This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 32022R0555
Council Regulation (EU) 2022/555 of 5 April 2022 amending Regulation (EC) No 168/2007 establishing a European Union Agency for Fundamental Rights
Rozporządzenie Rady (UE) 2022/555 z dnia 5 kwietnia 2022 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 168/2007 ustanawiające Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej
Rozporządzenie Rady (UE) 2022/555 z dnia 5 kwietnia 2022 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 168/2007 ustanawiające Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej
ST/9827/2021/INIT
Dz.U. L 108 z 7.4.2022, p. 1–12
(BG, ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, GA, HR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, RO, SK, SL, FI, SV)
In force
ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2022/555/oj
7.4.2022 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
L 108/1 |
ROZPORZĄDZENIE RADY (UE) 2022/555
z dnia 5 kwietnia 2022 r.
zmieniające rozporządzenie (WE) nr 168/2007 ustanawiające Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 352,
uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,
po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,
uwzględniając zgodę Parlamentu Europejskiego (1),
stanowiąc zgodnie ze specjalną procedurą ustawodawczą, a także mając na uwadze,
co następuje:
(1) |
Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej („agencja”) ustanowiono na mocy rozporządzenia Rady (WE) nr 168/2007 (2) w celu zapewniania pomocy i wiedzy fachowej w zakresie praw podstawowych instytucjom, organom i jednostkom organizacyjnym Unii oraz państwom członkowskim. |
(2) |
Aby dostosować zakres działalności agencji oraz poprawić zarządzanie jej działaniem i zwiększyć skuteczność tego działania, konieczna jest zmiana niektórych przepisów rozporządzenia (WE) nr 168/2007 bez modyfikowania celu i zadań agencji. |
(3) |
W związku z wejściem w życie traktatu lizbońskiego zakres działalności agencji powinien obejmować również obszary współpracy policyjnej i współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych, które są szczególnie newralgiczne, jeśli chodzi o prawa podstawowe. |
(4) |
Z zakresu działalności agencji należy wyłączyć obszar wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. Powinno to pozostawać bez uszczerbku dla zapewniania przez agencję pomocy i wiedzy fachowej (np. dla jej działalności szkoleniowej w zakresie problematyki praw podstawowych) instytucjom, organom i jednostkom organizacyjnym Unii, także tym z nich, które działają w obszarze wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. |
(5) |
Ponadto, aby zarządzanie agencją i jej działanie były zgodne z zasadami wspólnego podejścia załączonego do wspólnego oświadczenia Parlamentu Europejskiego, Rady UE i Komisji Europejskiej w sprawie zdecentralizowanych agencji z dnia 19 lipca 2012 r. („wspólne podejście”), konieczne są pewne ukierunkowane zmiany techniczne w rozporządzeniu (WE) nr 168/2007. Dostosowanie rozporządzenia (WE) nr 168/2007 do zasad określonych we wspólnym podejściu uwzględnia specyfikę pracy i charakter agencji, a celem tego dostosowania jest uproszczenie działania agencji, poprawa zarządzania tym działaniem i zwiększenie jego skuteczności. |
(6) |
Określenie dziedzin działalności agencji powinno opierać się wyłącznie na dokumencie programowym agencji. Należy odejść od obecnego podejścia polegającego na równoległym ustalaniu co pięć lat szerokich, tematycznych wieloletnich ram prac, ponieważ rozwiązanie to stało się zbędne ze względu na dokument programowy, który agencja przyjmuje corocznie od 2017 r., w celu zapewnienia zgodności z rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) nr 1271/2013 (3), zastąpionym rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) 2019/715 (4). W oparciu o agendę polityczną Unii i potrzeby zainteresowanych stron w dokumencie programowym wyraźnie określa się dziedziny i konkretne projekty, nad którymi ma pracować agencja. Powinno to umożliwić agencji zaplanowanie pracy i ukierunkowania tematycznego wraz z upływem czasu oraz coroczne dostosowywanie ich do pojawiających się priorytetów. |
