12.12.2009   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 302/15

—

artikel 152 van het Verdrag, waarin staat dat bij de bepaling en de uitvoering van elk beleid en elk optreden van de Gemeenschap een hoog niveau van bescherming van de menselijke gezondheid wordt verzekerd en dat het optreden van de Gemeenschap een aanvulling vormt op het nationale beleid;

—

de mededeling van de Commissie over de gezondheidsstrategie van de Europese Gemeenschap (1);

—

de aanbeveling van de Raad betreffende alcoholgebruik door jongeren (2) waarin de Commissie wordt verzocht, in samenwerking met de lidstaten, ten volle gebruik te maken van alle communautaire beleidsvormen om de door de aanbeveling bestreken kwesties aan te pakken, met name de vaststelling, op nationaal en Europees niveau, van alomvattende gezondheidsbevorderende maatregelen met betrekking tot alcohol;

—

de conclusies van de Raad van 5 juni 2001 over een strategie van de Gemeenschap ter beperking van aan alcohol gerelateerde schade (3), wederom geformuleerd in conclusies van de Raad van 2004 (4);

—

de steun van de Raad (5) voor de mededeling van de Commissie over een EU-strategie ter ondersteuning van de lidstaten bij het beperken van aan alcohol gerelateerde schade (6), met inbegrip van de prioritaire thema’s en maatregelen daarvan en het verzoek aan de Commissie om met ingang van 2008 op gezette tijden verslag te doen van de vooruitgang die op communautair en nationaal niveau is geboekt;

—

het feit dat het Europese Hof van Justitie herhaaldelijk heeft verklaard dat onder de belangen die door artikel 30 van het Verdrag worden beschermd, de volksgezondheid de eerste plaats inneemt, en dat het aan de lidstaten staat om binnen de door het Verdrag gestelde grenzen te beslissen op welk niveau zij de bescherming ervan door middel van nationale beleidsmaatregelen en wetgeving willen waarborgen (7);

—

het in 1995 door alle EU-lidstaten goedgekeurde Europees Alcoholhandvest van de WGO, met name het ethische principe dat alle kinderen en adolescenten het recht hebben om in een omgeving op te groeien die beschermd is tegen de negatieve gevolgen van alcoholgebruik en, voor zover mogelijk, tegen promotie van alcoholhoudende drank;

—

de werkzaamheden in het kader van de resolutie van de Wereldgezondheidsvergadering betreffende strategieën tot beperking van schadelijk alcoholgebruik (WHA61.4), waarin de directeur-generaal van de Wereldgezondheidsorganisatie wordt verzocht een ontwerp op te stellen van een mondiale strategie tot beperking van schadelijk alcoholgebruik, als onderdeel van de documenten voor de 126e vergadering van de Uitvoerende Raad in januari 2010.

—

dat de hoofdverantwoordelijkheid voor het nationale alcoholbeleid bij de lidstaten ligt en dat de Commissie via de alcoholstrategie van de Europese Unie het nationale volksgezondheidsbeleid verder kan ondersteunen en aanvullen;

—

dat schadelijk en gevaarlijk alcoholgebruik na roken en hoge bloeddruk de op twee na belangrijkste risicofactor is voor gezondheidsproblemen en vroegtijdig overlijden in de EU (8);

—

dat vele communautaire beleidsmaatregelen een gunstig of ongunstig gezondheidseffect kunnen hebben en dat het van belang is aandacht te hebben voor de gevolgen die de besluitvorming in alle sectoren kan hebben voor de gezondheid;

—

dat het niveau van alcoholgerelateerde schade, vooral onder kwetsbare mensen, in het wegverkeer en op het werk nog steeds hoog is in de lidstaten, dat naar schatting 15 % van de volwassen bevolking van de EU regelmatig zoveel drinkt dat het schadelijk is voor de gezondheid, dat tussen vijf en negen miljoen kinderen in gezinnen in de EU lijden onder de negatieve effecten van alcohol, dat schadelijk en gevaarlijk alcoholgebruik elk jaar een causale rol speelt in ongeveer 16 % van de gevallen van kindermishandeling en kinderverwaarlozing, en dat naar schatting 60 000 gevallen van ondergewicht bij pasgeborenen toegeschreven kunnen worden aan schadelijk en gevaarlijk alcoholgebruik (9)  (10);

—

dat de gevolgen van schadelijk alcoholgebruik voor beide geslachten ernstiger zijn in de jongere leeftijdsgroepen. Meer dan 10 % van de mortaliteit bij vrouwen en rond 25 % van de mortaliteit bij mannen in de leeftijdsklasse 15-29 jaar houdt verband met gevaarlijk alcoholgebruik (11), terwijl voorts schadelijk alcoholgebruik door kinderen en adolescenten ook negatieve gevolgen heeft voor hun onderwijsprestaties;

—

dat aan alcohol gerelateerde kwesties ook relevant zijn voor de Gemeenschap vanwege grensoverschrijdende aspecten en de negatieve effecten op zowel de economische en sociale ontwikkeling als de volksgezondheid;

