva li huma mistennija jipprovdu biex jattiraw investimenti minn sorsi oħra, inkluż minn sorsi privati;

24.

jenfasizza li l-ħames ġenerazzjoni tas-sistemi tat-telekomunikazzjoni jew 5G, ser tkun l-aktar element kruċjali fil-bini ta’ soċjetà diġitali fl-għaxar snin li ġejjin; L-Ewropa għamlet sforzi konsiderevoli biex tidderieġi l-iżvilupp globali lejn din it-teknoloġija strateġika fejn il-komunikazzjonijiet, bil-fili u mingħajr fili, ser jużaw l-istess infrastruttura u jmexxu ’l quddiem is-soċjetà f’netwerk tal-ġejjieni. Din ser tipprovdi konnettività tal-broadband kważi universali, ultraveloċi mhux biss lill-utenti individwali, iżda wkoll lill-oġġetti konnessi (Internet tal-oġġetti). Għalhekk huwa mistenni li l-infrastruttura futura 5G ser isservi firxa wiesgħa ta’ applikazzjonijiet u setturi, inklużi użi professjonali (pereżempju sewqan assistit, is-saħħa elettronika, il-ġestjoni tal-enerġija, possibbilment applikazzjonijiet ta’ sikurezza, eċċ.);

25.

ifakkar fil-Komunikazzjoni tal-Kummissjoni (3) ppubblikata f’April dwar l-Istandards tal-ICT, li tiffoka fuq miżuri konkreti biex jiġi aċċellerat l-iżvilupp ta’ standards komuni billi tiffoka fuq ħames oqsma ta’ prijorità, inkluża l-5G;

26.

jenfasizza li, fi kwalunkwe każ, jeħtieġ li jiġu evitati li jiġu introdotti f’reġjuni differenti standards 5G li mhumiex kompatibbli ma xulxin;

27.

juri li l-livell lokali jista’ jikkontribwixxi għall-iżvilupp tan-netwerk, kif ukoll għat-tfassil ta’ proposti u jista’ jkun utli fl-ippjanar tan-netwerk. B’dan il-mod, il-pjanijiet tal-awtoritajiet lokali għall-bini ta’ toroq ġodda u infrastrutturi oħra jistgħu jiġu kkunsidrati diġà fil-fażi ta’ ppjanar u l-iżvilupp ta’ netwerk 5G ġdid;

28.

jikkunsidra li huwa importanti li jiġi nnotat li l-introduzzjoni fl-UE kollha ta’ prodotti u servizzi li huma bbażati fuq konnessjonijiet tan-netwerk ta' veloċità għolja 5G hija possibbli biss jekk l-UE kollha tgawdi mill-kopertura sħiħa ta’ konnessjoni tal-Internet veloċi; iqis ukoll li huwa importanti li jiġu evitati l-iżbalji li saru bl-introduzzjoni tan-netwerks 4G u li jiġi żgurat li l-kwalità u l-ħeffa tan-netwerks fl-Istati Membri individwali tal-UE ma jkunux differenti ħafna minn xulxin. Il-ħolqien tan-netwerk 5G għandu jsir fl-istess ħin u bl-istess veloċità madwar l-UE kollha;

29.

jilqa’ l-inizjattiva li l-awtoritajiet lokali kollha interessati jingħataw l-opportunità li jipprovdu liċ-ċittadini konnessjoni bil-Wi-Fi ta' kwalità għolja bla ħlas, fl-istituzzjonijiet pubbliċi u fiż-żoni tal-madwar tagħhom u fil-parks, postijiet pubbliċi, eċċ. Fl-UE għad hemm ħafna postijiet li ma għandhomx konnessjoni bl-Internet adegwat; hemm ukoll ċittadini li ma jistgħux jaffordjaw l-internet. Dan il-programm ser isolvi din il-problema;

30.

jenfasizza li għandha tingħata attenzjoni biex jiġi żgurat li din l-iskema tibqa’ limitata għall-punti ta’ aċċess għall-WiFi komplementari ġodda. Għandu jiġi evitat li inizjattivi ffinanzjati pubblikament jikkompetu ma’ inizjattivi privati eżistenti;

31.

29. jilqa’ l-pjanijiet tal-Kummissjoni biex toħloq malajr alternattivi għall-implimentazzjoni tal-programm “WiFi4EU”, li permezz tagħhom l-awtoritajiet lokali ser ikunu jistgħu diġà, skont l-iskeda attwali, iressqu l-proposti rilevanti tagħhom fil-bidu tas-sajf 2017;

32.

jilqa’ b’sodisfazzjon il-miżuri ta' finanzjament rapidu, li għad iridu jintużaw b’rabta mal-assistenza finanzjarja tal-UE u bbażati fuq vawċers mis-settur pubbliku, li jistgħu jiġu implimentati malajr u jwasslu għal riżultati minnufih u b'inqas burokrazija; jindika, madankollu, li għandhom jiġu antiċipati kif dovut il-punti dgħajfin potenzjali tas-sistema tal-vawċer (nuqqas ta’ trasparenza, dewmien jew problemi relatati mal-pagament, differenzi fil-kondizzjonijiet ta’ akkwist fl-Istati Membri) b’mod li ma jkunux ta’ deterrent għall-intrapriżi milli jużaw is-sistema tal-vawċer għall-proġetti;

33.

jenfasizza li għandu jinsab mod kif tiġi distribwita l-assistenza finanzjarja sabiex ikun żgurat li muniċipalitajiet iżgħar u żoni rurali jibbenefikaw ukoll mill-WiFi4EU;

34.

jenfasizza li l-fondi li jridu jiġu allokati huma limitati u li l-Kummissjoni qed tfittex li timplimenta l-inizjattiva WiFi4EU kemm jista’ jkun bl-aktar mod immedjat u komprensiv, u għalhekk l-awtoritajiet lokali għandhom jiġu infurmati mill-aktar fis possibbli dwar il-programm propost u l-kundizzjonijiet rilevanti.

