12.12.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 302/15

—

o art. 152 Traktatu WE, który stanowi, że przy określaniu i urzeczywistnianiu wszystkich polityk i działań Wspólnoty wszystkie instytucje Wspólnoty zapewniają wysoki poziom ochrony zdrowia ludzkiego i że polityki krajowe mają być uzupełniane przez działania na szczeblu Wspólnoty,

—

o komunikacie Komisji w sprawie strategii na rzecz zdrowia we Wspólnocie Europejskiej (1),

—

o zaleceniu Rady dotyczącym spożywania alkoholu przez młodych ludzi (2), w którym zwrócono się do Komisji, by ta we współpracy z państwami członkowskimi zajęła się kwestiami poruszonymi we wspomnianym zaleceniu – m.in. rozwijaniem na szczeblu krajowym i europejskim kompleksowych polityk promocji zdrowia odnoszących się do alkoholu – w pełni wykorzystując do tego celu wszystkie polityki wspólnotowe,

—

o konkluzjach Rady z dnia 5 czerwca 2001 r. w sprawie wspólnotowej strategii prowadzącej do ograniczania szkodliwych skutków spożywania alkoholu (3), przywołane w konkluzjach Rady w roku 2004 (4),

—

o poparciu Rady (5) dla komunikatu Komisji w sprawie strategii UE w zakresie wspierania państw członkowskich w ograniczaniu szkodliwych skutków spożywania alkoholu (6) w tym dla wymienionych w nim priorytetowych obszarów i działań oraz o wezwaniu, by począwszy od roku 2008 Komisja składała regularne sprawozdania na temat postępów osiągniętych na szczeblu UE i na szczeblu krajowym,

—

że Europejski Trybunał Sprawiedliwości wielokrotnie stwierdzał, że zdrowie publiczne jest jednym z najważniejszych interesów chronionych na mocy art. 30 Traktatu oraz że do państw członkowskich należy – w granicach ustanowionych przez Traktat – podejmowanie decyzji w sprawie poziomu ochrony zdrowia, którą pragną one zapewnić za pośrednictwem polityk krajowych i przepisów prawa (7),

—

o Europejskiej deklaracji WHO w sprawie alkoholu, przyjętej przez wszystkie państwa członkowskie w 1995 r., a w szczególności zasadzie etycznej, że wszystkie dzieci, młodzież i młodzi ludzie mają prawo do wzrastania w środowisku chronionym przed negatywnymi skutkami picia alkoholu i – w miarę możliwości – przed promocją napojów alkoholowych,

—

o pracach prowadzonych w związku z rezolucją Światowego Zgromadzenia Zdrowia dotyczącą „Strategii ograniczania szkodliwego spożycia alkoholu” (WHA61.4); w rezolucji tej zwrócono się do Dyrektora Generalnego Światowej Organizacji Zdrowia o przygotowanie projektu globalnej strategii ograniczania szkodliwego spożycia alkoholu, która zostanie włączona do dokumentacji na 126. posiedzenie Rady Wykonawczej przewidziane na styczeń 2010 roku.

—

główna odpowiedzialność za krajową politykę alkoholową spoczywa na państwach członkowskich oraz że Komisja, za pomocą strategii alkoholowej UE, może dodatkowo wspierać i uzupełniać krajowe polityki w dziedzinie zdrowia publicznego,

—

spożywanie alkoholu w sposób szkodliwy i ryzykowny jest w UE trzecim w kolejności najistotniejszym czynnikiem ryzyka pogorszenia stanu zdrowia i przedwczesnej śmierci, tuż za paleniem tytoniu i nadciśnieniem (8),

—

wiele polityk Wspólnoty ma potencjalny – korzystny lub niekorzystny – wpływ na zdrowie i kondycję oraz podkreśla, że przy podejmowaniu decyzji we wszystkich sektorach polityki należy rozważyć, jaki wpływ będą one miały na zdrowie,