—

dat alcoholreclame, tezamen met de invloed van andere relevante factoren, zoals de rol van het gezin en de sociale omgeving, de kans vergroot dat kinderen en adolescenten alcohol gaan gebruiken, en meer zullen drinken indien zij reeds gebruiker zijn (12);

—

dat alcohol in de hele EU tussen 1996 en 2004 betaalbaarder geworden is (13), en dat een goed uitgekiend nationaal prijsbeleid voor alcohol, vooral in combinatie met andere preventiemaatregelen, een invloed kan hebben op het niveau van schadelijk en gevaarlijk alcoholgebruik en daaraan gerelateerde schade, met name onder jongeren (14);

—

dat voor een bepaald niveau van alcoholgebruik bij armere bevolkingsgroepen verhoudingsgewijs soms veel meer alcoholschade wordt vastgesteld, wat bijdraagt tot gezondheidsongelijkheid tussen bevolkingsgroepen en tot gezondheidsverschillen tussen de lidstaten (15);

—

dat oudere volwassenen (van 60 jaar of ouder) gevoeliger zijn voor de effecten van schadelijk alcoholgebruik dan andere volwassenen en dat de laatste tien jaar onder oudere volwassenen een duidelijke stijging van alcoholgerelateerde overlijdens waar te nemen valt, en het sterftecijfer in sommige gevallen meer dan verdubbeld is (16);

—

dat er een verband is tussen schadelijk alcoholgebruik en overdraagbare ziekten zoals hiv/aids, tuberculose (tb) en de gezondheid van moeders (17);

—

dat het Regionaal Overleg van de WGO in Europa (18) als zeer belangrijk heeft aangemerkt dat er middelen voorhanden zijn om beleid uit te voeren en om een adequate behandeling te verstrekken aan personen die dat nodig hebben.

—

dat de alcoholstrategie van de EU uitgaat van het bestaan van per lidstaat uiteenlopende culturele gewoonten ten aanzien van alcoholgebruik en dat bij het nemen van maatregelen derhalve met het resultaat van de nationale effectbeoordelingen rekening moet worden gehouden (19);

—

dat counseling en ondersteuning beschikbaar moeten zijn voor kinderen, adolescenten en jongeren en/of gezinnen die te maken hebben met alcoholgerelateerde schade;

—

dat de leeftijdsklasse 60 jaar en ouder moet worden opgenomen in de bestaande informatiesystemen in de EU-lidstaten en op EU-niveau;

—

dat de gedragspatronen van zowel mannen als vrouwen in verschillende leeftijdsklassen moeten worden bestudeerd teneinde alcoholpreventiemaatregelen beter op de doelgroep toe te snijden, zodat de diverse soorten risico's adequaat worden aangepakt;

—

dat op sociale determinanten gebaseerde gezondheidsongelijkheid een sterke causale wisselwerking vertoont met onder meer de factor alcoholgebruik. Schadelijk alcoholgebruik is op zichzelf een bekende risicofactor of causale factor voor bepaalde overdraagbare en niet-overdraagbare ziekten en is van invloed op de gezondheid van de beroepsbevolking.

—

de goede praktijken toe te passen die in de alcoholstrategie van de EU genoemd worden en gebruik te maken van de gegevens inzake effectief gebleken maatregelen om alcoholgerelateerde schade terug te dringen, rekening houdend met de vijf vastgestelde prioritaire thema’s: jongeren, kinderen en ongeborenen beschermen; verwondingen en sterfgevallen als gevolg van alcoholgerelateerde verkeersongevallen terugdringen; alcoholgerelateerde schade bij volwassenen voorkomen en de negatieve impact op de werkplek te verminderen; zorgen voor voorlichting, opvoeding en bewustmaking met betrekking tot de gevolgen van schadelijk en gevaarlijk alcoholgebruik; en op EU-niveau een gemeenschappelijke, wetenschappelijk onderbouwde gegevensbasis ontwikkelen en onderhouden;

—

een sectoroverstijgende aanpak te bevorderen en in coördinatie met het op EU-niveau verrichte werk, brede nationale, op de nationale behoeften toegesneden strategieën of actieplannen te versterken of te ontwikkelen, naar gelang van het geval, en in 2011 aan de Commissie te rapporteren over de ontwikkelingen en resultaten;

—

gebruik te maken van de meest effectieve maatregelen om op nationaal niveau voor regulering en handhaving inzake alcoholbeleid te zorgen;

—

zich te beraden op de rol van het prijsbeleid, zoals voorschriften betreffende „happy hours”, bijzondere heffingen op mengdranken en gratis aangeboden drankjes, als effectief onderdeel van het instrumentarium voor het beperken van alcoholgerelateerde schade, vooral in combinatie met andere preventiemaatregelen, en het effect van dat beleid te evalueren;

—

het welzijn van de vergrijzende bevolking in de EU, inclusief de effecten van schadelijk alcoholgebruik op gezond en waardig ouder worden, op EU-niveau in beschouwing te nemen, en gezondheidswerkers, mantelzorgers, en oudere burgers beter bewust te maken van de mogelijke wisselwerking tussen medicatie en alcohol.