(7) |
Agencja powinna przedkłada projekt swojego dokumentu programowego Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komisji, jak również krajowym urzędnikom łącznikowym i komitetowi naukowemu do dnia 31 stycznia każdego roku. Dzięki temu agencja, wykonując swoje zadania w całkowicie niezależny sposób, będzie mogła wykorzystywać wyniki dyskusji lub opinie na temat takiego projektu dokumentu programowego do celów przygotowania najodpowiedniejszego programu prac, aby wspierać Unię i jej państwa członkowskie poprzez zapewnianie pomocy i wiedzy fachowej w zakresie praw podstawowych. |
(8) |
Aby zapewnić sprawną komunikację między agencją a państwami członkowskimi, agencja i krajowi urzędnicy łącznikowi powinni ze sobą współdziałać w duchu wzajemnej i ścisłej współpracy. Współpraca ta powinna pozostawać bez uszczerbku dla niezależności agencji. |
(9) |
Należy zmienić szereg przepisów rozporządzenia (WE) nr 168/2007, aby zapewnić lepsze zarządzanie i sprawniejsze funkcjonowanie zarządu agencji. |
(10) |
Biorąc pod uwagę istotną rolę zarządu, jego członkowie powinni być niezależni i mieć solidną wiedzę z zakresu praw podstawowych, jak również odpowiednie doświadczenie w zarządzaniu, w tym umiejętności administracyjne i budżetowe. |
(11) |
Należy również wyjaśnić, że chociaż członkowie i zastępcy członków zarządu nie mogą być ponownie mianowani na kolejną kadencję następującą bezpośrednio po poprzedniej, powinna istnieć możliwość ponownego mianowania byłego członka lub zastępcy członka na jeszcze jedną kadencję nienastępującą bezpośrednio po poprzedniej. O ile – z jednej strony – niedopuszczanie ponownego mianowania członków i zastępców członków na następujące po sobie bezpośrednio kadencje jest uzasadnione koniecznością zapewnienia ich niezależności, z drugiej strony dopuszczenie możliwości ponownego mianowania na jeszcze jedną kadencję nienastępującą bezpośrednio po poprzedniej ułatwiłoby państwom członkowskim mianowanie odpowiednich członków spełniających wszystkie wymogi. |
(12) |
W odniesieniu do zastępowania członków zarządu lub zastępcy członków należy wyjaśnić, że we wszystkich przypadkach zakończenia kadencji przed upływem 5 letniego okresu, nie tylko w przypadku utraty niezależności, ale również w innych przypadkach, takich jak rezygnacja lub śmierć, kadencja nowego członka lub zastępcy członków będzie stanowić uzupełnienie pięcioletniej kadencji jego poprzednika, chyba że pozostały okres jest krótszy niż dwa lata, w którym to przypadku może rozpocząć się nowa pięcioletnia kadencja. |
(13) |
W celu zapewnienia jednolitej sytuacji instytucji Unii zarząd agencji powinien otrzymać uprawnienia organu mianującego. Uprawnienia te, z wyjątkiem uprawnienia do mianowania dyrektora, należy przekazać dyrektorowi. Zarząd powinien korzystać z uprawnień organu mianującego w stosunku do pracowników agencji wyłącznie w wyjątkowych okolicznościach. |
(14) |
W celu uniknięcia impasu i w celu uproszczenia procedury głosowania przy wyborze członków rady wykonawczej należy zapewnić, aby zarząd wybierał ich większością głosów członków zarządu posiadających prawo głosu. |
(15) |
W celu dalszego dostosowania rozporządzenia (WE) nr 168/2007 do wspólnego podejścia oraz w celu wzmocnienia zdolności zarządu do nadzorowania zarządzania administracyjnego, operacyjnego i budżetowego agencją, konieczne jest powierzenie zarządowi dodatkowych zadań oraz doprecyzowanie zadań powierzonych radzie wykonawczej. Dodatkowe zadania zarządu powinny obejmować przyjęcie strategii bezpieczeństwa, w tym zasad wymiany informacji niejawnych UE, strategii komunikacyjnej oraz zasad zarządzania konfliktami interesów i zapobiegania takiemu konfliktowi w odniesieniu do członków zarządu i członków komitetu naukowego. Należy wyjaśnić, że zadanie rady wykonawczej polegające na nadzorowaniu prac przygotowawczych dotyczących decyzji, które mają zostać przyjęte przez zarząd, obejmuje kontrolę kwestii związanych z budżetem i zasobami ludzkimi. Ponadto zadaniem rady wykonawczej powinno być przyjęcie strategii w zakresie zwalczania nadużyć finansowych przygotowanej przez dyrektora oraz zapewnienie odpowiednich działań następczych w odniesieniu do ustaleń wynikających z audytów i do dochodzeń przeprowadzanych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) lub Prokuraturę Europejską (EPPO). Ponadto należy zapewnić, aby w razie potrzeby rada wykonawcza mogła, w pilnych przypadkach, podejmować decyzje tymczasowe w imieniu zarządu. |