—

poziom szkód spowodowanych na drogach i w miejscach pracy przez spożycie alkoholu – zwłaszcza wśród osób najbardziej narażonych – jest w państwach członkowskich nadal wysoki i że szacuje się, iż 15 % dorosłej populacji UE regularnie spożywa alkohol w szkodliwych ilościach; że szkodliwe skutki spożycia alkoholu odczuwa 5–9 mln dzieci w rodzinach w UE; że alkohol spożywany w sposób szkodliwy i ryzykowny jest czynnikiem powodującym około 16 % przypadków przemocy wobec dzieci i ich zaniedbywania; szacuje się także, że szkodliwe i ryzykowne spożycie alkoholu jest co roku przyczyną narodzin 60 000 noworodków o niskiej masie urodzeniowej (9)  (10),

—

skutki szkodliwego spożywania alkoholu są poważniejsze w młodszych grupach wiekowych obu płci. Ponad 10 % zgonów wśród kobiet i ponad 25 % wśród mężczyzn z grupy wiekowej obejmującej osoby od 15. do 29. roku życia ma związek z ryzykownym spożywaniem alkoholu (11), ponadto szkodliwe spożycie alkoholu wśród dzieci i nastolatków ma także negatywny wpływ na ich wyniki w nauce,

—

zagadnienia związane z alkoholem mają znaczenie dla całej Wspólnoty ze względu na ich transgraniczny charakter oraz negatywny wpływ zarówno na rozwój społeczny i gospodarczy, jak i na zdrowie publiczne,

—

reklama alkoholu, wraz z wpływem innych czynników, takich jak rola rodziny i otoczenia społecznego, jest czynnikiem, który zwiększa prawdopodobieństwo, że dzieci i młodzież sięgną po alkohol, a jeżeli już go spożywają – że będą pić więcej (12),

—

w latach 1996–2004 alkohol stał się w UE bardziej przystępny cenowo (13), a właściwie opracowane krajowe polityki ustalania cen, zwłaszcza w powiązaniu z innymi środkami zapobiegawczymi, mogą mieć wpływ na poziom szkodliwego i ryzykownego spożycia alkoholu i wynikających z tego szkód, w szczególności wśród młodych ludzi (14),

—

przy danej wielkości spożycia alkoholu uboższe populacje mogą doświadczać nieproporcjonalnie wyższego stopnia szkód wynikających ze spożycia alkoholu, co przyczynia się do nierówności w zakresie zdrowia między grupami populacji i do powstawania różnic w dziedzinie zdrowia między państwami członkowskimi (15),

—

osoby starsze (powyżej 60 roku życia) są bardziej narażone na skutki spożywania alkoholu w sposób szkodliwy niż pozostałe osoby dorosłe, a w ciągu ostatnich dziesięciu lat znacznie wzrosła liczba zgonów związanych ze spożyciem alkoholu w tej grupie; w niektórych przypadkach liczba zgonów wzrosła ponad dwukrotnie (16),

—

istnieje związek między szkodliwym spożyciem a chorobami zakaźnymi, takimi jak HIV/AIDS, gruźlica (TB) oraz zdrowiem matek (17),

—

w regionalnych konsultacjach WHO przeprowadzonych w Europie (18) podkreślono, iż za bardzo ważne uznaje się „środki na realizację polityk i leczenie osób, które tego potrzebują”.

—

strategia alkoholowa UE uznaje, że w poszczególnych państwach członkowskich panują różne zwyczaje kulturowe związane ze spożyciem alkoholu i że w związku z tym przyjmowane środki muszą brać pod uwagę wynik krajowych ocen skutków regulacji (19),

—

należy zagwarantować poradnictwo i udzielić wsparcia dzieciom, nastolatkom i młodym ludziom lub rodzinom dotkniętym problemem alkoholowym,

—

w systemach informacyjnych istniejących obecnie w państwach członkowskich UE i na szczeblu UE należy uwzględnić osoby powyżej 60 roku życia,

—

istnieje potrzeba przeanalizowania wzorów zachowań kobiet i mężczyzn reprezentujących różne grupy wiekowe, po to by lepiej dopasować środki profilaktyki antyalkoholowej, aby odpowiednio reagować na różne rodzaje zagrożeń,

—

nierówności w dziedzinie zdrowia wynikające z uwarunkowań społecznych silnie wiążą się między innymi ze spożyciem alkoholu, które może być zarówno przyczyną, jak i skutkiem. Samo szkodliwe spożywanie alkoholu jest znanym czynnikiem ryzyka lub przyczyną niektórych chorób zakaźnych i niezakaźnych i oddziałuje również na zdrowie pracowników.