—

een op de volksgezondheid gebaseerd alcoholbeleid in de aanloop naar 2012 hoog op de agenda te houden teneinde op EU-niveau tot houdbare langetermijnafspraken ter beperking van alcoholgerelateerde schade te komen, en de prioriteiten te bezien voor de volgende fase van het werk waarmee de Commissie de lidstaten ondersteunt bij het beperken van alcoholgerelateerde schade in de EU;

—

effectieve maatregelen om de gevolgen van schadelijk alcoholgebruik voor de gezondheid en de samenleving tot een minimum te beperken, op grotere schaal in kaart te brengen, te verspreiden en te monitoren;

—

wetenschappelijk onderbouwde voorbeelden van preventieve programma's ter beperking van alcoholgerelateerde schade tijdens de zwangerschap en in het wegverkeer op grotere schaal te ontwikkelen en te verspreiden;

—

het terugdringen van gezondheidsongelijkheid tot beleidsprioriteit te bestempelen en te erkennen dat die ongelijkheid moet worden teruggedrongen via zowel op de samenleving als op doelgroepen gerichte maatregelen inzake alcoholpreventie, rekening houdend met sociale determinanten;

—

actoren in de productie en distributie van alcoholhoudende dranken ertoe te bewegen zich proactief bezig te houden met de handhaving van regulerende maatregelen, zodat hun producten op verantwoorde wijze vervaardigd, verspreid en bij het publiek aangeprezen worden, en aldus alcoholgerelateerde schade helpen verminderen; voorts te bezien hoe de uitvoering van de bestaande nationale en communautaire voorschriften betreffende alcoholreclame kan worden verbeterd, teneinde kinderen en adolescenten in de mate van het mogelijke tegen blootstelling aan alcoholreclame te beschermen;

—

ervoor te zorgen dat, indien er normen en gedragscodes inzake zelfregulering gelden, deze in samenwerking met gezondheidsbevorderende entiteiten worden ontwikkeld, uitgevoerd en gemonitord;

—

in de bestaande informatiesystemen wetenschappelijke gegevens over alcoholgebruik en door schadelijk alcoholgebruik veroorzaakte schade in de leeftijdsklasse 60 jaar en ouder op te nemen;

—

het onderzoek naar verbanden tussen schadelijk alcoholgebruik en besmettelijke ziekten als hiv/aids en tb te intensiveren;

—

procedures te ontwikkelen en toe te passen waarmee binnen de eerstelijns-, de ouderen- en de schoolgezondheidszorg problemen in een vroeg stadium kunnen worden opgespoord en snel aangepakt;

—

initiatieven aan te moedigen die, als onderdeel van de holistische aanpak als beoogd in het concept „de gezondheidsbevorderende school”, de gevolgen van schadelijk alcoholgebruik voor gezondheid en sociaal welzijn onder de aandacht brengen;

—

te bezien hoe de consument het best voorgelicht en opgevoed kan worden, bijvoorbeeld te onderzoeken hoe alcoholetikettering consumenten kan helpen hun eigen consumptie te beoordelen of hen over gezondheidsrisico's te informeren;

—

deze conclusies in aanmerking te nemen bij het ontwikkelen van de strategie voor het Oostzeegebied van de Europese Unie en het ondersteunen van de uitvoering van die strategie.

—

door te gaan met het verlenen van krachtige steun aan de lidstaten bij het ontwikkelen van een veelomvattend, effectief en doorgedreven nationaal alcoholbeleid;

—

het nodige te doen opdat de beoogde beperking van aan de samenleving en de gezondheid toegebrachte alcoholgerelateerde schade wordt meegenomen bij het bepalen en toepassen van communautair beleid en activiteiten op alle relevante gebieden;

—

in voorkomend geval verdere stappen te overwegen om kinderen, adolescenten en jongeren te beschermen tegen alcoholgerelateerde schade, en in het bijzonder alcoholgebruik onder minderjarigen, comazuipen, blootstelling aan alcoholreclame en de schade aan kinderen die in gezinnen met alcoholproblemen opgroeien, terug te dringen;

—

in samenwerking met de lidstaten kennis op te bouwen over de huidige grensoverschrijdende problemen in de EU die worden veroorzaakt door illegale handel in, grensoverschrijdende reclame voor en verschillen in de kleinhandelsprijzen van alcoholische dranken;

—

kennis op te bouwen inzake de impact van alcohol op de werkplek en over de aanpak van schadelijk alcoholgebruik in het bredere kader van letsel- en ziektepreventie en gezondheidsbevordering;

—

uiterlijk in 2012 aan de Raad te rapporteren over de vorderingen en de resultaten van het door de Commissie verrichte werk en de door de lidstaten gemelde activiteiten;

—

prioriteiten vast te stellen voor de volgende fase van het door de Commissie te verrichten werk inzake alcohol en gezondheid na afloop van de huidige strategie in 2012.