Wanawake

• HPV ni kifupi cha Human Papilloma Virus ambayo ni chanjo dhidi ya saratani  ya shingo ya kizazi.
• Ina nafasi muhimu katika kutokomeza ugonjwa huu unaoathiri mamilioni ya wasichana na wanawake.
• Katika kila dakika 2, mwanamke mmoja anakufa kutokana na saratani ya shingo ya kizazi.
• Kuna baadhi ya maeneo idadi ya wagonjwa wapya ni ya juu hadi inatisha

Wakati mapigano yalipozidi kushika kasi katika Kivu Kaskazini, mashariki mwa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo, (DRC), Francine Toyata alishikilia tumbo lake la ujauzito, maumivu yakimshika kwa wimbi la uchungu. Ilikuwa saa 2 asubuhi wakati alipoanza kusikia uchungu wa kujifungua, katikati ya eneo la vita. "Nimehamishwa mara mbili tangu Januari, na nilikuwa nikijificha katika kambi iliyojaa watu kupita kiasi," ameliambia shirika la Umoja wa Mataifa la Afya ya Uzazi na Idadi ya Watu (UNFPA).

Ukumbi wa Baraza Kuu la Umoja wa Mataifa jijini New York, Marekani leo umepata mkusanyiko wa kihistoria wa wanawake 16 wanaanga waliokutana kuchagiza uelewa wa ukatili wa kijinsia kwenye tasnia ya STEM yaani Sayansi, Teknolojia, Uhandisi na Hisabati, ikiwa ni katika maadhimisho ya Siku ya Kimataifa ya Wanawake na Wasichana katika Sayansi.

Miaka kumi iliyopita, maadhimisho ya kwanza ya Siku ya Kimataifa ya Wanawake na Wasichana katika Sayansi yalitambua ukweli wa kimsingi; ushiriki wa wanawake ni muhimu kwa ajili ya kujenga ulimwengu bora kupitia sayansi na teknolojia. Nilijionea uwezo huo mkubwa nilipokuwa nikifundisha uhandisi, na niliona talanta ya ajabu, ubunifu, na azimio la wanasayansi wengi wa kike, anasema Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa, António Guterres katika ujumbe  wake mahususi kwa ajili ya siku hii ambayo mwaka huu wa 2025 imetimiza muongo mmoja.

Kutokomeza ukeketaji wanawake na watoto wa kike, FGM, ni jambo la dharura na linawezekana, amesema Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa, António Guterres katika ujumbe wake wa siku ya kimataifa ya kutokomeza kitendo hicho katili kinachokiuka haki za binadamu.

• Je wajua! Leo hii wasichana na wanawake milioni 230 duniani kote ni manusura wa ukeketaji wanawake na wasichana, FGM?
• Je wajua kuwa FGM ni ukiukaji wa haki za binadamu unaosababisha majeraha makubwa ya kimwili, kihisia na kisaikolojia kwa wasichana na wanawake.?
• Je wajua bila hatua hivi sasa, ifikapo 2030 wanawake na wasichan milioni 27 watakuwa wanaishi wakivumilia ukiukwaji huu wa haki na utu wao ?

"Bado nakiona kisu, na yule mwanamke aliyenishikilia chini," anasema Hawa'a Mohamed Kamil. Sasa ana umri wa miaka 30, alikeketwa akiwa na umri wa miaka sita tu - uzoefu ambao haukuacha tu makovu ya kimwili lakini pia ya kisaikolojia.

Mahakama ya Kimataifa ya Uhalifu ICC imechukua hatua ya kihistoria kupinga ukandamizaji wa kijinsia unaofanywa na viongozi wa Taliban nchini Afghanistan.

Philémon Yang Rais wa Baraza Kuu la Umoja wa Mataifa leo ameorodhesha maeneo makuu ya shughuli na matukio ya ngazi ya juu kwa mwaka huu wa 2025 akisema kuwa lugha mbalimbali na uwezeshaji wa wanawake itakuwa ni masuala mtambuka yatakayopewa uzito na kiongozi wa chombo hicho cha kujadili, changamoto zinazoikabili dunia ambazo zinahitaji kujitolea kufanya kazi pamoja.

Nchini Bangladesh, mradi wa kuimarisha stadi na kufungua fursa za kiuchumi, ISEC miongoni mwa wanawake na vijana, umewezesha wasichana kuvunja mwiko na kuingia kwenye tasnia ambazo zimezoeleka kuwa ni za wanaume, mathalani ufundi bomba. Mradi huo unaolenga wanufaika 24,000 wenye umri kati ya miaka 18 na 35 unatekelezwa na shirika la Umoja wa Mataifa la Kazi duniani, ILO kwa kushirikiana na serikali ya Bangladesh.