(16) |
W celu uproszczenia istniejącej procedury zastępowania członków komitetu naukowego należy zezwolić zarządowi na mianowanie na pozostały okres kadencji osoby zajmującej kolejne miejsce na liście rezerwowej, w przypadku gdy niezbędne będzie zastąpienie członka przed końcem jego kadencji. |
(17) |
Z uwagi na bardzo selektywną procedurę mianowania i fakt, że liczba kandydatów potencjalnie spełniających kryteria wyboru jest często niewysoka, powinna istnieć możliwość przedłużenia kadencji dyrektora agencji jeden raz na okres nie dłuższy niż pięć lat, z uwzględnieniem w szczególności wyników jego pracy oraz obowiązków i wymogów agencji w najbliższych latach. Ponadto, z uwagi na znaczenie tego stanowiska oraz szczegółową procedurę, w której uczestniczą Parlament Europejski, Rada i Komisja, procedura taka powinna rozpocząć się w trakcie 12go miesiąca poprzedzającego koniec jego kadencji. |
(18) |
Poza tym, w celu zwiększenia stabilności mandatu dyrektora, a tym samym stabilności działania agencji, większość wymaganą do tego, aby zaproponować jego odwołanie, należy zwiększyć z obecnej jednej trzeciej do dwóch trzecich głosów członków zarządu. Ponadto w celu określenia ogólnej odpowiedzialności dyrektora za zarządzanie administracyjne agencją należy zaznaczyć, że dyrektor jest odpowiedzialny za wdrażanie decyzji przyjmowanych przez zarząd, przygotowywanie strategii agencji w zakresie zwalczania nadużyć finansowych oraz przygotowanie planu działania z myślą o zapewnieniu działań następczych w odniesieniu do sprawozdań z wewnętrznych lub zewnętrznych audytów i dochodzeń przeprowadzanych przez OLAF lub EPPO. |
(19) |
W celu dostosowania rozporządzenia (WE) nr 168/2007 do wspólnego podejścia należy wprowadzić przepis, zgodnie z którym Komisja powinna co pięć lat zlecać przeprowadzenie oceny agencji. |
(20) |
W związku z powyższym należy odpowiednio zmienić rozporządzenie (WE) nr 168/2007, |
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Artykuł 1
Zmiany w rozporządzeniu (WE) nr 168/2007
W rozporządzeniu (WE) nr 168/2007 wprowadza się następujące zmiany:
1) |
art. 2 otrzymuje brzmienie: „Artykuł 2 Cel Celem agencji jest zapewnianie pomocy i wiedzy fachowej w zakresie praw podstawowych odpowiednim instytucjom, organom i jednostkom organizacyjnym Unii oraz państwom członkowskim przy wdrażaniu przez nie prawa Unii z myślą o wspieraniu ich podczas podejmowania środków lub określania kierunków działań w dziedzinach należących do ich kompetencji, tak aby zapewnić pełne poszanowanie praw podstawowych.”; |
2) |
art. 3 otrzymuje brzmienie: „Artykuł 3 Zakres działalności 1. Agencja wykonuje swoje zadania, aby osiągnąć cel określony w art. 2 w ramach kompetencji Unii. 2. Podczas wykonywania swoich zadań agencja odnosi się do praw podstawowych, o których mowa w art. 6 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE). 3. Agencja zajmuje się problematyką praw podstawowych w Unii i państwach członkowskich przy wdrażaniu przez nie prawa Unii, z wyjątkiem aktów lub działań Unii lub państw członkowskich dotyczących wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa lub w ramach tej polityki.”; |
3) |
w art. 4 wprowadza się następujące zmiany:
|
4) |
art. 5 otrzymuje brzmienie: „Artykuł 5 Dziedziny działalności Agencja wykonuje swoje zadania na podstawie swoich rocznych i wieloletnich programów prac, które są zgodne z dostępnymi zasobami ludzkimi i finansowymi. Pozostaje to bez uszczerbku dla podejmowania przez agencję działań na wniosek Parlamentu Europejskiego, Rady lub Komisji, wystosowany na mocy art. 4 ust. 1 lit. c) i d), wykraczających poza dziedziny określone w rocznych i wieloletnich programach prac – pod warunkiem że pozwalają na to zasoby ludzkie i finansowe agencji.”; |
5) |