35.

Notifika bikrija tippermetti wkoll lill-awtoritajiet lokali biex jibdew il-preparazzjoni, u b'hekkmeta joħorġu s-sejħiet għal proposti tkun tista’ ssir applikazzjoni malajr għall-fondi, u r-riżorsi disponibbli jkunu jistgħu jiġu implimentati b’mod effiċjenti għall-benefiċċju tal-popolazzjoni lokali, tal-pajjiż u tal-UE fit-totalità tagħha;

36.

iqis li l-Kumitat tar-Reġjuni ċertament għandu jkollu rwol deċiżiv minħabba l-involviment tal-awtoritajiet lokali u reġjonali u bil-għan li jiġu promossi l-iskambju ta’ informazzjoni u l-aħjar prattika;

37.

jemmen li huwa importanti li jiġi enfasizzat li l-awtoritajiet lokali għandhom ikunu konxji li huma obbligati jipprovdu konnessjonijiet bil-broadband għan-netwerk tal-Wi-Fi li attwalment qed jiġi żviluppat u biex jiżguraw il-manutenzjoni ta’ kuljum tan-netwerk. Jirrimarka li l-inizjattiva WiFi4EU trid tkun sostenibbli u bi spejjeż amministrattivi baxxi għall-awtoritajiet lokali biex jimplimentawha;

38.

jirrakkomanda li jitfasslu r-rekwiżiti minimi għan-netwerk WiFi4EU. L-iżvilupp ta’ rekwiżiti uniformi jevita sitwazzjoni fejn jinħoloq netwerk li huwa bbażat fuq teknoloġija skaduta jew li jkollu problemi ta’ kwalità. Barra minn hekk, jirrakkomanda l-ħolqien ta’ paġna dwar l-Inizjattiva WiFi4EU li tipprovdi informazzjoni dwar l-inizjattiva u l-postijiet fejn tinsab;

39.

ifakkar li n-netwerks il-ġodda għandhom ikunu sikuri għall-utent, u għalhekk jirrakkomanda l-użu ta’ mudelli tan-netwerk ibbażati fuq eduroam (4)/govroam (5). Mudell bħal dan jiffaċilita r-roaming għall-utenti diġà awtentikati fuq in-netwerk, u jistgħu jintużaw soluzzjonijiet eIDAS (6) biex jiġu awtentikati l-utenti;

40.

sabiex ikun garantit li s-sistema tkun faċli għall-utent, jemmen li għandu jiġi evitat l-użu ta’ captive portal u li minflok għandu jkun hemm paġna ta’ akkoljenza (landing page) li tinfetaħ biss wara l-awtentikazzjoni. Din tippermetti lill-utent aħħari użu aktar faċli u rapidu tal-internet. Il-landing page li titfaċċa wara l-awtentikazzjoni tippermetti lill-utenti biex jaċċessaw informazzjoni dwar is-servizzi offruti mill-awtoritajiet lokali u tinkludi informazzjoni fil-qosor dwar l-objettivi tal-inizjattiva WiFi4EU;

41.

jenfasizza li d-data tal-utenti m'għandhiex tintalab, peress li dan mhuwiex xieraq u jista’ jwassal għal biża’ li d-data ser tintuża għal skopijiet kummerċjali jew skopijiet mhux mixtieqa oħra; Jilqa’ għalhekk il-fatt li l-għoti tad-data personali tissemma fost it-tipi ta’ kunsiderazzjoni li jistgħu jimpedixxu lill-konnettività lokali bla fili milli tikkwalifika bħala bla ħlas;

42.

jilqa’ l-idea li n-netwerk WiFi4EU ser ikun soġġett għal kontroll tal-kwalità kontinwu u li r-riżultati għandhom ikunu disponibbli għall-pubbliku;

43.

jemmen li huwa essenzjali li jinħoloq netwerk komuni pan-Ewropew permezz tal-WiFi4EU (SSID) li, minn naħa, jservi ta’ reklam tajjeb għal inizjattiva tal-UE biex jinħolqu netwerks tal-WiFi bla ħlas, u min-naħa l-oħra, iservi ta’ trade mark għal Wi-Fi rapidu u sikur madwar l-Ewropa kollha. Skemi simili li diġà jeżistu u li jikkonformaw mar-rekwiżiti tekniċi minimi u l-kriterji kollha l-oħra tal-inizjattiva WiFi4EU, iżda li ma ngħatawx assistenza finanzjarja, għandhom ukoll ikunu jistgħu jipparteċipaw fil-branding komuni fuq talba tagħhom, sabiex jitwessa’ l-ambitu tal-inizjattiva.