Wszystko o sesjach plenarnych 

Przez długi czas Parlament Europejski pełnił jedynie funkcję organu konsultacyjnego.
Jednak od czasu pierwszych bezpośrednich wyborów w 1979 r. oraz dzięki aktywnej działalności posłów i posłanek, Parlament wzrósł w siłę i uzyskał rolę organu współprawodawczego na równi z Radą w większości obszarów, w których UE ma kompetencje do działania.

Dziś zgromadzenie plenarne Parlamentu liczy 720 posłów i posłanek pochodzących z 27 państw członkowskich Unii Europejskiej i debatuje w 24 językach. Podczas sesji plenarnej, posłów, urzędników, tłumaczy ustnych i pisemnych obowiązują szczegółowe zasady zapewniające sprawny przebieg sesji.

Sesjom plenarnym przewodniczy Przewodniczący lub Przewdonicząca Parlamentu Europejskiego. Przewodniczącego Parlamentu wspiera w tej roli czternastu wiceprzewodniczących, którzy mogą przejąć przewodniczenie sesji plenarnej.

Przewodniczący(-ca) niekiedy rozpoczyna posiedzenie od wygłoszenia przemówienia lub uczczenia wzniosłego wydarzenia.

Podczas sesji plenarnej Przewodniczący(-ca) udziela głosu posłom i posłankom oraz czuwa nad jej prawidłowym przebiegiem. Przewodniczy także głosowaniom, poddaje pod głosowanie poprawki oraz rezolucje legislacyjne, a także ogłasza wyniki głosowania. Autorytet Przewodniczącego(-cej) umożliwia nadanie właściwego tempa głosowaniom, które bywają długie i złożone.

Większość z 720 posłów i posłanek należy do jednej z grup politycznych, reprezentujących całą paletę wpływów ideologicznych w UE. Niektórzy posłowie i posłanki nie należą do żadnej z grup politycznych, w związku z czym są uznawani za „niezrzeszonych”.

Grupy polityczne decydują o tym, które zagadnienia zostaną poruszone na sesji plenarnej. Mogą również zgłaszać poprawki do sprawozdań parlamentarnych komisji będących przedmiotem głosowania w czasie sesji lub składać rezolucje dotyczące ważnych kwestii. Mimo, iż grupy polityczne próbują koordynować głosowanie ich członków, żaden poseł czy posłanka nie może zostać zobowiązany do głosowania w taki a nie inny sposób.

Rada Unii Europejskiej i Komisja Europejska uczestniczą w posiedzeniach plenarnych, aby ułatwić współpracę między instytucjami w procesie podejmowania decyzji. Na wniosek Parlamentu Europejskiego przedstawiciele tych dwóch instytucji składają oświadczenia lub przedstawiają sprawozdanie z działalności, odpowiadając na pytania posłów i posłanek. Zwieńczeniem tych debat może być głosowanie nad rezolucją.

Parlament zbiera się na sesji plenarnej 12 razy w roku w Strasburgu podczas czterodniowej sesji miesięcznej (od poniedziałku do czwartku). Dodatkowe sesje plenarne odbywają się w Brukseli. Sesja miesięczna dzieli się na posiedzenia dzienne.

Działalność w trakcie sesji plenarnej jest przede wszystkim poświęcona debatom i głosowaniom. Jedynie teksty przyjęte przez zgromadzenie plenarne są oficjalnymi dokumentami Parlamentu Europejskiego. Wśród nich można wyróżnić różne kategorie tekstów w zależności od ich tematyki i zastosowanej procedury. Do najczęstszych należą:

• sprawozdania ustawodawcze – to teksty rozpatrywane przez Parlament w ramach różnorodnych wspólnotowych procedur legislacyjnych: zwykłej procedury ustawodawczej, procedury zgody i konsultacji. Zwykła procedura ustawodawcza przyznaje Parlamentowi rolę prawodawcy na równi z Radą Unii Europejskiej. Niektóre sprawozdania parlamentarne mają w związku z tym większy „ciężar” legislacyjny niż inne.
• projekty objęte procedurą budżetową – Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej sprawują władzę budżetową w UE, która określa co roku wydatki i dochody Unii
• sprawozdania nielegislacyjne i rezolucje – są sporządzane przez Parlament z jego własnej inicjatywy przez właściwą komisję parlamentarną. Przyjmując te teksty Parlament zwraca się do innych instytucji i organów europejskich, rządów krajowych lub krajów i organizacji spoza UE, w celu zwrócenia uwagi na daną kwestię. Inicjatywy te, pomimo że nie posiadają wartości legislacyjnej, są zasadnicze w sprawowaniu demokratycznej kontroli przez Parlament, rozliczania innych instytucji, jak również wywierania presji politycznej w danej kwestii.

Podczas sesji plenarnej Parlament może wypowiadać się na dowolny temat, który uzna za ważny. Może również zwrócić się do Komisji Europejskiej o przedstawienie stosownego projektu w kwestiach, które jego zdaniem wymagają sporządzenia aktu ustawodawczego.

Ponadto, podczas sesji jest również czas na pytania poruszające dany problem skierowane do przedstawicieli Rady i/lub Komisji Europejskiej. Dodatkowo, raz w trakcie tygodnia plenarnego Przewodniczący(-ca) Komisji Europejskiej bądź poszczególni komisarze mogą być zaproszeni do udzielenia odpowiedzi na pytania posłów i posłanek bez uprzedniego zgłoszenia tematyki pytań, podczas specjalnej sesji kontrolnej.

Protokół każdego posiedzenia to dokument, który streszcza przebieg danego posiedzenia i jego prace (złożone dokumenty, debaty, głosowania, objaśnienia głosowania, nominacje itd.). Wyniki głosowań są również załączane do protokołu.

Biorąc pod uwagę dużą liczbę uczestników, podczas sesji plenarnych nie ma miejsca na improwizację. Dlatego organizacja ich przebiegu wymaga gruntownego przygotowania, na ile to możliwe. Porządek dzienny posiedzenia plenarnego jest również szczegółowo ustalany przez Konferencję Przewodniczących, w której skład wchodzą przewodniczący grup politycznych oraz Przewodniczący(-ca) Parlamentu.

Jednocześnie Konferencja Przewodniczących Komisji (składająca się z przewodniczących wszystkich stałych i tymczasowych komisji parlamentarnych) może przedstawiać Konferencji Przewodniczących zalecenia dotyczące prac komisji oraz sporządzania porządku dziennego.

Roczny kalendarz prac Parlamentu Europejskiego jest przyjmowany co roku przez zgromadzenie plenarne na podstawie propozycji Konferencji Przewodniczących. Kalendarz określa również tygodnie posiedzeń komisji parlamentarnych oraz grup politycznych. W kalendarzu wyszczególnione są tygodnie przeznaczone na posiedzenia komisji i grup politycznych.
Porządek obrad plenarnych wskazuje również, czy po poszczególnych debatach plenarnych ma nastąpić głosowanie nad projektem rezolucji, który jest tekstem nieustawodawczym, przedstawiającym stanowisko Parlamentu w danej sprawie.
Parlament stale reaguje na najnowsze wydarzenia w każdej ważnej sprawie i nie waha się przed zmianą swojego porządku obrad.

Sprawozdanie Parlamentu poddane pod głosowanie na sesji plenarnej z reguły stanowi wcześniej przedmiot debaty, w której Komisja Europejska, przedstawiciele grup politycznych oraz poszczególni posłowie i posłanki do PE wyrażają swoje poglądy. Czas wystąpienia każdego posła czy posłanki, często bardzo krótki, zależy od tego, ilu poprosiło o głos.