dodaje się artykuł w brzmieniu: „Artykuł 5a Roczne i wieloletnie programowanie 1. Co roku dyrektor sporządza projekt dokumentu programowego, zawierający w szczególności roczny program prac i wieloletni program prac, zgodnie z art. 32 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2019/715 (*1). 2. Dyrektor przedkłada projekt dokumentu programowego zarządowi. Dyrektor przedstawia projekt dokumentu programowego – w wersji zatwierdzonej przez zarząd – Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komisji nie później niż 31 stycznia każdego roku. Na forum Rady właściwy organ przygotowawczy Rady omawia projekt wieloletniego programu prac oraz może poprosić agencję o przedstawienie tego projektu. 3. Dyrektor przedstawia projekt dokumentu programowego również krajowym urzędnikom łącznikowym, o których mowa w art. 8 ust. 1, i komitetowi naukowemu nie później niż 31 stycznia każdego roku, tak by zainteresowane państwa członkowskie i komitet naukowy mogły przedstawić swoje opinie na temat projektu. 4. W świetle wyników dyskusji na forum właściwego organu przygotowawczego Rady oraz opinii otrzymanych od Komisji, państw członkowskich i komitetu naukowego dyrektor przedkłada projekt dokumentu programowego zarządowi do przyjęcia. Dyrektor przedstawia przyjęty dokument programowy Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Komisji i krajowym urzędnikom łącznikowym, o których mowa w art. 8 ust. 1.”; (*1) Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2019/715 z dnia 18 grudnia 2018 r. w sprawie ramowego rozporządzenia finansowego dotyczącego organów utworzonych na podstawie TFUE oraz Traktatu Euratom, o których mowa w art. 70 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 (Dz.U. L 122 z 10.5.2019, s. 1)”;" |
6) |
art. 6 ust. 2 lit. a) otrzymuje brzmienie:
|
7) |
art. 7 otrzymuje brzmienie: „Artykuł 7 Stosunki z odpowiednimi organami i jednostkami organizacyjnymi Unii Agencja zapewnia właściwą koordynację z odpowiednimi organami i jednostkami organizacyjnymi Unii. W stosownych przypadkach zasady współpracy ustalane są w protokołach ustaleń.”; |
8) |
w art. 8 wprowadza się następujące zmiany:
|
9) |
art. 9 otrzymuje brzmienie: „Artykuł 9 Współpraca z Radą Europy Aby unikać powielania działań oraz aby zapewnić komplementarność i wartość dodaną, agencja koordynuje swoją działalność z działalnością Rady Europy, w szczególności w odniesieniu do swoich rocznych i wieloletnich programów prac oraz do współpracy ze społeczeństwem obywatelskim zgodnie z art. 10. W tym celu Unia zawiera z Radą Europy – zgodnie z procedurą określoną w art. 218 TFUE – umowę służącą ustanowieniu ścisłej współpracy między Radą Europy a agencją. Umowa ta przewiduje wyznaczenie przez Radę Europy niezależnej osoby, która ma zasiadać w zarządzie agencji i w jej radzie wykonawczej, zgodnie z art. 12 i 13.”; |
10) |
art. 10 ust. 4 lit. a) otrzymuje brzmienie:
|
11) |
w art. 12 wprowadza się następujące zmiany:
|
12) |
art. 13 otrzymuje brzmienie: „Artykuł 13 Rada wykonawcza 1. Zarząd wspierany jest przez radę wykonawczą. Rada wykonawcza nadzoruje niezbędne prace przygotowawcze dotyczące decyzji, które mają zostać przyjęte przez zarząd. W szczególności kontroluje kwestie związane z budżetem i zasobami ludzkimi. 2. Ponadto rada wykonawcza:
3. W razie potrzeby rada wykonawcza może, w pilnych przypadkach, podejmować decyzje tymczasowe w imieniu zarządu, w tym dotyczące zawieszenia przekazania uprawnień organu mianującego, zgodnie z warunkami określonymi w art. 12 ust. 7a i 7b, oraz w kwestiach związanych z budżetem. 4. W skład rady wykonawczej wchodzi przewodniczący i wiceprzewodniczący zarządu, dwóch innych członków zarządu wybranych przez zarząd zgodnie z art. 12 ust. 5 oraz jedna z osób reprezentujących w zarządzie Komisję. Członek zarządu mianowany przez Radę Europy może uczestniczyć w posiedzeniach rady wykonawczej. 5. Posiedzenia rady wykonawczej zwoływane są przez przewodniczącego. Mogą również zostać zwołane na wniosek jednego z jej członków. Rada podejmuje decyzje większością głosów obecnych członków. Osoba mianowana przez Radę Europy może głosować w sprawach związanych z decyzjami, w odniesieniu do których przysługuje jej prawo głosu w zarządzie zgodnie z art. 12 ust. 8. 6. Dyrektor uczestniczy w posiedzeniach rady wykonawczej bez prawa głosu.”; |
