Η υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πέραν των ορίων της ΕΕ 

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παραμένει διαπρύσιος υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ακόμη και πέραν των συνόρων της ΕΕ.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπως εξάλλου και η ΕΕ, έχει απευθύνει εκκλήσεις προς όλες τις χώρες να εφαρμόσουν την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και άλλες διεθνείς πράξεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Το Κοινοβούλιο προσπαθεί επίσης να διασφαλίσει ότι όλες οι διεθνείς δραστηριότητες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων του εμπορίου και της χορήγησης βοήθειας, τηρούν τις αρχές της Ένωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Επί πολλά χρόνια η θανατική ποινή και τα βασανιστήρια βρίσκονταν στο επίκεντρο της προσοχής. Πιο πρόσφατα, η εμπορία ανθρώπων, τα ψηφιακά δικαιώματα και άλλα θέματα έχουν προστεθεί στον κατάλογο των προβλημάτων που απασχολούν το Κοινοβούλιο.

Ο Πρόεδρος δεν διστάζει να μιλήσει για παραβιάσεις και καταπατήσεις σε επίσημες δηλώσεις και σε συναντήσεις του.

Η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων και η Υποεπιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επισημαίνουν τις παραβιάσεις και δίνουν τον τόνο των συζητήσεων και για άλλους βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Στις προσπάθειες αυτές συμμετέχουν όλοι οι ευρωβουλευτές τα απογεύματα της Πέμπτης στο Στρασβούργο κατά τη διάρκεια των συνόδων της ολομέλειας. Η «χρονοθυρίδα» αυτή είναι αφιερωμένη σε συζητήσεις και σε κατεπείγοντα ψηφίσματα πάνω σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Οι προσπάθειες αυτές έχουν αποδώσει καρπούς.

Ορισμένες κυβερνήσεις έχουν επανεξετάσει τις πράξεις τους, ακόμη και σε σχέση με την επιβολή της θανατικής ποινής. Ορισμένα εθνικά κοινοβούλια έχουν αλλάξει ή έχουν εγκαταλείψει τους νόμους που επέσυραν την κριτική του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Κάθε χρόνο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απονέμει το Βραβείο Ζαχάρωφ για την ελευθερία της σκέψης για να τιμήσει πρόσωπα ή οργανώσεις που αγωνίζονται για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών.

Επί τρεις δεκαετίες τουλάχιστον το Βραβείο έχει αναδείξει αγώνες σε πέντε ηπείρους.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, το Βραβείο αποτελεί αναγνώριση εκείνων που υπέφεραν διότι επέλεξαν να διεκδικήσουν την ελευθερία στη χώρα τους.

Τέτοια ήταν η περίπτωση του βραβευμένου με το Βραβείο του 2015 Raif Badawi, μπλόγκερ φυλακισμένου στη Σαουδική Αραβία διότι υπερασπίστηκε την ελευθερία της έκφρασης.

Κάτι ανάλογο συνέβη με το Βραβείο του 2017, το οποίο απονεμήθηκε στη δημοκρατική αντιπολίτευση της Βενεζουέλας, συμπεριλαμβανομένων των εκατοντάδων πολιτικών κρατούμενων της χώρας.

Κάποια άλλα χρόνια, το Βραβείο αποτέλεσε αναγνώριση ανθρώπων των οποίων η δουλειά για τα ανθρώπινα δικαιώματα γεννήθηκε από την προσωπική και συχνά οδυνηρή τους εμπειρία.

Ο βραβευμένος του 2014, Denis Mukwege, γιατρός στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, έχει πει ότι «κατά τύχη» βρέθηκε αντιμέτωπος με τα προβλήματα που ταλανίζουν τις γυναίκες που έχουν υποστεί βιασμούς και ωμότητες στον πόλεμο. Από τότε αφιέρωσε τη ζωή του στην περίθαλψη των περισσότερων από 40.000 θυμάτων στο νοσοκομείο της πόλης του, ενώ ταυτόχρονα αγωνίζεται για να τραβήξει την προσοχή της διεθνούς κοινότητας σε αυτό το τραγικό ζήτημα.

Ο Mukwege και οι υπόλοιποι βραβευθέντες εξακολουθούν να έχουν επαφές μεταξύ τους μέσω του Δικτύου του Βραβείου Ζαχάρωφ, το οποίο εξάλλου τους κρατάει σε επαφή και με τους ευρωβουλευτές και με φορείς της κοινωνίας των πολιτών, με σκοπό μια καλύτερη συνεργασία σε ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.