W odróżnieniu od głosowania plenarnego, które często przebiega bardzo szybko, debaty toczą się niekiedy godzinami, a czas ich trwania zależy od tego, ilu posłów i posłanek pragnie zabrać głos. Posłowie i posłanki przemawiają najczęściej w języku ojczystym, a ich wystąpienia są tłumaczone w czasie rzeczywistym przez tłumaczy ustnych Parlamentu na inne języki urzędowe UE.
Czas przeznaczony na wystąpienie jest przyznawany w oparciu o następujące reguły: pierwsza pula czasu podzielona jest po równo między grupy polityczne, a następna proporcjonalnie do łącznej liczby posłów i posłanek w grupie. Decyzja o tym, kto będzie przemawiał i jak długo, podejmowana jest wewnątrz grupy politycznej.

Posłowie i posłanki pragnący zabrać głos przed całym zgromadzeniem są zapisani na listę mówców w kolekności zależnej od liczebności ich grupy politycznej. Pierwszeństwo w zabieraniu głosu przysługuje sprawozdawcom (posłom lub posłankom do Parlamentu Europejskiego z jednej lub więcej komisji odpowiedzialnych za dany temat) oraz przedstawicielom innych komisji poproszonym o wyrażenie opinii.
Ponadto posłowie często goszczą w sali posiedzeń plenarnych osobistości, w tym szefów państw, którzy zazwyczaj są przyjmowani na uroczystym posiedzeniu.

Głosowanie odbywa się z reguły koło południa. Eurodeputowani głosują nad aktami ustawodawczymi i rezolucjami jako takimi, jak również nad poszczególnymi poprawkami lub ustępami tekstów.

Podczas głosowania nad sprawozdaniem parlamentarnym lub rezolucją eurodeputowani mogą zmienić przedłożony im tekstu poprzez naniesienie poprawek, które mogą polegać na skreśleniu, zmianie brzmienia, zastąpieniu lub wzbogaceniu treści rozpatrywanego tekstu. Eurodeputowani głosują najpierw nad każdą poprawką z osobna, a następnie nad zmienionym tekstem jako całością.

Posłowie i posłanki głosują najczęściej przez podniesienie ręki, a przewodniczący(-ca) posiedzenia ogłasza wynik głosowania na podstawie określonej większości głosów. W przypadku wątpliwości, przewodniczący(-ca) zwraca się o przeprowadzenie głosowania elektronicznego, by uzyskać dokładny wynik.

Posłowie i posłanki muszą ponadto głosować imiennie, jeżeli w przeddzień głosowania wniosek taki zgłosiła grupa polityczna lub przynajmniej 5% wszystkich eurodeputowanych. W tym przypadku głos każdego posła i posłanki jest odnotowywany, a następnie podawany do powszechnej wiadomości w załączniku do protokołu. W przeciwnej sytuacji, wniosek o przeprowadzenie głosowania tajnego musi zostać złożony przez co najmniej 20% wszystkich eurodeputowanych.

Podczas posiedzenia plenarnego Parlament Europejski najczęściej stanowi większością oddanych głosów. Kworum (minimalna liczba eurodeputowanych, których obecność jest konieczna, by wynik głosowania był ważny) zostaje osiągnięte, jeżeli na sali posiedzeń jest obecna jedna trzecia posłów i posłanek. Jeżeli co najmniej 39 eurodeputowanych obecnych na sali złoży wniosek o stwierdzenie braku kworum lub jeśli podczas obrad obecnych jest mniej niż 39 eurodeputowanych, głosowanie może zostać przeniesione na następne posiedzenie.

Komisja Europejska może zareagować na wyniki głosowania i przedstawić swoje wnioski. Pod koniec głosowania, eurodeputowani, którzy wyrażą takie życzenie, mogą zabrać głos, by udzielić wyjaśnień dotyczących ich decyzji podczas głosowania, przedstawiając własną analizę i objaśniając własne uzasadnienie lub uzasadnienie swojej grupy.

Sesje plenarne Parlamentu Europejskiego można śledzić w internecie zarówno na żywo, jak i w formie nagrania.