13) |
w art. 14 wprowadza się następujące zmiany:
|
14) |
w art. 15 wprowadza się następujące zmiany:
|
15) |
art. 17 ust. 3 otrzymuje brzmienie: „3. Decyzje podjęte przez agencję na mocy art. 8 rozporządzenia (WE) nr 1049/2001 mogą być przedmiotem skargi złożonej do Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich lub może zostać wniesiona na nie skarga do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (Trybunał Sprawiedliwości), zgodnie z, odpowiednio, art. 228 i 263 TFUE.”; |
16) |
art. 19 otrzymuje brzmienie: „Artykuł 19 Przegląd dokonywany przez Rzecznika Praw Obywatelskich Działania Agencji podlegają nadzorowi Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich zgodnie z art. 228 TFUE.”; |
17) |
w art. 20 wprowadza się następujące zmiany:
|
18) |
art. 24 otrzymuje brzmienie: „Artykuł 24 Pracownicy 1. Do pracowników agencji i jej dyrektora zastosowanie ma regulamin pracowniczy i warunki zatrudnienia oraz przepisy przyjęte wspólnie przez instytucje Unii w celu stosowania tego regulaminu pracowniczego i tych warunków zatrudnienia. 2. Zarząd może przyjąć przepisy umożliwiające zatrudnienie w agencji oddelegowanych ekspertów krajowych z państw członkowskich.”; |
19) |
art. 26 otrzymuje brzmienie: „Artykuł 26 Przywileje i immunitety Do agencji zastosowanie ma Protokół nr 7 w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej, załączony do TUE i TFUE.”; |
20) |
art. 27 ust. 3 otrzymuje brzmienie: „3. Trybunał Sprawiedliwości jest właściwy w przypadku pozwów wnoszonych przeciwko agencji na warunkach określonych w art. 263 i 265 TFUE.”; |
21) |
art. 28 ust. 2 i 3 otrzymują brzmienie: „2. Decyzję w sprawie uczestnictwa, o którym mowa w ust. 1 i w sprawie stosownych warunków podejmuje odpowiednia rada stowarzyszenia, uwzględniając przy tym szczególną sytuację każdego państwa. Decyzja określa w szczególności charakter, zakres i sposób uczestnictwa tych państw w pracach agencji, w ramach określonych w art. 4 i 5, w tym przepisy dotyczące udziału w inicjatywach podejmowanych przez agencję, wkładu finansowego i pracowników. Decyzja jest zgodna z niniejszym rozporządzeniem oraz z regulaminem pracowniczym i warunkami zatrudnienia. Decyzja zawiera przepisy umożliwiające państwu uczestniczącemu wyznaczenie niezależnej osoby posiadającej kwalifikacje wymagane od osób, o których mowa w art. 12 ust. 1 lit. a), jako obserwatora w zarządzie bez prawa głosu. Zależnie od decyzji rady stowarzyszenia agencja może zajmować się problematyką praw podstawowych w danym państwie w ramach zakresu stosowania art. 3 ust. 1, jeśli jest to niezbędne do stopniowego dostosowywania ustawodawstwa danego państwa do prawa Unii. 3. Rada, stanowiąc jednomyślnie na wniosek Komisji, może zdecydować o zaproszeniu państwa, z którym Unia zawarła układ o stabilizacji i stowarzyszeniu, do uczestnictwa w pracach agencji w charakterze obserwatora. W takim przypadku zastosowanie ma odpowiednio ust. 2.”; |
22) |
uchyla się art. 29; |
23) |
w art. 30 wprowadza się następujące zmiany:
|
24) |
uchyla się art. 31. |
Artykuł 2
Wejście w życie
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Luksemburgu dnia 5 kwietnia 2022 r.
W imieniu Rady
Przewodniczący
B. LE MAIRE
(1) Zgoda z dnia 6 lipca 2021 r. (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym).
(2) Rozporządzenie Rady (WE) nr 168/2007 z dnia 15 lutego 2007 r. ustanawiające Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej (Dz.U. L 53 z 22.2.2007, s. 1).
(3) Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 1271/2013 z dnia 30 września 2013 r. w sprawie ramowego rozporządzenia finansowego dotyczącego organów, o których mowa w art. 208 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) nr 966/2012 (Dz.U. L 328 z 7.12.2013, s. 42).
(4) Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2019/715 z dnia 18 grudnia 2018 r. w sprawie ramowego rozporządzenia finansowego dotyczącego organów utworzonych na podstawie TFUE oraz Traktatu Euratom, o których mowa w art. 70 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 (Dz.U. L 122 z 10.5.2019, s. 1).