—

wdrożenia dobrych praktyk przedstawionych w strategii alkoholowej UE i wykorzystania istniejących dowodów na temat skutecznych środków ograniczania szkód spowodowanych spożyciem alkoholu z uwzględnieniem pięciu wskazanych priorytetowych zagadnień: ochrony młodzieży, dzieci i dzieci nienarodzonych; zmniejszania liczby rannych i zabitych w wypadkach drogowych spowodowanych pod wpływem alkoholu; zapobiegania szkodliwym skutkom spożywania alkoholu wśród dorosłych i ograniczania negatywnego wpływu alkoholu w miejscu pracy; informowania, szkolenia i podnoszenia świadomości na temat wpływu szkodliwego i ryzykownego spożycia alkoholu; oraz opracowania i prowadzenia wspólnej bazy danych na poziomie UE,

—

propagowania podejścia wielosektorowego oraz – w koordynacji z działaniami na szczeblu UE – wzmacniania kompleksowych strategii krajowych lub planów działań dostosowanych do krajowych potrzeb lub do opracowania takich strategii i planów, a także do przedłożenia Komisji – do roku 2011 – sprawozdań na temat rozwoju sytuacji i wyników,

—

wykorzystywania najskuteczniejszych środków, aby zapewnić istnienie i egzekwowanie na szczeblu krajowym solidnych przepisów w dziedzinie polityki alkoholowej,

—

uznania, że wśród instrumentów służących do ograniczania szkód wynikających ze spożycia alkoholu i do oceny wpływu spożycia alkoholu skutecznym narzędziem, zwłaszcza w powiązaniu z innymi środkami zapobiegawczymi, może być polityka ustalania cen – np. przepisy dotyczące promocji typu „happy hours”, specjalne opodatkowanie gotowych koktajli oraz napojów alkoholowych oferowanych gratis,

—

zwrócenia uwagi na kondycję starzejącej się populacji UE, w tym na skutki, jakie – na szczeblu UE – szkodliwe spożycie alkoholu ma dla zdrowego i godnego starzenia się; oraz do wniesienia wkładu w poszerzanie wiedzy wśród osób zawodowo zajmujących się opieką, wśród nieformalnych opiekunów oraz wśród starszych obywateli na temat potencjalnych interakcji między przyjmowanymi lekami a alkoholem.

—

utrzymywania polityki alkoholowej w kontekście zdrowia publicznego wysoko na liście priorytetów do roku 2012, aby budować trwałe i długoterminowe zobowiązania do ograniczenia na szczeblu UE szkód wynikających ze spożycia alkoholu oraz do przeanalizowania priorytetów kolejnej fazy prac Komisji, które mają wspierać państwa członkowskie w ograniczaniu w UE szkód wynikających ze spożycia alkoholu,

—

wzmocnienia identyfikacji, rozpowszechniania i monitorowania skutecznych środków, które mają służyć zminimalizowaniu zdrowotnych i społecznych skutków szkodliwego spożycia alkoholu,

—

wzmocnienia opracowywania i rozpowszechniania opartych na faktach przykładów programów profilaktycznych, które służą ograniczeniu szkód wynikających ze spożywania alkoholu w czasie ciąży oraz z prowadzenia pojazdów pod wpływem alkoholu,

—

uznania ograniczenia nierówności w dziedzinie zdrowia za priorytet polityki oraz uznania potrzeby likwidowania nierówności poprzez działania profilaktyczne o charakterze społecznym i ukierunkowane działania o charakterze antyalkoholowym z uwzględnieniem uwarunkowań społecznych,

—

sprawienia, by przedstawiciele sektora produkcji napojów alkoholowych brali udział w proaktywnych działaniach w zakresie egzekwowania środków prawnych, tak by produkcja, dystrybucja i sprzedaż ich produktów odbywały się w sposób odpowiedzialny, by przyczynić się do ograniczenia szkód wynikających ze spożycia alkoholu. Ponadto wzywa do rozważenia, w jaki sposób poprawić wdrażanie obowiązujących krajowych i europejskich przepisów dotyczących reklamy alkoholu, by w miarę możliwości skutecznie chronić dzieci i młodzież przed ekspozycją na reklamę alkoholu,

—

zagwarantowania, by – w przypadkach gdy istnieją normy i kodeksy postępowania dotyczące samoregulacji – były one opracowywane, wdrażane i monitorowane wspólnie z instytucjami zajmującymi się promocją zdrowia,

—

uwzględnienia w istniejących systemach informacyjnych danych na temat spożycia alkoholu i szkód spowodowanych szkodliwym spożyciem alkoholu wśród osób w wieku powyżej 60 lat,

—

zintensyfikowania badań nad zależnością między szkodliwym spożyciem alkoholu a chorobami zakaźnymi, takimi jak HIV/AIDS i gruźlica,

—

opracowania i wdrożenia procedur wczesnego identyfikowania i szybkiej interwencji w warunkach podstawowej opieki zdrowotnej, opieki zdrowotnej nad osobami starszymi i w warunkach szkolnych,

—

zachęcania do inicjatyw podnoszących świadomość na temat wpływu szkodliwego spożycia alkoholu na kondycję zdrowotną i społeczną w ramach całościowego podejścia mieszczącego się w pojęciu szkoły promującej zdrowie,

—

rozważenia najlepszych sposobów informowania i edukowania konsumentów, w tym badań nad tym, jak etykiety na napojach alkoholowych mogą pomóc konsumentom w oszacowaniu własnego spożycia czy też informować ich o zagrożeniach dla zdrowia,

—

uwzględnienia niniejszych konkluzji przy opracowywaniu i wspieraniu wdrażania strategii Unii Europejskiej dla regionu Morza Bałtyckiego.

—

nadal udzielała państwom członkowskim silnego wsparcia przy opracowywaniu wszechstronnych, skutecznych i zrównoważonych krajowych polityk alkoholowych,

—

podjęła kroki niezbędne do zagwarantowania, że ograniczanie szkód zdrowotnych i społecznych wynikających ze spożycia alkoholu zostanie uwzględnione przy określaniu i wdrażaniu wszystkich istotnych polityk i działań wspólnotowych,

—

rozważyła, w razie konieczności, dalsze kroki, jakie należy podjąć, aby chronić dzieci, nastolatków i młodych ludzi przed szkodliwymi skutkami spożycia alkoholu, w szczególności aby ograniczyć spożycie alkoholu przez nieletnich, upijanie się, ekspozycję na reklamy alkoholu oraz szkody wśród dzieci dorastających w rodzinach z problemem alkoholowym,

—

gromadziła – we współpracy z państwami członkowskimi – wiedzę na temat bieżących transgranicznych problemów w UE wynikających z nielegalnego handlu, transgranicznego marketingu oraz różnic w cenach detalicznych napojów alkoholowych,

—

gromadziła wiedzę na temat skutków spożycia alkoholu w miejscu pracy oraz sposobów rozwiązywania kwestii szkodliwego spożycia alkoholu w szerszych ramach profilaktyki wypadków i chorób oraz promocji zdrowia,

—

najpóźniej w roku 2012 przedłożyła Radzie sprawozdanie na temat postępów i wyników prac Komisji oraz na temat działań zgłoszonych przez państwa członkowskie,

—

po zakończeniu w 2012 roku obowiązywania obecnej strategii, określiła priorytety kolejnej fazy prac Komisji w dziedzinie alkoholu i zdrowia.